Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2021r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2021r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki jawnej D. S., J. K. w G.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 2 września 2020r., sygn. akt X GC 509/19

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gliwicach, pozostawiając temu Sądowi orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt V AGa 425/20

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka jawna D. S., J. K.
w G. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwoty 1.300.000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz kosztami postępowania. Na uzasadnienie podała, że strony zawarły umowę sprzedaży, na mocy której sprzedała pozwanej weksel własny wystawiony przez R. P. 14 listopada 2014 r. na kwotę 12.100.000 zł z terminem zapłaty na 30 listopada 2015 r., za cenę w kwocie 1.300.000 zł, której termin zapłaty został porozumieniem z dnia 24 czerwca 2016r. przedłużony do 31 grudnia 2016r., lecz pozwana nie uregulowała należności.

Sąd Okręgowy w Gliwicach nakazem zapłaty z 25 lipca 2019 r. o sygn. akt X GNc 290/19 wydanym w postępowaniu nakazowym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W zarzutach od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zwrot kosztów procesu. Pozwana zarzuciła brak legitymacji powódki do wystąpienia
z powództwem wobec rozwiązania spółki zgodnie z art. 58 § 1 pkt 4 k.s.h. przez śmierć wspólnika przed wniesieniem pozwu. Podniosła też zarzut przedawnienia roszczenia, które
z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa przedawniają się
z upływem lat dwóch, a wiec najpóźniej 31 grudnia 2018 r.

W odpowiedzi na zarzuty powódka wskazała, że w dacie śmierci jednego ze wspólników powodowej spółki w spółce pozostawało dwóch wspólników, a zatem na mocy art. 64 § 1 k.s.h., wobec postanowień umowy spółki, śmierć wspólnika nie doprowadziła do rozwiązania spółki i niezależnie od powyższego wspólnicy powodowej spółki podjęli uchwałę w sprawie dalszego trwania spółki po śmierci wspólnika. Podniosła też, że bezzasadnym był również zarzut przedawnienia roszczenia, gdyż sprzedaż weksla (sprzedaż wierzytelności z weksla) nie była i nie jest objęta zakresem działania przedsiębiorstwa spółki powodowej i termin przedawnienia wynosił zatem zgodnie z art. 118 k.c. trzy lata i został skutecznie przerwany przez zawarcie porozumienia o spłacie zadłużenia z 24 czerwca 2016 r.

Ad vocem pozwana wskazała, że podpisy znajdujące się na dokumentach wskazanych przez powódkę opatrzone imieniem i nazwiskiem zmarłego wspólnika nie zostały przez tego wspólnika złożone, a nawet jeśli, to był on w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, i z dniem śmierci wspólnika powodowa spółka uległa rozwiązaniu.

Następnie pozwana podniosła, iż roszczenie objęte sporem zostało przez pozwaną zaspokojone przed wniesieniem pozwu 27 i 28 marca 2018r., kiedy dokonała przelewów na rzecz powódki kwot: 559.000,00 zł, 550.000,00 zł i 199.000.00 zł - na łączną sumę 1.308.000.00 zł.

Powódka powyższemu zaprzeczyła. Wskazała, że nie doszło do zaspokojenia roszczenia objętego pozwem na skutek dokonania trzech przelewów na rzecz powoda na łączną kwotę 1.308.000 zł oraz że tytuły potwierdzeń przelewów nie wskazują na dokonanie zapłaty tytułem umowy sprzedaży weksla z 30 lipca 2015r. i porozumienia o spłacie zadłużenia z 24 czerwca 2016 r.

Wyrokiem z dnia 2 września 2020r. Sąd Okręgowy w Gliwicach sygn. X GC 509/19 utrzymał zaskarżony nakaz zapłaty w całości w mocy i zasądził od pozwanej na rzecz powódki 3.600 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu.

Sąd Okręgowy ustalił następujące fakty:

W 2014 r. D. S. - wspólnik uprawniony do jednoosobowej reprezentacji powoda, udzielił R. P. pożyczki w wysokości 1.500.000 zł celu podwyższenia kapitału zakładowego pozwanej spółki. 16 października 2014 r. pozwana złożyła do rejestru przedsiębiorców KRS wniosek o zmianę danych w zakresie kapitału spółki z 5.000 zł na 1.405.000 zł. Zmiana została zarejestrowana.

30 lipca 2015r. strony zawarły umowę sprzedaży, na mocy której powód sprzedał,
a pozwany kupił weksel własny wystawiony przez R. P. 14 listopada 2014r. na kwotę 12.100.000 zł z terminem zapłaty na 30 listopada 2015r., za cenę 1.300.000 zł. Zgodnie z § 2 umowy cena sprzedaży weksla miała zostać zapłacona do 30 września 2015r..

10 maja 2016 r. powódka wystosowała do pozwanej wezwanie do zapłaty ceny sprzedaży weksla wyznaczając nieprzekraczalny termin na zapłatę 24 maja 2016 r.

24 czerwca 2016r. strony zawarły porozumienie o spłacie zadłużenia. W pkt
1 porozumienia strony zgodnie potwierdziły, że na mocy umowy sprzedaży z 30 lipca 2015r. pozwany jest zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda kwoty 1.300.000 zł, która miała być zapłacona do 30 września 2015r. W pkt 2 porozumienia strony ustaliły, że pozwany zapłaci powodowi ww. kwotę w nowym terminie do 31 grudnia 2016 r.

27 marca 2018r. pozwana wpłaciła na rzecz powódki kwotę 559.000 zł, 550.000 zł oraz kwotę 199.000 zł. Kwota ta nie stanowiła spełnienia świadczenia ze zobowiązania wynikającego z zawartej umowy sprzedaży weksla.

Wobec bezskutecznego upływu terminu płatności należności wskazanego
w porozumieniu, powódka 22 marca 2019r. skierowała do pozwanej wezwanie do zapłaty, określając ostateczny termin płatności na 8 kwietnia 2019 r.

Zgodnie z uchwałą Wspólników powodowej spółki z 24 kwietnia 2019r. do spółki przystąpił nowy wspólnik Zakłady (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
w B. i nastąpiła zmiana umowy spółki. Uchwałę podpisali ówcześni wspólnicy,
w tym J. K.. Podpis został skutecznie złożony. W dniu 16 czerwca 2019r. wspólnicy powodowej spółki podjęli uchwałę z uwagi na śmierć wspólnika J. K. o dalszym trwaniu spółki.

Sąd Okręgowy uznał, iż powodowa spółka nie uległa rozwiązaniu, jest spółką czynnie działającą i nie uległa rozwiązaniu z uwagi na śmierć jednego ze wspólników. Wskazał, że zarzut złej kondycji fizycznej wspólnika J. K. i podjęcia przez niego uchwały z 24 kwietnia 2019r. w stanie wyłączającym świadome działanie to jedynie twierdzenia pozwanej nie poparte żadnymi dowodami, ani nie mające związku
z przedmiotowym postępowaniem. Wskazał, że powódka zaprzeczyła jakoby w dniu podpisywania dokumentu umowy spółki oraz uchwały w sprawie przystąpienia nowego wspólnika z 24 kwietnia 2019r. J. K. znajdował się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Sąd Okręgowy stwierdził, że pozwana powołała na tę okoliczności świadków, jednakże wnioski o ich przesłuchanie należało oddalić, gdyż zaznania świadków na tę okoliczność były bowiem niewystarczające,
a pozwana winna była przedstawić dowody w postaci dokumentacji medycznej. Sąd Okręgowy wskazał też, że zważywszy na fakt, że żaden świadków wnioskowanych na tę okoliczność nie podjął wezwania na termin rozprawy, fakt, iż w istocie wnioski
o przesłuchanie tychże nie zastały zawarte w zarzutach, a także że pozwana przedłużała postępowanie wciąż powołując nowe okoliczności w sprawie nasunęło Sądowi wątpliwości co do intencji pozwanej, a to nieuzasadnionego przedłużania postępowania. Jak stwierdził Sąd Okręgowy wpierw pozwana twierdziła, że J. K. nie podpisał się pod uchwałą, następnie, że wprawdzie się podpisał, a jego podpis był nieważny z uwagi na stan w jakim pozostawał, a następnie, że należności zostały zapłacone w 2018r. Mając to to względzie, Sąd Okręgowy stwierdził po prześledzeniu niejako stopniowania zarzutów już od daty otrzymania nakazu zapłaty po oświadczenia składane na rozprawie, że twierdzenia strony pozwanej były powoływane jedynie dla zwłoki i że dalsze tolerowanie takiego stanu rzeczy było niedopuszczalne.

