Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lipca 2022 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Asesor sądowy Justyna Stelmach

Protokolant: st. sekr. sąd. Izabella Bors

po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2022 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa M. M. i J. M.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki M. M. kwotę 5.140 zł (pięć tysięcy sto czterdzieści złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki M. M. kwotę 2.674 zł (dwa tysiące sześćset siedemdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda J. M. kwotę 5.228,93 zł (pięć tysięcy dwieście dwadzieścia osiem złotych dziewięćdziesiąt trzy grosze) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

4.  oddala powództwo J. M. w pozostałej części;

5.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda J. M. kwotę 3.935 zł (trzy tysiące dziewięćset trzydzieści pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

6.  obciąża stronę pozwaną obowiązkiem zwrotu na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi kwoty 3.604,65 zł (trzy tysiące sześćset cztery złote sześćdziesiąt pięć groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt VIII C 1224/20

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2016 roku M. M., reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, wytoczyła przeciwko pozwanemu A. A. reprezentowanego przez oddział w Polsce – A. Spółka (...) z siedzibą w W. powództwo o zapłatę kwoty 4.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 1.140 zł tytułem odszkodowania za zwiększone potrzeby w postaci kosztów leczenia.

W uzasadnieniu pełnomocnik powódki wskazał, że w dniu 7 lipca 2013 roku powódka uczestniczyła w wypadku komunikacyjnym, na skutek którego doznała obrażeń ciała w postaci poważnego urazu kręgosłupa w odcinku szyjnym i lędźwiowym, w związku z czym zmuszona była korzystać z intensywnej rehabilitacji. Nadto, powódka nabawiła się poważnych zaburzeń nerwicowo-lękowych.

Sprawę zarejestrowano pod sygn. I C 588/16.

(pozew k. 2-7)

Tego samego dnia J. M., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wytoczył przeciwko pozwanemu A. A. reprezentowanego przez oddział w (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. powództwo o zapłatę kwoty 4.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 1.340,97 zł tytułem odszkodowania za zwiększone potrzeby w postaci kosztów leczenia, powołując się na ten sam wypadek komunikacyjny.

W uzasadnieniu pełnomocnik powoda wskazał, że na skutek wypadku powód doznał obrażeń ciała w postaci poważnego urazu kręgosłupa w odcinku szyjnym i lędźwiowym, w związku z czym zmuszony była korzystać z intensywnej rehabilitacji. Nadto, doszło u niego do zakleszczenia się stóp pomiędzy pedałami kierowanego pojazdu i doznał on bardzo bolesnego i poważnego urazu ścięgien A..

Sprawę zarejestrowano pod sygn. I C 589/16.

(pozew k. 2-8 w aktach I C 589/16)

Postanowieniem z dnia 2 listopada 2016 r. połączono sprawę toczącą się pod sygn. I C 589/16 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą I C 588/16.

(postanowienie bez numeru w aktach I C 589/16)

Strona pozwana złożyła dwie odpowiedzi na pozew.

W sprawie z powództwa J. M. pozwany, reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu zakwestionowano związek przyczynowo-skutkowy między dolegliwościami wskazanymi przez powoda, a zdarzeniem za które odpowiada pozwana. Wskazano, iż dolegliwości zgłaszane przez powoda wynikają z chorób samoistnych kręgosłupa, które były zdiagnozowane przed zdarzeniem. W zakresie dochodzonego odszkodowania, strona pozwana wskazała dodatkowo, że powód nie udowodnił, że nie mógł skorzystać z usług medycznych finansowanych w ramach NFZ.

(odpowiedź na pozew k. 33-36)

W odpowiedzi na pozew wniesionej w sprawie z powództwa M. M., strona pozwana, reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwany zakwestionował związek przyczynowo-skutkowy między dolegliwościami wskazanymi przez powódkę, a zdarzeniem za które odpowiada pozwana. Zdaniem pozwanego zdarzenie nie pozostawiło u powódki trwałych następstw. Podano również, iż powódka na etapie postępowania likwidacyjnego podała, iż rozpoczęła leczenie powypadkowe dopiero dnia 7 października 2015 r., czyli ponad 2 lata po wypadku. W zakresie odszkodowania wskazano, że powódka nie udowodniła, aby nie mogła skorzystać z usług medycznych finansowanych w ramach NFZ.

(odpowiedź na pozew k. 68-77)

Pismem z dnia 19 stycznia 2017 r. strona pozwana poinformowała, iż z dniem 26 października 2016 r. nastąpiło przeniesienie portfela ubezpieczeń A. A. we Francji z siedzibą w S. działającej przez (...) S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W. na (...) S.A. z siedzibą w W.. Według pozwanego legitymowanym biernie nadal jest pozwany, bowiem oba powództwa zostały wniesione do Sądu w dniu 17 października 2016 r., zaś pozwana otrzymała oba pozwy w dniu 14 listopada 2016 r. Pozwany powołał się na Uchwałę SN z dnia 21 października 1994 r., III CZP 133/94, wedle której: w sprawie z powództwa ubezpieczającego o roszczenia wynikające z umowy ubezpieczenia objętej umową o przeniesienie portfela, przewidzianą w art. 66 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 50, poz. 344 ze zm.) legitymowanym biernie jest wyłącznie ubezpieczyciel przejmujący portfel.

(pismo pozwanego k. 115-15v.)

Pismem z dnia 23 lutego 2017 r. powodowie przez pełnomocnika wnieśli o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze pozwanego na podstawie art. 194 § 1 k.p.c. (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W.. Zdaniem powodów, biorąc pod uwagę treść art. 192 pkt 3 k.p.c., w niniejszej sprawie do zawarcia umowy przeniesienia portfela ubezpieczeń doszło przed doręczeniem pozwanej odpisu obu pozwów, a więc przed uzyskaniem zawisłości sprawy, zatem pozwanym powinien zostać nabywca portfela ubezpieczeń jako jedyny legitymowany biernie w zaistniałej sytuacji. zdaniem powodów zbycie rzeczy lub prawa przed doręczeniem pozwu ma wpływ na dalszy bieg sprawy.

(pismo powodów k. 121-124)

Pismem z dnia 20 marca 2017 r. pozwany wniósł o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze pozwanego na podstawie art. 194 § 1 k.p.c. (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W. i zobowiązanie powodów do wskazani czy wyrażając zgodę na wstąpienie przez (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W. w miejsce pozwanej.

(pismo strony pozwanej k. 127-129)

Postanowieniem z dnia 31 marca 2017 r. wezwano na podstawie art. 194 § 1 k.p.c. do udziału w sprawie w charakterze dopozwanego (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W..

(postanowienie k. 139)

W odpowiedzi na pozew (...) Spółki Akcyjną z siedzibą w W., reprezentowanej przez zawodowego pełnomocnika, podzielił stanowisko procesowe pozwanej A., wyrażone w odpowiedzi na pozew i dalszych pismach procesowych i przyjął je jako własne, przyłączył się do wszystkich zawartych w pismach twierdzeń i wniosków dowodowych, nadto wniósł o oddalenie powództwa, zasądzenie od powodów na rzecz dopozwanej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(odpowiedź na pozew k. 146-148)

Pismem z dnia 1 sierpnia 2017 r. powodowie, przez pełnomocnika, wyrazili zgodę na wstąpienie dopozowanego (...) S.A. w W. w miejsce dotychczasowego pozwanego A. A..

(pismo powodów k. 190-191)

Postanowieniem z dnia 14 sierpnia 2017 r. zwolniono na podstawie art. 194 § 2 k.p.c. od udziału w sprawie w charakterze pozwanego A. A. we Francji z siedzibą w S. działającą przez (...) Spółkę Akcyjną Oddział w Polsce z siedzibą w W..

(postanowienie k. 193)

W trakcie postępowania spółka (...) S.A. w W. zmieniła nazwę na: (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W..

W toku dalszego postępowania pełnomocnicy stron podtrzymali swoje stanowiska w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 lipca 2013 roku doszło do zdarzenia drogowego. J. M. jechał jako kierowca, zaś M. M. jako pasażer lewym pasem Al. (...) w Ł.. W pewnym momencie zajechał mu drogę pojazd –srebrny O. (...). J. M. podjął manewry obronne, naciskając jednocześnie pedały sprzęgła i hamulca, ale stopy powoda natrafiły na ścianę grodziową samochodu.

Sprawca zdarzenia ubezpieczony był w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu w A. A..

(dowód z przesłuchania powodów – nagranie od 00:06:18 do 00:24:03 oraz od 00:25:26 do 00:33:51 protokołu rozprawy z dnia 20 czerwca 2022 r., okoliczności bezsporne)

Na miejscu wypadku powodowie nie skorzystali z możliwości wezwania pogotowia ratunkowego.

J. M. udał się do lekarza POZ w pierwszy dzień roboczy po wypadku. Odczuwał on ból w okolicach ścięgna A. i ból kręgosłupa w odcinku krzyżowym i lędźwiowym. Dostał on skierowanie do specjalisty, na prześwietlenie kręgosłupa, rehabilitację. Zalecono również przyjmowanie leków: K. D. i P. C.. Rehabilitacja finansowana z NFZ miała odbyć się w terminie liczonym w miesiącach, a nawet pól roku, dlatego też powód skorzystał z rehabilitacji prywatnej tj. z masaży leczniczych – masaży odcinka lędźwiowego, krzyżowego, połączonych z laseroterapią. Masaże odbywały się raz w tygodniu. Następnie powód korzystał z rehabilitacji w ramach NFZ. Nadto, pozwany leczył się jeszcze w związku z bólami ścięgna A., w ramach leczenia odbywał miesięczną rehabilitację.

Powód do tej pory ma problemy z odcinkiem lędźwiowym, wyłączył to jego aktywność fizyczną, przytył 20 kg. Przed wypadkiem powód uprawiał pływanie i jeździł na rowerze, obecnie nie może jeździć na rowerze. Powód odczuwa dolegliwości psychiczne. Z tego powodu jeździ on samochodem typu (...), z uwagi na bezpieczeństwo użytkowania, z dużego pojazdu łatwiej mu wysiąść. Samochód wyposażony jest w radar i system zabezpieczający przed skutkami kolizji. Powód obawia się jak ktoś zajeżdża mu drogę.

(dowód z przesłuchania powoda – nagranie od 00:06:18 do 00:24:03 protokołu rozprawy z dnia 20 czerwca 2022 r., skierowania do poradni specjalistycznej rehabilitacyjnej z dnia 9 lipca 2013. r, z dnia 23 lipca 2013 r., z dnia 9 lipca 2013 r. k. 27 akt I C 589/16, historia zdrowia i choroby k. 29 z akt I C 589/16)

Powód po zdarzeniu z dnia 7 lipca 2013 r. odbywał prywatną rehabilitację polegającą na masażu leczniczym i laseroterapii, z czego wystawiono 3 rachunki:

1)  nr (...) z dnia 31 lipca 2013 r. na kwotę 450 zł,

2)  nr (...) z dnia 28 sierpnia 2013 r. na kwotę 400 zł,

3)  nr (...) z dnia 25 września 2013 r. na kwotę 290 zł.

Powód przyjmował również lekarstwa: A., M., K. D. (faktura nr (...) na kwotę 41,84 zł) oraz I. Forte, K. D., P. C. (faktura nr (...) na kwotę 47,09 zł ).

(w aktach I C 589/16 : rachunki k. 25v.-26v., faktury k. 23v.-24)

Z punktu widzenia psychiatrii – wyniki badania psychiatrycznego u J. M. nie wskazują na występowanie objawów nerwicowych w chwili obecnej – nie ujawnia objawów psychopatologicznych mogących utrudniać codzienne funkcjonowanie w różnych rolach społecznych. Zdarzenie drogowe z dnia 7 lipca 2013 r. było dla powoda źródłem stresu, który jednak nie przekraczał adekwatnej reakcji emocjonalnej. Nie stwierdzono zaburzeń ani choroby psychicznej spowodowanej wypadkiem, które powodowałoby naruszenie sprawności organizmu. Nie stwierdza się u powoda trwałego ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Rozmiar cierpień u powoda był lekki. Powód nie wymagał pomocy innych osób ze względów psychiatrycznych. U powoda nie stwierdzono zaburzeń nerwicowych, nie wymaga leczenia psychiatrycznego i psychologicznego.

(opinia z zakresu psychiatrii k. 209-223)

Z punktu widzenia ortopedii i rehabilitacji medycznej powód J. M. w wyniku zdarzenia z dnia 7 lipca 2013 r. doznał niskoenergetycznego urazu wielonarządowego o charakterze potłuczenia ogólnego, bez uszkodzeń kostnych, aparatu torebkowo więzadłowego, ran skóry i uszkodzeń (...) i (...). Uraz ten nie wymagał hospitalizacji, ani długotrwałego leczenia ambulatoryjnego. Uraz ten nie spowodował u powoda długotrwałego ani trwałego uszczerbku na zdrowiu zarówno w płaszczyźnie funkcjonalnej jak i strukturalnej. Nie wymagały one długotrwałego leczenia specjalistycznego oraz poszerzonej diagnostyki obrazowej. Zgłaszane przez badanego objawy i dolegliwości mają charakter subiektywny i nie potwierdzają się w badaniu klinicznym i badaniach obrazowych. Powód w związku z przedmiotowym wypadkiem nie wymaga leczenia ortopedycznego i usprawniającego, jego narząd ruchu jest statycznie i dynamicznie wydolny, zachowana jest pełna zdolność chwytna i manipulacyjna kończyn górnych. Prawdopodobieństwo wystąpienia tzw. późniejszych następstw urazu doznanego 7 lipca 2013 r. jest minimalne. Rokowanie jest dobre, nie istnieją obiektywne przesłanki co do konieczności podjęcia przez powoda leczenia w przyszłości w związku z przedmiotowym zdarzeniem drogowym. Nie wystąpiły u powoda ograniczenia sprawności ruchowej (zdolności lokomocyjnej oraz zdolności chwytnej i manipulacyjnej) w związku z przedmiotowym wypadkiem. Powód nie wymagał opieki ani pomocy osób trzecich w związku z konsekwencjami wypadku. Doznane powierzchniowe obrażenia ciała nie mają wpływu na obecne funkcjonowanie powoda. Przyczyną obecnych subiektywnych dolegliwości powoda są wielopoziomowe zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa oraz naczyniak trzonu kręgu L4.

(opinia z zakresu ortopedii i rehabilitacji k. 281-294, uzupełniająca opinia k. 323-326, dokumentacja medyczna k. 27-39 akt I C 586/16)

Pod względem neurochirurgicznym, J. M. w wyniku zdarzenia z dnia 7 lipca 2013 roku nie doznał żadnych obrażeń. Nie doznał on trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu związanego ze zdarzeniem. U powoda występują tylko zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa L/S – bez związku z wypadkiem. Nie występują u powoda związane z wypadkiem cierpienia fizyczne i psychiczne. Nie stwierdzono ograniczenia sprawności ruchowej związanych z wypadkiem. Powód nie wymagał opieki innych osób w związku z wypadkiem.

(opinia z zakresu neurochirurgii k. 380-388, dokumentacja medyczna k. 27-39 akt I C 586/16)

Po wypadku M. M. bolał najbardziej szyjny odcinek kręgosłupa i lędźwiowy. Dostała ona skierowanie na rehabilitację, ale miała się ona odbyć za kilka miesięcy więc powódka skorzystała z rehabilitacji prywatnej – były to masaże i laseroterapia. W dniu 7 października 2015 r. powódka przebywała w Miejskim Centrum Medycznym im. dr K. J. w Ł. z rozpoznaniem: zawroty głowy układowe. Powódka korzystała również z leczenia neurologicznego, bo doznawała nagłych zawrotów głowy, połączonych czasami z wymiotami. Miała bóle głowy, migreny.

Powódka odczuła wypadek w sferze psychicznej. W dniu 16 lipca 2013 r. dostała skierowanie do poradni psychologicznej. Odczuwa ona nadal strach do jeżdżenia na miejscu pasażera, boi się ona jak jakieś auto zmienia pas i wjeżdża przed nią. Jak sama jest kierowcą, utrzymuje dużą odległość miedzy pojazdami. Była ona na jednej wizycie u psychologa. Śniły jej się sytuacje wypadkowe.

(dowód z przesłuchania powódki – nagranie od 00:25:26 do 00:33:51 protokołu rozprawy z dnia 20 czerwca 2022 r., skierowanie do poradni psychologicznej k. 22, skierowanie do poradni rehabilitacyjnej k. 28, karta informacyjna k. 40-41 z akt I C 589/16)

Powódka po zdarzeniu z dnia 7 lipca 2013 r. odbywała prywatną rehabilitację polegającą na masażu leczniczym i laseroterapii, z czego wystawiono 3 rachunki:

4)  nr (...) z dnia 31 lipca 2013 r. na kwotę 450 zł,

5)  nr (...) z dnia 28 sierpnia 2013 r. na kwotę 400 zł,

6)  nr (...) z dnia 25 września 2013 r. na kwotę 290 zł.

(rachunki k. 17-18)

Z punktu widzenia psychiatrycznego u powódki M. M. po wypadku z dnia 7 lipca 2013 r. nasiliły się zaburzenia nerwicowe o charakterze lękowym, które nadal trwają. W chwili obecnej powódka wymaga psychoterapii, nie ma bezwzględnych wskazań do leczenia psychiatrycznego. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej uszczerbek na zdrowiu psychicznym można przyznać wyłącznie w przypadku stwierdzenia zaburzeń nerwicowych, które wystąpiły w następstwie urazu czaszkowo-mózgowego lub gdy wystąpi psychoza. W związku z powyższym z uwagi na fakt, że powódka nie doznała urazu czaszkowo-mózgowego i miała rozpoznawane jedynie zaburzenia nerwicowe o charakterze lękowym, ani psychozę, nie można jej przyznać uszczerbku na zdrowiu psychicznym. Zakres cierpień powódki był lekki. Powódka nie wymagała pomocy innych osób ze względów psychiatrycznych. Powódka już przed wypadkiem zdradzała objawy zaburzeń lękowych o niewielkim nasileniu, jednak zdarzenie drogowe nasiliło je. Powódka nie była leczona psychiatrycznie, nie wymagała bezwzględnego leczenia, objawy przez nią zgłaszane nie powodowały znacznego ograniczenia w funkcjonowaniu. Zaburzenia lękowe uogólnione towarzyszą powódce od lat.

(opinia z zakresu psychiatrii k. 209-223, uzupełniająca opinia z zakresu psychiatrii k. 477-480, dokumentacja medyczna k. 22-29, z akt I C 589/16 k. 40-43)

Z punktu widzenia ortopedii oraz rehabilitacji medycznej M. M. w wyniku wypadku z dnia 7 lipca 2013 r. doznała niskoenergetycznego urazu o charakterze potłuczenia ogólnego. Urazy nie miały skomplikowanego charakteru nie wymagały długotrwałego leczenia, poszerzonej diagnostyki i przebywania na długotrwałym zwolnieniu lekarskim. Nie doznała ona długotrwałego ani trwałego uszczerbku na zdrowiu. Rokowanie jest dobre, nie istnieją obiektywne przesłanki co do konieczności podjęcia przez powódkę leczenia w przyszłości w związku z przedmiotowym zdarzeniem drogowym, nie wystąpiły ograniczenia sprawności ruchowej (zdolności lokomocyjnej oraz zdolności chwytnej i manipulacyjnej) w związku z przedmiotowym wypadkiem. Stopień ograniczenia sprawności ruchowej oraz czas trwania był niewielki i krótkotrwały. Powódka nie wymagała opieki, ani pomocy osób trzecich w związku ze zdarzeniem. Doznane powierzchowne obrażenia ciała nie mają wpływu na obecne funkcjonowanie powódki. U powódki stwierdzono przewlekły zespół bólowy kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego oraz stan po przebytej nefrektomii, ma to wpływ na charakter i rodzaj zgłaszanych subiektywnych dolegliwości. Zawroty głowy oraz bóle kręgosłupa zgłaszane przez powódkę nie mają związku przyczynowo-skutkowego z przebytym urazem w dniu 7 lipca 2013 r., objawy te wystąpiły po 2 latach od zdarzenia i wynikają z istniejących schorzeń somatycznych, a nie są następstwami urazu.

(opinia z zakresu ortopedii i rehabilitacji k. 268-280, uzupełniająca opinia k. 323-326, dokumentacja medyczna k. 22-29, z akt I C 589/16 k. 40-43)

Pod względem neurochirurgicznym, M. M. w wyniku zdarzenia z dnia 7 lipca 2013 roku nie doznał trwałego ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, dolegliwości powódki opierając się na podstawie skarg subiektywnych, brak odchyleń w badaniu przedmiotowym, podmiotowym i badaniach obrazowych. Doznała ona urazu bez trwałych następstw o charakterze krótkotrwałym przemijającym, nieskomplikowanym z brakiem odchylenia w badaniach: przedmiotowym i technikach obrazowych. U powódki cierpienia fizyczne i psychiczne wiązały się z samym wypadkiem a nie jego następstwami. Powódka nie wymaga leczenia w związku z wypadkiem. Nie stwierdzono ograniczenia sprawności ruchowej wynikającego z następstw wypadku. Powódka nie wymagała opieki innych osób w związku z wypadkiem.

(opinia z zakresu neurochirurgii k. 371-379, dokumentacja medyczna k. 22-29, z akt I C 589/16 k. 40-43 )

Pismem z dnia 28 czerwca 2016 roku, doręczonym (...) S.A. Oddział w Polsce w dniu 30 czerwca 2016 roku powód zgłosił roszczenie pozwanemu, wnosząc o przyznanie kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 1.340,97 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia. W toku postępowania likwidacyjnego decyzją z dnia 10 sierpnia 2016 roku odmówiono powodowi wypłaty świadczenia.

(z akt I C 589/16: zgłoszenie szkody z (...) k. 18-19v., odmowa k. 20)

Pismem z dnia 28 czerwca 2016 roku, doręczonym (...) S.A. Oddział w Polsce w dniu 30 czerwca 2016 roku powódka zgłosiła roszczenie pozwanemu, wnosząc o przyznanie kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 1.140 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia. W toku postępowania likwidacyjnego odmówiono powódce wypłaty świadczenia.

(zgłoszenie szkody z (...) k. 19-20v., odmowa k. 21)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie powołanych wyżej dowodów, w tym dowodów z dokumentacji medycznej, dowodu z przesłuchania stron ograniczonego w trybie art. 302 k.p.c. do przesłuchania powodów, a także opinii biegłych sądowych.

Oceniając opinie biegłych, Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania zawartych w ich treści wniosków, opinie te były bowiem rzetelne, jasne, logiczne oraz w sposób wyczerpujący objaśniające budzące wątpliwości kwestie. Wydając opinie, biegli oparli się na zgromadzonym w aktach sprawy materiale dowodowym, w tym na dokumentacji medycznej powodów. Ostatecznie nie były one kwestionowane przez żadną ze stron.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo M. M. było zasadne w całości, zaś powództwo J. M. w przeważającej części.

W niniejszej sprawie znajdują zastosowanie zasady odpowiedzialności samoistnego posiadacza mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody statuowane w przepisie art. 436 § 1 k.c., oraz – w związku z objęciem odpowiedzialności posiadacza pojazdu – sprawcy zdarzenia obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej – przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zwanej dalej ustawą.

W kwestii zakresu szkody i odszkodowania obowiązują reguły wyrażone w przepisach ogólnych księgi III Kodeksu cywilnego. Zastosowanie w przedmiotowej sprawie znajdują także przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące ubezpieczeń majątkowych.

W myśl przepisu art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zaś zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.z 2019 r., poz. 2214 t.j.), z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Ubezpieczyciel odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody – odpowiada za normalne następstwa działania bądź zaniechania, z którego szkoda wynikła. Wysokość odszkodowania winna odpowiadać rzeczywistym, uzasadnionym kosztom usunięcia skutków wypadku, ograniczona jest jedynie kwotą określoną w umowie ubezpieczenia (art. 824 § 1 k.c., art. 36 ustawy).

Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 ustawy).

Zakład ubezpieczeń w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej wynikającej z umowy ubezpieczenia przejmuje obowiązki sprawcy wypadku.

Poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń (art. 19 ust. 1 ustawy, art. 822 § 4 k.c.).

W przedmiotowej sprawie zdarzeniem rodzącym odpowiedzialność odszkodowawczą strony pozwanej jest zdarzenie komunikacyjne z dnia 7 lipca 2013 roku, w konsekwencji którego szkody doznali powodowie. Zasada odpowiedzialności nie była kwestionowana przez stronę pozwaną. W związku z przeniesieniem w dniu 26 października 2016 r. portfela ubezpieczeń A. A. w S. na (...) S.A. z siedzibą w W. przed doręczeniem odpisu pozwu pozwanemu, podmiotem legitymowanym biernie było (...) S.A. z siedzibą w W. (obecnie (...) S.A. z siedzibą w W.). Z uwagi na fakt objęcia posiadacza pojazdu, którym kierował sprawca zdarzenia, ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przez pozwane Towarzystwo (...), to strona pozwana zobowiązana jest do zapłacenia świadczenia za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczony (art. 822 § 1 k.c.).

Podkreślić w tym miejscu należy, że pozwany ubezpieczyciel nie kwestionował swojej legitymacji procesowej biernej, ani podstawy swojej odpowiedzialności, kontestując wyłącznie związek przyczynowy między odczuwanymi dolegliwościami powodów, a zdarzeniem z dnia 7 lipca 2013 r. oraz ich wysokość.

Stosownie do treści art. 444 § 1 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Natomiast, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty (§ 2 art. 444 k.c.).

Ponadto, w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 445 k.c.).

Zgodnie z ugruntowanym w doktrynie i orzecznictwie poglądem, zadośćuczynienie stanowi sposób naprawienia szkody niemajątkowej na osobie, wyrażającej się krzywdą w postaci doznanych cierpień fizycznych i psychicznych. Inaczej niż przy odszkodowaniu, w przypadku zadośćuczynienia, ustawodawca nie wprowadza jasnych kryteriów ustalania jego wysokości. Wskazuje jedynie ogólnikowo, iż suma przyznana z tego tytułu winna być odpowiednia.

W judykaturze i piśmiennictwie podkreśla się, że zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny i jako takie musi mieć odczuwalną wartość ekonomiczną, jednocześnie nie może być nadmierne. Wskazuje się na potrzebę poszukiwania obiektywnych i sprawdzalnych kryteriów oceny jego wysokości, choć przy uwzględnieniu indywidualnej sytuacji stron ( tak m.in. SN w wyroku z dnia 12 września 2002 roku, IV CKN 1266/00, LEX 80272). Do podstawowych kryteriów oceny w tym zakresie zalicza się stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, trwałość obrażeń, wiek poszkodowanego, skutki w zakresie życia osobistego oraz zawodowego, konieczność wyrzeczenia się określonych czynności życiowych, korzystania z pomocy innych osób, czy wreszcie stopień przyczynienia się poszkodowanego i winy sprawcy szkody ( tak m.in. SN w wyroku z dnia 4 czerwca 1968 roku, I PR 175/68, OSNCP 1968, nr 2, poz.37; w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej z dnia 8 grudnia 1973 roku, III CZP 37/73, OSNCP 1974, nr 9, poz.145; w wyroku z dnia 12 września 2002 roku, IV CKN 1266/00, niepubl; w wyroku z dnia 19 sierpnia 1980 roku, IV CR 238/80, OSNCP 1981, nr 5, poz.81; w wyroku z dnia 30 stycznia 2004 roku, I CK 131/03, OSNC 2004 r, nr 4, poz.40). Przy ustalaniu zadośćuczynienia nie można więc mieć na uwadze wyłącznie procentowego uszczerbku na zdrowiu. Nie odzwierciedla on bowiem psychicznych konsekwencji doznanego urazu. Konieczne jest również uwzględnienie stosunków majątkowych społeczeństwa i poszkodowanego, tak, aby miało ono dla niego odczuwalną wartość. Zważyć przy tym należy, iż doznanej przez poszkodowanego krzywdy nigdy nie można wprost, według całkowicie obiektywnego i sprawdzalnego kryterium przeliczyć na wysokość zadośćuczynienia. Charakter szkody niemajątkowej decyduje, bowiem o jej niewymierności ( por. wyrok SN z dnia 9 lutego 2000 roku, III CKN 582/98, niepubl.), zaś pojęcie „odpowiedniej sumy zadośćuczynienia” użyte w art. 445 § 1 k.c. ma charakter niedookreślony ( por. wyrok SN z dnia 28 września 2001 roku, III CKN 427/00, LEX 52766). Dlatego też w orzecznictwie wskazuje się, że oceniając wysokość należnej sumy zadośćuczynienia Sąd korzysta z daleko idącej swobody ( tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 lipca 2000 roku, II CKN 1119/98, LEX 50884).

Wydając wyrok w niniejszej sprawie Sąd miał na uwadze opinie biegłych wydanych w niniejszej sprawie, dokumentację medyczną oraz dowód z przesłuchania powodów.

W zakresie powoda J. M. , biegli z zakresu psychiatrii, ortopedii i rehabilitacji medycznej, neurochirurgii zaprzeczyli, iż doznał on trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jednakże jak podkreślono powyżej, sam procentowy uszczerbek na zdrowiu nie decyduje o zasadności przyznania zadośćuczynienia. Należy bowiem wskazać, iż w wyniku zdarzenia powód doznał urazów, skutkujących jego cierpieniem. Z punktu widzenia ortopedycznego powód doznał niskoenergetycznego urazu wielonarządowego o charakterze potłuczenia ogólnego, bez uszkodzeń kostnych, aparatu torebkowo więzadłowego, ran skóry i uszkodzeń (...) i (...). Były to urazy powierzchowne, niewymagające hospitalizacji i długotrwałego leczenia specjalistycznego oraz poszerzonej diagnostyki obrazowej. Rozmiar cierpień fizycznych i psychicznych był niewielki. Jeśli zaś chodzi o sferę psychiczną powoda, w wyniku wypadku doznał on stresu, który nie przekraczał adekwatnej reakcji emocjonalnej. Sam fakt, iż powód w wyniku wypadku komunikacyjnego nie doznał uszczerbku na zdrowiu, nie oznacza, że nie doznał on w wyniku wypadku cierpienia. Należy bowiem wskazać, iż wypadek skutkował takim działaniem na ciało powoda, które spowodowało, że podjął on rehabilitację prywatną, nadto zażywał lekarstwa przeciwbólowe. Co więcej, wypadek wiązał się dla niego ze stresem (adekwatnym do sytuacji), ale powodującym, iż następnie powód zwracał szczególną wagę na bezpieczeństwo używanego przez siebie samochodu. Mimo, iż już w dniu wypadku powód cierpiał na schorzenia ortopedyczne, nie oznacza to, że wypadek nie spowodował napięcia mięśni i dodatkowego obciążenia na zdrowiu ortopedycznym powoda. Należy mieć też na względzie fakt, iż gdyby nie wypadek, potrzeba korzystania z rehabilitacji przez powoda, mogłaby ujawnić się później.

Podkreślić należy, że uszczerbek na zdrowiu jest tylko jednym z elementów istotnych dla oceny adekwatności zadośćuczynienia, wobec czego nawet brak uszczerbku nie przesądza o bezzasadności powództwa. Jak wyjaśniono wyżej, zadośćuczynienie przysługuje za doznaną krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości) i cierpienia psychiczne (negatywne odczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi, niemożnością wykonywania działalności zawodowej i wyłączeniem z życia codziennego). W omawianej sprawie Sąd nie mógł zatem pominąć dolegliwości bólowych oraz psychicznych powoda, nawet jeśli na tle innych rozpoznawanych przez Sąd spraw dolegliwości te były nieznaczne. Należy mieć bowiem na względzie, iż stanem „wyjściowym” powoda jest brak jakiegokolwiek bólu, brak stresu. Jednocześnie, należy mieć na uwadze, iż zadośćuczynienie powinno być umiarkowane i utrzymane w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Dlatego też Sąd uznał, iż żądane przez powoda zadośćuczynienie w kwocie 4.000 zł jest zadośćuczynieniem adekwatnym z punktu widzenia doznanych przez niego dolegliwości.

Zgodnie z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego koszty. W związku z tym powód był uprawniony żądać rekompensaty z tytułu poniesionych kosztów leczenia, na które złożyły się koszty prywatnej rehabilitacji w łącznej kwocie 1.140 zł, jako związanej z wypadkiem. Należy wskazać, iż obrażenia doznane przez powoda w wypadku uprawniały go do podjęcia rehabilitacji i zdaniem Sądu rehabilitacja ta jest związana z wypadkiem z dnia 7 lipca 2013 r. Przede wszystkim, już samo potłuczenie ogólne pozwalało mu na powzięcie decyzji co do fizjoterapii, zwłaszcza, iż zalecił ją lekarz. Zdaniem Sądu powód udowodnił swoim zeznaniami, iż nie mógł wcześniej skorzystać z rehabilitacji ze środków NFZ, co również wynika z wiedzy powszechnej, iż na świadczenia medyczne w Polsce trzeba często oczekiwać przez wiele miesięcy. W ocenie Sądu również leczenie przeciwbólowe powoda (faktura z 9 lipca 2013 r. i faktura z 14 września 2013 r.) na kwoty 41,84 zł i 47,09 zł jako związane z przedmiotowym wypadkiem. Natomiast w ocenie Sądu brak było natomiast podstaw do uwzględnienia żądania powoda odnośnie refundacji kosztu zakupu leków w kwocie 41,58 zł (z dnia 22 czerwca 2013 r.), jako poniesionych przed wypadkiem oraz w kwocie 34,19 zł (z dnia 5 czerwca 2014 r.) jako poniesionego prawie po roku od wypadku.

W zakresie powódki M. M., w związku z przebytym wypadkiem powódka cierpiała na dolegliwości bólowe, a nadto dolegliwości natury psychicznej. Doznała ona potłuczenia ogólnego. W zakresie zaś psychiatrycznym wypadek nasilił u powódki już występujące zaburzenia lękowe, zwłaszcza że należy wskazać, iż uderzenie pojazdu sprawcy zdarzenia skoncentrowało się po stronie, na której siedziała powódka. Nadto, powódka nadal odczuwa lęk związany z poruszeniem się pojazdem po drodze, obawia się że inny kierowca zajedzie jej drogę. Okoliczności zdarzenia, jak i dolegliwości odczuwanych przez powódkę prowadzą do wniosku, iż wypadek ten przez dłuższy okres czasu zdezorganizował w sposób znaczący życie powódki, do tego stopnia, iż pojawiające się zawroty głowy łączy ona nadal z wypadkiem z dnia 7 lipca 2013 r. Wskazania wymaga także, że każdy wypadek komunikacyjny jest niewątpliwie dużym przeżyciem psychicznym, łączącym się z ogromnym stresem, niezależnie od tego czy towarzyszą mu obrażenia ciała czy też nie. Mając powyższe na względzie Sąd uznał, iż dolegliwości powódki będące następstwem wypadku nie mogą być uznane za znikome i nieznaczące przesądzające o braku podstaw do przyznania stosownego zadośćuczynienia, zwłaszcza, że - jak wskazano wyżej brak procentowego uszczerbku na zdrowiu nie decyduje o zasadności przyznania zadośćuczynienia, a jest li tylko jednym z wielu elementów decydujących o wysokości zasadnego zadośćuczynienia. Uwzględniając rodzaj i rozmiar doznanej przez M. M. krzywdy, jak też dyrektywę przyznawania umiarkowanego zadośćuczynienia, w ocenie Sądu, odpowiednim zadośćuczynieniem do zasądzenia w niniejszym postępowaniu jest kwota 4.000 zł, dochodzona przez powódkę.

Powódka była ponadto uprawniona żądać rekompensaty z tytułu poniesionych kosztów leczenia, na które złożyły się koszty związane z odbytą rehabilitacją w łącznej kwocie 1.140 zł. Pozostają na tym gruncie aktualne rozważania odnośnie przyznawanego przez Sąd odszkodowania wobec powoda J. M.. W odniesieniu do powódki Sąd uważa, iż poniesione koszty na masaże lecznicze i laseroterapię pozostają w związku ze szkodą, bowiem wypadek z dnia 7 lipca 2013 r. nie pozostał obojętny dla zdrowia powódki – w końcu doznała ona ogólnego potłuczenia, obciążającego organizm powódki. Stąd też powództwo M. M. Sąd uwzględnił w całości.

Zasadą prawa cywilnego jest, że dłużnik popada w opóźnienie, jeżeli nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się ono wymagalne. Termin wymagalności świadczeń przysługujących poszkodowanemu od zakładu ubezpieczeń z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów określa art. 14 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego (art. 14 ust. 2 ustawy). Niespełnienie świadczenia w terminie powoduje po stronie dłużnika konsekwencje przewidziane w art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie (§ 2 art. 481 k.c.). Przypomnieć również należy, że roszczenie dochodzone przez powódkę ma charakter bezterminowy, przekształcenie go w zobowiązanie terminowe następuje w drodze wezwania wierzyciela skierowanego do dłużnika do spełnienia świadczenia, jeśli tylko wezwanie to zawiera wskazanie żądanej kwoty ( por. m.in. wyrok SA w Białymstoku z dnia 11 grudnia 2013 roku, I ACa 584/13, LEX; wyrok SA w Poznaniu z dnia 26 września 2013 roku, I ACa 693/13, LEX; wyrok SN z dnia 22 lutego 2007 roku, I CSK 433/06, LEX). W niniejszej sprawie zarówno powód, jak i powódka, zgłosili roszczenie pismami z dnia 28 czerwca 2016 roku, doręczonymi pozwanemu w dniu 30 czerwca 2016 roku. W konsekwencji, uwzględniając termin na wypłatę świadczenia - 30 dni – powodowie byli uprawnieni żądać odsetek od należnych im świadczeń począwszy od dnia 1 sierpnia 2016 roku (31 lipca 2016 r. wypadał w niedzielę). Zatem Sąd, biorąc powyższe pod uwagę, zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonych obu kwot od dnia 1 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 zdanie drugie k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c. w zakresie żądania J. M. i na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z żądaniem M. M..

Na koszty J. M. złożyły się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 268 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł, wykorzystana zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłych w kwocie 1.250 zł, wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 2.400 zł w wysokości przed 27 października 2016 r., bowiem powództwo było wszczęte przed dniem 27 października 2016 r. - § 2 Rozporządzenia MS z dnia 3 października 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2016.1667) , tj. łącznie 3.935 zł.

Na koszty zaś M. M. złożyły się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 257 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł, wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 2.400 zł w wysokości przed 27 października 2016 r., bowiem powództwo było wszczęte przed dniem 27 października 2016 r. - § 2 Rozporządzenia MS z dnia 3 października 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2016.1667), tj. łącznie 2.674 zł.

O nieuiszczonych kosztach sądowych w stosunku do stron, w zakresie, w jakim strony te przegrały sprawę, Sąd orzekł natomiast na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z art.100 zdanie 2 k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c., nakazując pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi kwotę 3.604,65 zł. Były to koszty stanowiące wynagrodzenie biegłych (instytutów) w części niepokrytej z zaliczek w kwotach: 121,98 zł (k. 295), 1070,19 zł (k. 397), 2.051,07 zł (k. 450), 361,41 zł (k. 482).