Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 maja 2022 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2021 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. N. i B. N.

przeciwko Skarbowi Państwa – Szefowi (...) Zarządu (...) w B.

o ochronę naturalnego środowiska człowieka

1.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powoda B. N. kwotę 79.743,92 (siedemdziesiąt dziewięć tysięcy siedemset czterdzieści trzy złote dziewięćdziesiąt dwa grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 51.000 (pięćdziesiąt jeden tysięcy) złotych od dnia 18 lutego 2017 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 28.743,92 (dwadzieścia osiem tysięcy siedemset czterdzieści trzy złote dziewięćdziesiąt dwa grosze) od dnia 26 kwietnia 2022 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. solidarnie na rzecz powodów J. N. i B. N. kwotę 52.800,00 (pięćdziesiąt dwa tysiące) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 8.000 (osiem tysięcy) złotych od dnia 18 lutego 2017 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 44.800,00 (czterdzieści cztery tysiące osiemset złotych) od dnia 26 kwietnia 2022 r. do dnia zapłaty,

3.  w pozostałym zakresie powództwa oddala,

4.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powodów J. N. i B. N. kwotę 5.417,00 (pięć tysięcy czterysta siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

5.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 6.795,28 (sześć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia osiem groszy) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 36/22

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 25 kwietnia 2017 r. wniesionym do Sądu Rejonowego w Łasku powód B. N. wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. kwoty 17.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za zwłokę od dnia 18 lutego 2017 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania w wysokości koniecznych kosztów rewitalizacji akustycznej i zapewnienia należytego klimatu akustycznego pomieszczeń budynku mieszkalnego posadowionego na nieruchomości położonej w G., gmina Ł. oznaczonej numerem działki (...) i kwoty 34.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za zwłokę od dnia 18 lutego 2017 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do niego nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) położonej w G., gmina Ł., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku a powodowie J. N. i B. N. wnosili o zasądzenie solidarnie na ich rzecz od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. kwoty 8.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za zwłokę od dnia 18 lutego 2017 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do nich nieruchomości oznaczonej numerami działek (...) położonej w M., gmina Ł., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku. Powodowie wnosili też o zasądzenie na ich rzecz od pozwanego zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(pozew- k.2-6)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powodów na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

(odpowiedź na pozew- k29-36)

Pismem procesowym z dnia 20 grudnia 2021 r. powodowie rozszerzyli powództwo o kwotę 73.543,92 zł nie wskazując, które ze zgłoszonych w pozwie roszczeń rozszerzyli o jaką kwotę.

(pismo procesowe powodów- k.133-134)

Postanowieniem z dnia 29 grudnia 2021 r. Sąd Rejonowy w Łasku stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Sieradzu.

( postanowienie Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 29 grudnia 2021 r.- k.135)

W piśmie procesowym z dnia 25 lutego 2022 r. pozwany wnosił o oddalenie rozszerzonego powództwa.

(pismo procesowe pozwanego- k.154-155)

W piśmie procesowym z dnia 14 marca 2022 r. powodowie sprecyzowali rozszerzenie powództwa w ten sposób, że powód wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kwoty 24.743,92 zł wraz z odsetkami ustawowymi za zwłokę od dnia 18 lutego 2017 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania w wysokości koniecznych kosztów rewitalizacji akustycznej i zapewnienia należytego klimatu akustycznego pomieszczeń budynku mieszkalnego posadowionego na nieruchomości położonej w G., gmina Ł. oznaczonej numerem działki (...) i kwoty 55.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za zwłokę od dnia 18 lutego 2017 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do niego nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) położonej w G., gmina Ł., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku a powodowie wnosili o zasądzenie solidarnie na ich rzecz od pozwanego kwoty 52.800,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za zwłokę od dnia 18 lutego 2017 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do nich nieruchomości oznaczonej numerami działek (...) położonej w M., gmina Ł., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku.

