Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Staszowie

z dnia 27 października 2021 roku

Pozwem z dnia 4 września 2020 roku powódka M. K. wniosła
o zasądzenie od strony pozwanej (...) Spółki Akcyjnej
z siedzibą w W. kwoty 2111,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 25 lutego 2020 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów postępowania zgodnie z dołączonym do pozwu spisem kosztów. W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że w dniu 5 lutego 2020 roku doszło do zawarcia umowy przelewu wierzytelności dotyczącej szkody nr (...) likwidowanej w zakładzie ubezpieczeń pozwanej, pomiędzy K. A. oraz T. A. zamieszkałymi w O.
a M. K. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) firma handlowo – usługowa (...) w D.. Powódka wyjaśniła, że
w dniu 12 listopada 2019 roku miało miejsce zdarzenie, które spowodowało powstanie szkody w pojeździe T. (...) o nr rej. (...). Szkoda została zgłoszona stronie pozwanej i zarejestrowana pod numerem (...). Powódka zaznaczyła, że zgłoszenie dodatkowego zakresu uszkodzeń było możliwe dopiero po częściowym demontażu pojazdu 17 stycznia 2020 roku, co z kolei spowodowało konieczność pozostawienia pojazdu poszkodowanego od tego momentu w serwisie naprawczym.
W związku z powyższym zachodziła konieczność wynajęcia przez poszkodowanych pojazdu zastępczego marki F. (...). Jak podała powódka, dzienna stawka czynszu najmu wynosiła 200 zł brutto, zaś pojazd był wynajmowany przez 18 dni. Przyjęto stawkę obowiązującą w przypadku pojazdów klasy C, do której należał pojazd wynajęty.

Powódka wskazała, że całkowity koszt najmu pojazdu zastępczego za ten okres wyniósł 3600 zł zgodnie z fakturą VAT nr (...) z dnia 17 lutego 2020 roku wystawioną na podstawie umowy najmu pojazdu zastępczego z dnia 17 stycznia 2020 roku. Natomiast w dniu 24 lutego 2020 roku pozwana wydała decyzję, w której w sposób nieuzasadniony zweryfikowała zakres odszkodowania dotyczącego zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego do kwoty 1488,30 zł, uznając czasookres najmu jedynie w wymiarze 11 dni, jednocześnie obniżając dzienną stawkę czynszu najmu do kwoty 110,00 zł netto, wobec czego jest zobowiązana z tego tytułu do zapłaty pozostałej części kwoty
w wysokości 2111,70 zł. W ocenie powódki brak jest podstaw do zmniejszenia okresu najmu pojazdu do 11 dni, przy jednoczesnym obniżeniu stawki czynszu do kwoty 110 zł netto. Cena oferowana przez powódkę odpowiada cenom rynkowym za tego typu usługi, zwłaszcza mając na względzie przede wszystkim stan wynajmowanego pojazdu, pełne ubezpieczenie czy całodobową dyspozycyjność powódki w razie jakichkolwiek problemów, wynajem – odbiór w dni wolne od pracy, brak opłaty za dowóz pojazdu. Dodatkowo powódka nie pobiera kaucji a także nie wyznacza żadnego dziennego limitu kilometrów, które to działania są bardzo popularną praktyką innych przedsiębiorców specjalizujących się w tego typu usługach. Powódka podniosła również, że uszkodzony pojazd nie mógł być w tym okresie zastąpiony innym pojazdem. Gdyby istniała taka możliwość nie zaszłaby potrzeba wynajmu pojazdu zastępczego. Wynajem pojazdu był zatem konieczny. Pojazd był używany przez poszkodowanych między innymi w celu dojazdu do pracy, dojazdów do lekarza oraz zaspokajania zwykłych potrzeb dnia codziennego.

Powódka zaznaczyła ponadto, że w związku z tym, iż pozwana wydała decyzję
w dniu 24 lutego 2020 roku, w której uznała część roszczenia powódki, uzasadnione jest dochodzenie przez nią odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 25 lutego 2020 roku do dnia zapłaty. (k. 3 – 9)

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa
i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że niniejsza szkoda likwidowana była z tytułu odpowiedzialności gwarancyjnej za sprawcę szkody ubezpieczonego w ramach odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Pozwany wskazał, że z tytułu kosztów najmu wypłacił powódce kwotę 1438,03 zł uznając za zasadne 11 dni najmu, ponadto weryfikacji uległa kwota stawki za najem pojazdu zastępczego do kwoty 110 zł netto za dobę, która odpowiada stawce koniecznej do zapłaty, gdyby wynajem pojazdu organizował (...) S.A. Pozwana zaznaczyła, że stawka najmu pojazdu nie może przekraczać średnich cen wynajęcia pojazdu na rynku lokalnym klasy nie wyższej niż pojazd uszkodzony, uwzględniając okres najmu oraz miejsce, w którym użytkowany był uszkodzony pojazd. Pozwana wskazała nadto, że była w stanie zorganizować najem po cenie niższej niż oferowana przez powoda. Dodatkowo zaznaczyła, że czas wynajmu dłuższy niż uznany przez stronę pozwaną, nie pozostaje w związku przyczynowo – skutkowym z działaniem sprawcy szkody i tym samym jego koszt wykracza poza obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela. (k. 53 – 55)

W piśmie procesowym z dnia 14 grudnia 2020 roku pozwany wskazał, że
w dalszym ciągu wnosi o oddalenie powództwa, co jak wynika z zeznań świadka K. A. uzasadnione jest tym, że w okresie najmu pojazdu zastępczego posiadał on 2 inne sprawne pojazdy a samochód uszkodzony tak naprawdę użytkowany był przez jego córkę J. W.. Dodatkowo strona pozwana wskazała, że wobec powyższego wątpliwości budzą przedstawione w pozwie dokumenty dowodzące legitymacji biernej powódki oraz zasadności roszczenia. (k. 82 – 85).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 listopada 2019 r. doszło do zdarzenia komunikacyjnego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki T. (...) o nr rej. (...), którego właścicielami byli K. A. i T. A.. Sprawca wypadku posiadał ważną umowę ubezpieczenia OC z (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.. ( okoliczności niesporne)

Szkoda została zgłoszone stronie pozwanej i zarejestrowana pod numerem (...). Uszkodzony pojazd T. (...) po wypadku był samochodem sprawnym, którym można było się poruszać a jego uszkodzenia powstałe na skutek kolizji z dnia 19 listopada 2019 roku nie powodowały ograniczeń w możliwości normalnego korzystania z niego. Przedmiotowy samochód został oddany przez córkę poszkodowanych J. W. do warsztatu naprawczego dopiero w dniu 17 stycznia 2020 roku w D.. Powódka z poszkodowanymi K. A.
i T. A. zamieszkałymi w O. w tym samym dniu, tj. 17 stycznia 2020 roku zawarła umowę najmu pojazdu zastępczego marki F. (...). Strony ustaliły dzienną stawkę czynszu najmu w kwocie 200 zł brutto. Pojazd był wynajmowany przez 18 dni, tj. do dnia 3 lutego 2020 roku kiedy nastąpił zwrot wynajętego samochodu marki F. (...).

W dniu 5 lutego 2020 roku doszło do zawarcia umowy przelewu wierzytelności dotyczącej szkody nr (...) likwidowanej w zakładzie ubezpieczeń pozwanej, pomiędzy K. A. oraz T. A. a M. K. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) firma handlowo – usługowa (...) w D..

Całkowity koszt najmu pojazdu zastępczego za ten okres wyniósł 3600 zł zgodnie z fakturą VAT nr (...) z dnia 17 lutego 2020 roku wystawioną przez powódkę na podstawie umowy najmu pojazdu zastępczego z dnia 17 stycznia 2020 roku. W dniu 17 stycznia 2020 roku T. A. i K. A. podpisali oświadczenie,
w którego treści wskazali, że wynajęty od powódki pojazd był im niezbędny do dojazdu do pracy, na zakupu, do lekarzy a uszkodzony samochód był jedynym, jaki posiadali.

