Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem wstępnym z dnia 29 stycznia 2020 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi w sprawie o sygn. akt I Ns 1570/11 z wniosku P. R. z udziałem B. P. (1) o podział majątku wspólnego ustalił, że nie stanowią składników majątku wspólnego P. R. i B. P. i nie podlegają podziałowi w ramach toczącego się postępowania:

1.  nieruchomość w miejscowości T., powiat (...), stanowiąca zabudowaną działkę nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim prowadzi księgę wieczystą nr (...);

2.  udział 1/22 części w nieruchomości w miejscowości T., powiat (...), stanowiącej działkę nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim prowadzi księgę wieczystą nr (...);

3.  udział 1/22 części w nieruchomości w miejscowości T., powiat (...), stanowiącej działkę nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim prowadzi księgę wieczystą nr (...);

4.  udziały w (...) spółka jawna z siedzibą w Ł. oraz kwoty pieniężne w wysokości 983 417,93 zł (dziewięćset osiemdziesiąt trzy tysiące czterysta siedemnaście złotych i dziewięćdziesiąt trzy grosze) i 1 028 050 (jeden milion dwadzieścia osiem tysięcy pięćdziesiąt) złotych.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

P. R. i B. P. (2) (poprzednio R.) zawarli związek małżeński 7 sierpnia 1982 r. W okresie jego trwania małżonkowie pozostawali w ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej.

Małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 10 stycznia 2011 roku, wydanym w sprawie XII C 1352/08. Orzeczenie to uprawomocniło się z dniem 1 lutego 2011 roku.

W trakcie trwania wspólności ustawowej, Wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą. W latach 1989 – styczeń 1996 była to jednoosobowa działalność. W 1996 roku prowadził ją w (...) spółki (...) sp. c. R. P., R. W..

P. R. generalnie utrzymywał się z prowadzonej działalności gospodarczej. Początkowo prowadził ją jednoosobowo współpracując ze swoim ojcem, przy czym w różnych okresach czasu albo on był właścicielem firmy, albo jego ojciec, a w 1996 roku mieli spółkę. W latach 1997 – 2004 Uczestnik prowadził działalność jednoosobowo pod nazwą R.. Była to działalność w branży tekstylnej: początkowo produkcja, a następnie handel tekstyliami.

Uczestnik prowadził działalność gospodarczą z powodzeniem, jego firma z roku na rok osiągała wyższe obroty i wyższe zyski. Dochody z działalności były przeznaczane na utrzymanie rodziny.

W dniu 27 maja 2003 roku została zawarta umowa spółki cywilnej pomiędzy P. R., B. R. i J. R. celem prowadzenia wspólnego przedsiębiorstwa, którego przedmiotem miała być m.in. sprzedaż hurtowa tkanin, krawiectwo – produkcja, uszlachetnianie tkanin i inne. Umowa została zawarta na czas nieokreślony, wspólnicy mieli równe udziały w zyskach i stratach. Aneksem do umowy z dnia 9 sierpnia 2003 roku, w związku z dopłatą przez J. R. 40 000 złotych do spółki, ustalono następujące udziały : P. R. – 30 000 złotych, B. R. – 30 000 złotych, J. R. – 50 000 złotych.

W kolejnych aneksach do umowy spółki, wspólnicy zmieniali zarówno ich kwotowe udziały w funduszu udziałowym spółki, jak i wysokość udziałów w zyskach i stratach.

Z dniem 1 stycznia 2005 roku ze spółki wystąpiła B. R., w związku z czym udziały w zyskach i stratach pozostałych wspólników wynosiły: P. R. – 25%, J. R. – 75 %. Swoje udziały B. R. sprzedała córce - J. R., w związku z czym pozostali wspólnicy mieli udziały w funduszu udziałowym spółki: P. R. – 38 000 złotych, J. R.– 80 000 złotych. Umową z dnia 31 grudnia 2005 roku P. R. i J. R. przekształcili spółkę cywilną w spółkę jawną. Pomiędzy wspólnikami spółki jawnej nie było porozumienia i na skutek wypowiedzenia umowy spółki przez J. R. ze skutkiem na koniec 2010 roku, spółka została postawiona w stan likwidacji. Spółka została wykreślona z rejestru 28 lutego 2018 roku. Spółka cywilna zawiązana pomiędzy P. R., B. R. i J. R. w chwili powstania nie miała majątku. W chwili zawiązania spółki, córka zainteresowanych miała 18 lat i uczyła się. Kapitał, którym dysponowała spółka to były środki finansowe z dotychczasowej działalności Uczestnika.

Małżonkowie współpracowali ze sobą przy prowadzeniu działalności gospodarczej. W okresie, kiedy P. R. prowadził działalność jednoosobowo, nie była to formalna współpraca. Jego żona nie była ani osobą formalnie z nim współpracującą, ani przez niego zatrudnioną. Faktycznie B. P. (2) pomagała mężowi. Zastępowała go przy wykonywaniu czynności, kiedy wyjeżdżał po towar, pobierała pieniądze od klientów. Na tym tle (tzn. finansowym i pobierania pieniędzy z prowadzonej działalności) dochodziło pomiędzy małżonkami do nieporozumień. Pomimo to zawiązana została spółka cywilna, bo było to korzystne podatkowo.

W 2005 roku B. R. wystąpiła ze spółki. Swoje udziały sprzedała córce bez uzgodnienia tego z Uczestnikiem. Z tytułu wystąpienia ze spółki przez Uczestniczkę, zainteresowani nie dokonywali żadnych rozliczeń finansowych.

W 2006 roku doszło do przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną, wynikało to z wysokości obrotów spółki. Spółka jawna działała w oparciu o aktywa spółki cywilnej. Po przekształceniu Uczestnik do spółki jawnej nie wnosił żadnych nowych aktywów.

Aktualnie toczą się pomiędzy P. R. z jednej strony a B. P. i J. R. z drugiej strony postępowania sądowe w sprawach gospodarczych. Wnioskodawca w tamtych dwóch sprawach dochodzi zapłaty kwoty ponad 980 000 złotych. Roszczenie dochodzone przez Wnioskodawcę w sprawie gospodarczej pokrywa się z roszczeniem o rozliczenie kwoty 983 417,93 złotych w ramach podziału majątku wspólnego.

Przy tak ustalonej podstawie faktycznej rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy doszedł do wniosku, iż dopuszczalne jest wydanie postanowienia wstępnego, w którym wskazał katalog negatywny składników majątkowych uczestników, który nie podlega podziałowi w ramach rozpoznawanego postępowania. Swoje rozstrzygnięcie oparł na treści art. 567 § 3 k.p.c. i art. 685 k.p.c. posiłkując się przy tym orzecznictwem Sądu Najwyższego dopuszczającym możliwość wydania tego rodzaju rozstrzygnięcia.

Co do kwestii objętej zakresem zaskarżenia, a więc kwestii uznania, iż w ramach postępowania udziały w firmie (...) sp.j z siedzibą w Ł. oraz kwoty w wysokości 983.417,93 zł i kwoty 1.028.050 zł nie podlegają podziałowi. Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie w tym zakresie powołując się na treść art.33 pkt 3 k.r.o., który zdaniem Sądu przesądzał o braku możliwości podziału zawiązanej przez uczestników spółki cywilnej. A to z uwagi na jej charakter spółki cywilnej polegający na powstaniu w wyniku jej założenia współwłasności łącznej, która w ocenie sądu znajduje się poza ustrojowym stosunkiem majątkowym i w toku postępowania o podział majątku wspólnego - majątek spółki, który istniał w chwili ustania wspólności majątkowej małżeńskiej nie może podlegać rozliczeniu.

Wobec uznania, że majątek zawiązanej przez uczestników spółki cywilnej jest odrębną masą majątkową, która z uwagi na treść powołanego przepisu art. 33 pkt 3 k.r.o. nie może być podzielona i rozliczona w rozpatrywanej sprawie, zatem skoro po wystąpieniu ze spółki uczestniczki nie dokonano rozliczeń pomiędzy wspólnikami spółki cywilnej tym samym roszczenie to nadal istnieje, co w konsekwencji sprawia, iż nie ma podstaw do rozliczenia kwot pieniężnych zgłoszonych do podziału przez strony uzyskanych z prowadzonej przez nie działalności gospodarczej.

Apelacje od opisanego rozstrzygnięcia wywiodła uczestniczka, zaskarżając je w części tj. co do pkt. 4, a zarzuciła mu:

1.  Naruszenie przepisu prawa procesowego, mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie, tj. art. 233 § 1 k.p.c., poprzez błędna ocenę przez Sąd 1 Instancji zebranego materiału dowodowego w toku postępowania i wyciągnięcie wniosków z niego nie wynikających, a to w szczególności:

a)  odmowa przyznania mocy dowodowej zeznaniom Uczestniczki postępowania złożonym podczas posiedzenia z dnia 29 stycznia 2020 r., a przyznanie mocy dowodowej wyłącznie zeznaniom Wnioskodawcy oraz to, że podczas posiedzenia Sąd I Instancji postanowił w sposób nieuprawniony na podstawie art. 235 ¹² § 1 pkt. 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. pominąć wniosek uczestniczki postępowania zawarty w piśmie przygotowawczym z dnia 03 grudnia 2019 r. o zmianę tezy dowodowej dla przesłuchania Wnioskodawcy i Uczestniczki jako nieistotny na tym etapie postępowania. Ponadto Sąd niejednokrotnie nie pozwalał Uczestniczce ustosunkować się do wypowiedzi Wnioskodawcy.

b)  kolejno, Sąd I Instancji postanowił w sposób nieuprawniony pominąć wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z nagrania na płycie CD na okoliczności wskazane w punkcie 1 pisma pełnomocnika Uczestniczki postępowania z dnia 28 lipca 2015 r. jako nieistotny dla rozstrzygnięcia, podczas gdy w ocenie Uczestniczki stanowił on istotny dowód dla sprawy.

c)  Sąd oddalił m.in. w dniu 21.10.2019 r. wnioski dowodowe zgłoszone przez uczestniczkę, które były istotne dla ustaleń w sprawie

2.  naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 316 § 1 k.p.c. poprzez brak wyjaśnienia w uzasadnieniu wyroku z jakich to przyczyn uznał zeznania jednego z Uczestników za wiarygodne, zaś Uczestniczki nie, co nie pozwala na rzetelną weryfikację orzeczenia;

3.  naruszenie przepisów postępowania, które miało wypływ na wynik sprawy, tj. naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 316 § 1 k.p.c. poprzez brak wyjaśnienia w uzasadnieniu wyroku z jakiego powodu sąd nie dał wiary zeznaniom Uczestniczki;

4.  naruszenie przepisu prawa procesowego, mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie, tj. art. 685 k.p.c., poprzez błędna ocenę przez Sąd I Instancji, iż możliwe w przedmiotowej sprawie było wydanie postanowienia wstępnego na podstawie art. 685 k.p.c. w zw. z art. 567 § 3 k.p.c. podczas gdy, jak sam Sąd I Instancji wskazuje stan faktyczny i prawny przyjęty w powoływanej w uzasadnieniu judykaturze odbiega od niniejszego stanu faktycznego na tyle, że nie sposób przyjąć go za miarodajny dla subsumpcji;

5.  Naruszenie przepisu prawa materialnego, mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie, a to art. 33 pkt. 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego poprzez nieprawidłowe przyjęcie, iż udziały w Spółce (...) spółka jawna w (...) z siedzibą w Ł. oraz kwota pieniężna w wysokości 1 028 050,00 zł nie stanowią składników majątku wspólnego P. R. i B. P. i nie podlegają podziałowi w ramach niniejszego postępowania, podczas gdy udziały w Spółce (...) spółka jawna w (...) z siedzibą w Ł. oraz kwota pieniężna w wysokości

1  028 050,00 zł powinny zostać także rozliczone do podziału w ramach majątku wspólnego podlegające podziałowi.

W oparciu o powyższe zarzuty, skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia w zaskarżonej części tj. w zakresie pkt 4 co do udziałów P. R. w spółce (...) spółka jawna w (...) z siedzibą w Ł. oraz kwoty pieniężnej w wysokości 1 028 050 zł poprzez ustalenie te składniki należą do majątku wspólnego i podlega zatem podziałowi w niniejszej sprawi - a co się z tym wiąże o uchylenie postanowienia w tejże zaskarżonej części, ewentualnie o uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia w zaskarżonym zakresie.

Uzupełniając złożoną apelację skarżąca podniosła szereg kolejnych zarzutów naruszenia:

a)  art. 233 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez błędną ocenę zebranego materiału dowodowego i wyciągnięcie z niego błędnych wniosków oraz o nieuzasadnioną odmowę przyznania mocy dowodowej zeznaniom uczestniczki złożonych na posiedzeniu z dnia 29 stycznia 2020 r., przy jednoczesnym przyznaniu takiej mocy zeznaniom wnioskodawcy.

b)  art. 233 k.p.c. w zw. art. 229 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. polegający na błędnym uznaniu, iż spółka cywilna była prowadzona przez strony z pozornym udziałem córki stron, co stoi w sprzeczności z faktami przyznanymi przez wnioskodawcę i nie wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego.

c)  art.235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez pominięcie wniosku z 3 grudnia 2019r. o zmianę tezy dowodowej w zakresie przesłuchania stron i pominięcie wniosku o dopuszczenie nagrania z płyt CD.

d)  art.205 ¹² § 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. poprzez oddalenie następujących wniosków dowodowych:

-

wniosku dowodowego o zwrócenie się do Banku (...) S.A. III Oddział w Ł. o nadesłanie historii dokonywanych operacji wobec skrytki sejfowej nr 34 z podaniem informacji przez jaki okres tę skrytkę Wnioskodawca wynajmował, z uwzględnieniem roku 2007 i jakie środki były lokowane w tej skrytce, a w przypadku dłuższego okresu wynajmu - o podanie pełnego okresu i historii dokonywanych operacji;

-

wniosku dowodowego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów ze zdjęć, przedstawiających K. K. - kierownik działu obsługi klienta III oddziału Banku (...) S.A. oraz Wnioskodawcy;

-

wniosku dowodowego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z zawiadomień dot. postępowania wyjaśniającego oraz dyscyplinarnego, wyroku Sądu Dyscyplinarnego Krajowej Izby Biegłych Rewidentów w W. wobec (...);

-

wniosku dowodowego o zwrócenie się przez Sąd I instancji do (...) Izby (...) o przesłanie całych akt postępowania dyscyplinarnego o sygn. KSD-496/2015 oraz (...) przeciwko (...);

-

wniosku dowodowego o zwrócenie się przez Sąd I instancji do (...) sp. z o.o. o bilingi, zawierające wykaz połączeń Wnioskodawcy do K. K.;

-

wniosku dowodowego o zwrócenie się przez Sąd I instancji do Sądu Okręgowego w Łodzi o przesłanie akt sprawy VIII U 1943/16 i dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów w postaci wniosku o rentę i orzeczenia końcowego wraz z uzasadnieniem;

-

wniosku dowodowego o zwrócenie się przez Sąd I instancji do Banku (...) S.A. o udzielenie informacji czy Wnioskodawca był właścicielem lub pełnomocnikiem jakiegokolwiek rachunku prowadzonego w tym banku, w szczególności w Oddziale w Ł. przy ul. (...) oraz rachunku bankowego prowadzonego na rzecz A. L., a także

o przesłanie historii przedmiotowego rachunku (wpłat, wypłat, przelewów, zleceń, zapytań) za okres od daty założenia rachunków do 12 grudnia 2017 roku;

-

wniosku dowodowego o zwrócenie się przez Sąd I instancji do Bank of Austria Centrala w W. o historię rachunku bankowego A. L., do którego Wnioskodawca miał dostęp, jako pełnomocnik za okres od 01 stycznia 2010 roku do 12 grudnia 2017 roku.

e)  Naruszenie przepisu prawa procesowego, tj. art. 328 § 2 k.p.c. w zw. z art. 316 § 1 k.p.c.. mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie poprzez brak wyjaśnienia w uzasadnieniu Zaskarżonego postanowienia dlaczego Sąd I instancji uznał zeznania jednej ze Stron (Wnioskodawcy) za wiarygodne, a drugiej (Uczestniczki) nie.

f)  Naruszenie przepisu prawa procesowego, tj. art. 685 k.p.c. w zw. z art. 567 § 3 k.p.c.. mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie poprzez uznanie przez Sąd I instancji, iż w niniejszej sprawie możliwe jest wydanie postanowienia wstępnego.

Naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 33 pkt 3 ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. 1964 nr 9, poz. 59 ze zm., dalej „Kodeks rodzinny i opiekuńczy") poprzez nieprawidłowe przyjęcie, że udziały w spółce (...) spółka jawna w (...) oraz kwota 1.028.050,00 zł nie stanowią składników majątku wspólnego Stron i nie podlegają podziałowi.

W oparciu o zaprezentowane zarzuty skarżąca wniosła o:

a)  zmianę zaskarżonego postanowienia w zaskarżonej części tj. w zakresie pkt. 4 zaskarżonego postanowienia i w zakresie udziałów w spółce (...) spółka jawna w (...) oraz kwoty 1.028.050,00 zł poprzez ustalenie, że w/w składniki należą do majątku wspólnego Stron i podlegają podziałowi, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia w powyższym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

oraz o:

b)  zasądzenie od Wnioskodawcy na rzecz Uczestniczki zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

c)  rozpoznanie złożonej przez Uczestniczkę apelacji na rozprawie;

d)  odtworzenie na rozprawie apelacyjnej i przeprowadzenie dowodu z załączonej do niniejszego uzupełnienia apelacji płyty CD z kopią nagrań znajdujących się na płycie na k. 527 akt na okoliczność wskazaną w złożonych wnioskach dowodowych oraz na okoliczność nieprawdziwości zeznań Wnioskodawcy złożonych na rozprawie w dniu 29 stycznia 2020 roku.

Dodatkowo, na podstawie art. 380 k.p.c., skarżąca wniosła o:

a)  rozpoznanie postanowienia Sądu I instancji z dnia 21 października 2019 roku o oddaleniu wniosków dowodowych Uczestniczki w postaci:

-

dopuszczenia i przeprowadzenia dowodów ze zdjęć, przedstawiających K. K. - kierownik działu obsługi klienta III oddziału Banku (...) S.A. oraz Wnioskodawcy;

-

dopuszczenia i przeprowadzenia dowodów z zawiadomień dot. postępowania wyjaśniającego oraz dyscyplinarnego, wyroku Sądu Dyscyplinarnego Krajowej Izby Biegłych Rewidentów w W. wobec (...);

-

zwrócenia się przez Sąd I instancji do (...) Izby (...) o przesłanie całych akt postępowania dyscyplinarnego o sygn. KSD-496/2015 oraz (...) przeciwko (...); zwrócenia się przez Sąd I instancji do (...) sp. z o.o. o bilingi, zawierające wykaz połączeń Wnioskodawcy do K. K.;

-

zwrócenia się przez Sąd I instancji do Sądu Okręgowego w Łodzi o przesłanie akt sprawy VIII U 1943/16 i dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów w postaci wniosku o rentę i orzeczenia końcowego wraz z uzasadnieniem;

-

zwrócenia się przez Sąd I instancji do Banku (...) S.A. o udzielenie informacji czy Wnioskodawca był właścicielem lub pełnomocnikiem jakiegokolwiek rachunku prowadzonego w tym banku, w szczególności w Oddziale w Ł. przy ul. (...) oraz rachunku bankowego prowadzonego na rzecz A. R.

-

L. oraz o przesłanie historii przedmiotowego rachunku (wpłat, wypłat, przelewów, zleceń, zapytań) za okres od założenia rachunków do 12 grudnia 2017 roku;

-

zwrócenia się przez Sąd I instancji do Bank of Austria Centrala w W. o historię rachunku bankowego A. L., do którego Wnioskodawca miał dostęp, jako pełnomocnik za okres od daty założenia rachunków do 12 grudnia 2017 roku;

b)  postanowienia Sądu I instancji z dnia 29 stycznia 2020 roku o pominięciu wniosku Uczestniczki, zawartego w piśmie przygotowawczym datowanym na dzień 03 grudnia 2019 roku o zmianę tezy dowodowej dowodu z przesłuchania Stron;

c)  postanowienia Sądu I instancji z dnia 29 stycznia 2020 roku o pominięciu wniosku Uczestniczki o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z nagrania na płycie CD.

jako że w jej ocenie wymienione postanowienia, jako postanowienia dowodowe nie podlegały odrębnemu zaskarżeniu, a miały istotny wpływ na rozstrzygnięcie w postaci ustalenia składu i wartości majątku wspólnego Stron, podlegającego podziałowi, a konkretnie w zakresie zaskarżenia apelacji w postaci przynależności do tego majątku i podlegania podziałowi udziałów w spółce jawnej (...) spółka jawna w (...), a także kwoty 1.028.050,00 zł.

Sąd Okręgowy, zważył, co następuje:

Apelacja okazała się być zasadna i skutkowała uchyleniem postanowienia wstępnego w zaskarżonym zakresie.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutów procesowych kwestionujących prawidłowość dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych, gdyż te determinują merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy.

W ocenie Sądu Okręgowego argumentacja Sądu pierwszej instancji przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wstępnego wskazuje na dokonanie niekompletnych ustaleń faktycznych sprawy, co przemawia za uznaniem, iż doszło do naruszenia dyspozycji przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny zgromadzonego materiału dowodowego w sposób niewszechstronny. W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd zgodnie z którym dopuszczenie się obrazy wspomnianego artykułu przez sąd musi polegać albo na przekroczeniu granic swobodnej oceny wyznaczonej logiką, doświadczeniem, zasadami nauki albo też na nie dokonaniu przez sąd wszechstronnego rozważenia sprawy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 25 listopada 2020 r. sygn. akt III AUa 457/20). Z tego rodzaju sytuacją mamy do czynienia w kontrolowanej sprawie.

Należy zauważyć, że Sąd I instancji zaniechał ustalenia kluczowego dla oceny zasadności roszczeń byłych małżonków dotyczących podziału majątku spółki (...) i kwot zgłoszonych przez strony. Tym ustaleniem był stan udziałowców spółki na dzień ustania wspólnoty majątkowej stron. Sąd poprzestał na ustaleniach, iż z początkiem 2005 r. na skutek wystąpienia ze spółki uczestniczki udziały spółki cywilnej rozkładały się w proporcjach 25 % na wnioskodawcę i w 75 % na córkę stron J. R.. W dalszej części Sąd ustalił, że umową udziałowców z dnia 31 grudnia 2005 r. spółka została przekształcona w spółkę jawną, a następnie wobec wypowiedzenia umowy spółki przez J. R. została ze skutkiem na koniec 2010 r. postawiona w stan likwidacji - zakończony wykreśleniem spółki z rejestru dnia 28 lutego 2018 r. Jak widać Sąd nie odniósł się do kwestii składu udziałowców spółki na dzień 1 lutego 2011 r. kiedy to uprawomocniło się orzeczenie rozwodowe Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 10 stycznia 2011 r. wydanego w sprawie XII C 1352/08. W sytuacji gdy rozstrzygnięcie te zostało oparte na niekompletnej podstawie faktycznej, a poczynione przez Sąd ustalenia nie dają podstaw do dokonania tego rodzaju rozstrzygnięcia merytorycznego przez Sąd Rejonowy. Podkreślić należy, że przedmiotem rozstrzygnięcia wstępnego nie była kwestia spółki cywilnej a spółki jawnej.

Podkreślić należy, że przepis art. 36 ksh podkreśla odrębność podmiotową, a w związku z tym również odrębność majątkową, spółki jawnej, od podmiotowości prawnej jej wspólników. Spółka jawna ma zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych oraz zdolność sądową. Spółka jawna ma również swój majątek, odrębny w sensie formalnym i materialnym od majątków wspólników. Majątek spółki tworzy wszelkie mienie wniesione jako wkład przez wspólników oraz nabyte lub wytworzone przez spółkę w czasie jej istnienia. R. legis art. 36 ksh jest utrzymanie niepodzielności majątku spółki, będącego majątkiem odrębnym od majątku wspólników.

W tym kontekście niezrozumiałe i niecelowe było zamieszczenie rozstrzygnięcia, że udziały w (...) spółka jawna z siedzibą w Ł. nie wchodzą w skład majątku wspólnego.

Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wskazywał na zagadnienia związane z ustrojem spółki cywilnej, z uwagi jednak na nie objęcie tego zagadnienia orzeczeniem wstępnym zbędnym jest czynienie w tym zakresie rozważań. Na marginesie zauważyć należy, że jeżeli wkład jednego z małżonków do spółki cywilnej przekształconej w spółkę jawną pochodzi z majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską, do majątku tego należy wierzytelność z tytułu nakładu, którym pokryto wkład. Wysokość tej wierzytelności ustala się według reguł obowiązujących przy obliczaniu wartości udziału kapitałowego w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej (art. 65 ksh). Wartość nakładu z majątku wspólnego małżonków na nabycie należącego do jednego z nich udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością ustala się według ceny rynkowej tego udziału. Przy obliczaniu wartości udziałów w obu spółkach należy mieć na względzie stan spółki z chwili ustania wspólności majątkowej małżeńskiej, a ceny z daty orzekania ( tak SN w uchwale z dnia 13 marca 2008 r., III CZP 9/08, L.).

Sąd Rejonowy ustalił także, że nie stanowi składników majątku wspólnego P. R. i B. P. i nie podlega podziałowi w ramach toczącego się postępowania kwota 1 028 050 zł. Zauważyć należy, że co do tej kwoty wnioskodawca twierdził, że jest to kwota przychodów z działalności jego siostry A. L., prowadzonej pod nazwą R., a wedle uczestniczki była to kwota pobrana przez wnioskodawcę z majątku wspólnego w trakcie trwania wspólności majątkowej i przeznaczona na zakup mieszkania jego siostry.

Sąd Rejonowy swoje rozstrzygnięcie co do tej kwoty skwitował, że nie ma podstaw do jej rozliczenia w niniejszym postępowaniu bowiem kwota ta wynika z prowadzonej działalności gospodarczej uczestników. Konstatacja ta nie została poparta żadnymi ustaleniami i ocenami na gruncie zebranego materiału dowodowego. Musi to prowadzić do uznania, że to stanowisko Sądu Rejonowego w tym zakresie jest co najmniej przedwczesne i nie wykazane.

Niemniej zauważyć należy, że zgodnie z art. 31 § 2 k.r.o. ( z daty ustania wspólności ,Dz.U. 2004 Nr 162, poz. 1691 zm.) do majątku wspólnego należały w szczególności dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków. Dochody uzyskiwane z tytułu działalności zarobkowej, prowadzonej przez małżonka w spółce, zgodnie z art. 31 § 2 pkt 1 k.r.o. należą do majątku wspólnego.

Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy . Przywołać można tu pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w postanowieniu z dnia 28 maja 2013 r. w sprawie sygn. akt V CZ 162/12 (L.), że jeżeli sąd rejonowy nie rozstrzygnął w żaden sposób sporu pomiędzy wnioskodawczynią i uczestnikiem o to, czy dane przedmioty należą do majątku wspólnego, tym samym, postanowienie wstępne wydane przez ten sąd nie spełniło swojej funkcji - miast całościowego, zawiera jedynie częściowe rozstrzygnięcie sporu pomiędzy stronami postępowania o to, jakie przedmioty należą do ich majątku wspólnego. Należy zatem przyjąć, że przyczyna uchylenia postanowienia sądu rejonowego odpowiada sytuacji z art. 386 § 4 k.p.c., to jest sytuacji określonej jako „nierozpoznanie istoty sprawy”.

Dlatego też Sąd Okręgowy pominął pozostałe zarzuty apelacyjne i wnioski dowodowe zawarte w apelacji.

Ponownie zajmując się sprawą, w zakresie objętym uchyleniem Sąd Rejonowy dokona kompleksowych ustaleń co do składu i wartość majątku ulegającego podziałowi (art. 684 k.p.c.) oraz rozstrzygnie spory o prawo żądania dokonania podziału i o prawo własności poszczególnych przedmiotów (art. 685 k.p.c.), jak również o wzajemnych roszczeniach współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy (art. 618k.p.c.).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 13 §2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.