Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 sierpnia 2021 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Tomasz Choczaj

Protokolant: Joanna Wołczyńska - Kalus

po rozpoznaniu w dniu 16 sierpnia 2021 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa D. M.

przeciwko Skarbowi Państwa - Dyrektorowi Zakładu Karnego w S.

o zadośćuczynienie

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda D. M. na rzecz pozwanego Skarbu Państwa - Dyrektora Zakładu Karnego w S. kwotę 240,00 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego;

3.  przyznaje i wypłaca adw. R. O. z środków budżetowych Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem złotych 60/100) brutto tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu;

4.  nie obciąża powoda D. M. brakującymi kosztami procesu.

Sygn. akt I C 124/19

UZASADNIENIE

D. M. wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa - Dyrektora Zakładu Karnego w S. kwoty 350 000,00 złotych tytułem zadośćuczynienia związanego z naruszeniem jego dóbr osobistych spowodowanych złymi warunkami bytowymi panującymi w Zakładzie Karnym w S. w postaci: braku dostępu do ciepłej wody, robactwa, brudnych i zagrzybionych ścian, zniszczonych kącików sanitarnych, rozpadającej się posadzki, szczurów w łaźni
i wychodzących z sanitariatów, zagrzybienia w łaźni, braku wentylacji w celach, przeludnieniu, nieszczelnych i niesprawnych okien, braku oświetlenia nocnego, nieodpowiedniego montażu suszarki na pranie w celach, zagrzybienia materacy
i poduszek, utrudnieniach dotyczących snu, wypisek, listy zakupów, przyjmowania rzeczy na magazyn, wstrzymywania listów i paczek, dostępu do opieki zdrowotnej, nieodpowiedniego rozmieszczenia osadzonych w celach (z osobami chorymi), uszkodzenia listów, produktów w paczkach spożywczych, sprzętu podczas kontroli magazynowej, źle dopasowanej diety, sporządzania posiłków z popsutych produktów, odebrania grzałki do wody, prania ubrań w środkach powodujących alergię, pracy powyżej 90 godzin miesięcznie, niszczeniu rzeczy przez funkcjonariuszy służby więziennej, kontroli korespondencji prywatnej
i urzędowej, wyśmiewaniu się funkcjonariuszy ze stanu zdrowia powoda, kontakcie z osobami chorymi itp. Ponadto wniósł o przekazanie 20 % wyżej wymienionej kwoty na cel społeczny, tj. placówkę opiekuńczo - wychowawczą
w Ł..

Ostatecznie powód wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa żądanej w pozwie kwoty jedynie na swoją rzecz.

Skarb Państwa - Dyrektor Zakładu Karnego w S. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

D. M. był osadzony w Zakładzie Karnym w S. w okresie
od 14 września 2016 r. do 14 marca 2019 r., z przerwą na rehabilitację zdrowotną, którą odbywał w (...) Ł. w okresie od 6 marca 2018 r. do 17 kwietnia 2018 r. Od 14 marca 2019 r. do zakończenia odbywania kary przebywał w Zakładzie Karnym we W., (bezsporne) .

W Zakładzie Karnym w S. powód przebywał w pawilonie B,
na oddziale I w celi nr 5 w okresie od 16 września 2016 r. do 21 września 2016 r., a następnie w okresie od 21 września 2016 r. do 18 listopada 2016 r.
na oddziale III w celi nr 50. Od 18 listopada 2016 r. do 14 marca 2019 r. został przeniesiony do pawilonu C. Przebywał wtedy na oddziale I w celi nr 32
- od 5 grudnia 2016 r. do 20 grudnia 2016 r.; w celi nr 4 - od 15 stycznia 2018 r. do 2 marca 2018 r., a na oddziale II w celi nr 45 - od 8 grudnia 2017 r.
do 14 grudnia 2018 r.; w celi nr 63 - od 21 grudnia 2016 r. do 14 lipca 2017 r.;
w celi nr 64 - od 14 lipca 2017 r. do 8 grudnia 2017 r., od 17 kwietnia 2018 r.
do 28 maja 2018 r. i od 13 czerwca 2018 r. do 10 lipca 2018 r.; w celi nr 65
- od 14 grudnia 2017 r. do 15 stycznia 2018 r.; w celi nr 66 - od 10 lipca 2018 r. do 6 września 2018 r. oraz od 17 września 2018 r. do 9 listopada 2018 r.;
na oddziale III w celi nr 73 - od 20 grudnia 2016 r. do 21 grudnia 2016 r.; w celi nr 75 - od 2 marca 2018 r. do 6 marca 2018 r.; w celi nr 88 - od 1 sierpnia 2017 r. do 2 sierpnia 2017 r.; w celi nr 99 - od 18 listopada 2016 r. do 5 grudnia 2016 r.; w celi nr 100 - od 28 maja 2018 r. do 13 czerwca 2018 r.; w celi nr 106
- od 6 września 2018 r. do 17 września 2018 r.; w celi nr 109 - od 9 listopada 2018 r. do 14 marca 2019 r., (dowód: informacja o pobytach i orzeczeniach
- k. 23 - 24; historia rozmieszczenia - k. 26) .

Cele, w których przebywał powód, były remontowane w latach 2017 - 2019 przez warsztat gospodarczy, składający się z osadzonych i funkcjonariuszy. Zostały pomalowane ściany, odnowiono posadzki, nie było śladów grzyba czy pleśni. Wymieniono wszystkie okna na oddziale I w pawilonie C. W celach była wentylacja grawitacyjna, regularnie konserwowana. Przebywało w nich maksymalnie 6 osób. Osadzeni mieli dostęp do ciepłej wody dwa razy dziennie
w określonych godzinach. Mieli możliwość prania i suszenia ubrań w celi.
W okresie przebywania powoda w Zakładzie Karnym w S. regularnie zwalczano robactwo, nie było szczurów. Nie było problemu z dostarczaniem paczek. Nie było przypadków niszczenia rzeczy należących do osadzonych. Codziennie były dostawy świeżych produktów spożywczych. Powód w czasie pobytu w pozwanej jednostce penitencjarnej zgłaszał skargi, które były niezasadne, (dowód: częściowo bezsporne; zeznania świadka K. G. - k. 59 verte i nagranie rozprawy z 29 sierpnia 2019 r. - płyta
- koperta - k. 277, minuta od 00:16:31 do 00:28:20; zeznania świadka A. N. - k. 59 verte - 60 i nagranie rozprawy z 29 sierpnia 2019 roku - płyta - koperta - k. 277, minuta od 00:33:35 do 00:52:59) .

Warunki sanitarne panujące w Zakładzie Karnym w S. były kontrolowane przez sanepid, który nie wykazał nieprawidłowości w spornym okresie. W pawilonie B i C nie stwierdzono uchybień sanitarno-higienicznych.
Nie stwierdzono śladów pluskiew i innych insektów. W Zakładzie Karnym
w S. opracowywany został „Harmonogram profilaktyki i zwalczania szkodników na terenie zakładu”, zgodnie z którym regularnie wykonywane były usługi dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji. Wentylacje oceniono jako sprawną
i drożną. Obowiązek dbania o porządek ciążył na skazanych, (dowód: zeznania świadka A. N. - k. 59 verte - 60 i nagranie rozprawy z 29 sierpnia 2019 roku - płyta - koperta - k. 276, minuta od 00:33:35 do 00:52:59; protokoły kontroli sanepidu - k. 154 - 160 verte) .

W dniu 15 lutego 2017 roku została przeprowadzona lustracja Zakładu Karnego w S., która także nie wykazała nieprawidłowości. Sędzia wizytator stwierdził, że respektowane są uprawnienia osadzonych osób niepełnosprawnych fizycznie i intelektualnie oraz z zaburzeniami psychicznymi. Nie miał zastrzeżeń co do stanu opieki medycznej. Osadzeni byli przyjmowani przez lekarzy mimo remontu izby chorych. Terminy konsultacji były nawet szybsze, niż te, które przeprowadzane są na wolności. Stan sanitarny również ulegał poprawie, zadbano o kąciki sanitarne, zapewniając osadzonym intymność. Wymieniano stare sprzęty, doprowadzono ciepłą wodę do cel. W oddziale terapeutycznym zapewniano różnorodne formy terapii, dostępność wychowawców, terapeutów i psychologów, (dowód: wyciąg ze sprawozdania
- k. 152 - 153) .

Przeprowadzona w dniach 3 - 20 kwietnia 2018 r. wizytacja wykazała,
że w jednostce penitencjarnej są przestrzegane przepisy prawa, a dyrekcja
i funkcjonariusze tej jednostki prawidłowo realizują swoje zadania. Wizytacja
nie wykazała uchybień w zakresie działalności administracji, prowadzonej dokumentacji, czy organizacji bezpieczeństwa i resocjalizacji skazanych. Więzienna służba zdrowia również funkcjonowała w sposób prawidłowy.
Na dobrym poziomie było stosowanie nagród i kar oraz działalność kulturalno-oświatowa zakładu. Administracja prowadziła działania w celu aktywizacji zawodowej skazanych, stan zatrudnienia stale rósł, (dowód: sprawozdanie
z wizytacji - k. 161 - 165 verte) .

W 2011 r. powód doznał wielu obrażeń ciała, w tym złamania panewki prawego stawu biodrowego. Tempo rozwoju jego zmian chorobowych w czasie pobytu w pozwanej jednostce penitencjarnej nie zachodziło szybciej niż u osób przebywających na wolności. Pobyt w tej jednostce nie skutkował pogorszeniem funkcji narządu ruchu, a zakres opieki lekarskiej i rehabilitacji był prawidłowy, (dowód: zeznania świadka B. G. - k. 59 verte i nagranie rozprawy
z 29 sierpnia 2019 r. - płyta - koperta - k. 277, minuta od 00:28:20 do 00:33:35; opinia biegłego lekarza Z. P. - k. 177 - 178 i k. 229 - 230) .

Powód wielokrotnie zmieniał stosunek do palenia tytoniu, dlatego był osadzony w celach dla palących i dla niepalących. Pobyt w Zakładzie Karnym
w S. w żaden sposób nie wpłynął na jego stan pulmonologiczny, gdyż
w tym czasie nie chorował przewlekle. Był jedynie kilkukrotnie konsultowany
i leczony z powodu infekcji górnych dróg oddechowych, czyli zwykłych przeziębień. W tym czasie powód przez większość czasu palił papierosy, lecz
nie uskarżał się z tego względu na dolegliwości, które uzasadniłyby podejrzenie choroby odpapierosowej i włączenie leczenia w tym zakresie. Nie wymagał również leczenia z uwagi na wystąpienie schorzeń alergicznych. Stan pulmonologiczny powoda nie uległ pogorszeniu podczas pobytu w Zakładzie Karnym w S., (dowód: opinia biegłego lekarza J. G. - k. 204
- 207 i k. 248 - 249) .

Powód był zatrudniony w szwalni, ale nie chodził do pracy, dlatego został z niej wycofany. Przekwaterowanie więźniów odbywało się ze względów wychowawczych, (dowód: zeznania świadka K. Ś. - k. 60 i nagranie rozprawy z 29 sierpnia 2019 roku - płyta - koperta - k. 277, minuta od 00:52:59 do 01:00:06) .

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Sieradzu - IV Wydziału Pracy
i (...) z 5 czerwca 2019 r., powód otrzymał prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 maja 2018 r.
do 31 grudnia 2021 r., (bezsporne) .

Powyższy stan faktyczny był w części bezsporny, gdyż został oparty
na zgodnych twierdzeniach stron i na niekwestionowanych przez żadną ze stron dowodach z dokumentów. W pozostałej części został on ustalony na podstawie zeznania świadków: K. G., A. N., B. G.
i K. Ś., którym Sąd dał wiarę, albowiem są one spójne, logiczne, wzajemnie się uzupełniają, a także na opiniach biegłych, które Sąd uznał za jasne, wnikliwe, zrozumiałe i wszechstronne, a także ostatecznie - po ich uzupełnieniu
- nie negowane przez strony.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda oraz świadków: P. K., K. B. i G. K. w zakresie dotyczącym warunków odbywania kary pozbawienia wolności przez powoda, niewłaściwego zachowania wobec niego funkcjonariuszy służby więziennej, w tym służby medycznej, pozbawiających go określonych praw lub doprowadzających do szkody majątkowej i niemajątkowej, uznając je za niewiarygodne, gdyż pozostają
w sprzeczności z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym, czyli z zeznaniami świadków: K. G., A. N., B. G. i K. Ś., a także z opiniami biegłych oraz sprawozdaniami
z lustracji i wizytacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd oddalił powództwo, gdyż brak było podstaw w niniejszej sprawie
do zasądzenia na rzecz powoda jakiejkolwiek kwoty tytułem zadośćuczynienia
za naruszenie jego dóbr osobistych i inne działania wywołujące szkodę majątkową, które wiązałoby się z warunkami jego pobytu w Zakładzie Karnym
w S..

Odpowiedzialność pozwanego w niniejszej sprawie opiera się na przepisie art. 417 k.c. Zgodnie z tym przepisem za szkodę wyrządzoną przez niezgodne
z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa.

Odpowiedzialność ta powstaje wówczas, gdy spełnione są łącznie jej trzy ustawowe przesłanki: bezprawność działania lub zaniechania sprawcy, szkoda oraz normalny związek przyczynowy między bezprawnym zachowaniem sprawcy a szkodą. Nie ulega wątpliwości, że kolejność badania przez Sąd powyższych przesłanek nie może być dowolna. W pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie działania (zaniechania), z którego, jak twierdzi powód, wynikła szkoda oraz dokonanie oceny jego bezprawności, następnie ustalenie czy wystąpiła szkoda
i jakiego rodzaju i dopiero po stwierdzeniu, że obie te przesłanki zachodzą, możliwe jest zbadanie istnienia między nimi normalnego związku przyczynowego.

Szeroki kształt bezprawności, rozumianej jako wszelkie przejawy niekompetencji i uchybień, aprobowano w judykaturze już po wejściu w życie Konstytucji RP, uznając, że zachowanie niezgodne z prawem to zachowanie sprzeczne z porządkiem prawnym, polegające na sprzeczności między zakresem kompetencji organu, sposobem jego postępowania i treścią rozstrzygnięcia wynikającymi z wzorca ustawowego, a jego działaniem rzeczywistym (patrz wyroki Sądu Najwyższego: z 19 kwietnia 2012 r., V CSK 406/11 , LEX nr 1169347; z 8 stycznia 2002 r., I CKN 581/99 , OSNC 2002 r., Nr 10, poz. 128; z 6 lutego 2002 r., V CKN 1248/00 , OSP 2002 r., Nr 9, poz.). O obowiązkach organów wykonujących władzę publiczną rozstrzygają więc także szeroko rozumiane normy postępowania, które składają się na ogólnie pojęty porządek prawny,
a więc tym bardziej normy ustawowe.

W piśmiennictwie dominuje pogląd, że powtórzona w art. 417 § 1 k.c.
za art. 77 ust. 1 Konstytucji RP przesłanka niezgodności z prawem musi być rozumiana w sposób właściwy dla prawa cywilnego, tj. jako sprzeczność działania lub zaniechania z porządkiem prawnym sensu largo, co wyklucza możliwość jakiejkolwiek dyferencjacji skali czy stopnia bezprawności zachowania. Reżim odpowiedzialności cywilnej za wykonywanie władzy publicznej i samodzielność cywilnej postaci bezprawności w całym systemie odpowiedzialności deliktowej doprowadził w piśmiennictwie do zajęcia takiego właśnie, zasadnego stanowiska. Utrzymaniu rygorystycznej odpowiedzialności odszkodowawczej organów władzy publicznej w rozsądnych granicach za skutki ich bezprawnych działań służy właściwy tryb stwierdzenia bezprawności wadliwych orzeczeń czy decyzji, a także konieczność badania i oceny adekwatnej przyczynowości między działaniem organu a powstałą szkodą. Cel ten nie może natomiast być osiągany przez różnicowanie skali czy stopnia bezprawności działania, a więc w sposób wykraczający poza normę art. 417 § 1 k.c. (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 26 kwietnia 2002 r., III CKN 966/00 , niepublikowany). Próby takie, a więc posługiwania się kwalifikowanym dowodem bezprawności w postaci przesłanki rażącego naruszenia prawa, słusznie oceniane są krytycznie w piśmiennictwie, jako manipulowanie utrwalonym od dawna desygnatem bezprawności w prawie odszkodowawczym.

Rozpatrując sprawę w przedmiocie ochrony dóbr osobistych w pierwszym rzędzie należy ustalić, czy doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda
w rozumieniu art. 23 i 24 k.c., a zatem, czy niewłaściwe zdaniem powoda warunki odbywania kary pozbawienia wolności naruszyły jego dobra osobiste. Zaznaczyć jednakże należy, że nie znajduje uzasadnienia żądanie zadośćuczynienia
w sytuacji, w której zachowanie pozwanego nie spowodowało krzywdy. Z uwagi na powyższe, w przypadku zgłoszenia żądania zadośćuczynienia pieniężnego
z tytułu naruszenia dóbr osobistych, to na powodzie - stosownie do treści art. 6 k.c. - spoczywa obowiązek wykazania rozmiaru i intensywności doznanej krzywdy i stopnia negatywnych konsekwencji, także niewymiernych majątkowo, spowodowanych naruszeniem prawa do szeroko pojmowanego „godnego odbywania kary”. Gdyby Sąd uznał, że doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda, to należy rozważyć, czy działanie strony pozwanej było bezprawne.

Przepis art. 23 k.c. zawiera otwarty katalog dóbr osobistych, w ramach którego mieści się m.in. godność człowieka i prawo do godnych i ludzkich warunków odbywania kary pozbawienia wolności. Dobra osobiste
są wartościami o charakterze niemajątkowym, wiążącymi się z osobowością człowieka, uznanymi powszechnie w społeczeństwie. Wymóg zapewnienia przez Państwo godziwych warunków odbywania kary pozbawienia wolności jest jednym z podstawowych wymogów nowożytnego państwa prawa, znajdującym wyraz
w normach prawa międzynarodowego. Stanowi o tym wprost art. 10 ust. 1 ratyfikowanego przez Polskę Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich
i Politycznych głoszący, że każda osoba pozbawiona wolności będzie traktowana w sposób humanitarny i z poszanowaniem przyrodzonej godności człowieka. Także art. 3 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności stanowiący, że nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu
lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu, wprowadza obowiązek zapewnienia osobom osadzonym w zakładach karnych godziwych i humanitarnych warunków odbywania kary pozbawienia wolności, które nie naruszają godności ludzkiej. Łączy się z tym wynikający z art. 8 ust. 1 Konwencji nakaz poszanowania życia prywatnego obywateli i ich prawa do intymności, co w odniesieniu do osób osadzonych w zakładach karnych oznacza obowiązek zapewnienia takich warunków bytowych i sanitarnych, w których godność ludzka i prawo
do intymności nie doznają istotnego uszczerbku. Odpowiednikami powyższych norm prawa międzynarodowego są przepisy art. 40, 41 ust. 4 i art. 47 Konstytucji , wprowadzające wskazane zasady na grunt prawa polskiego.

Przechodząc do oceny zasadność roszczenia powoda należy wskazać,
że Sąd nie dał jego zeznaniom wiary, a zatem należy uznać, że powód
nie udowodnił, że w okresie podanym w pozwie przebywał w Zakładzie Karnym w S. w zagrzybionych, niewentylowanych, zawilgoconych celach, gdzie warunki sanitarne były nieprawidłowe. Nie udowodnił ponadto, że nieprawidłowo był leczony; że narażono jego zdrowie na skutek przebywania z osadzonymi, którzy sami palili papierosy, bądź cierpieli na różne choroby; że funkcjonariusze służby więziennej, w tym służby medycznej, pozbawiali go jego praw lub doprowadzali swoim zachowaniem lub bezczynnością do wyrządzenia szkody majątkowej lub niemajątkowej.

Trzeba mieć na uwadze to, że ocena, czy przez osadzenie w warunkach zamkniętych doszło do naruszenia godności powoda, wymagała odniesienia
się do okoliczności sprawy oraz kryteriów obiektywnych, a nie do jego subiektywnych odczuć. Nadmienić w tym miejscu należy, że przywoływana już godność człowieka konkretyzuje się w poczuciu własnej wartości i oczekiwaniu szacunku ze strony innych ludzi, a miernikiem oceny, czy doszło do naruszenia godności jest przede wszystkim stanowisko opinii publicznej, będącej wyrazem poglądów powszechnie przyjętych i akceptowanych przez społeczeństwo w danym czasie i miejscu, zaś wzorców, które powinny stanowić docelowy punkt odniesienia dokonywanej oceny dostarczają zapatrywania rozsądnie i uczciwie myślących ludzi (patrz wyroki Sądu Najwyższego: z 25 kwietnia 1989 r., I CR 143/89, OSP 1990/9, poz. 330; z 7 listopada 2000 r., I CKN 1149/98, Lex Polonica nr 390257 i z 4 kwietnia 2001 r., III CKN 323/2000, Lex Polonica nr 2120566).