Dowód: zawiadomienie o przelewie wierzytelności z dnia 06.02.2020 roku (k. 15), umowa przelewu wierzytelności (k. 17 – 18), oświadczenie poszkodowanych (k. 19), faktura VAT nr (...) (k. 20), umowa najmu samochodu zastępczego (k. 21 – 23), historia szkody (k. 24), kosztorys nr (...) (k. 28), zeznania świadka K. A. (k. 78), zeznania świadka T. A. (k. 100), zeznania świadka J. W. (k. 100 – 101), zeznania świadka M. W. (k. 101).

W dniu 24 lutego 2020 roku pozwana wydała decyzję, w której zweryfikowała zakres odszkodowania dotyczącego zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego do kwoty 1488,30 zł, uznając czasookres najmu jedynie w wymiarze 11 dni, jednocześnie obniżając dzienną stawkę czynszu najmu do kwoty 110,00 zł netto. Uprzednio z tytułu zgłoszonej szkody pozwana wypłaciła poszkodowanym kwotę 3611,60 zł tytułem zwrotu kosztów naprawy samochodu T. (...).

Dowód: decyzja z dnia 24 lutego 2020 roku (k. 29), pismo strony pozwanej z dnia 03.03.2020 roku (k. 30).

Poszkodowani T. A. i K. A. podpisali dnia 17 stycznia 2020 roku oświadczenie, w którym wskazali, że uszkodzone auto jest ich prywatnym pojazdem i jedynym samochodem w gospodarstwie domowym i nie mają możliwości zastąpienia go innym pojazdem. Oświadczenie to zawiera nieprawdziwe informacje.

W okresie likwidacji szkody K. A. i T. A. użytkowali inne należące do nich samochody. W okresie najmu w ogóle nie korzystali z pojazdu zastępczego. Z pojazdu, który był przedmiotem najmu na podstawie umowy z dnia 17 stycznia 2020 r. korzystała córka poszkodowanych J. W., która mieszkała wówczas w D.. Tam też została zawarta umowa najmu. Umowę tą tak naprawdę zawarła córka pozwanych, a poszkodowani jako właściciele pojazdu umowę tą podpisali. Córka przywiozła im ją do podpisu. K. A. i T. A. mieszkają w O., obydwoje posiadają prawo jazdy i w chwili zdarzenia mieli dwa inne samochody, tj. T. (...) oraz H. T., którymi się poruszali. Ich samochody były sprawne, nie był im potrzebny żaden inny pojazd do załatwiania bieżących spraw dnia codziennego, jak dojazd do pracy, czy na zakupy. W dniu zdarzenia będącego źródłem szkody córka poszkodowanych J. W. była osobą pełnoletnią, pracującą. Przed zdarzeniem córka poszkodowanych od paru lat użytkowała nieodpłatnie samochód T. (...), dojeżdżając nim m.in. do pracy i dowożąc dziecko do żłobka. Poszkodowani udostępnili córce samochód T. (...) ponieważ mieli jeszcze dwa inne samochody, z których korzystali. Poszkodowani nie ustalali warunków najmu z powódką, nie korzystali z pojazdu zastępczego, córka poszkodowanych oddała samochód do naprawy i wówczas otrzymała pojazd zastępczy. W okresie likwidacji szkody J. W. oraz M. W. mieli jeszcze inny samochód T. (...). Ten drugi samochód był potrzebny mężowi J. W. celem dojazdu do pracy. To M. W. wybrał warsztat, w którym uszkodzony pojazd był naprawiany albowiem znajdował się blisko jego miejsca pracy. Dopóki samochód nie został odebrany z naprawy pojazdem zastępczym marki F. (...) jeździła J. W..

Dowód: oświadczenie dotyczące celów wynajmu samochodu zastępczego (k. 43), zeznania świadka K. A. (k. 78), zeznania świadka T. A. (k. 100), zeznania świadka J. W. (k. 100 – 101), zeznania świadka M. W. (k. 101).

