Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Poznań, dnia 31 marca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:sędzia Małgorzata Małecka

Protokolant:protokolant sądowy Tomasz Wojciechowski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 marca 2022 r. w P.

sprawy z powództwa K. P.

przeciwko (...) spółce z o.o. w P.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 129.472,04 zł (sto dwadzieścia dziewięć tysięcy czterysta siedemdziesiąt dwa złote 4/100 groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w płatności:

a)  od kwoty 108.609,03 zł od dnia 7 lutego 2020 r.,

b)  od kwoty 20.863,01 zł od dnia 23 czerwca 2020 r.

do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  koszty procesu rozdziela stosunkowo obciążając nimi powoda w 33%, natomiast pozwanego w 67%, szczegółowe rozliczenie pozostawiając referendarzowi sądowemu przy uwzględnieniu wynagrodzenia dla pełnomocników stron na poziomie dwukrotności stawki minimalnej.

/-/ Sędzia Małgorzata Małecka

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 27 lutego 2014r. powód K. P. , działający przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. kwoty 302.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty w związku z wprowadzeniem strefy ograniczonego użytkowania dla lotniska P. –Ł. oraz o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód podał, że jest właścicielem:

a)  nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonej w P. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy (...) w P. prowadzi księgę wieczystą nr (...),

b)  nieruchomości gruntowej zabudowanej domem mieszkalnym, położonej w P. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy (...) w P. prowadzi księgę wieczystą nr (...).

Zgodnie z uchwałą Sejmiku Województwa (...) Nr (...) z dnia 30 stycznia 2012 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska P. – Ł. w P., obie nieruchomości powoda znalazły się w strefie wewnętrznej obszaru ograniczonego użytkowania.

Powód podał, że na dochodzoną przez niego kwotę składa się łącznie 189.000 zł odszkodowania z tytułu obniżenia wartości nieruchomości (84.000 zł za nieruchomość (...) i 105.000 zł za nieruchomość (...)) oraz 113.000zł odszkodowania odpowiadającego nakładom koniecznym do zapewnienia nieruchomości właściwego klimatu akustycznego ( po 56.500 zł za każdą nieruchomość), zaś odsetki żądane są od dnia wytoczenia powództwa.

W odpowiedzi na pozew z dnia 24 października 2014 r. pozwany (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. , działając również przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwany zarzucił, że powód nie załączył do pozwu jakichkolwiek dokumentów, z treści których by wynikało, że nieruchomości są zabudowane domami mieszkalnym, przez co brak jest legitymacji procesowej po stronie powodowej do dochodzenia zapłaty odszkodowania.

Pozwany podał, że samo wprowadzenie (...) nie przesądza automatycznie o odpowiedzialności odszkodowawczej, bowiem odszkodowanie przysługuje za konkretną szkodę, która powstała w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości, nadto zgodnie z art. 129 (...), należy wykazać związek przyczynowy pomiędzy wprowadzonym ograniczeniem a szkodą. Pozwany wskazał, że od kilkudziesięciu lat faktyczny sposób wykorzystywania nieruchomości przez powoda nie uległ zmianie. Pozwany zwrócił uwagę, że powód nie wykazał, że poniósł szkodę w związku z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, nie wskazał też na czym w jego przypadku ta szkoda polega. Zaznaczył, że przed wprowadzeniem (...), liczba operacji lotniczych w porze nocnej była wyższa aniżeli po wprowadzaniu obszaru, nadto, że objęcie (...) zabudowy mieszkaniowej, miało na celu zagwarantowanie dodatkowej ochrony dla nieruchomości położonych najbliżej lotniska. Pozwany podał, że uchwała nie wprowadza dla nieruchomości strony powodowej żadnych ograniczeń w zakresie przeznaczania terenu ani co do sposobu korzystania z niego. Podał, że obszar ograniczonego użytkowania został wytyczony w oparciu o dane dotyczące hipotetycznej najgorszej doby w ciągu roku, która nie musi nastąpić, jak również, że cały czas podejmowane są kroki zmierzające do ograniczenia poziomu hałasu, a (...) nie przekracza norm emisji hałasu dopuszczalnego w (...). Pozwany wskazał, iż nastąpił spadek operacji lotniczych, który będzie utrzymywał się w następnych latach.

Pozwany wniósł również o oddalenie żądania strony powodowej co do żądania zasądzenia odsetek, wskazując, iż strona powodowa nie udowodniła istnienia obowiązku spełnienia świadczenia pieniężnego przez pozwanego w momencie wytoczenia powództwa, a tym samym, nie ma podstaw do przyjęcia, pozwany spóźnia się ze spełnieniem tego świadczenia.

W piśmie procesowym z dnia 22 grudnia 2014r., powód podtrzymał swoje żądanie, zgłoszone twierdzenia i wnioski dowodowe. Zaprzeczył, by nie posiadał legitymacji procesowej do wystąpienia z żądaniem objętym pozwem i podtrzymał swoje twierdzenie, że obie nieruchomości są zabudowane budynkami mieszkalnymi, co wynika z załączonych do pozwu dokumentów, a ponadto zostanie wykazane opinią biegłego.

Pismem z dnia 29 maja 2017r. powód zmienił swoje żądanie dochodząc od pozwanego:

kwoty 75.100 zł tytułem odszkodowania za utratę wartości nieruchomości przy ul. (...),

kwoty 45.000 zł tytułem odszkodowania za utratę wartości nieruchomości przy ul. (...),

kwoty 181.900 zł tytułem wartości nakładów, jakie muszą być poniesione przez powoda w budynkach mieszkalnych przy ul. (...), w celu doprowadzenia ich do stanu zgodnego z wymogami norm dotyczących izolacyjności akustycznej.

Na rozprawie w dniu 23 czerwca 2017r. pełnomocnik powódki sprecyzował żądanie pozwu i oświadczył, że jego zmianę roszczenia zgłoszoną w piśmie z dnia 20 maja 2017r. należy potraktować jako cofnięcie powództwa wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie żądanej kwoty z tytułu odszkodowania za utratę wartości nieruchomości ponad kwotę 120.100 zł. Jednocześnie powód oświadczył, że rozszerza powództwo z tytułu nakładów do kwoty 181.900 zł ( po 90.950 zł za każda nieruchomość).

Wyrokiem częściowym z dnia 26 czerwca 2017r. Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda tytułem odszkodowania za zmniejszenie wartości obu nieruchomości łącznie kwotę 120.100 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 27 stycznia 2017r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo co do ustawowych odsetek od kwoty 120.100 od dnia 28 lutego 2014r. do dnia 26 stycznia 2017r., w pozostałym zakresie umarzając postępowanie. (k. 470 akt). Wyrokiem z dnia 8 maja 2018r. Sąd Apelacyjny w Poznaniu oddalił apelację pozwanego od wyroku częściowego z dnia 26 czerwca 2017r. (k. 557 akt)

Wyrokiem z dnia 31 marca 2022r. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 129.472,04 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w płatności:

a)  od kwoty 108.609,03 zł od dnia 7 lutego 2020 r.,

b)  od kwoty 20.863,01 zł od dnia 23 czerwca 2020 r.

do dnia zapłaty ( punkt I wyroku), natomiast w pozostałym zakresie powództwo oddalił ( punkt II wyroku).

W punkcie III wyroku Sąd rozdzielił koszty procesu stosunkowo obciążając nimi powoda w 33%, natomiast pozwanego w 67%, szczegółowe rozliczenie pozostawiając referendarzowi sądowemu przy uwzględnieniu wynagrodzenia dla pełnomocników stron na poziomie dwukrotności stawki minimalnej.

Sąd Okręgowy ustalił, następujący stan faktyczny:

Powód jest właścicielem:

a)  nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym w zabudowie bliźniaczej, położonej w P. przy ul. (...), o powierzchni 0,0721 ha, działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy (...) w P. prowadzi księgę wieczystą nr (...),

b)  nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym w zabudowie bliźniaczej, położonej w P. przy ul. (...), o powierzchni 0,0721 ha, działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy (...) w P. prowadzi księgę wieczystą nr (...).

Nieruchomość przy ul. (...) zabudowana jest jednokondygnacyjnym, podpiwniczonym, budynkiem mieszkalnym w zabudowie bliźniaczej, wykonanym w technologii murowanej. Powierzchnia użytkowa budynku wynosi 72,80 m ². Działka ma kształt prostokąta, front działki jest ogrodzony przęsłami drewnianymi, posiada bezpośredni dostęp do drogi publicznej o nawierzchni urządzonej. Dojście do budynku jest utwardzone kostką betonową. Na niezabudowanej części gruntu znajduje się trawnik i nasadzenia drzew i krzewów.

Dla obszaru, na którym położona jest nieruchomość powoda brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W obowiązującym obecnie Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy T. teren, na którym położona jest nieruchomość oznaczono symbolem M.4 ( tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej o dużej intensywności).

dowód: wydruk treści księgi wieczystej KW nr (...) (k. 21- 30 akt), opinia biegłego K. R. (k. 272-308akt).

Nieruchomość przy ul. (...) zabudowana jest jednokondygnacyjnym, podpiwniczonym, budynkiem mieszkalnym w zabudowie bliźniaczej oraz budynkiem gospodarczym wykonanymi w technologii murowanej. Powierzchnia użytkowa budynku mieszkalnego wynosi 103,90 m ². Działka ma kształt prostokąta, front działki jest ogrodzony przęsłami drewnianymi, posiada bezpośredni dostęp do drogi publicznej o nawierzchni urządzonej. Dojście do budynku jest utwardzone kostką betonową. Na niezabudowanej części gruntu znajduje się trawnik i nasadzenia drzew i krzewów.

Dla obszaru, na którym położona jest nieruchomość powoda brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W obowiązującym obecnie Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy T. teren, na którym położona jest nieruchomość oznaczono symbolem M.4 ( tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej o dużej intensywności).

dowód: wydruk treści księgi wieczystej KW nr (...) (k. 9 - 20 akt), opinia biegłego K. R. (k. 309-345 akt).

W dniu 30 stycznia 2012 r. Sejmik Województwa (...) podjął uchwałę Nr (...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska P.-Ł. w P., która weszła w życie w dniu 28 lutego 2012 r. Uchwała ta utworzyła obszar ograniczonego użytkowania dla lotniska P.-Ł. w P., podzielony na dwie strefy tzw. strefę wewnętrzną i tzw. strefę zewnętrzną, a w nim określiła ograniczenia w zakresie przeznaczania terenów, wymagań technicznych dotyczących budynków oraz sposobu korzystania z terenów.

W myśl postanowienia § 4 uchwały, w obszarze ograniczonego użytkowania wyodrębniono dwie strefy:

1) strefę zewnętrzną, której obszar od zewnątrz wyznacza linia będąca granicą obszaru ograniczonego użytkowania, określona w § 3, a od wewnątrz linia będąca obwiednią:

a) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 60 dB oraz dla pory nocy LAeqN = 50 dB, pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych;

b) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 55 dB oraz dla pory nocy LAeqN = 45 dB, pochodzącego od pozostałych źródeł hałasu związanych z działalnością lotniska;

2) strefę wewnętrzną, której obszar od zewnątrz wyznacza linia będąca obwiednią, o której mowa w pkt 1, a od wewnątrz linia biegnąca wzdłuż granicy lotniska.

W obszarze ograniczonego użytkowania zabroniono przeznaczania nowych terenów pod budowę szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży oraz pod strefy ochronne A uzdrowisk (§ 7 uchwały).

W obszarze ograniczonego użytkowania określono następujące sposoby korzystania z terenów w strefie wewnętrznej (§ 8 ust. 2):

a) zabroniono budowy nowych szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b) dopuszczono rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c) zabroniono tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

d) dopuszczono lokalizowanie zabudowy mieszkaniowej, pod warunkiem zapewnienia właściwego komfortu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej.

W uchwale wprowadzono ponadto wymagania techniczne dotyczące budynków położonych w strefie wewnętrznej obszaru ograniczonego użytkowania w postaci obowiązku zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynkach
z pomieszczeniami wymagającymi ochrony akustycznej poprzez stosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej (§ 9 ust. 2).

Na mocy tej uchwały opisane wyżej nieruchomości, należące do powoda, znalazły się w tzw. strefie wewnętrznej obszaru ograniczonego użytkowania.

Okoliczności niesporne, jak również dowody: decyzja Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z 7 grudnia 2011r. (k. 146- 169 akt), decyzja (...) Dyrektora Ochrony Środowiska w P. z 28 lutego 2011r. wraz z załącznikiem (k. 112-145 akt), wyciąg z raportu o oddziaływaniu na środowisko „Rozbudowa i modernizacja (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością im. H. W. (1)” (k. 170 - 177 akt), sprawozdanie z badań (k. 189v - akt) , informacja odnośnie sposobu wdrożenia warunków realizacji projektu pn. Rozbudowa i modernizacja (...) spółki z o. o. im. H. W. określonych w Decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (k. 178- 180v akt).

