Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 753/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 7 września 2021 roku w sprawie II K 58/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

Ł. P.

E. M. doznała urazów obu przedramion, z tym, że siła upadku była w większym stopniu przeniesiona na lewą kończynę, gdzie doszło do wystąpienia otarć i złamania kości. Nie można w sposób jednoznaczny podać, w wyniku jakiego mechanizmu doszło do uszkodzeń ciała poszkodowanej, jednakże z większym prawdopodobieństwem można przyjąć, że siła uszkadzająca była większa w wyniku upadku z wysokości - upadek z pustaka, niż w wyniku zachwiania się poszkodowanej i podparciu się lewą ręką, w obronie przed upadkiem. Otarcia naskórka na powierzchni grzbietowej nadgarstka świadczą o zetknięciu się skóry z szorstką powierzchnią - podłożem. Najczęściej, chroniąc się przed upadkiem w wyniku zachwiania się, poszkodowany podpiera się ręką, powierzchnią dłoniową i tam mogą wystąpić otarcia naskórka.

opinia sądowo – lekarska nr 22 biegłego lekarza D. D.

157-

160

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

opinia sądowo – lekarska nr 22 biegłego lekarza D. D.

Opinia jest pełna, jasna, odpowiada na wszystkie zadane przez sąd pytania i nie ma podstaw do jej kwestionowania.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1..2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

- zarzut błędu w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść wydanego orzeczenia, polegający na nieuprawnionym przyjęciu, wbrew wskazaniom wiedzy i doświadczenia życiowego, że oskarżony Ł. P. nie dopuścił się zarzucanego mu czynu, podczas gdy sprawstwo w/w wynika z treści zeznań pokrzywdzonej E. M. oraz zeznań złożonych w toku postępowania przygotowawczego przez L. M.;

- zarzut naruszenia przepisów postępowania mające wpływ na treść zapadłego orzeczenia, tj, art. 167 k.p.k. i art. 5 § 2 k.p.k. poprzez niewyjaśnienie z urzędu sprzeczności pomiędzy zeznaniami L. M. złożonymi w toku postępowania przygotowawczego i złożonymi przed Sądem, poprzez niedopuszczenie z urzędu dowodu z oględzin miejsca zdarzenia, celem ustalenia czy istotnie świadek L. M., nie była w stanie obserwować miejsca, gdzie miało dojść do popełnienia czynu oraz niedopuszczenia uzupełniającej opinii biegłego lekarza, który wypowiedziałby się czy do obrażeń jakie doznała pokrzywdzona mogło dojść w okolicznościach podawanych przez pokrzywdzoną, czy też podawanych przez oskarżonego.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ponieważ oba zarzuty sprowadzają się w istocie do kwestionowania przez skarżącego uniewinnienia oskarżonego, w wyniku dokonania przez Sąd Rejonowy błędnej oceny materiału dowodowego oraz braku jego pogłębienia, mogą zostać omówione łącznie.

Apelacja okazała się zasadna i w jej wyniku doszło do konieczności uchylenia zaskarżonego wyroku oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd odwoławczy uznał, że skarżący ma rację, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy nie uprawniał Sądu Rejonowego do wydania wyroku uniewinniającego.

Analizując rozważania Sądu Rejonowego w zakresie oceny zebranych dowodów, podzielić należy zarzut prokuratora, który trafnie zarzucił Sądowi meriti dowolność w ocenie zebranych w sprawie dowodów. Ocena dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy rzeczywiście narusza reguły określone w art. 7 k.p.k. Miało to w efekcie przełożenie na dokonanie przez Sąd Rejonowy błędnych ustaleń faktycznych. Ustalenia faktyczne bowiem tylko wtedy nie wykraczają poza ramy swobodnej oceny dowodów, gdy poczynione zostały na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, których ocena nie wykazuje błędów natury faktycznej, czy logicznej oraz zgodna jest ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

Ponadto błędna ocena dowodów zgromadzonych w sprawie wyniknęła z zaniechań Sądu Rejonowego, odnośnie poszerzenia materiału dowodowego. Słusznie skarżący zarzucił w apelacji, że w realiach niniejszej sprawy, koniecznym było przeprowadzenie eksperymentu procesowego oraz wydanie opinii biegłego lekarza, co do możliwego mechanizmu powstania obrażeń ciała u pokrzywdzonej. Szkoda jedynie, że skarżący sam nie przeprowadził takich dowodów jeszcze w postępowaniu przygotowawczym, lub też choćby nie domagał się ich przeprowadzenia w postępowaniu przed Sądem Rejonowym. Spowodowało to konieczność uzupełniania materiału dowodowego na etapie postępowania odwoławczego i wydłużenia tego etapu postępowania. Sąd Okręgowy rozważał wprawdzie wykorzystanie uregulowania wskazanego w art. 427 § 3a k.p.k., jednakże pominięcie dowodów wskazanych w apelacji, mających istotne znaczenie dla ustalenia, czy został popełniony czyn zabroniony, byłoby sprzeczne z zasadą prawdy materialnej.

Sąd odwoławczy zgadza się z twierdzeniami apelacji, iż Sąd I instancji błędnie uznał, jako wiarygodne, wyjaśnienia oskarżonego. Zachodzi bowiem sprzeczność wersji oskarżonego z innymi dowodami w sprawie. Chodzi tu w pierwszej kolejności o nieprzeprowadzony przez Sąd meriti dowód z opinii biegłego lekarza na okoliczność, czy do obrażeń ciała, jakie doznała pokrzywdzona, mogło dojść w okolicznościach podawanych przez pokrzywdzoną, czy też wskazywanych przez oskarżonego. Z opinii biegłego D. D. wynika, że pokrzywdzona doznała urazów obu przedramion, z tym, że siła upadku była w większym stopniu przeniesiona na lewą kończynę, gdzie doszło do wystąpienia otarć i złamania kości. Nie można wprawdzie w sposób jednoznaczny podać, w wyniku jakiego mechanizmu doszło do uszkodzeń ciała poszkodowanej, jednakże z większym prawdopodobieństwem można przyjąć, że siła uszkadzająca była większa w wyniku upadku z wysokości - upadek z pustaka, niż w wyniku zachwiania się poszkodowanej i podparciu się lewą ręką, w obronie przed upadkiem. Otarcia naskórka na powierzchni grzbietowej nadgarstka świadczą o zetknięciu się skóry z szorstką powierzchnią - podłożem. Najczęściej, chroniąc się przed upadkiem w wyniku zachwiania się, poszkodowany podpiera się ręką, powierzchnią dłoniową i tam mogą wystąpić otarcia naskórka. Dowód ten potwierdza zatem wersję pokrzywdzonej, o jej upadku na skutek popchnięcia.

Po drugie, Sądowi I instancji umknęło, iż w zeznaniach pokrzywdzonej pojawił się motyw wypowiedzi świadka Z. S., który tuż po zdarzeniu powiedział, iż może ją przeprosić za oskarżonego. Co istotne, świadek Z. S. potwierdził to w trakcie konfrontacji w dniu 15.12.2020 roku (na rozprawie głównej nic już na ten temat nie mówił). Zastanawiać musi dlaczego świadek Z. S. wypowiedział takie słowa (Sąd Okręgowy nie znajduje racjonalnych powodów, aby negować, że taka wypowiedź miała miejsce). Przecież z jego relacji (oraz oskarżonego) wynikałoby, że to pokrzywdzona była agresorką i to ona uderzyła oskarżonego. Za co w takim razie ktoś miałby przepraszać w imieniu oskarżonego? Logicznym tego wytłumaczeniem może być natomiast to, że prawdziwa jest jednak wersja pokrzywdzonej, że to oskarżony, w ferworze kłótni, nerwowej wymiany zdań, wzajemnej szarpaniny, zapowiedzi zawiadomienia przez pokrzywdzoną policji (być może także blokowania przez nią wyjścia), po prostu popchnął pokrzywdzoną, która upadła tak niefortunnie, że złamała rękę.

Podnieść też wypada, że to pokrzywdzona zawiadomiła policję. Oskarżony zgłosił się na izbę przyjęć szpitala dopiero po tym, jak dowiedział się, że pokrzywdzona zgłosiła sprawę na policji. Jest to kolejny argument przemawiający za wiarygodnością twierdzeń oskarżonej, co do tego, w jaki sposób doznała ona złamania ręki.

Dość istotne dla rozstrzygnięcia sprawy są również zeznania świadka L. M.. Sąd I instancji zdyskwalifikował wiarygodność tegoż świadka praktycznie tylko z jednego względu, a mianowicie, że w trakcie postępowania przygotowawczego zeznała ona, iż widziała ruch oskarżonego wypychającego jej matkę z budynku, czego później nie potwierdziła. Na rozprawie sądowej świadek jednak wyjaśniła, iż ten fragment jej zeznań został nieprecyzyjnie zapisany, gdyż fakt wypchnięcia matki, świadek L. M. jedynie wywnioskowała z nienaturalnego ,,wylecenia z domu” pokrzywdzonej. Jak uczy praktyka sądowa, niekiedy zdarzają się takie sytuacje, podczas protokołowania przez policjanta zeznań świadka. Niekoniecznie więc tego rodzaju ,,niekonsekwencja” w zeznaniach musi oznaczać, że dany świadek jest niewiarygodny. Gdyby zresztą rzeczywiście świadek L. M. chciała za wszelką cenę – wbrew temu, co rzeczywiście widziała i słyszała – wesprzeć wersję swojej matki, to zapewne potwierdziłaby w całości swoje zeznania z postępowania przygotowawczego, jako bardziej ,,pogrążające” oskarżonego.

Reasumując, Sąd Okręgowy po przeanalizowaniu materiału dowodowego zgormadzonego w sprawie, doszedł do odmiennego, niż Sąd I instancji, wniosku, że bardziej przekonywująca jest wersja zdarzeń przedstawiona przez pokrzywdzoną E. M.. W tej sytuacji uniewinnienie oskarżonego jest rozstrzygnięciem nieuprawnionym.

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn podanych wyżej, Sąd odwoławczy nie mógł zgodzić się na utrzymanie w mocy wyroku uniewinniającego oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu. Natomiast zgodnie z treścią art. 454 § 1 k.p.k. sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który został uniewinniony w pierwszej instancji lub co do którego w pierwszej instancji umorzono postępowanie. Jedynym rozstrzygnięciem w takiej sytuacji mogło być tylko uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

całość wyroku

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Sąd odwoławczy doszedł do przekonania, że w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, decyzja Sądu meriti, co do wydania wyroku uniewinniającego wobec oskarżonego, była chybiona. W konsekwencji zaskarżony wyrok należało uchylić i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Tomaszowie Mazowieckim. Zachodzi tu bowiem sytuacja, o której mowa w art. 437 § 2 zdanie 2 k.p.k. w związku z art. 454 § 1 k.p.k.

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji winien powtórzyć postępowanie dowodowe. Przeprowadzając ponownie postępowanie dowodowe koniecznym będzie oczywiście bezpośrednie przesłuchanie oskarżonego i najistotniejszych świadków.

Pamiętać należy, że o ile - w świetle art. 442 § 3 k.p.k. - sąd, któremu przekazano sprawę do ponownego rozpoznania, jest związany zapatrywaniami prawnymi oraz wskazaniami, co do dalszego postępowania, wyrażonymi przez sąd wyższego rzędu, to zachowuje całkowitą autonomię w zakresie oceny dowodów, które weryfikuje w oparciu o własne przekonanie, zgodnie z zasadami określonymi w art. 7 k.p.k., a także – co jest oczywiste – ma pełną możliwość poczynienia własnych ustaleń faktycznych, wynikających z przeprowadzonych dowodów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2014 roku - V KK 144/14; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2009 roku - II KK 224/08).

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana