Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 2062/19

UZASADNIENIE co do punktu II wyroku Sądu Okręgowego

z dnia 28 września 2021r.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 maja 2019 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w sprawie z powództwa J. Z. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) „ w Ł. o zapłatę: oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 377 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła powódka zaskarżając wyrok w całości.

Na rozprawie dnia 21 września 2021 roku powódka cofnęła apelację od zaskarżonego wyroku co do żądania zwartego w punkcie 4 pozwu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 391 § 2 k.p.c. w razie cofnięcia przez stronę środka odwoławczego sąd drugiej instancji umarza postępowanie nim wywołane i orzeka o kosztach jak przy cofnięciu pozwu. Wobec takiej redakcji przepisu w doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że cofnięcie apelacji nie podlega żadnej kontroli ze strony sądu odwoławczego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2000 r., III CZP 6/00, opubl. Wokanda Nr 7/2000 s. 6). Strona może bowiem zrezygnować z zaskarżenia orzeczenia także po wniesieniu środka odwoławczego, gdyż rezygnacja taka należy do uprawnień procesowych strony, z których strona korzysta w ramach swobodnej dyspozycji. Ponieważ strona sama decyduje o przedmiocie zaskarżenia i o tym czy jej interes wymaga rozpoznania sprawy w wyższej instancji, sąd odwoławczy jest związany zakresem zaskarżenia, a wola strony powinna mieć znaczenie rozstrzygające dla sprawdzenia prawidłowości nieprawomocnego rozstrzygnięcia sprawy, a więc także w kwestii, czy postępowanie odwoławcze ma być prowadzone do końca, czy też wobec cofnięcia apelacji należy je umorzyć.

Z tych względów, wobec jednoznacznego oświadczenia powódki o cofnięciu wniesionej apelacji od zaskarżonego wyroku co do żądania zwartego w punkcie 4 pozwu Sąd Okręgowy był zobligowany do umorzenia postępowania wywołanego wniesionym przez powódkę w tym zakresie środkiem odwoławczym, czego odzwierciedleniem jest pkt II sentencji postanowienia.

Sygn. akt III Ca 2062/19

UZASADNIENIE co do punktu I, III i IV wyroku Sądu Okręgowego

z dnia 28 września 2021r.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 maja 2019 roku, wydanym w sprawie z powództwa J. Z. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w Ł. o zapłatę, nakazanie, sygn. akt II C 1381/18, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi:

1. oddalił powództwo,

2. zasądził od J. Z. na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w Ł. kwotę 917 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższe rozstrzygniecie zapadło w oparciu o poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne, z których wynika, że:

Powódce J. Z. przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ulicy (...). Powódka jest członkiem Spółdzielni Mieszkaniowej “P.”. Lokal powódki usytuowany jest na 10 piętrze, posiada ogólnej powierzchni użytkowej 36,25 m2.

W dniu 17 czerwca 1999 roku Zebranie Przedstawicieli Członków Spółdzielni Mieszkaniowej “P.” podjęło uchwałę nr 15/99 w sprawie wprowadzenia opłaty za legalizację wodomierza. Na podstawie § 80 ust. 3 pkt a) statutu Zebranie Przedstawicieli Członków Spółdzielni postanowiło upoważnić Zarząd do przeprowadzenia w terminach do tego przewidzianych w odrębnych przepisach w imieniu i na rzecz członków spółdzielni legalizację wodomierzy zainstalowanych w ich lokalach. O wysokości opłat za wyżej wymienioną legalizację i sposobie ich wnoszenia zdecydować miała Rada Nadzorcza w ramach swoich uprawnień w sprawie ustalenia zasad rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

Na mocy ww. uchwały wszystkie lokale pozostające w zasobach Spółdzielni zostały wyposażone w wodomierze ciepłej wody.

W dniu 31 sierpnia 2009 roku podjęta została uchwała nr 96/2009, mocą której w związku z wyczerpaniem środków finansowych na legalizację wodomierzy zainstalowanych w mieszkaniach podjęto decyzję o wznowieniu pobierania opłat za wymianę wodomierzy w wysokości 1 zł za zamontowany wodomierz od dnia 1 listopada 2009 roku.

Zgodnie z Regulaminem rozliczenia kosztów utrzymania lokali, nieruchomości wspólnych i mienia spółdzielni oraz ustalania opłat za używanie lokali obowiązującego w pozwanej Spółdzielni od dnia 29 października 2009 roku rozliczenie kosztów podgrzania wody, na które składają się koszty stałe i zmienne dokonuje się dla lokali mieszkalnych i lokali o innym przeznaczeniu w następujący sposób:

- koszty stałe proporcjonalnie do powierzchni użytkowej wszystkich lokali znajdujących się w budynku,

- koszty zmienne dla lokali wyposażonych w wodomierze na podstawie wskazań wodomierza i kosztu podgrzania jednego m 3 wody; jednostką rozliczeniową jest 1 m 3 wody,

- koszty zmienne dla lokali, w których nie ma zainstalowanych wodomierzy ustala się opłaty ryczałtową, na którą składa się ilość m 3 wody przypadająca na osobę x koszt podgrzania jednego m 3 wody, jednostką rozliczeniową jest osoba.

Jeżeli użytkownik lokalu wyposażonego w wodomierz uniemożliwia dokonania jego wymiany po utracie ważności legalizacji, to jest po okresie 5 lat, będzie obciążony za zużycie wody według ryczałtu obowiązującego w Spółdzielni od stycznia następnego roku do czasu wymiany wodomierza.

Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej “P.” poinformował powódkę, że od dnia 1 listopada 2009 roku ulegają zmianie opłaty z tytułu użytkowania lokali mieszkalnych polegające na wznowieniu pobierania opłaty za legalizację wodomierzy w wysokości 1 zł za wodomierz z uwagi na wykorzystanie środków finansowych przeznaczonych na ich wymianę.

W dniu 19 listopada 2010 roku doszło do wymiany przez Spółdzielnię w lokalu powódki wodomierzy na zimną wodę. (protokół: k. 13)

W dniu 9 maja 2012 roku w lokalu powódki Spółdzielnia wymieniła wodomierz ciepłej wody.