Pismem z dnia 26 lutego 2014r., powód wezwał pozwanego do zapłaty łącznej kwoty 337.500 zł tytułem odszkodowania za zmniejszenie wartości obu nieruchomości w terminie 7 dni.

. dowód: pismo z dnia 26 lutego 2014r. zawierające zgłoszenie roszczenia (k. 463 akt),

Wartości nieruchomości powoda uległy zmniejszeniu w następstwie wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, bowiem dla przeciętnego użytkownika rynku, nieruchomości położne w granicach wyżej wskazanego obszaru ograniczonego użytkowania obarczone są wadą ponadnormatywnego oddziaływania hałasu.

Utrata wartości rynkowej nieruchomości powoda położonej przy ul. (...) w związku z położeniem w obszarze ograniczonego użytkowania dla lotniska P. –Ł. wyniosła 45.000 zł, natomiast nieruchomości położonych przy ul. (...) kwotę 75.100 zł, łącznie 120.100 zł.

dowód: opinie biegłego K. R. (k. 272 - 345 akt), wyjaśnienia biegłego K. R. (e-protokół k. 450 – 451 akt).

W związku z wprowadzeniem (...) dla lotniska P.- Ł. w P. nieruchomości powoda wymagają nakładów w celu dotrzymania norm co do izolacyjności akustycznej. Z obliczeń akustycznych wynika, że należy wymienić okna na okna o podwyższonej izolacyjności akustycznej oraz zwiększyć izolacyjność akustyczną ścian zewnętrznych w budynku przy ul. (...) (tabela nr 32a opinii biegłego W. P.), natomiast w przypadku budynku przy ul. (...) wymienić okna na okna o podwyższonej izolacyjności akustycznej oraz zwiększyć izolacyjność akustyczną ścian zewnętrznych i sufitu podwieszanego (tabela nr 32b opinii biegłego W. P.). Z uwagi na to, że warunkiem zachowania obliczonej izolacyjności akustycznej okien jest pozostawanie ich w pozycji zamkniętej, w budynkach powoda zostaną zmienione warunki dotyczące wentylacji pomieszczeń. W celu zapewnienia właściwej wymiany powietrza przez cały czas, bez względu na porę roku i warunki atmosferyczne, niezbędne jest wykonanie instalacji wentylacyjnej w obu budynkach. Koszt nakładów, które powód powinien ponieść w związku z wprowadzeniem (...) w celu zapewnienia właściwego klimatu akustycznego dla nieruchomości położonych w P., przy ul. (...) i przy ul. (...), w związku z określeniem na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków w zakresie, w jakim dotyczą podwyższonych na tym obszarze wymagań izolacyjności akustycznej, zgodnie z uchwałą Sejmiku Województwa (...) nr (...) z dnia 30 stycznia 2012 r., wynosi łącznie 129.472,04 zł brutto wg cen aktualnych na dzień sporządzenia opinii.

dowód : opinia biegłego Z. B. (k.663-732, 810-867, 943-945 akt), opinia biegłego W. P. (2) (k. 613-660, 799-806, 953-954 akt).

Do dnia wniesienia pozwu pozwany nie uiścił żądanej przez powoda kwoty
w jakiejkolwiek części.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci dokumentów (urzędowych i prywatnych) oraz opinii biegłych sądowych W. P. (2) i Z. B..

Zgodnie z treścią art. 244 k.p.c. dokumenty urzędowe stanowią dowód tego co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Zgodnie natomiast z treścią art. 245 k.p.c. dokumenty prywatne stanowią dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Zgromadzone w sprawie dokumenty nie były kwestionowane przez strony. Również Sąd nie znalazł podstaw, aby kwestionować zgromadzone w sprawie dokumenty urzędowe i prywatne z urzędu. Wiarygodność kserokopii dokumentów również nie budziła wątpliwości Sądu. Mimo, że kserokopia nie jest dokumentem, a stanowi jedynie element twierdzenia strony o istnieniu dokumentu o treści odpowiadającej kserokopii, to w niniejszej sprawie żadna ze stron nie podniosła zarzutów kwestionujących istnienie określonych dokumentów prywatnych czy urzędowych.

Opinia biegłego sądowego z dziedziny akustyki W. P. (2) została zakwestionowana przez obie strony. Pozwany wniósł o pominięcie dowodu z opinii biegłego, dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych, ewentualnie przedstawienie pisemnej opinii uzupełniającej z uwzględnieniem okoliczności wskazanych przez pozwanego. Pozwany zgłosił wobec biegłego wiele zarzutów, które zawarł w swoich pismach z dnia 11 lutego 2020r., 22 czerwca 2022r. i 9 września 2020r.

Powód również zgłosił swoje uwagi do opinii biegłego akustyka w piśmie z dnia 17 lutego 2020r., wnosząc o jego przesłuchanie na rozprawie, ewentualnie o wydanie przez niego opinii uzupełniającej.

Biegły sądowy W. P. (2) odniósł się do zarzutów obu stron w 2 uzupełniających opiniach z dnia 17 maja 2020r. i z 20 lutego 2021r.

Biegły wyjaśnił, że nie informował stron o wizji lokalnej, albowiem nie został przez Sąd zobowiązany do przeprowadzenia dowodu z oględzin, które należy wykonać w obecności i z udziałem Sądu. Biegły wykonywał jedynie pomiary akustyczne i dlatego kontaktował się jedynie z powodem w celu udostępnienia mu budynków. Podczas wyboru punktów pomiarowych i pomiarów akustycznych nie ustalał on z powodem jakichkolwiek okoliczności, które używałby podczas opiniowania. Zaprzeczył, by w opinii odniósł się do pojęcia „szkody,” albowiem w zakresie jego obowiązków nie leży wykonywanie szacowania kosztów rewitalizacji akustycznej budynków. Wskazał, że podczas opiniowania wszelkie ustalenia stanu technicznego budynku otrzymuje od biegłego budowlanego. Biegły w sposób szczegółowy przedstawił stosowaną metodologię sporządzania opinii. Biegły wyjaśnił, że po konsultacji z biegłym z dziedziny budownictwa uzgodnili inny wariant dostosowania przegród zewnętrznych zwiększający izolacyjność akustyczną do wymaganej wartości podanej w opinii głównej, skutkujący nie wystąpieniem zmniejszenia powierzchni użytkowej budynków.

Opinia biegłego sądowego z dziedziny budownictwa Z. B. również została zakwestionowana przez strony. Pozwany wniósł o pominięcie dowodu z opinii biegłego, dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych, ewentualnie przedstawienie pisemnej opinii uzupełniającej z uwzględnieniem okoliczności wskazanych przez pozwanego. Pozwany zgłosił wobec biegłego wiele zarzutów, które zwarł w swoich pismach z dnia 11 lutego 2020r., 3 lipca 2022r. i 9 września 2020r.

Powód zgłosił swoje uwagi do opinii biegłego z dziedziny budownictwa w swoim piśmie z dnia17 lutego 2020r., wnosząc o jego przesłuchanie na rozprawie, ewentualnie o wydanie przez niego opinii uzupełniającej.

Biegły sądowy Z. B. odniósł się do zarzutów obu stron w swoich 2 uzupełniających opiniach z dnia 19 maja 2020r. i z 22 stycznia 2021r.

Biegły wyjaśnił, że opis przegród sporządził w oparciu o oględziny, dane techniczne zawarte w projekcie budowlanym oraz oświadczenia właściciela budynków w zakresie elementów zakrytych. Podkreślił, że przyjęte w opinii parametry akustyczne okien są takie, jak to określił w swoich obliczeniach biegły akustyk i tylko takie okna uwzględnia w nakładach rewitalizacyjnych, zaznaczając, że nie wykraczają one poza te normowe obliczenia. Biegły wyjaśnił, że okna, które winny zostać zastosowane w budynkach powoda są oknami o podwyższonych współczynnikach izolacyjności akustycznej są wykonywane na indywidualne zlecenie uwzględniające wymiary i parametry akustyczne dla konkretnego budynku. Tym samym nie mogą zostać zakupione na rynku wtórnym. Ponadto tzw. okna porozbiórkowe są materiałem nie posiadającym żadnych certyfikatów i odpowiednich badań laboratoryjnych potwierdzających ich parametry techniczne. Natomiast na zarzut pozwanego, iż nie był uprawniony do weryfikacji konieczności zmiany warunków dotyczących wentylacji, wyjaśnił, że podstawę do dokonania tej oceny upatruje w treści par. 2 pkt 3 uchwały Sejmiku Województwa (...) z dnia 30.01.2012r. w sprawie utworzenia (...) dla L. P. – Ł. w P.. Wprawdzie biegły akustyk w swoich zaleceniach nie zawarł potrzeby dokonania wymiany wentylacji, jednakże z uwagi na to, że budynek oddany do użytku musi spełniać szereg wymogów technicznych, to w sytuacji zamontowania okien o podwyższonej izolacyjności akustycznej ( który to parametr jest zachowany jedynie w przypadku pozostawania okien w pozycji zamkniętej) i niemożności zapewnienia dopływu świeżego powietrza poprzez rozszczelnienie bądź uchylenie okien, niemożliwa okazałaby się wymiana powietrza, niezbędna do prawidłowego funkcjonowania ludzi w budynku. Biegły podkreślił, że zaproponowany system wentylacji nawiewno-wywiewnej nie stanowi podwyższenia standardu budynku, tylko zapewni spełnienie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki. Biegły w kosztorysie nakładczym, załączonym do opinii uzupełniającej z dnia 19 maja 2020r., obliczył wartość nakładów niezbędnych do zachowania wymaganej ( obliczonej przez akustyka) izolacyjności akustycznej ścian zewnętrznych przy „doizolowaniu” ścian od zewnątrz (II wariant). W opinii z dnia 19 maja 2020r. biegły podwyższył wartość nakładów koniecznych na 2 budynki powoda o kwotę 20.863,01 zł, uwzględniając zarzuty powoda co do konieczności ujęcia w kosztorysach nakładów związanych z wymianą parapetów wewnętrznych z konglomeratu, przesunięciem grzejników c.o., dostosowaniem instalacji elektrycznej w obydwu budynkach, dostosowaniem mebli kuchennych w budynku przy ul. (...). Wskazał również, że przy doizolowaniu ścian od wewnątrz powierzchnia użytkowa budynku przy ul. (...) zmniejszy się o 1,16 m2, natomiast budynku przy ul. (...) zmniejszy się o 1,19 m2.

Sąd uznał opinie biegłych W. P. (2) i Z. B. za w pełni wiarygodne, szczególnie, że opinie zostały sporządzone przez osoby kompetentne, dysponujące odpowiednim zasobem wiedzy. Obie opinie są konsekwentne, jednoznaczne i stanowcze, a nadto zostały wydane z uwzględnieniem całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i badań własnych biegłych. Biegli w sposób szczegółowy przedstawili w swoich opiniach przesłanki, na których się oparli formułując końcowe wnioski. Zaprezentowane w nich ustalenia poparte zostały rzeczową, logiczną i zgodną z zasadami poprawnego wnioskowania argumentacją, co pozwala stwierdzić, że ich autorzy dysponują rzetelną wiedzą specjalistyczną w swojej dziedzinie i pozwala je uznać za pełne i kompletne.

Mając powyższe na względzie Sąd uznał za zbędne przeprowadzenie dowodu z opinii innych biegłych, a także za niezasadne pominięcie dowodu z opinii do tej pory w sprawie sporządzonych (punkt 2 postanowienia Sądu wydanego na rozprawie w dniu 31 marca 2022r.). Zebrany w sprawie materiał dowodowy był bowiem wystarczający dla merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd. Na podkreślenie zasługuje, że Sąd ma wprawdzie obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii dalszych biegłych, jednakże sytuacja taka zachodzi jedynie wtedy, gdy jest to potrzebne dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności, gdy przeprowadzona już opinia jest nieprzekonująca, niekompletna, pomija lub wadliwie przedstawia istotne okoliczności, zawiera istotne luki, bo nie odpowiada na postawione tezy dowodowe, jest niejasna, czyli nienależycie uzasadniona lub nieweryfikowalna, tj. gdy przedstawiona przez eksperta analiza nie pozwala organowi orzekającemu skontrolować jego rozumowania co do trafności jego wniosków końcowych. (postanowienie SN z dnia 19 sierpnia 2009 r., III CSK 7/09, postanowienie SN z dnia 29 sierpnia 2013 r., I CSK 20/13). W ocenie Sądu, opinii łącznej sporządzonej przez biegłych sądowych W. P. (2) i Z. B. nie można postawić takich zarzutów.

Sąd zważył, co następuje:

W rozpoznawanej sprawie powód domagał się odszkodowania na podstawie
art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska (u.p.o.ś.), wywodząc swoje roszczenia z faktu utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska P.-Ł. w P. na mocy uchwały Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 30 października 2012 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska P.-Ł. w P.. Jest niesporne, że na jej podstawie nieruchomości powoda znalazły się w tzw. strefie wewnętrznej obszaru ograniczonego użytkowania. W ramach zgłoszonego powództwa, powód domagał się kwoty 181.900 zł tytułem kosztów rewitalizacji akustycznej (po 90.950 zł na każdą nieruchomość)

Za uwzględnieniem roszczenia objętego punktem 1 pozwu wraz z rozszerzeniem powództwa zawartym w piśmie z dnia 29 maja 2017r. przemawiała analiza materiału dowodowego znajdującego się w aktach sprawy oraz ocena stanu faktycznego, dokonana przez pryzmat przepisów powołanych w uzasadnieniu pozwu. Należało podzielić argumentację powoda o istnieniu odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego za tak ustalony stan faktyczny, elementem którego jest konieczność poniesienia kosztów odpowiadających nakładom koniecznym do zapewnienia nieruchomości właściwego klimatu akustycznego w związku z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska P. – Ł. w P..

Stosownie do przepisu art. 135 § 1 u.p.o.ś. obszar ograniczonego użytkowania tworzy się dla oczyszczalni ścieków, składowiska odpadów komunalnych, kompostowni, trasy komunikacyjnej, lotniska, linii i stacji elektroenergetycznej oraz instalacji radiokomunikacyjnej, radionawigacyjnej i radiolokacyjnej, jeżeli z przeglądu ekologicznego albo z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaganej przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, albo z analizy porealizacyjnej wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem zakładu lub innego obiektu.

Obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, lub dla zakładów, lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako takie przedsięwzięcie, tworzy sejmik województwa, w drodze uchwały – art. 135 ust. 2 u.p.o.ś. Przed nowelizacją tego przepisu czynił to natomiast właściwy Wojewoda w drodze rozporządzenia; przykładem tutaj jest chociażby lotnisko wojskowe P. – K.. Dla zakładów lub innych obiektów, niewymienionych w art. 135 ust. 2 u.p.o.ś., czyni to rada powiatu, w drodze uchwały (art. 135 ust. 3 u.p.o.ś.). Zgodnie z treścią art. 135 ust. 3a u.p.o.ś. tworząc obszar ograniczonego użytkowania, wskazane organy określają granice obszaru, ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu, wymagania techniczne budynków oraz sposób korzystania z terenów wynikające z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko lub analizy porealizacyjnej albo przeglądu ekologicznego. Tworząca obszar ograniczonego użytkowania uchwała sejmiku województwa (uprzednio rozporządzenie właściwego wojewody) albo uchwała rady powiatu - po ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym (art. 2 i art. 13 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 449) - stają się aktami prawa miejscowego.

Powód domagał się kwoty łącznej kwoty 181.900 zł (po 90.950 zł na każdą nieruchomość) tytułem nakładów, które należy ponieść w celu zapewnienia właściwego klimatu akustycznego dla jego domów.

Wskazać należy, że szkoda w majątku powoda przejawiająca się w konieczności poniesienia nakładów rewitalizacyjnych powstała już w dacie wejścia w życie uchwały Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 30 stycznia 2012 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska P.-Ł. w P., tj. w dniu 28 lutego 2012 r. W tym miejscu wskazać należy, że polska norma PN-B-02151-3:2015-10 normuje wymaganą izolacyjność akustyczną przegród budowlanych.

Z opinii biegłego sądowego W. P. (2) wynika, że budynki mieszkalne powoda przed wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania spełniały wymogi Polskiej Normy, tj. normy (...) z zakresu izolacyjności akustycznej. Natomiast po wprowadzeniu obszaru ograniczonego użytkowania przedmiotowe budynki nie spełniają już tych wymogów. W związku z tym, wymagają nakładów w postaci wymiany stolarki okiennej, poprawy izolacyjności akustycznej przegród zewnętrznych oraz wykonania instalacji wentylacyjnej mechanicznej, co ma bezpośredni związek z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska P. – Ł. w P.. Koszt nakładów, które powód powinien ponieść w związku z wprowadzeniem (...) w celu zapewnienia właściwego klimatu akustycznego dla nieruchomości położonej w P., przy ul. (...), wynosi 57.068,18 zł (doizolowanie wewnętrzne), natomiast dla nieruchomości położonej w P., przy ul. (...), wynosi 72.403,86 zł (doizolowanie wewnętrzne), które to wartości zostały ustalone przez biegłego sądowego Z. B.. Wprawdzie strony zgłosiły pod adresem opinii szereg zarzutów, ale biegli odnieśli się do nich wyczerpująco w swoich opiniach uzupełniających. Na podkreślenie zasługuje, że na zarzut powoda, biegły Z. B. przestawił wprawdzie drugi wariant opinii z izolacją zewnątrzną budynków (ul. (...) – 107.201,22 zł, ul. (...) – 119.441,88 zł), jednakże z uwagi na znaczącą różnicę miedzy kosztami nakładów, Sąd dokonał wyboru izolacji wewnętrznej budynków. Na podkreślenie zasługuje, że powodem przygotowania przez biegłego wariantu drugiego, był zarzut powoda, że w przypadku dokonania izolacji od wewnątrz, doszłoby do zmniejszenia powierzchni użytkowej obu budynków. Zauważyć jednak należy, iż porównując wielkość ubytków w powierzchni obu domów ( w budynku przy ul. (...)m2, w budynku przy ul. (...) m) i to przy uwzględnieniu, że w rozbiciu na poszczególne pomieszczenia, różnica ta nie przekracza 0,78 m2, jest to ubytek nieznaczny, niemający w sposób oczywisty znaczenia dla wartości rynkowych budynków. Nie może więc być brany pod uwagę przy decydowaniu o wyborze wariantu ocieplania budynków. Sąd uznał, iż stronie powodowej należy się zatem odszkodowanie z tytułu konieczności poniesienia nakładów w celu dotrzymania norm co do izolacyjności akustycznej w budynkach położonych w P. przy ul. (...) i ul. (...) w wariancie doizolowania wewnętrznego budynków, uznając, że w przypadku dokonania wyboru wariantu doizolowania zewnętrznego, doszłoby do nieuzasadnionego wzbogacenia powoda kosztem pozwanego.

Mając powyższe na względzie, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 129.472,04 zł, stanowiącą sumę wartości nakładów koniecznych do poniesienia (punkt I wyroku)

O odsetkach Sąd orzekł w oparciu o treść art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c., zasądzając je na rzecz powoda:

1)  od kwoty 108.609,03 zł od dnia 7 lutego 2020r. (tj. od następnego dnia po doręczeniu stronie pozwanej opinii biegłych z dnia 22 sierpnia 2019r. i 7 stycznia 2020r. )

2)  od kwoty 20.863, 01 zł od dnia 23 czerwca 2020r. (tj. od następnego dnia po doręczeniu stronie pozwanej uzupełniającej opinii biegłego Z. B. z dnia 19 maja 2020r., w której podwyższył wartość nakładów niezbędnych do poniesienia w wariancie doizolowania wewnętrznego o 20.863, 01 zł )

do dnia zapłaty.

Sąd stanął na stanowisku, iż skoro wartość szkody została ustalona na dzień sporządzenia opinii, niezasadne jest dochodzenie od pozwanego odsetek od dat wcześniejszych. Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku, oddalając powództwo w zakresie dalej idącego roszczenia odsetkowego w pkt. II orzeczenia.

Z uwagi na to, że powód z tytułu nakładów koniecznych zażądał zasądzenia kwoty 181.900 zł, natomiast Sąd uznał za zasadne uwzględnienie jej jedynie do kwoty 129.472,04 zł

w punkcie II powództwo ponad kwotę zasądzoną zostało oddalone.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisów art. 100 k.p.c., obciążając nimi powoda w 33%, natomiast pozwanego w 67%. Wartość przedmiotu sprawy wyniosła łącznie 370.900 zł, a powód wygrał sprawę co do kwoty 249.572,04 zł ( wyrok częściowy i wyrok końcowy). Sąd pozostawił szczegółowe wyliczenie kosztów referendarzowi sądowemu (art. 108 § 1 zd. 2), przy założeniu, iż wynagrodzenie dla pełnomocników stron wyniesie dwukrotność stawki minimalnej (punkt II sentencji wyroku).

/-/ sędzia Małgorzata Małecka

ZARZĄDZENIE

1.  proszę odnotować uzasadnienie w kontrolce,

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron,

3.  przedłożyć za 14 dni lub z apelacją

Poznań, dnia 15 czerwca 2022r. /-/ sędzia Małgorzata Małecka