Uszkodzony pojazd został oddany do warsztatu w dniu 17 stycznia 2020 roku, wówczas pracownicy warsztatu wystąpili o ponowne oględziny pojazdu przez ubezpieczyciela, dochodząc do przekonania, że uprzednio sporządzony kosztorys nie uwzględnia wszystkich uszkodzonych elementów. W dniu 24 stycznia 2020 roku firma ubezpieczeniowa przesłała kosztorys po powtórnych oględzinach. W dniu 27 stycznia 2020 roku został pozwanej przesłany kosztorys po weryfikacji i w dniu 30 stycznia strona pozwana zaakceptowała ostateczny kosztorys naprawy. Od dnia 31 stycznia 2020 roku do 3 lutego 2020 roku pojazd był naprawiany. Wydanie samochodu po naprawie nastąpiło
w dniu 3 lutego 2020 roku, wówczas zakończony został również najem pojazdu zastępczego. Pojazd T. (...) mógł być bezpiecznie użytkowany w okresie od momentu zaistnienia uszkodzenia do dnia wprowadzenia do warsztatu w celu jego naprawy. Pojazd został oddany do warsztatu naprawczego w tym samym dniu, co nastąpiło najęcie samochodu zastępczego. Technologicznie uzasadniony czas naprawy uszkodzonego pojazdu wynosił 2 dni. Ponieważ pojazd był jeżdżący – użytkowany przed wprowadzeniem do warsztatu, to brak jest uzasadnienia dla uwzględnienia w okresie najmu pojazdu zastępczego okresu niezbędnego dla sprowadzenia części zamiennych. Pierwotnie zaakceptowany przed oddaniem uszkodzonego pojazdu do naprawy został wykonany dnia 2 stycznia 2020 roku a zweryfikowany przez pozwanego dnia 08 stycznia 2020 roku. Drugi kosztorys warsztatu został wykonany 25 stycznia 2020 roku
a zweryfikowany przez pozwanego 30 stycznia 2020 roku. Naprawa rozpoczęła się 31 stycznia 2021 roku. Uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego w niniejszej sprawie wynosił maksymalnie 12 dni. Wypożyczenie pojazdu z segmentu klasy D kosztuje od 159 do 199 zł brutto za dobę. Średnia stawka za najem pojazdu zastępczego z segmentu klasy D wynosiła 179 zł brutto, czyli 145,50 zł netto. Przy uwzględnieniu braku kaucji za najem pojazdu stawki są zwykle wyższe o około 10-20 % czyli w takim przypadku stawka średnia może wynosić 197 – 215 zł brutto na dobę. Wynajęty pojazd należał do niższej klasy niż pojazd uszkodzony. Należał bowiem do segmentu pojazdów klasy C. Koszt najmu pojazdu zastępczego odpowiadającego klasie pojazdu wynajętego, tj. należącego do klasy C wynosi średnio 126,50 zł brutto za dobę. Przy uwzględnieniu braku kaucji za najem pojazdu stawki są zwykle wyższe o około 10-20 % , w takim przypadku stawka średnia za najem pojazdu zastępczego należącego do klasy C może wynosić 139-152 zł brutto na dobę

Dowód: opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej A. G. (k. 109), uzupełniająca opinia biegłego A. G. (k. 135 – 136), uzupełniająca opinia biegłego (k. 161-164), historia szkody (k. 24), kosztorys nr (...) (k. 28), zeznania świadka K. A. (k. 78), zeznania świadka T. A. (k. 100), zeznania świadka J. W. (k. 100 – 101), zeznania świadka M. W. (k. 101).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów załączonych do pozwu oraz dalszych pism procesowych, których autentyczność nie była kwestionowana, nadto w oparciu o zeznania świadków K. A., T. A., J. W., M. W., pisemnej opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej A. G.. Dowody te są wzajemnie niesprzeczne i kreują spójną wersję wydarzeń, wobec czego brak było podstaw ku temu, by odmówić im wiarygodności.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków, uznając je za wiarygodne, szczere, logiczne i spójne zarówno wewnętrznie, jak z pozostałym materiałem dowodowym. Świadkowie ci zgodnie zeznali, że poszkodowanym, tj. K. A.
i T. A. nie był potrzebny pojazd zastępczy albowiem w okresie, w którym uszkodzony pojazd znajdował się w naprawie K. A. i T. A. mieli dwa inne samochody, z których na co dzień korzystali. Samochód, który uczestniczył w kolizji, parę lat przed wypadkiem użyczyli córce J. W.. Dopiero z zeznań świadków wynika dlaczego pojazd zastępczy został wynajęty w D., podczas gdy poszkodowani mieszkają w O. i jak zeznali zgodnie wszyscy świadkowie poszkodowani nie zawierali umowy najmu, podpisali ją albowiem prosiła ich o to córka. Świadkowie byli również zgodni co do tego, że w chwili zdarzenia córka J. była osobą pełnoletnią, posiadała dodatkowo pracę. Jej mąż M. W. dysponował innym pojazdem, który służył mu głównie celem dojazdu do pracy.
Z samochodu zastępczego tak naprawdę korzystała J. W.. K. A. i T. A. nie potrafili wytłumaczyć dlaczego podpisali oświadczenie, o tym, że uszkodzony pojazd jest ich jedynym samochodem i nie mogą korzystać z innych, nadto o tym, że samochód ten użytkują, co jak wskazano wyżej nie polegało na prawdzie.
W ocenie Sądu możliwe jest, że nie czytali nawet dokumentów, które podpisali albowiem jak wskazali, córka przywiozła im do podpisu dokumenty związane z wypadkiem jako właścicielom uszkodzonego pojazdu i mówiła, że ona się wszystkim zajmuje.

Tym bardziej ich zeznania uznać należy za szczere, skoro całkowicie przeczą oświadczeniom jakie podpisali.

Sporządzoną w niniejszej sprawie opinię biegłego z dziedziny techniki samochodowej, zarówno główną jak i uzupełniającą Sąd uznał za rzetelną i fachową. Biegły po dokonaniu analizy zgromadzonych w sprawie dokumentów oraz po dokonaniu analizy rynku lokalnego wydał jednoznaczną w swych wnioskach i spójną opinię w sprawie. Biegły odniósł się do wszystkich zarzutów opinii zgłaszanych przez powódkę logicznie i fachowo prezentując swoje stanowisko. W ocenie Sądu brak jest podstaw do zakwestionowania wniosku opinii, z którego wynika, że uzasadniony czas najmu pojazdu wynosił co najwyżej 12 dni. Biegły w opinii uzupełniającej słusznie wskazał, że
w momencie wprowadzenia pojazdu do warsztatu istniał pierwotny kosztorys pozwanego z dnia 1 grudnia 2019 roku. Warsztat posiadając ten kosztorys mógł wówczas ustalić różnicę pomiędzy tym kosztorysem a własnymi ustaleniami w kosztorysie z dnia
2 stycznia 2020 roku. Kosztorys ten został zaakceptowany przez pozwanego w dniu
8 stycznia 2020 roku i wobec tego, skoro uszkodzony pojazdu mógł być bezpiecznie wykorzystywany do jazdy, wszystkie części powinny być gotowe celem jego naprawy przed wynajęciem auta zastępczego. Podczas gdy 17 stycznia 2020 roku warsztat wezwał Towarzystwo (...) do ponownych oględzin. Biegły zaznaczył, że pomiędzy dwoma kosztorysami warsztatu co do zakresu uszkodzeń prawie nic się nie zmieniło. Dodana została jedynie czynność w postaci naprawy okładziny zderzaka przedniego, którego uszkodzenie można było bez problemu rozpoznać podczas ustalenia przez warsztat pierwotnego kosztorysu. Biegły wskazał, że działanie warsztatu można ocenić jako nieuzasadnione przedłużanie okresu naprawy, a tym samym najmu pojazdu zastępczego. W ocenie Sądu biegły w sposób trafny przeprowadził analizę średnich stawek za najem pojazdu zastępczego, wskazane przez biegłego pokrywają się ze stawkami obowiązującymi na rynku lokalnym w województwie (...). Fakt, że pojazd został wynajęty w D. w sytuacji, gdy poszkodowani zamieszkują na terenie powiatu (...) nie daje podstaw do przyjęcia stawek obowiązujących na rynku lokalnym innego województwa.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Podstawą prawną dochodzonego uprawniającą powoda do dochodzenia roszczenia był art. 509 § 1 k.c. Powód domagał się bowiem zasądzenia roszczenia, które nabył na podstawie umowy cesji wierzytelności. Była to wierzytelność cedentów K. A. i T. A. wobec pozwanego ubezpieczyciela, zapłaty odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego za szkodę związaną ze zdarzeniem komunikacyjnym z dnia 19 listopada 2019 r., w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki T. (...) nr rej. (...).

Stosownie do treści art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Przepis art. 822 § 1 k.c. stanowi zaś, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zgodnie z § 2 tego artykułu jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Stosownie do art. 822 § 4 k.c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

W niniejszej sprawie niesporne okazały się okoliczności zdarzenia drogowego z dnia 19 listopada 2019 r. oraz uszkodzenie pojazdu K. i T. A. wskutek tego zdarzenia, a także fakt objęcia ubezpieczeniem OC sprawy zdarzenia. Pozwany, uznał swoją odpowiedzialność za skutki ww. zdarzenia, niemniej jednak kwestionował wysokość dochodzonego pozwem odszkodowania za skutki tego zdarzenia. Strona pozwana początkowo kwestionowała okres tego najmu i dobową stawkę najmu, a po przesłuchaniu świadka K. A. również celowość najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że żądanie przez powódkę odszkodowania za najem samochodu zastępczego jest niezasadne. Poszkodowani swoim oświadczeniem z dnia 17 stycznia 2020 roku, w którego treści wskazali, że uszkodzone auto jest ich prywatnym pojazdem i jedynym samochodem w gospodarstwie domowym i nie mają możliwości zastąpienia go innym pojazdem, wprowadzili w błąd stronę pozwaną. Jak wykazało przeprowadzone postępowanie dowodowe w oświadczeniu tym znalazła się nieprawdziwa informacja a poszkodowani podpisali dokumenty związane z najmem pojazdu zastępczego, w tym wyżej wskazane oświadczenie jedynie na prośbę córki J. W.. W majątku poszkodowanych K. A. i T. A. nie było bowiem szkody związanej z niemożnością korzystania z samochodu. Samochód zastępczy nie był im w ogóle potrzebny w codziennej egzystencji i faktycznie z niego nie korzystali. W okresie likwidacji szkody użytkowali bowiem inne należące do nich samochody, zaś z samochodu zastępczego nie korzystali nawet przez jeden dzień. Mieszkają w O., tutaj pracują, natomiast samochód zastępczy został wynajęty przez córkę poszkodowanych w D. - Górniczej. Jego najem przez K. A. i T. A. nie był zatem uzasadniony. W ocenie Sądu nie zmienia tego fakt, że z wynajętego pojazdu korzystała córka poszkodowanych J. W. głównie celem dojazdu do pracy. W ocenie Sądu J. W. jako osoba pełnoletnia i pracująca, mogła pojazd wynająć we własnym zakresie lub zakupić. Co istotne, w tym okresie inny pojazd miał jej mąż M. W., który również pracował. Zatem uszkodzony samochód T. (...) nie był jedynym samochodem w gospodarstwie domowym poszkodowanych, jak również J. W. i M. W. .

W takim stanie faktyczny obciążanie ubezpieczyciela kosztami najmu pojazdu zastępczego nie znajduje żadnego uzasadnienia. Jednocześnie na K. A. i T. A. nie ciążyły wobec J. W. żadne zobowiązania uzasadniające oddanie pojazdu w nieodpłatne używanie. Jak podkreśla się w orzecznictwie, najem pojazdu zastępczego nie jest celowy i ekonomicznie uzasadniony, jeżeli poszkodowany posiada inny, wolny i nadający się do wykorzystania pojazd mechaniczny lub wynajmując pojazd zastępczy nie zamierza z niego korzystać lub nie korzystał w okresie naprawienia szkody (tak m.in. Sąd Najwyższy w cyt. wyżej uchwale 7 sędziów z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, Lex nr 1011468).

Dodatkowo zauważyć należy, że przepis art. 361 k.c. reguluje granice odpowiedzialności zobowiązanego do odszkodowania. I tak zgodnie z § 1 przywołanego przepisu zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Zgodnie zaś z § 2 w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Reguły zawarte w przywołanym przepisie nakazują przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego (por. np. uchwałę SN z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSP 2002 nr 7-8, poz. 103 czy uchwałę z dnia 21 marca 2003 r., III CZP 6/03, OSNC 2004 nr 1, poz. 4). Podstawową funkcją odszkodowania jest bowiem kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody. Oceny, czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, jak podkreślał Sąd Najwyższy, należy dokonywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy (por. np. wyrok z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 1273/00, Legalis nr 315880). Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia/uszkodzenia bez wątpienia może stanowić szkodę majątkową. W orzecznictwie przyjęto dlatego, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego nie niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje co do zasady celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego (uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, Biul. SN 2011 nr 11).

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu K. A. i T. A. właścicielom uszkodzonego pojazdu, którzy następnie zbyli na rzecz powoda prawa do odszkodowania w zw. z ww. zdarzeniem, nie można przypisać przymiotu poszkodowanych w zakresie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego.
I tak wskazać trzeba, że porównanie majątku K. A. i T. A. sprzed zdarzenia z dnia 19 listopada 2019 roku i po tym zdarzeniu, pozwala zauważyć, że nie doznali oni uszczerbku w postaci braku możności korzystania z pojazdu marki T. (...), który wskutek ww. zdarzenia drogowego został wyłączony z eksploatacji na jakiś czas.

Poszkodowani z przedmiotowego pojazdu nie korzystali bowiem przed datą wypadku. Co więcej mogli i korzystali z innych pojazdów, także w czasie wynajmu pojazdu zastępczego. Podkreślić natomiast trzeba, iż bezspornym w sprawie było, wynikało to zresztą z zeznań świadków, że przedmiotowy pojazd był przed wypadkiem wykorzystywany przez J. W., której pojazd został udostępniony na zasadzie użyczenia. Samochód ten wykorzystywała do dojazdów do pracy, dowoziła dziecko do żłobka itd. Powtórzyć zatem trzeba, że w przytoczonych okolicznościach ani K. A. ani T. A. nie doznali szkody polegającej na niemożności korzystania z samochodu. Godzi się zauważyć, że zgodnie z art. 710 k.c. przez umowę użyczenia, jaka niewątpliwie została zawarta pomiędzy K. A. i T. A. a J. W., użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu (J. W.), przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Zatem wskutek umowy użyczenia została przeniesiona przez K. i T. A., właścicieli przedmiotowego pojazdu, na J. W., wiązka uprawnień tradycyjnie wiązana z prawem własności, czyli prawo do korzystania z rzeczy (tzw. ius utendi). Tym samym czasowo K. i T. A. odjęli sobie prawo do korzystania z rzeczy, a zatem to nie w ich sferze majątkowej powstał uszczerbek w postaci niemożności korzystania z niej, lecz w majątku osoby biorącej rzecz w użyczenie,
a mianowicie J. W. (tak między innymi SR dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi
w uzasadnieniu wyroku z dnia 15 marca 2016 r., XIII GC 322/15).

W ocenie Sądu podobna sytuacja występuje w przypadku umowy leasingu. Bezsprzecznie w orzecznictwie sądów powszechnych za poszkodowanego z tytułu konieczności ponoszenia kosztów najmu pojazdu zastępczego przy umowie leasingu uznaje się korzystającego, a nie finansującego – najczęściej Bank (tak SR dla Łodzi-Śródmieścia w przywołanym już wyroku z dnia 15 marca 2016 r., XIII GC 322/15, ale również SO w Bydgoszczy w wyroku z dnia 7 stycznia 2014 r., VIII Ga 79/13 czy też SO w Lublinie w wyroku z dnia 17 grudnia 2015 r., IX Ga 348/15).

Jednocześnie brak podstaw do różnicowania sytuacji prawnej biorącego rzecz w użyczenie i korzystającego, wszak wedle dyspozycji art. 709 ¹ k.c. przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków, zaś zgodnie z art. 710 k.c. przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Porównując oba przytoczone przepisy nie da się nie zauważyć, że głównym uprawnieniem korzystającego i biorącego w użyczenie jest prawo do używania rzeczy.

Reasumując uznać należy, że koszty najmu pojazdu zastępczego nie pozostawały w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą powstałą w majątku K. A. i T. A. – cedentów – wskutek zdarzenia z dnia 19 listopada 2019 roku.

