Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2021 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział III Cywilny

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Rejonowego Anna Szarek

Protokolant – sekretarz sądowy Anna Śmielińska

po rozpoznaniu w dniu 29 października 2021 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa N. K. (1)

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

I zasądza od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej
w W. na rzecz powódki N. K. (1) kwotę 16 000 (szesnastu tysięcy) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia następnego po dniu wydania wyroku, to jest od dnia 30 listopada 2021 roku;

II oddala powództwo w pozostałej części;

III zasądza od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej
w W. na rzecz powódki N. K. (1) kwotę 1 229,78 zł (tysiąca dwustu dwudziestu dziewięciu złotych i siedemdziesięciu ośmiu groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV nakazuje pobrać od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum
w S. kwotę 3 167,51 zł (trzech tysięcy stu sześćdziesięciu siedmiu złotych
i pięćdziesięciu jeden groszy) tytułem części nieuiszczonych kosztów sądowych;

V obciąża Skarb Państwa – Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie kosztami procesu w pozostałej części.

Sygn. akt III C 270/17

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 29 listopada 2021 roku

Pozwem z dnia 14 marca 2017 roku N. K. (1) wniosła o zasądzenie od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwot:

- 16 000 złotych tytułem zadośćuczynienia za krzywdę wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 października 2013 roku do dnia zapłaty,

- 7 139,29 złotych tytułem utraconego dochodu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu do dnia zapłaty,

- 838,86 złotych tytułem kosztów lecenia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu do dnia zapłaty.

Nadto powódka wniosła o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu N. K. (1) podniosła, że została poszkodowana na skutek wypadku drogowego, do którego doszło w dniu 29 lipca 2013 roku. Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W., które udzielało sprawcy wypadku ochrony ubezpieczeniowej na podstawie umowy odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego, przyjęło odpowiedzialność za szkodę. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego przyznano powódce kwotę 4 000 złotych tytułem zadośćuczynienia, kwotę 442,55 złotych tytułem zwrotu kosztów uszkodzonej odzieży. W ocenie powódki przyznane jej przez ubezpieczyciela świadczenia nie zaspokaja powstałych z tego tytułu roszczeń.

Z miejsca wypadku powódka została przewieziona do (...) Wojewódzkiego Szpitala (...) w S., gdzie przebywała do dnia 31 lipca 2013 roku. Następnie kontynuowała leczenie specjalistyczne u neurologa, ortopedy, okulisty, laryngologa i psychiatry. Leczenie wymagało rehabilitacji i zabiegów fizjoterapeutycznych. Po wypadku powódka odczuwała silne bóle i zawroty głowy, co uniemożliwiało jej normalne funkcjonowanie i sprawowanie opieki nad synem. W dniach 16 – 18 października 2013 roku powódka przebywała w szpitalu z powodu pozostających w związku z wypadkiem zaburzeń równowagi. Skutkiem wypadku było wystąpienie zespołu stresu pourazowego. Powódka kontynuuje leczenia i w dalszym ciągu wymaga rehabilitacji. Wypłacone powódce zadośćuczynienie nie rekompensuje doznanej na skutek wypadku krzywdy. Zważywszy na rozmiar i zakres doznanych na skutek wypadku urazów psychicznych i fizycznych, negatywne następstwa wypadku, długotrwałość i uciążliwość leczenia oraz ból i cierpienie fizyczne i psychiczne oraz wpływ doznanych urazów na życie powódki, adekwatna kwota zadośćuczynienia wynosi 20 000 złotych. Dlatego też powódka wnosi o zasądzenie z tego tytułu kwoty 16 000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia następnego po upływie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody.

Zgodnie z przepisem art. 441 par. 1 k.c. poszkodowany może domagać się naprawienia szkody przez pokrycie wszelkich wynikłych z uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia kosztów, a w szczególności kosztów leczenia. Powódka poniosła koszty leczenia w łącznej kwocie 1 281,41 złotych. Wypłacono jej z tego tytułu kwotę 442,55 złotych. Do zapłaty pozostała dochodzona pozwem kwota 838,86 złotych.

Powódka podniosła nadto, ze stosowanie do treści przepisu art. 361 k.c. naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągną, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Utracone korzyści obejmują tę część majątku poszkodowanego, o którą się jego aktywa nie powiększyły lub pasywa nie zmniejszyły, skutek ten nastąpiłby, gdyby nie owe zdarzenie sprawcze, za które odpowiedzialność została przypisana oznaczonemu podmiotowi (np. utrata zarobków). Z uwagi na stan zdrowia w okresie od 29 lipca 2013 roku do 2 czerwca 2014 roku powódka nie mogła sprawować osobistej opieki nad synem i zmuszona była do korzystania z pomocy opiekunki. Opiekunka sprawowała opiekę nad dzieckiem codziennie przez osiem godzin. Poniosła z tego tytułu wydatki w kwocie 3 163 złotych. Poniesione z tego tytułu wydatki mieszczą się w zakresie odpowiedzialności gwarancyjnej pozwanego i winny być powódce zwrócone. Na skutek wypadku powódka nie była zdolna do wykonywania pracy zarobkowej. Z uwagi na to zmuszona była do zrezygnowania z pracy oferowanej jej przez R. D.. Utraciła zatem dochód, którego wysokość za okres trzech miesięcy wynosiła 3 976,29 złotych Poniesiona z tego tytułu strata również powinna być zrekompensowana poprzez zapłatę ww. kwoty.

Powódka wniosła o zwolnienie od kosztów sądowych, podnosząc, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu.

Postanowieniem z dnia 8 sierpnia 2017 roku Sąd zwolnił powódkę od kosztów sądowych w całości.

W odpowiedzi na pozew Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska procesowego pozwany przyznał, że ponosi odpowiedzialność za skutki wypadku, w którym uczestniczyła powódka. W ocenie pozwanego przyznane z tego tytułu świadczenia wyczerpują roszczenia powódki. Ustalając wysokość zadośćuczynienia za doznaną krzywdę należy baczyć aby przyznana z tego tytułu kwota, przy pełnym uwzględnieniu krzywdy, pozostawała w rozsądnych granicach odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej współczesnego społeczeństwa. Przyznana pozwanej z tego tytułu kwota 4 000 złotych, ustalona została na podstawie obiektywnych kryteriów, w tym orzeczenia lekarza specjalisty chirurga, który oszacował stopień uszczerbku na jej zdrowiu na 3% oraz specjalisty laryngologa, który stwierdził, że powstały na skutek urazu głowy deficyt błędnikowy został wyrównany. Powódka nie wykazała istnienia okoliczności, które skutkowałyby zwiększeniem rozmiaru doznanej krzywdy.

Żądanie natomiast zwrotu kosztów leczenia ponad przyznaną z tego tytułu kwotę 568,58 złotych oraz zwrotu kosztów związanych z opieką nad dzieckiem i utraconego dochodu nie zostały udowodnione. W odniesieniu natomiast do żądanych kosztów leczenia, powódka nie wykazała, że zmuszona była do ponoszenia tych kosztów oraz do skorzystania z odpłatnych konsultacji medycznych i badań. Z oświadczeń składanych w toku postępowania likwidacyjnego wynika, że po wypadku powódka zamieszkiwała z matką B. K., która sprawowała opiekę zarówno nad córką jak i wnukiem. Brak jest również dowodu na fakt, że pozwana poniosła jakiekolwiek koszty na poczet opieki nad synem. Pomimo wezwanie, powódka w toku postępowania likwidacyjnego, nie złożyła żadnych dowodów na okoliczność faktu utraty zarobku i wysokości poniesionej z tego tytułu szkody. Dowodów takich nie załączyła również do pozwu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 lipca 2013 roku doszło do wypadku drogowego, w którym poszkodowana została powódka N. K. (1).

W dniu zdarzenia sprawca wypadku legitymował się umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego w Towarzystwie (...) Spółce Akcyjnej w W..

Niesporne, a nadto:

- notatka urzędowa k. 15,

- wyrok SR Szczecin – Centrum w S. z dnia 09.10.2014 r. w sprawie IV K 1158/13 wraz z uzasadnieniem k. 16 – 18.

Po wypadku N. K. (1) została przewieziona do (...) Wojewódzkiego Szpitala (...) w S.. Rozpoznano: wstrząśnienie mózgu, ranę tłuczoną skóry głowy, stan po wypadku komunikacyjnym, astmę oskrzelową. Zastosowano leczenie zachowawcze.

Powódka została wypisana ze szpitala w dniu 31 lipca 2013 roku.

Dowód:

- karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 25.

Przed wypadkiem N. K. (1) leczyła się jedynie z powodu astmy.

Podczas pobytu w szpitalu odczuwała silny ból głowy i kręgosłupa.

Po wypisaniu ze szpitala (...) mieszkała wraz z synem u matki B. K.. Nie była w stanie samodzielnie chodzić, wymagała pomocy osoby trzeciej przy czynnościach życia codziennego. Przez dłuższy czas leżała w łóżku. Była zamknięta w sobie, płaczliwa, apatyczna. W nocy wybudzała się z powodu lęków. Odczuwała bóle i zawroty głowy. Czuła się rozbita. Nie była w stanie spotykać się ze znajomymi i zajmować synem. Trwało to do października 2013 roku. Leczyła się także psychiatrycznie.

Dowód:

- zeznania świadka B. K. k. 316 – 318,

- zeznania powódki N. K. (1) w charakterze stronu k. 352 – 353.

B. K. sprawowała opiekę nad córką i wnukiem. W taki sposób ułożyła godziny pracy, że wychodziła z domu około 8:00 i wracała około południa. Przed pracą wnuka odprowadzała do opiekunki A. G.. Podczas nieobecności B. K., powódka korzystała z pomocy koleżanki. Matka powódki odbierała dziecko od opiekunki po zakończeniu pracy. Opiekunka zajmowała się dzieckiem 3 – 4 godziny dziennie. W dni, kiedy B. K. nie pracowała, sama zajmowała się wnukiem.

Dowód:

- zeznania świadka B. K. k. 316 – 318,

- zeznania powódki N. K. (1) w charakterze stronu k. 352 – 353.

Po wypisaniu ze szpitala (...) skarżyła się na bóle głowy i zawroty głowy. Z tego powodu leczyła się u neurologa. Z powodu zawrotów głowy leczyła się również u laryngologa. Badania TK głowy po wypadku nie wykazało zmian. Skarżyła się również na bóle stawu barkowego i została skierowana do poradni ortopedycznej. Została skierowana na badanie RTG kręgosłupa lędźwiowego i krzyżowego oraz szyjnego.

Dowód:

- dokumentacja medyczna k. 26 – 37.

W dniu (...) syn N. K. (1) miał ok. 2,5 roku. Przed wypadkiem N. K. (1) korzystała z pomocy opiekunki A. G.. Opiekowała się ona dzieckiem w czasie, kiedy N. K. (1) pracowała. Opieka ta nie miała charakteru regularnego.

Po wypadku N. K. (1) nie była zdolna do opiekowania się synem.

Dowód:

- zeznania świadka A. G. k. 315 – 316,

- zeznania powódki N. K. (1) w charakterze stronu k. 352 – 353.

A. G. złożyła oświadczenie, że sprawowała opiekę na synem N. K. (1) I. K. w okresie od 29 lipca 2013 roku do 2 czerwca 2014 roku. Łącznie opiekowała się synem powódki przez 449 godzin, za co otrzymała wynagrodzenie w kwocie 7 złotych za godzinę, czyli łącznie 3 163 złote.

Dowód:

- oświadczenie A. G. k. 90.

R. D., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...), oświadczył, że N. K. (1) maił być zatrudniona od dnia
1 sierpnia 2013 roku w jego firmie na stanowisku sprzedawcy w pełnym wymiarze godzin za wynagrodzeniem w kwocie 1 800 złotych brutto.

Dowód:

- oświadczenie R. D. k. 91.

W dniu 4 września 2013 roku N. K. (1) zgłosiła szkodę Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W..

Niesporne, a nadto dowód:

- wniosek o wypłatę odszkodowania z załącznikami k. 166 – 178,

- potwierdzenie zgłoszenia szkody k. 19, k. 152

22 sierpnia 2013 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 17,40 złotych.

5 września 2013 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za konsultację ortopedyczną na kwotę 74 złotych.

11 września 2013 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 65,31 złotych.

17 września 2013 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono rachunek nr (...) za badanie oczu na kwotę 40 złotych.

19 września 2013 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...)// za badanie (...) na kwotę 120 złotych.

23 września 2013 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 72,99 złotych.

27 września 2013 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 42,99 złotych.

2 października 2013 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 88,44 złotych.

18 października 2013 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 14,88 złotych.

Dowód:

- faktury VAT k. 68 – 74, k. 76 – 79.

Lekarz Orzecznik A. F. – specjalista z zakresu chirurgii ustalił, że na skutek wypadku N. K. (1) doznała 2% trwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu urazu głowy i wstrząśnienia mózgu i 1% trwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu urazu głowy i blizny.

Lekarz Orzecznik L. M. – specjalista laryngolog stwierdził, że w wyniku urazu głowy i następowego wstrząśnienia mózgu i błędnika prawego u N. K. (2) wystąpił czasowy deficyt błędnika lewego powodujący zawroty głowy i zaburzenia równowagi. Po zastosowanym leczeniu farmakologicznym w kontrolnych, obiektywnych badaniach wykonanych w Klinice (...) stwierdzono symetryczną, prawidłową funkcję obu błędników. Badania słuchu audiometryczne i obiektywne (...): słuch prawidłowy obustronnie.

Dowód:

- orzeczenie lekarza orzecznika z zakresu chirurgii ogólnej k. 154 – 156,

- orzeczenie lekarza orzecznika z zakresu laryngologii k. 160 – 162.

Decyzją z dnia 11 września 2013 roku ubezpieczyciel przyznał N. K. (1) następujące kwoty:

- 3 000 złotych tytułem zadośćuczynienia za uszkodzenia ciała i roztrój zdrowia,

- 84,38 złotych tytułem kosztów leczenia, zgodnie z przedłożonymi fakturami VAT,

- 100 złotych tytułem kosztów zniszczonej odzieży – z uwzględnieniem średnich cen zakupu oraz zużycia.

Pismem z dnia 30 września 2013 roku, uzupełnionym pismem z dnia 15 października 2013 roku, N. K. (3) wniosła o podwyższenie przyznanego jej zadośćuczynienia do kwoty 40 000 złotych, zwrotu kosztów leczenia, zgodnie z załączonymi fakturami i przyznanie odszkodowania za utracone dochody w kwocie 4 390,24 złotych.

Decyzją z dnia 28 października 2013 roku ubezpieczyciel przyznał N. K. (1) następujące kwoty:

- 1 000 złotych tytułem dopłaty do zadośćuczynienia za uszkodzenia ciała i roztrój zdrowia,

- 269,73 złotych tytułem kosztów leczenia, zgodnie z przedłożonymi fakturami VAT.

Dowód:

- decyzja z dnia 11.09.2013 r. k.20, k. 153,

- pismo z dnia 20.09.2013 r. z załącznikami k. 185 – 200,

- pismo z dnia 15.10.2013 r. k. 201 – 205.

- decyzja z dnia 28.10.2013 r. k. 21 – 22, k. 157 – 158.

W dniu 16 października 2013 roku N. K. (1) została przyjęta w Klinice (...) PUM w S.. U powódki rozpoznano zaburzenia układu równowagi pochodzenia ośrodkowego, stan po urazie głowy i wstrząśnieniu mózgu, zespół stresu pourazowego. Powódka została wypisana ze szpitala w dniu 18 października 2013 roku z zaleceniem leczenia w poradni psychiatrycznej i stosowania leku T. C..

Dowód:

- karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 38.

15 listopada 2013 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 53,19 złotych.

Dowód:

- faktura k. 74.

Pismem z dnia 12 listopada 2013 roku ubezpieczyciel poinformował N. K. (1) o przyznaniu świadczenia tytułem zwrotu kosztów zakupu leków w kwocie 88,44 złotych, zgodnie z przedłożoną fakturą VAT.

Pismem z dnia 9 grudnia 2013 roku N. K. (1) ponownie wezwała ubezpieczyciela do zapłaty kwoty 36 000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Poinformowano również, że ubezpieczyciel nie widzi podstaw do zmiany decyzji w przedmiocie przyznania zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, ból i cierpienie. O braku podstaw do zmiany decyzji w tym przedmiocie poinformowano również pismem z dnia 24 grudnia 2013 roku.

Dowód:

- pismo z dnia 12.11.2013 r. k. 23, k. 159,

- pismo z dnia 09.12.2013 r. z załącznikami k. 209 - 221

- pismo z dnia 24.12.2013 r. k. 24, k. 163.

13 grudnia 2013 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 20,50 złotych.

Dowód:

- faktura k. 75.

7 lutego 2014 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup kołnierza ortopedycznego na kwotę 35 złotych.

7 lutego 2014 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 18,19 złotych.

8 maja 2014 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 42,99 złotych.

16 maja 2014 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono rachunek za badania laboratoryjne (kreatynina, morfologia pełna) na kwotę 17 złotych.

Dowód:

- faktura k. 80 – 83.

Decyzją z dnia 6 maja 2014 roku ubezpieczyciel przyznał N. K. (1) świadczenie z tytułu zakupu leków w kwocie 126,03 złotych, zgodnie z przedłożonymi fakturami VAT.

Dowód:

- decyzja z dnia 06.05.2014 r. k. 164

W okresie od 18 marca 2014 roku do 31 marca 2014 roku, od 22 kwietnia 2014 roku do 6 maja 2014 roku i od 5 maja 2014 roku do 16 maja 2014 roku N. K. (1) uczestniczyła w zabiegach rehabilitacyjnych z powodu dolegliwości kręgosłupa.

W dalszym ciągu leczyła się w poradni neurologicznej, ortopedycznej i korzystała z konsultacji psychiatry i psychologa. Psychiatra stwierdził objawy depresyjne i lękowe.

Dowód:

- skierowanie do poradni rehabilitacji k. 48,

- zaświadczenie k. 43,

- zaświadczenie k. 47,

- dokumentacja medyczna k. 49 – 56, k. 59 – 67.

- konsultacja psychiatryczna k. 57,

- opinia psychologiczna k. 58.

Pismem z dnia 1 września 2016 roku N. K. (1) wezwała ubezpieczyciela do zapłaty kwoty 80 000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Dowód:

- pisma z dnia 01.09.2016 r. z załącznikami k. 279 verte – 288.

W 2017 roku N. K. (1) została skierowana na zabiegi fizjoterapeutyczne w celu usprawnienia.

25 lipca 2017 roku powódka wykonała USG stawu kolanowego lewego. Za badanie zapłaciła 150 złotych.

N. K. (1) została skierowana do paradni psychologicznej.

Dowód:

- skierowanie k. 107, k. 127

- terminach planowanych zabiegów rehabilitacyjnych k. 124,

- skierowanie k. 337,

- wynika badania USG k. 125 – 126,

- faktura k. 129,

- skierowanie k. 339.

Na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 61 złotych.

Na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 89,97 złotych.

Na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 61,98 złotych.

22 listopada 2016 roku rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za badanie USG nadgarstka na kwotę 150 złotych.

17 lutego 2017 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup ciśnieniomierza na kwotę 130 złotych.

17 lutego 2017 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...)

za zakup leków na kwotę 7,62 złotych.

Na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 166,99 złotych.

8 sierpnia 2017 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 38,48 złotych.

10 sierpnia 2017 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 63,50 złotych.

16 listopada 2017 roku na rzecz N. K. (1) wystawiono fakturę VAT nr (...) za zakup leków na kwotę 53,35 złotych.

Dowód:

- faktura k. 84 – 89, k. 130 – 133.

Orzeczeniem (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności z dnia 17 marca 2017 roku N. K. (1) została zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, symbol przyczyny niepełnosprawności: 05 – R. Wskazano, że niepełnosprawność istnieje od dnia 29 lipca 2013 roku.

Dowód:

- orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 95.

Na skutek wypadku z dnia 29 lipca 2013 roku N. K. (1) doznała w zakresie laryngologii zaburzeń równowagi. Z dokumentacji medycznej wynika, że zaburzenia równowagi utrzymywały się do października 2013 roku. Po hospitalizacji w Klinice (...) w S. potwierdzono pobudliwość błędników, co oznaczało, że ówczesne dolegliwości N. K. (1) nie były wynikiem dysfunkcji obwodowego narządu równowagi i że nie wymaga ona leczenie laryngologicznego

N. K. (1) nie doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w zakresie laryngologii.

Występujące po wypadku zaburzenia równowagi mogły przejściowo, okresowo, powodować problemy w samodzielnym poruszaniu.

Dowód:

- opinia biegłego z zakresu laryngologii k. 567 – 569.

Na skutek wypadku N. K. (1) nie doznała urazów w zakresie narządów ruchu.

Po upływie kilku miesięcy od wypadku wystąpiły dolegliwości bólowe kręgosłupa na podłożu samoistnych zmian dyskopatycznych w odcinku lędźwiowym i niestabilność kręgosłupa w odcinku szyjnym, bez związku z wypadkiem. Występujące w tym okresie bóle kończyny górnej prawej o charakterze korzeniowym nie zostały stwierdzone badaniem (...).

Wykonane podczas pobytu w szpitalu (...) w trybie politraumy wykazało wady wrodzone kręgosłupa, nie wykazało zmian pourazowych. Badanie RTG kręgosłupa szyjnego wykazało cechy niestabilności na poziomie C3-C4, a badanie MR kręgosłupa L/S z dnia 22 maja 2014 roku zmiany dyskopatyczne, które są zmianami samoistnymi. Występujące u powódki zmiany wrodzone i dyskopatyczne kręgosłupa dają podstawy do orzeczenia niepełnosprawności.

Nie można wiązać dolegliwości występujących po miesiącach czy latach z wypadkiem, który nie spowodował obrażeń danego narządu. Bólów kręgosłupa zgłaszanych w 2014 roku nie można wiązać z przebytym wypadkiem, ponieważ zbyt dużo czasu upłynęło od wypadku do pojawienia się dolegliwości bólowych.

(...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności orzekł o niepełnosprawności z powodu schorzeń w zakresie narządu ruchu (symbol 05 R). Na podstawie treści orzeczenia nie sposób ustalić z jakiej przyczyny orzeczono niepełnosprawność powódki.

Po wypadku dominowały bóle i zawroty głowy.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii – traumatologii k. 607 – 610,

- uzupełniająca opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii – traumatologii k. 665,

- ustne wyjaśnienie biegłego sądowego z zakresu ortopedii – traumatologii k. 74 – 725.

Po wypadku u N. K. (1) rozpoznano cerebrastenię pourazową i cechy stresu pourazowego.

Proces leczenia powódki z powodu cerebrastenii pourazowej został zakończony w październiku 2013 roku. Był wydłużony z powodu występującego stresu pourazowego i wdrożenia leków przez specjalistę psychiatrę

Na skutek wypadku powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu znacznego uszkodzenia powłok czaszki i blizny głowy w wysokości 2%. Uszczerbek z tego tytułu został pomniejszony, ponieważ w dokumentacji medycznej brak jest opisu: rozleglej blizny, ściągającej blizny, bliznowca. Nie była to rana cięta, szarpana.

Długotrwały uszczerbek na zdrowiu polegający na naruszeniu fizycznej lub psychicznej sprawności organizmu, spowodował upośledzenie czynności organizmu na okres 4 miesięcy, można więc mówić o uznaniu uszczerbku na zdrowiu o charakterze długotrwałym – zespół cerebrastenii pourazowej w wysokości 5%.

Objawy wstrząśnienia mózgu i występującego stresu pourazowego miały wpływ na codzienne funkcjonowanie do października 2013 roku. Zostały zniwelowane lekami przepisanymi przez psychiatrę od października 2013 roku. Brak jest trwałego uszkodzenia układu nerwowego pod postacią występujących ubytków neurologicznych, np. występujące niedowłady, zaburzenia móżdżkowe.

Dolegliwości związane z przebytym wypadkiem występowały do października 2013 roku, do czasu postawienia diagnozy przez neurologa/psychiatrę/otolaryngologa.

Na skutek doznanych urazów powódka wymagała opieki i pomocy osób trzecich do października 2013 roku w wymiarze 2/3 godzin.

Powódka nie była w stanie opiekować się synem do października 2013 roku i w tym okresie niezbędna była opieka w wymiarze około 12 godzin na dobę.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii k. 623 – 639,

- uzupełniająca opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii k. 682 – 686.

Obecnie N. K. (1) skarży się na ograniczenia ruchowe, boli ją kręgosłup, i bark, ma niedowład prawej ręki, drętwieją jej palce u tej ręki. Ma silne bóle głowy, migreny, zaburzenia widzenia, wymioty. Ma zaburzenia pamięci. W dalszym ciągu odbywa zabiegi rehabilitacyjne i bierze leki. Bóle głowy utrudniają jej kontunuowanie nauki.

Dowód:

- zeznania świadka B. K. k. 316 – 31,

- zeznania powódki N. K. (1) w charakterze stronu k. 352 – 353.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się w znacznej części zasadne.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowią przepisy art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (teks jednolity: Dz. U. z 2013 roku, poz. 392 ze zmianami) oraz art. 436 § 1 k.c. , 415 k.c. i 445 § 1 k.c.

Przepis art. 822 § 1 i 2 k.c. stanowi, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (§ 1 ). Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia (§ 2). Zgodnie natomiast z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Stosownie zaś do treści przepisu art. 436 § 1 k.c. odpowiedzialność przewidzianą w przepisie art. 435 k.c. ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny. Przepis art. 415 k.c. stanowi natomiast, że kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Okoliczności zdarzenia z dnia 29 lipca 2013 roku nie były pomiędzy stronami sporne. Również legitymacja czynna po stronie powoda i bierna pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. do występowania w niniejszym procesie nie budziły wątpliwości. Legitymacja bierna pozwanego ubezpieczyciela wynika z art. 19 ust. 1 zdanie pierwsze powołanej wyżej ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…), zgodnie z treścią którego poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Było bowiem okolicznością niekwestionowaną, iż sprawca szkody posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego ubezpieczyciela.

Pozwany nie kwestionował zasady swojej odpowiedzialności za szkodę powstałą na osobie powoda i wypłacił mu zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w kwocie 4 000 złotych. Nie budziło bowiem wątpliwości, iż do przedmiotowego zdarzenia drogowego doszło na skutek zawinionego działania uczestnika ruchu drogowego posiadającego polisę w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego u pozwanego ubezpieczyciela. Nie było pomiędzy stronami sporne również i to, że powódka, na skutek zdarzenia z dnia 29 lipca 2013 roku doznała rozstroju zdrowia i że z tego tytułu doznała krzywdy. Pozwany kwestionował natomiast zasadność domagania się przez powódkę zadośćuczynienia w kwocie wyższej niż dotychczas wypłacona w postępowaniu likwidacyjnym.

Zgodnie z treści art. 445 § 1 k.c. w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym, a zatem w przypadku spowodowania uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zadośćuczynienie to suma pieniężna, która ma naprawić wyrządzoną pokrzywdzonemu krzywdę. Ustawodawca nie sprecyzował sposobu ustalenia wysokości zadośćuczynienia, odwołując się w tym zakresie do sędziowskiego uznania, opartego na całokształcie okoliczności sprawy. W judykaturze przyjmuje się, że o wysokości zadośćuczynienia powinien decydować rozmiar cierpień jakich doznał pokrzywdzony - tak fizycznych, jak i psychicznych przy czym rozmiar ten należy każdorazowo określić na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Przyznana suma pieniężna zadośćuczynienia ma bowiem stanowić ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej wynagradzający doznane cierpienia oraz mający ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć, aby w ten sposób przynajmniej częściowo przywrócona została równowaga zachwiana na skutek doznanego wypadku. Oceniając rozmiar doznanej krzywdy, trzeba zatem wziąć pod uwagę całokształt okoliczności, a więc nie tylko procent uszczerbku, lecz także intensywność cierpień i czas ich trwania oraz nieodwracalność następstw wypadku, konieczność korzystania z pomocy innych osób oraz inne czynniki podobnej natury ( por. wyrok SA w Krakowie z dnia 28 marca 2017 r. , I ACa 1481/16, wyrok SA w Katowicach z dnia 16 marca 2017 r., I ACa 1045/16). Jednocześnie wskazać należy, że kompensacyjny charakter zadośćuczynienia wymaga, aby przedstawiało ono ekonomicznie odczuwalną wartość, utrzymaną w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Z samej istoty szkody niemajątkowej, a więc uszczerbku, który nie przekłada się wprost na określoną wartość majątkową, wynika, że wysokość zadośćuczynienia nie może być oznaczona z taką dokładnością i przy zastosowaniu tych samych kryteriów oceny, co przy wyrównaniu szkody majątkowej. Dał temu wyraz ustawodawca wskazując w art. 445 k.c. (a także w art. 448 k.c.), że wysokość przyznanego zadośćuczynienia ma być odpowiednia, zaś samo zasądzenie pozostawione zostało uznaniu sądu, z tych względów instytucja zadośćuczynienia zaliczana jest do instytucji prawa sądowego, a więc konstrukcji, w której istnieje stosunkowo szeroki zakres uznania sędziowskiego przy określaniu wysokości należnego zadośćuczynienia w okolicznościach faktycznych konkretnego przypadku ( por. wyrok SA w Szczecinie z dnia 22 listopada 2016 r., I ACa 897/15). Zadośćuczynienie jest bowiem świadczeniem jednorazowym i ma naprawić całą wyrządzoną krzywdę ( wyrok SA w Łodzi z dnia 21 marca 2017 r. I ACa 1437/14).

Powódka oszacowała wysokość należnego jej zadośćuczynienia na kwotę 20 000 złotych i wobec zaspokojenia jej roszczeń z tego tytułu w części co do kwoty 4 000 złotych, domagała się zapłaty dalszej kwoty 16 000 złotych. W ocenie Sądu powódce należy się zadośćuczynienie w łącznej kwocie 20 000 zł, co – uwzględniając wypłaconą już z tego tytułu kwotę 4 000 zł – czyni powództwo o zapłatę dalszej kwoty zasadnym.

Jak wynika z przytoczonych wyżej ustaleń faktycznych w wyniku wypadku powódka doznała urazu głowy i wstrząśnienia mózgu. Podczas pobytu w szpitalu odczuwała silny ból głowy i kręgosłupa. Badania TK głowy po wypadku nie wykazało zmian. Lekarz Orzecznik A. F. – specjalista z zakresu chirurgii ustalił, że na skutek wypadku N. K. (1) doznała 2% trwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu urazu głowy i wstrząśnienia mózgu i 1% trwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu urazu głowy i blizny. Lekarz Orzecznik L. M. – specjalista laryngolog stwierdził z kolei, że w wyniku urazu głowy i następowego wstrząśnienia mózgu i błędnika prawego u N. K. (2) wystąpił czasowy deficyt błędnika lewego powodujący zawroty głowy i zaburzenia równowagi. Po zastosowanym leczeniu farmakologicznym w kontrolnych, obiektywnych badaniach wykonanych w Klinice (...) stwierdzono symetryczną, prawidłową funkcję obu błędników. Badania słuchu audiometryczne i obiektywne (...) wykazało, że słuch jest prawidłowy obustronnie. W dniu 16 października 2013 roku N. K. (1) została przyjęta w Klinice (...) PUM w S.. U powódki rozpoznano zaburzenia układu równowagi pochodzenia ośrodkowego, stan po urazie głowy i wstrząśnieniu mózgu, zespół stresu pourazowego. Powódka została wypisana ze szpitala w dniu 18 października 2013 roku z zaleceniem leczenia w poradni psychiatrycznej i stosowania leku T. C.. Na skutek wypadku z dnia 29 lipca 2013 roku N. K. (1) doznała w zakresie laryngologii zaburzeń równowagi. Z dokumentacji medycznej wynika, że zaburzenia równowagi utrzymywały się do października 2013 roku. Zaburzenia te mogły przejściowo, okresowo, powodować problemy w samodzielnym poruszaniu. Po hospitalizacji w Klinice (...) w S. potwierdzono pobudliwość błędników, co oznaczało, że ówczesne dolegliwości N. K. (1) nie były wynikiem dysfunkcji obwodowego narządu równowagi i że nie wymaga ona leczenie laryngologicznego. Jak wynika z opinii biegłego sądowego z zakresu laryngologii w osobie E. B., która nie była przez strony kwestionowana, powódka nie doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w zakresie laryngologii.

Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że w okresie od 18 marca 2014 roku do 31 marca 2014 roku, od 22 kwietnia 2014 roku do 6 maja 2014 roku i od 5 maja 2014 roku do 16 maja 2014 roku N. K. (1) uczestniczyła w zabiegach rehabilitacyjnych z powodu dolegliwości kręgosłupa. Podkreślenia wymaga, że jak wynika z opinii biegłego sądowego z zakresu (...) oraz ustnych wyjaśnień do pisemnej opinii, podczas których biegły przekonująco uargumentował wnioski sformułowane w pisemnej opinii i ustosunkował się do zgłoszonych przez powódkę zarzutów do opinii, N. K. (1) na skutek wypadku nie doznała urazów w zakresie narządów ruchu. Faktem jest, że po upływie kilku miesięcy od wypadku wystąpiły u powódki dolegliwości bólowe kręgosłupa, ale zaistniały one na podłożu samoistnych zmian dyskopatycznych w odcinku lędźwiowym i niestabilność kręgosłupa w odcinku szyjnym, bez związku z wypadkiem, zaś występujące w tym okresie bóle kończyny górnej prawej o charakterze korzeniowym nie zostały stwierdzone badaniem (...). Podkreślenia wymaga, że wykonane podczas pobytu w szpitalu (...) w trybie politraumy wykazało wady wrodzone kręgosłupa, natomiast nie wykazało zmian pourazowych. Badanie RTG kręgosłupa szyjnego wykazało cechy niestabilności na poziomie C3-C4, a badanie MR kręgosłupa L/S z dnia 22 maja 2014 roku zmiany dyskopatyczne, które są zmianami samoistnymi. Występujące u powódki zmiany wrodzone i dyskopatyczne kręgosłupa dały podstawę do orzeczenia niepełnosprawności. Nie można zatem wiązać dolegliwości występujących po miesiącach czy latach z wypadkiem, który nie spowodował obrażeń danego narządu. Jakkolwiek (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności orzekł o niepełnosprawności z powodu schorzeń w zakresie narządu ruchu (symbol 05 R), to jednak na podstawie treści orzeczenia nie sposób ustalić z jakiej przyczyny orzeczono niepełnosprawność powódki. Jest to okoliczność istotna, albowiem występujące u powódki zmiany dyskopatyczne kręgosłupa mają charakter wrodzony i nie pozostają w związku z wypadkiem, na co zwracał uwagę biegły sądowy H. M..

Po wypadku u powódki dominowały bóle i zawroty głowy. Rozpoznano również u niej cerebrastenię pourazową i cechy stresu pourazowego. Proces leczenia powódki z powodu cerebrastenii pourazowej został zakończony w październiku 2013 roku.

Na skutek wypadku powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu znacznego uszkodzenia powłok czaszki i blizny głowy w wysokości 2%. Uszczerbek z tego tytułu został pomniejszony, ponieważ w dokumentacji medycznej brak jest opisu: rozleglej blizny, ściągającej blizny, bliznowca. Nie była to również rana cięta czy szarpana.

Długotrwały uszczerbek na zdrowiu polegający na naruszeniu fizycznej lub psychicznej sprawności organizmu, spowodował upośledzenie czynności organizmu na okres 4 miesięcy, można więc mówić o uznaniu uszczerbku na zdrowiu o charakterze długotrwałym – zespół cerebrastenii pourazowej w wysokości 5%.

Objawy wstrząśnienia mózgu i występującego stresu pourazowego miały wpływ na codzienne funkcjonowanie do października 2013 roku. Od października 2013 roku zostały one zniwelowane lekami przepisanymi przez psychiatrę. Z opinii biegłego sądowego z zakresu neurologii B. M., co do której ostatecznie powódka nie zgłaszała zastrzeżeń, wynika, że powódka w wyniku wypadku nie doznała trwałego uszkodzenia układu nerwowego pod postacią występujących ubytków neurologicznych, np. występujących niedowładów czy zaburzenia móżdżkowych. Dolegliwości związane z przebytym wypadkiem występowały u powódki do października 2013 roku,

Na skutek doznanych urazów powódka wymagała opieki i pomocy osób trzecich do października 2013 roku w wymiarze 2, 3 godzin dziennie.

Sąd nie kwestionuje, że obecnie N. K. (1) skarży się na ograniczenia ruchowe, boli ją kręgosłup i bark, ma niedowład prawej ręki, drętwieją jej palce u tej ręki, ma silne bóle głowy, migreny, zaburzenia widzenia, wymioty, zaburzenia pamięci oraz że w dalszym ciągu odbywa zabiegi rehabilitacyjne i bierze leki, a nadto że bóle głowy utrudniają jej codzienne funkcjonowanie, w tym kontunuowanie nauki. Dolegliwości te jednak, jak wynika z przeprowadzonych opinii biegłych z zakresu laryngologii, ortopedii i traumatologii oraz neurologii, nie mają związku z wypadkiem.

Z całokształtu materiału dowodowego wynika, że dolegliwości będące następstwem wypadku, w wyniku którego powódka doznała urazu głowy, wstrząśnienia mózgu i cierpiała z powodu stresu pourazowego utrzymywały się do października 2013 roku. Z uwagi na to, że biegły z zakresu psychiatrii nie był w stanie sporządzić opinii bez przeprowadzenia badania powódki, która – pomimo zobowiązania – nie wskazała, kiedy będzie mogła na takie badanie się stawić, Sąd pominął dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu psychiatrii.

Powódka po wypadku nie była w stanie samodzielnie chodzić, wymagała pomocy osoby trzeciej przy czynnościach życia codziennego. Przez dłuższy czas leżała w łóżku. Trwało to przez okres około 3 miesięcy, do października 2013 roku. Była zamknięta w sobie, płaczliwa, apatyczna. W nocy wybudzała się z powodu lęków. Po upływie kilku miesięcy od wypadku w dalszym ciągu odczuwała bóle i zawroty głowy. Czuła się rozbita. Nie była w stanie spotykać się ze znajomymi i zajmować synem. Leczyła się psychiatrycznie. Skarżyła się na bóle głowy i zawroty głowy. Z tego powodu leczyła się u neurologa. Z powodu zawrotów głowy leczyła się również u laryngologa. Nie ulega wątpliwości, że dla młodej osoby, leczącej się przed wypadkiem jedynie z powodu astmy, nagła zmiana trybu życia, w tym ograniczenie kontaktów z rówieśnikami, musiała być bardzo dotkliwa, zaś dolegliwości, które powódka odczuwała bez wątpienia wywoływały u niej obawę i lęk o dalsze funkcjonowanie w życiu codziennym.

Biorąc pod uwagę wskazany powyżej czas trwania tych dolegliwości, natężenie cierpień powódki i trwałość skutków wypadku, Sąd doszedł do przekonania, że odpowiednim zadośćuczynieniem dla powódki będzie kwota 20 000 zł, pomniejszona o kwotę 4 000 zł która już została powódce wypłacona przez pozwanego. Kwota ta zdaniem Sądu zrekompensuje powódce doznaną krzywdę. Z tych też względów żądanie zapłaty dodatkowej kwoty 16 000 zł podlegało uwzględnieniu w całości.

Podkreślić należy, że zdrowie jest najwyższą wartością a jakikolwiek w nim uszczerbek, zwłaszcza skutkujący znacznym nasileniem bólu i ograniczeniem czynności organizmu, winien być należycie wynagrodzony, przy uwzględnieniu, że kwota zadośćuczynienia musi być odpowiednia do rozmiaru krzywdy, co oznacza, że z jednej strony nie może być nadmiernie wygórowana, a z drugiej – musi stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość. W ocenie Sądu kwota 20 000 zł zadośćuczynienia jest niewątpliwie wartością ekonomicznie dla powódki odczuwalną i jednocześnie umiarkowaną, rozsądną i adekwatną do zakresu doznanej krzywdy. Uwzględniając aktualne realia życia społeczeństwa oraz wysokość przeciętnego średniego wynagrodzenia nie sposób uznać, by była to kwota niewspółmiernie niska albo nadmiernie wygórowana.

Sąd dał wiarę opinii biegłych sądowych E. B., H. M. i B. M.. Co do opinii pierwszej z biegłych żadna ze stron nie zgłosiła zastrzeżeń, natomiast biegła sądowa B. M. w opinii uzupełniającej, a biegły sądowy H. M. dodatkowo w ustnych wyjaśnieniach do pisemnej opinii ustosunkowali się do zarzutów powódki. Zakres obrażeń doznanych przez powódkę znajduje potwierdzenie w jej dokumentacji medycznej. W żadnym z przeprowadzonych badań, którym powódka była poddana po wypadku, nie stwierdzono obrażeń w obrębie narządu ruchu, z zakresu laryngologii oraz trwałego uszkodzenia układu nerwowego pod postacią występujących ubytków neurologicznych.

Zgodnie z art. 444 § 1 zd. 1 k.c. w zw. z art. 445 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.

Z uwagi na to, że jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, dolegliwości związane z przebytym wypadkiem, trwały do października 2013 roku, a zmiany w obrębie kręgosłupa nie pozostają w związku z wypadkiem, przedłożone przez powódkę faktury VAT mające dokumentować wydatki poczynione na leki i leczenie w okresie po październiku 2013 roku, w tym z powodu dolegliwości w obrębie narządu ruchu, nie mogły zostać uznane za pozostające w związku z obrażeniami, których doznała powódka w wyniku wypadku. Z przeprowadzonych opinii biegłych nie wynika, by po październiku 2013 roku powódka z powodu wypadku musiała przyjmować jakieś leki, w tym w szczególności te, które ujęte są w przedłożonych przez powódkę fakturach VAT. Pokreślenia przy tym wymaga, że wydatki na leczenie poczynione przez powódkę do października 2013 roku zostały przez pozwanego zrekompensowane poprzez wypłatę kwoty 442,55 zł. W pozostałym zakresie powódka nie wykazała zasadności ich poniesienia w związku z przebytym wypadkiem. W odniesieniu do faktur Vat z okresu do października 2013 roku powódka nie wykazała, by badanie (...) objęte fakturą VAT z dnia 19 września 2013 roku na kwotę 120 zł (k. 78) wykonane w Centrum (...) pozostawało w związku z obrażeniami doznanymi w wyniku wypadku, a nadto – co istotne – powódka nie wykazała, co podnosiła pozwana w odpowiedzi na pozew, że badanie to nie było możliwe do wykonania w rozsądnym terminie w ramach publicznej służby zdrowa, w tym w szczególności nie powołała żadnych wniosków dowodowych na okoliczność czy badanie to było w owym czasie refundowane przez NFZ i jaki był okres oczekiwania na wykonanie tego badania w ramach publicznej służby zdrowia, a taki obowiązek na niej spoczywał zgodnie z ogólnym rozkładem ciężaru dowodu.

W odniesieniu do żądania zwrotu utraconego zarobku wskazać należy, że powódka przedłożyła na tę okoliczność dokument prywatny w postaci oświadczenia R. D., który miał powódkę zatrudnić. W toku postępowania powódka cofnęła wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań tej osoby. W konsekwencji, na podstawie samego oświadczenia, które jako dokument prywatny nie korzysta z domniemania prawdziwości tego, co zostało w nim stwierdzone, brak było podstaw do ustalenia, że powódka – nawet gdyby podjęła tę pracę, to wykonywałaby ją przez okres trzech miesięcy. Same twierdzenia powódki w tym zakresie, w sytuacji, gdy przed wypadkiem nie pozostawała w stosunku pracy z R. D. oraz uwzględniając okoliczność, że umowa o pracę, w której wskazany byłby okres zatrudnienia i wysokość umówionego wynagrodzenia, nie została przez nią formalnie przed wypadkiem zawarta, nie mogą stanowić podstawy do ustalenia, że powódka niewątpliwie, w sposób graniczący z pewnością, utraciła na skutek wypadku wynagrodzenie za okres trzech miesięcy w kwocie wskazywanej w pozwie.

Odnośnie żądanych przez powódkę kosztów opieki nad dzieckiem należy wskazać, że powódka z pomocy opiekunki do dziecka korzystała również przed wypadkiem i czyniła na ten cel wydatki. Ponadto zarówno przed wypadkiem, jak i po wypadku, w opiece nad dzieckiem pomagała jej mama, która nie pobierała za to wynagrodzenia. Obowiązkiem powódki było zatem nie tylko wykazanie, że w okresie po wypadku poniosła wydatki na opiekunkę do dziecka, ale także wykazanie w jakim konkretnie zakresie wydatki te uległy zwiększeniu w związku z wypadkiem. Z obowiązku tego powódka się nie wywiązała. Z oświadczenia A. G. (k. 90) wynika ogólnie, że w okresie od 29 lipca 2013 roku do 2 czerwca 2014 roku sprawowała opiekę nad synem powódki w łącznym wymiarze 449h. Tymczasem z zebranego materiału dowodowego wynika, że dolegliwości powódki spowodowane wypadkiem trwały do października 2013 roku. Ponadto z zeznań B. K. wynika w taki sposób ułożyła sobie ona godziny pracy, że wychodziła z domu około 8:00 i wracała około południa. Przed pracą wnuka odprowadzała do opiekunki A. G., a po pracy go odbierała. Podczas nieobecności B. K., powódka korzystała z pomocy koleżanki, nieodpłatnie. Opiekunka zajmowała się dzieckiem
3 – 4 godziny dziennie, a w dni, kiedy B. K. nie pracowała, sama zajmowała się wnukiem. Z zeznań świadka A. G. wynika natomiast, że po wypadku zajmowała się dzieckiem powódki przez pięć dni roboczych w tygodniu po 7 – 8 godzin dziennie. Zeznania te z racji ich rozbieżności z zeznaniami B. K. co do zakresu świadczonej opieki oraz z uwagi na brak jakichkolwiek dokumentów w postaci notatek A. G., które byłyby przez nią sporządzane na bieżąco w okresie sprawowania opieki, a nie odtwarzane z pamięci po upływie ponad czterech lat, nie mogą stanowić podstawy do ustalenia, że w okresie od lipca do października 2013 roku wydatki na wynagrodzenie opiekunki stanowiły równowartość 7 – 8 godzin dziennie x 5 dni roboczych w tygodniu oraz że wydatki te faktycznie poniosła powódka z własnych środków.

Z tych też względów w pozostałej części powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w pkt II wyroku.

Okoliczności wpływające na wysokość zadośćuczynienia zostały ustalone według stanu na dzień orzekania, po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłych sądowych i ustnych wyjaśnień do pisemnej opinii. W związku z tym odsetki ustawowe za opóźnienie zasądzono dopiero od dnia następnego po dniu wydania wyroku.

O kosztach sądowych tymczasowo pokrytych przez Skarb Państwa w kwocie 4 727,63 zł, w tym 1 199 z tytułu opłaty sądowej od pozwu, od której powódka była zwolniona oraz zwrotu wydatków za przedstawienie dokumentacji medycznej i wynagrodzenia biegłych sądowych (k. 414, 474, 507, 538, 571, 611, 654, 668, 700) Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 roku, poz. 623 ze zmianami). Zważywszy że przy rozstrzyganiu o obowiązku ponoszenia kosztów sądowych należy stosować zasady obowiązujące przy zwrocie kosztów procesu, kosztami tymi należało obciążyć pozwanego w takim zakresie w jaki przegrał on sprawę. Powódka wygrała sprawę w 67% (16 000 zł x 100 % : 23 978,15 zł), natomiast pozwany przegrał sprawę w analogicznym zakresie. 67 % z kwoty 4 727,63 zł stanowi kwotę 3 167,51, którą nakazano pobrać od pozwanej w pkt IV wyroku. Z uwagi na to, że powódka z powodu swojej sytuacji majątkowej była zwolniona od kosztów sądowych, Sąd w pkt V wyroku obciążył Skarb Państwa kosztami procesu w pozostałej części. Na koszty procesu poniesione przez strony złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika powódki i pozwanego w kwotach po 3 600 zł i po 17 zł z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, czyli łącznie 7 234 zł. Z kwoty tej pozwany winien ponieść koszty procesu w kwocie 4 846,78 zł, a poniósł w kwocie 3 617 zł. W związku z tym obowiązany był zwrócić powódce kwotę 1 229,78 zł, którą zasądzono w pkt III wyroku.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w wyroku.