Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 września 2021 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

po rozpoznaniu w dniu 21 września 2021 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. R. (1) i A. R. (2)

przeciwko Skarbowi Państwa – Szefowi (...) Zarządu (...) w B.

o ochronę naturalnego środowiska człowieka

1.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powódki A. R. (1) kwotę 43.724,50 (czterdzieści trzy tysiące siedemset dwadzieścia cztery złote pięćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powoda A. R. (2) kwotę 43.724,50 (czterdzieści trzy tysiące siedemset dwadzieścia cztery złote pięćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty,

3.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

4.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powódki A. R. (1) kwotę 691,75 (sześćset dziewięćdziesiąt jeden złotych siedemdziesiąt pięć groszy) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu,

5.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powoda A. R. (2) kwotę 691,75 (sześćset dziewięćdziesiąt jeden złotych siedemdziesiąt pięć groszy) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu,

6.  zasądza od powódki A. R. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 2.342,20 (dwa tysiące trzysta czterdzieści dwa złote dwadzieścia groszy) i kwotę tą nakazuje ściągnąć z zasądzonego od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powódki A. R. (1) roszczenia,

7.  zasądza od powoda A. R. (2) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 2.342,20 (dwa tysiące trzysta czterdzieści dwa złote dwadzieścia groszy) i kwotę tą nakazuje ściągnąć z zasądzonego od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powoda A. R. (2) roszczenia,

8.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 2.872,90 (dwa tysiące osiemset siedemdziesiąt dwa złote dziewięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 389/20

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 6 grudnia 2018 r. wniesionym do Sadu Rejonowego w Zduńskiej Woli powodowie A. R. (1) i A. R. (2) wnieśli o zasądzenie na ich rzecz od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. kwoty 15.000,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 5 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za spadek wartości nieruchomości powodów w związku z położeniem jej w obszarze ograniczonego użytkowania utworzonego dla lotniska wojskowego Ł. oraz kosztów rewitalizacji akustycznej budynku powodów a także kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm prawem przepisanych oraz kwoty 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa.

(pozew- k.2-8)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powodów kosztów postępowania według norm przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego.

(odpowiedź na pozew- k. 33-42)

Pismem procesowym z dnia 19 listopada 2019 r. powodowie rozszerzyli powództwo żądając zasądzenia od pozwanego na ich rzecz solidarnie kwoty 60.249,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm prawem przepisanych.

(pismo procesowe powodów- k.107-108)

Pismem procesowym z dnia 23 października 2020 r. powodowie ponownie rozszerzyli powództwo żądając zasądzenia od pozwanego na ich rzecz solidarnie kwoty 87.449,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm prawem przepisanych.

(pismo procesowe powodów- k.193)

Postanowieniem z dnia 9 listopada 2020 r. Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli uznał się niewłaściwym do rozpoznania sprawy i przekazał ją do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Sieradzu.

(postanowienie Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z dnia 09 listopada 2020 r.- k. 196)

W piśmie procesowym z dnia 11 stycznia 2021 r. pozwany wnosił o oddalenie powództwa w rozszerzonym kształcie.

(pismo procesowe pozwanego- k.212)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powodowie A. R. (1) i A. R. (2) są współwłaścicielami w częściach równych po 1/2 części każdy z nich:

- nieruchomości położonej w Z., oznaczonej numerami działek (...) objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli,

- nieruchomości położonej w O., gm. Z., oznaczonej numerem działki (...) objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli.

(bezsporne, kserokopie odpisów z ksiąg wieczystych- k.13, k.19, kserokopia wypisów z kartoteki budynków- k.14, k.20, kserokopie uproszczonych wypisów z rejestru gruntów- k.14, k.21)

Działki nr (...) znajdują się na terenie, dla którego brak jest planu miejscowego. Natomiast dla działki oznaczonej numerem (...) od dnia 1 stycznia 2004 r. przestał obowiązywać miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Z. na obszarze położonym w obrębie geodezyjnym M..