Od dnia 27 czerwca 2013 roku w pozwanej Spółdzielni obowiązywał Regulamin rozliczania kosztów utrzymania lokali, nieruchomości wspólnych i mienia spółdzielni oraz ustalania opłat za używanie lokali (uchwała 33/2013). Zgodnie z § 21 rozliczenie kosztów podgrzania wody, na które składają się koszty stałe oraz koszty zmienne dokonuje się dla lokali mieszkalnych i lokali o innym przeznaczeniu w następujący sposób: koszty stałe proporcjonalnie do powierzchni użytkowej wszystkich lokali znajdujących się w budynku, koszty zmienne dla lokali wyposażonych w wodomierze na podstawie wskazań wodomierza i kosztu podgrzania jednego m 3 wody. Jednostką rozliczeniową jest 1 m 3 wody. Koszty zmienne dla lokali, w których nie ma zainstalowanych wodomierzy ustala się jako opłaty ryczałtowe, na które składa się ilość m 3 wody przypadające na osobę x koszt podgrzania 1 m 3 wody. Ilość m 3 wody przypadająca na osobę określa uchwała Zarządu. Jednostką obliczeniową jest osoba. Jeżeli w budynku występuje różnica pomiędzy wskazaniami wodomierza głównego a sumą wskazań wodomierzy indywidualnych ilość m 3 wody przewidzianej w ryczałcie do niedoboru lub nadwyżka zostaną rozliczone proporcjonalnie do zużycia wody w tych lokalach. Jeżeli w budynku mieszkalnym znajdują się lokale o innym przeznaczeniu a jest wspólny wodomierz główny to koszty zmienne dla lokali mieszkalnych i lokali o innym przeznaczeniu ustala się proporcjonalnie do zużycia wody na podstawie ostatniego odczytu. Kontrolne odczyty wodomierzy będą dokonywane raz w roku oraz dodatkowo w przypadku zmiany cen wody w terminach dokonywania odczytów ustalonych przez zarząd spółdzielni. Użytkownicy lokali będą informowani poprzez wywieszenie zawiadomienia na tablicy ogłoszeń i stronie internetowej. W przypadku braku możliwości dokonania odczytu pomimo ustalenia dwóch dodatkowych terminów użytkownicy lokali będą obciążeni za zużycie wody według ryczałtu przyjętego uchwałą zarządu do czasu kolejnego odczytu kontrolnego wodomierza. Obciążenie to będzie ostateczne bez możliwości zmiany rozliczenia za dany okres. Jeżeli użytkownik lokalu wyposażonego w wodomierz uniemożliwia dokonanie jego wymiany po utracie ważności legalizacji, to jest po okresie 5 lat, będzie obciążony za zużycie wody według ryczałtu przyjętego uchwałą zarządu od miesiąca, w którym wymiana winna być dokonana do czasu legalizacji wodomierza. Jeżeli chodzi o dostawę wody zimnej i odprowadzenie ścieków Regulamin przewiduje, że dla lokali, w których nie ma zainstalowanych wodomierzy zarząd uchwala opłatę ryczałtową. Jeżeli użytkownik lokalu wyposażonego w wodomierz uniemożliwia dokonanie jego wymiany po utracie ważności legalizacji, to jest po okresie 5 lat, będzie obciążony za zużycie wody według ryczałtu przyjętego uchwałą od miesiąca, w którym wymiana winna być dokonana do czasu legalizacji wodomierzy.

Aneksem z dnia 6 marca 2014 roku nr (...) wprowadzono zmianę do “Regulaminu rozliczania kosztów utrzymania lokali, nieruchomości wspólnych i mienia Spółdzielni oraz ustalania opłat za używanie lokali” uchwalonego w dniu 27 czerwca 2013 roku. W § 21 wprowadzono regulację o treści: na poczet rozliczania kosztów dostawy wody i odprowadzania ścieków użytkownik lokalu zobowiązany jest do wnoszenia zaliczkowych przedpłat miesięcznych ustalonych indywidualnie dla każdego lokalu w sposób następujący: dla lokali opomiarowany na podstawie średniego zużycia zamontowanego w poprzednim okresie rozliczeniowym, dla lokali nieopomiarowany lub opomiarowanych, w których nie udostępniono wodomierzy do odczytu na podstawie ilości osób w danym lokalu, stosując normę zużycia ustaloną przez zarząd Spółdzielni w drodze uchwały.

Dnia 6 czerwca 2014 roku Walne Zgromadzenie Członków Spółdzielni Mieszkaniowej “P.” w Ł. podjęło uchwałę nr 9/2014 w sprawie zatwierdzenia kierunków działania Spółdzielni na 2014 i 2015 rok. W § 1 uchwały zatwierdzono kierunki działania Spółdzielni na 2014 i 2015 rok stanowiący załącznik do uchwały. Zgodnie z pkt. 6 załącznika do uchwały wskazano, że głównym kierunkiem działań w Spółdzielni na lata 2014 i 2015 jest między innymi kontynuacja prac związanych z wymianą wodomierzy na wodomierze radiowe.

Ww. uchwała została podjęta, aby wyposażyć jak największą liczbę lokali w wodomierze radiowe oraz, aby ujednolicić wymianę na ten sam czas. Zdecydowano się na wodomierze radiowe, gdyż pozwalają one na odczyt stanów liczników dla wszystkich lokali oraz licznika głównego w jednej sekundzie. Wodomierze te umożliwiają ponadto międzyodczyty przy zmianie cen wody. Ponadto istnieje możliwość ustalenia daty, w której wodomierz radiowy zatrzymał się w przypadku awarii. Wodomierze te rejestrują każdą ingerencję zewnętrzną. Koszty obsługi wodomierzy radiowych są niższe, niż w przypadku wodomierzy „zwykłych”. Z uwagi na istniejące co roku straty bądź nadwyżki wody dokładność pomiaru była istotna dla Spółdzielni.

W 2016 roku przeprowadzono prace polegające na zamontowaniu oddzielnego zasilania wody dla wieżowca, w którym zamieszkuje powódka. W związku z powyższym dwukrotnie zaistniała konieczność wyłączenia dopływu wody w budynku. Z uwagi na prowadzone prace odstąpiono od wymiany wodomierzy, których cecha legalizacyjna upływała w 2015 roku, aż do zakończenia prac. Prace zostały zakończone w lipcu 2016 roku.

Powódka została przez stronę pozwaną zawiadomiona o zmianie wysokości opłat za używanie lokali mieszkalnych w 2016 roku. W piśmie wskazano, że zmiany zostały zatwierdzone uchwałą Rady Nadzorczej nr (...) z dnia 24 marca 2016 roku. Podano, że zgodnie z “Regulaminem rozliczania kosztów utrzymania lokali, nieruchomości wspólnych i mienia spółdzielni” wprowadzono stawkę na pokrycie kosztów wymiany wodomierzy na radiowe w lokalach mieszkalnych. Dla lokalu wyposażonego w wodomierze stawka wynosi 6,22 zł za wodomierz, dla lokali niewyposażonych w wodomierze stawka wynosi 7,31 zł za wodomierz. Stawka obowiązuje od dnia 1 lipca 2016 roku do dnia 30 czerwca 2018 roku.

W dniu 7 marca 2016 roku Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) zawarła umowę z firmą “Pomiar” Technika (...) z siedzibą w Ł.. Firma “Pomiar” zobowiązała się wykonać następujące roboty w budynku położonym w Ł. przy ulicy (...), a polegające na wymianie wodomierzy mieszkaniowych na radiowe wodomierze typu e - (...), o przepływie 1,0 m7h. Termin rozpoczęcia robót oznaczono na 15 maja 2016 roku, a zakończenia na 31 października 2016 roku.

W dniu 18 lipca 2016 roku, po zakończeniu prac polegających na zamontowaniu osobnego zasilania dla nieruchomości powódki, podpisano aneks do wyżej wymienionej umowy, zgodnie z którym wykonawca zobowiązał się wykonać wymianę wodomierzy mieszkaniowych na radiowe wodomierze typu i_flux o przepływie 1 m3/h.

Pismem z dnia 7 czerwca 2016 roku strona pozwana poinformowała powódkę o opłatach miesięcznych za lokal obowiązujących od dnia 1 lipca 2016 roku. Za legalizację wodomierzy pobierana była kwota 2 zł, a za wymianę wodomierzy na radiowe kwota 12,44 zł miesięcznie.

Wszyscy lokatorzy, poza powódką zgodzili się na montaż wodomierzy radiowych. W piśmie z dnia 10 sierpnia 2016 roku powódka poinformowała Spółdzielnię Mieszkaniową “P.”, że nie wyraża zgody na wymianę wodomierzy na radiowe i jednocześnie nie wyraża zgody na dokonywanie miesięcznych opłat zaliczkowych z tego tytułu. Wniosła o dokonanie korekty miesięcznych przepisów zaliczek z tytułu opłat za lokal, począwszy od miesiąca lipca 2016 roku o kwotę 12,44 złotych. W związku z dokonywanymi zaliczkami z tytułu “legalizacji wodomierzy” przez okres ostatnich 5 lat powódka poprosiła o wymianę wodomierzy na dotychczasowych zasadach, zgodnie z terminem ich ważności użytkowej. Powódka nie wyraziła zgody na montaż wodomierzy radiowych, gdyż jej zdaniem są one za drogie.

W odpowiedzi na pismo z dnia 10 sierpnia 2016 roku strona pozwana pismem z dnia 30 sierpnia 2016 roku poinformowała powódkę, iż decyzja dotycząca wymiany wodomierzy należy do kompetencji Zarządu Spółdzielni. Wskazano, że również decyzja o rodzaju montowanych urządzeń pozostaje w jego gestii. Termin ważności zdemontowanych wodomierzy upłynął w 2017 roku, jednak z uwagi na prowadzone prace modernizacyjne instalacji c.w. i z.w. w nieruchomości powódki konieczne było wielokrotne wyłączanie wody, co spowodowało ogromne zanieczyszczenie wodomierzy. W obawie, że miałoby to wpływ na prawidłowość ich wskazań Zarząd podjął decyzję o ich wcześniejszej wymianie, zgodnie z przyjętą w 2010 roku polityką sukcesywnego montowania wodomierzy radiowych we wszystkich nieruchomościach. Zarząd zaznaczył, że istotnie decyzja zainstalowania wodomierzy w lokalach mieszkalnych w budynku wielolokalowym a wybudowanym przed 2012 roku leży po stronie właściciela lokalu, jednak zgodnie z ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków to zarządca, w tym przypadku Spółdzielnia, decyduje o rodzaju metody rozliczania. Istnieją tylko dwie metody rozliczania: wodomierze indywidualne lub ryczałt miesięczny, który w Spółdzielni wynosi 7 m 3 /os z.w. i 3,5 m 3/os c.w. Ponieważ w budynku Gwiazdowa 11 zainstalowane są we wszystkich mieszkaniach wodomierze radiowe a powódka takich nie akceptuje zwrócono się z prośbą o wystąpienie z wnioskiem o demontaż istniejących wodomierzy, co pozwoli stronie pozwanej obciążyć powódkę ryczałtem w wysokości podanej wyżej.

W piśmie złożonym w dniu 5 grudnia 2016 roku powódka poinformowała stronę pozwaną, że nie zgadza się ze stanowiskiem wyrażonym w piśmie z dnia 30 sierpnia 2016 roku. Nie wyraziła zgody na montaż wodomierza radiowego oraz ponoszenia kosztów tego urządzenia.

Pismem z dnia 11 stycznia 2017 roku Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej “P.” poinformował powódkę, że cena wodomierza z odczytem radiowym wynosi 114,48 złotych brutto. Koszty odczytu wodomierzy występowały zawsze zarówno przy wodomierzach radiowych jak wodomierzach zwykłych. Koszty odczytu wodomierzy radiowych są niższe. W 2015 roku wstrzymanie dostaw wody zimnej i ciepłej do budynku miało miejsce kilka razy, z tego powodu podjęto decyzję o przyspieszeniu wymiany wodomierzy w ramach legalizacji. Zatrzymanie dostawy wody w budynkach zawsze powodowało zatrzymanie wodomierzy i późniejsze problemy z rozliczeniem kosztów dostawy wody. Brak wymiany wodomierza użytkowanego przez powódkę lokalu w 2017 roku spowoduje rozliczenie wody na podstawie ryczałtu.

Zgodnie z uchwałą nr 36/01/2017 z dnia 30 stycznia 2017 roku Zarząd Spółdzielni na podstawie Regulaminu rozliczania kosztów utrzymania lokali, nieruchomości wspólnych i mienia Spółdzielni oraz ustalania opłat za używanie lokali, ustalił z dniem 1 stycznia 2017 roku ryczałt dla użytkowników lokali mieszkalnych, którzy nie udostępnili wodomierzy do odczytu, nie posiadają wodomierza lub posiadają wodomierz z nieważną cechą legalizacyjną w następujący sposób:

- dla zimnej wody w wysokości 7 m 3/osobę,

- dla ciepłej wody w wysokości 3,37 m 3/osobę.

Pismem z dnia 22 lutego 2017 roku powódka została poinformowana o wysokości opłat miesięcznych za lokal od dnia 1 marca 2017 roku. Wskazano, że za legalizację wodomierzy pobierana jest kwota 2 zł, za wymianę wodomierzy na radiowe kwota 12,44 zł.

W piśmie z dnia 23 marca 2017 roku powódka podtrzymała swoje stanowisko co do konieczności wymiany wodomierza zimnej wody na “zwykły” mechaniczny. Wskazała, że wodomierz w lokalu mieszkalnym nie jest częścią wspólną nieruchomości tylko służy do wyłącznego użytku tego lokalu i to użytkownik decyduje o jego montażu i rodzaju. Powódka wniosła o przygotowanie do wglądu na dzień 30 marca następujących dokumentów dotyczących budynku przy ulicy (...) za okres roku 2015 i 16:

- faktury za dostawę wody do budynku,

- zestawienia ilości zużycia wody w poszczególnych lokalach oraz wszelkich innych sporządzonych dokumentów dotyczących rozliczenia wody, w tym dotyczących kalkulacji stawki metra sześciennego,

- faktury za dostawę ciepła do budynku,

- umowy na zakup wodomierza oraz faktury zakupu wodomierzy,

- umowy dotyczącej legalizacji wymiany wodomierzy,

- umowy dotyczącej świadczenia wszelkich usług hydraulicznych i konserwatorskich.

Powódce umożliwiono wgląd do ww. dokumentów Spółdzielni.

Pismem z dnia 6 kwietnia 2017 roku powódka została poinformowana, iż opłaty miesięczne za jej lokal od dnia 1 maja 2017 roku wynosić będą 323,20 zł, w tym za legalizację wodomierzy kwota 2 zł, za wymianę wodomierzy na radiowe kwota 12,44 zł.

Pismem z dnia 19 czerwca 2017 roku strona pozwana poinformowała powódkę, iż opłaty miesięczne za jej lokal od dnia 1 lipca 2017 roku wynosić będą 326,46 zł, w tym opłata za legalizację wodomierzy - 2 zł miesięcznie, a za wymianę wodomierzy na radiowe 12,44 zł miesięcznie.

