Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2022 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa B. P. i Z. P.

przeciwko Skarbowi Państwa – Szefowi (...) Zarządu (...) w B.

o ochronę naturalnego środowiska człowieka

1.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. solidarnie na rzecz powodów B. P. i Z. P. kwotę 76.074,42 (siedemdziesiąt sześć tysięcy siedemdziesiąt cztery złote czterdzieści dwa grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 11.000,00 (jedenaście tysięcy) złotych od dnia 16 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 57.074,42 (pięćdziesiąt siedem tysięcy siedemdziesiąt cztery złote czterdzieści dwa grosze) od dnia 17 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 8.000,00 (osiem tysięcy) złotych od dnia 1 lutego 2022 r. do dnia zapłaty,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. solidarnie na rzecz powodów B. P. i Z. P. kwotę 3.617,00 (trzy tysiące sześćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

4.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 5.774,37 (pięć tysięcy siedemset siedemdziesiąt cztery złote trzydzieści siedem groszy) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 98/22

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 14 kwietnia 2017 r. wniesionym do Sądu Rejonowego w Łasku powodowie B. P. i Z. P. wnieśli o zasądzenie solidarnie na ich rzecz od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. kwoty 11.000,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do nich nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) położonej w miejscowości Ł. – C., gmina Ł. oraz koniecznych kosztów rewitalizacji akustycznej i zapewnienia należytego klimatu akustycznego pomieszczeń budynku mieszkalnego posadowionego na tej nieruchomości. Powodowie wnosili też o zasądzenie na ich rzecz solidarnie od pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

(pozew- k.2-4)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powodów na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego.

(odpowiedź na pozew- k.28-36)

Pismem procesowym z dnia 17 stycznia 2022 r. powodowie rozszerzyli powództwo żądając zasądzenia od pozwanego na ich rzecz solidarnie kwoty 76.074,42 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 11.000,00 zł od dnia 16 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty i od kwoty 65.074,42 zł od dnia 17 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty.

(pismo procesowe powodów- k.118)

Postanowieniem z dnia 21 stycznia 2022 r. Sąd Rejonowy w Łasku stwierdził swą niewłaściwość i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Sieradzu.

(postanowienie Sądu Rejonowego w Łasku- k.119-120)

W piśmie procesowym z dnia 11 kwietnia 2022 r. pozwany podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko procesowe w tym wniosek o zasądzenie od powodów na jego rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

(pismo procesowe pozwanego- k.138)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powodowie B. P. i Z. P. są współwłaścicielami na prawach wspólności ustawowej nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) położonej w miejscowości Ł. – C., gmina Ł., objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku. Działka ta zabudowana jest obiektami poprodukcyjnymi starej cegielni i budynkiem mieszkalnym.

(bezsporne, opinia biegłego z zakresu szacunku (...)- koperta k.113, odpis z księgi wieczystej- k.21, wypis z rejestru gruntów- k.22, kserokopia mapy- k.23)

W zakresie zagospodarowania przestrzennego dla miejsca położenia nieruchomości nie ma aktualnie opracowanego planu miejscowego, a istniejący uprzednio przestał obowiązywać. Dla gminy Ł. opracowane jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Na datę wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania obowiązywała w tym zakresie uchwała (...) Rady Miejskiej w Ł. z dnia 12 lutego 2014 r., natomiast obecnie ostatnie zmiany zostały przyjęte uchwałą nr (...) z dnia 28 października 2020 r. Z informacji przedstawionych w studium wynika, że działka powodów położona jest na terenach zabudowy produkcyjnej, magazynowej i produkcyjno – usługowej, terenach użytków zielonych, terenach upraw rolnych niskich klas bonitacyjnych V – VI, terenach powierzchniowej eksploatacji surowców mineralnych do rekultywacji i terenach dróg.

(bezsporne, opinia biegłego z zakresu szacunku (...) - koperta k.113)

W dniu 25 października 2016 roku Sejmik Województwa (...) podjął nową uchwałę nr (...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł., w której nastąpiło przesunięcie granic poszczególnych podobszarów oznaczonych wyodrębnionymi izoliniami, która to uchwała uchyliła jednocześnie poprzednią uchwałę w tym przedmiocie z dnia 9 lutego 2010 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł.. Zgodnie z § 8 powołanej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno-i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego, a także mieszkaniowo – usługową,

b) zakaz tworzenia terenów rekreacyjno- wypoczynkowych,

c) zakaz tworzenia stref ochronnych „A” uzdrowisk,

d) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

2) w podobszarze B:

a) zakaz tworzenia stref ochronnych „A” uzdrowisk,

b) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy.

W myśl § 9 tej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie korzystania z terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz budowy budynków jedno- i wielorodzinnych oraz zamieszkania zbiorowego, zagrodowego, mieszkaniowo – usługowego, szpitali, domów opieki społecznej, a także obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne oraz zamieszkania zbiorowego, zabudowę zagrodową, mieszkaniowo – usługowe, szpitale, domy opieki społecznej, a także obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

d) dopuszcza się zmianę sposobu użytkowania budynków w całości lub części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, na warunkach określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu miejscowego, na warunkach określonych w decyzji o warunkach zabudowy.

2) w podobszarze B:

a) zakaz budowy szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na szpitale, domy opieki społecznej oraz obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

c) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

Zgodnie z § 10 uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące wymagania techniczne dotyczące budynków:

1) w podobszarze A:

a) w budynkach istniejących oraz nowoprojektowanych należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie z obowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

2) w podobszarze B:

a) w budynkach szpitali, domów opieki społecznej i budynkach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie zobowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

(bezsporne, fakt znany Sądowi z urzędu)

Nieruchomość powodów znajduje się w całości w podobszarze A. Miejscowość Ł. jest położona na terenie gminy miejsko – wiejskiej Ł.. Działka nr (...) powstała z podziału dawnej cegielni znajduje się w miejscowości Ł. – C. 20 w bliskim sąsiedztwie granic administracyjnych miasta Ł.. Jest zabudowana obiektami poprodukcyjnymi i budynkiem mieszkalnym, uzbrojona w sieć elektroenergetyczną i instalację wodociągową. Ścieki socjalno – bytowe odprowadzane są do zbiornika bezodpływowego znajdującego się na terenie działki. Teren w obrębie zabudowy utwardzony jest płytami betonowymi, ogrodzony siatką ogrodzeniową na słupkach metalowych, brama wjazdowa jest metalowa. Usytuowany na działce budynek mieszkalny jednorodzinny jest to obiekt niepodpiwniczony bez poddasza użytkowego, który pierwotnie powstał w latach 70 – tych XX wieku. Do budynku mieszkalnego przylegał budynek administracyjno – biurowy, który również zaadaptowano na cele mieszkalne. Powierzchnia zabudowy wynosi 254,50 m ² a powierzchnia użytkowa budynku wynosi 178,10 m ². Fundamenty budynku są betonowe, mury są wykonane z cegły pełnej ceramicznej, ocieplone 15 cm i otynkowane, strop jest żelbetowy, konstrukcja dachu jest drewniana a pokrycie dachu jest z blachodachówki. Elementy wykończeniowe stanowią okładziny podłogowe – terakota i panele podłogowe, okładziny ścienne – farba dyspersyjna i glazura zaś stolarka okienna jest z (...). Zabudowę na działce uzupełnia budynek gospodarczy murowany z cegły ceramicznej, zaadaptowany jako garaż związany z funkcją mieszkaniową. Ponadto na działce znajdują się zabudowania po dawnej cegielni, które nie są obecnie wykorzystywane. Teren działki wokół domu jest zagospodarowany niską zielenią oraz krzewami ozdobnymi.

(opinia biegłego z zakresu szacunku (...)- koperta k.113)

Na nieruchomości powodów na skutek działania lotniska wojskowego w Ł. dochodzi do znacznych przekroczeń dopuszczalnego poziomu hałasu lotniczego w środowisku. Przed utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł. budynek powodów był dostatecznie wyciszony zgodnie z normami prawa budowlanego. W celu zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym powodów należy wymienić 8 okien na okna o zwiększonej izolacyjności akustycznej. W celu skompensowania braku możliwości otwierania okien podczas występowania hałasu lotniczego, należy zainstalować 7 wentylatorów sufitowych.

(opinia Politechniki (...)- k.55-72)

Nieruchomość stanowiąca własność powodów położona w Ł. – C. znajduje się na obszarze ograniczonego użytkowania i zlokalizowana jest w podobszarze A. Wartość rynkowa nieruchomości powodów została określona w oparciu o metodę porównywania parami dla części zabudowanej działki i metodę korygowania ceny średniej dla części niezabudowanej. Wartość rynkowa zabudowanej części działki wynosi 474.200,00 zł. Przyjmując w ujęciu procentowym średnią cenę nieruchomości poza strefą oddziaływania lotniska na 100 %, wartość w strefie A stanowi 90,8 % oszacowanej kwoty, co oznacza spadek wartości o 9,2 %. Utrata wartości, wyrażona jako spadek wartości nieruchomości o podobnej funkcji ze względu na położenie w strefie uciążliwości, bądź poza strefą, jest jednym z elementów oceny wysokości szkody. Mając na uwadze obliczony dla podobszaru A wskaźnik wynoszący 9,2 % – utrata wartości rynkowej zabudowanej mieszkaniowej części działki nr (...) stanowi kwotę 43.600,00 zł (474.200,00 zł x 9,2 %). Dla niezabudowanej części działki nr (...) współczynnik korygujący wynosi 1,15. Wartość rynkowa niezabudowanej części działki wynosi 87.500,00 zł. Utrata wartości rynkowej niezabudowanej części działki nr (...) stanowi kwotę 14.400,00 zł (87.500,00 zł x 16,4 % = 14.400,00 zł). Łączny wymiar szkody na nieruchomości powodów w następstwie wprowadzenia (...) wynosi 58.000,00 zł (43.600,00 zł + 14.400,00 zł = 58.000,00 zł).

(opinia biegłego z zakresu szacunku (...) - koperta k.113)

Wartość prac dostosowawczych niezbędnych w celu uzyskania pożądanego efektu podwyższonej izolacyjności akustycznej budynku powodów wynikających z opinii Politechniki (...) wynosi 18.074,42 zł.

(opinia biegłego z zakresu budownictwa J. O.- k.81-90, opinia uzupełniająca biegłego z zakresu budownictwa J. O.- k.105-106)

W dniu 28 grudnia 2016 r. powodowie wystosowali do pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. wezwanie do zapłaty, w którym wezwali go do zapłaty na ich rzecz w terminie do dnia 15 stycznia 2017 r. kwoty 50.000,00 zł tytułem odszkodowania w związku ze zmniejszeniem wartości nieruchomości oraz kwoty 60.000,00 zł tytułem odszkodowania obejmującego koszty zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania na mocy uchwały nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. Pismem z dnia 29 grudnia 2016 r. pozwany nie uznał roszczeń powodów za zasadne i odmówił wypłaty żądnych kwot.

(bezsporne, kserokopia pisma powodów- k.24, kserokopia pisma pozwanego- k.25)

Ustaleń stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie Sąd dokonał w oparciu o dokumenty złożone przez powodów. Złożone przez nich dokumenty urzędowe sporządzone były w odpowiedniej formie przez uprawnione do tego organy i w ramach ich kompetencji. Zgodnie natomiast z treścią art. 244 § 1 kpc dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Autentyczność tych dokumentów oraz ich prawdziwość nie była przy tym kwestionowana przez pozwanego. Podstawą ustaleń stanu faktycznego były także złożone przez powodów dokumenty prywatne w postaci korespondencji stron wymienionej przez nie przed wszczęciem postępowania w przedmiotowej sprawie. Dokument prywatny w myśl art. 245 kpc stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Autentyczność dokumentów prywatnych złożonych przez powodów nie była kwestionowana przez pozwanego.

Ustalenia faktyczne w sprawie Sąd poczynił także w oparciu o opinię Politechniki (...), w której wskazano rodzaj nakładów koniecznych do zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym powodów i opinię biegłego z zakresu szacunku (...), który oszacował utratę wartości nieruchomości powodów wskutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania a także opinię biegłego z zakresu budownictwa J. O., który wyliczył koszt nakładów niezbędnych do rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego znajdującego się na nieruchomości powodów. W ocenie Sądu wszystkie opinie sporządzone zostały w sposób jasny, rzeczowy i przejrzysty wobec czego należało uznać je za w pełni wiarygodne.

Sąd pominął wniosek powodów o zwrócenie się do Urzędu Marszałkowskiego w Ł. o nadesłanie odpisu całościowego opracowania z przeglądu ekologicznego dla lotniska wojskowego Ł. na okoliczność wielkości oddziaływania akustycznego lotniska wojskowego Ł. na nieruchomość powodów, gdyż wielkość ta została ustalona opinią Politechniki (...) wobec czego dokument ten nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia. Z tego samego powodu Sąd pominął też wniosek powodów o zwrócenie się do Urzędu Marszałkowskiego w Ł. o nadesłanie odpisu pisma (...) Zarządu (...) w B. z dnia 7 lipca 2016 r. Sąd pominął też wniosek powodów o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego geodety na okoliczność znajdowania się nieruchomości powodów w podobszarze A, gdyż okoliczność, która miała być nim stwierdzona, została udowodniona zgodnie z twierdzeniami powodów. Sąd pominął też wniosek powodów o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron, gdyż w drodze przeprowadzonych już dowodów zostały wyjaśnione wszystkie fakty niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd pominął ponadto wniosek powodów o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej Politechniki (...) na okoliczność miejsca, w jakim należy zamontować wentylatory sufitowe, gdyż okoliczność ta nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia. Sąd pominął ponadto wniosek powodów o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu ekonomii na okoliczność wysokości stawki VAT stosowanej przy montażu wentylatorów sufitowych, gdyż okoliczność ta została udowodniona zgodnie z twierdzeniami powoda opinią biegłego z zakresu budownictwa, której to opinii nie udało się pozwanemu podważyć. Sąd pominął też dowód z opinii biegłego elektryka na okoliczność wyliczenia kosztów zainstalowania fotowoltaiki na nieruchomości powodów w celu zasilania wentylatorów sufitowych, gdyż okoliczność ta nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż wentylatory nie muszą być zasilane z fotowoltaiki.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 1396) w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę. Szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Przesłankami odpowiedzialności za szkodę w myśl powyższego przepisu są zatem: wejście w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą. Z art. 129 ust. 2 p.o.ś. wynika przy tym, iż szkodą jest także zmniejszenie wartości nieruchomości, co koresponduje z pojęciem straty w rozumieniu art. 361 § 2 kc, przez którą rozumie się między innymi zmniejszenie aktywów.

Zastosowanie art. 129 ust. 2 p.o.ś. jako podstawy roszczenia odszkodowawczego właściciela nieruchomości z tytułu obniżenia jej wartości w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z niej w następstwie ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania było przedmiotem obszernego orzecznictwa. W judykaturze funkcjonuje pogląd, w świetle którego, mówiąc o obszarze ograniczonego użytkowania trzeba dostrzegać z jednej strony związane z jego utworzeniem ograniczenia w zakresie sposobu korzystania z nieruchomości, z drugiej natomiast przyczyny, które legły u podstaw utworzenia tego obszaru. Wspomniane ograniczenia są związane z nieruchomością położoną na obszarze ograniczonego użytkowania i dotyczą każdego jej właściciela. Dopóki bowiem będzie istniał obszar ograniczonego użytkowania, dopóty będą obowiązywały wprowadzone na jego terenie ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenów, wymagań technicznych dotyczących budynków oraz sposobu korzystania z gruntów. Obszar ograniczonego użytkowania ingeruje w prawo własności i w sferę wolności właściciela wobec czego wyszczególnienie sytuacji, w których dojdzie do utworzenia go, jest wyczerpujące i wymaga uprzednio stwierdzenia, że zastosowanie najlepszych dostępnych metod i środków nie doprowadziło do utrzymania dopuszczalnych warunków środowiska. Konieczność utworzenia obszaru wynika z tego, iż jest to jedyny sposób uzyskania efektu w postaci ochrony zasobów środowiska, która uwzględnić powinna wyczerpanie dostępnych środków i zasadę proporcjonalności przewidzianą w art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Samo już zatem utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania wskazuje na negatywne oddziaływanie lotniska na środowisko w stopniu wymagającym wprowadzenia ograniczeń w wykonywaniu prawa własności. Ograniczenia te musi respektować każdy właściciel nieruchomości (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 565/08, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., LEX nr 528219).

W przedmiotowej sprawie powodowie wskutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, obejmującego stanowiącą ich własność nieruchomość, ponieśli szkodę polegającą na ograniczeniu w sposobie korzystania z niej a w konsekwencji na zmniejszeniu jej wartości. Dla nieruchomości powodów brak jest aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego. Przeznaczenie nieruchomości wynika ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Wynika z niego, że działka powodów położona jest na terenach zabudowy produkcyjnej, magazynowej i produkcyjno – usługowej, terenach użytków zielonych, terenach upraw rolnych niskich klas bonitacyjnych V-VI, terenach powierzchniowej eksploatacji surowców mineralnych do rekultywacji i terenach dróg. Według faktycznego sposobu wykorzystania działka nr (...) jest związana funkcjonalnie z zabudową mieszkaniową. Działka ta znajduje się w całości w podobszarze A.

Wskutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania uchwałą Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. w podobszarze A, na terenie którego usytuowana jest należąca do powodów nieruchomość oznaczona nr działki (...), wprowadzono ograniczenia dotychczasowego sposobu korzystania z tej nieruchomości. Powodowie nie mogą skutecznie dochodzić zaniechania immisji hałasu przez lotnisko, w związku z czym doszło do zawężenia przysługujących im a wynikających z prawa własności uprawnień związanych z podejmowaniem działań ochronnych wobec swojej własności. Ponadto z § 9 uchwały wynika między innymi zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno- i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego oraz mieszkaniowo – usługową. Podkreślenia przy tym wymaga, że wbrew twierdzeniom pozwanego, w przedmiotowej sprawie nie można oceniać zasadności dochodzonego przez powodów roszczenia odszkodowawczego przez pryzmat ograniczeń w sposobie dotychczasowego korzystania ze stanowiącej ich własność nieruchomości. Nieruchomość powodów należy badać więc pod kątem utraty zdolności swobodnego wykorzystania jej na cele na przykład budownictwa i poddawać ocenie pod kątem spadku jej wartości.

Niewątpliwie wskutek uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego korzystania z nieruchomości oraz zmuszenia właścicieli do zmiany dotychczasowego jej przeznaczenia, co wynika z utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania, w obrębie którego usytuowana jest stanowiąca własność powodów nieruchomość oznaczona nr działki (...), doznali oni szkody polegającej na obniżeniu jej wartości. Nieruchomość jest dobrem inwestycyjnym i o ile nie jest wyłączona spod obrotu podlega regułom rynkowym, a jej wartość jest weryfikowana przez wolny rynek, niezależnie od tego czy jej właściciel zamierza zbyć swoją własność, czy też nie poczynił w tym zakresie żadnych kroków. (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 września 2009 r., I ACa 484/09, LEX nr 756606, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 17 czerwca 2010 r., I ACa 772/09, LEX nr 756717). W orzecznictwie przyjmuje się, iż obniżenie wartości nieruchomości generuje stratę niezależnie od tego, czy właściciel ją zbył, czy też nie zamierza podjąć w tym kierunku żadnych działań. Przesłanką roszczenia odszkodowawczego przewidzianego w art. 129 ust. 2 p.o.ś. nie jest bowiem jej zbycie. Odszkodowanie nie jest też ograniczone do rzeczywistej straty, gdyż obowiązuje zasada pełnej odpowiedzialności odszkodowawczej za wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., LEX nr 503415). Wartość należącej do powodów nieruchomości uległa obniżeniu z uwagi na położenie w okolicach lotniska wojskowego Ł. i na skutek hałasu związanego z jego funkcjonowaniem, niewątpliwie negatywnie postrzeganego przez potencjalnych nabywców nieruchomości. Zainteresowanie nabyciem nieruchomości w okolicach lotniska spadło, a potencjalni nabywcy mogą być skłonni do kupna nieruchomości położonych w obszarze ograniczonego użytkowania, ale za odpowiednio niższą cenę. Do zakresu szkody podlegającej naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 p.o.ś. należy więc obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, że jej właściciel będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje np. hałas (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 listopada 2010 r., I ACa 884/10, LEX nr 756735). Wobec powyższego oraz mając na uwadze opinię biegłego sądowego z zakresu szacunku (...), uwzględniając obliczony dla podobszaru A współczynnik utraty wartości Sąd Okręgowy ustalił, że wartość rynkowa należącej do powodów nieruchomości uległa obniżeniu o kwotę 58.000,00 zł.

Oceny zasadności drugiego z dochodzonych przez powodów roszczeń – żądania zwrotu nakładów potrzebnych na rewitalizację akustyczną stanowiącego ich własność budynku mieszkalnego, Sąd Okręgowy dokonał na podstawie regulacji przewidzianej w art. 136 ust. 1 i 3 w zw. z art. 129 ust. 2 p.o.ś. Zgodnie z art. 136 ust. 3 p.o.ś. w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków, szkodą, o której mowa w przepisie art. 129 ust. 2 ustawy, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie. W judykaturze przyjmuje się, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą jej wyrządzenia i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący w chwili jej wyrządzenia do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób prawem przewidziany (patrz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSNC z 2002 r., z 6., poz. 74).

Obowiązek strony pozwanej naprawienia szkody polegający na uiszczeniu odpowiedniej sumy pieniężnej powstał z chwilą wyrządzenia tej szkody powodom, to jest z chwilą wejścia w życie uchwały Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. kształtującej zakres koniecznych do wykonania nakładów rewitalizacyjnych i obligującej do ich poczynienia. Poniesienie nakładów pozwala zaś na uniknięcie hałasu przekraczającego poziomy normatywne i przyczynia się do zwiększenia atrakcyjności nieruchomości, jednak nie wpływa na podniesienie jej ceny z uwagi na lokalizację w strefie ograniczonego użytkowania (porównaj wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 września 2009 r., I ACa 484/09, LEX nr 756606). Koszty związane z zapewnieniem w budynku mieszkalnym powodów właściwego klimatu akustycznego są bezpośrednim uszczerbkiem związanym z ustanowieniem strefy ograniczonego użytkowania. Budynek przeznaczony na potrzeby mieszkaniowe wymaga ochrony akustycznej, podlegając tym samym ochronie przed hałasem na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 1065). Usytuowany na należącej do powodów działce budynek mieszkalny nie spełnia obowiązujących wymogów, nie zapewniając należytego klimatu akustycznego. W celu ochrony akustycznej konieczne jest zatem poczynienie nakładów określonych w opinii Politechniki (...), których koszty biegły sądowy z zakresu budownictwa J. O. określił na kwotę 18.074,42 zł. Koszty te mają zapewnić właściwy klimat akustyczny obiektu i odzwierciedlają zakres nakładów, których powodowie dotychczas nie poczynili, co jednak nie stoi na przeszkodzie w dochodzeniu odszkodowania, ponieważ zgodnie z funkcjonującym w doktrynie i judykaturze poglądem, roszczenie o zasądzenie kosztów potrzebnych do rewitalizacji akustycznej budynku nie jest uzależnione od uprzedniego poniesienia wydatków (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 kwietnia 2008r., I ACa 2/2008, LEX nr 580137).

Jak wynika z powyższych rozważań w przedmiotowej sprawie zachodzi związek przyczynowy pomiędzy ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania a szkodą poniesioną przez powodów w postaci zmniejszenia wartości ich nieruchomości oraz konieczności poniesienia przez nich nakładów na utrzymanie prawidłowego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym. Sąd zasądził zatem od pozwanego na rzecz powodów odszkodowanie w łącznej kwocie 76.074,42 zł, na które składa się kwota, o którą zmniejszyła się wartość nieruchomości powodów na skutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania wokół lotniska wojskowego Ł. oraz kwota stanowiąca koszt nakładów, jakie powodowie mają obowiązek poczynić w celu rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego posadowionego na tej nieruchomości.

Powodowie zgłosili pozwanemu żądanie zapłaty kwoty 50.000,00 zł tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należącej do nich nieruchomości a także kwoty 60.000,00 zł tytułem odszkodowania za szkodę obejmującą koszty zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego budynku mieszkalnego posadowionego na tej nieruchomości w piśmie skierowanym do pozwanego w dniu 25 października 2016 r., żądając zapłaty tych kwot w terminie do 15 stycznia 2017 r. Zatem na podstawie art. 481 § 1 kc odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej kwoty 11.000,00 zł Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów od dnia 16 stycznia 2017, to jest od dnia następnego po dniu, który powodowie wyznaczyli jako ostateczny termin spełnienia świadczenia do dnia zapłaty a odsetki ustawowe od kwoty 57.074,42 zł Sad zasądził od pozwanego na rzecz powodów, zgodnie z żądaniem pisma stanowiącego rozszerzenie powództwa od dnia 17 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty. Ponieważ w piśmie tym powodowie zażądali jako odszkodowania za zmniejszenie wartości nieruchomości kwoty 58.000,00 zł a w przedsądowym wezwaniu do zapłaty żądali z tego tytułu jedynie kwoty 50.000,00 zł, odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 8.000,00 zł Sąd zasądził od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanemu odpisu pisma stanowiącego rozszerzenie powództwa to jest od dnia 1 lutego 2022 r. do dnia zapłaty natomiast w pozostałym zakresie oddalił powództwo w zakresie żądania zasądzenia odsetek.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwotę 3.617,00 zł, na którą to kwotę złożyły się i wynagrodzenie pełnomocnika powodów w kwocie 3.600,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 5 w zw. z § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

Co do nie pokrytych wydatków w kwocie 5.774,37 zł to Sąd na podstawie 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2021, poz. 2257 ze zm.) zasądził je na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu od przegrywającego sprawę pozwanego.