Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2022 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. A.

przeciwko Skarbowi Państwa – Szefowi (...) Zarządu (...) w B.

o ochronę naturalnego środowiska człowieka

1.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powódki J. A. kwotę 92.100,00 (dziewięćdziesiąt dwa tysiące sto) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 71.500,00 (siedemdziesiąt jeden tysięcy pięćset) złotych od dnia 2 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 7.000,00 (siedem tysięcy złotych od dnia 25 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 13.600,00 (trzynaście tysięcy sześćset) złotych od dnia 1 marca 2022 r. do dnia zapłaty,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. solidarnie na rzecz powódki kwotę 4.350,00 (cztery tysiące trzysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 3.600,00 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

4.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 6.980,30 (sześć tysięcy dziewięćset osiemdziesiąt złotych trzydzieści groszy) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 85/22

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym do Sądu Rejonowego w Łasku powódka J. A. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego Skarbu Państwa – (...) Zarządu (...) w B.:

- kwoty 5.000,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do niej nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) położonej w miejscowości G., gmina Ł. objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku,

- kwoty 3.000,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty tytułem koniecznych kosztów rewitalizacji akustycznej i zapewnienia należytego klimatu akustycznego pomieszczeń budynku mieszkalnego posadowionego na wskazanej wyżej nieruchomości,

- kwoty 7.000,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do niej nieruchomości położonej w miejscowości G., gmina Ł. objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku.

Powódka wniosła także o ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość w zakresie szkód mogących powstać w przyszłości w związku z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania. Wniosła też ona o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

(pozew – k.3-7)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

(odpowiedź na pozew- k.28-37)

Pismem procesowym z dnia 10 lutego 2022 r. powódka rozszerzyła powództwo żądając zasądzenia od pozwanego na jej rzecz:

- kwoty 39.400,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 26 lipca 2018 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do niej nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) położonej w miejscowości G., gmina Ł. objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku,

- kwoty 32.100,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia od 26 lipca 2018 r. do dnia zapłaty tytułem koniecznych kosztów rewitalizacji akustycznej i zapewnienia należytego klimatu akustycznego pomieszczeń budynku mieszkalnego posadowionego na wskazanej wyżej nieruchomości,

- kwoty 20.600,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia od 26 lipca 2018 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do niej nieruchomości położonej w miejscowości G., gmina Ł. objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku.

(pismo procesowe powódki- k.61)

Postanowieniem z dnia 21 lutego 2022 r. Sąd Rejonowy w Łasku stwierdził swą niewłaściwość i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Sieradzu.

(postanowienie Sądu Rejonowego w Łasku- k.73)

W piśmie procesowym z dnia 29 marca 2022 r. pozwany podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko procesowe.

(pismo procesowe pozwanego- k. 91)

W piśmie procesowym z dnia 31 maja 2022 r. powódka popierała powództwo w rozszerzonym kształcie i wnosiła o zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych prawem.

(pismo procesowe powódki- k.144-146)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powódka J. A. jest właścicielką nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) położonej w G., gmina Ł., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku oraz współwłaścicielką na prawach wspólności ustawowej z Ł. A. nieruchomości oznaczonej numerami działek (...), położonej w G., gmina Ł., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku.

(wydruki z ksiąg wieczystych- k.13-24)

W zakresie zagospodarowania przestrzennego dla miejsca położenia nieruchomości istnieje plan zagospodarowania przestrzennego, wprowadzony na podstawie uchwały nr XXIV/234/12 Rady Miejskiej w Ł. z dnia 25 kwietnia 2012 r. Z informacji przedstawionych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wynika, że działki powódki położone są na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oznaczone symbolem 5MN.

(bezsporne, opinia biegłego z zakresu szacunku (...) z załącznikami- koperty k.54-55)

W dniu 25 października 2016 roku Sejmik Województwa (...) podjął nową uchwałę nr (...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł., w której nastąpiło przesunięcie granic poszczególnych podobszarów oznaczonych wyodrębnionymi izoliniami, która to uchwała uchyliła jednocześnie poprzednią uchwałę w tym przedmiocie z dnia 9 lutego 2010 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł.. Zgodnie z § 8 powołanej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno-i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego, a także mieszkaniowo – usługową,

b) zakaz tworzenia terenów rekreacyjno- wypoczynkowych.

c) zakaz tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

d) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

2) w podobszarze B:

a) zakaz tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

b) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy.

W myśl § 9 tej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie korzystania z terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz budowy budynków jedno- i wielorodzinnych oraz zamieszkania zbiorowego, zagrodowego, mieszkaniowo – usługowego, szpitali, domów opieki społecznej, a także obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne oraz zamieszkania zbiorowego, zabudowę zagrodową, mieszkaniowo – usługowe, szpitale, domy opieki społecznej, a także obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

d) dopuszcza się zmianę sposobu użytkowania budynków w całości lub części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, na warunkach określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu miejscowego, na warunkach określonych w decyzji o warunkach zabudowy.

2) w podobszarze B:

a) zakaz budowy szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na szpitale, domy opieki społecznej oraz obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

c) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

Zgodnie z § 10 uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące wymagania techniczne dotyczące budynków:

1) w podobszarze A:

a) w budynkach istniejących oraz nowoprojektowanych należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie z obowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

2) w podobszarze B:

a) w budynkach szpitali, domów opieki społecznej i budynkach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie zobowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

(bezsporne, kserokopia uchwały- k.11-12)

Nieruchomości powódki znajdują się w całości w podobszarze A. Miejscowość G. jest położona na terenie gminy miejsko – wiejskiej Ł.. Działka zabudowana nr (...) położona jest przy drodze asfaltowej. Posesja ogrodzona jest płotem betonowym prefabrykowanym, z bramą metalową z automatyką sterującą. Na działce znajduje się budynek mieszkalny pierwotnie wybudowany w latach 70 – tych, rozbudowany w latach 90 – tych XX wieku a także zabudowa towarzysząca w postaci budynku gospodarczego. Posesja uzbrojona jest w energię elektryczną i sieć wodociągową. Ścieki socjalno – bytowe odprowadzane są do przydomowej oczyszczalni ścieków. Ogrzewanie zapewnia piec na ekogroszek. Budynek mieszkalny jest to obiekt niepodpiwniczony, dwukondygnacyjny. Powierzchnia zabudowy wynosi 108,00 m ² a powierzchnia użytkowa budynku wynosi 156,52 m ². Fundamenty są wylewane, betonowe. Mury są wykonane z cegły wapienno – piaskowej i pustaków, ocieplone styropianem 10 cm, strop jest monolityczny, żelbetowy, konstrukcja dachu jest drewniana a pokrycie dachu jest z blachodachówki. Ściany są malowane farbą strukturalną i dyspersyjną, podłogi i posadzki są wyłożone terakotą i panelami podłogowymi, okna są z PCV. Na terenie działki zabudowanej znajduje się również murowany budynek gospodarczy o powierzchni zabudowy 105 m ². Pozostałe działki tworzące oddzielną nieruchomość stanowią funkcjonalną całość poza istniejącą zabudową. Teren działek ogrodzony jest płotem betonowym. Istnieje możliwość przyłącza do sieci wodociągowej oraz energetycznej. Dojazd do działek odbywa się z drogi wewnętrznej, obecnie utwardzonej płytami betonowymi.

(opinia biegłego z zakresu szacunku (...) z załącznikami- koperty k.54-55)

Wartość rynkowa zabudowanej nieruchomości oznaczonej nr działki (...) położonej w miejscowości G. została określona w oparciu o średnią arytmetyczną skorygowanych cen transakcyjnych i wynosi 428.000,00 zł. Przyjmując w ujęciu procentowym średnią cenę nieruchomości poza strefą oddziaływania lotniska na 100 %, wartość w strefie stanowi A 90,8 % oszacowanej kwoty, co oznacza spadek wartości o 9,2 %. Utrata wartości, wyrażona jako spadek wartości nieruchomości o podobnej funkcji ze względu na położenie w strefie uciążliwości, bądź poza strefą, jest jednym z elementów oceny wysokości szkody. Mając na uwadze obliczony dla podobszaru A wskaźnik wynoszący 9,2 % – utrata wartości rynkowej nieruchomości powódki stanowi kwotę 39.400,00 zł (428.000,00 zł x 9,2 %). W tej sytuacji aktualna wartość nieruchomości powódki z uwzględnieniem uciążliwości w następstwie wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania wynosi 388.600,00 zł. (428.000,00 zł – 39.400,00 zł = 388.600,00 zł). Wartość rynkowa niezabudowanych działek nr (...) położonych w G., których powódka jest współwłaścicielką na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej bez uwzględniania ograniczeń wynosi 158.600,00 zł. Wskaźnik procentowy zmiany cen, określony na podstawie danych z lokalnego rynku nieruchomości, wynosi 13,00 %. Zatem utrata wartości nieruchomości stanowi kwotę 20.600,00 zł (158.600,00 zł x 13,00 % = 20.600,00 zł). Utrata wartości nieruchomości, których powódka jest właścicielką i współwłaścicielką w następstwie wprowadzenia (...) wynosi 60.000,00 zł (39.400,00 + 20.600,00 = 60.000,00).

(opinia biegłego z zakresu szacunku (...) z załącznikami - koperty k.54-55)

Budynek powódki przed utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania spełniał wymogi Prawa budowlanego w zakresie izolacyjności akustycznej. Zapewnienie odpowiedniego klimatu akustycznego po wprowadzeniu obszaru ograniczonego użytkowania wymaga poniesienia dodatkowych nakładów mających na celu poprawę izolacyjności akustycznej przegród budowlanych, które są konsekwencją wymogów wprowadzonych uchwałą z 2016 r. o wprowadzeniu obszaru ograniczonego użytkowania. Zapewnienie właściwego mikroklimatu w pomieszczeniach podlegających ochronie akustycznej podczas występowania hałasu lotniczego wymaga instalacji dodatkowych urządzeń (wentylatorów sufitowych). Wymagane prace dostosowawcze to wymiana okien na akustyczne, montaż nawiewników okiennych i montaż wentylatorów sufitowych. Wartość robót dostosowawczych niezbędnych w celu uzyskania pożądanego efektu podwyższonej izolacyjności akustycznej budynku powódki wynosi 32.100,00 zł.

(opinia biegłego z zakresu szacunku (...) z załącznikami- koperty k.54-55)

Pismem z dnia 18 lipca 2018 r. powódka wezwała pozwanego Skarb Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. do zapłaty na jej rzecz w terminie 14 dni od otrzymania tego pisma kwoty 80.000,00 zł tytułem odszkodowania w związku ze zmniejszeniem wartości nieruchomości oznaczonej nr działki (...) położonej w G. oraz kwoty 60.000,00 zł tytułem odszkodowania obejmującego koszty zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania na mocy uchwały nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. Pismem z dnia 25 lipca 2018 r. pozwany nie uznał roszczeń powódki za zasadne i odmówił wypłaty żądnych kwot.

(bezsporne, kserokopia pisma powódki- k-9, kserokopia pisma pozwanego- k.10)

Ustaleń stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie Sąd dokonał w oparciu o kserokopie dokumentów urzędowych i prywatnych złożonych przez powódkę, których treści strony nie kwestionowały. Okoliczność, że żadna ze stron nie kwestionowała treści kserokopii tych dokumentów pozwoliła na potraktowanie tych kopii jako dowodów pośrednich istnienia dokumentów o treści im odpowiadającej.

Ustalenia faktyczne w sprawie Sąd poczynił także w oparciu o opinię biegłego sądowego K. N.. Biegły ten w wydanej opinii oszacował utratę wartości nieruchomości powódki wskutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania oraz wyliczył koszt nakładów niezbędnych do rewitalizacji akustycznej budynku znajdującego się na jej nieruchomości. W ocenie Sądu opinia sporządzona została w sposób jasny, rzeczowy i przejrzysty. Biegły wskazał przy tym szczegółowo na czym oparł się wydając opinię, z jakich korzystał źródeł i jaką posłużył się metodologią. W sposób zrozumiały przedstawił też wnioski oraz sposób, w jaki do nich doszedł. Sąd nie miał przy tym wątpliwości co do tego, że biegły posiada kompetencje i doświadczenie potrzebne do wydania opinii w tego rodzaju sprawie. Biegły sądowy K. N. sporządzał bowiem opinie w wielu zbliżonych rodzajowo sprawach dotyczących obniżenia wartości nieruchomości w związku z utworzeniem strefy ograniczonego użytkowania dla lotniska Ł., co pozwala uznać, że posiada on doświadczenie i wiedzę w przedmiocie objętym zakresem opinii w niniejszej sprawie. W tej sytuacji opinię biegłego sądowego K. N. w zakresie szacującym spadek wartości nieruchomości wskutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania oraz szacującym koszty nakładów niezbędnych do rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego należało uznać za w pełni wiarygodną.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 1396) w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę. Szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Przesłankami odpowiedzialności za szkodę w myśl powyższego przepisu są zatem: wejście w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą. Z art. 129 ust. 2 p.o.ś. wynika przy tym, iż szkodą jest także zmniejszenie wartości nieruchomości, co koresponduje z pojęciem straty w rozumieniu art. 361 § 2 k.c., przez którą rozumie się między innymi zmniejszenie aktywów.

Zastosowanie art. 129 ust. 2 p.o.ś. jako podstawy roszczenia odszkodowawczego właściciela nieruchomości z tytułu obniżenia jej wartości w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z niej w następstwie ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania było przedmiotem obszernego orzecznictwa. W judykaturze funkcjonuje pogląd, w świetle którego, mówiąc o obszarze ograniczonego użytkowania trzeba dostrzegać z jednej strony związane z jego utworzeniem ograniczenia w zakresie sposobu korzystania z nieruchomości, z drugiej natomiast przyczyny, które legły u podstaw utworzenia tego obszaru. Wspomniane ograniczenia są związane z nieruchomością położoną na obszarze ograniczonego użytkowania i dotyczą każdego jej właściciela. Dopóki bowiem będzie istniał obszar ograniczonego użytkowania, dopóty będą obowiązywały wprowadzone na jego terenie ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenów, wymagań technicznych dotyczących budynków oraz sposobu korzystania z gruntów. Obszar ograniczonego użytkowania ingeruje w prawo własności i w sferę wolności właściciela wobec czego wyszczególnienie sytuacji, w których dojdzie do utworzenia go, jest wyczerpujące i wymaga uprzednio stwierdzenia, że zastosowanie najlepszych dostępnych metod i środków nie doprowadziło do utrzymania dopuszczalnych warunków środowiska. Konieczność utworzenia obszaru wynika z tego, iż jest to jedyny sposób uzyskania efektu w postaci ochrony zasobów środowiska, która uwzględnić powinna wyczerpanie dostępnych środków i zasadę proporcjonalności przewidzianą w art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Samo już zatem utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania wskazuje na negatywne oddziaływanie lotniska na środowisko w stopniu wymagającym wprowadzenia ograniczeń w wykonywaniu prawa własności. Ograniczenia te musi respektować każdy właściciel nieruchomości (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 565/08, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., LEX nr 528219).

W przedmiotowej sprawie powódka wskutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, obejmującego stanowiące jej własność i współwłasność nieruchomości, poniosła szkodę polegającą na ograniczeniu w sposobie korzystania z nich a w konsekwencji na zmniejszeniu ich wartości. Dla nieruchomości powódki istnieje aktualny plan zagospodarowania przestrzennego, który określa przeznaczenie nieruchomości. Wynika z niego, że działki powódki położone są na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Działki znajdują się w całości w podobszarze A.

Wskutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania uchwałą Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. w podobszarze A, na terenie którego usytuowane są nieruchomości powódki, wprowadzono ograniczenia dotychczasowego sposobu korzystania z nich. Powódka nie może skutecznie dochodzić zaniechania immisji hałasu przez lotnisko, w związku z czym doszło do zawężenia przysługujących jej, a wynikających z prawa własności uprawnień związanych z podejmowaniem działań ochronnych wobec jej własności. Ponadto z § 9 uchwały wynika między innymi zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno- i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego oraz mieszkaniowo – usługową.

Niewątpliwie wskutek uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego korzystania z nieruchomości oraz zmuszenia właścicielki do zmiany dotychczasowego jej przeznaczenia, co wynika z utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania, w obrębie którego usytuowane są stanowiące własność i współwłasność powódki nieruchomość, powódka doznała szkody polegającej na obniżeniu ich wartości. Nieruchomość jest dobrem inwestycyjnym i o ile nie jest wyłączona spod obrotu podlega regułom rynkowym, a jej wartość jest weryfikowana przez wolny rynek, niezależnie od tego czy jej właściciel zamierza zbyć swoją własność, czy też nie poczynił w tym zakresie żadnych kroków. (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 września 2009 r., I ACa 484/09, LEX nr 756606, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 17 czerwca 2010 r., I ACa 772/09, LEX nr 756717). W orzecznictwie przyjmuje się, iż obniżenie wartości nieruchomości generuje stratę niezależnie od tego, czy właściciel ją zbył, czy też nie zamierza podjąć w tym kierunku żadnych działań. Przesłanką roszczenia odszkodowawczego przewidzianego w art. 129 ust. 2 p.o.ś. nie jest bowiem jej zbycie. Odszkodowanie nie jest też ograniczone do rzeczywistej straty, gdyż obowiązuje zasada pełnej odpowiedzialności odszkodowawczej za wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., LEX nr 503415). Wartość należących do powódki nieruchomości uległa obniżeniu z uwagi na położenie w okolicach lotniska wojskowego Ł. i na skutek hałasu związanego z jego funkcjonowaniem, niewątpliwie negatywnie postrzeganego przez potencjalnych nabywców nieruchomości. Zainteresowanie nabyciem nieruchomości w okolicach lotniska spadło, a potencjalni nabywcy mogą być skłonni do kupna nieruchomości położonych w obszarze ograniczonego użytkowania, ale za odpowiednio niższą cenę. Do zakresu szkody podlegającej naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 p.o.ś. należy więc obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, że jej właściciel będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje np. hałas (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 listopada 2010 r., I ACa 884/10, LEX nr 756735). Wobec powyższego oraz mając na uwadze opinię biegłego sądowego z zakresu szacunku (...), uwzględniając obliczony dla podobszaru A współczynnik utraty wartości Sąd Okręgowy ustalił, że wartość rynkowa należących do powódki nieruchomości uległa obniżeniu o kwotę 60.000,00 zł.

Oceny zasadności drugiego z dochodzonych przez powódkę roszczeń – żądania zwrotu nakładów potrzebnych na rewitalizację akustyczną stanowiącego jej własność budynku mieszkalnego, Sąd Okręgowy dokonał na podstawie regulacji przewidzianej w art. 136 ust. 1 i 3 w zw. z art. 129 ust. 2 p.o.ś. Zgodnie z art. 136 ust. 3 p.o.ś. w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków, szkodą, o której mowa w przepisie art. 129 ust. 2 ustawy, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie. W judykaturze przyjmuje się, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą jej wyrządzenia i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący w chwili jej wyrządzenia do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób prawem przewidziany (patrz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSNC z 2002 r., z 6., poz. 74).

Obowiązek strony pozwanej naprawienia szkody polegający na uiszczeniu odpowiedniej sumy pieniężnej powstał z chwilą wyrządzenia tej szkody powódce, to jest z chwilą wejścia w życie uchwały Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. kształtującej zakres koniecznych do wykonania nakładów rewitalizacyjnych i obligującej do ich poczynienia. Poniesienie nakładów pozwala zaś na uniknięcie hałasu przekraczającego poziomy normatywne i przyczynia się do zwiększenia atrakcyjności nieruchomości, jednak nie wpływa na podniesienie jej ceny z uwagi na lokalizację w strefie ograniczonego użytkowania (porównaj wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 września 2009 r., I ACa 484/09, LEX nr 756606). Koszty związane z zapewnieniem w budynku mieszkalnym powódki właściwego klimatu akustycznego są bezpośrednim uszczerbkiem związanym z ustanowieniem strefy ograniczonego użytkowania. Budynek przeznaczony na potrzeby mieszkaniowe wymaga ochrony akustycznej, podlegając tym samym ochronie przed hałasem na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 1065). Usytuowany na należącej do powódki nieruchomości budynek mieszkalny nie spełnia obowiązujących wymogów, nie zapewniając należytego klimatu akustycznego. W celu ochrony akustycznej konieczne jest zatem poczynienie nakładów. Łączne koszty nakładów na budynek mieszkalny powódki biegły określił na kwotę 32.100,00 zł. Koszty te mają zapewnić właściwy klimat akustyczny obiektu i odzwierciedlają zakres nakładów, których powódka dotychczas nie poczyniła, co jednak nie stoi na przeszkodzie w dochodzeniu odszkodowania, ponieważ zgodnie z funkcjonującym w doktrynie i judykaturze poglądem, roszczenie o zasądzenie kosztów potrzebnych do rewitalizacji akustycznej budynku nie jest uzależnione od uprzedniego poniesienia wydatków (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 kwietnia 2008r., I ACa 2/2008, LEX nr 580137).

Jak wynika z powyższych rozważań w przedmiotowej sprawie zachodzi związek przyczynowy pomiędzy ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania a szkodą poniesioną przez powódkę w postaci zmniejszenia wartości jej nieruchomości oraz konieczności poniesienia przez nią nakładów na utrzymanie prawidłowego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym. Sąd zasądził zatem od pozwanego na rzecz powódki odszkodowanie w łącznej kwocie 92.100,00 zł, na które składa się kwota 60.000,00 zł, o którą zmniejszyła się wartość nieruchomości powódki na skutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania wokół lotniska wojskowego Ł. oraz kwota 32.100,00 zł stanowiąca koszt nakładów, jakie powódka ma obowiązek poczynić w celu rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego posadowionego na jej nieruchomości.

O odsetkach od zasądzonego roszczenia Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 kc. Powódka zgłosiła pozwanemu żądanie zapłaty kwoty 80.000,00 zł tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do niej nieruchomości oznaczonej numerem działki nr (...) położonej w G. a także kwoty 60.000,00 zł tytułem odszkodowania za szkodę obejmującą koszty zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego budynku mieszkalnego posadowionego na tej nieruchomości w piśmie z dnia 18 lipca 2018 r. żądając zapłaty tych kwot w terminie 14 dni od doręczenia wezwania do zapłaty. Pozwany odpowiedział na wezwanie powódki pismem z dnia 25 lipca 2018 r., co wskazuje na to, iż najpóźniej w tym dniu odebrał wezwanie do zapłaty. Zatem na podstawie art. 481 § 1 kc odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 71.500,00 zł Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki od dnia 2 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty a w pozostałym zakresie żądanie zasądzenia odsetek oddalił jako niezasadne. Żądanie zapłaty kwoty 7.000,00 zł tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należących do powódki nieruchomości oznaczonych numerami działek (...) powódka zgłosiła w pozwie doręczonym pozwanemu w dniu 24 stycznia 2019 r. Stąd też odsetki ustawowe od tej kwoty Sąd zasądził na jej rzecz od pozwanego od dnia następnego po doręczeniu odpisu pozwu pozwanemu to jest od dnia 25 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty. Żądanie dalszej kwoty 13.600,00 zł tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należących do powódki nieruchomości oznaczonych numerami działek (...) powódka zgłosiła w piśmie stanowiącym rozszerzenie powództwa, które pozwany otrzymał w dniu 28 lutego 2022 r. Zatem odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej kwoty 13.600,00 zł Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki od dnia następnego po doręczeniu pozwanemu odpisu tego pisma to jest od dnia 1 marca 2022 r. W pozostałym zakresie żądanie zasądzenia odsetek Sąd oddalił jako niezasadne.

Odnosząc się natomiast do żądania powódki ustalenia, że pozwany ponosić będzie odpowiedzialność za szkody ujawnione w przyszłości, a pozostające w związku przyczynowo – skutkowym z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania wokół lotniska, należy w pierwszej kolejności wskazać, że tak sformułowane roszczenie swoją podstawę znajduje w art. 189 kpc. Zgodnie z tym przepisem powódka może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. W ocenie Sądu powódka nie wykazała posiadania interesu prawnego, o którym mowa w tym przepisie a zatem powództwo o ustalenie należało oddalić.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 4.350,00 zł, na którą to kwotę złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika powódki w kwocie 3.600,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 5 w zw. z § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.) oraz opłata od pozwu w kwocie 750,00 zł.

Co do nie pokrytych wydatków w kwocie 6.980,30 zł to Sąd na podstawie 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2021, poz. 2257 ze zm.) zasądził je na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu od przegrywającego sprawę pozwanego.