(pismo procesowe powodów- k.158-159)

W piśmie procesowym z dnia 14 kwietnia 2022 r. powód wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kwoty 24.743,92 zł wraz z odsetkami ustawowymi za zwłokę od dnia 18 lutego 2017 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania w wysokości koniecznych kosztów rewitalizacji akustycznej i zapewnienia należytego klimatu akustycznego pomieszczeń budynku mieszkalnego posadowionego na nieruchomości położonej w G., gmina Ł. oznaczonej numerem działki (...) i kwoty 55.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za zwłokę od dnia 18 lutego 2017 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do niego nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) położonej w G., gmina Ł., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku a powodowie wnosili o zasądzenie solidarnie na ich rzecz od pozwanego kwoty 52.800,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za zwłokę od dnia 18 lutego 2017 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do nich nieruchomości oznaczonej numerami działek (...) położonej w M., gmina Ł., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku. Powodowie wnosili też o zasądzenie od pozwanego na ich rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(pismo procesowe powodów- k.172-176)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powód B. N. jest właścicielem nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) położonej w G., gmina Ł., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku. Działka ta zabudowana jest budynkiem mieszkalnym.

(bezsporne, uproszczony wypis z rejestru gruntów- k.20, kserokopia mapy ewidencyjnej- k.21, odpis z księgi wieczystej- k.22)

Powodowie J. N. i B. N. są współwłaścicielami na prawach wspólności ustawowej nieruchomości oznaczonej numerami działek (...) położonej M., gmina Ł., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku.

(bezsporne, uproszczony wypis z rejestru gruntów- k.17, kserokopia mapy ewidencyjnej- k.18, odpis z księgi wieczystej- k.19)

Z zaświadczenia Burmistrza Ł. z dnia 10 stycznia 2017 r. ((...)) wynika, że działka nr (...) położona w M. położona jest na terenach upraw rolnych wysokiej klasy bonitacyjnej (II – IV) – terenach strefy ekonomicznej związanej z lotniskiem. Ponadto zgodnie ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ł. położona jest ona w granicach obszaru ograniczonego użytkowania (linia równoważnego poziomu dźwięku dla pory nocy 45 dB – podobszar B”, w granicach powierzchni ograniczających wysokość zabudowy (granice powierzchni przejściowych 1:10, w bazowej strefie uciążliwości akustycznej od (...) (północna część działki), w strefie związanej z inwestycjami wojskowymi – granice stref ochronnych od terenów zamkniętych. Z zaświadczenia Burmistrza Ł. z dnia 4 kwietnia 2017 r. ((...)) wynika, że działka nr (...) położona w G. przeznaczona jest pod tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (symbol (...)).

(bezsporne, zaświadczenia Burmistrza Ł.- k.15-16)

W dniu 25 października 2016 roku Sejmik Województwa (...) podjął nową uchwałę nr (...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł., w której nastąpiło przesunięcie granic poszczególnych podobszarów oznaczonych wyodrębnionymi izoliniami, która to uchwała uchyliła jednocześnie poprzednią uchwałę w tym przedmiocie z dnia 9 lutego 2010 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł.. Zgodnie z § 8 powołanej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno-i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego, a także mieszkaniowo – usługową,

b) zakaz tworzenia terenów rekreacyjno- wypoczynkowych,

c) zakaz tworzenia stref ochronnych „A” uzdrowisk,

d) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

2) w podobszarze B:

a) zakaz tworzenia stref ochronnych „A” uzdrowisk,

b) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy.

W myśl § 9 tej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie korzystania z terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz budowy budynków jedno- i wielorodzinnych oraz zamieszkania zbiorowego, zagrodowego, mieszkaniowo – usługowego, szpitali, domów opieki społecznej, a także obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne oraz zamieszkania zbiorowego, zabudowę zagrodową, mieszkaniowo – usługowe, szpitale, domy opieki społecznej, a także obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

d) dopuszcza się zmianę sposobu użytkowania budynków w całości lub części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, na warunkach określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu miejscowego, na warunkach określonych w decyzji o warunkach zabudowy.

2) w podobszarze B:

a) zakaz budowy szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na szpitale, domy opieki społecznej oraz obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

c) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

Zgodnie z § 10 uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące wymagania techniczne dotyczące budynków:

1) w podobszarze A:

a) w budynkach istniejących oraz nowoprojektowanych należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie z obowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

2) w podobszarze B:

a) w budynkach szpitali, domów opieki społecznej i budynkach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie zobowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

(fakt znany Sądowi z urzędu)

Nieruchomości powodów znajdują się w całości w podobszarze A. Działka powoda położona w G. oznaczona nr 9/2 ma kształt prostokąta i znajduje się przy drodze o nawierzchni asfaltowej. Teren działki jest zagospodarowany, ogrodzony z frontu płotem panelowym na podmurówce betonowej z metalową bramą i furtką, w dalszej części działka ogrodzona jest płotem z siatki z metalowymi słupkami i na betonowej podmurówce. Działka zabudowana jest domem mieszkalnym jednorodzinnym, murowanym parterowym z poddaszem użytkowym, całkowicie podpiwniczonym, ze strychem nieużytkowym a także murowanym budynkiem gospodarczym z letnią kuchnią oraz garażem i kurnikiem. Na działce znajduje się infrastruktura techniczna: energetyczna, wodociągowa, kanalizacyjna (biologiczna oczyszczalnia ścieków). Należąca do powodów działka nr (...) położona w M. ma kształt prostokąta i znajduje się przy drodze o nawierzchni asfaltowej. Teren działki ogrodzony jest płotem z drewnianych desek na metalowych słupkach i podmurówce z płyt betonowych, w dalszej części działka ogrodzona jest płotem z siatki na słupkach metalowych i podmurówce z płyt betonowych. Na działce znajduje się infrastruktura techniczna: energetyczna i wodociągowa. Należąca do powodów działka nr (...) położona w M. ma kształt prostokąta i znajduje się przy drodze o nawierzchni asfaltowej. Teren działki jest nieogrodzony, porośnięty trawą. Na działce znajduje się infrastruktura techniczna wodociągowa. Istnieje możliwość podłączenia do infrastruktury energetycznej. Działka jest zabudowana drewnianą stodołą.

(opinia biegłej L. B.- koperta k.129)

Utrata wartości rynkowej nieruchomości położonej w G., gmina Ł. oznaczonej numerem działki (...) w następstwie wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania wynosi 55.000,00 zł. Utrata wartości rynkowej części nieruchomości położonej w M., gmina Ł. oznaczonej numerem działki (...) w następstwie wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania wynosi 16.400,00 zł. Utrata wartości rynkowej części nieruchomości położonej w M., gmina Ł. oznaczonej numerem działki (...) w następstwie wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania wynosi 36.400,00 zł.

(opinia biegłej L. B.- koperta k.129)

Przed utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł. budynek powoda na nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) położonej w G. był dostatecznie wyciszony zgodnie z normami prawa budowlanego. W celu zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym powoda należy wymienić 8 okien na okna o zwiększonej izolacyjności akustycznej i wymienić szyby zespolone w 1 oknie na szybę o zwiększonej izolacyjności akustycznej. W celu skompensowania braku możliwości otwierania okien podczas występowania hałasu lotniczego należy zainstalować 9 wentylatorów sufitowych.

(opinia Politechniki (...)- k.55-77)

Koszt prac dostosowawczych niezbędnych w celu uzyskania pożądanego efektu podwyższonej izolacyjności akustycznej budynku powoda wynikających z opinii Politechniki (...) wynosi 24.743,92 zł.

(opinia biegłego z zakresu budownictwa J. O.- k.90-99, uzupełniająca opinia pisemna biegłego z zakresu budownictwa J. O.- k.112-113)

W dniu 2 lutego 2017 r. pełnomocnik powodów wystosował do pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. wezwanie do zapłaty, w którym wezwał go do zapłaty na rzecz powoda kwoty 17.000,00 zł tytułem odszkodowania w wysokości koniecznych kosztów rewitalizacji akustycznej i zapewnienia należytego klimatu akustycznego pomieszczeń budynku mieszkalnego posadowionego na nieruchomości położonej w G., gmina Ł. oznaczonej numerem działki (...) i kwoty 34.000,00 zł tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do niego nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) położonej w G., gmina Ł., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku oraz wezwał go do zapłaty na rzecz powodów kwoty 8.000,00 zł tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do nich nieruchomości oznaczonej numerami działek (...) położonej w M., gmina Ł., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku – w terminie 7 dni. Pismem z dnia 13 lutego 2017 r. pozwany nie uznał roszczeń powodów za zasadne i odmówił wypłaty żądnych kwot.

(bezsporne, kserokopia pisma pełnomocnika powodów- k.23-24, kserokopia potwierdzenia odbioru- k.25, kserokopia pisma pozwanego- k.26)

Ustaleń stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie Sąd dokonał w oparciu o dokumenty złożone przez powodów. Złożone przez nich dokumenty urzędowe sporządzone były w odpowiedniej formie przez uprawnione do tego organy i w ramach ich kompetencji. Zgodnie natomiast z treścią art. 244 § 1 kpc dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Autentyczność tych dokumentów oraz ich prawdziwość nie była przy tym kwestionowana przez pozwanego. Podstawą ustaleń stanu faktycznego były także złożone przez powodów dokumenty prywatne w postaci korespondencji stron wymienionej przez nie przed wszczęciem postępowania w przedmiotowej sprawie. Dokument prywatny w myśl art. 245 kpc stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Autentyczność dokumentów prywatnych złożonych przez powodów nie była kwestionowana przez pozwanego.

Ustalenia faktyczne w sprawie Sąd poczynił także w oparciu o opinię Politechniki (...), w której wskazano rodzaj nakładów koniecznych do zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym powoda i opinię biegłego z zakresu szacunku nieruchomości L. B., która oszacowała utratę wartości nieruchomości powodów wskutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania a także opinię biegłego z zakresu budownictwa J. O., który wyliczył koszt nakładów niezbędnych do rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego znajdującego się na nieruchomości powoda. W ocenie Sądu wszystkie opinie sporządzone zostały w sposób jasny, rzeczowy i przejrzysty wobec czego należało uznać je za w pełni wiarygodne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 1396) w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę. Szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Przesłankami odpowiedzialności za szkodę w myśl powyższego przepisu są zatem: wejście w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą. Z art. 129 ust. 2 p.o.ś. wynika przy tym, iż szkodą jest także zmniejszenie wartości nieruchomości, co koresponduje z pojęciem straty w rozumieniu art. 361 § 2 kc, przez którą rozumie się, między innymi zmniejszenie aktywów.

Zastosowanie art. 129 ust. 2 p.o.ś. jako podstawy roszczenia odszkodowawczego właściciela nieruchomości z tytułu obniżenia jej wartości w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z niej w następstwie ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania było przedmiotem obszernego orzecznictwa. W judykaturze funkcjonuje pogląd, w świetle którego, mówiąc o obszarze ograniczonego użytkowania trzeba dostrzegać z jednej strony związane z jego utworzeniem ograniczenia w zakresie sposobu korzystania z nieruchomości, z drugiej natomiast przyczyny, które legły u podstaw utworzenia tego obszaru. Wspomniane ograniczenia są związane z nieruchomością położoną na obszarze ograniczonego użytkowania i dotyczą każdego jej właściciela. Dopóki bowiem będzie istniał obszar ograniczonego użytkowania, dopóty będą obowiązywały wprowadzone na jego terenie ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenów, wymagań technicznych dotyczących budynków oraz sposobu korzystania z gruntów. Obszar ograniczonego użytkowania ingeruje w prawo własności i w sferę wolności właściciela wobec czego wyszczególnienie sytuacji, w których dojdzie do utworzenia go, jest wyczerpujące i wymaga uprzednio stwierdzenia, że zastosowanie najlepszych dostępnych metod i środków nie doprowadziło do utrzymania dopuszczalnych warunków środowiska. Konieczność utworzenia obszaru wynika z tego, iż jest to jedyny sposób uzyskania efektu w postaci ochrony zasobów środowiska, która uwzględnić powinna wyczerpanie dostępnych środków i zasadę proporcjonalności przewidzianą w art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Samo już zatem utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania wskazuje na negatywne oddziaływanie lotniska na środowisko w stopniu wymagającym wprowadzenia ograniczeń w wykonywaniu prawa własności. Ograniczenia te musi respektować każdy właściciel nieruchomości (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 565/08, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., LEX nr 528219).

W przedmiotowej sprawie powodowie wskutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, obejmującego stanowiące ich własność nieruchomości, ponieśli szkodę polegającą na ograniczeniu w sposobie korzystania z nich, a w konsekwencji na zmniejszeniu ich wartości. Dla nieruchomości powodów brak jest aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego. Przeznaczenie nieruchomości wynika ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Wynika z niego, że działka nr (...) położona w M. położona jest na terenach upraw rolnych wysokiej klasy bonitacyjnej (II – IV) – terenach strefy ekonomicznej związanej z lotniskiem. Ponadto zgodnie ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ł. położona jest ona w granicach obszaru ograniczonego użytkowania (linia równoważnego poziomu dźwięku dla pory nocy 45 dB – podobszar B”), w granicach powierzchni ograniczających wysokość zabudowy (granice powierzchni przejściowych 1:10), w bazowej strefie uciążliwości akustycznej od S – 8 (północna część działki) i w strefie związanej z inwestycjami wojskowymi – granice stref ochronnych od terenów zamkniętych. Wynika też z niego, że działka nr (...) położona w G. przeznaczona jest pod tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (symbol 3 MN).

Działka nr (...) położona w G. i działki nr (...) położone w M. znajdują się w całości w podobszarze A. Wskutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania uchwałą Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. w podobszarze A, na terenie którego usytuowane są działki powodów, wprowadzono ograniczenia dotychczasowego sposobu korzystania z tych działek. Powodowie nie mogą skutecznie dochodzić zaniechania immisji hałasu przez lotnisko, w związku z czym doszło do zawężenia przysługujących im a wynikających z prawa własności uprawnień związanych z podejmowaniem działań ochronnych wobec swojej własności. Ponadto z § 9 uchwały wynika między innymi zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno- i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego oraz mieszkaniowo – usługową. Podkreślenia przy tym wymaga, że wbrew twierdzeniom pozwanego, w przedmiotowej sprawie nie można oceniać zasadności dochodzonego przez powodów roszczenia odszkodowawczego przez pryzmat ograniczeń w sposobie dotychczasowego korzystania ze stanowiących ich własność nieruchomości. Nieruchomości powodów należy badać więc pod kątem utraty zdolności swobodnego wykorzystania ich na cele na przykład budownictwa i poddawać ocenie pod kątem spadku ich wartości.

Niewątpliwie wskutek uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego korzystania z nieruchomości oraz zmuszenia właścicieli do zmiany dotychczasowego ich przeznaczenia, co wynika z utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania, w obrębie którego usytuowane są stanowiące własność powodów nieruchomości, powodowie doznali szkody polegającej na obniżeniu ich wartości. Nieruchomość jest dobrem inwestycyjnym i o ile nie jest wyłączona spod obrotu podlega regułom rynkowym, a jej wartość jest weryfikowana przez wolny rynek, niezależnie od tego czy jej właściciel zamierza zbyć swoją własność, czy też nie poczynił w tym zakresie żadnych kroków. (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 września 2009 r., I ACa 484/09, LEX nr 756606, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 17 czerwca 2010 r., I ACa 772/09, LEX nr 756717). W orzecznictwie przyjmuje się, iż obniżenie wartości nieruchomości generuje stratę niezależnie od tego, czy właściciel ją zbył, czy też nie zamierza podjąć w tym kierunku żadnych działań. Przesłanką roszczenia odszkodowawczego przewidzianego w art. 129 ust. 2 p.o.ś. nie jest bowiem jej zbycie. Odszkodowanie nie jest też ograniczone do rzeczywistej straty, gdyż obowiązuje zasada pełnej odpowiedzialności odszkodowawczej za wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., LEX nr 503415). Wartość należących do powodów nieruchomości uległa obniżeniu z uwagi na położenie w okolicach lotniska wojskowego Ł. i na skutek hałasu związanego z jego funkcjonowaniem, niewątpliwie negatywnie postrzeganego przez potencjalnych nabywców nieruchomości. Zainteresowanie nabyciem nieruchomości w okolicach lotniska spadło, a potencjalni nabywcy mogą być skłonni do kupna nieruchomości położonych w obszarze ograniczonego użytkowania, ale za odpowiednio niższą cenę. Do zakresu szkody podlegającej naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 p.o.ś. należy więc obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, że jej właściciel będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje np. hałas (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 listopada 2010 r., I ACa 884/10, LEX nr 756735). Wobec powyższego oraz mając na uwadze opinię biegłego rzeczoznawcy L. B. Sąd Okręgowy ustalił, że wartość rynkowa należącej do powoda działki nr (...) położonej w G. uległa obniżeniu o kwotę 55.000,00 zł a wartość rynkowa należącej do powodów działki nr (...) położonej w M. uległa obniżeniu o kwotę 16.400,00 zł zaś wartość rynkowa należącej do powodów działki nr (...) położonej w M. uległa obniżeniu o kwotę 36.400,00 zł

Oceny zasadności dochodzonego przez powoda drugiego roszczenia – żądania zwrotu nakładów potrzebnych na rewitalizację akustyczną stanowiącego jego własność budynku, Sąd Okręgowy dokonał na podstawie regulacji przewidzianej w art. 136 ust. 1 i 3 w zw. z art. 129 ust. 2 p.o.ś. Zgodnie z art. 136 ust. 3 p.o.ś. w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków, szkodą, o której mowa w przepisie art. 129 ust. 2 ustawy, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie. W judykaturze przyjmuje się, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą jej wyrządzenia i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący w chwili jej wyrządzenia do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób prawem przewidziany (patrz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSNC z 2002 r., z 6., poz. 74).

Obowiązek strony pozwanej naprawienia szkody polegający na uiszczeniu odpowiedniej sumy pieniężnej powstał z chwilą wyrządzenia tej szkody powodowi, to jest z chwilą wejścia w życie uchwały Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. kształtującej zakres koniecznych do wykonania nakładów rewitalizacyjnych i obligującej do ich poczynienia. Poniesienie nakładów pozwala zaś na uniknięcie hałasu przekraczającego poziomy normatywne i przyczynia się do zwiększenia atrakcyjności nieruchomości, jednak nie wpływa na podniesienie jej ceny z uwagi na lokalizację w strefie ograniczonego użytkowania (porównaj wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 września 2009 r., I ACa 484/09, LEX nr 756606). Koszty związane z zapewnieniem w budynku mieszkalnym powoda właściwego klimatu akustycznego są bezpośrednim uszczerbkiem związanym z ustanowieniem strefy ograniczonego użytkowania. Budynek przeznaczony na potrzeby mieszkaniowe wymaga ochrony akustycznej, podlegając tym samym ochronie przed hałasem na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 1065). Usytuowany na należącej do powoda działce budynek mieszkalny nie spełnia obowiązujących wymogów, nie zapewniając należytego klimatu akustycznego. W celu ochrony akustycznej konieczne jest zatem poczynienie nakładów. Łączne koszty nakładów na budynek mieszkalny znajdujący się na działce nr (...) położonej w G. stanowiącej własność powoda biegły określił na kwotę 24.743,92 zł. Koszty te mają zapewnić właściwy klimat akustyczny obiektu i odzwierciedlają zakres nakładów, których powód dotychczas nie poczynił, co jednak nie stoi na przeszkodzie w dochodzeniu odszkodowania, ponieważ zgodnie z funkcjonującym w doktrynie i judykaturze poglądem, roszczenie o zasądzenie kosztów potrzebnych do rewitalizacji akustycznej budynku nie jest uzależnione od uprzedniego poniesienia wydatków (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 kwietnia 2008r., I ACa 2/2008, LEX nr 580137). Budynek powoda był wzniesiony w tradycyjnej technologii i przy użyciu dostosowanych do niej materiałów budowlanych.

Jak wynika z powyższych rozważań w przedmiotowej sprawie zachodzi związek przyczynowy pomiędzy ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania a szkodą poniesioną przez powodów w postaci zmniejszenia wartości ich nieruchomości oraz konieczności poniesienia przez powoda nakładów na utrzymanie prawidłowego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym. Sąd zasądził zatem od pozwanego na rzecz powoda odszkodowanie w łącznej kwocie 79.743,92 zł, na które składa się kwota 55.000,00 zł, stanowiąca koszt nakładów, jakie powód ma obowiązek poczynić w celu rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego posadowionego na jego nieruchomości położonej w G. oznaczonej nr działki (...) i kwota 28.743,92 zł, o którą zmniejszyła się wartość tej nieruchomości powoda na skutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania wokół lotniska wojskowego Ł.. Sąd zasądził ponadto od pozwanego na rzecz powodów solidarnie odszkodowanie w łącznej kwocie 52.800,00 za zmniejszenie wartości nieruchomości powodów położonej w M. oznaczonej nr działek (...) na skutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania wokół lotniska wojskowego Ł..

Powód zgłosił pozwanemu żądanie zapłaty kwoty 17.000,00 zł tytułem odszkodowania w wysokości koniecznych kosztów rewitalizacji akustycznej i zapewnienia należytego klimatu akustycznego pomieszczeń budynku mieszkalnego posadowionego na nieruchomości położonej w G., gmina Ł. oznaczonej numerem działki (...) i kwoty 34.000,00 zł tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do niego nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) położonej w G. w piśmie doręczonym pozwanemu w dniu 10 lutego 2017. w którym żądał zapłaty wskazanych w nim kwot w terminie 7 dni. W tym samym piśmie powodowie zgłosili pozwanemu żądanie zapłaty kwoty 8.000,00 zł tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do nich nieruchomości oznaczonej numerami działek (...) położonej w M.. Zatem na podstawie art. 481 § 1 kc odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej kwoty 51.000,00 zł Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda od dnia 18 lutego 2017 r., to jest od dnia następnego po dniu, który powód wyznaczył jako ostateczny termin spełnienia świadczenia, do dnia zapłaty zaś odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 28.743,92 zł Sąd zasądził od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanemu odpisu pisma precyzującego rozszerzenie powództwa do dnia zapłaty natomiast w pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo powoda w zakresie zasądzenia odsetek. Sąd zasądził też od pozwanego solidarnie na rzecz powodów na podstawie art. 481 § 1 kc odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej kwoty 8.000,00 zł od dnia 18 lutego 2017 r., to jest od dnia następnego po dniu, który powodowie wyznaczyli jako ostateczny termin spełnienia świadczenia, do dnia zapłaty zaś odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 44.800,00 zł Sąd zasądził od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanemu odpisu pisma precyzującego rozszerzenie powództwa do dnia zapłaty natomiast w pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo powodów w zakresie zasądzenia odsetek.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 105 § 2 kpc kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwotę 5.417,00 zł, na którą to kwotę złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika powodów w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 6 w zw. z § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

Co do nie pokrytych wydatków w kwocie 6.795,28 zł to Sąd na podstawie 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2021, poz. 2257 ze zm.) zasądził je na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu od przegrywającego sprawę pozwanego.