Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2018 roku

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR (del.) Karol Kopcewicz

Protokolant: Sylwia Laskowska

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2018 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą we W.

przeciwko M. L.

o zapłatę

I.  oddala powództwo

II.  zasądza od powoda (...)Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą we W. na rzecz M. L. kwotę 7.217,00 zł. (siedem tysięcy dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu

Sygn. akt III C 1648/16

UZASADNIENIE

W pozwie z 3 sierpnia 2016 r. (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty (zwany dalej: Funduszem) wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i orzeczenie, aby pozwany M. L. zapłacił na rzecz powoda kwotę 329 449,58 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu w tym opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, opłaty od pozwu oraz kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W dniu 12 sierpnia 2016 r. Referendarz Sądowy w Sądzie Okręgowym Warszawa-Praga w Warszawie III Wydziale Cywilnym wydał nakaz zapłaty w postepowaniu upominawczym, w którym nakazał pozwanemu M. L. aby zapłacił powodowi kwotę 329 449,58 (trzysta dwadzieścia dziewięć tysięcy czterysta czterdzieści dziewięć 58/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 sierpnia 2016r. do dnia zapłaty oraz kwotę 14 935,25 (czternaście tysięcy dziewięćset trzydzieści pięć 25/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 10 800 (dziesięć tysięcy osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wniósł w tymże terminie sprzeciw (nakaz zapłaty k. 110).

M. L. w złożonym sprzeciwie zaskarżył powyższy nakaz zapłaty w całości i wniósł o oddalenie powództwa, a także zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrot kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W piśmie datowanym na 6 lutego 2017 r. powód, w związku z nakładem pracy potrzebnym do ustosunkowania się do twierdzeń i zarzutów strony pozwanej, wniósł o zasądzenie na rzecz powoda zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w wysokości dwukrotności stawki minimalnej. Jednocześnie powód, na wypadek uwzględnienia przez Sąd podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia, złożył wniosek ewentualny o zasądzenie na rzecz strony powodowej od pozwanego kwoty 229 489,24 zł z dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem ograniczenia odpowiedzialności pozwanego do nieruchomości położonej w G., dla której Sąd Rejonowy w Otwocku, IV Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi KW nr (...).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

M. L. w dniu 8 lutego 2008 r. zawarł z (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą w K. (zwaną dalej: Bankiem) umowę kredytu hipotecznego nr (...) (zwaną dalej: Umową Kredytu), na mocy której Bank udzielił mu kredytu w kwocie 134 993,67 zł, indeksowanego kursem franka szwajcarskiego. Kwota udostępnionych środków, w dniu ich wypłaty została przeliczona na walutę obcą – franka szwajcarskiego – do kwoty 62 094,60 CHF.

Kredytobiorca zobowiązał się do spłaty powyższego kredytu w 360 miesięcznych, równych ratach kapitałowo-odsetkowych, w terminach, kwotach i na rachunek wskazany w aktualnym harmonogramie spłat. Strony umówiły się, że wysokość zobowiązania będzie ustalana jako równowartość wymaganej spłaty wyrażonej w CHF, po jej przeliczeniu według kursu sprzedaży waluty określonego w „Bankowej tabeli kursów walut dla kredytów dewizowych oraz indeksowanych kursem walut obcych” do CHF obowiązującego w dniu spłaty (§ 10 pkt. 1-3 umowy). Strony ustaliły zmienne oprocentowanie kredytu, na chwilę sporządzenia umowy określone w wysokości 7,01% w skali roku, na które składa się suma obowiązującej stawki DBCHF i stałej marży Banku, która wynosiła 4,30%.

Strony ustaliły, że w przypadku nie spłacenia przez kredytobiorcę w terminie całości lub części raty spłaty wynikającej z umowy kredytu niespłacona kwota staje się zadłużeniem przeterminowanym. W tym wypadku Bankowi przysługiwało będzie prawo do naliczenia od wymagalnego kapitału odsetek karnych w wysokości podwójnego oprocentowania umownego z zastrzeżeniem, że jeżeli Kredytobiorca mimo upływu okresu wypowiedzenia nie ureguluje należności, Bank w następnym dniu po upływie terminu wypowiedzenia, dokona przewalutowania całego wymagalnego zadłużenia na PLN, z zastosowaniem aktualnego kursu sprzedaży dewiz, określonego przez Bank w Tabeli Kursów. Poczynając od dnia przewalutowania Bank będzie zaś miał prawo do pobierania od wymagalnego kapitału odsetek karnych w wysokości 2-krotności oprocentowania kredytów udzielanych w PLN przy zastosowaniu aktualnego z dnia przewalutowania wskaźnika DBPLN oraz marży obowiązującej w dniu wypłaty kredytu lub jego pierwszej transzy (§ 14 umowy).

Strony ustaliły, iż Bankowi przysługuje prawo wypowiedzenia umowy kredytu w razie stwierdzenia, że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane, lub w razie zagrożenia terminowi spłaty kredytu z powodu złego stanu majątkowego kredytobiorcy, a w szczególności w przypadku niespłacenia dwóch rat odsetkowych lub odsetkowo-kapitałowych lub skierowania egzekucji do nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie spłaty kredytu. Okres wypowiedzenia ustalony został na 30 dni. Po upływie tego okresu wypowiedzenia kredytobiorca zobowiązany będzie do niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami należnymi Bankowi za okres korzystania z kredytu (§ 22 umowy).

Kredytobiorca, na podstawie art. 92a ustawy Prawo Bankowe, złożył ponadto pisemne oświadczenie o wyrażeniu zgody na przeniesienie przez Bank wierzytelności z tytułu Umowy kredytu na towarzystwo funduszy inwestycyjnych prowadzące fundusz sekurytyzacyjny albo na fundusz sekurytyzacyjny działające na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (dowód: umowa kredytu k. 15-26, oświadczenie k. 28).

Zabezpieczenie spłaty powyższej Umowy Kredytu stanowiła hipoteka kaucyjna na rzecz Banku w złotych polskich do kwoty 229 489,24 zł, stanowiącej 170% kwoty kredytu, ustanowiona na nieruchomości należącej do M. L. położonej w miejscowości G., przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Otwocku, IV Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi KW nr (...) (§ 3 umowy kredytu, odpis KW k. 30-32).

W dniu 20 lipca 2012 r. (...) Bank S.A. w W. w wystawił Bankowy Tytuł Egzekucyjny nr (...) (zwany dalej: BTE), w którym wskazał, iż w księgach Banku figuruje wymagalne zadłużenie dłużnika M. L. z tytułu zawartej umowy kredytu nr (...) z 8 lutego 2008 r., które w związku z brakiem spłaty zobowiązań, na dzień 20 lipca 2012 r. wynosi 254 214,61 zł. W BTE wskazano, że na wymagalne zadłużenie składają się:

1.  należność główna w kwocie 232 260,14 zł

2.  odsetki umowne za okres korzystania z kapitału w wysokości 15,42% od dnia 1 września 2011 r. do dnia 1 kwietnia 2012 r. w kwocie 5 207,01 zł

3.  odsetki za opóźnienie naliczane od kwoty niespłaconego kapitału w wysokości 24% od dnia 1 października 2011 r. do dnia 20 lipca 2012 r. w kwocie 16 653,25 zł oraz opłaty i inne prowizje w kwocie 94,21 zł.

Powyższy BTE zaopatrzony został w klauzulę wykonalności postanowieniem Referendarza Sadowego w Sądzie Rejonowym w Otwocku z 8 sierpnia 2012 r. (sygn. akt I Co 1512/12) z tym, że odpowiedzialność dłużnika M. L. ograniczona została do wysokości kwoty 269 987,34 zł (dowód: BTE k. 186-187, odpis postanowienia z 8 sierpnia 2012 r. k. 188).

Na podstawie powyższego tytułu egzekucyjnego Bank wszczął przeciwko M. L. postepowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Otwocku pod sygn. akt Km 646/12, które zostało umorzone postanowieniem z 23 maja 2014 r., ze względu na nie dokonanie przez wierzyciela czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania (dowód: postanowienie z 23 maja 2014 r. k. 189-190).

W dniu 4 stycznia 2010 r. (...) Bank S.A. z siedzibą w K. przejął (...) Bank S.A. z siedzibą w W. i zaczął działać pod (...) Bank S.A. z siedzibą w W.. Następnie w dniu 1 czerwca 2012 r. doszło do połączenia (...) Bank S.A. z siedzibą w W. z (...) Bank S.A. z siedzibą w W.. Od tego momentu pierwotny wierzyciel występuje pod (...) Bank S.A. z siedzibą w W. i stał się podmiotem praw i obowiązków wynikających z Umowy Kredytu (dowód: odpisy z rejestru przedsiębiorców KRS k. 69-99, 215-229).

W dniu 31 marca 2014 r. (...) Bank S.A. z siedzibą w W. zawarł z Funduszem umowę sprzedaży wierzytelności nr (...), na mocy której przeniósł na Fundusz wierzytelność wynikającą z Umowy Kredytu wraz z wszystkimi ustanowionymi na niej zabezpieczeniami (dowód: umowa sprzedaży wierzytelności k. 38-68, aneks do umowy przelewu wierzytelności k. 100-103, kopia wyciągu z rachunku bankowego k. 104).

Fundusz wpisany został w księdze wieczystej nr (...) jako wierzyciel hipoteczny w miejsce Banku (dowód: odpis zwykły księgi wieczystej, k. 30-32).

W wyroku z 20 listopada 2017 r. Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie XXV C 1015/17 pozbawił w całości wykonalności Bankowy Tytuł Egzekucyjny nr (...) z dnia 20 lipca 2012 r. zaopatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem referendarza sądowego w Sądzie Rejonowym w Otwocku z dnia 8 sierpnia 2012 r. (k. 338).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych dowodów oraz niekwestionowanych twierdzeń stron. Sąd dał wiarę dokumentom prywatnym wyłącznie w zakresie określonym dyspozycją art. 245 k.p.c. Przepis ten stanowi bowiem, iż dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej albo elektronicznej stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie.

Sąd dokonał zwrotu dalszych pism przygotowawczych powoda z 1 sierpnia 2017 r. oraz pozwanego z 1 lutego 2018 r. na podstawie art. 207 § 6 k.p.c. bowiem zostały one złożone w toku rozprawy bez wydania stosownego postanowienia przez Sąd. Ponadto zauważyć należy, iż pisma te zawierały twierdzenia i dowody spóźnione. Strona powodowa wskazywała wprawdzie, iż nie miała możliwości wcześniejszego uzyskania przedkładanych dokumentów od pierwotnego wierzyciela – banku. Argumentacja ta nie zasługiwała jednak na uwzględnienie. Zdaniem Sądu nic nie stało na przeszkodzie dokonania koncentracji materiału dowodowego przez Fundusz przed wszczęciem postepowania w niniejszej sprawie, a konsekwencji przedstawienie stosownych dokumentów wraz z pozwem. Okoliczności przeciwnych strona powodowa w żaden sposób nie uprawdopodobniła. W świetle tych okoliczności Sąd uznał, iż dowody przedłożone wraz z pismem z 1 sierpnia 2017 r. uznać należy za spóźnione. Jako takie podlegały zaś one pominięciu przy ustalaniu stanu faktycznego w sprawie.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo podlegało oddaleniu jako nieudowodnione.

Zgodnie z 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (por. art. 509 § 2 k.c.). Z kolei w art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe (tekst jednolity Dz.U.2015.128 ze zm.) wskazano, że przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

W niniejszej sprawie strona powodowa podnosiła, iż na podstawie zawartej w dniu 31 marca 2014 r. (...) Bank S.A. z siedzibą w W. umowy sprzedaży wierzytelności, przysługuje jej w stosunku do pozwanego roszczenie o zapłatę kwoty 329 449,58 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty. Powód wywodził, iż wierzytelność ta wynika z umowy kredytu hipotecznego nr (...) zawartej z pozwanym przez (...) Bank S.A. w W. w dniu 8 lutego 2008 r., która następnie została wypowiedziana przez Bank w dniu 10 lutego 2012 r.

Strona pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty, zakwestionowała jednak wszystkie okoliczności faktyczne. Pozwany wskazywał na nieudowodnienie zarówno faktu istnienia umowy, wysokości zobowiązania, jak również zasady oraz kwot od jakich wyliczono oraz skapitalizowano odsetki ustawowe i karne. Pozwany powołując się na treść art. 6 k.c., podkreślił, iż powód zobowiązany był do udowodnienia istnienia wymagalnej względem niego wierzytelności w określonej wysokości, lecz nie podołał temu obowiązkowi. Pozwany dodał, że część z przedstawionych przez powoda dowodów stanowiły kopie, które nie zostały poświadczone za zgodność z oryginałem. Pozwany stwierdził, iż strona powodowa winna była wykazać na podstawie wiarygodnego i pełnego materiału dowodowego, że przysługuje jej wierzytelność w określonej wysokości, a także wskazać kiedy pozwany otrzymał środki pieniężne oraz w jaki sposób uchybił terminowi w spłacie pożyczki. Zdaniem pozwanego kwota wskazana w pozwie nie znajduje uzasadnienia w przedłożonych do pozwu dokumentach.

Pozwany podniósł następnie, że nie udowodniono aby pierwotnemu wierzycielowi przysługiwała jakakolwiek wierzytelność wobec pozwanego. W ocenie pozwanego nie przedstawiono dowodu na istnienie oraz wysokość dochodzonej pozwem wierzytelności. Powód bowiem, tak jak wskazała strona pozwana, powoływał się jedynie na umowę zawartą między pierwotnym wierzycielem, a pozwanym. Załączony do akt sprawy dokument umowy kredytu stanowi zaś jedynie kopię niepoświadczoną za zgodność z oryginałem. W konsekwencji nie posiada mocy dowodowej. Pozwany stwierdził ponadto, iż umowa ta może świadczyć jedynie o istnieniu stosunku prawnego między stronami, ale nie o ewentualnym niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu zobowiązania z niej wynikającego. Dodatkowo podniósł, iż powód nie wykazał w niniejszej sprawie, że osoby podpisujące się na umowie kredytowej w imieniu Banku umocowane były do reprezentowania tego podmiotu. Pozwany zakwestionował także autentyczność załączonego do akt sprawy wyciągu z KRS.

Pozwany w dalszej kolejności stwierdził, że nie została również wykazana wysokość dochodzonego roszczenia. Podkreślił, że powód żądając zasądzenia kwoty w konkretnej wysokości, powinien był dowieść nie tylko zasadności roszczenia, ale również jego wysokości. W jego ocenie nie sposób prawidłowo wyliczyć wysokości dochodzonego pozwem roszczenia zarówno w zakresie kapitału, jak i odsetek, bez regulaminów, tabel opłat i prowizji, obowiązujących przez cały okres, w którym miała powstać dochodzona pozwem wierzytelność. Strona pozwana zakwestionowała wysokość dochodzonego pozwem roszczenia opartego na Bankowym Tytule Egzekucyjnym nr (...) z 20 lipca 2012 r. Zauważyła, że w takim przypadku na powodzie spoczywa obowiązek potwierdzenia wysokości dochodzonego roszczenia za pomocą innych dowodów.

Pozwany pokreślił, że nie przedstawiono żadnego dowodu na istnienie stosunku zobowiązującego łączącego pozwanego z pierwotnym wierzycielem oraz potwierdzenia uruchomienia umowy. Mając na uwadze powyższe, strona pozwana zarzuciła, że nie istnieje stosunek prawny stanowiący podstawę dochodzonej pozwem wierzytelności. Umowa cesji wierzytelności jest zaś według pozwanego jedynie dokumentem pochodnym, na podstawie którego nie można zweryfikować istnienia dochodzonej pozwem wierzytelności. Pozwany stwierdził także, że nie przedstawiono żadnego dowodu, z którego wynikałoby, że przekazano mu jakiekolwiek środki pieniężne. Pozwany zarzucił posłużeniem się w umowie kredytowej niedozwolonymi postanowieniami dotyczącymi waloryzacji wysokości zaciągniętego kredytu oraz wysokości rat spłaty do waluty obcej, skutkującymi uzyskaniem przez Bank nienależnego świadczenia, a także zabroniona klauzulą dotyczącą zmiennego oprocentowania. Postanowienia te nie powinny być według pozwanego wiążące, co prowadzi do niemożności określenia wysokości należnego roszczenia. Pozwany poddał również w wątpliwość, czy umowa sprzedaży wierzytelności obejmuje wierzytelność dochodzoną pozwem w niniejszej sprawie.

W dalszej części strona pozwana podniosła zarzut braku skutecznego wypowiedzenia umowy bankowej, co skutkowało brakiem wymagalności dochodzonego roszczenia. Pozwany stwierdził, że nie przestawiono dowodu doręczenia mu wypowiedzenia. Z daleko idącej ostrości procesowej, strona pozwana podniosła zarzut przedawnienia.

Należy wskazać, że powód w odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty, uzupełnił częściowo materiał dowodowy. Niemniej jednak Sąd zważył, że pomimo zarzutów podniesionych w sprzeciwie od nakazu zapłaty, strona powodowa do zamknięcia rozprawy nie przedstawiła dowodów pozwalających na przyjęcie, że roszczenie zostało wykazane tak co do zasady, jak i wysokości. Sąd nie podzielił wprawdzie argumentacji strony pozwanej, co do braku udowodnienia faktu zawarcia umowy o kredyt hipoteczny z między Bankiem a M. L.. Powyższa okoliczność została bowiem wykazana załączonymi do akt sprawy dokumentami. Wątpliwości Sądu nie budziło również umocowanie osób podpisujących się na tym dokumencie w imieniu Banku, jak i wiarygodność dowodu w postaci wyciągu z KRS. Sąd stanął jednak na stanowisku, iż powód nie wykazał zarówno wymagalności dochodzonego w pozwie roszczenia, jak i jego wysokości. Nie udowodnił bowiem skuteczności wypowiedzenia umowy kredytu jak i sposobu późniejszego wyliczenia należności głównej oraz odsetek ustawowych i umownych. W zakresie wszystkich tych okoliczności strona powodowa oparła się jedynie na treści Bankowego Tytułu Egzekucyjnego, który został zaopatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem referendarza sądowego w Sądzie Rejonowym w Otwocku z dnia 8 sierpnia 2012 r. Podkreślić przy tym należy, iż strona pozwana skutecznie zakwestionowała istnienie długu stwierdzonego tym tytułem egzekucyjnym doprowadzając do pozbawienia jego wykonalności wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie w sprawie XXV C 1015/17 z 20 listopada 2017 r.

Zdaniem Sądu, w procesie cywilnym, w przypadku sporu co do istnienia oraz wysokości wierzytelności, bankowy tytuł egzekucyjny – nawet zaopatrzony w klauzulę wykonalności – nie stanowi dostatecznego dowodu dla wykazania wymienionych wyżej okoliczności. Kontrola sądowa dokonywana w postępowaniu klauzulowym ma bowiem ściśle określone granice i nie obejmuje szeregu okoliczności materialnoprawnych. Jest tak, gdyż postępowanie klauzulowe, toczące się na skutek wniosku banku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, nie ma charakteru postępowania rozpoznawczego, w którym sąd bada zasadność roszczenia powoda, ale ma jedynie na celu sprawdzenie formalnych przesłanek nadania klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, a nie jego merytoryczne badanie. Nadając klauzulę wykonalności, sąd stwierdza, że wystawiony przez bank tytuł nadaje się do realizacji w drodze egzekucji. Ustalenie natomiast, czy dochodzona przez bank należność rzeczywiście istnieje i czy została wskazana w bankowym tytule egzekucyjnym we właściwej wysokości, wykracza poza zakres kognicji sądu przy nadawaniu klauzuli wykonalności (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 7 lutego 2014 r., I ACa 687/13). W szczególności - i z istoty rzeczy - kontrola zasadności wniosku dokonywana przez sąd w postępowaniu klauzulowym nie obejmuje badania skuteczności przelewu dokonanego w okresie po złożeniu wniosku o nadanie klauzuli wykonalności i na rzecz podmiotu nie mogącego prowadzić egzekucji na podstawie tego tytułu. Także wysokość roszczenia dochodzonego w postępowaniu cywilnym powinna zostać wykazana przez nawiązanie do treści umowy, a nie jedynie do treści bankowego tytułu egzekucyjnego. Powodowy fundusz, nie mogąc korzystać z ułatwień w dochodzeniu roszczeń wynikających z przepisów art. 96 i 97 Prawa Bankowego, nie może się odwoływać do treści wyciągu z ksiąg banku. Należy przy tym zauważyć, że o ile wyciąg z ksiąg banku ma moc dowodową dokumentu urzędowego w postępowaniu klauzulowym, toczącym się z wniosku banku, który wydał bankowy tytuł egzekucyjny, to w postępowaniu rozpoznawczym toczącym się z powództwa nabywcy wierzytelności mocy tej już nie posiada. Wynika to z przepisu art. 95 ust. 1a Prawa bankowego, zgodnie z którym moc prawna dokumentów urzędowych, o której mowa w ust. 1 tego przepisu, nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym. Jest przy tym logiczne, że skoro zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem fundusze sekurytyzacyjne nie mogą prowadzić egzekucji na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego, ani nawet uzyskać na taki tytuł klauzuli wykonalności jako cesjonariusze (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2009 r., IV CSK 422/08), to nie mogą one korzystać z narzędzi, w które ustawodawca wyposażył banki w celu umożliwienia dochodzenia roszczeń w trybie uregulowanym w przepisie 96 Prawa bankowego. Skoro Trybunał Konstytucyjny, w wyroku z dnia 15 marca 2011 r., sygn. P 7/09, zakwestionował konstytucyjność wyciągu z ksiąg banku, jako mającego moc dokumentu urzędowego w stosunku do konsumentów, to wobec nich przepis art. 95 ust. 1 Prawa Bankowego stracił moc obowiązującą (co nastąpiło z dniem 5 kwietnia 2011 r. - por. powołany wyrok Trybunału Konstytucyjnego, a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 5 lutego 2014 r., I ACa 667/13).

Udowodnienie istnienia i wysokości wierzytelności powinno więc polegać na przedstawieniu dokumentów źródłowych, w oparciu o które zostały wystawiony bankowy tytuł egzekucyjny. Istotą rozstrzygnięcia sporu cywilnego nie jest w takim wypadku sprawdzenie formalnej poprawności dokumentów przedstawianych przez powoda. Konieczne jest sprawdzenie przez sąd, czy i kiedy zaistniało zadłużenie z tytułu kredytu hipotecznego oraz czy naliczenia odsetek oraz innych opłat zgodne są z umową. Powód w toku niniejszego postępowania nie przedstawił zaś dowodu na wymagalność roszczenia przysługującej Bankowi przeciwko pozwanemu, jak i wysokości tego zobowiązania. W aktach sprawy brak zarówno dowodu doręczenia wypowiedzenia przedmiotowej umowy, jak i harmonogramu spłat rat kredytu, czy wyciągu z rachunku bankowego pozwanego, pozwalających na ocenę skuteczności tego oświadczenia.

Podkreślić należy, iż na gruncie procesu cywilnego to strony mają obowiązek wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, co z kolei jest potwierdzeniem reguły z art. 6 k.c., wyznaczającej sposób rozłożenia ciężaru dowodu. Konsekwencją regulacji ujętych w art. 6 k.c. i art. 233 k.p.c. jest nie tylko obowiązek popierania wysuwanych twierdzeń stosownymi dowodami, ale przede wszystkim ryzyko niekorzystnego rozstrzygnięcia dla strony, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń, o ile ciężar dowodu co do tych okoliczności na niej spoczywał. Na gruncie przedmiotowej sprawy nie ulega wątpliwości, że obowiązek wykazania istnienia wierzytelności oraz jej wysokości spoczywał na stronie powodowej, albowiem to ona z faktów tych wywodziła swoje roszczenie o zapłatę.

Natomiast zgodnie z obowiązującą w postępowaniu cywilnym zasadą kontradyktoryjności sąd nie ma obowiązku zarządzania dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzania z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie o sygn. I CKU 45/96, Lex nr 29440). W związku z powyższym, jeżeli materiał dowodowy zgromadzony przez strony nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych, sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z nieudowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, należy wskazać, iż w sytuacji kiedy pozwany kwestionował istnienie i wysokość zadłużenia, niezbędne było wykazanie przez stronę powodową dokumentami bankowymi wysokości dokonanych przez pozwanego wpłat oraz kwot, które pozostały do zapłaty, wymagalności roszczenia i sposobu naliczania odsetek. W tym zakresie powód nie podołał obowiązkowi dowodowemu, który na nim spoczywał zgodnie z art. 6 k.c. W ocenie Sądu samo powołanie się przez powoda na bankowy tytuł egzekucyjny nie może być uznane za wystarczające, a to z tego względu, iż powód nie przedstawił odpowiedniej dokumentacji na poparcie swoich twierdzeń. Powód ograniczył się do przedłożenia umowy kredytu oraz umowy cesji wierzytelności wraz z wyciągiem z wykazu wierzytelności, które zdaniem Sądu nie wykazuje wysokości zobowiązania. Dokumenty załączone do akt sprawy stanowiły jedynie dowody na okoliczność zdarzeń, ale nie zobowiązań. Potwierdzony jest zatem fakt zdarzenia w postaci cesji wierzytelności, ale nie jest wykazane istnienie i wysokość nabytej wierzytelności.

Reasumując, to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia stosownie do art. 6 k.c., któremu to ciężarowi w niniejszej sprawie nie podołał. Za niewystarczające w tym zakresie uznać należało powołanie się przez powoda na istnienie hipoteki ustanowionej na nieruchomości należącej do M. L. położonej w miejscowości G., przy ul. (...). W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż przedmiotowa hipoteka powstała przed nowelą ustawy o księgach wieczystych i hipotece, zmieniającą reżim hipotek, wprowadzoną ustawą o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2009 Nr 131, poz. 1075), która weszła w życie w dniu 20 lutego 2011 roku. W niniejszej sprawie mamy do czynienia z hipoteką kaucyjną, która samodzielnie zabezpiecza całą wierzytelność. Zastosowanie znajduje więc art. 10 ust. 2 ustawy nowelizującej – w myśl tego przepisu do tej hipoteki zastosowanie znajdują przepisy dotychczasowe, z wyjątkiem przepisów o opróżnionym miejscu hipotecznym (por. T. Czech, Hipoteka, s. 678, I. Heropolitańska, A. Drewicz-Tułodziecka, K. Hryćków-Mycka, Ustawa o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw [w:] I. Heropolitańska, A. Drewicz-Tułodziecka, K. Hryćków-Mycka, P. Kuglarz, Ustawa o księgach wieczystych i hipotece oraz przepisy związane. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2017). Ponieważ sporem objęta jest wysokość dochodzonego roszczenia rozważyć należało przepisy ustawy sprzed nowelizacji dotyczące domniemania wynikającego z wpisu hipoteki, przewidzianego w uprzednio obowiązującym przepisie art. 71 ustawy. Przepis ten stanowił, że domniemanie istnienia prawa wynikające z wpisu hipoteki obejmuje, jeżeli chodzi o odpowiedzialność z nieruchomości, także wierzytelność zabezpieczoną hipoteką. Działaniem tej regulacji nie były jednak objęte hipoteki kaucyjne (art. 105 ustawy w uprzednim brzmieniu). Zgodnie z tym przepisem, wierzyciel nie mógł i nie może powołać się na wpis hipoteki kaucyjnej w celu udowodnienia wierzytelności zabezpieczonej. Sam wpis nie jest więc źródłem dowodu na okoliczność wysokości dochodzonego roszczenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2009 r., sygn. akt I CSK 161/09). Przeprowadzenie dowodu co do istnienia i wysokości wierzytelności nią objętych poddane jest w tym przypadku ogólnym regułom dowodowym (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie, z dnia 23 sierpnia 2017 r., sygn. akt I ACa 1033/16).

Jak wskazano już powyżej powód nie sprostał obowiązkowi udowodnienia dochodzonego pozwem roszczenia. Brak dokładnego wykazania, kiedy umowa została wypowiedziana, w jaki sposób były zarachowywane wpłaty pozwanego na poczet przedmiotowego kredytu, w jakich okresach kształtowało się zadłużenie pozwanego, uniemożliwiało zbadanie prawidłowości wyliczeń kwoty dochodzonej pozwem jak i zasadności zgłoszonego żądania. Dlatego też, Sąd oddalił powództwo (pkt I).

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Powód przegrał sprawę, wobec czego jest zobowiązany do zwrotu pozwanemu kosztów procesu. Wymaga podkreślenia, iż pozwany zmuszony był do podjęcia obrony w sprawie i w tym celu ustanowił pełnomocnika zawodowego. Pozwany poniósł koszt wynagrodzenia pełnomocnika, którego wysokość Sąd wyliczył na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265) – 5.400 zł (pkt II).