Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 154/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 16 grudnia 2021 roku w sprawie II K 549/21.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia o środku karnym w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych i mających wpływ na treść orzeczenia poprzez uznanie, że w przedmiotowej sprawie zachodzi wyjątkowy wypadek uzasadniony szczególnymi okolicznościami uzasadniający odstąpienie od orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przede wszystkim, odnosząc się do powyższego zarzutu - w ocenie sądu odwoławczego częściowo niezasadnego - na wstępie dla jasności konkluzji, nakreślić trzeba, że zarzut odwoławczy błędu w ustaleniach faktycznych nie może polegać wyłącznie na polemice z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez sąd, wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz na wykazaniu, jakich mianowicie konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego, a co więcej, wskazywać musi na merytoryczną niesłuszność wniosków sądu I instancji wyprowadzonych z określonego materiału dowodowego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 .09.2019 r., I DO 39/19, opubl. Legalis). Skarżący nie może więc ograniczyć się do wskazania rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym ustalonym przez sąd a postulowanym przez niego, ale powinien wykazać, na czym polega błąd w ustaleniu stanu faktycznego. Może być on słuszny tylko wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie jest uzasadniony, gdy (jak w tym wypadku) sprowadza się do zakwestionowania stanowiska sądu czy do polemiki z jego ustaleniami. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu odmiennego poglądu nie wystarcza do wniosku o popełnieniu przez sąd istotnego błędu ustaleń. Zarzut taki powinien wskazywać nieprawidłowości w rozumowaniu sądu w zakresie istotnych ustaleń, czego skarżący skutecznie nie czyni (tak też w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie, z dnia 14.11.2019 r., II AKa 143/19, Legalis; podobnie w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie, z dnia 07.11.2019 r., II AKa 173/19, Legalis).

W aspekcie powyższego co do zasady Sąd Okręgowy nie dostrzegł w zarzucie celnych argumentów, które dyskwalifikowałyby stanowisko Sądu I instancji w zakresie ustalonych faktów.

Odnosząc się do szczegółów wskazać należy na wstępie, że przypisane oskarżonemu J. C. przestępstwo zagrożone jest karą od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Tym samym wymierzona nieizolacyjna kara 4 miesięcy pozbawienia wolności mieści się zatem w dolnej granicy ustawowego zagrożenia i taki jej wymiar zdaniem Sądu odwoławczego spełnia wymogi prewencji szczególnej oraz cele w zakresie społecznego jej oddziaływania, jest odpowiednia do stopnia zawinienia i stopnia społecznej szkodliwości czynu. Prowadzenie pojazdów mechanicznych przez kierowców w stanie nietrzeźwym jest wysoce szkodliwe społecznie i zjawisku temu należy przeciwdziałać wszelkimi sposobami, w tym odpowiednio surową reakcją karną wobec nietrzeźwych sprawców przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym. Przestępstwo z art. 178a § 4 k.k. w ujęciu abstrakcyjnym cechuje się znacznym stopniem społecznej szkodliwości, jednak w niniejszej sprawie przy wymiarze kary należało uwzględnić wszystkie okoliczności popełnienia przez oskarżonego czynu, które zdaniem Sądu odwoławczego implikowały możliwość orzeczenia względem oskarżonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych nie zgodnie z postulatem skarżącego dożywotnio lecz na określony czas - przy czym nie w wymiarze 5 lat, lecz 10 lat.

Bowiem należało uwzględnić, że stężenie alkoholu w organizmie nie było wysokie – wprawdzie przekraczało ustawowo określony próg stanu nietrzeźwości (wyniki pomiarów Alkometrem A 2.0 o godz. 02:56, 03:04 i 03:12 wyniosły odpowiednio: 0,52 mg/l, 0,53 mg/l, 0,52 mg/l). Poza tym, jakkolwiek w aktach sprawy zawarte są dane wskazujące na to, że alkohol wpłynął na sprawność psychomotoryczną oskarżonego, na styl jego jazdy. A zatem, takie stężenie alkoholu w organizmie oskarżonego osłabiało jego zdolności psychomotoryczne, ale też należy mieć na uwadze, że oskarżony poruszał się po drodze publicznej w warunkach nocnych, gdy natężenie ruchu jest subminimalne i dlatego nie wpływało aż tak istotnie na poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego. W istocie potencjalnie niebezpieczne zachowanie oskarżonego nie wywołało realnych skutków w postaci jakichkolwiek groźnych zdarzeń drogowych - nie spowodował on żadnej kolizji, ani nie stworzył realnie bliskiej możliwości zaistnienia tego typu stanu. Tym samym, nie ustalono, aby oskarżony w związku ze stwierdzonym stanem nietrzeźwości kierował w sposób stwarzający rzeczywiste zagrożenie dla innych uczestników ruchu, np. nie panując nad pojazdem, jadąc nieprzewidywalnie, naruszając inne zasady bezpieczeństwa w ruchu, poza oczywistym naruszeniem zakazu jazdy po spożyciu alkoholu. Tym samym, poruszanie się poza godzinami szczytu komunikacyjnego, niewątpliwie również obniża stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu. Nadto, zważyć trzeba było na sylwetkę oskarżonego, jego właściwości i warunki osobiste (oskarżony jest osobą młodą - ma 21 lat i pracuje dorywczo).

Wszystkie wyżej wymienione okoliczności, Sąd Okręgowy miał na względzie, podejmując decyzję odnoszącą się do kwestii oceny wymiaru środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Bowiem w przypadku skazania za przestępstwo z art. 178a § 4 k.k. sąd obowiązany jest w oparciu o treść art. 42 § 3 k.k. orzec zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów dożywotnio, chyba, że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami. Zdaniem sądu odwoławczego suma powyżej opisanych okoliczności uzasadniała przyjęcie, że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami, o którym mowa w art. 42 § 3 in fine k.k. i odstąpienie od dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów. Mając wszak na uwadze poziom alkoholu w organizmie oskarżonego (poziom alkoholu w wydychanym powietrzu przekraczający próg ustawowy), który miał tendencję spadkową, ale też uprzednią dwukrotną karalność (za tożsame czyny), jak również okoliczności popełnienia zarzucanego mu czynu (prowadzenie samochodu w godzinach nocnych przy znikomym natężeniu ruchu na drodze publicznej), uzasadnione jest twierdzenie, iż jakkolwiek oskarżony stwarzał rzeczywiste zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego, niemniej jednak przemawiało to za pozbawieniem go uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi ale nie dożywotnio jak postulował skarżący. Podkreślić w tym miejscu należy, iż Sąd miał na uwadze, że poruszanie się pojazdami mechanicznymi, ale też innymi pojazdami pod wpływem alkoholu stwarza faktyczne niebezpieczeństwo dla innych użytkowników dróg, albowiem osoba jadąca pojazdem w stanie nietrzeźwości ma ograniczoną możliwość postrzegania oraz ograniczoną zdolność reagowania na zmieniającą się w sposób dynamiczny sytuację na drodze, wzrasta zatem ryzyko nieprzewidzianych zachowań kierującego. Zważywszy na powyższe, zasadnym jest pozbawienie oskarżonego uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi – w zmodyfikowanym przez sąd odwoławczy wymiarze – na okres 10 lat. Bowiem w ocenie Sądu Okręgowego powyższe okoliczności wskazywały, iż zaistniały podstawy do stwierdzenia, że zachodzi na kanwie tej sprawy szczególny przypadek, który świadczy, że należy dać jeszcze oskarżonemu szansę. Wykluczenie oskarżonego z ruchu drogowego dożywotnio, jako uczestnika, naruszającego podstawową zasadę bezpieczeństwa ruchu drogowego, a mianowicie wymóg trzeźwości, stanowiłoby dla niego zbyt dolegliwą i nieadekwatną represję. Toteż zdaniem Sądu, wyżej wymieniony środek karny – orzeczony na poziomie ustalonym przez Sąd odwoławczy - uwzględnia w sposób należyty okoliczności popełnienia przedmiotowego przestępstwa, jest adekwatny do stopnia stanu nietrzeźwości oskarżonego oraz rangi naruszonych przez niego norm prawnych.

A zatem, zakaz prowadzenia pojazdów w orzeczonym wymiarze 10 lat powinien spełnić swe funkcje penalne, ale przede wszystkim wychowawcze względem oskarżonego, uświadamiając mu konieczność respektowania zasad bezpieczeństwa w ruchu i nieopłacalność ich naruszania. Oskarżony jest osobą stosunkowo młodą, trudno natomiast uznać, aby środek karny dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych mógł odnieść wobec niego skutek wychowawczy, nawet przy uwzględnieniu możliwości zmiany formy jego wykonywania po 10 latach, stosownie do treści art. 182a § 1 k.k.w. Środek karny zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych przez okres 10 lat powinien także należycie spełnić swe funkcje w zakresie społecznego oddziaływania kary, odstraszając potencjalnych sprawców podobnych przestępstw. Sąd odwoławczy uznał, że szeroko pojęta kara wraz z orzeczonym świadczeniem pieniężnym oraz środkiem karnym zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w kształcie określony zaskarżonym wyrokiem wymiarze jest karą słuszną, sprawiedliwą, w żadnym razie nie stanowi wyrazu nieuzasadnionej pobłażliwości dla oskarżonego.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Biorąc pod uwagę okoliczności wskazane powyżej wniosek skarżącego zasługiwał na częściowe uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy rozstrzygnięć zawartych w punktach od 1 do 4 w zakresie nie podlegającym modyfikacji opisanej w punkcie 5.2.1. dotyczącej orzeczonego środka karnego.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok we wskazanym zakresie słuszny. Sąd I instancji przeprowadził w przedmiotowej sprawie postępowanie dowodowe w sposób wszechstronny i wyczerpujący, a następnie zgromadzony materiał dowodowy poddał rzetelnej analizie i na tej podstawie wyprowadził całkowicie słuszne wnioski zarówno co do winy oskarżonego w zakresie popełnienia przypisanego mu przestępstwa, subsumcji prawnej jego zachowania pod wskazane przepisy prawne. Przedmiotem rozważań zaprezentowanych przez Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku były nie tylko dowody obciążające oskarżonego, ale i dowody przeciwne, ocenione w zgodzie z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez:

- podwyższenie orzeczonego w punkcie 2 wyroku środka karnego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych do 10 lat.

Zwięźle o powodach zmiany

Motywy zmiany wyroku w powyższym zakresie zostały szczegółowo określone w punkcie 3.1 tabeli.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Sąd Okręgowy na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. i art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.), § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (t.j. Dz. U. 2013, poz. 663 ze zm.) zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 tytułem opłaty za drugą instancję i kwotę 20 złotych tytułem zwrotu wydatków (to jest tytułem zryczałtowanych kosztów doręczeń) związanych z postępowaniem odwoławczym. Bowiem sytuacja materialna oskarżonego (posiadanie dochodów z dorywczej pracy zarobkowej, w szczególności w kontekście braku informacji o jakichkolwiek przeciwskazaniach zdrowotnych oraz zważywszy na młody wiek - 21 lat) nawet w sytuacji posiadania na utrzymaniu osób najbliższych (brak informacji w tym zakresie) wskazuje, że przy wykazaniu minimum dobrej woli i chęci uiszczenia należności na rzecz Skarbu Państwa będzie w stanie to uczynić (tym bardziej, że istnieje możliwość uregulowania kosztów sądowych w formie ratalnej). Zatem obciążenia na poziomie ukształtowanym orzeczeniem sądu odwoławczego będą współmierne do wagi czynu mu przypisanego i będą stanowiły dla niego dolegliwość, lecz nie przekraczającą stopnia zawinienia i społecznej szkodliwości jego czynu, jak i jego możliwości finansowych.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator Prokuratury Rejonowej w Piotrkowie Trybunalskim.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 16 grudnia 2021 roku w sprawie II K 549/21.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana