Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 lutego 2022r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Agnieszka Stachurska

Protokolant: st. sekretarz sądowy Anna Bańcerowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 stycznia 2022r. w Warszawie

sprawy M. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o ponowne ustalenie kapitału początkowego

na skutek odwołania M. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 10 maja 2021r., znak: (...) (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że uwzględnia M. P. do obliczenia kapitału początkowego okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w L. od 1 czerwca 1990 roku do 31 lipca 1990 roku oraz od 18 października 1990 roku do 31 sierpnia 1994r., przyjmując że wynagrodzenia za pracę wynosiły:

- od 8 stycznia 1990r. do 1 stycznia 1991r. – 820.000 zł (osiemset dwadzieścia tysięcy złotych) miesięcznie;

- od 2 stycznia 1991r. do 30 czerwca 1991r. – 2.400.000 zł (dwa miliony czterysta tysięcy złotych) miesięcznie;

- od 1 lipca 1991r. do 1 stycznia 1992r. – 2.600.000 zł (dwa miliony sześćset tysięcy złotych) miesięcznie;

- od 2 stycznia 1992r. do 30 kwietnia 1993r. – 4.200.000 zł (cztery miliony dwieście tysięcy złotych) miesięcznie;

- od 1 maja 1993r. do 31 sierpnia 1994r. – 5.000.000 zł (pięć milionów złotych) miesięcznie;

2.  oddala odwołanie w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz M. P. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

sędzia Agnieszka Stachurska

UZASADNIENIE

M. P. w dniu 8 lipca 2021r. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 10 maja 2021r., znak: (...) (...), wydanej w przedmiocie ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego. Zarzucił organowi rentowemu błędne nieuwzględnienie okresu zatrudnienia od 8 stycznia 1990r. do 31 sierpnia 1994r. w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w L. i wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez zaliczenie ww. okresu do stażu przy ustalaniu wartości kapitału początkowego oraz o zasądzenie na jego rzecz od organu rentowego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Ubezpieczony wskazał, że do wniosku o przeliczenie kapitału początkowego dołączył kopię świadectwa pracy od ww. pracodawcy, ponieważ nie dysponuje oryginałem, a próby jego uzyskania nie przyniosły rezultatu. Podkreślił zarazem, że organ rentowy dysponował materiałem dowodowym pozwalającym na uwzględnienie okresu zatrudnienia w (...) sp. z o.o., bowiem ww. spółka składała do ZUS deklaracje bezimienne, a nadto w aktach organu rentowego znajdują się oryginały angaży ubezpieczonego w spornym okresie oraz dokumenty potwierdzające wysokość jego dochodów ( odwołanie z dnia 28 czerwca 2021r., k. 3-6 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z 2 sierpnia 2021r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania, wskazując że przedstawione przez ubezpieczonego dokumenty w postaci potwierdzenia składania przez Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. w L. deklaracji bezimiennych oraz kopia świadectwa pracy, nie powodują zmiany wartości kapitału początkowego ( odpowiedź na odwołanie z dnia 2 sierpnia 2021r., k. 12 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. P. w dniu 8 stycznia 1990r. został zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w L. na stanowisku kierownika robót budowlano – montażowych, w pełnym wymiarze czasu pracy, jednak faktycznie pracował nawet po 10 godzin dziennie. Umowa o pracę została rozwiązana z dniem 31 sierpnia 1994r. z uwagi na jej wypowiedzenie przez ubezpieczonego ( umowa o pracę z 8 stycznia 1990r. – nienumerowane karty tomu I akt ZUS; kopia świadectwa pracy, k. 8 a.s.; zeznania ubezpieczonego, k. 44 a.s.).

Ubezpieczony w (...) uzyskiwał wynagrodzenie, składające się z wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego, w łącznej wysokości:

-

od 8 stycznia 1990r. do 1 stycznia 1991r. – 820 000 zł miesięcznie;

-

od 2 stycznia 1991r. do 30 czerwca 1991r. – 2 400 000 zł miesięcznie;

-

od 1 lipca 1991r. do 1 stycznia 1992r. – 2 600 000 zł miesięcznie;

-

od 2 stycznia 1992r. do 30 kwietnia 1993r. – 4 200 000 zł miesięcznie;

-

od 1 maja 1993r. do 31 sierpnia 1994r. – 5 000 000 zł miesięcznie

( umowa o pracę z 8 stycznia 1990r., angaże: z 14 stycznia 1991r., z 1 lipca 1991r., z 2 stycznia 1992r., z 28 czerwca 1991r., z 1 lutego 1992r., z 21 kwietnia 1993r. – nienumerowane karty tomu I akt ZUS).

U ww. pracodawcy M. P. otrzymywał również premie uznaniowe, których wysokość była zmienna ( zeznania ubezpieczonego, k. 44 a.s.).

Siedziba spółki mieściła się początkowo na terenie Huty (...), a w późniejszym okresie została przeniesiona do dzielnicy P. – na ul. (...). Ubezpieczony w okresie zatrudnienia, wraz z podległymi mu pracownikami (m.in. Z. J. i W. S.), budował oczyszczalnię ścieków w P., remontował placówki Poczty Polskiej oraz modernizował budynek mieszkalny, przygotowywany jako siedziba KRUS ( zeznania świadków: Z. J., k. 42-43 a.s.; W. S., k. 43 a.s.; zeznania ubezpieczonego, k. 44 a.s.).

W okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w L. M. P. przez 79 dni, tj. od 11 czerwca 1993r. do 28 sierpnia 1993r., pobierał zasiłek chorobowy w związku z tym, że miał problemy zdrowotne z oczami. Był w tym czasie hospitalizowany w Szpitalu (...) ( zeznania świadka T. P., k. 43 a.s.; zeznania ubezpieczonego, k. 44 a.s.).

W dniu 3 stycznia 2020r. M. P. złożył wniosek o przyznanie emerytury. Do wniosku dołączył dokumenty potwierdzające zatrudnienie w Przedsiębiorstwie (...) w L. od 5 listopada 1975r. do 10 stycznia 1984r.; w (...) Spółdzielni Mieszkaniowej od 11 stycznia 1984r. do 6 stycznia 1990r.; w Miejskim Zespole (...) w L. od 13 czerwca 1988r. do 17 października 1990r.; w Przedsiębiorstwie Handlowo-Usługowym (...) s.c. od 1 września 1991r. do 31 października 1994r., w (...) spółka z o.o. od 1 listopada 1994r. do 17 czerwca 1995r., w (...) sp. z o.o. od 1 maja 1995r. do 15 marca 1997r. i od 1 kwietnia 1997r. do 31 marca 1999r. ( wniosek z 3 stycznia 2020r., świadectwa pracy: z 9 stycznia 1984r., z 6 stycznia 1990r., z 17 października 1990r., z 31 października 1994r., z 17 czerwca 1995r., z 17 marca 1997r., z 31 marca 1999r. – nienumerowane karty tomu I akt ZUS). Ubezpieczony przedłożył wraz z wnioskiem również kserokopię świadectwa pracy z 31 sierpnia 1990r., gdzie stwierdzono, że w okresie od 8 stycznia 1990r. do 31 sierpnia 1994r. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w L. na stanowisku kierownika robót budowlano-montażowych, z wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 3 500 000 zł, dodatkiem funkcyjnym w wysokości 1 500 000 zł i premią uznaniową. W świadectwie pracy wskazano również, że M. P. w okresie od 11 czerwca 1993r. do 28 sierpnia 1993r. otrzymywał zasiłek chorobowy z ubezpieczenia społecznego. Dodatkowo ubezpieczony przedstawił umowę o pracę z 8 stycznia 1990r., zawartej z (...) oraz angaże wskazujące wysokość wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego, wystawione w dniach 14 stycznia 1991r., 28 czerwca 1991r., 1 lipca 1991r., 2 stycznia 1992r., 1 lutego 1992r., 21 kwietnia 1993r. ( świadectwo pracy z 31 sierpnia 1994r., umowa o pracę z 8 stycznia 1990r., angaże: z 14 stycznia 1991r., z 1 lipca 1991r., z 2 stycznia 1992r., z 28 czerwca 1991r., z 1 lutego 1992r., z 21 kwietnia 1993r. – nienumerowane karty tomu I akt ZUS).

Decyzją z 22 stycznia 2020r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. przyznał M. P. emeryturę od 1 stycznia 2020r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Wysokość emerytury ustalono poprzez podzielenie sumy kwot: składek zewidencjonowanych na subkoncie z uwzględnieniem waloryzacji - 227 048,10 zł, zwaloryzowanego kapitału początkowego - 447 141,56 zł i środków zewidencjonowanych na subkoncie z uwzględnieniem waloryzacji - 109 501,80 zł przez średnie dalsze trwanie życia - 217,10 m-cy. Emerytura wyniosła 3 609,82 zł ( decyzja z 22 stycznia 2020r. – nienumerowane karty tomu I akt ZUS).

Przed wydaniem decyzji przyznającej emeryturę, w dniu 21 stycznia 2020r. została wydana decyzja o ustaleniu kapitału początkowego (znak: (...) (...)), w której przyjęto kwotę 1 291,34 zł jako podstawę wymiaru kapitału początkowego, okresy składkowe w wymiarze 17 lat, 11 miesięcy i 3 dni, tj. 215 miesięcy oraz okresy nieskładkowe w wymiarze 4 dni oraz współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31 grudnia 1998r. wieku i okresu składkowego i nieskładkowego – 63,11%. Kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999r. wyniósł 101 505,03 zł. W decyzji nie uwzględniono okresów:

-

od 15 kwietnia 1978r. do 14 kwietnia 1979r., ponieważ okres niewykonywania pracy od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej do dnia podjęcia zatrudnienia nie jest wymieniony w ustawie emerytalnej jako okres składkowy lub nieskładkowy;

-

od 1 czerwca 1990r. do 31 lipca 1990r. oraz od 18 października 1990r. do 31 sierpnia 1994r., ponieważ nie został przedłożony oryginał dokumentu, a jedynie jego kopia, która nie stanowi środka dowodowego;

-

od 1 kwietnia 1984r. do 3 maja 1984r. i od 12 kwietnia 1995r. do 30 kwietnia 1995r., gdyż ubezpieczony przebywał wówczas na urlopie bezpłatnym.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił ponadto dochodów z lat: 1984 w kwocie 14 470,00 zł; 1985 w kwocie 12 010,00 zł oraz 1986 w kwocie 12 190,00 zł, gdyż są to błędne kwoty rekompensaty pracowniczej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał ponadto, że sprawa może być przedmiotem ponownego rozpatrzenia w przypadku złożenia korekty świadectwa pracy za okres zatrudnienia w (...) sp. z o.o. – ponieważ dotychczas złożony dokument jest kserokopią ( decyzja z 21 stycznia 2020r., nienumerowane karty tomu II akt ZUS).

Decyzją z 2 grudnia 2020r. (znak: (...)) organ rentowy przeliczył emeryturę M. P.. Świadczenie wyniosło 3 857,52 zł brutto ( decyzja z 2 grudnia 2020r. – nienumerowane karty tomu I akt ZUS). Powyższa decyzja została poprzedzona decyzją o ponownym ustaleniu kapitału początkowego z 1 grudnia 2020r., znak: (...) (...), w której przyjęto kwotę 1 312,82 zł jako podstawę wymiaru kapitału początkowego, okresy składkowe w wymiarze 18 lat, 11 miesięcy i 3 dni, tj. 227 miesięcy i okres nieskładkowy w wymiarze 4 dni, czyli 0 miesięcy oraz współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31 grudnia 1998r. wieku i okresu składkowego i nieskładkowego – 64,84%. Kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999r. wyniósł 107 177,29 zł. W decyzji nie uwzględniono okresów od 1 czerwca 1990r. do 31 lipca 1990r. oraz od 18 października 1990r. do 31 sierpnia 1994r., ponieważ nie został przedłożony oryginał dokumentu, a jedynie jego kopia, która nie stanowi środka dowodowego, a także okresów od 1 kwietnia 1984r. do 3 maja 1984r. i od 12 kwietnia 1995r. do 30 kwietnia 1995r., gdyż ubezpieczony przebywał wówczas na urlopie bezpłatnym ( decyzja z 1 grudnia 2020r. – nienumerowane karty tomu II akt ZUS).

W dniu 7 kwietnia 2021r. ubezpieczony złożył wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego, do którego dołączył zaświadczenie wydane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. w dniu 27 października 2003r,. znak: (...), potwierdzające że podlegał ubezpieczeniu społecznemu z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w L. w okresie od 8 stycznia 1990r. do 31 sierpnia 1994r. W zaświadczeniu wskazano, że okres zatrudnienia potwierdzono na podstawie wykazu pracowników, dołączonego do protokołu kontroli z dnia 23 maja 1996r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podał ponadto, że nie może podać podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za ww. okres, ponieważ Przedsiębiorstwo (...) rozliczało się z ZUS deklaracjami bezimiennymi S-9 ( wniosek z 7 kwietnia 2021r., k. 1-2, zaświadczenie ZUS z 27 października 2003r., k. 3 – tomu III akt ZUS). Rozpoznając powyższy wniosek, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w dniu 10 maja 2021r. wydał decyzję znak: (...) (...), w której odmówił M. P. ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999r., ponieważ przedłożone dowody nie powodują zmiany wartości kapitału początkowego ( decyzja z 10 maja 2021r., k. 4 tomu III akt ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie powołanych dokumentów, które nie budziły wątpliwości co do ich wiarygodności. Wprawdzie ubezpieczony nie dysponował oryginałem świadectwa pracy wydanego przez Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. w L. i przedstawił kserokopię tego dokumentu, zauważyć jednak należy, że organ rentowy nie kwestionował wiarygodności tego dokumentu, a jedynie podniósł, że ze względu na to, że jest on kserokopią, a nie oryginałem, nie mógł zostać uwzględniony do ustalenia wartości kapitału początkowego. Poza tym dane wynikające z ww. dokumentu, przedstawionego w kserokopii, są zgodne z innymi dokumentami oraz zeznaniami świadków i strony, wobec czego Sąd uwzględnił ten dokument, dokonując ustaleń, jako uwiarygadniający fakt zatrudnienia M. P. u wymienionego pracodawcy.

Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły również zeznania świadków: Z. J., W. S., T. P. oraz zeznania ubezpieczonego, którym Sąd dał wiarę, ponieważ są spójne, a poza tym ich treść odpowiada temu na co wskazuje dokument w postaci kopii świadectwa pracy z 31 sierpnia 1994r., złożony przez ubezpieczonego w toku postępowania przed organem rentowym, umowa o pracę, dokumenty dotyczące zmiany wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego, jak również zaświadczenie wystawione przez ZUS w L..

W ocenie Sądu nie wyklucza wiarygodności świadków: Z. J. i W. S. fakt, że zeznali, iż ubezpieczony nie miał przerw w pracy, podczas gdy z zeznań M. P. i jego żony T. P., a także z kopii świadectwa pracy wynika, że ubezpieczony pobierał zasiłek chorobowy przez okres 79 dni. Należy bowiem zauważyć, że okres pracy M. P. w (...) oraz datę, w której były składane zeznania świadków dzieli niemal 30 lat. W tej sytuacji nie może dziwić, że świadkowie nie pamiętali o problemach zdrowotnych ubezpieczonego, które miały miejsce w 1993r., tym bardziej, że sam ubezpieczony również nie wiedział dokładnie, co mu wówczas dolegało i wskazał, że było to „chyba odklejenie siatkówki”.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Organ rentowy, przyznając ubezpieczonemu prawo do emerytury, a wcześniej ustalając wysokość kapitału początkowego, nie uwzględnił okresu pracy w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. z siedzibą w L. w okresie od 8 stycznia 1990r. do 31 sierpnia 1994r. Powołał się przy tym na okoliczność, że przedstawiony przez ubezpieczonego dokument w postaci zaświadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z 27 października 2003r. nie powoduje zmiany wartości kapitału początkowego, zaś świadectwo pracy ma formę kserokopii.

Stosownie do art. 175 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jedn. Dz. U. z 2021r. poz. 291, dalej jako ustawa emerytalna), do ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego może dojść w wypadku wystąpienia okoliczności przewidzianych w art. 114 ustawy emerytalnej. W szczególności należy tu przywołać treść art. 114 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej, zgodnie z którym prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość. Z przywołanego przepisu wynika, że warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest uzyskanie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 sierpnia 1999r., II UKN 231/99 - OSNAPiUS 2000 nr 19 poz. 734; uchwała Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2003r. III UZP 5/03 - OSNAPiUS rok 2003, Nr 18, poz. 442). Zwrot „przedłożenie nowych dowodów” oznacza zgłoszenie każdego prawnie dopuszczalnego środka dowodowego, stanowiącego potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed wydaniem decyzji, a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokość. Natomiast użyte w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej pojęcie „ujawnienie okoliczności” oznacza powołanie się na fakty dotyczące ogółu wymagań formalnych i materialnych związanych z ustaleniem przez organ rentowy prawa do świadczenia lub wysokości świadczenia. Są to określone w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokości np. staż pracy, wiek, niezdolność do pracy, ale także uchybienia przez organ rentowy normom prawa procesowego lub materialnego, wpływające potencjalnie na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną z mocy prawa sytuacją prawną osoby zainteresowanej ( tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z 3 lutego 2014r., I UK 322/13, LEX nr 1444596 oraz Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 11 grudnia 2015r., III AUa 1087/15, LEX nr 1979499).

Mając powyższe na uwadze, należy podkreślić, że skoro przedmiotowe postępowanie zostało wszczęte w oparciu o wniosek ubezpieczonego z art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej, to obowiązkiem organu rentowego, a następnie sądu orzekającego, była w pierwszej kolejności ocena, czy wystąpiły określone w tym przepisie przesłanki umożliwiające merytoryczne rozpoznanie wniosku. Należało zatem ustalić i ocenić, czy ubezpieczony przedłożył nowe dowody mogące mieć wpływ na zmianę poprzedniej decyzji, ewentualnie, czy ujawniły się takie okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mogły rzutować na wartość kapitału początkowego.

Zgodnie z treścią art. 174 ust. 2 ustawy emerytalnej , przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1)  okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Stosownie do art. 174 ust. 3 ustawy emerytalnej, do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego stosuje się m.in. art. 15 ustawy. Z przepisu tego wynika, że jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy (art. 15 ust. 2a ustawy emerytalnej).

W ocenie Sądu nie zasługuje na uwzględnienie argumentacja organu rentowego, zaprezentowana w zaskarżonej decyzji, że przedstawiony przez M. P. dokument w postaci zaświadczenia z 27 października 2003r. o podleganiu ubezpieczeniom społecznym w okresie od 8 stycznia 1990r. do 31 sierpnia 1994r. w związku z zatrudnieniem w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w L. nie powoduje zmiany wartości kapitału początkowego. W świetle przywołanego art. 15 ust. 2a ustawy emerytalnej, uwzględniony okres zatrudnienia będzie miał przełożenie na wysokość kapitału początkowego, a w konsekwencji emerytury ubezpieczonego, nawet wówczas, gdy płatnik składek składał deklaracje bezimienne, a ubezpieczony nie udowodnił kwot uzyskiwanego wynagrodzenia. Wówczas organ rentowy będzie zobowiązany przyjąć za taki okres kwoty minimalnego wynagrodzenia oraz podwyższyć staż pracy ustalony na potrzeby wyliczenia kapitału początkowego, skutkiem czego kapitał początkowy niewątpliwie wzrośnie.

Przechodząc w dalszej kolejności do kwestii możliwości uwzględnienia ubezpieczonemu spornego okresu zatrudnienia oraz uzyskiwanych wówczas wynagrodzeń, Sąd ocenił, że M. P. wykazał, że w okresie od 8 stycznia 1990r. do 31 sierpnia 1994r. podlegał ubezpieczeniom społecznym w związku z zatrudnieniem w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w L.. Uczynił to składając umowę o pracę, dokumenty wskazujące na zmianę jego wynagrodzeń w trakcie trwania stosunku pracy, kopię świadectwa pracy oraz przedstawiając zeznania świadków. Podkreślić należy, że dowód w postaci kserokopii świadectwa pracy Sąd uznał za całkowicie wiarygodny. W orzecznictwie ugruntowało się już bowiem stanowisko, że taka niepoświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia dokumentu jest w pełni dopuszczalnym dowodem dla czynienia ustaleń co do istnienia i treści samego dokumentu w wyjątkowych sytuacjach, gdy z obiektywnych przyczyn faktycznych lub prawnych strona posługująca się tym środkiem dowodowym nie może definitywnie przedstawić czy to samego oryginału dokumentu, czy jego wiarygodnego odpisu ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z 26 listopada 2014r. III CSK 254/13; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 16 maja 2017r. III AUa 2158/16; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 8 grudnia 2016r. III AUa 151/16; por. także wyrok Sądu Najwyższego z 14 lutego 2007r. II CSK 401/06; wyrok SA w Poznaniu z 1 marca 2016r. I ACa 1035/15).

W analizowanym przypadku na uwagę zasługuje to, że kopia świadectwa pracy to nie jest jedyny dokument, jaki przedstawił ubezpieczony. Należy przypomnieć, że złożył również oryginały umowy o pracę i pism dot. zmiany wynagrodzeń, a także zaświadczenie (...) Oddział w L. z 27 października 2003r. wydane na podstawie dokumentów organu rentowego, potwierdzające fakt podlegania ubezpieczeniom społecznym. Wreszcie dowodem na takie zatrudnienie są zeznania świadków Z. J., W. S. i T. P. oraz samego ubezpieczonego, które potwierdziły te okoliczności, na jakie wskazują ww. dokumenty.

Sąd, mimo wykazania zatrudnienia w okresie od 8 stycznia 1990r. do 31 sierpnia 1994r. uwzględnił ubezpieczonemu do obliczenia kapitału początkowego okresy od 1 czerwca 1990r. do 31 lipca 1990r. oraz od 18 października 1990r. do 31 sierpnia 1994r. Wynika to z tego, że okresy od 8 styczna 1990r. do 31 maja 1990r. oraz od 1 sierpnia 1990r. do 17 października 1990r. zostały już wcześniej przez organ rentowy uwzględnione, ponieważ M. P. w tych okresach – poza pracą w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w L. – realizował również zatrudnienie w Miejskim Przedszkolu Nr (...) w L., w którym pracował na ½ etatu (tam przebywał na urlopie bezpłatnym od 1 czerwca 1990r. do 31 lipca 1990r.). Zatrudnienie to trwało od 13 czerwca 1988r. do 17 października 1990r., zostało należycie udokumentowane, wobec czego ZUS już we wcześniejszych decyzjach dot. obliczenia kapitału początkowego, uwzględnił do stażu pracy M. P. m.in. okresy od 8 stycznia 1990r. do 31 maja 1990r. oraz od 1 sierpnia 1990r. do 17 października 1990r. Okresów tych nie można było więc ponownie uwzględnić, skoro już raz Zakład doliczył je do stażu pracy. Wynika to z treści art. 11 ustawy emerytalnej. Przepis ten stanowi, że jeżeli okresy, o których mowa w art. 6, 7 i 10, zbiegają się w czasie, przy ustalaniu prawa do świadczeń określonych w ustawie uwzględnia się okres korzystniejszy. Z przepisu tego wynika więc zakaz dublowania zbiegających się czasie okresów i dlatego Sąd uwzględniając odwołującemu te okresy, o których była mowa, w pozostałym zakresie oddalił odwołanie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Z kolei uwzględniając ubezpieczonemu te okresy, co do których istniała taka możliwość i zmieniając w tym zakresie decyzję na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd ustalił również ile wynosiły wynagrodzenia za pracę M. P.. Wprawdzie ich wysokość nie była podawana przez pracodawcę do ZUS, bo składane deklaracje były bezimienne, Sąd jednak mógł oprzeć się na innych dostępnych dokumentach, które ZUS bezzasadnie pominął. Są to umowa o pracę oraz pisma dotyczące zmian wysokości wynagrodzenia, jakie otrzymywał ubezpieczony, złożone w oryginale. Wynika z nich, jakie kwoty płacy zasadniczej i dodatku funkcyjnego otrzymywał ubezpieczony od chwili zawarcia umowy o pracę. Wynosiły one łącznie:

-

od 8 stycznia 1990r. do 1 stycznia 1991r. – 820 000 zł miesięcznie;

-

od 2 stycznia 1991r. do 30 czerwca 1991r. – 2 400 000 zł miesięcznie;

-

od 1 lipca 1991r. do 1 stycznia 1992r. – 2 600 000 zł miesięcznie;

-

od 2 stycznia 1992r. do 30 kwietnia 1993r. – 4 200 000 zł miesięcznie;

-

od 1 maja 1993r. do 31 sierpnia 1994r. – 5 000 000 zł miesięcznie.

Do wskazanych kwot Sąd nie doliczył premii uznaniowej, gdyż ani dokumenty, ani zeznania świadków i strony nie wskazują jej wysokości.

Mając na względzie powołane okoliczności, Sąd Okręgowy na podstawie powołanego art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zatem zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w ten sposób, że do wyliczenia kapitału początkowego M. P. uwzględnił okres jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w L. od 1 czerwca 1990r. do 31 lipca 1990r. oraz od 18 października 1990r. do 31 sierpnia 1994r. przyjmując, że wynagrodzenia za pracę stanowiły kwoty wcześniej wskazane.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z art. 100 k.p.c. Drugi ze wskazanych przepisów stanowi, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. W przedmiotowej sprawie Sąd, zasądzając od organu rentowego na rzecz M. P. kwotę 180 zł, a więc koszty zastępstwa procesowego w pełnym zakresie, w wysokości wynikającej z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2018r. poz. 265), miał na względzie, że ubezpieczony przegrał w niewielkim zakresie, gdyż okresy, których Sąd nie uwzględnił były krótkie, a poza tym powodem, dla którego nie zostały zaliczone nie była bezzasadność stanowiska ubezpieczonego, tylko okoliczność, o której była mowa. W tej sytuacji, zdaniem Sądu, zasadne było włożenie na ZUS obowiązku zwrotu przeciwnikowi kosztów zastępstwa procesowego w całości.