Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Mariola Głowacka

Sędziowie: Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga

Elżbieta Fijałkowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Kaczmarek

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2020 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa Syndyka masy upadłości D. S. S. Spółki

z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w P.

przeciwko M. S. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 5 grudnia 2018 r. sygn. akt IX GC 968/16

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  w pkt 1 zasądza od pozwanego na rzecz powoda następujące kwoty:

- 110.713,95 zł (sto dziesięć tysięcy siedemset trzynaście złotych dziewięćdziesiąt pięć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 70.897 zł od dnia 11 lutego 2016 r. i od kwoty 39.816,95 zł od dnia 19 października 2016 r.;

- 500 (pięćset) euro i 4.500 (cztery tysiące pięćset) dolarów USA z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 stycznia 2016 r.;

b) w punktach 2 i 3 zasądza od pozwanego na rzecz powoda 15.159,31 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

2. w pozostałym zakresie apelację oddala;

3. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 10.757 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga Mariola Głowacka Elżbieta Fijałkowska

UZASADNIENIE

Syndyk Masy Upadłości (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą
w P. pozwem z dnia 31 sierpnia 2016r. wniósł o zasądzenie od pozwanego M. S. (1) na swoją rzecz 114.363,95 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 22 stycznia 2015r. do dnia zapłaty, 4.500 USD wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 22 stycznia 2015r. do dnia zapłaty oraz 500 euro wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 22 stycznia 2015r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu.

Pozwany M. S. (1) w odpowiedzi na pozew wyniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy w Poznaniu wyrokiem z dnia 5 grudnia 2018r. oddalił powództwo (pkt 1), zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 7.217 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 7.200 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 2) oraz nakazał ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Poznaniu) kwotę 1.235,31 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sąd pierwszej instancji ustalił , że zarówno (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w P. jak i pozwany są przedsiębiorcami. Pozwany w styczniu 2013r. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w sferze działalności wydawniczej w zakresie gier komputerowych. W dniu 22 stycznia 2013r. pozwany oraz Druga - Ś. & (...)
z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa-akcyjna z siedzibą w S. zawarli umowę o współpracy gospodarczej. Zgodnie z § 1 ust. 1 przedmiotem umowy było świadczenie przez pozwanego na rzecz Drugiej- (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowo-akcyjnej usług związanych z koordynacją prac nad produkcją gier video w projektach realizowanych pod marką D. (...) S. w funkcji C. D.. Stosownie do § 2 ust. 2 umowy świadczone usługi miały dotyczyć koordynowania wszelkich prac przy tworzeniu gry, nadzorowaniu projektu oraz tworzeniu strony wizualnej gry i obejmować:

- koordynację działań związanych z całokształtem procesu tworzenia gry oraz nadzór nad pracami poszczególnych działów;

- koordynację działań przy stworzeniu strony wizualnej gry video;

- ustalenie zadań i obowiązków dla poszczególnych działów artystycznych, koordynowanie i dbanie o spójność i terminowość w ich realizacji;

- koordynowanie pracy działów artystycznych z innymi działami biorącymi udział w projekcie oraz dbanie o efektywną współpracę pomiędzy nimi;

- współpracę pomiędzy poszczególnymi działami nie tylko artystycznymi, ale też działami pozostałymi w studio;

- ścisłą współpracę z L. (...) oraz L. T. (...)

- inne niezbędne czynności zlecone przez Drugą - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółkę komandytowo-akcyjną, a ściśle związane z zakresem wyżej wymienionych prac. W § 4 przyznano pozwanemu prawo do wynagrodzenia za realizację przedmiotu umowy opisanego w § 1 i § 2 umowy w wysokości 6.820 zł. Wynagrodzenie miało być wypłacane na podstawie faktury VAT. Wynagrodzenie miało być płatne z dołu, ostatniego dnia miesiąca, w terminie 7 dni od daty doręczenia faktury. W dniu 30 kwietnia 2013r. pozwany oraz Druga – (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowo - akcyjna z siedzibą w S. zawarli porozumienie do umowy z dnia 22 stycznia 2013r. W § 1 strony umowy oświadczyły, że z dniem 30 kwietnia 2013r. rozwiązują umowę z dnia 22 stycznia 2013r.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością została zawiązana umową z dnia 27 marca 2013r., a następnie została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 9 kwietnia 2013r. Jedynym wspólnikiem Spółki przez pierwsze miesiące jej istnienia był K. S. (1). Następnie sprzedał on całość swych udziałów M. Ś., co znalazło odzwierciedlenie we wpisie w Krajowym Rejestrze Sądowym Spółki dokonanym dnia 18 października 2013r. Na członków zarządu Spółki zostali powołani K. S. (1) i M. S. (1). Każdy z członków zarządu Spółki był uprawniony do jej jednoosobowego reprezentowania.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w dniu 1 maja 2013r. pozwany oraz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. zawarli umowę o współpracy gospodarczej. W § 1 ust. 1 zdefiniowano przedmiot umowy, którym było świadczenie przez pozwanego na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. usług związanych z koordynacją prac nad produkcją gier video w projektach realizowanych pod marką D. (...) S. w funkcji C. D. (dyrektor kreatywny). W ust. 2 postanowiono, że usługi objęte umową będą wykonywane w ramach prowadzonej przez pozwanego działalności gospodarczej. Zgodnie z § 2 ust. 2 umowy świadczone usługi dotyczyć miały koordynowania wszelkich prac przy tworzeniu gry, nadzorowaniu projektu oraz tworzeniu strony wizualnej gry i obejmować:

- koordynację działań związanych z całokształtem procesu tworzenia gry oraz nadzór nad pracami poszczególnych działów;

- koordynację działań przy stworzeniu strony wizualnej gry video;

- ustalenie zadań i obowiązków dla poszczególnych działów artystycznych, koordynowanie i dbanie o spójność i terminowość w ich realizacji;

- koordynowanie pracy działów artystycznych z innymi działami biorącymi udział w projekcie oraz dbanie o efektywną współpracę pomiędzy nimi;

- współpracę pomiędzy poszczególnymi działami nie tylko artystycznymi, ale też działami pozostałymi w studio;

- inne niezbędne czynności zlecone przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.,
a ściśle związane z zakresem wymiennych powyżej prac.

W ust. 4 umowy pozwany jako jednoosobowy przedsiębiorca zobowiązał się do ponoszenia odpowiedzialności za wszelkie własne zobowiązania zwłaszcza podatkowe oraz z tytułu należnego ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego, a także wszelkich innych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej powstałych wskutek wykonania umowy. W ust. 6 zastrzeżono prawo pozwanego do odmowy wykonania dodatkowych czynności zleconych przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w przypadku, gdy czynności te nie mieszczą się w warunkach wykonania umowy określonych w § 2 ust. 2 umowy. W § 3 ust. 1 umowy postanowiono, że zawarto ją na czas nieokreślony, a zacznie obowiązywać od dnia 1 maja 2013r. W § 4 ust. 1 przewidziano na rzecz pozwanego wynagrodzenie za realizację przedmiotu umowy opisanego w § 1 i § 2 umowy w wysokości 5.720 zł netto miesięcznie. Wynagrodzenie miało być płatne ostatniego dnia miesiąca z dołu za każdy miesiąc kalendarzowy w terminie 7 dni od daty doręczenia prawidłowo wystawionej faktury Y.. Pozwany miał prawo wystawić fakturę z początkiem miesiąca kalendarzowego następującego po danym okresie rozliczeniowym. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. była uprawniona do ustanowienia dla pozwanego dodatkowego wynagrodzenia z uwagi na szczególnie wysoką jakość i ilość wykonywanych usług w ramach umowy. W ust.1.1 § 4 stwierdzono, że w przypadku nieprzedłużenia na kolejne lata preferencyjnych niższych stawek (...) pozwanemu przysługiwać będzie wynagrodzenie w kwocie 6.520 zł netto. Umowa w § 4 ust. 2 zobowiązywała każdą ze stron do pokrywania swoich własnych kosztów i wydatków, które poniosła lub powinna ponieść zgodnie
z przepisami prawa w związku z wykonywaniem umowy. W ust. 3 doprecyzowano, że w razie wystąpienia konieczności poniesienia przez pozwanego dodatkowych wydatków, takich jak wydatki związane z pobytem poza siedzibą firmy w związku z wyjazdem zleconym przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością wydatki miały być zlecane pozwanemu tylko i wyłącznie po ich zaakceptowaniu przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Spółka nie miała obowiązku uprzedniego zaliczkowania tych wydatków pozwanemu. Jakiekolwiek dodatkowe wydatki pozwanego poniesione bez wyraźnej akceptacji (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością miały nie być przez nią zwracane. Umowa w § 6 ust. 3 wymagała formy pisemnej w postaci aneksu dla wszelkich zmian swojej treści pod rygorem nieważności.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że projekt Spółki polegający na przygotowaniu i wydaniu gry stanowił inwestycję na którą miało zostać przeznaczone 26.000.000 zł. O finansowaniu tej inwestycji jako wspólnicy innych spółek decydowali właściciele innych spółek
z grupy kapitałowej rodziny Ś. - ojciec i brat jedynego od jesieni 2013r. (...) spółki (...). W dniu 1 maja 2013r. miało miejsce Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.. Podjęto uchwałę nr(...)w sprawie ustalenia wynagrodzenia dla członków zarządu Spółki za pełnienie obowiązków w której przyznano wynagrodzenie dla K. S. (1) oraz pozwanego w kwocie po 1.500 zł brutto miesięcznie.

Sąd Okręgowy ustalił, że pozwany był odpowiedzialny za wiele aspektów działalności Spółki. Pozwany koordynował pracę wielu zespołów. Zajmował się także rekrutacją pracowników i współpracowników Spółki. Zespół kierowany przez M. S. (1) osiągał liczebność nawet do kilkudziesięciu osób. Pozwany reprezentował Spółkę w kontaktach z podmiotami zewnętrznymi m.in. ustalał wszelkie warunki współpracy Spółki z jej kontrahentami w tym z kompozytorem J. A.P. K.. Pozwany był w stałym kontakcie z A. R. przesyłając jej co miesięczne aktualizacje biznesplanu, samodzielnie przygotowywał strategię (...). Bez udziału K. S. (1) opracowywał umowy z kontrahentami, utrzymywał stałe kontakty mailowe z kontrahentami, miał stały kontakt z księgowością i urzędami, przygotowywał umowy z pracownikami i zajmował się wszelkimi sprawami związanymi z personelem Spółki, nadzorował terminowe wykonywanie płatności na rzecz pracowników, kontrahentów, urzędów. Pozwany zapewniał również promocję działalności (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na wydarzeniach branżowych. W tym celu oraz w innych celach służbowych pozwany około 10 razy udał się w zagraniczne podróże służbowe. W tym czasie wykonywał swoim prywatnym telefonem zagraniczne rozmowy służbowe. W zdecydowanej większości podróży służbowych wraz z pozwanym brał udział M. Ś.. Pozwany korzystał z karty płatniczej Spółki i brał zaliczki na poczet wydatków związanych z tymi podróżami, a po powrocie przekazywał J. K. faktury i rachunki na potwierdzenie poniesionych wydatków, po czym dokumenty te trafiały do K. S. (1) i M. S. (2). Pozwany zawsze zwracał do kasy firmowej w archiwum nadwyżkę gotówki pobranej tytułem zaliczki na wydatki, nie pobierał jednak potwierdzenia zdania tych pieniędzy. Nigdy żaden z tych wydatków nie został zakwestionowany ani przez K. S. (1), ani przez wspólnika Spółki. Ze względu na intensywny rozwój projektu, zwiększanie personelu pracowniczego, rozbudowę biura, zaawansowanie prac nad produkcją gry faktyczny zakres obowiązków wykonywanych przez M. S. (1) ulegał znacznemu rozszerzeniu w toku realizacji projektu. Pozwany pracował na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w wymiarze przekraczającym jeden etat. Poświęcał pracy dla Spółki cały swój czas przez 7 dni w tygodniu. Z uwagi na rozszerzanie faktycznego wymiaru obowiązków członków zarządu Spółki pozwany i K. S. (1) uzgodnili z M. Ś., że w 2014r. kwota ich wynagrodzenia z umowy o współpracy wzrośnie o 950 zł. O kwotę tę pozwany zwiększył wartość wystawianych Spółce faktur. Pozwany i K. S. (1) uzyskali zgodę od wspólnika Spółki i inwestora na używanie dla celów służbowych prywatnych telefonów. Od stycznia 2014r. pozwany zaczął doliczać do faktury wystawionej wobec Spółki z tytułu umowy o współpracę kwoty stanowiące równowartość wydatków ponoszonych z tytułu korzystania
z prywatnego telefonu komórkowego. Informował drugiego członka zarządu oraz M. Ś. o wysokości tych wydatków. Od lutego 2014r. pozwany doliczał do w/w faktur również wydatek na koszty wynajętego na podstawie umowy ustnej garażu samochodu służbowego leasingowanego przez Spółkę. Uzyskał na to doliczanie akceptację K. S. (1) i M. Ś.. Z uwagi na dalsze poszerzanie się zakresu faktycznie wykonywanych obowiązków we wrześniu 2014r. pozwany ustalił ustnie z K. S. (1)
i M. Ś., że pozwany z tytułu tych dodatkowych czynności będzie wystawiał dodatkową fakturę na kwotę 6.100 zł netto. W tytule owych „dodatkowych" faktur pozwany wpisywał, że dotyczą one „koordynacji prac nad produkcją gier". Pozwany był zapewniany przez wspólnika, że nie ma potrzeby podpisania umowy na to dodatkowe wynagrodzenie, ponieważ przyjęcie i opłacenie faktury przez Spółkę będzie tożsame z potwierdzeniem przez Spółkę, że pozwany ową dodatkową pracę wykonał. Od lutego 2015r. faktury wystawiane przez M. S. (1) zostały podwyższone dodatkowo o kwotę 730 zł netto z uwagi na upływ okresu obowiązywania preferencyjnej dla pozwanego stawki (...).

Sąd pierwszej instancji ustalił, że wypłaty wynagrodzeń w Spółce odbywały się w ten sposób, że księgowa M. S. (2) przygotowywała koszyk przelewów należności dla osób zatrudnionych na umowie o pracę, po czym koszyk ten zatwierdzał, polecając przelewy online, K. S. (1) do marca 2015r., kiedy obowiązek ten przejął M. S. (1). Natomiast faktury dotyczące wynagrodzeń osób związanych ze Spółką umowami o współpracy (również pozwanego) trafiały do asystentki zarządu J. K., która przekazywała je K. S. (1) polecającemu przelewy również należności z tych faktur. Do marca 2015r. pozwany nie polecił żadnego przelewu na swoją rzecz z konta Spółki, gdyż faktycznie czynił do drugi członek zarządu. Finansami (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zajmował się K. S. (1). Kontrolował na bieżąco czynione przez Spółkę wydatki. Swobodny dostęp do rachunku Spółki miał K. S. (1), pozwany oraz M. Ś.. Faktury przedkładane przez pozwanego nie były kwestionowane przez K. S. (1) - członka zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Bieżącą analizę finansową realizacji projektu Spółki na zlecenie udziałowców prowadziła A. R.. K. S. (1) i M. S. (1) comiesięcznie wysyłali do niej historię rachunku bankowego Spółki i zestawienia kont uwzględniające kwoty dokonanych wypłat, na których podstawie były dokonywane comiesięczne aktualizacje biznesplanów. A. R. nigdy nie zakwestionowała faktur pozwanego czy wydatków na poczet podróży służbowych pozwanego i wspólnika. Nie uczynił tego nigdy również wspólnik M. Ś. z którym A. R. omawiała aktualizację wydatków Spółki ujętych w biznesplanach. Zgromadzenie wspólników Spółki udzieliło K. S. (1) i M. S. (1) absolutorium za sprawowanie funkcji członka zarządu za 2013r. i 2014r.Po zakończeniu współpracy z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością pozwany nie miał dostępu do jej dokumentacji. Został również pozbawiony dostępu do swojej służbowej skrzynki poczty elektronicznej. W dniu 23 lipca 2015r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. oraz pozwany zawarli porozumienie w przedmiocie rozwiązania umowy. W § 2 porozumienia postanowiono, że strony rozwiązują umowę z dnia 1 maja 2013r. o współpracy gospodarczej ze skutkiem na dzień 23 lipca 2015r. Kwoty wypłacane pozwanemu ze środków (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zostały przez niego zużyte na bieżące wydatki swojego utrzymania.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w lipcu 2015r. został złożony wniosek o upadłość (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Sąd Rejonowy Poznań - Stare Miasto w P. XI Wydział Gospodarczy do Spraw Upadłościowych i Naprawczych postanowieniem z dnia 9 grudnia 2015r. wydanym w sprawie o sygn. akt XI GU372/15 ogłosił upadłość dłużnika obejmującą likwidację majątku dłużnika (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.. Pismem z dnia 28 grudnia 2015r. powód wezwał pozwanego do zapłaty. Pismem z dnia 7 stycznia 2015r. pozwany odmówił zapłaty. Pozwany po otrzymaniu pisma od Syndyka wystawił szereg faktur korygujących do wcześniejszych swoich faktur. Skorygowaniu uległy jedynie opisy zafakturowanych czynności ze wskazaniem, że faktura dotyczy „czynności administracyjno-organizacyjnych" na rzecz Spółki. Kwoty należności pozostały bez zmian. W piśmie z dnia 19 stycznia 2016r. powód ponownie wezwał pozwanego do zapłaty. W piśmie z dnia 8 lutego 2016r. pozwany odmówił zapłaty.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że wypłaty należności przez Spółkę z tytułu faktur wystawionych przez pozwanego prezentuje poniższa tabela:

