Sygn. akt XI Ka 561/21
Dnia 5 października 2021 roku
Sąd Okręgowy w Lublinie XI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący Sędzia Dorota Dobrzańska
Protokolant Magdalena Toruń
przy udziale Prokuratora Doroty Mietlickiej
po rozpoznaniu dnia 5 października 2021 roku
sprawy D. K. syna C. i G. z domu L., urodzonego (...) w M.
oskarżonego z art. 286 § 1 kk
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę
od wyroku Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie z dnia 1 kwietnia 2021 roku
sygn. akt IX K 1015/20
I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla rozstrzygnięcie z pkt II;
II. w pozostałej części wyrok utrzymuje w mocy;
III. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa za postępowanie odwoławcze 180 (sto osiemdziesiąt) złotych opłaty oraz 20 (dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu wydatków.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
XI Ka 561/21 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego Lublin - Zachód w Lublinie z dnia 1 kwietnia 2021 roku wydany w sprawie IX K 1015/20 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.1.1. |
||||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.2.1. |
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3.1. |
Obraza przepisów postępowania tj. art. 4,7,410 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego, w szczególności wyjaśnień oskarżonego oraz uwzględnienie okoliczności przemawiających wyłącznie na niekorzyść oskarżonego, co skutkowało dokonaniem błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na uznaniu, iż zachowanie oskarżonego wypełnia znamiona zarzucanego mu czynu. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Wniesiona w niniejszej sprawie apelacja obrońcy oskarżonego nie zawiera żadnych przekonujących argumentów, tym samym nie zasługuje na uwzględnienie wniosek o uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego mu czynu. Podniesiony w środku odwoławczym zarzut obrazy art. 7 k.p.k. jest chybiony. Sąd pierwszej instancji rozstrzygał w oparciu o kompletny materiał dowodowy, który z poszanowaniem reguł procesu karnego ujawnił w toku rozprawy głównej. Wbrew twierdzeniom autora apelacji, zgromadzone dowody Sąd ocenił z uwzględnieniem wskazań wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego, a w następstwie w ten sposób dokonanej oceny ustalił prawidłowo stan faktyczny. W uzasadnieniu wyroku odniósł się do całokształtu materiału dowodowego sprawy wskazując, które dowody, ewentualnie w jakiej części, uznał za wiarygodne, a którym atrybutu takiego odmówił. Argumentacja, jako rzeczowa i logiczna, zasługuje na aprobatę, tym bardziej, że skarżący nie sformułował takich zarzutów, które mogłyby ją skutecznie zakwestionować. Okoliczności ujawnione w toku rozprawy głównej, udowodnione i w uwzględnieniu reguł art. 7 k.p.k., trafnie zostały ocenione. Ich ocena natomiast - kwestionowana przez apelującego - wynika z całościowej analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, obrazującego sposób działania oskarżonego, który to sposób w odniesieniu do pokrzywdzonego – którego zaufanie oskarżony sobie zaskarbił przez wieloletnią znajomość - okazał się w zupełności skuteczny. Pokrzywdzony powierzył bowiem oskarżonemu swoje pieniądze, których do dnia dzisiejszego nie odzyskał. Oskarżony zataił przed pokrzywdzonym, iż w momencie zwierania umowy pożyczki prowadzone wobec niego były trzy egzekucje komornicze (k. 67-67v). Pokrzywdzony posiadał zatem mylne wyobrażenie o możliwościach finansowych oskarżonego co do spłaty zaciągniętego zobowiązania. Takie zachowanie (zatajenie swoich problemów finansowych) nie dowodzi uczciwości działań oskarżonego, ale co słusznie podkreślił Sąd orzekający - wytworzeniu wrażenia, że jest osobą kompetentną, wiarygodną i rzetelną, której można pożyczyć określone środki finansowe, a następnie je odzyskać, i to z umówionym zyskiem. Zwrócić przy tym uwagę należy, iż jak wyjaśnił Sąd Najwyższy, do wprowadzenia w błąd skutkującego niekorzystnym rozporządzeniem mieniem wystarczające jest wywołanie błędnego wyobrażenia o okolicznościach decydujących o rozporządzeniu lub sposobie rozporządzenia ( wyrok SN z dnia 2 października 2015 r., sygn. akt III KK 148/15, LEX nr 1816561). Niezależnie od tego, czy oskarżony spłaciłby zaciągnięte zobowiązanie, czy też nie, to w momencie, gdy nie poinformował on swojego pożyczkodawcę o istniejącym ryzyku, zapewniając jednocześnie o zwrocie pożyczonej sumy, już w ten sposób doprowadził go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, gdyż gdyby tenże wiedział o rzeczywistym ryzyku, to środków tych by nie pożyczał. W tej sytuacji twierdzenie apelującego, że miał zamiar zwrócić pokrzywdzonemu otrzymane pieniądze wraz z obiecanymi odsetkami, a uniemożliwiły mu to zawirowania z kontrahentami oraz problemy zdrowotne- nie ma większego znaczenie dla oceny jego zachowania w kontekście znamion określonych w art. 286 § 1 k.k. Wprowadzenie w błąd lub wyzyskanie błędu, o jakim mowa w art. 286 § 1 k.k., zachodzi także wtedy, gdy sprawca świadomie zataił przed kontrahentem obiektywnie istniejącą sytuację, która ma wpływ na możliwość realizacji warunków transakcji wynikających z umowy ( zob. wyrok SN z dnia 6 grudnia 2017 r., sygn. akt V KK 240/17, OSNKW 2018/2/21, LEX nr 2410633). W opozycji do zarzutów apelującego zauważyć należy, że oskarżony nawet w momencie, kiedy odmówił zwrotu pożyczonej kwoty J. W., wskazując, że nie jest w stanie tego uczynić, podpisywał kolejne umowy z kolejnymi osobami utwierdzając ich w przekonaniu, iż pożyczone pieniądze odzyskają (k. 184v-185). Istotnym jest również fakt, na który zwrócił uwagę Sąd Rejonowy, iż na dzień zawarcia umowy z pokrzywdzonym J. W. – oskarżony D. K. nie zrealizował obowiązku naprawienia szkody w kwocie 10 000 złotych orzeczonego wyrokiem w sprawie IV K 457/17. Powyższe okoliczności aż nadto utwierdzają w prawidłowości ocen Sądu I instancji w zakresie zamiaru bezpośredniego oskarżonego wprowadzenia w błąd pokrzywdzonego i braku zamiaru wywiązania się przez oskarżonego z zawartej z nim umowy. |
||
Wniosek |
||
Zmiana i uniewinnienie lub uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wniosek niezasadny z powodu bezzasadności podniesionego zarzutu. |
||
Zarzut |
||
3.2. |
Naruszenie art. 415 § 1 zd. 2 k.p.k. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Apelacja okazała się zasadna w odniesieniu do zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji dyspozycji art. 415 § 1 k.p.k. Istotnie bowiem, w dniu 27 czerwca 2019 r. Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie, w sprawie II Nc 192/19 nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym, zasądził od D. K. na rzecz J. W. kwotę 32 650 zł wraz z ustawowymi odsetkami, która to kwota dotyczyła należności z tytułu zawartej umowy pożyczki (k. 106). Nie ulega zatem wątpliwości, że co do roszczenia objętego obowiązkiem naprawienia szkody w niniejszym postępowaniu karnym zapadło już prawomocne orzeczenie sądu cywilnego. W tej sytuacji zobowiązanie oskarżonego do zapłaty na rzecz pokrzywdzonej kwoty 27 650 złotych, było niedopuszczalne. |
||
Wniosek |
||
Uchylenie wyroku w pkt II. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wobec przytoczonych wyżej argumentów, Sąd Okręgowy uchylił wadliwe rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w zakresie orzeczonego w punkcie II wyroku obowiązku naprawienia szkody. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
4.1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Uchylono rozstrzygnięcie z pkt II dotyczące zasądzenia obowiązku naprawienia szkody. |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
Podstawą rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego w Lublinie jest treść art. 415 § 1 k.p.k. Co do roszczenia objętego obowiązkiem naprawienia szkody, zapadło prawomocne orzeczenie Sądu Rejonowego Lublin - Zachód w Lublinie 19 z dnia 27 czerwca 2019 r. w sprawie II Nc 192/19. |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
5.3.1.1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
5.3.1.4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
II. |
W pozostałym zakresie utrzymany wyrok w mocy. |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|
III. |
Stosownie do treści art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. w zw. z art. 2ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych /Dz.U. z 1983r. Nr 49, poz. 223 z póź.zm./ zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa za postępowania odwoławcze kwotę 180 złotych tytułem opłaty oraz kwotę 20 złotych tytułem zwrotu wydatków. |
|
7. PODPIS |
||
Dorota Dobrzańska |
1.3. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Uznanie za winnego |
||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.4. Wnioski |
|||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |