Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lutego 2022 roku.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący Sędzia Katarzyna Powalska

po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2022 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa L. S.

przeciwko P. S. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) P. S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli

z dnia 7 października 2021 roku, sygn. akt IC 680/19

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego P. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) P. S. na rzecz powódki L. S. 450 ( czterysta pięćdziesiąt ) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie poczynając od dnia następnego po upływie tygodnia od doręczenia pozwanemu odpisu wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I Ca 12/22

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z dnia 7 października 2021 r. wydanym w sprawie I C 680/19 zasądzono od pozwanego P. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) na rzecz powódki L. S. 1.720 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie naliczanymi od dnia 3 października 2017 r. do dnia zapłaty (pkt 1.), jak również zasądzono od pozwanego na rzecz powódki 2.551,28 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego (pkt 2.) i nakazano pobrać pod pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli 6.771,31 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych (pkt. 3.)

Sąd I instancji ustalając stan faktyczny i dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego przyjął, że powódka jako konsument nabyła od pozwanego trudniącego się profesjonalnie sprzedażą sadzonek, 12 sztuk ambrowca, które następnie posadziła w swoim ogrodzie. Nasadzenia i późniejsza pielęgnacja drzewek zostały wykonane prawidłowo, a mimo tego w następnym sezonie wegetacyjnym 4 spośród nich z opóźnieniem rozpoczęły wegetację i zaczęły puszczać liście tylko przy nasadzie , natomiast nie wypuściły liści w koronie. Zdaniem sądu pierwszej instancji skoro obie strony były zgodne co do tego, że drzewka nie były dostarczone w pojemnikach plastikowych, a biegła A. S. po oględzinach stwierdziła, że były posadzone prawidłowo po usunięciu worka z agrotkaniny, to przyczyną obumarcia sadzonek ambrowców było nieprawidłowe przygotowanie drzewek do sprzedaży powódce, związane ze zbyt luźną i obsypującą się bryłą korzeniową, co doprowadziło u pozwanego do nadmiernego wysuszenia systemu korzeniowego, którego nie dało się już uratować w ogrodzie powódki, pomimo intensywnego podlewania. W tym aspekcie sąd meriti oparł się o wnioski opinii biegłego z zakresu ogrodnictwa – J. S., po jej uzupełnieniach, przy oddaleniu wniosku pozwanego o dalsze uzupełnianie opinii, zakładając, iż wnioski dotychczas sformułowane korespondują z faktem obumarcia jedynie czterech , a nie wszystkich nabytych sadzonek. W wyniku tego, pozwany jako sprzedający rzecz ponosi odpowiedzialność za wady rzeczy z tytułu rękojmi, a wniesione powództwo jest w pełni zasadne na gruncie art. 556 i następnych k.c.

Apelację od tego orzeczenia wywiódł pełnomocnik pozwanego, zaskarżając je w całości. Wyrokowi temu zarzucił:

1.  naruszenie norm prawa procesowego:

a)  art. 205 ¹² § 2 k.p.c. i art. 235 ² § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c. poprzez niedopuszczenie postanowieniem z dnia 19 sierpnia 2021 roku do wydania przez biegłego J. S. (2) opinii uzupełniającej, w sytuacji gdy opinia uzupełniająca mogła zmienić losy postępowania, szczególnie że pozwany podał w zastrzeżenia do opinii szereg istotnych zarzutów;

b)  art. 227 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego o przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego J. S. (2), gdy treść tego dowodu miała istotne znaczenie dla wyniku postępowania w sytuacji, gdy pozwany w piśmie z dnia 02 sierpnia 2021 roku zgłosił szereg zarzutów do opinii;

c)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez budowanie ustaleń faktycznych w sprawie na podstawie opinii wydanej przez biegłego J. S. (2), która mogła zostać uzupełniona opinią dodatkową, szczególnie że Sąd w piśmie z dnia 16 lipca 2021 roku (doręczonym pełnomocnikowi pozwanego w dniu 20 lipca 2021 r.) zakreślił termin 14 dni na zgłoszenie ewentualnych zarzutów do opinii wraz z uiszczeniem zaliczki w kwocie 1.000 złotych a pozwany w tym terminie podjął czynność zastrzeżoną przez Sąd tj. wniósł zarzuty w dniu 02 sierpnia 2021 r. oraz opłacił zaliczkę w kwocie 1.000 złotych – choć opinia wydana przez biegłego J. S. (2) była oparta na błędnym założeniu, iż zakupione przez powódkę rośliny były kopane z gruntu, a nie dostarczone w pojemnikach z polipropylenu;

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia:

a)  poprzez uznanie, że pozwany dostarczył powódce drzewa kopane z gruntu, pomimo że pozwany od początku konsekwentnie twierdził, że dostarczył powódce rośliny w pojemnikach szkółkarskich, a wersja prezentowana przez pozwanego znajduje oparcie w załączonej do akt sprawy korespondencji mailowej dot. zakupu, w opinii biegłej A. S. oraz w zeznaniach samej powódki i jej męża M. P., którzy wskazali, że do ogrodu powódka zakupiła drzewa w pojemnikach a nie kopane z gruntu;

b)  poprzez błędne przyjęcie, że opinia wydana przez biegłego J. S. (2) w sprawie niniejszej jest wartościowym materiałem dowodowym, choć biegły nie dokonywał oględzin i błędnie przyjmuje, że pozwany dostarczył powódce rośliny kopane z gruntu w chustach jutowych, podczas gdy w rzeczywistości powódka kupiła drzewa ukorzenione w pojemnikach szkółkarskich i takie zostały jej dostarczone.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty, skarżący wniósł o:

1.  dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego J. S. (2), ewentualnie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu ogrodnictwa, który udzieli odpowiedzi na zagadnienie czy drzewo posadzone wczesną wiosną z gołym systemem korzeniowym do pojemnika szkółkarskiego w substrat torfowy i podłączone pod nawadnianie, które się przyjęło wykształcając duże przyrosty pędów w koronie (jednakowe dla wszystkich drzew z tej samej partii) i nie wykazywało przez cały okres wegetacji żadnych wad, może uschnąć po dwugodzinnym transporcie w okresie jesiennym, w osłoniętym pojeździe?

2.  zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie powództwa ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji;

3.  zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa adwokackiego za postępowanie przez Sądem I i II instancji według norm prawem przepisanych.

W odpowiedzi na apelację, pełnomocnik pozwanego wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

Na wstępie podnieść należy, że niniejsza sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym. Wobec tego - zgodnie z art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. - skoro Sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku zawiera jedynie wyjaśnienie jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa. Trzeba mieć także na uwadze, że w postępowaniu uproszczonym apelacja ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez Sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy, apelacja ograniczona wiąże Sąd Odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Wprowadzając apelację ograniczoną, ustawodawca jednocześnie określa zarzuty, jakimi może posługiwać się jej autor i zakazuje przytaczania dalszych zarzutów po upływie terminu do wniesienia apelacji – co w polskim porządku prawnym wynika z art. 505 ⁹ § 1 ¹ i 2 k.p.c. (tak też Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z dnia 31 stycznia 2008 roku, sygn. III CZP 49/07, publ. OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55; tak również M. M. w: „Apelacja w postępowaniu cywilnym. Komentarz. Orzecznictwo”, W. 2013, s. 305 – 306). Tym samym w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie.

Zgodnie z treścią art. 233 § 1 k.p.c, sąd ma obowiązek ocenić wszystkie przeprowadzone dowody oraz uwzględnić wszystkie towarzyszące im okoliczności, które mogą mieć znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności. Musi też przeprowadzić selekcję dowodów, a więc dokonać wyboru tych, na których się oparł, i ewentualnie odrzucić inne, którym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, przy czym selekcja ta powinna być poparta argumentacją zgodną z regułami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Zastrzeżona dla sądu swobodna ocena dowodów opiera się na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności zgodnie z doświadczeniem życiowym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 1980 r., II URN 175/79, OSNC 1980/10/200, LEX nr2510). Strona kwestionująca prawidłowość zastosowania art. 233 § 1 k.p.c., powinna przedstawić argumenty świadczące o niezachowaniu przez sąd tych reguł. Zarzut ten przy tym nie może polegać wyłącznie na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego, ustalonego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie, z dnia 12 lutego 2010 r., VI ACa 356/10, LEX nr 821059, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 14 kwietnia 2010 r., I ACa 240/10, LEX nr 628186). W niniejszej sprawie jednakże nie sposób doszukać się naruszenia przepisów proceduralnych statuujących zasadę swobodnej oceny dowodów. Powoływane przez stronę skarżącą zarzuty są bowiem jedynie wyrazem jej subiektywnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, zaś stan faktyczny ustalony przez Sąd I instancji - jako ustalony niewadliwie Sąd Okręgowy podziela przyjmuje za własny.

Nie sposób zgodzić się ze skarżącym, jakoby orzeczenie Sądu I instancji naruszało art. 205 ¹² § 2 k.p.c. i art. 235 ² § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c. oraz inne przepisy dotyczące konieczności zasięgnięcia kolejnej opinii biegłego. Zauważyć należy, że w sprawie niniejszej zostali dopuszczeni do sprawy biegli, którzy wydali opinie, których wnioski w sposób istotny przyczyniły się do ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie. Sąd Rejonowy poddał zarówno opinię biegłego J. S. (2) jak i A. S. krytycznej ocenie. Jednocześnie skarżący nie podał racjonalnych i rzeczywistych podstaw zarzutów, chociażby o stronniczości biegłego J. S. (2) i manipulowania przez niego fragmentami zeznań wyrwanymi z kontekstu. Sąd Okręgowy podziela rozważania Sądu Rejonowego co do przydatności wydanej w sprawie opinii, zauważając jednocześnie, że nie była ona jedynym dowodem, na podstawie którego Sąd I instancji ustalił stan faktyczny. Sąd Rejonowy bowiem wskazał precyzyjnie w uzasadnieniu, jakim dowodom dał wiarę, a jakim odmówił wiarygodności. Zauważył również pewien zakres wiadomości uznanych słusznie przez tenże Sąd za notoryjne. Wreszcie, nie można tracić z pola widzenia w ogóle zasadności powoływania biegłego w niniejszej sprawie. Zgodnie z art. 278 § 1 k.p.c. w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii. Jednocześnie, zgodnie z art. 505 ⁷ § 2 k.p.c. (w postępowaniu uproszczonym) opinii biegłego nie zasięga się, jeżeli jej przewidywany koszt miałby przekroczyć wartość przedmiotu sporu, chyba że uzasadniają to wyjątkowe okoliczności. Rażą w niniejszej sprawie proporcje wartości przedmiotu sporu oraz wartości przedmiotu zaskarżenia (1720 zł) do wygenerowanych w tym postępowaniu kosztów opinii biegłych, plasujących się na poziomie łącznie 8.127,75 zł. Z tych też względów, Sąd Okręgowy – podzielając ocenę Sądu Rejonowego co do wyjaśnienia wszystkich niezbędnych okoliczności, co do których winien wypowiedzieć się biegły – w postępowaniu apelacyjnym nie uwzględnił wniosku apelacyjnego strony pozwanej i na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. pominął dowód z opinii biegłego zawarty w punkcie III apelacji jako nieistotny dla rozstrzygnięcia. Nie tylko bowiem Sąd Rejonowy w przeprowadzonym postępowaniu ustosunkował się logicznie i wyczerpująco do wniosków z opinii obu biegłych, ale również zauważenia wymaga, że brak jest w obecnej sprawie występowania „wyjątkowych okoliczności” które uzasadniałyby dopuszczanie dowodu z kolejnej opinii, w myśl art. 505 ⁷ § 2 k.p.c. Końcowo podkreślić należy, że niedopuszczalne jest dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego (ale także kolejnej opinii tego samego biegłego) z tych tylko przyczyn, że dotychczasowa opinia jest niekorzystna dla strony. Wnikliwa lektura zarzutów apelacyjnych, ale także pisma strony „zastrzeżenia do opinii biegłego sądowego” (k. 356) prowadzi do wniosku, że tylko z takich przyczyn strona pozwana domagała się w postępowaniu pierwszoinstancyjnym dopuszczenia dowodu z ustnej opinii uzupełniającej biegłego J. S. (2).

Takie okoliczności, jak sporna między stronami kwestia, czy drzewka zostały dostarczone powódce z pojemnikach szkółkarskich czy też nie, zostały już ocenione przez Sąd I instancji, zaś w ocenie tej Sąd Okręgowy nie odnajduje naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów.

Odnosząc się zaś do zarzutu, że opinia biegłego J. S. (2) nie jest wartościowym materiałem dowodowym, ponieważ biegły ten nie dokonał samodzielnie oględzin stwierdzić należy, że w sprawie niniejszej oględziny gruntu były wskazane i zostały przeprowadzone w dniu 12 marca 2021 r. przez biegłą A. S.. Biegły J. S. (2) przed sporządzeniem ostatniej opinii uzupełniającej miał zatem do dyspozycji fotografie wykonane przez tą biegłą, które to fotografie obrazują stan brył korzeniowych i pozwalają na wyciągnięcie wniosków w tym zakresie. Słusznie wskazuje zatem w odpowiedzi na apelację strona powodowa, iż bezzasadnym byłoby przeprowadzenie kolejnych oględzin przez biegłego J. S. (2) po to, aby wykonać de facto takie same fotografie. Innymi słowy, nie można zgodzić się ze stanowiskiem, iż niedokonanie przez biegłego osobistych oględzin musi podważać wiarygodność dowodu z opinii tego biegłego. O racjonalnym i logicznym podejściu do oceny zaoferowanego w toku postępowania materiału dowodowego świadczy ostateczny wniosek sądu a quo, sprowadzający się do stwierdzenia, że jeśli powódka nabyła od pozwanego 12 sztuk sadzonek, wszystkie zostały posadzone w jej ogrodzie w określonych od siebie odległościach przy zachowaniu tych samych zasad postępowania, przy zastosowaniu tych samych materiałów i w tym samym czasie, a właściwej wegetacji nie rozpoczęły jedynie cztery sadzonki to wyraźnie wskazuje, że przyczyna tkwiła w samych sadzonkach, bądź sposobie ich przygotowania do sprzedaży. Okoliczność tę sąd pierwszej instancji zasadnie zakwalifikował jako wadę polegającą na braku właściwości, które rzecz powinna mieć ze względu na swoje przeznaczenie. Jako wadę żywej rośliny przeznaczonej do dalszej uprawy, istniejącą w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub przyczynę późniejszego powstania kolejnej wady, należy bowiem uznać taki stan kondycji rośliny, który uniemożliwia uzyskanie normalnych efektów dalszej uprawy, zgodnej z przeznaczeniem. Słusznie więc, skoro kupującym był konsument , w myśl art. 556 ² k.c. należało przyjąć domniemanie prawne, że przyczyna tej wady istniała w chwili przejścia ryzyka na kupującego, czyli w chwili wydania drzewek. Pozwany zaś nie podołał ciężarowi obalenia powyższego domniemania, co wyraża prezentowana w pisemnych motywach wyroku ocena materiału dowodowego, w pełni akceptowana przez sąd odwoławczy.

Tym samym, w ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy nie dopuścił się żadnego naruszenia zarówno prawa procesowego, jak i nie popełnił błędu w ustaleniu stanu faktycznego w niniejszej sprawie. Zarzuty podnoszone stronę skarżącą jawią się jako całkowicie nietrafione i nie mogły prowadzić do wzruszenia zaskarżonego orzeczenia. Dlatego też, apelację jako całkowicie bezzasadną należało oddalić na podstawie art. 385 k.p.c., o czym orzeczono w punkcie 1. wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i § 1 ¹ k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. wobec faktu, że strona skarżąca przegrała w postępowaniu apelacyjnym. Na zasądzone na rzecz powoda koszty procesu składa się wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika ustalone w oparciu o § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, o czym orzeczono w punkcie 2. wyroku.