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał,
że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy wskazał, że powód dochodził od pozwanego kwot opisanych w pozwie tytułem zwrotu nienależnego świadczenia pobranego przez pozwanego z majątku (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przy braku ważnego stosunku obligacyjnego. Na dochodzone przez powoda roszczenie składały się:

- kwota 36.522,95 zł stanowiąca różnicę między wysokością wynagrodzenia umownego przysługującego pozwanemu w okresie od stycznia 2014r. do 23 lipca 2015r. w wysokości 7.035,60 zł brutto miesięcznie (łącznie 126.640,80 zł), a kwotą faktycznie pobraną (łącznie 163.174,75 zł);

- kwota 75.030 zł stanowiąca sumę miesięcznych wypłat w kwocie
7.503 zł brutto w okresie od 1 września 2014r. do 23 lipca 2015r. mających stanowić wypłatę wynagrodzenia z tytułu pełnienia obowiązków administracyjno-organizacyjnych;

- kwota 4.500 USD stanowiąca sumę pobranych i nierozliczonych przez pozwanego zaliczek na poczet kosztów podróży służbowych;

- kwota 500 euro stanowiąca sumę pobranych i nierozliczonych przez pozwanego zaliczek na poczet kosztów podróży służbowych;

- kwota 2.800 zł stanowiąca sumę pobranych i nierozliczonych przez pozwanego zaliczek na poczet wydatków Spółki.

Sąd Okręgowy wskazał, że w niniejszej sprawie nie było spornym, że pomiędzy pozwanym a (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w dniu 1 maja 2013r. została zawarta umowa o współpracy na mocy której pozwany zobowiązał się za wynagrodzeniem w wysokości 5.720 zł netto miesięcznie do świadczenia Spółce usług związanych z koordynacją prac nad produkcją gry video. Treść tej umowy również nie była sporna między stronami. Strony nie prowadziły również sporu co do tego, że jednocześnie pozwany pełnił funkcję członka Zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w związku z czym na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników Spółki z 1 maja 2013r. przyznano pozwanemu kwotę 1.500 zł za pełnienie obowiązków w organie zarządczym. Bezspornie umowa stron została rozwiązana z dniem 23 lipca 2015r. Pozwany nie negował również, że począwszy od 2014r. wystawiał wobec Spółki faktury na wyższe kwoty niż wynikająca z umowy pisemnej, zaś od września 2014r. zaczął wystawiać dodatkowe comiesięczne faktury na kwotę 7.503 zł brutto.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji legitymacja czynna powoda nie budziła w niniejszym postępowaniu wątpliwości i wynikała z regulacji art. 144 ustęp 1 i 2 ustawy z 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe stanowiącej, że jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego postępowania sądowe i administracyjne dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i dalej prowadzone jedynie przez syndyka lub przeciwko niemu. Postępowania te syndyk prowadzi na rzecz upadłego, lecz w imieniu własnym. Strony prowadziły spór co do możliwości uznania, że kwoty objęte pozwem były świadczeniami nienależnie przekazanymi z majątku Spółki pozwanemu, a niezależnie od tego, czy wobec zużycia tych kwot przez pozwanego powód może domagać się ich zwrotu.

Sąd Okręgowy odnośnie spornej, według treści pism procesowych stron, kwestii rozkładu ciężaru w niniejszym postępowaniu stwierdził, że to powód miał rację podnosząc znaczenie okoliczności, że przedstawił wraz z pozwem dokumenty z których jednoznacznie wynikał ustalony sposób i zasady wzajemnych rozliczeń stron w szczególności co do wynagrodzenia należnego pozwanemu i zasad zwrotu ewentualnie poniesionych kosztów. Jednocześnie powód przedstawił dokumenty świadczące o faktycznej wysokości świadczeń uzyskanych przez pozwanego z majątku Spółki niekorespondującej z postanowieniami umowy o współpracy i uchwałą z 1 maja 2013r. (co z przyczyn dalej podanych nie dotyczy kwoty 730 zł netto związanej z podwyższeniem stawki(...)płaconej przez pozwanego od lutego 2015r.) W takiej sytuacji nie budziło wątpliwości Sądu Okręgowego, że to pozwany winien był wykazać, że kwoty kosztów zwróconych bez zachowania umownych wymogów i wypłacone kwoty wynagrodzeń przekraczające progi ustalone w umowie i uchwale z 1 maja 2013r. nie stanowiły świadczeń nienależnych (art. 6 k.c.).

Sąd pierwszej instancji wskazał, że powód prezentował stanowisko, iż Spółka nigdy nie wyraziła zgody na przyznanie pozwanemu dodatkowego wynagrodzenia w rozumieniu § 4 ustęp 1 umowy. Zgodnie z tym postanowieniem przewidziano na rzecz pozwanego wynagrodzenie za realizację przedmiotu umowy opisanego w § 1 i § 2 umowy w wysokości 5.720 zł netto miesięcznie. D. S. S.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością była uprawniona do ustanowienia dla pozwanego dodatkowego wynagrodzenia z uwagi na szczególnie wysoką jakość i ilość wykonywanych usług
w ramach umowy. Jak podnosił powód Spółka takiego dodatkowego wynagrodzenia nie przyznała, jak również nie wyrażała na to zgody w jakiejkolwiek innej formie. Według powoda pozwany otrzymywał zawyżone kwoty wynagrodzenia bez wiedzy drugiego członka zarządu i wspólników. Zdaniem powoda brak było jakichkolwiek podstaw do tego, by pozwany pobierał na podstawie faktur dodatkowych osobne wynagrodzenie za pełnienie obowiązków administracyjno-organizacyjnych, ponieważ czynności te wchodzą
w zakres typowych obowiązków członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (prowadzenie spraw i reprezentacja spółki - art. 201 §1 k.s.h.), czyli należą do obowiązków wynikających
z łączącego pozwanego ze Spółką stosunku korporacyjnego, za co otrzymywał na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników' kwotę 1.500 zł miesięcznie. Powód nie kwestionował co do zasady zakresu czynności powierzonych pozwanemu i poświęcanego przez niego na ich wykonywanie nakładu pracy, jednak podkreślał, że miesięczne wynagrodzenie za owe czynności na poziomie ponad
7.000 zł w żadnym wypadku nie może być uznane za wynagrodzenie niegodziwe. Powód wskazywał przy tym, że pozwany nie wykazał, by wykonywanie wymaganych od niego obowiązków wymagało nadzwyczajnego nakładu pracy, a czynności te stanowiły typowe i podstawowe obowiązki członka zarządu. Pozwany argumentował natomiast, że zawarł ze Spółką ustną umowę w zakresie podwyższenia wynagrodzenia umówionego w umowie o współpracy, jak również w zakresie rozszerzenia obowiązków pozwanego jako członka zarządu, stąd doszło do umówienia z tego tytułu podwyżki od stycznia 2014r. o 950 zł oraz dodatkowego wynagrodzenia w wysokości 6.100 zł netto. Pozwany podkreślał przy tym znaczenie okoliczności, że Spółka płaciła na rzecz drugiego z członków zarządu - K. S. (1) wynagrodzenie z tytułu wykonywanych czynności na takiej samej zasadzie jak na rzecz pozwanego tj. na podstawie umowy pisemnej i ustnej. Pozwany zwracał uwagę, że refakturował na Spółkę wydatki związane z kosztami używania telefonu komórkowego, nadto akcentował okoliczność, że o zwyczaju wypłacania pozwanemu przez Spółkę dodatkowego wynagrodzenia tylko na podstawie umowy ustnej świadczą niekwestionowane przez powoda wypłaty realizujące faktury pozwanego z tytułu premii świątecznej i rocznej. Pozwany argumentował również, że o weryfikacji i akceptacji ze strony Spółki faktur pozwanego (jak również K. S. (1)) świadczy okoliczność prowadzenia przez niego z upoważnioną przez Spółkę osobą - A. R. korespondencji mailowej wraz z comiesięcznym zestawieniem kont. Odnosząc się do powyższego powód podkreślał, że pozwany nie wykazał, by powoływane przez niego umowy przyznające mu sporne wynagrodzenie zostały zawarte zgodnie z zasadami reprezentacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przy zawieraniu umów z członkiem zarządu (art. 210 § 1 k.s.h). Zdaniem powoda nie można zatem mówić, by powoływane przez pozwanego umowy ustne były ważne i skuteczne.

Sąd Okręgowy stwierdził, że w niniejszym postępowaniu powód miał rację argumentując, że powoływane przez pozwanego umowy ustne ze Spółką nie były ważne. Podzielenie stanowiska pozwanego stałoby
w jaskrawej sprzeczności z postanowieniem § 6 ustęp 3 umowy stron o współpracy z 1 maja 2013r. przewidującym, że wszelkie zmiany jej treści wymagają formy pisemnej w postaci aneksu pod rygorem nieważności. Niezależnie od tego nie sposób, zdaniem Sądu pierwszej instancji, zgodzić się z pozwanym, że uchwały podwyższające wynagrodzenie pozwanego zapadały w formie dorozumianej, ponieważ jedyny (...) Spółki (...) miał świadomość wypłat świadczeń dla pozwanego. Owa świadomość wspólnika miała istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, jednak nie stanowiła wystarczającej podstawy do przyjęcia dorozumianego podejmowania uchwał przez zgromadzenie wspólników Spółki. Sąd Okręgowy podzielił w tym zakresie pogląd, że gdy w ramach zebrania nie ma wspólnej woli wspólników do podejmowania uchwał, to zebranie to nie posiada cech zgromadzenia, co z kolei czyni podjęte na nim uchwały nieistniejącymi, gdyż niewyrażonymi przez organ osoby prawnej (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 8 marca 2011r. I ACa 110/11, L.). Nadto Sąd uznał, że przyjęcie, iż owe uchwały miałyby prowadzić do zmiany umowy o współpracy z pozwanym naruszałoby zasadę
z art. 210 §1 k.s.h. przewidującego, że w umowie między spółką a członkiem zarządu spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. W orzecznictwie dominuje stanowisko, iż naruszenie art. 210 § 1 k.s.h. jako przepisu bezwzględnie obowiązującego, poprzez przekroczenie uprawnień do reprezentowania spółki w umowach z członkiem zarządu, skutkuje bezwzględną nieważnością czynności prawnej - art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 2 k.s.h. (vide: Komentarz do art. 210 k.s.h. pod red. Jary Legalis).

Sąd pierwszej instancji uznał, że powód ma rację podkreślając brak znaczenia przyjmowania faktur wystawianych przez pozwanego przez księgową Spółki, skoro osoba ta nie pełniła żadnej funkcji w organach Spółki i nie była upoważniona do jej reprezentacji, jedynie świadcząc usługi na jej rzecz jako zewnętrzne biuro rachunkowe. Fakt niekwestionowania tych faktur czy to przez M. S. (2), czy A. R., K. S. (1), czy M. Ś. i pokrycia należności z tych faktur z rachunku Spółki nie może być uznany za ważne, w rozumieniu art. 210 § 1 k.s.h., wyrażenie zgody przez Spółkę, czy też skuteczne zobowiązanie się Spółki do pokrywania dodatkowych wydatków pozwanego wobec wyraźnego brzmienia § 4 ustęp 3 umowy o współpracy pozwanego i Spółki.

Sąd Okręgowy wskazał, że w zakresie stawek (...) powód kwestionował wystąpienie od lutego 2015r. przesłanek do podwyższenia wynagrodzenia pozwanego stosownie do § 4 ustęp 1.1 umowy o współpracy. Jednakże bezspornym jest, że pozwany rozpoczął swą pierwszą działalność gospodarczą w dniu 21 stycznia 2013r. (potwierdza to treść zeznań pozwanego oraz wydruk z (...), zatem zgodnie z regulacją art. 18a ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych preferencyjną składkę (...) przestał płacić po dwóch latach prowadzenia działalności, czyli właśnie w styczniu 2015r. Z umowy stron wynikało jednoznacznie, że pozwanemu miała wówczas zacząć przysługiwać od Spółki kwota wynagrodzenia 6.520 zł netto (§ 4 ustęp 1.1. umowy). W zakresie doliczania do faktur przez pozwanego od lutego 2015r. kwoty 730 zł netto w związku z zakończeniem okresu płacenia przez pozwanego preferencyjnej wysokości składki (...)świadczenie przekazywane przez Spółkę ponad pierwotnie ustaloną kwotę wynagrodzenia w wysokości 5.720 zł netto miało zatem niewątpliwie ważną podstawę w umowie stron.

Odnośnie dokonywanych przez pozwanego wypłat zaliczek na poczet wydatków ponoszonych na rzecz Spółki i kosztów podróży służbowych (2.800 zł, 4.500 USD i 500 euro) powód podnosił, że pozwany pobierał te kwoty wbrew postanowieniom umowy stron, nie uzyskując wcześniej zgody Spółki na pokrycie jakichkolwiek dodatkowych wydatków. Niezależnie od tego powód podkreślał, że pozwany nie udokumentował w żaden sposób faktycznego poniesienia owych dodatkowych wydatków oraz nie rozliczył nadwyżki. Przedłożone dokumenty związane z podróżami służbowymi nie można, zdaniem powoda, uznać za potwierdzające rozliczenie kosztów tych podróży skoro przeważająca większość z nich została podpisana przez pozwanego działającego w imieniu obu stron, a jednocześnie brak jest dokumentów źródłowych poświadczających poniesienie tych kosztów (rachunki, faktury, bilety lotnicze). Powód zwracał również uwagę na nierozliczenie przez pozwanego swojej wypłaty z rachunku Spółki odnośnie kwoty 2.800 zł oraz niewskazanie przez pozwanego twierdzenia
o przeznaczeniu tej kwoty na zakup materiałów reklamowych. Sąd pierwszej instancji wskazał, że - zdaniem powoda - niezależnie od tego, czy podróże służbowe pozwanego rzeczywiście się odbyły, brak było podstaw do żądania przez pozwanego zwrotu poniesionych wydatków, ponieważ pozwany nie dochował wymogów związanych z przyjętą w umowie o współpracy procedurą zwrotu kosztów. Powód zwracał uwagę, że polecenia wyjazdów służbowych były zazwyczaj podpisywane przez samego pozwanego, a uczestnictwo wspólnika Spółki w tych wyjazdach nie przesądza o akceptacji poniesionych kosztów podróży. Powód podniósł również, że wobec braku istnienia stosunku pracy stron nie ma podstaw do podzielenia argumentacji pozwanego co do przysługujących mu diet. Pozwany stał na stanowisku, że Spółka akceptowała wydatki ponoszone przez pozwanego w związku z wykonywaniem umowy o współpracy, a następnie je pokrywała poprzez zapłatę za faktury wystawiane przez pozwanego. Podkreślał okoliczność, że część podróży służbowych była przez niego odbywana wraz z jedynym ówczesnym (...) Spółki (...). Pozwany przedstawił również na potwierdzenie odbycia podróży służbowych kopię swego paszportu, biletów elektronicznych, kart pokładowych i potwierdzeń rezerwacji.

W odniesieniu do powyższego Sąd Okręgowy stwierdził, że pozwany rzeczywiście nie zdołał wykazać, że pobieranie przez niego zaliczek na poczet kosztów wyjazdów służbowych miało podstawę w umowie stron. Stanowiła ona jednoznacznie w § 4 ustęp 3, że rozliczanie takich kosztów miało się odbywać już po ich poniesieniu przez pozwanego po uprzednim uzyskaniu wyraźnej akceptacji ze strony Spółki. Umowa przewidywała przecież wręcz, że jakiekolwiek dodatkowe wydatki pozwanego poniesione bez wyraźnej akceptacji Spółki nie będę mu przez nią zwracane. Mimo to, w ocenie Sądu Okręgowego, zebrany w sprawie materiał dowodowy prowadzi do wniosku, że drugi członek zarządu oraz wspólnik Spółki akceptowali praktykę M. S. (1) pobierającego środki na poczet delegacji z majątku Spółki bez formalnej uprzedniej zgody. W delegacje pozwany nie udawał się sam, lecz razem z M. Ś.. Koszty delegacji były obejmowane comiesięcznymi raportami przekazywanymi A. R. i omawiane na spotkaniach aktualizujących biznesplan. Zdaniem Sądu Okręgowego ma to znaczenie dla oceny powinności liczenia się przez M. S. (1) z obowiązkiem zwrotu Spółce pobranych kwot. Pozwany pomimo niedysponowania odpowiednimi pokwitowaniami przekonał Sąd pierwszej instancji treścią swoich zeznań i świadka J. K., że pobrane kwoty gotówki z kasy Spółki niewykorzystane na wydatki Spółki rzeczywiście zwracał do tej kasy. Z zeznań świadków w szczególności K. S. (1) wynikało nadto
w sposób niebudzący wątpliwości, że inwestor i wspólnik oczekiwali od członków zarządu używania ich telefonów komórkowych do celów służbowych, a w związku z tym akceptowali ponoszenie tych kosztów przez Spółkę. W ocenie Sądu pierwszej instancji powód nie wykazał swojego twierdzenia, by rachunki telefoniczne pozwanego, czy koszty garażowania samochodu służbowego były pokrywane bezpośrednio przez samą Spółkę.

W następnej kolejności Sąd Okręgowy odniósł się do argumentów stron dotyczących wygaśnięcia po stronie M. S. (1) obowiązku zwrotu świadczeń nienależnie uzyskanych od Spółki z uwagi na ich zużycie przez pozwanego. Pozwany z ostrożności procesowej twierdził, że dowód z historii jego rachunku bankowego pozwala na ustalenie, że zużywał w całości na bieżące wydatki środki przelane przez Spółkę w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, a powód temu nie zaprzeczał podnosząc jednak, że na podstawie okoliczności sprawy pozwany obiektywnie powinien był się liczyć z możliwością obowiązku zwrotu. Sąd Okręgowy zaznaczył, że wskazaną wyżej powinność po stronie pozwanego winien udowodnić zubożony czyli w niniejszej sprawie Syndyk masy upadłości (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Sąd podkreślił, że zgodnie z art. 409 k.c. obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu. Według powoda nie można w niniejszej sprawie mówić o przesłance wyłączającej obowiązek zwrotu nienależnego świadczenia ze względu na ewentualne wyzbycie się korzyści przez pozwanego i brak aktualnego wzbogacenia (art. 409 k.c.), ponieważ pozwany niewątpliwie powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu. Powód prezentował stanowisko, że powinność ta dotyczy nie tylko sytuacji, gdy zobowiązany do zwrotu świadczenia nienależnego wiedział, że korzyść mu się nie należy, ale również sytuacji, gdy co prawda był subiektywnie przekonany, że korzyść mu się należy, lecz na podstawie okoliczności sprawy obiektywnie powinien był się liczyć z możliwością obowiązku zwrotu. Jak wskazywał powód pozwany jest „osobą o wysokiej świadomości prawnej" i skoro pełnił funkcję w zarządzie spółki realizującej projekt o wartości 26.000.000 zł to obiektywnie powinien był zdawać sobie sprawę z zasad reprezentacji obowiązujących w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zawierającej umowę
z członkiem zarządu.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że powinność liczenia się z obowiązkiem zwrotu utożsamia się ze złą wiarą. Wzbogacony powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu przede wszystkim wtedy, gdy wie, że korzyść mu się nie należy, a zatem gdy zna wadliwość podstawy prawnej świadczenia. Tak samo należy potraktować przypadek, gdy wzbogacony jest przekonany, że korzyść mu się należy, jednak na podstawie okoliczności powinien wiedzieć, że jego wzbogacenie jest bezpodstawne (podobnie wyrok Sądu Najwyższego z 2 marca 2010r. II PK 246/09, MoP 2010, Nr 5, s. 226). Jak wskazuje się w nauce prawa stanowisko, że nieważność umowy wyłącza wygaśnięcie obowiązku zwrotu mimo ewentualnego braku wzbogacenia się jest zdecydowanie zbyt ogólne i nie zawsze będzie prawidłowe. Zależeć to będzie od okoliczności konkretnej sprawy (por. komentarz do art. 409 k.c. pod red. K. Osajdy, Legalis). Odejście od zasady, że nieważność umowy wyłącza wygaśnięcie obowiązku zwrotu na rzecz analizy okoliczności każdego wypadku jest konieczne, wręcz potrzebne. W razie przyjęcia odmiennego stanowiska konieczne stałoby się przyjęcie, że np. każda nieważność czynności prawnej z którą związane było nienależne świadczenie, jest faktem obiektywnym wynikającym z obowiązującego systemu prawa, a tym samym, że wzbogacony powinien był znać tę okoliczność (w istocie prawną) i liczyć się z jej konsekwencjami np. koniecznością zwrotu korzyści (por. koentarz. do art. 409 k.c. w SPP pod red. A. Olejniczaka Legalis). Wzbogacony powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu, gdy nie było obiektywnie żadnych przesłanek uzasadniających otrzymanie korzyści, a więc powinność liczenia się z obowiązkiem zwrotu jest niejako pochodną przekonania o istnieniu podstawy do jej uzyskania (por. komentarz do art. 409 k.c. pod red. E. Gniewka Legalis).

Przenosząc powyższe na grunt realiów niniejszej sprawy Sąd Okręgowy stwierdził, że całokształt okoliczności sprawy przemawia za uznaniem, iż pomimo braku podstawy prawnej do pobrania spornych świadczeń ze środków Spółki faktycznie jednak nie można zarzucić pozwanemu, iż powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu Spółce dochodzonych przez powoda w niniejszym postępowaniu kwot. W ocenie Sądu pozwany wykazał w postępowaniu dowodowym, że istotnie świadczył na rzecz Spółki pracę zarówno w sferze zarządczej (wykonywanie czynności administracyjno-organizacyjnych), jak i wytwórczej (opracowanie i wydanie gry) w systematycznie istotnie zwiększającym się zakresie, z ogromnym zaangażowaniem sił i czasu. Mógł być przekonany, że podwyżki wynagrodzenia umownego uzyskiwane z majątku Spółki są mu słusznie należne, skoro bezspornie ustalenia w tym przedmiocie z powołaniem na zwiększające się obowiązki były czynione również z drugim członkiem zarządu, ze wspólnikiem, za akceptacją inwestora. Pozwanego przekonywano, że fakt przyjęcia i zapłacenia faktury będzie stanowił potwierdzenie ze strony Spółki wykonania pracy ponad zakres objęty wynagrodzeniem z umowy z 1 maja 2013r. M. S. (1) otrzymywał płatności wynagrodzenia ze środków Spółki aż do marca 2015r. nie na podstawie własnych przelewów (choć miał dostęp do konta bankowego firmy), lecz w oparciu o polecenia zapłaty dokonywane przez drugiego członka zarządu K. S. (1), który dokonywał bieżących płatności oraz weryfikował przelewy wykonywane przez pozwanego. Z tą samą osobą pozwany zawarł już samą umowę o współpracy
z 1 maja 2013r., gdy był już członkiem zarządu Spółki. Zatem już ten kontrakt był zawarty z naruszeniem zasady reprezentacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przy umowie z członkiem zarządu - art. 210 § 1 k.s.h.

Istotne znaczenie dla oceny powinności liczenia się przez pozwanego z koniecznością zwrotu pobranych świadczeń miała dla Sądu Okręgowego okoliczność, że ani księgowa M. S. (2), ani A. R., ani sam wspólnik M. Ś. nigdy nie zakwestionowali zasadności faktur pozwanego mimo posiadania pełnej wiedzy o wysokości świadczeń pobieranych przez pozwanego od Spółki. Podobnie, zdaniem Sądu pierwszej instancji, należy ocenić fakt niekwestionowania przez Spółkę przysługiwania pozwanemu należności objętych fakturami z tytułu premii świątecznej i rocznej. Znaczenie w tym zakresie ma również okoliczność uzyskiwania przez pozwanego absolutorium od zgromadzenia wspólników Spółki za lata 2013
i 2014.

Reasumując powyższe rozważania Sąd Okręgowy stwierdził, że choć rzeczywiście świadczenia opisane w pozwie należało uznać za nienależne pozwanemu z uwagi na ich pobranie bez ważnej podstawy prawnej (z wyjątkiem podwyżki o 730 zł netto od lutego 2015r. w związku z ustaniem okresu preferencyjnej wysokości składki (...)pozwanego mającej podstawę w § 4 ustęp 1.1. umowy o współpracy), to jednak ich zużycie przez pozwanego w taki sposób, że nie jest już wzbogacony sprawiło, że powód nie może już domagać się zwrotu owych świadczeń. Z przyczyn wyżej wskazanych Sąd Okręgowy uznał, iż nie można zarzucić pozwanemu, że zużywając środki przekazane z majątku Spółki powinien był liczyć się z obowiązkiem ich zwrotu. W konsekwencji powództwo zostało oddalone w punkcie 1 wyroku w odniesieniu do sumy wypłat po 730 zł netto od lutego 2015r. do lipca 2015r. z powodu uznania braku spełnienia przesłanki nienależności świadczenia z art. 410 k.c., a w pozostałym zakresie na podstawie art. 409 k.c.

Sąd Okręgowy wskazał, iż ponieważ powód przegrał sprawę w całości zgodnie z ogólną zasadą odpowiedzialności za wynik procesu winien zwrócić pozwanemu koszty na które składał się koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa - 17 zł oraz koszt zastępstwa procesowego przez fachowego pełnomocnika w wysokości 7.200 zł wynikającej z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu obowiązującym w chwili wniesienia pozwu (art. 98 § 1-3 k.p.c.). W punkcie 3 wyroku Sąd pierwszej instancji na podstawie art. 113 ustęp 1 ustawy z 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z art. 98 § 1 k.p.c. nakazał ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Poznaniu) kwotę 1.235,31 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych. Na kwotę tę składały się wypłacone tymczasowo ze środków Skarbu Państwa należności za stawiennictwo świadków K. S. (1) i M. W..

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód Syndyk masy upadłości (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w P. zaskarżając wyrok w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu powód zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego tj.:

1) art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów i bezpodstawne przyjęcie, że:

a) ze zgromadzonych w sprawie dowodów w tym w szczególności
z wyciągu z rachunku bankowego załączonego do pisma procesowego pozwanego z 2 listopada 2016r. wynika, iż pozwany zużył bezpodstawnie otrzymane korzyści w taki sposób, że nie jest już wzbogacony podczas, gdy prawidłowa ocena tego dowodu prowadzi do wniosku, że pozwany otrzymanych korzyści nie zużył i w dalszym ciągu jest wzbogacony, ponieważ znaczna część otrzymanych środków została przekazana na inny rachunek bankowy pozwanego, a dodatkowo na rachunku tym znajdują się także środki pochodzące z innych źródeł, co uniemożliwia ustalenie, które środki otrzymane od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zostały przez pozwanego wykorzystane;

b) pozwany mógł pozostawać w przekonaniu, że otrzymane świadczenie nie podlega zwrotowi podczas, gdy z okoliczności sprawy w tym
w szczególności z charakteru działalności prowadzonej przez pozwanego i skali powierzanych mu zadań wynika, że jest on osobą o wysokiej świadomości prawnej, która powinna zdawać sobie sprawę z braku podstawy prawnej do otrzymanych przysporzeń (w szczególności ze względu na brak jakiegokolwiek porozumienia zawartego przy uwzględnieniu zasad reprezentacji wynikających z art. 210 § 1 k.s.h. oraz brak uchwały zgromadzenia wspólników uzasadniającej przyznanie jakichkolwiek dodatkowych świadczeń na podstawie stosunku korporacyjnego pomiędzy pozwanym i Spółką), a ponadto z zeznań pozwanego wynika, że powziął wątpliwości co do zasadności pobierania dodatkowych należności, co wyklucza możliwość uznania, iż nie musiał liczyć się z obowiązkiem zwrotu otrzymanych świadczeń;

c) pozwany w sposób prawidłowy pobrał i rozliczył zaliczki na poczet wydatków ponoszonych w związku z usługami świadczonymi na rzecz Spółki podczas, gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego w tym zeznań M. S. i K. S. oraz dostępnej dokumentacji powinna prowadzić do wniosku, że kwoty te zostały pobrane przez pozwanego nienależnie i bez podstawy prawnej, a niezależnie od tego nie zostały rozliczone.

Powód zarzucił także naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

1) art. 409 k.c. przez jego zastosowanie i przyjęcie, że pozwany zużył otrzymaną korzyść w taki sposób, iż nie jest już wzbogacony, a ponadto, że pozwany nie musiał liczyć się z obowiązkiem zwrotu podczas, gdy prawidłowa ocena dowodów powinna doprowadzić do wniosku, że obowiązek zwrotu nienależnego świadczenia nie wygasł ze względu na brak spełnienia przesłanek wskazanych w art. 409 k.c.;

2) art. 410 k.c. przez jego nieprawidłowe zastosowanie na skutek przyjęcia, że pozwany był uprawniony do otrzymania wynagrodzenia w kwocie 6.520 zł netto miesięcznie w okresie luty 2015r. do czerwca 2015r., co doprowadziło do błędnego ustalenia, że w odniesieniu do kwoty obejmującej wartość podwyżki nie zostały spełnione przesłanki nienależności świadczenia oraz, że pozwany nie był zobowiązany do zwrotu pozostałej części otrzymanego świadczenia, ponieważ zostały spełnione przesłanki wyłączające obowiązek zwrotu (art. 409 k.c.) podczas, gdy prawidłowe zastosowanie art. 410 k.c. powinno skutkować uznaniem, że wszystkie należności objęte pozwem stanowią nienależne świadczenie w rozumieniu art. 410 k.c. i w związku z tym powinny one podlegać zwrotowi.

W oparciu o powyższe zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda następujących kwot 114.363,95 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 22 stycznia 2015r. do dnia zapłaty, 4.500 dolarów amerykańskich wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 22 stycznia 2015r. do dnia zapłaty, 500 euro wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 22 stycznia 2015r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu przed Sądem pierwszej i drugiej instancji w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany M. S. (1) w odpowiedzi na apelację wniósł o oddalenie apelacji jako oczywiście bezzasadnej oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania przed sądem drugiej instancji w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja powoda w przeważającym zakresie zasługiwała na uwzględnienie.

W § 1 protokołu z nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. sporządzonego w dniu 1 maja 2013r. odnotowano, że w dniu 27 marca 2013r. K. S. (1) i M. S. (1) zostali powołani na Członków Zarządu Spółki (vide: k. 18 akt). Umowa zaś o współpracy gospodarczej pomiędzy pozwanym i (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. została zawarta w dniu 1 maja 2013r., a więc w dacie kiedy to pozwany był już Wiceprezesem Zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.. Spółka w tej umowie była reprezentowana przez K. S. (1) jako Prezesa Zarządu, co jest sprzeczne z uregulowaniem zawartym w art. 210 § 1 k.s.h., gdyż (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. przy zawieraniu tej umowy powinien był reprezentować pełnomocnik powołany uchwała zgromadzenia wspólników, gdyż rada nadzorcza nie została ustanowiona. W przypadku, o którym mowa w art. 210 § 1 k.s.h. chodzi o wszelkie umowy jakie mogą być zawierane przez spółkę z członkiem zarządu. Skutkiem niezastosowania się do zasad określonych w art. 210 § 1 k.s.h. jest bezwzględna nieważność czynności prawnej. Oznacza to, że umowa o współpracy gospodarczej zawarta w dniu 1 maja 2013r. pomiędzy (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. i pozwanym jest nieważna.

Również wszystkie umowy ustne, które miały być zawarte pomiędzy (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. i pozwanym dotyczące dodatkowego wynagrodzenia pozwanego, podwyższenia jemu wynagrodzenia są nieważne, gdyż – jak to wyjaśniał pozwany – kwestie nimi objęte uzgadniał z K. S. (1) czy M. Ś., a nie z pełnomocnik powołanym uchwałą zgromadzenia wspólników. Te ustne uzgodnienia należy uznać za nieważne w świetle art. 210 § 1 k.s.h.

Powód w uzasadnieniu do pozwu wskazał, że zwrotowi jako świadczenie nienależne powinny podlegać nadwyżki ponad kwotę wskazaną w umowie tj. 7.035,60 zł brutto, za cały okres obowiązywania umowy (vide: k. 5 akt). Z powyższego wynika, że powód, pomimo nieważności umowy o współpracy gospodarczej z dnia 1 maja 2013r., nie kwestionuje i nie domaga się zwrotu przez pozwanego tych kwot, które zostały wypłacone pozwanemu zgodnie z umową. Przy przyjęciu racjonalności stanowiska powoda uznać więc należy, że zwrotowi przez pozwanego od 1 marca 2015r. nie powinna podlegać kwota (...)w wysokości 750 zł miesięcznie. Zgodnie bowiem z § 4 punkt 1.1 umowy o współpracy z dnia 1 maja 2013r. pozwany miał prawo wystawiać faktury na kwotę 6.520 zł netto od 1 marca 2015r. do 23 lipca 2015r. z uwagi na nieprzedłużenie jemu, preferencyjnej, niższej stawki (...). Za powyższy okres stanowi to kwotę 3.650 zł (730 zł x 5 miesięcy). W tym więc zakresie apelację powoda oddalono na podstawie art. 385 k.p.c.

Rzeczą pozwanego, w myśl art. 6 k.c., było wykazać, że rozliczył on pobrane zaliczki na wyjazdy zagraniczne w wysokości 4.500 dolarów amerykańskich i 500 euro. Pozwany tej okoliczności nie wykazał. Nie ma znaczenia czy K. S. (1) i M. Ś. akceptowali praktykę pozwanego polegającą na pobieraniu środków z (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. bez uzyskania uprzedniej zgody w sytuacji nieważności umowy z dnia 1 maja 2013r. Sąd Apelacyjny nie dał wiary zeznaniom J. K. w zakresie w jakim zeznała, ze wszystkie pieniądze brane jako zaliczki na poczet wyjazdu służbowego były później zwracane przez M. S. (1) do kasy firmowej w archiwum. Świadek zeznania złożyła na rozprawie w dniu 26 stycznia 2018r., a więc 2,5 roku licząc od daty rozwiązania umowy z pozwanym, co miało miejsce w dniu 23 lipca 2015r. Pobranie w/w zaliczek nastąpiło przed 23 lipca 2015r. Mając na względzie upływ czasu między pobraniem zaliczek przez pozwanego a złożeniem zeznań przez J. K. i zasady doświadczenia życiowego Sąd Apelacyjny uznał, że świadek J. K. nie posiadając dokumentów źródłowych dotyczących wyjazdów służbowych pozwanego nie mogła wiedzieć, czy pozwany rozliczył wszystkie pobrane zaliczki na wyjazdy służbowe, gdyż wymagałoby to porównania kwoty pobranych zaliczek, kwot wydatkowanych przez pozwanego w ramach podróży służbowych ustalonych na podstawie rachunków, faktur czy paragonów. Świadek bezpośrednio przed złożeniem zeznań musiałaby mieć dostęp do dokumentacji (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. dotyczącej podróży służbowych pozwanego, żeby móc zeznać o rozliczeniu się przez pozwanego z wszystkich pobranych zaliczek. A przecież J. K. nie twierdziła, że swoje zeznanie w tym zakresie oparła na dokumencie czy dokumentach (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.. Pozwany na okoliczność rozliczenia się z zaliczek nie przedstawił Sądowi żadnych dokumentów. W konsekwencji Sąd Apelacyjny uznał, że kwoty zaliczek w wysokości 4.500 dolarów amerykańskich i 500 euro zostały pobrane przez pozwanego i nie rozliczone przez niego.

Jak chodzi o kwotę 110.713,95 zł stanowiącą różnicę kwoty 114.363,95 zł (dochodzoną pozwem) i kwoty 3.650 zł (naliczony ZUS za okres od marca 2015r. do 23 lipca 2015r., a więc do rozwiązania umowy z dnia 1 maja 2013r.) Sąd Apelacyjny uznał, że obowiązek zwrotu tej kwoty przez pozwanego powodowi nie wygasł w oparciu o art. 409 k.c. W myśl tego przepisu obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa jeżeli ten kto korzyść uzyskał , zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba, że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z dnia 24 stycznia 2014r. V CNP 13/13 (LEX nr 1430402) wskazał, że nie każde zużycie w dobrej wierze bezpodstawnie uzyskanego świadczenia powoduje w myśl art. 409 k.c. wygaśnięcie obowiązku zwrotu świadczenia; następuje to tylko wtedy, gdy zużycie korzyści nastąpiło w sposób bezproduktywny, konsumpcyjny tj., gdy wzbogacony w zamian tej korzyści nie uzyskał ani korzyści zastępczej, ani zaoszczędzenia wydatku, gdy wydatek miał miejsce tylko dlatego, że uprzednio uzyskał on korzyść bez której nie poczyniłby tego wydatku. Sąd Najwyższy dalej wskazał, że jeżeli natomiast w zamian za zużytą korzyść wzbogacony uzyskał do swojego majątku jakąkolwiek inną korzyść (np. mienie czy zwolnienie z długu, który w ten sposób spłacił) nie można uznać, że nie jest już wzbogacony, bowiem w wyniku dokonania tego wydatku w jego majątku pozostaje korzyść w postaci zwiększenia aktywów bądź zmniejszenia pasywów.

Z kolei w uzasadnień do wyroku z dnia 18 sierpnia 2017r. IV CSK 628/17 (LEX nr 2360536) Sąd Najwyższy wskazał, że w świetle art. 409 k.c. upadek obowiązku zwrotu korzyści następuje tylko wówczas, gdy ten, kto ją uzyskał, wyzbył się jej lub utracił ją w taki sposób, że nie jest już wzbogacony; nie wystarcza zatem, aby wzbogacony zużył korzyść, równie istotne jest to, aby ze zużyciem tym łączyło się ustanie stanu wzbogacenia; warunek ten nie ejst realizowany, jeżeli wzbogacony nabył za uzyskaną korzyść inne mienie, które nadal stanowi element jego aktywów; wyzbycie się lub utrata korzyści, uchylająca konieczność zwrotu wzbogacenia, zachodzi zatem jedynie w razie bezproduktywnego, konsumpcyjnego zużycia korzyści przy czym ciężar dowodu w tym zakresie spoczywa na wzbogaconym.

Powód w załącznikach nr 1, 3a, 3b, 4 i 6 do pisma procesowego z dnia 4 marca 2020r. wskazał, że pozwany przeznaczył na:

- spłatę podatku i składek ZUS w okresie od 12 stycznia 2014r. do 22 lipca 2015r. kwotę 65.823,11 zł (vide: k. 1237-1238 akt),

- spłatę kredytu w (...) Bank Spółce Akcyjnej w okresie od 1 stycznia 2014r. do 5 lipca 2015r. kwotę 2.759,18 zł (vide: k. 1241 akt),

- spłatę kredytu w (...) Bank Spółce Akcyjnej w okresie od 1 stycznia 2014r. do 30 października 2014r. kwotę 2.772 zł (vide: k. 1242 akt),

- spłaty kredytów w okresie od 9 stycznia 2014r. do 11 maja 2015r. kwotę 25.451,16 zł (vide: k. 1243-1244 akt),

- raty leasingowe za samochód w okresie od 28 lipca 2014r. do 12 lipca (...). kwotę 21.531 zł (vide: k. 1249 akt)

a więc łącznie 118.295,89 zł.

Powyższe wydatki prowadziły więc do zaspokojenia zaciągniętych przez pozwanego zobowiązań, a zatem tych wydatków nie można uznać za zwalniające pozwanego z obowiązku zwrotu nienależnego świadczenia (vide: uzasadnienie Sądu Najwyższego do w/w wyroku z dnia 24 stycznia 2014r. V CNP 13/13). Zużycie korzyści na kwotę 118.295,99 zł nie nastąpiło w sposób bezproduktywny, konsumpcyjny, gdyż w majątku pozwanego pozostała korzyść w postaci zmniejszenia pasywów. Sąd Apelacyjny podziela stanowisko powoda, że pozwany obowiązany był ponieść powyższe wydatki, a przeznaczenie na nie nienależnych środków uzyskanych od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. spowodowało, że inne wydatki mógł pokryć z innych środków finansowych.

W konsekwencji Sąd Apelacyjny uznał, że nie nastąpiło wygaśnięcie obowiązku zwrotu świadczenia stosownie do art. 409 k.c. Zdaniem Sądu Apelacyjnego pozwany powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu wartości świadczenia. Z ustaleń dokonanych przez Sąd pierwszej instancji wynika, że pozwany bez udziału K. S. (1) opracowywał umowy z kontrahentami, utrzymywał stałe kontakty mailowe z kontrahentami, miał stały kontakt z księgowością i urzędami, przygotowywał umowy z pracownikami i zajmował się wszelkimi sprawami związanymi z personelem Spółki, nadzorował terminowe wykonywanie płatności na rzecz pracowników, kontrahentów i urzędów. Jeżeli pozwany przygotowywał umowy dla pracowników, opracowywał umowy z kontrahentami to musiał mieć pewną wiedzę dotyczącą tych zagadnień. Z racji pełnionej funkcji Wiceprezesa Zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. powinien był znać przepisy k.s.h. w tym art. 210 § 1 k.s.h. W § 6 pkt 3 umowy o współpracy z dnia 1 maja 2013r. zastrzeżono, że wszelkie zmiany treści tej umowy wymagają formy pisemnej w postaci aneksu pod rygorem nieważności (vide: k. 14 akt). Pozwany biorąc pod uwagę zakres kompetencji określonych w umowie z dnia 1 maja 2013r. zwłaszcza przygotowywanie umów dla pracowników, opracowywanie umów z kontrahentami a także sprawowaną funkcję Wiceprezesa Zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P., musiał sobie zdawać sprawę co oznacza rygor nieważność czynności. Przy przyjęciu innego stanowiska zastanowić by się należało nad kompetencjami pozwanego do wykonywania umowy z dnia 1 maja 2013r. i sprawowania funkcji Wiceprezesa Zarządu Spółki w szczególności w jaki sposób opracowywał on umowy z kontrahentami czy umowy dla pracowników i w jaki sposób wykonywał czynności Wiceprezesa Zarządu Spółki nie znając podstawowych przepisów z k.s.h. Jeżeli pozwanemu powierzono opracowywanie umów dla pracowników i kontrahentów oznacza to, że musiał mieć on wiedzę w tym zakresie, a przynajmniej mógł ją bez trudności zdobyć. A przecież w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji pozwany powoływał się na ustne uzgodnienia w przedmiocie wysokości wynagrodzenia, wysokości dodatkowego wynagrodzenia, które były sprzeczne z § 6 pkt 3 umowy o współpracy z dnia 1 maja 2013r., ale przede wszystkim z art. 210 § 1 k.s.h.

Biorąc powyższe pod rozwagą na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zaskarżony wyrok zmieniono w pkt 1 o tyle tylko, że zasądzono od pozwanego na rzecz powoda:

- kwotę 110.713,95 oraz ustawowymi odsetki za opóźnienie od kwoty 70.897 zł od dnia 11 lutego 2016r. do dnia zapłaty i od kwoty 39.816,95 zł od dnia 19 października 2016r. do dnia zapłaty,

- kwotę 500 euro i 4.500 dolarów amerykańskich z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 stycznia 2016r.

Powód domagał się zasądzenia odsetek ustawowych od kwot dochodzonych w pozwie od dnia 22 stycznia 2015r. wywodząc, że pozwany pismem z dnia 28 grudnia 2015r. został wezwany do zwrotu bezpodstawnie pobranych kwot. Z dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy wynika, że powód pismem z dnia 28 grudnia 2015r. wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 81.617 zł (vide: k. 109 -110 akt). Pozwany pismem z dnia 7 stycznia 2016r. udzielił odpowiedzi na w/w pismo. Powód w piśmie z dnia 19 stycznia 2016r. stanowiącym odpowiedź na pismo pozwanego z dnia 7 stycznia 2016r. wezwał pozwanego ostatecznie do zapłaty kwoty 70.897 zł w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego pisma (k. 119 - 120 akt). Powyższe pismo pozwany otrzymał w dniu 27 stycznia 2016r., co wynika z treści pisma pozwanego z dnia 8 lutego 2016r. (vide: k. 121 akt). Przy przyjęciu 14 dni na możliwość spełnienia świadczenia przez pozwanego odsetki ustawowe od kwoty 70.897 zł zasądzono od dnia 11 lutego 2016r. Jak chodzi o kwotę 39.816,95 zł to powód nie wzywał pozwanego po 19 stycznia 2016r. do jej dobrowolnego spełniania, zaś w piśmie z dnia 19 stycznia 2016r. ostatecznie wezwał pozwanego do zapłaty kwoty70.897 zł. Sąd Apelacyjny uznał więc, że odsetki ustawowe od tej kwoty winny być zasądzone po upływie 14 dni licząc od daty doręczenia pozwanemu odpisu pozwu. Odpis pozwu wraz z załącznikami pozwany otrzymał w dniu 4 października 2016r. (vide: potwierdzenie odbioru - k. 137). Doliczając 14 dni odsetki ustawowe od kwoty 39.816,95 zł zasądzono od dnia 19 października 2016r. W odniesieniu do kwoty 4.500 dolarów amerykańskich i kwoty 500 euro to powód pismem z dnia 28 grudnia 2015r. wezwał pozwanego do ich zapłaty. Powód nie wskazał daty doręczenia pozwanemu tegoż pisma. Ponieważ pozwany odpowiedział na nie pismem z dnia 7 stycznia 2016r. to Sąd Apelacyjny uznał, że najpóźniej w dniu 7 stycznia 2016r. pozwany otrzyma l pismo powoda z dnia 28 grudnia 2015r. Przy przyjęciu 14 dni na zapłatę należności odsetki od 4.500 dolarów amerykańskich i kwoty 500 euro zasądzono od dnia 22 stycznia 2016r.

Ustalenia poczynione przez Sąd pierwszej instancji, jako znajdujące uzasadnienie w materiale zgromadzonym w aktach sprawy, Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne z wyłączeniem tego, że pozwany zawsze zwracał do kasy firmowej w archiwum nadwyżkę gotówki pobranej tytułem zaliczki na wydatki. Wnioski płynące z dokonanych ustaleń Sąd Apelacyjny nie aprobuje w zakresie tego, że:

- powództwo co do kwoty 110.713,95 zł, 4.500 USD i 500 euro winno było zostać oddalone,

- pozwany nie powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu Spółce dochodzonych przez powoda w niniejszym postępowaniu kwot,

- zużycie przez pozwanego środków w taki sposób, że nie jest już wzbogacony sprawiło, że powód nie może już domagać się zwrotu owych świadczeń.

Sąd Apelacyjny nie akceptuje więc argumentacji Sądu pierwszej instancji przytoczonej na uzasadnienie oddalenia powództwa, w zakresie braku wzbogacenia pozwanego i zużycia przez niego otrzymanych kwot, zaś nieważność zarówno umowy o współpracy z dnia 1 maja 2013r. jak i ustnych uzgodnień wynika z ich sprzeczności z art. 210 § 1 k.s.h.

Konsekwencją zmiany wyroku była też zmiana rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zawartego w punktach 2 i 3 zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 15.159,31 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Powód w uzasadnieniu do pozwu podał, ze łączna wartość dochodzonych należności wyrażona w walucie polskiej wynosi 134.128,60 zł. Powód wygrał postępowanie co do kwoty 130.478,60 zł, a więc w 98%, co uzasadnia uznanie go za wygrywającego proces w całości i zasądzenie na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c. na jego rzecz zwrot kosztów procesu w wysokości 15.159,31 zł. Na koszty te składają się 6.707 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu, 7.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego ustalone zgodnie z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r. poz. 1804), 17 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 1.235,31 zł tytułem zwrotu wydatków obejmujących należności za stawiennictwo świadków K. S. (1) i M. W..

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono z uwzględnieniem, że stroną przegraną w postępowaniu apelacyjnym jest pozwany. W związku z tym zasądzono od niego na rzecz powoda zwrot kosztów postępowania apelacyjnego na które składają się 6.707 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej od apelacji oraz kwota 4.050 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym w wysokości ustalonej na podstawie § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 w/w rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga Mariola Głowacka Elżbieta Fijałkowska