Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 1319/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 9 lipca 2021 r. w sprawie o sygn. akt III K 324/21.

1.2  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

P. K. (2)

Sytuacja majątkowa

Uprzednia karalność

Informacja e - (...) k. 301

Karta karna k. 296-300

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

Sytuacja majątkowa

Uprzednia karalność

Informacja e - (...)

Karta karna

Dokumenty zostały sporządzone przez uprawnione podmioty, nie były kwestionowana i nie budziły żadnych wątpliwości

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1

Prokurator zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 kpk, tj. art. 46 § 1 kk, polegającą na orzeczeniu wobec oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego obowiązku naprawienia szkody z jednoczesnym określeniem terminów wykonania tego obowiązku, odbiegających od terminu z daty uprawomocnienia się wyroku, w sytuacji gdy określenie terminu wykonania obowiązku w wypadku orzeczenia go jako środka kompensacyjnego nie znajduje oparcia w przepisach kodeksu karnego, albowiem obowiązek ten powstaje z chwilą uprawomocnienia się wyroku.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Zarzut był zasadny i zasługiwał na uwzględnienie.

Przemawia za tym w szczególności fakt, że obowiązek naprawienia szkody przewidziany w art. 46 § 1 kk jest bezterminowy, a co za tym idzie należność nie może być rozłożona na raty.

Naprawienie szkody może nastąpić na drodze przywrócenia stanu poprzedniego (restytucja naturalna) lub w formie pieniężnej. Przepis art. 46 k.k. nie wskazuje ani na sposoby naprawienia szkody, ani nie zobowiązuje sądu do określenia takiego sposobu w wyroku, co uprawnia do odesłania do art. 363 § 1 k.c. Sąd zatem obowiązany jest respektować wybór pokrzywdzonego, chyba że zachodziłyby przeszkody w restytucji naturalnej. Co do terminu naprawienia szkody należy mieć na względzie art. 9 k.k.w., zgodnie z którym wyrok (w tym orzeczenie w nim o kompensacji) staje się wykonalny z chwilą jego uprawomocnienia (zob. szerzej A. Marek, T. Oczkowski [w:] System..., t. 6, red. M. Melezini, 2016, s. 810).

Jak z kolei stwierdził Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 3 marca 2011 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 42/11, który Sąd Okręgowy w pełni podziela, określenie przez sąd w wyroku terminu naprawienia szkody, w wypadku orzeczenia tego obowiązku jako środka karnego na podstawie art. 46 § 1 k.k., nie znajduje żadnego oparcia w przepisach Kodeksu karnego. Niezależnie od powyższego brak było merytorycznych podstaw do takiego rozstrzygnięcia. Wprawdzie oskarżony przyznał się do winy, wyraził skruchę i zadeklarował naprawienie szkody, jednak zdaniem Sądu Okręgowego nie wywiązałby się z tego orzeczenia. Zwłaszcza mając na uwadze fakt obecnego i przyszłego pozbawienia wolności, a co za tym idzie brak dochodów.

Ubocznie wskazać należy, że nic nie stało i nie stoi na przeszkodzie, żeby oskarżony bezpośrednio porozumiał się z pokrzywdzonym co do sposobu i terminu spłaty. Nie może to jednak sprowadzać się do orzeczenia, które wydał Sąd Rejonowy. Należność wynikająca z tego obowiązku może być bowiem dochodzona od dnia uprawomocnienia się wyroku. Mając powyższe na uwadze, należało wyeliminować z punktu III zaskarżonego wyroku rozstrzygnięcie dotyczące rozłożenia spłaty wskazanej w nim należności na raty.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku, poprzez uchylenie w pkt III zaskarżonego wyroku rozstrzygnięcia w części dotyczącej rozłożenia na raty środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Z przyczyn wskazanych powyżej wniosek zasługiwał na uwzględnienie.

Lp.

Zarzut

3.2

Prokurator zaskarżonemu wyrokowi zarzucił także rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec P. K. (1) kary w wymiarze 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności i 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym za zarzucany mu czyn z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk, w sytuacji, gdy okoliczności sprawy, uprzednia karalność sprawcy, znaczny stopień społecznej szkodliwości dokonanego przez niego czynu, a także wzgląd na cele zapobiegawcze, jakie kara ma osiągnąć wobec oskarżonego oraz potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa przemawiają za wymierzeniem oskarżonemu kary surowszej.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Zarzut był zasadny i zasługiwał na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że rażąca niewspółmierność oznacza znaczną dysproporcję pomiędzy wymierzoną karą, środkiem karnym lub nawiązką a taką represją, która powinna być wymierzona, aby w odczuciu społecznym uznana została za sprawiedliwą. Nie każda więc nietrafność wymiaru środka represji karnej uzasadnia zmianę orzeczenia. Zarzut rażącej niewspółmierności jest zasadny wtedy, gdy kara, środek karny lub nawiązka wprawdzie mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, ale nie uwzględnia w sposób właściwy okoliczności dotyczących sądowego ich wymiaru (art. 53–56 kk). Zarzut ten może dotyczyć wyboru rodzaju kary, środka karnego, nawiązki lub innego środka albo ich wysokości, czy też niezastosowania np. instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary.

Jak słusznie wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 29 stycznia 2021 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 143/20, „rażąca niewspółmierność, zachodzi tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary”.

Sąd Okręgowy podziela również pogląd Sądu Apelacyjnego w Poznaniu zawarty w wyroku z dnia 3 marca 2021 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 211/20. Wskazano w nim, że „zarzut niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą. Niewspółmierność więc zachodzi wówczas, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzona za przypisane przestępstwa, nie odzwierciedla należycie stopnia szkodliwości społecznej czynu i nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary. Trzeba pamiętać, że zgodnie z art. 438 pkt 4 kpk ta niewspółmierność kary musi być „rażąca”. Chodzi tu więc przy wykazaniu tego zarzutu nie o każdą różnicę co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - rażąco niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować”.

Tym samym dopiero wykazanie rażącej niewspółmierności kary, a więc istnienia wyraźnej dysproporcji między karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary, uzasadnia korektę zaskarżonego wyroku przez sąd odwoławczy. Mając powyższe na uwadze, orzeczone wobec oskarżonego karę należało uznać za rażąco niewspółmierną.

Czyn, którego dopuścił się oskarżony, to jest czyn z art. 279 § 1 kk, jest zagrożony karą pozbawienia wolności, której dolna granica wynosi 1 rok, a górna 10 lat. Oskarżonemu wymierzono karę 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 1 roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym. Tym samym zastosowano instytucję kary mieszanej, która zdaniem Sądu Okręgowego była rażąco łagodna. Biorąc pod uwagę sposób działania oskarżonego, wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu, uprzednią wielokrotną karalność, działanie w warunkach recydywy z art. 64 § 1 kk i wysokość powstałej szkody, która nie została dotąd naprawiona w jakiejkolwiek części, należało mu wymierzyć karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Jest ona adekwatna do czynu, którego dopuścił się oskarżony, po raz kolejny naruszając porządek prawny i nie wyciągając żadnych wniosków z dotychczasowej karalności, w tym izolacji. Oskarżony musi trwale zmienić swoje postępowanie. Nie zaistniały jakiekolwiek szczególne okoliczności, które przemawiałyby za skorzystaniem przez niego z dobrodziejstwa kary mieszanej.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze, przez wymierzenie oskarżonemu P. K. (1) za zarzucany mu w akcie oskarżenia czyn kary 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Z przyczyn wskazanych powyżej wniosek prokuratora częściowo zasługiwał na uwzględnienie. Sąd Okręgowy w istocie uznał, że powinna być to kara bezwzględnego pozbawienia wolności. Wnioskowana kara 2 lat pozbawienia wolności byłaby jednak zbyt surowa. Wystarczająca będzie kata 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, stanowiąc dla oskarżonego odpowiednią dolegliwość.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.3  1

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.3.1  1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd Okręgowy zmienił w ten sposób, że w miejsce orzeczonej wobec oskarżonego w punkcie I kary 3 miesięcy pozbawienia wolności i 1 roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym na podstawie art. 279 § 1 kk wymierza mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Natomiast z punktu III, dotyczącego orzeczenia wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego, eliminuje rozłożenie spłaty wskazanej w nim należności na raty. W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Zwięźle o powodach zmiany.

Z przyczyn wskazanych w części 3.1 i 3.2 zaskarżony wyrok należało zmienić w sposób wskazany powyżej.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

P. K. (2)

III i IV

Na podstawie § 4 ust 1 i 3 i § 17 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu zasądzono od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie na rzecz adw. K. B. kwotę 619,92, w tym podatek od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną oskarżonemu z urzędu w instancji odwoławczej. Biorąc pod uwagę, że obrońca reprezentowała oskarżonego w postępowaniu odwoławczym, jej wniosek w tym zakresie zasługiwał na uwzględnienie.

Sąd na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych w instancji odwoławczej, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa, uznając, że uiszczenie ich byłoby dla oskarżonego zbyt obciążające.

7.  PODPIS

0.11.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika - 1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Kara i obowiązek naprawienia szkody

0.11.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

zmiana