Sąd Okręgowy wskazał też, że dwuletni termin przedawnienia przewidziany w art. 554 k.c. nie ma zastosowania do roszczeń z tytułu sprzedaży wierzytelności, jeżeli tego rodzaju działalność nie jest objęta zakresem działania przedsiębiorstwa sprzedawcy, a zatem z uwagi na gospodarczy charakter sprawy termin przedawnienia wynosi zatem po myśli art. 118 k.c. trzy lata, wobec czego w dacie wniesienia powództwa roszczenie nie było przedawnione.

Sąd Okręgowy wskazał także, że powódka nie wykazała zapłaty spornego żądania oraz że tytuły potwierdzeń przelewów nie wskazują na dokonanie zapłaty tytułem umowy sprzedaży weksla z 30 lipca 2015 r. i porozumienia o spłacie zadłużenia z 24 czerwca 2016 r., a powódka zaprzecza, aby pozwana dokonała zapłaty na jej rzecz dochodzonej należności. Dodał też Sąd I instancji, że pozwana w trakcie postępowania sądowego wniosła
o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, jednakże wezwana do uiszczenia zaliczki na poczet opinii do dnia wyrokowania jej nie uiściła. Sąd Okręgowy wskazał, że oddalił pozostałe nieprzeprowadzone dowody wnioskowane przez pozwaną, jako że służyły one wyłącznie do przedłużenia postępowania oraz że wnioski, które nie zostały zawarte
w zarzutach od nakazu zapłaty były spóźnione, a pozwana nie wykazała, że nie mogła ich powołać na wcześniejszym etapie postępowania. Wskazał także Sąd Okręgowy, że pozwana w żaden sposób nie uprawdopodobniła okoliczności, które nie pozwoliły jej na zgłoszenie zarzutu spełnienia świadczenia objętego sporem a winna była wiedzieć już na etapie składania zarzutów od nakazu zapłaty, czy spełniła świadczenie, czy nie. Sąd Okręgowy stwierdzając, że powódka wykazała istnienie i zasadność roszczenia utrzymał nakaz zapłaty, o odsetkach orzekł na podstawie art. 481 k.c., a o kosztach procesu na podstawie art. 98 k.p.c.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodziła się pozwana zaskarżając go apelacją
w całości. Pozwana zarzuciła naruszenie art. 231 k.p.c., art. 232 k.p.c., art. 227 k.p.c. w zw.
z art. 217 k.p.c. i art. 258 k.p.c., art. 217 § 2 i 3 k.p.c. w zw. z art. 207 § 3 i 6 k.p.c., art. 253 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c. oraz art. 278 § 1 k.p.c. w zw. z art. 254 § 1 k.p.c. Podnosząc powyższe zarzuty pozwana wniosła na podstawie art. 380 k.p.c. o rozpoznanie postanowienia oddalającego wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków J. P., A. K. i R. P. oraz dowodu z opinii grafologa i o przeprowadzenie tych dowodów. Wniosła też o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu za obie instancje. Ewentualnie wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania w II instancji.

Powódka w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Zainicjowana apelacją pozwanej kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia ujawniła potrzebę uchylenia wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach i przekazania sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania z powodu nierozpoznania istoty sprawy
w rozumieniu art. 386 § 4 k.p.c.

Pojęcie „istota sprawy” to materialny aspekt sporu. Pojęcie to oznacza rozważenie oraz ocenę poddanych przez obie strony pod osąd żądań i twierdzeń, a w konsekwencji zbadanie nie tylko materialnej podstawy żądania pozwu ale także merytorycznych zarzutów pozwanego. Zatem do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi, gdy sąd rozstrzygnął nie o tym, co było przedmiotem sprawy, zaniechał w ogóle zbadania materialnej podstawy żądania, pominął całkowicie merytoryczne zarzuty zgłoszone przez stronę, rozstrzygnął
o żądaniu powoda na innej podstawie faktycznej i prawnej niż zgłoszona w pozwie, nie uwzględnił wszystkich zarzutów pozwanego dotyczących kwestii faktycznych, czy prawnych rzutujących na zasadność roszczenia powoda. Oceny, czy Sąd I instancji rozpoznał istotę sprawy dokonuje się na podstawie analizy żądań pozwu i przepisów prawa materialnego stanowiących podstawę rozstrzygnięcia.

Jak wynika z akt postępowania prowadzonego przed Sądem I Instancji na podstawie zarządzenia sędziego z dnia 28 listopada 2019r. /k. 168 akt/ pełnomocnikowi powódki doręczono odpis zarzutów od nakazu zapłaty, zaś pełnomocnikowi pozwanej odpis pisma powódki z dnia 7 listopada 2019r. wraz z zobowiązaniem sędziego referenta skierowanego do pełnomocników stron do każdorazowego ustosunkowania się do treści pisma przeciwnika zawierającego nowe twierdzenia i wnioski dowodowe w terminie 14 dni pod rygorem uznania okoliczności tam podniesionych za przyznane, przy czym jako pierwszego do złożenia pisma wyznaczono pełnomocnika powoda w odpowiedzi na zarzuty. Co prawda zarządzenie z dnia 28 listopada 2019r. wydano pod rządem ustawy Kodeks postępowania cywilnego
w brzmieniu nadanym jej ustawą z dnia 4 lipca 2019r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019r., poz. 1469) jednakże zgodnie z art. 11 ust.1. pkt. 2 tejże ustawy sprawy wszczęte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy rozpoznawane w postępowaniu nakazowym, podlegają rozpoznaniu zgodnie z przepisami, w brzmieniu dotychczasowym.

Jak zaś wynika z treści art. 207 k.p.c. § 3 zd. 1 k.p.c. (w brzmieniu mającym zastosowanie w sprawie zgodnie z art. 11 ust.1. pkt. 2 ustawy z dnia 4 lipca 2019r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw) przewodniczący może także przed pierwszym posiedzeniem wyznaczonym na rozprawę zobowiązać strony do złożenia dalszych pism przygotowawczych, oznaczając porządek składania pism, termin,
w którym należy je złożyć, i okoliczności, które mają być wyjaśnione.

