Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 lipca 2021 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2021 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka Akcyjna w T.

przeciwko K. T.

o zapłatę

I uchyla nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 25 czerwca 2019r. – sygn.akt VGNc 1954/19 wydany w postępowaniu nakazowym z weksla w całości i oddala powództwo co do kwoty 44.793,07 zł (czterdzieści cztery tysiące siedemset dziewięćdziesiąt trzy złote siedem groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 30 maja 2019r. do dnia zapłaty, a w pozostałej części postępowanie umarza;

II zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 8.160 zł (osiem tysięcy sto sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt V GC 2337/19

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. w dniu 30 maja 2019 r. złożył pozew w postępowaniu nakazowym przeciwko pozwanemu K. T. o zapłatę kwoty 73.589,29 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty oraz kosztami procesu (k. 4-6)

W uzasadnieniu powód wskazał, iż jest w posiadaniu weksla własnego in blanco wystawionego przez pozwanego jako zabezpieczenie wszelkich roszczeń wynikających z umowy partnerskiej łączącej strony. W związku z niewywiązaniem się przez pozwanego z zobowiązań wynikających z umowy, w szczególności z nieuregulowania zobowiązań powstałych wobec powoda, powód wypełnił weksel w ten sposób, wyznaczając termin oraz miejsce płatności weksla. Ponadto powód wezwał pozwanego do dobrowolnego spełnienia świadczenia - wykupu weksla, czego jednak pozwany nie uczynił.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 25 czerwca 2019 r. Sad Rejonowy w Toruniu nakazał pozwanemu, by zapłacił na rzecz powoda kwotę 73.589,29 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 30 maja 2019 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 4.537 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (k. 29).

Pozwany K. T. w przepisanym terminie złożył zarzuty od powyższego nakazu zapłaty, wnosząc o uchylenie go w całości i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany zgłosił również zarzut potrącenia kwoty 77.822,10 zł (k. 33-37).

W uzasadnieniu zarzutów pozwany przyznał, że strony łączyła umowa o współpracy, w oparciu o którą pozwany przyjął na siebie obowiązek prowadzenia punktu sprzedaży powoda. Umowa ta regulowała zasady wynagradzania pozwanego oraz zasady obciążania go ewentualnymi kosztami sprzedaży dokonanymi na odroczony termin płatności. Pozwany jednak kwestionował treść § 11 ust. 2 umowy, uznając go niedopuszczalny i stanowiący nadużycie prawa. Pozwany podniósł, iż powód nie przekazał mu żadnych szczegółowych informacji dotyczących kontrahentów posiadających zaległości. W ocenie pozwanego zapisy umowy partnerskiej naruszają zasadę równości stron i stanowią nadużycie prawa. W oparciu o zapisy umowy noty wystawione przez powoda nie pozwalają zidentyfikować kontrahentów powoda ani ustalić, czy należność dochodzona przez powoda została pokryta przez ubezpieczenie od transakcji handlowych. Pozwany podniósł, iż powód wystawił noty w dowolnej formie i nie są one poparte żadną dokumentacją. Zdaniem pozwanego brak jest podstawy faktycznej i prawnej do regulowania na rzecz powoda należności z tytułu zobowiązań osób trzecich, co do których powód podejmował decyzję w zakresie zawarcia transakcji, zabezpieczenia i ubezpieczenia. Jednocześnie pozwany podniósł zarzut potrącenia należności z tytułu niezapłaconych rat czynszu najmu z tytułu podnajmu nieruchomości oraz kosztów związanych z przywróceniem nieruchomości do stanu sprzed umowy i kosztów sprzątania nieruchomości po użytkowaniu jej przez powoda. Ponadto pozwany podniósł, że powód wypełnił weksel niezgodnie z deklaracją wekslową.

Postanowieniem z dnia 13 września 2019 r. Sąd oddalił wniosek pozwanego o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym z dnia 25 czerwca 2019 r. (k. 74)

Powód w odpowiedzi na zarzuty pozwanego od nakazu zapłaty cofnął pozew w części dotyczącej należności głównej w kwocie 25.978,30 zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, wnosząc jednocześnie o utrzymanie nakazu zapłaty w części dotyczącej zapłaty kwoty 47.610,99 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu. W ocenie powoda niezasadne pozostają twierdzenia pozwanego, iż nie ma on wiedzy o źródle pochodzenia należności objętych pozwem, bowiem w trakcie prowadzenia przez pozwanego działalności były mu doręczane na bieżąco dokumenty zawierające informacje odnośnie stanu zadłużenia poszczególnych kontrahentów. Jednocześnie powód wymienił, jakie kwoty składają się na należności z not obciążeniowych. Ponadto powód podniósł, że to na pozwanym spoczywa obowiązek wykazania nieistnienia wierzytelności stwierdzonej wekslem, który nadto został wypełniony w prawidłowy sposób i zawierał wszystkie wymagane prawem elementy. Zdaniem powoda pozwany nie wskazał żadnych dowodów na nieistnienie wierzytelności objętej wekslem. Nadto powód za bezzasadny uznał zarzut potrącenia zgłoszony przez pozwanego (k. 80-85).

W piśmie procesowym z dnia 28 kwietnia 2021 r. powód cofnął pozew w części dotyczącej należności głównej w kwocie 2.817,92 zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia i podtrzymał żądanie pozwu w pozostałym zakresie. Powód wskazał, iż powyższa kwota została mu wypłacona jako należność wyegzekwowana od kontrahenta (k. 221-222).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 1 marca 2014 r. K. T. ( (...)) zawarł z (...) S.A. z siedzibą w T. ( (...) S.A.”) umowę partnerską, przedmiotem której było prowadzenie Punktu Handlowego (...) Budowlanych (...) przez Partnera w G. przy ulicy (...). (...) S.A. upoważnił Partnera do wystawiania faktur VAT, faktur korygujących oraz dowodów kasowanych w imieniu (...) S.A. (§ 3 ust. 2).

(...) S.A. zobowiązał się m.in. do zatowarowania punktu handlowego, ubezpieczenia majątku (w szczególności towaru, wyposażenia) będącego własnością (...) S.A., udzielania pomocy w działaniach windykacyjnych wobec nierzetelnych klientów punktu (§ 6).

(...) zobowiązał się m.in. do przestrzegania i realizowania założeń polityki handlowej, magazynowej, reklamowo-marketingowej i sprzedaży (...) S.A., przestrzegania zasad obiegu i kontroli dowodów księgowych, przestrzegania obowiązujących w (...) S.A. zasad sprzedaży z wydłużonym terminem płatności, wydawania towaru z odroczonym terminem płatności tylko po uzyskaniu zgody działu kontroli kredytu kupieckiego i windykacji (...) S.A., aktywnego wspierania działań windykacyjnych (§ 7).

Zabezpieczeniem należytego wykonania umowy przez Partnera, w szczególności zabezpieczeniem powierzonego towaru, wyposażenia, wykonania obowiązków zawartych w § 10 oraz wszelkich wierzytelności Partnera w stosunku do (...) był weksel in blanco podpisany przez Partnera (§ 5 ust. 1).

Zgodnie z § 11 ust. 1 umowy w przypadku pojawienia się należności przeterminowanych ponad 180 dni, wynikających ze sprzedaży dokonanej przez Partnera, (...) S.A. miał wystawić notę obciążeniową na Partnera równą wartości tych należności brutto. Wszystkie wpłaty uzyskane do tych należności przez (...) S.A. (w tym również wypłacone odszkodowania) do czasu wystawienia noty obciążeniowej pomniejszały wartość tej noty.

W przypadku rozwiązania umowy (...) S.A. miał wystawić notę obciążeniową na wszystkie należności przeterminowane ponad 60 dni w momencie rozwiązania umowy oraz na wszystkie należności, które przeterminują się ponad 60 dni po rozwiązaniu umowy (§ 11 ust. 2).