(bezsporne, kserokopia zaświadczenia Biura (...) Przestrzennej Urzędu Miasta Z. z dnia 22.11.2018 r.- k.17, kserokopia zaświadczenia Wójta Gminy Z. z dnia 21.11.2018 r.-k.23)

Dla miasta Z. opracowane jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta uchwalone uchwałą Rady Miasta Z. (...) Z informacji przedstawionych w studium wynika, że działka nr (...) położona jest w strefie ochrony ekologicznej – symbol E natomiast działka numer (...) znajduje się na terenach zabudowanych: zabudowa na trenach nieprzydatnych dla zabudowy – symbol Ua(K). Dla gminy Z. opracowane jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy uchwalone uchwałą Rady Miejskiej w Z. nr (...) z dnia 23 czerwca 2016 r. Z informacji przedstawionych w studium wynika, że działka numer (...) położona jest w strefie terenów zabudowy podmiejskiej mieszkaniowo – usługowej, w części na terenach rolnych o niższych klasach bonitacyjnych, w części na terenach rolnych z przewagą trwałych użytków zielonych, w części, jako wody otwarte (rzeki i cieki wodne), w części jako obszary z możliwością lokalizacji urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW wraz ze strefami ochronnymi (ogniwa fotowoltaiczne).

(bezsporne, opinia biegłej z zakresu szacunku nieruchomości J. S.- k.53-99)

W dniu 25 października 2016 roku Sejmik Województwa (...) podjął nową uchwałę nr (...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł., w której nastąpiło przesunięcie granic poszczególnych podobszarów oznaczonych wyodrębnionymi izoliniami, która to uchwała uchyliła jednocześnie poprzednią uchwałę w tym przedmiocie z dnia 9 lutego 2010 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł.. Zgodnie z § 8 powołanej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno-i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego, a także mieszkaniowo – usługową,

b) zakaz tworzenia terenów rekreacyjno- wypoczynkowych,

c) zakaz tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

d) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

2) w podobszarze B:

a) zakaz tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

b) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy.

W myśl § 9 tej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie korzystania z terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz budowy budynków jedno- i wielorodzinnych oraz zamieszkania zbiorowego, zagrodowego, mieszkaniowo – usługowego, szpitali, domów opieki społecznej, a także obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne oraz zamieszkania zbiorowego, zabudowę zagrodową, mieszkaniowo – usługowe, szpitale, domy opieki społecznej, a także obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

d) dopuszcza się zmianę sposobu użytkowania budynków w całości lub części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, na warunkach określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu miejscowego, na warunkach określonych w decyzji o warunkach zabudowy.

2) w podobszarze B:

a) zakaz budowy szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na szpitale, domy opieki społecznej oraz obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

c) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

Zgodnie z § 10 uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące wymagania techniczne dotyczące budynków:

1) w podobszarze A:

a) w budynkach istniejących oraz nowoprojektowanych należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie z obowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

2) w podobszarze B:

a) w budynkach szpitali, domów opieki społecznej i budynkach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie zobowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

(bezsporne, fakt znany Sądowi z urzędu)