Tym samym, jak wynika z treści zarządzenia z dnia 28 listopada 2019r. Przewodniczący zarządził wymianę pism pomiędzy stronami w oparciu o art. 207 § 3 zd.1 k.p.c., oznaczył porządek ich składania a ich wymianę uzależnił od tego, czy pismo przeciwnika zawiera nowe twierdzenia i wnioski dowodowe. Biorąc pod uwagę, że zarządzenie dotyczyło „każdorazowego ustosunkowania się do treści pisma przeciwnika” zawierającego nowe twierdzenia i wnioski dowodowe wymiana pism nie została przez Przewodniczącego w Sądzie Okręgowym tymże zarządzeniem ograniczona co do ich liczby,
a jedynie uzależniona od zawartości pisma przeciwnika. Przy tym Przewodniczący w Sądzie
I Instancji nie zobowiązał stron, by w którymkolwiek tak złożonym piśmie przygotowawczym podały wszystkie twierdzenia dowody istotne dla rozstrzygnięcia sprawy pod rygorem utraty prawa do ich powoływania w toku dalszego postępowania (art. 207 § 6 k.p.c.). Nie uczynił też tego zarządzeniem z dnia 16 stycznia 2020r. o wyznaczeniu rozprawy na dzień 3 marca 2020r. /k. 183 akt/.

W efekcie wszystkie pisma złożone przed wyznaczonym na ten dzień terminem rozprawy zostały złożone zgodnie z zobowiązaniem nałożonym na strony zarządzeniem
z dnia 28 listopada 2019r. i zgodnie z porządkiem określonym tym zarządzeniem. Jak wynika z pisma powódki z dnia 10 stycznia 2020r. zatytułowanego „odpowiedź na zarzuty pozwanego od nakazu zapłaty” pismo to zawiera zarówno nowe twierdzenia, jak i nowy wniosek dowodowy dotyczący uchwały w sprawie dalszego trwania spółki powódki /k. 178-181 akt/. Nowe wnioski dowodowe i twierdzenia zawierało też pismo pozwanej z dnia 24 stycznia 2020r. złożone w ustosunkowaniu się do pisma powódki z dnia 10 stycznia 2020r.
/k. 186-191 akt/, a także złożone w odpowiedzi na nie pismo powódki z dnia 13 lutego 2020r. /k. 196-247 akt/, a następnie pismo pozwanego z dnia 27 lutego 2020r. /k. 250-252 akt/.

W efekcie żadne z tych pism i przez żadną ze stron nie zostało złożone z naruszeniem art. 207 § 3 k.p.c. Przeciwnie, wszystkie pisma zostały złożone zgodnie z zarządzeniem z dnia 28 listopada 2019r. i zgodnie z porządkiem określonym tym zarządzeniem. Dlatego też żadna ze stron nie miała obowiązku uprawdopodobniania, że nowe twierdzenia i dowody nie spowodują zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności dla ich powołania, gdyż żadne z nich nie były spóźnione w rozumieniu art. 207 § 6 k.p.c.
i zarządzenia z dnia 28 listopada 2019r.

Dowody zgłoszone w kolejnych pismach procesowych przez pełnomocnika pozwanej miały zostać przeprowadzone na okoliczności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia. Sąd Okręgowy zaniechawszy przeprowadzenia postępowania dowodowego w zasadniczej części, nie dokonał weryfikacji dowodowej twierdzeń faktycznych pozwanej w oparciu,
o które pozwana zamierzała zniweczyć zasadność żądań powódki. W konsekwencji zgodzić się należało w pełni z zarzutami skarżącej, dotyczącymi naruszenia art. 232 k.p.c., art. 227 k.p.c., art. 217 k.p.c., art. 207 § 3 i 6 k.p.c. Nie przeprowadzając tych dowodów w sytuacji wątpliwości co do twierdzeń pozwanej zgłoszonych w zarzutach i pismach przygotowawczych Sąd I instancji nie wyjaśnił istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności sprawy i w efekcie nie rozpoznał jej istoty w rozumieniu art. 386 § 4 k.p.c. Przy tym braki postępowania dowodowego wymagające przeprowadzenia go w całości stanowiły dodatkowy argument przemawiający za koniecznością uchylenia zaskarżonego orzeczenia do ponownego rozpoznania zgodnie z art. 386 § 4 k.p.c.