W piśmie z dnia 8 grudnia 2017 roku Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej “P.” poinformował powódkę, że wodomierze zamontowane w użytkowanym przez nią lokalu utraciły ważność cechy legalizacyjnej i nie jest możliwe rozliczenie kosztów zużycia wody na ich podstawie. Poproszono o pilny kontakt z firmą dokonującą wymiany wodomierzy, celem wyznaczenia terminu wymiany wodomierzy na wodomierze z ważną cechą legalizacyjną. Wskazano, że po tym terminie rozliczenie kosztów zużycia wody zostanie wykonane na podstawie ryczałtu obowiązującego w zasobach Spółdzielni. Obciążenie to będzie ostateczne bez możliwości zmiany rozliczenia za dany okres.

W piśmie z dnia 20 grudnia 2017 roku powódka wskazała, że zgłosiła zamiar wymiany wodomierzy w dniu 13 grudnia telefonicznie i w dniu 19 grudnia osobiście. Wskazała, że otrzymane pismo z dnia 8 grudnia 2017 roku nie narzuca ani nie sugeruje rodzaju wodomierza do wymiany. Poprosiła o wymianę wodomierzy “na zwykłe”. Wskazała, że od firmy “Pomiar” otrzymała informację, że nie może wymienić wodomierzy na “zwykłe”, ponieważ firma ta ma podpisaną umowę ze Spółdzielnią Mieszkaniową “P.” na wymianę wodomierzy tylko na radiowe. W związku z powyższym wniosła o wskazanie wykonawcy, który dokona wymiany wodomierzy w jej mieszkaniu na zwykłe mechaniczne.

Drogą mailową w dniu 1 stycznia 2018 roku powódka przekazała stronie pozwanej stan wodomierzy zainstalowanych u niej w lokalu. Wskazała, że odczyty wykonano w dniu 28 grudnia 2017 roku.

W odpowiedzi na pismo powódki pismem z dnia 25 stycznia 2018 roku strona pozwana poinformowała powódkę, że nie jest możliwe rozliczenie kosztów za zużycie wody na podstawie podanych przez powódkę stanów wodomierzy z uwagi na utratę ważności cechy legalizacyjnej wodomierzy. Wskazano, że w świetle obowiązujących przepisów instalacje wodne oraz wodomierze w poszczególnych lokalach mieszkalnych stanowią część składową nieruchomości wspólnej w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy o własności lokali. Tylko Spółdzielnia w ramach sprawowanego zarządu budynkiem władna jest do dokonywania przeglądu technicznego instalacji wodociągowej oraz decydowania o wyborze rodzaju instalowanych urządzeń pomiarowych. W związku z tym, iż mimo wielokrotnych wezwań nie udostępniła powódka lokalu celem wymiany wodomierzy na nowe z ważną cechą legalizacyjną rozliczenie kosztów zużycia wody w użytkowanym przez powódkę lokalu za rok 2017 zostanie wykonane na podstawie ryczałtu obowiązującego w zasobach Spółdzielni. Również w roku 2018 lokal powódki będzie obciążony opłatą ryczałtową do momentu założenia nowych liczników. Obciążenie to będzie ostateczne.

Pismem z dnia 10 stycznia 2018 roku Spółdzielnia Mieszkaniowa poinformowała, że od dnia 1 lutego 2018 roku ulega zmniejszeniu opłata za używanie lokalu o pozycję “wymiana wodomierzy na radiowe” w związku z jej wcześniejszą całkowitą spłatą. Wobec powyższego obowiązująca wysokość opłaty od dnia 1 lutego 2018 roku wynosi dla lokalu powódki 314,02 zł, w tym opłata za legalizację wodomierzy - 2 zł.

W dniu 9 lutego 2018 roku powódka dokonała wymiany w swoim lokalu wodomierzy na ciepłą i zimną wodę na wodomierze „zwykłe” mechaniczne.

W piśmie z dnia 12 lutego 2018 roku powódka wskazała, że przesyła stronie pozwanej protokół sporządzony w dniu 9 lutego 2018 roku dotyczący wymiany wodomierzy na zimną i ciepłą wodę w jej lokalu, którą to wymianę zleciła we własnym zakresie. Wskazała, że zamontowano nowe “zwykłe” wodomierze do odczytu bezpośredniego z cechą legalizacyjną 2017r. Wodomierz na zimną wodę uległ delegalizacji w grudniu 2015 roku i pomimo dwukrotnych przypomnień w dziale technicznym administracji w okresie listopad/grudzień 2015r. nie został on jej wymieniony w zgłoszonym terminie. Natomiast cecha legalizacyjna wodomierza na ciepłą wodę utraciła swoją ważność w grudniu 2017 roku. Winę za brak aktualnych cech legalizacyjnej wodomierzy znajdujących się w lokalu powódki ponosi jej zdaniem administracja Spółdzielni, która w stosownym terminie nie dokonała ich wymiany zgodnie z życzeniem, nie wywiązując się tym samym z przyjętych na siebie obowiązków. Wskazała, że rozliczenie kosztów zużycia wody za rok 2017 i styczeń 2018 roku w części dotyczącej lokalu powódki winno być sporządzone według faktycznego zużycia uwzględniającego stany końcowe wodomierze “starych” wynikające z informacji e-mailowej i załączonego protokołu. Powódka wniosła o zwrot zapłaconej kwoty z tytułu wpłat za legalizację wodomierzy łącznie 405,80 zł.

W piśmie z dnia 5 marca 2018 roku powódka wniosła o podanie na piśmie szczegółowych informacji celem sporządzenia kalkulacji rzeczywistych poniesionych jednostkowych kosztów zużycia wody w budynku. Wniosła o niezwłoczne dokonanie poprawy rozliczenia zużycia wody zimnej i ciepłej dotyczącego jej lokalu. Przypomniała, że stany zużycia wody według wskazań wodomierzy na koniec roku 2017 zostały stronie pozwanej podane drogą e-mailową. Prawidłowe rozliczenie zużycia wody za 2017 rok winno jej zdaniem wyglądać tak, że powinna zostać zwrócona jej kwota 61,92 złotych.

Pismem z dnia 15 marca 2018 roku strona pozwana wezwała powódkę do przedstawienia oryginału świadectwa legalizacji zainstalowanych w jej lokalu urządzeń.

Pismem z 23 kwietnia 2018 roku Spółdzielnia Mieszkaniowa “P.” poinformowała, że zmieniają się zaliczki na zimną wodę i podgrzanie, które zostały ustalone w oparciu o indywidualne zużycia w 2017 roku. Wskazano, że opłata miesięczna za lokal powódki od 1 maja 2018 roku wynosi 425,49 zł.

Drogą mailową w dniu 26 czerwca 2018 roku powódka przesłała stronie pozwanej zdjęcia wodomierzy zwykłych zamontowanych w lokalu wraz z dokumentacją.

W piśmie z dnia 29 czerwca 2018 roku powódka wniosła o dokonanie korekty rozliczenia zużycia wody zimnej i ciepłej za rok 2017 wykazującej niedopłatę w wysokości 1.307,27 zł wynikającą z obciążenia ryczałtowego zużycia wody zamiast uwzględnienia stanów końcowych wodomierzy zainstalowanych w lokalu nr (...) podanych drogą e-mailową i wykonania tego rozliczenia w sposób wskazany w piśmie z dnia 2 marca 2018r. Powódka wniosła ponadto o dokonanie zwrotu nadpłaconej kwoty w wysokości 423,14 zł na którą to kwotę składają się wpłaty z tytułu legalizacji wodomierzy, wymiany wodomierzy na radiowe i odsetek za zwłokę. Powódka wniosła ponadto o przyjęcie do rozliczenia zużycia wody od 2018 roku zainstalowanych w lutym 2018 roku nowych wodomierzy zwykłych. Wniosła także o usunięcie z informacji w miesięcznych opłatach lokalu (...) pozycji “legalizacja wodomierzy” i zarachowanie kwot wpłaconych z tego tytułu począwszy od miesiąca lutego 2018 roku na poczet przyszłych należności czynszowych.

Od 1 lipca 2018 roku ustalono opłatę miesięczną za lokal powódki na poziomie 303,54 zł.

Od dnia 9 października 2018 roku w pozwanej Spółdzielni obowiązuje Regulamin rozliczania kosztów zużycia wody i odprowadzania ścieków (uchwała nr 42/2018 z 9 października 2018r. Zgodnie z § 2 ust. 3 wspomnianego Regulaminu przez lokale opomiarowane rozumieć należy lokale wyposażone w urządzenia pomiarowe wodomierze zwykłe lub wodomierze radiowe, w których dokonano odczytu na zasadach i w terminach określonych Regulaminem. Przez lokale nieopomiarowane rozumie się lokale nie wyposażone w wodomierze lub posiadające niesprawny wodomierz lub posiadające wodomierz, który z przyczyn leżących po stronie użytkownika lokalu utracił ważność cechy legalizacyjnej lub lokale, w których z przyczyn leżących po stronie użytkownika lokalu nie dokonano odczytu wodomierza w sposób i na zasadach określonych regulaminem. Celem równego traktowania wszystkich użytkowników lokali oraz ujednolicenia kosztów obsługi odczytów i rozliczeń, Spółdzielnia dąży do wyposażenia każdego lokalu w wodomierze z możliwością odczytu drogą radiową (§ 2 pkt 6). Zgodnie z § 8 Regulaminu użytkownik lokalu zobowiązany jest do udostępnienia lokalu dla dokonania montażu, kontroli, odczytu, naprawy lub legalizacji wodomierzy. Do obowiązków spółdzielni należy obsługa zamontowanych wodomierzy w zakresie ich legalizacji lub wymiany.

Powódka co miesiąc od 2010 roku co do zimnej wody i od 2012 roku co do ciepłej wody uiszczała kwotę 2 złotych tytułem legalizacji wodomierzy oraz od lipca 2016 roku kwotę 12,44 za wymianę wodomierzy na radiowe.

W 2016 roku zużycie wody w lokalu powódki rozliczono według stanu zamontowanych wodomierzy. Od 2017 roku naliczana jest opłata ryczałtowa.

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) nie uznała zamontowanych w 2018 roku w lokalu powódki wodomierzy, nie wyraziła zgody na montaż wodomierzy „zwykłych”. Jednak wyraża gotowość zamontowania w jej lokalu wodomierzy radiowych bez konieczności poniesienia dodatkowych kosztów.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o niekwestionowane przez strony dokumenty zawarte w aktach sprawy oraz w oparciu o dowód z przesłuchania stron, które też nie budziły żadnych zastrzeżeń ani wątpliwości co do ich wiarygodności, a co więcej w pełni ze sobą korespondowały.

Sąd Rejonowy oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości na okoliczność prawidłowości naliczeń pozwanej dotyczące w szczególności opłat legalizacyjnych i ryczałtowego rozliczenia wody, albowiem powódka naliczeń tych nie kwestionowała.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy przyjął, że zgodnie z przyjętymi uchwałami nr 15/99 (z dnia 17 czerwca 1999r.) oraz nr (...) (z dnia 6 czerwca 2014r.), pozwana była uprawniona do wymiany wodomierzy na radiowe w lokalu zajmowanym przez powódkę. Sąd Rejonowy podkreślił, że uchwały nie zostały w żaden sposób zakwestionowane przez powódkę, a więc są ważne i wiążą wszystkich członków spółdzielni oraz Zarząd w zakresie ich wykonania. Wykonywanie przez stronę pozwaną uprawnień wynikających z tych uchwał nie stanowi więc nadużycia prawa i korzysta z ochrony prawnej. Wobec tego, że ustawodawca nie ograniczył pojęcia zarządu powierzonego do czynności zwykłego zarządu, Sąd Rejonowy uznał, że Spółdzielnia mieszkaniowa mogła samodzielnie dokonywać czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu nieruchomością wspólną, w konsekwencji była uprawiona do podjęcia decyzji o wymianie wodomierzy, niezależnie od stanowiska właścicieli poszczególnych lokali. Wobec braku zgody powódki na wymianę wodomierza na radiowy istniała techniczna niemożliwość wiarygodnego ustalenia realnego zużycia wody, a tym samym konieczność, zgodnie z Regulaminem rozliczenia kosztów utrzymania lokali, nieruchomości wspólnych i mienia Spółdzielni oraz ustalania opłat za używanie lokali, obciążenia powódki opłatą w wysokości ryczałtowej. Wodomierze zamontowane w lokalu powódki po wykonanych w 2016 roku pracach remontowych utraciły bowiem swoją wiarygodność. Sąd Rejonowy wskazał nadto, że wodomierz zimnej wody już od 1 stycznia 2016 roku nie posiadał ważnej cechy legalizacji. Z samego faktu zainstalowania przez powódkę nowych przyrządów pomiarowych w lokalu i przedłożenia otrzymanych od montera dokumentów, w ocenie Sądu Rejonowego, nie wynikało, że posiadają one ważną legalizację, skoro strona pozwana temu zaprzeczyła. W związku z tym Sąd I instancji przyjął, że zamontowane w lokalu powódki wodomierze nie mogą stanowić podstawy rozliczeń z tytułu zużytej wody. Sąd Rejonowy wskazał, że podstawa prawna do pobierania opłat za legalizację i wymianę wodomierzy znajduje się w uchwałach podjętych w pozwanej Spółdzielni. Niewyrażenie przez powódkę zgody na wymianę wodomierzy na radiowe nie zmienia tego stanu rzeczy. Zdaniem Sądu I instancji, na powódce ciążył obowiązek udostępnienia lokalu celem zamontowania wodomierzy radiowych. W konsekwencji brak było podstaw do nienaliczania od niej należności za legalizację wodomierzy.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła naruszenie:

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez ocenę materiału dowodowego w sposób dowolny przy braku jego wszechstronnego rozważenia, w tym poprzez błędną ocenę dokumentu prywatnego przedłożonego przez powódkę, a to jest dokumentów stwierdzających prawidłowe zamontowanie nowych, posiadających aktualną legalizację urządzeń do odczytu zużycia wody w mieszkaniu powódki, a w konsekwencji przyjęcie, że powódka nie co skutkowało oddaleniem powództwa w zakresie pkt. 4 pozwu;

- art. 233 § 1 k.p.c., polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez wyprowadzenie z całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego wniosków z nich niewynikających, tj. że podstawę prawną dla działania pozwanego wymiany wodomierzy stanowi uchwała nr 9/2014, podczas gdy uchwała dotyczy kierunków działań Zarządu Spółdzielni na lata 2014-2015, w sytuacji gdy przedmiotowa wymiana wodomierzy miała miejsce w latach 2016-2017, a zatem w terminie nieobjętym przedmiotową uchwałą, co spowodowało błąd w ustaleniach faktycznych stanowiący podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

- art. 233 § 1 k.p.c. polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez wyprowadzenie z całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego wniosków z nich niewynikających, tj., że na mocy uchwały pozwanego tj. uchwały Zebrania Przedstawicieli Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) nr 15/99 z dnia 17 czerwca 1999 r. wszystkie lokale pozostające w zasobach pozwanego miały zostać wyposażone w wodomierze ciepłej wody, podczas gdy z treści uchwały nie wynika, ażeby wszystkie lokale wyposażone były w wodomierze, co w konsekwencji doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu, że wszystkie lokale zgodnie z uchwałami pozwanego musiały mieć wodomierze zamontowane przez pozwanego i na jego zasadach, a samodzielne zamontowanie wodomierzy nie kreuje roszczenia po stronie powódki zwrotu kwot wpłaconych pozwanej tytułem wymiany wodomierzy, co spowodowało oddalenie powództwa w całości;

- art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 299 k.p.c. poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego a polegającą na nieuzasadnionym oparciu wydanego w sprawie orzeczenia na dowodzie z przesłuchania strony pozwanej i nie uwzględnienia stanowiska strony pozwanej w wymienianej pomiędzy stronami korespondencji i w konsekwencji przyjęcie, że zamontowane przez powódkę wodomierze nie posiadają ważnej legalizacji, co skutkowało oddaleniem powództwa w zakresie pkt. 4 pozwu;

- art. 233 § 1 k.p.c. polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez wyprowadzenie z całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego wniosków z nich niewynikających, tj. że wszyscy lokatorzy budynku, w którym znajduje się lokal powódki, poza powódką, zgodzili się na montaż wodomierzy radiowych, w sytuacji gdy okoliczność ta nie wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a prowadzi sąd do błędnego utwierdzenia w przekonaniu, że powódka zobowiązana jest do zainstalowania wodomierza przez pozwanego na zasadach przez niego przewidzianych, co w konsekwencji doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych skutkującego oddaleniem powództwa w całości;

- art. 233 § 1 k.p.c. polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez wyprowadzenie z całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego wniosków z nich niewynikających, tj. że podstawę prawną dochodzenia przez pozwanego opłaty za wymianę wodomierzy stanowi treść podjętych przez niego uchwał, co tym samym spowodowało błąd w ustaleniach faktycznych skutkujący naruszeniem przepisów prawa;

- art. 410 k.c. w zw. art. 405 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że w sprawie nie zachodzą przesłanki nienależnego świadczenia uzasadniającego zwrot uiszczonej przez powódkę kwoty tytułem zapłaty za wymianę wodomierzy przez pozwaną, co skutkowało oddaleniem powództwa w całości, podczas gdy spełnienie przez powódkę świadczenia, w kontekście całości rozważań prowadzi do wniosku, że miało ono charakter świadczenie nienależnego.

- art. 4 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że powódce nie przysługuje skuteczne roszczenie przeciwko pozwanemu o zwrot zapłaconej kwoty z tytułu wpłat za legalizację wodomierzy w sytuacji, gdy powódka kategorycznie sprzeciwiała się zamontowaniu wodomierzy na zasadach narzuconych przez pozwaną, a ponadto powódka chcąc dochować należytej staranności podała stan wodomierza pozwanej zarówno przed jego wymianą jak i po, co w konsekwencji skutkowało oddaleniem powództwa w całości.

- art. 6 ust. 8 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że powódka miała obowiązek udostępnić lokal celem zamontowania przez pozwanego na jego zasadach i przez niego wybranych wodomierzy, co skutkowało oddaleniem powództwa w całości.

W świetle tak postawionych zarzutów skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwot zgodnie z żądaniem pozwu, w tym odsetek za opóźnienie od kwoty 405,80 zł od dnia 1 marca 2018 r. do dnia zapłaty, oraz kosztów postępowania, a także o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego. Ewentualnie wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Na rozprawie apelacyjnej z dnia 21 września 2021 roku, powódka cofnęła apelację w zakresie w jakim żądała zmiany wyroku oddalającego jej powództwo w części dotyczącej nakazania usunięcia z bieżących opłat za lokal należności z tytułu legalizacji wodomierzy od marca 2018 roku (pkt 4. pozwu).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna o tyle, że skutkuje zmianą zaskarżonego orzeczenia, jak w punkcie I. sentencji.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do kwestii częściowego cofnięcia apelacji przez powódkę. Stosownie do treści art. 391 § 2 k.p.c., w razie cofnięcia przez stronę środka odwoławczego sąd drugiej instancji umarza postępowanie nim wywołane i orzeka o kosztach jak przy cofnięciu pozwu. Wobec takiej redakcji przepisu w doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że cofnięcie apelacji nie podlega żadnej kontroli ze strony sądu odwoławczego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2000 r., III CZP 6/00, opubl. Wokanda Nr 7/2000 s. 6). Strona może bowiem zrezygnować z zaskarżenia orzeczenia także po wniesieniu środka odwoławczego, gdyż rezygnacja taka należy do uprawnień procesowych strony, z których strona korzysta w ramach swobodnej dyspozycji. Ponieważ strona sama decyduje o przedmiocie zaskarżenia i o tym czy jej interes wymaga rozpoznania sprawy w wyższej instancji, sąd odwoławczy jest związany zakresem zaskarżenia, a wola strony powinna mieć znaczenie rozstrzygające dla sprawdzenia prawidłowości nieprawomocnego rozstrzygnięcia sprawy, a więc także w kwestii, czy postępowanie odwoławcze ma być prowadzone do końca, czy też wobec cofnięcia apelacji należy je umorzyć.

Z tych względów, wobec jednoznacznego oświadczenia powódki o cofnięciu wniesionej apelacji od zaskarżonego wyroku co do żądania zwartego w punkcie 4 pozwu Sąd Okręgowy był zobligowany do umorzenia postępowania wywołanego wniesionym przez powódkę w tym zakresie środkiem odwoławczym, czego odzwierciedleniem jest pkt II sentencji wyroku.