(dowód: umowa partnerska z dnia 1 marca 2014 r., k. 16-22; aneks z dnia 29 lutego 2016 r., k. 23-24; zeznania świadka P. O., k. 102v-103)

Nieruchomość przy ul. (...) w G. była wynajmowana przez K. T. od (...) Sp. z o.o., natomiast (...) S.A. w T. od 2 kwietnia 2012 r. był podnajemcą powyższej nieruchomości na podstawie umowy podnajmu zawartej z K. T..

(dowód: umowa podnajmu nieruchomości, k. 57-59; zeznania pozwanego K. T. – nagranie rozprawy na płycie CD, k. 203 )

Na paragonach wystawianych przez K. T. widniały dane oraz (...) S.A. w T.. K. T. dokonywał sprzedaży towarów z odroczonym terminem płatności jedynie po uzyskaniu zgody (...) S.A. Umowy sprzedaży z odroczonym terminem płatności były zgłaszane do (...) S.A. (jako ubezpieczyciela transakcji handlowych) do objęcia ich ubezpieczeniem na wypadek braku zapłaty. Ponadto powód weryfikował zdolność kredytową klientów do zaciągania tzw. kredytu kupieckiego, który finalnie był udzielany przez (...) S.A. K. T. nie miał wpływu na decyzje kredytowe powoda. Przez cały okres współpracy stron K. T. prowadził działania windykacyjne wobec klientów zalegających z płatnościami, m.in. kontaktował się z nimi telefonicznie. W momencie zakończenia współpracy stron niektórzy klienci posiadali nierozliczone płatności na rzecz (...) S.A.

(dowód: zeznania pozwanego K. T. - nagranie rozprawy na płycie CD, k. 203; zeznania świadka I. T. - nagranie rozprawy na płycie CD, k. 203; zeznania świadka M. R., k. 219-220)

W piśmie z dnia 27 lutego 2017 r. K. T. oświadczył, że wypowiada umowę partnerską z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia, wskazując, iż przyczyną zakończenia współpracy było niedostateczne wspieranie działań reklamowo-marketingowych punktu handlowego oraz pogarszająca się sytuacja organizacyjno-finansowa (...) S.A. skutkująca niewypełnianiem terminowo zobowiązań wzajemnych.

Jednocześnie K. T. poinformował powoda, że pismem z dnia 27 lutego 2017 r. właściciel nieruchomości przy ul. (...) w G. rozwiązał umowę najmu w trybie natychmiastowym, wobec czego z dniem 28 lutego 2017 r. uległa rozwiązaniu umowa podnajmu z dnia 2 kwietnia 2012 r. K. T. wezwał (...) S.A. do opróżnienia i wydania nieruchomości najpóźniej w terminie do dnia 31 marca 2017 r.

W dniu 1 marca 2017 r. K. T. wystawił (...) S.A. w T. fakturę nr (...) na kwotę 37.232,10 zł brutto tytułem czynszu najmu za marzec 2017 r.

(dowód: rozwiązanie umowy partnerskiej, k. 48; rozwiązanie umowy najmu nieruchomości, k. 49; faktura nr: (...), k. 54; zeznania pozwanego K. T. – nagranie rozprawy na płycie CD, k. 203)

Od dnia 1 marca 2017 r. nieruchomość przy ul. (...) w G. została przejęta przez Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. Sp. k. w R..

W związku z wykonaniem prac remontowo-budowlanych na nieruchomości Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. Sp. k. w R. obciążyło K. T. kosztami tych prac.

(dowód: porozumienie z dnia 1 marca 2017 r., k. 40-42; pismo z dnia 7 kwietnia 2017 r. z załącznikami, k. 43-47; protokół przekazania nieruchomości w posiadanie, k. 50-53; zeznania pozwanego K. T. – nagranie rozprawy na płycie CD, k. 203)

W związku z końcem współpracy strony dokonały inwentaryzacji w punkcie handlowym w G., w wyniku której stwierdzono niedobory oraz zniszczone i przeterminowane towary.

(dowód: pisemne zeznania M. B., k. 235-239; zeznania pozwanego K. T. – nagranie rozprawy na płycie CD, k. 203)

Po zakończeniu współpracy (...) S.A. w T. wystawił K. T. noty obciążeniowe na podstawie art. 11 ust. 1 umowy oraz notę obciążeniową nr 01/03/2017 na kwotę 46.521,06 zł tytułem stwierdzonych niedoborów.

(dowód: noty obciążeniowe, k. 55, 86-90)

Pismem z dnia 20 marca 2019 r. (...) S.A. w T. poinformował K. T. o wypełnieniu weksla na kwotę 73.589,29 zł, na którą składała się należność główna w kwocie 65.142,56 zł oraz odsetki ustawowe w wysokości 8.446,73 zł. Powód wezwał pozwanego do zapłaty powyższej kwoty do dnia 27 marca 2019 r. w siedzibie powoda w T. bądź na jego rachunek bankowy.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie K. T. zakwestionował podstawę prawną roszczenia, składając jednocześnie oświadczenie o potrąceniu kwoty 77.822,10 zł tytułem kosztów przywrócenia nieruchomości do stanu pierwotnego oraz czynszu najmu.

(dowód: oryginał weksla zabezpieczony, zaś jego kopia, k. 15; wezwanie do wykupu weksla, k. 25; kserokopia książki nadawczej, k. 26; pismo pozwanego z dnia 26 marca 2019 r., k. 70-70v)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony postępowania, które w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności i prawdziwości, wobec czego mogły stanowić wiarygodną podstawę ustaleń faktycznych. Ponadto Sąd dokonał ustalenia stanu faktycznego w oparciu o dowód z zeznań świadka P. O., M. R. i I. T., jak również dowód z przesłuchania pozwanego K. T. i przedstawiciela powoda M. B..

Sąd za wiarygodne uznał zeznania świadka P. O., bowiem były logiczne i jasne. Świadek potwierdził okoliczność współpracy stron oraz przedstawił jej zasady.

Sąd co do zasady dał wiarę zeznaniom świadka M. R. w całości, który zeznał, iż sprzedaż z odroczonym terminem płatności była dopuszczalna jedynie za zgodą powoda. Sąd miał jednak na uwadze, że świadek nie znał szczegółowych zasad współpracy obowiązujących między stronami.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka I. T., bowiem były jasne i spójne, przy czym świadek nie znała dokładnych szczegółów współpracy stron.

Sąd za wiarygodne w pełni uznał zeznania pozwanego K. T., ponieważ były jasne, spójne i wyczerpujące. Pozwany w sposób konkretny i rzeczowy przedstawił zasady współpracy stron w ramach umowy partnerskiej.

Sąd dał wiarę pisemnym zeznaniom przedstawiciela powoda M. B. w części, w jakiej przedstawił zasady współpracy stron na podstawie umowy oraz potwierdził przeprowadzenie inwentaryzacji u pozwanego i okoliczność wystawienia mu not obciążeniowych. W pozostałej części Sąd nie oparł się na złożonych zeznaniach, bowiem pozostawały one w sprzeczności z zeznaniami pozwanego K. T., uznanymi za wiarygodne w całości.

W niniejszej sprawie bezsporne pozostawało związanie stron umową partnerską, na podstawie której pozwany prowadził punkt handlowy materiałów budowlanych w G., a następnie rozwiązanie tej umowy przez K. T.. Pozwany nie kwestionował nadto, że na zabezpieczenie należytego wykonania umowy wystawił weksel in blanco, który został wypełniony przez powoda po zakończeniu współpracy. Kwestię sporną stanowił natomiast obowiązek zapłaty przez pozwanego na rzecz powoda pierwotnie kwoty 73.589,29 zł, a po częściowym cofnięciu powództwa przez powoda – kwoty 44.793,07 zł. Powód wskazywał, iż na dochodzoną należność składają się kwoty z not obciążeniowych wystawionych pozwanego na podstawie § 11 ust. 1 umowy, tj. należności niespłacone przez kontrahentów, którzy dokonali zakupów w punkcie prowadzonym przez pozwanego. Pozwany podnosił jednak, że brak jest podstawy faktycznej i prawnej do uregulowania dochodzonych kwot, zaś wystawione przez powoda noty nie są poparte żadnymi dokumentami. Nadto w ocenie pozwanego zapisy umowy partnerskiej naruszają zasadę równości stron i stanowią nadużycie prawa. Jednocześnie z ostrożności procesowej pozwany podniósł zarzut potrącenia.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z obowiązującymi zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału procesowego spoczywa na stronach. Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem. Samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą. Uwzględniając treść art. 6 k.c. trzeba stwierdzić, że do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona swoje prawo. Do przeciwnika zaś należy wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie ( wyrok SN z dnia 19.11.1997 r. I PKN 375/97, L. ). Zgodnie z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. inicjatywa dowodowa spoczywa w rękach strony, a nie zaś Sądu i pouczenie w zakresie konkretnych dowodów nie są obowiązkiem Sądu ( wyrok SN z dnia 11.10.2000 r. II UKN 33/00 L. ). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 2 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.) ( wyrok SN z dnia 17.12.1996 r. I CKU 45/96 OSNC 1997/6-7/76). Jednocześnie zgodnie z zasadą kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one, a nie sąd, są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one wreszcie ponoszą odpowiedzialność za jego wynik ( por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76, z glosą A. Zielińskiego, Palestra 1998, nr 1-2, s. 204; wyrok SN z dnia 7 marca 1997 r., II CKN 70/96, OSNC 1997, nr 8, poz. 113; uzasadnienie wyroku SN z dnia 11 października 2000 r., II UKN 33/00, OSNP 2002, nr 10, poz. 251).

Przechodząc do właściwych rozważań prawnych, należy wskazać, iż w przypadku roszczenia z weksla, przed wydaniem nakazu zapłaty, bada się jedynie sam dokument wekslowy. Powód może bowiem żądać wydania nakazu zapłaty przeciwko każdemu zobowiązanemu z należycie wypełnionego weksla. Weksel in blanco może być środkiem zabezpieczenia wierzytelności wynikających z różnych stosunków prawnych. Wystawiony jako własny i wręczony w związku z zawarciem określonej umowy (tu umowy factoringu) prowadzi do powstania zobowiązania wekslowego wystawcy (pozwanego). Taki dokument powinien być jednocześnie wypełniony zgodnie z zawartym porozumieniem (deklaracją wekslową). Powstałe zobowiązanie wekslowe ma charakter samodzielny i abstrakcyjny, a więc niezależny od podstawy prawnej, która spowodowała jego zaciągnięcie. Jeżeli posiadaczem weksla jest remitent (pierwszy wierzyciel), to przysługują mu dwa roszczenia: ze stosunku podstawowego ( kauzalnego) oraz z weksla. Wybór między nimi należy do wierzyciela, który może tylko raz uzyskać zaspokojenie swojej wierzytelności. Wręczając i przyjmując weksel, strony obejmują bowiem swoją wolą jego funkcję zabezpieczającą ( causa cavendi), z której wynika, iż inkorporowana w nim wierzytelność ma ułatwić zaspokojenie wierzyciela w ramach stosunku podstawowego.

Jednocześnie należy wskazać, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego w postępowaniu nakazowym dopuszczalne jest - po przekazaniu sprawy do sądu na skutek zarzutów - powoływanie się na podstawę faktyczną i prawną wynikającą z łączącego strony stosunku prawnego, w związku z którym został wystawiony dokument uzasadniający wszczęcie postępowania nakazowego. Dlatego też formalne ograniczenia procesowe nie pozbawiają dłużnika w ramach postępowania sądowego, wszczętego na skutek wniesienia zarzutów, do podnoszenia przeciwko roszczeniu z weksla tych wszystkich zarzutów, jakie mu przysługują na podstawie przepisów prawa materialnego. Jeżeli więc łączy go z powodem stosunek prawny cywilny, w związku z którym dłużnik zaciągnął wobec posiadacza weksla zobowiązanie wekslowe, to może on podnosić również wszelkie zarzuty wynikające z tego stosunku (art. 17 Prawa wekslowego). Jeżeli weksel jest wystawiony in blanco, dłużnikowi przysługuje także zarzut uzupełnienia weksla niezgodnie z zawartym przez strony porozumieniem (art. 10 Prawa Wekslowego). Podniesienie przez dłużnika zarzutów wynikających ze stosunku cywilnego łączącego strony zmusza wierzyciela - w celu ich zwalczenia - do powoływania się na okoliczności faktyczne dotyczące tego stosunku oraz na przepisy prawne ten stosunek normujące. W ten sposób spór z płaszczyzny stosunku prawa wekslowego, na którym oparty był pozew wniesiony w postępowaniu nakazowym, przenosi się na płaszczyznę stosunku prawa cywilnego. Ten ostatni bowiem stosunek rozstrzyga o tym, czy i w jakim zakresie istnieje po stronie dłużnika zobowiązanie wekslowe zaciągnięte wobec wierzyciela w celu zabezpieczenia wierzytelności cywilnej. Powoływanie się przez powoda na stosunek prawa cywilnego, w związku z którym wręczony został wierzycielowi weksel, nie stanowi jednak w swej istocie zmiany powództwa. Przedmiotem powództwa pozostaje nadal roszczenie wekslowe, sąd zaś bada jedynie i rozstrzyga, czy i w jakim zakresie podniesione przez dłużnika zarzuty, oparte na stosunku cywilnoprawnym lub na zawartym przez strony porozumieniu co do uzupełnienia weksla wystawionego in blanco, czynią roszczenie wekslowe powoda bezzasadnym. Wynika z tego, że zarówno zarzuty podniesione przez dłużnika, jak i twierdzenie faktyczne powoda zgłaszane na ich odparcie mogą się obracać wyłącznie w granicach roszczenia objętego wekslem ( vide: m.in. uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 7 stycznia 1967 r., III CZP 19/66, OSNCP 1968, nr 5, poz. 79). Zgłoszenie i udowodnienie prawdziwości zarzutów przeciwko roszczeniu wekslowemu stanowi natomiast obowiązek dłużnika wekslowego.

Po analizie materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie Sąd uznał, iż powództwo (pomijając część cofniętego roszczenia) nie zasługiwało na uwzględnienie. Na gruncie niniejszej sprawy powód wywodził swoje roszczenie z weksla wystawionego przez pozwanego jako zabezpieczenie należytego wykonania umowy partnerskiej z dnia 1 marca 2014 r. Bezsprzecznie strony rozwiązały przedmiotową umowę z końcem marca 2017 r., zaś powód w dniu 27 marca 2019 r. wypełnił weksel na kwotę 73.589,29 zł (65.142,56 zł tytułem należności głównej i 8.446,73 zł tytułem odsetek). Jako źródło zobowiązania wekslowego powód wskazywał § 11 ust. 1 umowy partnerskiej, na podstawie którego wystawił pozwanemu noty obciążeniowe. Zgodnie z tym zapisem umownym w przypadku pojawienia się należności przeterminowanych ponad 180 dni, wynikających ze sprzedaży dokonanej przez Partnera (pozwanego), (...) S.A. miał wystawić notę obciążeniową na Partnera równą wartości tych należności brutto. Wszystkie wpłaty uzyskane do tych należności przez (...) S.A. (w tym również wypłacone odszkodowania) do czasu wystawienia noty obciążeniowej pomniejszały wartość tej noty. Pozwany podnosił, iż noty obciążeniowe zostały wystawione przez powoda dowolnie i nie są poparte żadną dokumentacją. W ocenie Sądu zarzut strony pozwanej pozostawał uzasadniony. Powód wprawdzie przedłożył noty obciążeniowe wystawione pozwanemu, w których wskazano jedynie numer noty, kwotę obciążenia na podstawie § 11 ust. 1 umowy oraz termin płatności należności. Jednakże z treści tychże not nie sposób wywnioskować, jakie przeterminowane należności składają się na kwoty obciążeń, jakich kontrahentów dotyczą, ani jakie było ich opóźnienie w płatnościach. Ponadto powód nie przedstawił żadnego zestawienia należności przeterminowanych ponad 180 dni, nadto pozwany zeznał, że po zakończeniu współpracy nie otrzymał od powoda żadnego rozliczenia końcowego. Powód w odpowiedzi na zarzuty od nakazu zapłaty wskazał wprawdzie jakie należności składają się na należność główną, podając nazwy kontrahentów, jednakże zestawienie to nie zostało poparte żadnymi dokumentami, z których faktycznie wynikałyby przeterminowane należności kontrahentów. Sąd doszedł zatem do przekonania, że pozwany za pomocą zaoferowanego materiału dowodowego zdołał wykazać zasadność swoich twierdzeń. Powód z kolei nie sprostał ciężarowi wykazania podstaw zgłoszonego roszczenia, a zaoferowany materiał dowodowy potwierdzał jedynie, że powód faktycznie wystawił noty obciążeniowe na podstawie § 11 ust. 1 umowy, przy czym w żaden sposób nie wskazywał na konkretne zaległe zobowiązania, którymi powód mógłby obciążyć pozwanego w związku z nieuregulowanymi płatnościami za towary. Wystawione noty nie precyzowały ani kontrahentów, ani transakcji i nie zostały poparte żadnymi innymi dowodami. Biorąc pod uwagę całokształt powyżej wskazanych okoliczności, brak było podstaw do uznania, że pozwany był zobowiązany względem powoda do uregulowania jakichkolwiek należności z tytułu zobowiązań osób trzecich. Wypada tutaj podkreślić, że każda należność z odroczonym terminem płatności podlegała akceptacji powoda, bez którego zgody pozwany nie miał możliwości zawarcia takiej umowy. Co więcej, każda taka umowa była zgłaszana do (...) S.A., jako ubezpieczyciela transakcji handlowych do objęcia jej ubezpieczeniem na wypadek braku zapłaty przez kontrahenta. Nie było zatem pewności co do tego, że nie doszło już do zapłaty nieuregulowanych należności, a dochodzone świadczenie mogło już zostać spełnione. Mając na uwadze, iż powództwo okazało się niewykazane tak co do zasady, jak i wysokości, Sąd nie badał zasadności zarzutu potrącenia zgłoszonego przez stronę pozwaną.

W tym miejscu należy podkreślić, że strona powodowa w toku niniejszego postępowania cofnęła powództwo o łączną kwotę 28.796,22 zł ze zrzeczeniem się roszczenia. Należy wskazać, iż zgodnie z regulacją art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. W niniejszej sprawie do cofnięcia pozwu doszło wraz ze zrzeczeniem się roszczenia po stronie powodowej, stąd zezwolenie pozwanego nie było konieczne. Ponadto Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa (art. 203 § 4 k.p.c.). Sąd nie dopatrzył się okoliczności wskazujących na niedopuszczalność cofnięcia pozwu i uznał je za dopuszczalne.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd na podstawie art. 496 k.p.c. w zw. z art. 203 § 1 k.p.c. w zw. z art. 355 k.p.c. uchylił nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 25 czerwca 2019 r., sygn. akt V GNc 1954/19 wydany w postępowaniu nakazowym z weksla w całości i oddalił powództwo co do kwoty 44.793,07 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 30 maja 2019 r. do dnia zapłaty, a w pozostałej części postępowanie umorzył.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w myśl zasady odpowiedzialności za wynik sprawy. W przedmiotowej sprawie stroną przegrywającą proces w całości był powód i to on winien zwrócić pozwanemu poniesione koszty procesu. Do niezbędnych kosztów pozwanego w niniejszej sprawie należy zaliczyć opłatę sądową od zarzutów w kwocie 2.760 zł, a także koszty zastępstwa procesowego pozwanego w kwocie 5.400 zł, ustalone zgodnie z § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800).

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować w kontrolce uzasadnień,

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć:

a)  pełnomocnikowi powoda,

b)  pełnomocnikowi pozwanego

3.  Akta przedłożyć z wpływem lub za 21 dni wraz z z.p.o.

T., dn.6.09.2021

Sędzia Ryszard Kołodziejski