Nawet możliwość uzupełnienia, czy ponowienia dowodów w postępowaniu drugoinstancyjnym w modelu tzw. apelacji pełnej nie może zastąpić obowiązku przeprowadzenia przez Sąd I Instancji postępowania dowodowego w zakresie niezbędnym do prawidłowego ustalenia podstawy faktycznej orzeczenia oraz rozważenia całego zebranego materiału dowodowego bez pomijania jakiejkolwiek jego części z uwagi na powstanie niebezpieczeństwa jednoinstancyjnego rozpoznania sprawy (wyrok Sądu Apelacyjnego
w Białymstoku z dnia 11 kwietnia 2019r., I ACa 725/18).

Wobec braku rozpoznania istoty sprawy zaskarżony wyrok podlegał uchyleniu do ponownego rozpoznania, co czyni zbędnym szczegółowe odnoszenie się do pozostałych zarzutów apelacji, a o czym Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 386 § 4 k.p.c.
w zw. z art. art. 15 zzs ¹ ust.1 pkt.4 ustawy z dnia 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020r., poz. 1842 ze zm.) pozostawiając Sądowi I instancji rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji jeszcze raz rozpozna pominięte wnioski dowodowe stron a dopiero po ich rozpoznaniu i przeprowadzeniu stosownego postępowania dowodowego w zależności od poczynionych ustaleń rozważy ponownie zasadność żądań powódki i orzeknie o kosztach postępowania stosownie do jego wyników. Sąd Okręgowy uwzględni przy tym, że zgodnie z art. 253 zd.2 k.p.c. w sytuacji, gdy dokument pochodzi od innej osoby niż strona zaprzeczająca prawdziwości dokumentu, jego prawdziwość zobowiązana jest udowodnić strona, która chce z niego skorzystać, przy czym badanie prawdziwości pisma nie zawsze musi nastąpić z udziałem biegłego, może ono też być dokonane w trybie art. 254 § 1 ¹ zd. 1 k.p.c. Sąd Okręgowy uwzględni także, iż niepodjęcie wezwania przez świadków i ich niestawiennictwo bez usprawiedliwienia na wezwanie Sądu nie może być wyłącznym powodem pominięcia dowodu z ich zeznań, lecz stanowi przesłankę do zastosowania kar porządkowych z art. 274 § 1 k.p.c. zmierzających do wyegzekwowania nałożonego na świadka przez Sąd obowiązku stawiennictwa. Przy tym brak stawiennictwa świadków nie może być poczytany stronie jako zmierzanie do przedłużenia postępowania, gdyż to Sąd a nie strona dysponuje środkami przymusu określonymi w tym przepisie. Nadto Sąd Okręgowy uwzględni, iż zgodnie z art. 246 k.p.c. jeżeli ustawa lub umowa stron wymaga dla czynności prawnej zachowania formy pisemnej, dowód ze świadków lub z przesłuchania stron w sprawie między uczestnikami tej czynności na fakt jej dokonania jest dopuszczalny
w wypadku, gdy dokument obejmujący czynność został zagubiony, zniszczony lub zabrany przez osobę trzecią, a jeżeli forma pisemna była zastrzeżona tylko dla celów dowodowych, także w wypadkach określonych w kodeksie cywilnym, jednakże dowód ten objąć powinien obie strony czynności prawnej a nie tylko jedną z nich, jak miało to miejsce
w dotychczasowym postępowaniu przed Sądem I Instancji. Sąd Okręgowy zważy także przy tym, iż stosownie do okoliczności w razie sprzeczności zeznań może ponowić przesłuchanie strony po odebraniu przyrzeczenia (art. 303 k.p.c. w zw. z art. 268 k.p.c.), z pouczeniem jej
o odpowiedzialności karnej wynikającej z art. 233 k.k. (art. 233 § 2 k.k.) a także zarządzić konfrontację świadków lub stron (art. 272 k.p.c., art. 304 zd. 3 k.p.c.) w celu wyjaśnienia wszystkich niezbędnych dla rozstrzygnięcia okoliczności sprawy.

SSA Barbara Konińska