Odnośnie pobytu w celach zagrzybionych, pozbawionych odpowiedniego sprzętu, to wskazać należy przykładowo na pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z 10 maja 2012 r. (sygn. akt IV CSK 473/11, OSNC 2012/12/146, LEX nr 1211994), który Sąd Okręgowy w pełni podziela, zgodnie z którym
o naruszeniu dobra osobistego w postaci uchybienia godności osadzonego
w zakładzie karnym nie można mówić w przypadkach pewnych uciążliwości
lub niedogodności związanych z samym pobytem w takim zakładzie, polegających na przykład na niższym od oczekiwanego standardzie celi lub urządzeń sanitarnych, skoro dla wielu ludzi nieodbywających kary pozbawienia wolności warunki mieszkaniowe bywają często równie trudne. Wskazać należy,
że w podobnych warunkach, na jakie wskazywał powód, mieszka nadal niemała część społeczeństwa. Odnieść to należy nie tylko do wystąpienia rzekomego zagrzybienia w celi, w której powód przebywał, ale i do pozostałych okoliczności przez niego podnoszonych.

W zakresie zarzutu niezapewnienia odpowiedniej wentylacji, to Sąd ustalił, że w celach zajmowanych przez powoda znajdowały się okna, a wentylacja grawitacyjna była sprawna, zatem istniała możliwość cyrkulacji powietrza. Natomiast subiektywna opinia powoda, że nie działała ona prawidłowo, jest kwestią drugorzędną.

Warunki w celach, w jakich powód przebywał, nie miały też ostatecznie żadnego przełożenia na jego rzeczywisty stan zdrowia, co wykazały opinie biegłych ortopedy i pulmonologa. Zagrożenie dla zdrowia powoda było zatem
co najwyżej hipotetyczne.

W świetle dokonanych ustaleń, w działaniach dyrekcji jednostki penitencjarnej trudno dopatrzyć się złej woli, nakierowanej na naruszenie godności osób w niej osadzonych, w tym powoda. Co istotne, budynek zakładu karnego, w którym osadzono powoda, został wybudowany najprawdopodobniej
na przełomie XVIII i XIX wieku, a następnie był wielokrotnie adaptowany na cele penitencjarne. Jasne jest, że wyposażenie i konstrukcja tego obiektu, także
na zewnątrz, nie przedstawia wysokich standardów, choć jest systematycznie ulepszana. Brak należytego dofinansowania więziennictwa w ocenie Sądu
nie może być także uznany za przejaw złej woli ustawodawcy, trudno bowiem zakładać, że polityka penalna państwa ukierunkowana jest na stworzenie takich warunków odbywania kary, które stanowiłyby dodatkową dolegliwość i represję dla osób skazanych. Niedofinansowanie więziennictwa, tak jak wielu innych dziedzin publicznej działalności Państwa, m.in. w zakresie służby zdrowia, szkolnictwa, czy opieki społecznej, w tym działań podejmowanych na rzecz osób, które nie naruszają porządku prawnego, jest efektem kondycji gospodarczej Państwa, która przekłada się na standard utrzymania nie tylko jednostek penitencjarnych, ale także szkół czy szpitali. Powyższe winien mieć na względzie powód w kontekście swojej roszczeniowej postawy odnośnie zapewnienia
mu odpowiednich - w jego przekonaniu - warunków osadzenia. Warto jest także podkreślić, że realia pobytu w Zakładzie Karnym w S. są identyczne
dla ogółu osadzonych i nie dotyczą samego tylko powoda.

Podsumowując należy stwierdzić, że traktowanie powoda pozbawionego wolności nie było poniżające i niehumanitarne. Dolegliwości, które musiał
wówczas znosić, nie przekraczały rozmiaru wynikającego z obiektywnych warunków panujących w Zakładzie Karnym w S. i nie miały na celu poniżenia powoda lub jego szykanowania. Okoliczności te prowadzą do wniosku, że nie doszło do naruszenia godności, jak i jakichkolwiek innych dóbr osobistych powoda.

Należy zatem jeszcze raz stwierdzić, że ograniczenia wskazane przez powoda wynikają z samego charakteru kary, a nie z zawinionej czy bezprawnej działalności funkcjonariuszy jednostki penitencjarnej. Ocena zaś warunków panujących w pozwanym zakładzie karnym przedstawiona przez powoda
ma wyłącznie charakter subiektywny, została oparta na porównaniu
ich z wyidealizowanym wzorcem, który nie występuje powszechnie nawet
w warunkach wolnościowych.

Powód przebywał w pozwanej jednostce penitencjarnej w okresie
od 14 września 2016 r. do 14 marca 2019 r., a więc przez 2 lata i 6 miesięcy. Cele w jakich przebywał, miały odpowiedni metraż do ilości osób w nich osadzonych, były standardowo wyposażone i nie odbiegały zasadniczo od warunków panujących w innych zakładach karnych. Ponadto były sukcesywnie remontowane, wymienione zostało także ich wyposażenie. Powodowi zapewniono osobne miejsce do spania, jedzenia, przechowywania żywności i rzeczy osobistych, a także odpowiednie miejsce do utrzymywania higieny osobistej,
a zatem zapewniono mu niezbędne minimum, o którym była mowa w art. 110 k.k.w. Powód korzystał ze standardowych warunków, podobnie jak inni skazani. W celach zapewniono dostęp do ciepłej wody, dwa razy dziennie w określonych godzinach. Należy też mieć na uwadze, że warunki, w jakich odbywał powód karę, były takie, jakie w danym czasie optymalnie mógł zapewnić pozwany.

Na uwadze należy mieć bowiem fakt, że zakłady karne nie są jednostkami leczniczymi, uzdrowiskowymi czy też hotelowymi i w ramach posiadanych możliwości lokalowych zapewnić mają przebywającym w nim osadzonym niezbędne minimum. Pozwany zapewnił powodowi, w miarę swoich możliwości dostęp do opieki lekarskiej i rehabilitacji.

Na koniec rozważań należy również dodać, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zaniechanie podjęcia przez władzę publiczną działań zapewniających uprawnionej osobie realizację jej praw podmiotowych jest bezprawne wówczas, gdy narusza skonkretyzowany w przepisach prawa obowiązek, którego wykonanie wyłączyłoby powstanie szkody (III CK 367/04, Biul.SN 2005/7/14). W niniejszej sprawie sytuacja taka nie miała miejsca, gdyż pozwany podejmował działania zgodnie z obowiązkami wynikającymi z przepisów prawa i nie dopuścił się zaniechania konkretnych obowiązków prawnie uregulowanych, jak również wykonując określone przepisami prawa - swoje obowiązki wykonywał zgodnie z nimi.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł, jak w pkt 1 wyroku, oddalając powództwo, gdyż powód nie wykazał, by pozwany naruszył wymienione w pozwie dobra osobiste, ani też nie udowodnił żadnych skutków naruszeń tych dóbr osobistych. Natomiast pozwany obalił domniemanie bezprawności działania, gdyż wszelkie podejmowane przez niego działania wobec powoda mieściły
się w porządku prawnymi znajdowały oparcie w powołanych przepisach.

Ponadto powód nie udowodnił, że funkcjonariusze pozwanej jednostki penitencjarnej doprowadzili swym zachowaniem lub brakiem działań
do powstania po jego stronie szkody majątkowej, m.in. niszcząc mu jego rzeczy
i nie płacąc za wykonaną pracę itp. W tym miejscu wypada jednak zauważyć,
że powód, który był reprezentowany przez fachowego pełnomocnika, nie żądał
z tego tytułu odszkodowania.

O kosztach zastępstwa prawnego należnych pełnomocnikowi pozwanego Sąd orzekł, jak w pkt 2 wyroku, na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zw. z § 8 pkt 26 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn., Dz. U. z 2018 r., poz. 265), gdyż powód przegrał proces w całości.

O kosztach pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu, Sąd orzekł,
jak w pkt 3 wyroku, na podstawie § 14 pkt 26 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata
z urzędu (tekst jedn., Dz. U. z 2019 r., poz. 18).

Sąd nie obciążył powoda brakującymi kosztami procesu, o czym rzekł, jak w pkt 4 wyroku, na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd uznał, iż obciążeniu powoda brakującymi kosztami procesu sprzeciwiają się względy słuszności, gdyż powód niedawno opuścił zakład karny, jest osobą niepełnosprawną, utrzymującą
się z niewielkiej emerytury.