Nieruchomość powodów położona w miejscowości Z. oznaczona numerami działek (...) znajduje się w całości w podobszarze B. Przedmiotowa nieruchomość usytuowana jest w południowo – wschodniej części miasta i ma kształt prostokąta. Zlokalizowana jest w otoczeniu nieruchomości zabudowanych, niezabudowanych i drogi publicznej. Nieruchomość ta jest zabudowana budynkiem mieszkalnym oraz budynkiem gospodarczym. Teren nieruchomości jest ogrodzony płotem – od strony frontu podmurówka z cegły klinkierowej i metalowe przęsła, pozostałe strony siatka, brama i furtka z elementów metalowych. Nieruchomość jest podłączona do linii elektroenergetycznej, sieci wodociągowej i sieci kanalizacji sanitarnej. Ma ona zapewniony dostęp do drogi publicznej – jezdnia asfaltowa, chodnik i oświetlenie. Budynek mieszkalny, jaki znajduje się na tej nieruchomości, pochodzi z około 1985 r., jest jednopiętrowy, podpiwniczony. Jest zbudowany w tradycyjnej technologii i jest murowany. Powierzchnia zabudowy wynosi 101,00 m ², powierzchnia użytkowa 73,10 m ² a kubatura 219,70 m ². Ściany budynku (zewnętrzne i wewnętrzne) są murowane – siporex, na zewnątrz z cegły kratówki. Strop jest z płyty żelbetonowej. Dach ma konstrukcję drewnianą, pokrytą gontem. Budynek jest otynkowany, ma stolarkę okienną PCV, stolarkę drzwiową płytową. Schody zewnętrzne są betonowe, wewnętrzne również betonowe a stopnie pokryte drewnem. Ściany wewnętrzne są cementowo – wapienne i pokryte gładzią a w sanitariatach i kuchni pokryte glazurą. Podłogi pokryte są deską, wykładziną i terakotą. Budynek posiada instalację elektryczną, wodno-kanalizacyjną i c.o. – piec na ekogroszek z podajnikiem. Stan techniczny budynku jest średni, tj. w elementach budynku, wykończeniu, wyposażeniu występują niewielkie uszkodzenia i ubytki. Budynek gospodarczy pochodzi z około 1985 roku. Jest zbudowany w tradycyjnej technologii, murowany. Jest on parterowy z poddaszem użytkowym, niepodpiwniczony, o powierzchni zabudowy 61,00 m ². Ściany budynku są z pustaka i cegły, strop jest betonowy. Dach ma konstrukcję drewnianą, pokrytą papą. Stolarka okienna jest drewniana, drzwi i wrota drewniane. Przybudówka zbudowana jest z elementów metalowych. Budynek posiada instalację elektryczną. Stan techniczny budynku jest średni tj. w elementach budynku, wykończeniu, wyposażeniu występują niewielkie uszkodzenia i ubytki.

(bezsporne, wydruk z portalu inwestora- k.12, kserokopia wypisu z kartoteki budynków- k.14, kserokopia uproszczonego wypisu z rejestru gruntów- k.15, kserokopia mapy- k.16, opinia biegłej z zakresu szacunku nieruchomości J. S.- k.53-99)

Nieruchomość powodów położona w miejscowości O. oznaczona numerem działki (...) znajduje się w całości w podobszarze A. Jest ona położona na terenie gminy Z. i usytuowana we wschodniej części tej gminy. Ma ona kształt prostokąta. Zlokalizowana jest w otoczeniu nieruchomości zabudowanych, niezabudowanych i drogi publicznej. Nieruchomość ta jest zabudowana budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym oraz dwoma budynkami gospodarczymi. Teren tej nieruchomości w części jest zagospodarowany zielenią oraz ogrodzony – od frontu płotem z elementów metalowych z bramą i furtką z elementów metalowych, z pozostałych stron siatką. Nieruchomość jest podłączona do linii elektroenergetycznej i sieci wodociągowej, posiada własny zbiornik na nieczystości płynne. Pozostała część nieruchomości to teren pokryty drzewostanem. Nieruchomość ma zapewniony dostęp do drogi publicznej – jezdni asfaltowej. Budynek mieszkalny jednorodzinny zbudowany był około 2006 r. w technologii tradycyjnej – jest on murowany i otynkowany. Jest on parterowy z poddaszem nieużytkowym, niepodpiwniczony. Powierzchnia zabudowy wynosi 137,90 m ² a powierzchnia użytkowa wynosi 109,70 m ². Fundament budynku jest betonowy, ściany są z cegły, strop jest betonowy. Dach ma konstrukcję drewnianą z blachą powlekaną. Schody są drewniane. Stolarka okienna jest z PCV. Drzwi zewnętrze są drewniane, wzmocnione a wewnętrzne – drewniane. Ściany wewnętrzne są cementowo – wapienne, pokryte gładzią i glazurą. Podłogi są drewniane i z terakoty. Budynek posiada instalację elektryczną, wodno – kanalizacyjną i c.o. – piec na ekogroszek z podajnikiem oraz kominek. Stan techniczny nieruchomości jest dobry tj. elementy budynku, rodzaj konstrukcji, wykończenia są dobrze utrzymane, konserwowane, nie wskazują zużycia i uszkodzeń. Budynek gospodarczy jest parterowy, niepodpiwniczony, o powierzchni zabudowy 152,00 m ². Ma fundamenty betonowe i murowane ściany. Dach jest konstrukcji drewnianej pokrytej eternitem. Stolarka okienna jest z luksferów i PCV. Drzwi i bramy są metalowe. Posiada on instalację elektryczną, wodną i kanalizacyjną. Stan techniczny budynku jest średni tj. w elementach budynku, wykończeniu, wyposażeniu występują niewielkie uszkodzenia i ubytki. Drugi budynek gospodarczy jest parterowy z nieużytkowym poddaszem, niepodpiwniczony, o powierzchni zabudowy 76,00 m ². Jest zbudowany w tradycyjnej technologii, murowany. Ma fundamenty betonowe, ściany z cegły i betonowy strop. Dach ma konstrukcję drewnianą i jest pokryty papą. Drzwi są drewniane. Budynek posiada instalację elektryczną i wodną. Stan techniczny budynku jest średni tj. w elementach budynku, wykończeniu, wyposażeniu występują niewielkie uszkodzenia i ubytki.

(bezsporne, wydruk z portalu inwestora- k.18, kserokopia wypisu z kartoteki budynków- k.20, kserokopia uproszczonego wypisu z rejestru gruntów- k.21, kserokopia mapy- k.22, opinia biegłej z zakresu szacunku nieruchomości J. S.- k.53-99, opinia biegłego z zakresu szacunku (...)- k.116-186)

Budynek powodów znajdujący się na nieruchomości położonej w O. oznaczonej numerem działki (...) po wprowadzeniu obszaru ograniczonego użytkowania przy obecnym poziomie hałasu zewnętrznego nie spełnia wymagań dotyczących przegrody zewnętrznej w kuchni wobec czego wymagana jest szersza adaptacja akustyczna nieruchomości. Po wprowadzeniu obszaru ograniczonego użytkowania ściany konstrukcyjne w jednym z pomieszczeń wykazują deficyt izolacyjności akustycznej, natomiast pozostałe ściany oraz stropy budynku nie wymagają dodatkowej izolacji. Wymagana jest ona również dla otworów okiennych, co wiąże się jednocześnie z koniecznością zapewnienia właściwej wentylacji. Wartość kosztorysowa całości robót dostosowawczych w budynku mieszkalnym wynosi 28.447,26 zł brutto. Natomiast w aspekcie wymiaru szkody w następstwie wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania należy odliczyć od tej kwoty koszty doprowadzenia budynku do stanu normatywnego w kwocie 1.280,25 zł brutto. Różnica w kosztach realizacji obu zakresów prac stanowi w zaokrągleniu do pełnych złotych kwotę 27.200,00 zł.

(opinia biegłego z zakresu szacunku (...)- k.116-186, uzupełniająca opinia pisemna biegłego z zakresu szacunku (...)- k.219-225)

Wartość nieruchomości położonej w Z. oznaczonej numerami działek (...) na skutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania zmniejszyła się o kwotę 16.666,00 zł. Wartość nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) położonej w O. na skutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania zmniejszyła się o kwotę 43.583,00 zł.

(opinia biegłej z zakresu szacunku nieruchomości J. S.- k.53-99)

W dniu 29 listopada 2018 r. powodowie wystosowali do pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. pismo, w którym wezwali go do zapłaty na ich rzecz w terminie do dnia 4 grudnia 2018 r. kwoty 170.000,00 zł tytułem odszkodowania należnego za spadek wartości nieruchomości oraz tytułem kosztów rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania na mocy uchwały nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. Pozwany odebrał powyższe wezwanie w dniu 3 grudnia 2021 r. Zawarty w nim termin upłynął bezskutecznie.

(bezsporne, kserokopia pisma powódki- k.24, potwierdzenie nadania pisma- k.25, wydruk z elektronicznego monitoringu przesyłek- k.26)

Ustaleń stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie Sąd dokonał w oparciu o dokumenty złożone przez powodów. Złożone przez nich dokumenty urzędowe sporządzone były w odpowiedniej formie przez uprawnione do tego organy i w ramach ich kompetencji. Zgodnie natomiast z treścią art. 244 § 1 kpc dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Autentyczność tych dokumentów oraz ich prawdziwość nie była przy tym kwestionowana przez pozwanego. Podstawą ustaleń stanu faktycznego były także złożone przez powodów dokumenty prywatne w postaci korespondencji stron wymienionej przez nie przed wszczęciem postępowania w przedmiotowej sprawie. Dokument prywatny w myśl art. 245 kpc stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Autentyczność dokumentów prywatnych złożonych przez powodów także nie była kwestionowana przez pozwanego. Okoliczność, że żadna ze stron nie kwestionowała treści kserokopii dokumentów znajdujących się w aktach sprawy pozwoliła na potraktowanie tych kopii jako dowodów pośrednich istnienia dokumentów o treści im odpowiadającej.

Ustalenia stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie Sąd poczynił także w oparciu o opinię biegłej sądowej J. S., która oszacowała utratę wartości nieruchomości powodów wskutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania oraz opinie biegłego sądowego K. N., który wyliczył koszt nakładów niezbędnych do rewitalizacji akustycznej budynku znajdującego się na nieruchomości powodów. W ocenie sądu opinie sporządzone zostały w sposób jasny, rzeczowy i przejrzysty. Biegli wskazali przy tym szczegółowo na czym oparli się wydając opinie, z jakich korzystali źródeł i jaką posłużyli się metodologią. W sposób zrozumiały przedstawili też wnioski oraz sposób, w jaki do nich doszli. Sąd nie miał przy tym wątpliwości co do tego, że biegli posiadają kompetencje i doświadczenie potrzebne do wydania opinii w tego rodzaju sprawie. Co więcej, biegły sądowy K. N. sporządzał opinie w wielu zbliżonych rodzajowo sprawach, co pozwala uznać, że posiada on doświadczenie i wiedzę w przedmiocie objętym zakresem opinii w niniejszej sprawie. W tej sytuacji opinie biegłych należało uznać za w pełni wiarygodne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 1396) w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę. Szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Przesłankami odpowiedzialności za szkodę w myśl powyższego przepisu są zatem: wejście w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą. Z art. 129 ust. 2 p.o.ś. wynika przy tym, iż szkodą jest także zmniejszenie wartości nieruchomości, co koresponduje z pojęciem straty w rozumieniu art. 361 § 2 kc, przez którą rozumie się, między innymi zmniejszenie aktywów.

Zastosowanie art. 129 ust. 2 p.o.ś. jako podstawy roszczenia odszkodowawczego właściciela nieruchomości z tytułu obniżenia jej wartości w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z niej w następstwie ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania było przedmiotem obszernego orzecznictwa. W judykaturze funkcjonuje pogląd, w świetle którego, mówiąc o obszarze ograniczonego użytkowania trzeba dostrzegać z jednej strony związane z jego utworzeniem ograniczenia w zakresie sposobu korzystania z nieruchomości, z drugiej natomiast przyczyny, które legły u podstaw utworzenia tego obszaru. Wspomniane ograniczenia są związane z nieruchomością położoną na obszarze ograniczonego użytkowania i dotyczą każdego jej właściciela. Dopóki bowiem będzie istniał obszar ograniczonego użytkowania, dopóty będą obowiązywały wprowadzone na jego terenie ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenów, wymagań technicznych dotyczących budynków oraz sposobu korzystania z gruntów. Obszar ograniczonego użytkowania ingeruje w prawo własności i w sferę wolności właściciela wobec czego wyszczególnienie sytuacji, w których dojdzie do utworzenia go, jest wyczerpujące i wymaga uprzednio stwierdzenia, że zastosowanie najlepszych dostępnych metod i środków nie doprowadziło do utrzymania dopuszczalnych warunków środowiska. Konieczność utworzenia obszaru wynika z tego, iż jest to jedyny sposób uzyskania efektu w postaci ochrony zasobów środowiska, która uwzględnić powinna wyczerpanie dostępnych środków i zasadę proporcjonalności przewidzianą w art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Samo już zatem utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania wskazuje na negatywne oddziaływanie lotniska na środowisko w stopniu wymagającym wprowadzenia ograniczeń w wykonywaniu prawa własności. Ograniczenia te musi respektować każdy właściciel nieruchomości (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 565/08, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., LEX nr 528219).

Wskutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania uchwałą Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. na obszarze, na terenie którego usytuowane są działki powodów, wprowadzono ograniczenia dotychczasowego sposobu korzystania z tych działek. Powodowie nie mogą skutecznie dochodzić zaniechania immisji hałasu przez lotnisko, w związku z czym doszło do zawężenia przysługujących im a wynikających z prawa własności uprawnień związanych z podejmowaniem działań ochronnych wobec swojej własności. Podkreślenia przy tym wymaga, że wbrew twierdzeniom pozwanego, w przedmiotowej sprawie nie można oceniać zasadności dochodzonego przez powodów roszczenia odszkodowawczego przez pryzmat ograniczeń w sposobie dotychczasowego korzystania z nieruchomości. (...) należy badać więc pod kątem utraty zdolności swobodnego wykorzystania ich na cele na przykład budownictwa i poddawać ocenie pod kątem spadku ich wartości.

Niewątpliwie wskutek uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego korzystania z nieruchomości oraz zmuszenia właścicieli do zmiany dotychczasowego ich przeznaczenia, co wynika z utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania, w obrębie którego usytuowane są stanowiące współwłasność powodów nieruchomości – położona w Z. oznaczona numerami działek (...) i położona w O. oznaczona numerem działki (...), powodowie doznali szkody polegającej na obniżeniu ich wartości. Nieruchomość jest dobrem inwestycyjnym i o ile nie jest wyłączona spod obrotu podlega regułom rynkowym, a jej wartość jest weryfikowana przez wolny rynek, niezależnie od tego czy jej właściciel zamierza zbyć swoją własność, czy też nie poczynił w tym zakresie żadnych kroków. (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 września 2009 r., I ACa 484/09, LEX nr 756606, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 17 czerwca 2010 r., I ACa 772/09, LEX nr 756717). W orzecznictwie przyjmuje się, iż obniżenie wartości nieruchomości generuje stratę niezależnie od tego, czy właściciel ją zbył, czy też nie zamierza podjąć w tym kierunku żadnych działań. Przesłanką roszczenia odszkodowawczego przewidzianego w art. 129 ust. 2 p.o.ś. nie jest bowiem jej zbycie. Odszkodowanie nie jest też ograniczone do rzeczywistej straty, gdyż obowiązuje zasada pełnej odpowiedzialności odszkodowawczej za wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., LEX nr 503415). Wartość należących do powodów nieruchomości położnych w Z. oznaczonych numerami działek (...) i w O. oznaczonej numerem działki (...), uległa obniżeniu z uwagi na położenie w okolicach lotniska wojskowego Ł. i na skutek hałasu związanego z jego funkcjonowaniem, niewątpliwie negatywnie postrzeganego przez potencjalnych nabywców nieruchomości. Zainteresowanie nabyciem nieruchomości w okolicach lotniska spadło, a potencjalni nabywcy mogą być skłonni do kupna nieruchomości położonych w obszarze ograniczonego użytkowania, ale za odpowiednio niższą cenę. Do zakresu szkody podlegającej naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 p.o.ś. należy więc obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, że jej właściciel będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje np. hałas (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 listopada 2010 r., I ACa 884/10, LEX nr 756735). Wobec powyższego oraz mając na uwadze opinię biegłej sądowej z zakresu szacunku nieruchomości J. S., Sąd Okręgowy ustalił, że wartość rynkowa należących do powodów nieruchomości – położnej w Z. oznaczonej numerami działek (...) i położonej w O. oznaczonej numerem działki (...) uległa obniżeniu o łączną kwotę 60.249,00 zł.

Oceny zasadności drugiego z dochodzonych przez powodów roszczeń – żądania zwrotu nakładów potrzebnych na rewitalizację akustyczną stanowiącego ich współwłasność budynku mieszkalnego, Sąd Okręgowy dokonał na podstawie regulacji przewidzianej w art. 136 ust. 1 i 3 w zw. z art. 129 ust. 2 p.o.ś. Zgodnie z art. 136 ust. 3 p.o.ś. w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków, szkodą, o której mowa w przepisie art. 129 ust. 2 ustawy, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie. W judykaturze przyjmuje się, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą jej wyrządzenia i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący w chwili jej wyrządzenia do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób prawem przewidziany (patrz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSNC z 2002 r., z 6., poz. 74).

Obowiązek strony pozwanej naprawienia szkody polegający na uiszczeniu odpowiedniej sumy pieniężnej powstał z chwilą wyrządzenia tej szkody powodom, to jest z chwilą wejścia w życie uchwały Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. kształtującej zakres koniecznych do wykonania nakładów rewitalizacyjnych i obligującej do ich poczynienia. Poniesienie nakładów pozwala zaś na uniknięcie hałasu przekraczającego poziomy normatywne i przyczynia się do zwiększenia atrakcyjności nieruchomości, jednak nie wpływa na podniesienie jej ceny z uwagi na lokalizację w strefie ograniczonego użytkowania (porównaj wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 września 2009 r., I ACa 484/09, LEX nr 756606). Koszty związane z zapewnieniem w budynku mieszkalnym powodów właściwego klimatu akustycznego są bezpośrednim uszczerbkiem związanym z ustanowieniem strefy ograniczonego użytkowania. Budynek przeznaczony na potrzeby mieszkaniowe wymaga ochrony akustycznej, podlegając tym samym ochronie przed hałasem na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 1065). Usytuowany na należącej do powodów działce położonej w O. budynek mieszkalny nie spełnia obowiązujących wymogów, nie zapewniając należytego klimatu akustycznego. W celu ochrony akustycznej konieczne jest zatem poczynienie nakładów określonych w opinii biegłego sądowego K. N., których koszt biegły określił na kwotę 27.200,00 zł. Koszty te mają zapewnić właściwy klimat akustyczny obiektu i odzwierciedlają zakres nakładów, których powodowie dotychczas nie poczynili, co jednak nie stoi na przeszkodzie w dochodzeniu odszkodowania, ponieważ zgodnie z funkcjonującym w doktrynie i judykaturze poglądem, roszczenie o zasądzenie kosztów potrzebnych do rewitalizacji akustycznej budynku nie jest uzależnione od uprzedniego poniesienia wydatków (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 kwietnia 2008r., I ACa 2/2008, LEX nr 580137).

Jak wynika z powyższych rozważań w przedmiotowej sprawie zachodzi związek przyczynowy pomiędzy ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania a szkodą poniesioną przez powodów w postaci zmniejszenia wartości ich nieruchomości – położnej w Z. oznaczonej numerami działek (...) i położonej w O. oznaczonej numerem działki (...) oraz koniecznością poniesienia przez nich nakładów na utrzymanie prawidłowego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym. Należne odszkodowanie, na które składa się kwota, o którą zmniejszyła się wartość nieruchomości powodów na skutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania wokół lotniska wojskowego Ł. oraz kwota stanowiąca koszt nakładów, jakie powodowie mają obowiązek poczynić w celu rewitalizacji akustycznej budynków mieszkalnych posadowionych na ich nieruchomości wynosi 87.449,00 zł.

Powodowie domagali się zasądzenia od pozwanego odszkodowania w sposób solidarny, jednakże w ocenie Sądu w zakresie tego żądania powództwo nie mogło zostać uwzględnione. Zgodnie bowiem z art. 369 kc zobowiązanie jest solidarne jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej. Mając na uwadze treść tego przepisu, w ocenie Sądu, nie sposób uznać, że powodowie będący współwłaścicielami nieruchomości w częściach ułamkowych po 1/2 każdy z nich, mogą dochodzić odszkodowania z tytułem spadku wartości nieruchomości oraz kosztów rewitalizacji akustycznej budynku solidarnie. Solidarność wierzycieli oznacza bowiem, że każdy z nich jest uprawniony do otrzymania całego świadczenia a przez zaspokojenie któregokolwiek z nich dług wygasa względem wszystkich. Takie orzeczenie Sądu byłoby niewątpliwie z korzyścią dla powodów, jednakże nie odpowiadałoby obowiązującemu prawu, które kształtuje współwłasność ułamkową w ten sposób, że każdy ze współwłaścicieli może samodzielnie rozporządzać swoim udziałem i ponosi odpowiedzialność tylko do jego wysokości. Zgodnie zaś z art. 207 kc pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów. Z tego też względu Sąd zasądził na rzecz każdego z powodów tytułem odszkodowania za spadek wartości nieruchomości oraz kosztów rewitalizacji akustycznej budynku kwoty po 43.724,50 zł na rzecz każdego z nich i oddalił powództwo w zakresie żądania solidarnego zasądzenia od pozwanego na rzecz powodów żądanej kwoty.

Powodowie zgłosili pozwanemu żądanie zapłaty kwoty 170.000,00 zł tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należących do nich nieruchomości a także tytułem odszkodowania za szkodę obejmującą koszty zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego budynku mieszkalnego posadowionego na ich nieruchomości w piśmie skierowanym do pozwanego w dniu 29 listopada 2018 r., w którym żądali zapłaty tej kwoty do dnia 4 grudnia 2018 r. Pismo to zostało doręczone pozwanemu w dniu 3 grudnia 2018 r. Zatem na podstawie art. 481 § 1 kc odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonych na rzecz powodów kwot Sąd zasądził od dnia 5 grudnia 2018 r.

Powodowie dochodzili w przedmiotowym procesie zasądzenia kwoty 87.449,00 zł. Sąd uznając, iż nie zachodzi solidarność czynna po stronie powodów, zasądził na rzecz każdego z nich kwotę 43.724,50 zł. Żądania każdego z powodów uwzględnione zostały zatem w 50 %. Zgodnie z art. 100 kpc w takiej też proporcji Sąd rozdzielił koszty procesu.

Na poniesione przez każdego z powodów koszty procesu złożyły się: połowa opłaty od pozwu w kwocie 375,00 zł, połowa wynagrodzenia pełnomocnika powodów ustalonego stosownie do treści § 2 pkt 5 w zw. z § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.) w kwocie 1.800,00 zł, połowa opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 8,50 zł oraz połowa uiszczonych zaliczek na opinie biegłego w łącznej kwocie 1.000,00 zł. Łącznie zatem każdy z powodów poniósł koszty w wysokości 3.183,50 zł.

Pozwany w sprawie z powództwa każdego z powodów poniósł koszty połowy wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 1.800,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 265).

Łącznie zatem koszty postępowania poniesione przez strony w sprawie z powództwa każdego z powodów wyniosły 4.983,50 zł.

Powód powinien ponieść 50 % kosztów procesu a więc kwotę 2.491,75 zł. Ponieważ poniósł on wyższe koszty Sąd zasądził na jego rzecz od pozwanego kwotę 691,75 zł tytułem częściowego zwrotu poniesionych przez niego kosztów procesu.

Powódka powinna ponieść 50 % kosztów procesu a więc kwotę 2.491,75 zł. Ponieważ poniosła ona wyższe koszty Sąd zasądził na jej rzecz od pozwanego kwotę 691,75 zł tytułem częściowego zwrotu poniesionych przez nią kosztów procesu.

W sprawie z powództwa każdego z powodów pozostała nie pokryta część opłaty od pozwu w kwocie 1.811,50 zł i część kosztów opinii biegłych w kwocie 2.872,90 zł. Łącznie zatem w sprawie z powództwa każdego z powodów nie zostały pokryte koszty w kwotach po 4.684,40 zł.

Co do nie pokrytych kosztów procesu w sprawie powoda to Sąd na podstawie 113 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2020, poz. 755 ze zm.) zasądził od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu 50 % niepokrytych kosztów w kwocie 2.342,20 zł i kwotę tą nakazał ściągnąć z zasądzonego od pozwanego na jego rzecz roszczenia.

Co do nie pokrytych kosztów procesu w sprawie powódki to Sąd na podstawie 113 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2020, poz. 755 ze zm.) zasądził od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu 50 % niepokrytych kosztów w kwocie 2.342,20 zł i kwotę tą nakazał ściągnąć z zasądzonego od pozwanego na jej rzecz roszczenia.

Na podstawie art. 113 ust. 1 powołanej wyżej ustawy zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu w sprawie z powództwa powoda kwotę 1.436,45 zł, która stanowi 50 % nie pokrytych wydatków w tej sprawie oraz na podstawie art. 113 ust. 1 powołanej wyżej ustawy zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu w sprawie z powództwa powódki kwotę 1.436,45 zł, która stanowi 50 % nie pokrytych wydatków w tej sprawie. Łącznie zatem Sąd zasądził od pozwanego z tego tytułu kwotę 2.872,90 zł.