Kolejno wskazać należy, że zgodnie z art. 382 k.p.c. sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Wprawdzie na gruncie w/w przepisu sąd odwoławczy orzeka także na podstawie materiału dowodowego przedstawionego przez strony na etapie postępowania apelacyjnego, jednak należy pamiętać, że sąd drugiej instancji może dopuścić w zasadzie tylko takie dowody, których dopuszczenie jest uzasadnione na gruncie art. 381 k.p.c. zgodnie z którym, sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba, że potrzeba powołania się na nie wynikła później. Obowiązująca w Kodeksie postępowania cywilnego zasada kontradyktoryjności i uwolnienie sądu orzekającego od odpowiedzialności za rezultat postępowania dowodowego, którego dysponentem są strony ( por. wyrok SN z dnia 7 marca 1997 r. II CKN 70/96) oznacza, że w toku postępowania pierwszoinstancyjnego powinny być wyczerpująco przedstawione kwestie sporne, fakty i dowody. Przed sądem drugiej instancji nowe fakty i dowody mogą być zgłaszane jedynie wyjątkowo ( por. wyrok SN z dnia 7 lipca 1999 r. II CKN 417/98). Strona przed tym sądem powinna zatem wykazać, że nie mogła dowodów tych przedstawić w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji (gdyż wówczas jeszcze nie istniały lub o nich nie wiedziała, albo też zachodziły istotne przyczyny usprawiedliwiające niemożność ich przedstawienia) lub że potrzeba ich oferowania powstała dopiero później. O istnieniu potrzeby powołania się na nowe fakty i dowody nie decyduje samo zapatrywanie strony, lecz przedmiotowa ocena istniejącego stanu rzeczy, której dokonuje sąd ( por. wyrok SN z dnia 10 maja 2000 r. III CKN 797/2000; wyrok SN z dnia 20 maja 1998 r. I CKN 678/97). Oznacza to, że nie można oprzeć apelacji na nowych faktach i dowodach, których strona nie powołała w pierwszej instancji tylko dlatego, że uważała, iż nie zachodzi taka potrzeba, gdyż przytoczony przez nią materiał procesowy wystarczy do uzasadnienia jej roszczenia lub obrony ( por. wyrok SN z dnia 1 lutego 1973 r. II CR 647/72). Również wydanie niekorzystnego dla strony wyroku nie może stanowić samoistnej podstawy powołania się w postępowaniu apelacyjnym na nowe fakty i dowody ( por. wyrok SN z dnia 24 marca 1999 r. I PKN 640/98).

Mając na uwadze powyższe wnioski dowodowe skarżącej zgłoszone w pismach z dnia 21 grudnia 2020 roku oraz 18 lutego 2021 roku należy ocenić jako spóźnione. Stosownie bowiem do rozkładu ciężaru dowodów, ujętego w art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c., obowiązkiem strony powodowej było przedstawienie wszelkich dostępnych jej dowodów już na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego. Strona powodowa nie wykazała również, aby powołanie dowodów jak w przedmiotowych pismach, nie było możliwe w postępowaniu przed Sądem I instancji. Pisma w przedmiocie opłat za lokal w 2018 roku wystawiono bowiem przed wydaniem zaskarżonego wyroku, co też nie uniemożliwiało, jak twierdzi powódka, powołania tych dokumentów jeszcze w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Tym samym można stwierdzić, iż skarżąca, aż do poznania podstaw rozstrzygnięcia sprawy była przekonana, że przytoczony przez nią materiał procesowy wystarczy do uzasadnienia roszczenia pozwu lub obrony. Skarżąca zdaje się również nie zauważać, że część wnioskowanych przez nią dowodów była przedmiotem postępowania dowodowego przed Sądem I instancji, w oparciu o które Sąd Rejonowy poczynił stosowe ustalenia faktyczne.

W świetle uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r. sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego, wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego, w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania (III CZP 49/07, OSNC 2008/6/55).

Najpierw zatem należy rozpoznać zarzuty naruszenia prawa procesowego, gdyż jedynie w przypadku uznania, że postępowanie dowodowe nie było dotknięte wadami, można przyjąć, że prawidłowo został ustalony stan faktyczny w sprawie. Ponieważ zaś prawna kwalifikacja stanu faktycznego jest pochodną ustaleń, o prawidłowym zastosowaniu bądź niezastosowaniu prawa materialnego można mówić dopiero wówczas, gdy ustalenia stanowiące podstawę wydania zaskarżonego wyroku pozwalają na ocenę tej kwestii (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2002 r. IV CKN 1532/00. Lex nr 78323). Prawidłowe zastosowanie prawa materialnego może mieć z kolei miejsce jedynie do niewadliwie poczynionych ustaleń faktycznych.

Przechodząc do oceny zarzutów stawianych w apelacji, na wstępie wskazać należy, że Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, znajdujących pełne oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym, ocenionym – wbrew stanowisku skarżącego – bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów wyznaczonej dyspozycją art. 233 k.p.c. Ocenę tę Sąd Okręgowy w pełni aprobuje, zaś ustalenia stanu faktycznego poczynione przez Sąd I instancji przyjmuje za własne.

Podniesiony w apelacji zarzut naruszenia powyższego przepisu wymaga wskazania, które zasady oceny dowodów zostały naruszone i w jaki sposób oraz jaki miało to wpływ na rozstrzygniecie sprawy. Jedynie wykazanie istotnych błędów logicznego rozumowania, sprzeczności z doświadczeniem życiowym lub pominięcia dowodów prowadzących do odmiennych wniosków może doprowadzić do oceny naruszenia przez sąd art. 233 k.p.c. (por. wyrok SN z 22 września 2005 r., sygn. akt IV CK 86/05, Lex nr 187100). Uchybień takich w dokonanej przez Sąd Rejonowy ocenie dowodów nie sposób się dopatrzeć.

Wskazać należy, iż skarżąca nie ma racji twierdząc, że Sąd I instancji niezasadnie nie dał wiary przedłożonym przez nią dokumentom prywatnym, stwierdzającym prawidłowe działanie zamontowanych przez nią wodomierzy. Trzeba wskazać, że powódka założyła sama nowe zwykłe wodomierze, bez zgody spółdzielni, sama rozblomowała poprzednie, zaś nowe nie mogą stanowić podstawy rozliczeń, bowiem istnieje możliwość ingerencji w ich układ pomiarowy, nie zostały one zaplombowane przez spółdzielnię. W tym miejscu podkreślenia wymaga, iż fakt czy tak zamontowane wodomierze działają poprawnie, w sposób prawidłowy i w pełni wiarygodny naliczają zużycie wody w lokalu powódki należy do kategorii wiadomości specjalnych, poprzez co wymaga skorzystania z zupełnie innych środków dowodowych, aniżeli te, które zostały przez powódkę zaoferowane. Zgodnie z art. 278 k.p.c. w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia opinii. Z przytoczonej regulacji wynika więc, że dowód z opinii biegłego nie może być zastąpiony innym dowodem. Jak wskazuje się w orzecznictwie sąd nie może zastępować biegłego dokonując własnych ocen w zakresie wymagającym informacji specjalistycznych, ponieważ w ten sposób strony zostają pozbawione możliwości ustosunkowania się do treści i ocen wymagających wiedzy fachowej w toku postępowania dowodowego. Wobec tego, wbrew oczekiwaniom powódki, Sąd Rejonowy nie mógł, bez przeprowadzenia dowodu opinii biegłego, poczynić stosownych ustaleń tylko w oparciu o przedstawione przez powódkę dowody w powyższym zakresie. Tym samym zasadnie uznał je za niewiarygodne.

Podkreślenia wymaga, iż zarzuty apelacji, podniesione w ramach naruszenia art. 233 k.p.c., w powyższym kontekście, miały na celu podważenie zasadności rozstrzygnięcia zaskarżonego wyroku, w zakresie w jakim dotyczył on roszczenia zawartego w punkcie 4. pozwu. Jednakowoż, wobec jednoznacznego oświadczenia powódki o cofnięciu wniesionej apelacji od zaskarżonego wyroku co do żądania zwartego w punkcie 4 pozwu i w konsekwencji konieczności umorzenia postępowania apelacyjnego w tym zakresie, odnoszenie się do przedmiotowych zarzutów stało się bezprzedmiotowe, poprzez co Sąd Okręgowy poprzestał w swych rozważaniach na poprzedzającym akapicie.

Fakt, że wymiana wodomierzy miała miejsce w latach 2016-2017, a zatem, jak twierdzi powódka, w terminie nieobjętym uchwałą nr 9/2014, w żaden sposób nie wpływa na prawo pozwanej Spółdzielni do wymiany wodomierzy na radiowe, w konsekwencji na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy. Na mocy uchwały nr 9/2014, Zarząd pozwanej otrzymał ogólne upoważnienie do wymiany wodomierzy na radiowe, a zatem fakt, że jako kierunek działań w Spółdzielni na lata 2014 i 2015 wskazano, między innymi kontynuację prac związanych z wymianą wodomierzy na wodomierze radiowe, nie uniemożliwiał wymiany wodomierzy w późniejszym terminie.

Nie można podzielić stanowiska skarżącej, że Sąd Rejonowy niezasadnie przyjął, w oparciu o uchwałę Zebrania Przedstawicieli Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) nr 15/99 z dnia 17 czerwca 1999 r., iż wszystkie lokale pozostające w zasobach pozwanego miały zostać wyposażone w wodomierze ciepłej wody. Po pierwsze, takie stwierdzenie nie należy do sfery ustaleń faktycznych sprawy i oceny dowodów, w związku z czym nie mogło zostać skutecznie zakwestionowane przez zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Jest to bowiem wniosek prawny Sądu, który ewentualnie można kwestionować poprzez podniesienie zarzutów odnoszących się do naruszeń prawa materialnego. Sąd Rejonowy nie wywiódł przedmiotowego wniosku, jak twierdzi skarżąca, wyłącznie z uchwały nr 15/99. Sąd Rejonowy jasno wskazał, że zobowiązanie do wymiany wodomierzy na radiowe wynika z podjętych w Spółdzielni uchwał nr 15/99 (z dnia 17 czerwca 1999r.) oraz nr (...) (z dnia 6 czerwca 2014r.). Na podstawie uchwały nr 15/99 Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej (...) został upoważniony do przeprowadzenia w terminach do tego przewidzianych w odrębnych przepisach w imieniu i na rzecz członków spółdzielni legalizację wodomierzy zainstalowanych w ich lokalach. Natomiast na mocy uchwały nr 9/2014 Zarząd został upoważniony do wymiany wodomierzy na radiowe. W konsekwencji, Sąd Rejonowy zasadnie stwierdził, że w oparciu o ww. uchwały Spółdzielnia Mieszkaniowa mogła dokonać wymiany wodomierzy znajdujących się w lokalach jej członków na radiowe w terminach do tego przewidzianych w odrębnych przepisach i obciążyć kosztami wymiany mieszkańców. Trzeba wskazać, że spółdzielnia sprawuje zarząd nieruchomością wspólną i była uprawniona do samodzielnego podjęcia decyzji o wymianie wodomierzy. Dlatego też uchwała Walnego Zgromadzenia podjęta przez większość członków wyraża wolę większości i celem jej było usprawnienie i ujednolicenie rozliczenia kosztów zużycia wody.

W sytuacji, gdy wymiana wodomierzy na radiowe wynikała z ww. uchwał Spółdzielni Mieszkaniowej, które też nie zostały uchylone, fakt ewentualnego braku zgody właścicieli poszczególnych lokali na montaż wodomierzy radiowych, nie miał znaczenia dla merytorycznego rozstrzygnięcia.

Niezasadny jest również zarzut powódki naruszenia art. 6 ust. 8 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, albowiem już z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, iż właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego lub budynków wielolokalowych jest uprawniony do zainstalowania wodomierzy przy wszystkich punktach czerpalnych wody w danym budynku, a osoba korzystająca z lokalu jest obowiązana udostępnić lokal w celu zainstalowania wodomierzy oraz dokonywania ich odczytów, legalizacji, konserwacji i wymiany. Powódka miała zatem obowiązek udostępnić lokal celem zamontowania wodomierzy, o rodzaju których, zgodnie z podjętymi i powołanymi we wcześniejszej części uzasadnienia uchwałami Spółdzielni, mogła decydować pozwana.

W kontekście zarzutu naruszenia art. 4 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wskazać należy, iż zgodnie z podjętymi uchwałami, powódka była zobligowana do ponoszenia comiesięcznej opłaty z tytułu legalizacji wodomierzy. Jednakowoż, wobec faktu, iż przedmiotowa legalizacja nie miała jednak miejsca, powódka mogła domagać się zwrotu przedmiotowej opłaty. Sąd Rejonowy niezasadnie uznał zatem, iż opłata w łącznej wysokości 157 zł, którą powódka uiszczała tytułem legalizacji wodomierzy, a która de facto od 2010 roku – w przypadku wodomierza zimnej wody oraz od 2012 roku – w przypadku wodomierza ciepłej wody do nadal nie została dokonana w odniesieniu do lokalu powódki, była świadczeniem należnie wypłaconym pozwanej z tego tytułu. W konsekwencji, w przedmiotowym zakresie należało uznać zasadność zarzutu naruszenia art. 410 k.c. w zw. art. 405 k.c.

Finalną konsekwencją tych rozważań jest konieczność zmiany zaskarżonego wyroku w oparciu o art. 386 § 1 k.p.c. poprzez uwzględnienie powództwa w zakresie żądania zasądzenia kwoty 157 zł i oddalenie go w pozostałej części. Wydanie orzeczenia reformatoryjnego co do meritum sprawy skutkuje także potrzebą dokonania korekty rozstrzygnięcia o kosztach postępowania pierwszoinstancyjnego, o których orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. Powódka wygrała proces w 9 %, łącznie koszty obu stron wynosiły 464 zł (powódka poniosła koszty opłaty od pozwu 87 zł, pozwany poniósł koszty wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 360 zł i kwotę 17 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa). Biorąc pod uwagę procentowy wynik spawy pozwany powinien ponieść koszty w kwocie 42 zł (464x9%), skoro zaś poniósł 377 zł, to powódka winna mu zwrócić kwotę 335 zł (377-42), którą ostatecznie Sąd zasądził w punkcie I podpunkt 3 wyroku.

W pozostałej części apelacja jako niezasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c., Należy wskazać, że odstępstwo od zasady odpowiedzialności za wynik sporu, przewidziane w art. 102 k.p.c., rzeczywiście jest uzasadnione tylko, jeśli przemawiają za nim szczególne względy. Ustalenie, czy w danych okolicznościach zachodzą „wypadki szczególnie uzasadnione”, ustawodawca pozostawił swobodnej, choć nie dowolnej ocenie sądu. W niniejszej sprawie za nieobciążaniem powódki kosztami postępowania apelacyjnego przemawiała okoliczność, że powódka składając apelację była przekonana o słuszności swoich twierdzeń i zasadności podniesionych zarzutów apelacyjnych oraz działała sama bez pełnomocnika.

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13