Jak nadto wskazał w uchwale z dnia 17 listopada 2011 r. Sąd Najwyższy (sygn. akt III CZP 5/11) nie wszystkie koszty, a więc nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszenia jej rozmiarów. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 sierpnia 2017 roku wydanej w sprawie o sygn. akt III CZP 20/17 zaznaczył, że wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu , objęte są odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione, tj. usprawiedliwione szczególnymi okolicznościami i potrzebami poszkodowanego.

Na marginesie już tylko wskazać należy, że przyjęty przez powódkę okres 18 dni najmu pojazdu zastępczego nie był uzasadniony okolicznościami sprawy. Przede wszystkim zwraca uwagę fakt, że uszkodzony samochód przed oddaniem go do warsztatu był pojazdem sprawnym, którym można było się poruszać. Zakres naprawy był niewielki (faktycznie trwała 2 dni) i w takiej sytuacji korzystanie z najmu pojazdu aż przez 18 dni nie było podyktowane szczególnymi i niemożliwymi do przewidzenia okolicznościami. W ocenie Sądu brak jest podstaw do zakwestionowania wniosku opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej, z którego wynika, że uzasadniony czas najmu pojazdu wynosił co najwyżej 12 dni. Biegły w opinii uzupełniającej słusznie wskazał, że
w momencie wprowadzenia pojazdu do warsztatu istniał pierwotny kosztorys pozwanego z dnia 1 grudnia 2019 roku. Warsztat posiadając ten kosztorys mógł wówczas ustalić różnicę pomiędzy tym kosztorysem a własnymi ustaleniami w kosztorysie z dnia
2 stycznia 2020 roku. Kosztorys ten został zaakceptowany przez pozwanego w dniu
8 stycznia 2020 roku i wobec tego, skoro uszkodzony pojazdu mógł być bezpiecznie wykorzystywany do jazdy, wszystkie części powinny być gotowe celem jego naprawy przed wynajęciem auta zastępczego. Biegły zaznaczył, że pomiędzy dwoma kosztorysami warsztatu co do zakresu uszkodzeń prawie nic się nie zmieniło. Dodana została jedynie czynność w postaci naprawy okładziny zderzaka przedniego, którego uszkodzenie można było bez problemu rozpoznać podczas ustalenia przez warsztat pierwotnego kosztorysu. Biegły wskazał, że działanie warsztatu można ocenić jako nieuzasadnione przedłużanie okresu naprawy, a tym samym najmu pojazdu zastępczego. W ocenie Sadu biegły prawidłowo ustalił również średnią stawkę za najem pojazdu zastępczego zarówno dla pojazdu z segmentu klasy C jaki i D. Należy mieć na uwadze, że powódka zastosowała wyższą stawkę niż stawka stosowana dla pojazdu wynajętego. Co istotne pojazd wynajęty należał do klasy niższej niż uszkodzony. Zastosowana powinna być zatem stawka odpowiednia dla klasy pojazdu wynajętego a nie uszkodzonego, jak zrobiła to powódka.

Jednakże powyższe nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy wobec ustalenia przez Sąd, że najem pojazdu zastępczego przez poszkodowanych był niezasadny.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w pkt I sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, zasądzając od powódki na rzecz strony pozwanej na rzecz powoda kwotę w wysokości 917 zł. Na powyższą kwotę złożyły się: 900 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego na podstawie § 2 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265), 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Suma nieuiszczonych kosztów sądowych w niniejszej sprawie wyniosła 1177,40 zł Na kwotę tą złożyło się wynagrodzenie biegłego A. G., które to wynagrodzenie nie znalazło pokrycia w zaliczce uiszczonej przez powódkę oraz pokryte tymczasowo
z sum Skarbu Państwa, jak również koszty stawiennictwa świadków w Sądzie (33,20 zł k. 81+33,00 zł +123 zł +173,80 zł - k. 102 + 76,20 zł k. 110 +333,80 zł k. 141 +404,40 zł k. 165). Na zasadzie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (Dz. U. 2018 r., poz. 300 z późn. zm.) Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Staszowie kwotę 1177,40 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł, jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z odpisem uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi strony powodowej r. pr. D. R..