Sygn. akt II AKa 78/21
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 marca 2022 r.
Sąd Apelacyjny w Białymstoku w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący: |
sędzia SA Janusz Sulima (spr.) |
Sędziowie: |
SA Andrzej Czapka SA Jerzy Szczurewski |
Protokolant: |
Barbara Mosiej |
przy udziale prokuratora Tomasza Jędrycha
po rozpoznaniu w dniach: 10 czerwca 2021 roku, 24 czerwca 2021 roku, 20 września 2021 roku, 30 listopada 2021 roku i 15 marca 2022 r. sprawy:
A. B. oskarżonego z art. 300 §2 k.k. w zb. z art. 296 §1, §2 i §3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k.,
E. B. (1) oskarżonej z art. 18 §3 k.k. w zw. z art. 300 §2 k.k. w zb. z art. 296 §1 i 2 i 3 k.k. w zw. z art. 21 §2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k.
z powodu apelacji obrońców oskarżonych
od wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce
z dnia 18 grudnia 2020 r., sygn. akt II K 58/18
I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;
II. zwalnia oskarżonych od opłat za II instancję i obciąża ich pozostałymi kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze w częściach równych.
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 21/78 |
||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
2 |
|||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||
wyrok Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 18 grudnia 2020 roku, sygn. akt II K 58/18 |
||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||
oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||
oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||
oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||
obrońca |
||||||||||||||||||
oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||
inny |
||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||
na korzyść na niekorzyść |
w całości |
|||||||||||||||||
w części |
co do winy |
|||||||||||||||||
co do kary |
||||||||||||||||||
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||||||||||||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||||||||||||||
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu |
||||||||||||||||||
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||||||||||||||
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia |
||||||||||||||||||
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||||||||||||||
brak zarzutów |
||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||
uchylenie |
zmiana |
|||||||||||||||||
2. USTALENIE FAKTÓW W ZWIĄZKU Z DOWODAMI |
||||||||||||||||||
2.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||
1 |
A. B. i E. B. (1) |
wierzytelność zasądzona wyrokiem z dnia 20 grudnia 2012 roku Sądu Okręgowego w Warszawie w sprawie o sygn. akt XX GC 47/09 nie została w całości zaspokojona cesja części wierzytelności przysługującej spółce (...) wobec spółki (...) |
kopie zaświadczeń o dokonanych wpłatach, sprawozdania finansowe oraz sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz inne dokumenty finansowe spółki (...) informacja w przedmicoie aktualnego stanu zadłużenia informacja sporządzona przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy - Mokotowa informacja sporządzona przez komornika przy Sądzie Rejonowym w Wołominie zawiadomienie o cesji wierzytelności oraz oświadczenie o potrąceniu wierzytelności |
k. 6.199 - 6.202 k. 6.241 - 6.356, 6.376 - 5.406 k. 6.385 - 6.570 6.366 - 6367 6.635 k. 6.581 k. 6.582 |
||||||||||||||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||
1 2 |
A. B. i E. B. (1) |
w ierzytelność zasądzona wyrokiem z dnia 20 grudnia 2012 roku Sądu Okręgowego w Warszawie w sprawie o sygn. akt XX GC 47/09 została w całości zaspokojona. jak wyżej oraz przekazywanie pieniędzy wpłaconych przez najemców na rachunek spółki (...) do spółki (...) |
opinia (...) sp. z o. o. wyjaśnienia oskarżonego A. B. |
6.607 - 6.609 6.239, 6.600 - 6.601 |
||||||||||||||
2.2. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||
1 2. |
kopie zaświadczeń o dokonanych wpłatach, sprawozdania finansowe oraz sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz inne dokumenty (...) spółki (...) informacja w przedmicoie aktualnego stanu zadłużenia informacja sporządzona przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy - Mokotowa informacja sporządzona przez komornika przy Sądzie Rejonowym w Wołominie cesja części wierzytelności przysługującej spółce (...) wobec spółki (...) |
autentyczność dokumentów nie nasuwa żadnych zatrzeżeń, nie była też kwestionowana przez strony procesu. autentyczność tego dokumentu nie była kwestionowana przez żadną ze stron |
||||||||||||||||
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów) |
||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||
1. 2. 3. |
opinia (...) sp. z o. o. wyjaśnienia oskarżonego Faktury wystawione przez spółkę (...) |
Jest to opinia prywatna zlecocna przez Centrum (...) sp. z o.o. i nie wcale nie wynika z niej że doszło do całkowiteg zaspokojenia wierzytelności przysługującej spółce (...). Nie zostały przedstawione żadne dokumenty potwierdzające, że spółka (...) przekazywała środki pieniężne spółce (...). Wyjaśnienia oskarżonego są też sprzeczne z wyjaśnieniami oskarżonej E. B. (1) Dokumenty te nie miały znaczenia dla ustalenia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia |
||||||||||||||||
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW I WNIOSKÓW |
||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||
I II |
Apelacja obrońcy oskarżonego A. B.: 1. obraza przepisów postępowania w szczególności art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4, 410 i 424 §1 i 2 k.p.k. przez nie wzięcie pod uwagę całokształy ujawnionych okoliczności w toku rozprawy głównej i dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny wyjaśnień oskarżonego i oskarżonej E. B., odmowę przyznania wiarygodności w całości ich wyjaśnieniom, które znajdują oparcie w pozostałym materiale dowodowym sprawy, a także były one logiczne, spójne i stanowcze, a także zeznań świadków, przede wszystkim D. G. - poprzez sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oraz pawidłowego rozumowania ocenę materiału dowodowego, polegający również na uwzględnieniu wyłącznie okoliczności przemawiających za niekorzyść oskarżonego, a także pominięcie przez Sąd przy dokonywaniu ustaleń faktycznych części istotnych okolicznosci wynikających z przeprowadzonych dowodów, a korzystnych dla oskarżonego - co miało istotny wpływ na treść orzeczenia oraz poczynienie błędnych ustaleń co do sprawstwa oskarżonego w sposób niespełniający wymogów opisanych w art. 424 §1 i 2 k.p.k., co stanowi również okoliczność potwierdzającą, że doszło do naruszenia art. 7 i 410 k.p.k. 2. w konsekwencji obrazy wyżej wymienionych przepisów postępowania błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku polegający na bezpodstawnym uznaniu, iż J. B. obejmował swoją świadomością i działał z zamiarem bezpośrednim (dolus coloratus), gdy prawidłowa ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego winna prowadzić do uniewinnienia oskarżonego, 3. art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, które mogło mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku poprzez uchybienie zasadzie rzetelnego procesu, przez zlekceważenie zasady równości stron, poprzestanie na jednostronnej ocenie dowodów wskazanych przez oskarżyciela publicznego i powielenie jego oceny prawnej dokonanej w akcie oskarżenia oraz kardynalne naruszenie zasady właściwego uzasadnienia orzeczenia. Apelacja obrońcy oskarżonej: Apelacja obrońcy oskarżonego A. B.: 1. obraza przepisów postępowania w szczególności art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4, 410 i 424 §1 i 2 k.p.k. przez nie wzięcie pod uwagę całokształy ujawnionych okoliczności w toku rozprawy głównej i dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny wyjaśnień oskarżonego i oskarżonej E. B., odmowę przyznania wiarygodności w całości ich wyjaśnieniom, które znajdują oparcie w pozostałym materiale dowodowym sprawy, a także były one logiczne, spójne i stanowcze, a także zeznań świadków, przede wszystkim D. G. - poprzez sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oraz pawidłowego rozumowania ocenę materiału dowodowego, polegający również na uwzględnieniu wyłącznie okoliczności przemawiających za niekorzyść oskarżonego, a także pominięcie przez Sąd przy dokonywaniu ustaleń faktycznych części istotnych okolicznosci wynikających z przeprowadzonych dowodów, a korzystnych dla oskarżonego - co miało istotny wpływ na treść orzeczenia oraz poczynienie błędnych ustaleń co do sprawstwa oskarżonego w sposób niespełniający wymogów opisanych w art. 424 §1 i 2 k.p.k., co stanowi również okoliczność potwierdzającą, że doszło do naruszenia art. 7 i 410 k.p.k. 2. w konsekwencji obrazy wyżej wymienionych przepisów postępowania błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku polegający na bezpodstawnym uznaniu, iż J. B. obejmował swoją świadomością i działał z zamiarem bezpośrednim (dolus coloratus), gdy prawidłowa ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego winna prowadzić do uniewinnienia oskarżonego, 3. art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, które mogło mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku poprzez uchybienie zasadzie rzetelnego procesu, przez zlekceważenie zasady równości stron, poprzestanie na jednostronnej ocenie dowodów wskazanych przez oskarżyciela publicznego i powielenie jego oceny prawnej dokonanej w akcie oskarżenia oraz kardynalne naruszenie zasady właściwego uzasadnienia orzeczenia. |
zasadny częściowo zasadny niezasadny |
||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||
Ponieważ w obu apelacjach zarzuty są niemalże identyczne nie sposób jest nie odnieść się do nich łącznie. Zarzuty z punktów pierwszego i trzeciego zostały skopiowane z jednej apelacji i wklejone do drugiej apelacji. Jedynie zarzuty z punktu drugiego nieco się różnią, ale dotyczą one tego samego zagadnienia. Obrońca zarzuca w nich ten sam błąd w ustaleniach faktycznych. Wskazać należy, że zarzuty apelacyjne zostały błędnie skonstruowane. Nielogiczne i zupełnie zbędne jest bowiem stawianie w apelacji odrębnych, odnoszących się do tej samej kwestii zarzutów: naruszenia wyrażonej w art. 7 k.p.k. zasady swobodnej oceny dowodów oraz błędu w ustaleniach faktycznych. Zarzut odwoławczy zawsze powinien dotyczyć jedynie uchybienia o charakterze pierwotnym, a nie jego następstw. Oczywiste zaś jest, że konsekwencją naruszenia art. 7 k.p.k. jest błąd w ustaleniach faktycznych. Kwestionowane przez obrońcę ustalenia faktyczne, które zostały wymienione w drugim zarzucie, są przecież konsekwencją uznania przez Sąd pierwszej instancji za niewiarygodne wyjaśnień oskarżonych. Jeżeli sąd nie obdarzył wiarą tych dowodów, to nie mógł poczynić na ich podstawie ustaleń faktycznych. Dlatego też należało ograniczyć się jedynie do zarzutu naruszenia art. 7 k.p.k. przy dokonywaniu oceny materiału dowodowego. Sformułowanie zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych było całkowicie zbędne i tym samym za zbyteczne należy uznać ustosunkowywanie się do niego. Niezrozumiałe jest, dlaczego autor apelacji naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów powiązał z naruszeniem przepisu art. 410 k.p.k. Do obrazy tego przepisu nie dochodzi bowiem wtedy, gdy sąd niektórym dowodom nie daje wiary i swoje rozstrzygnięcie opiera jedynie na tych dowodach, które uznał za wiarygodne. Niemożliwe jest przecież czynienie ustaleń faktycznych na podstawie sprzecznych ze sobą dowodów. Wystarczy zaś uważnie przeczytać uzasadnienie, aby się przekonać, że Sąd Okręgowy, wydając zaskarżone orzeczenie, wziął pod uwagę wszystkie przeprowadzone na rozprawie dowody. Jednocześnie sąd ten w pisemnych motywach wyroku szczegółowo i przekonująco wyjaśnił, dlaczego jednym dowodom dał wiarę, a innym nie, w szczególności wyjaśnieniom oskarżonych. Nieporozumieniem też jest powiązanie naruszenia art. 7 k.p.k. z naruszeniem art. 424 §1 k.p.k., który określa co powinno zawierać uzasadnienie wyroku. Skoro w pisemnych motywach wyroku Sąd pierwszej instancji wskazał, jakie fakty uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, wyjaśnił podstawę prawną wyroku oraz okoliczności, które miał na uwadze przy wymiarze kary, to obrazy tego przepisu żadną miarą nie można się dopatrzeć. Zwrócić należy jednocześnie uwagę, że obrońca oskarżonego zarzucając Sądowi Okręgowemu naruszenie tego przepisu, w ogóle nie wskazał, na czym to naruszenie miało polegać. Naruszenie przepisu art. 424 §1 k.p.k. nie może przecież polegać na wadliwej ocenie dowodów. Poza tym wskazać należy, że naruszenie przepisu procesowego może stanowić skuteczną podstawę zarzutu odwoławczego tylko wtedy, gdy zostanie przez skarżącego wykazane, że uchybienie mogło mieć wpływ na treść wyroku. Tymczasem dokument w postaci uzasadnienia sporządzany jest po wydaniu wyroku, a więc nie może mieć wpływu na jego treść. Naruszenie wyrażonej w art. 4 k.p.k. zasady obiektywizmu nie może być samodzielnym przedmiotem zarzutu odwoławczego. Wprawdzie autor apelacji powiązał naruszenie tej zasady procesowej z naruszeniem art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. i art. 424 §1 k.p.k., ale odrzucenie przez Sąd pierwszej instancji pewnych dowodów w końcowej ocenie, przy jednoczesnym uwzględnieniu innych dowodów stanowi uprawnienie sądu dokonującego ustaleń faktycznych z pełnym uwzględnieniem zasady swobodnej oceny i nie może być uznane za przejaw złamania zasady obiektywizmu. Ta zasada jest dyrektywą adresowaną do organów prowadzących postępowanie, nakazującą im zachowanie bezstronności wobec stron, a szerzej do sprawy będącej przedmiotem rozpoznania. O braku bezstronności można by mówić wówczas, gdyby organ procesowy przystępował do wypełniania swych powinności z osobistym nastawieniem (pozytywnym lub negatywnym), pomijał niektóre dowody, czyli okazywał stronniczość. Gwarancją tej zasady jest między innymi instytucja wyłączenia sędziego określona w art. 40 - 42 k.p.k. W każdym razie sąd meriti jest zobowiązany do poddania w toku procesu, w tym w szczególności w fazie wyrokowania, drobiazgowej analizie wszelkich okoliczności sprawy istotnych z punktu widzenia prawidłowego rozstrzygnięcia o przedmiocie procesu. Z taką samą uwagą i według tożsamych reguł sąd ten powinien rozważyć i ocenić dowody obciążające jak i odciążające. Następnie zaś winien zająć w odniesieniu do powyższych kwestii kompleksowe, logiczne i wyczerpujące stanowisko w części motywacyjnej wyroku. Odzwierciedlone w protokołach rozpraw czynności sądu oraz treść pisemnych motywów zaskarżonego wyroku wskazują jednoznacznie, że Sąd Okręgowy sprostał temu zadaniu. Po zapoznaniu się z zebranymi w niniejszej sprawie dowodami oraz uzasadnieniem wyroku nie można też stwierdzić, aby Sąd pierwszej instancji, dokonując oceny dowodów, wyszedł poza nakreślone przez przepis art. 7 k.p.k. granice. Przepis ten nie może być rozumiany w ten sposób, że każdy z przeprowadzonych dowodów ma stanowić podstawę ustaleń Sądu. Jest to oczywiście niemożliwe, gdy z różnych dowodów wynikają sprzeczne okoliczności. Z naruszeniem tej regulacji nie należy zatem utożsamiać sytuacji uznania za wiarygodne określonych dowodów lub ich części, z jednoczesnym odmówieniem tego przymiotu innym, co stanowi przecież podstawową prerogatywę Sądu. Jeszcze raz należy podkreślić, że Sąd Okręgowy szczegółowo odniósł się do dowodów z wyjaśnień oskarżonych i wyłuszczył, dlaczego nie dał im wiary. Przede wszystkim są one sprzeczne z zeznaniami głównej księgowej (...) spółki z o.o. D. G. jednoznacznie zeznała, że wystawiała faktury, a dane do faktur, w tym numery rachunków bankowych, podawali A. B. i E. B. (1). W świetle jej zeznań nie ma zatem znaczenia podnoszona przez obrońcę okoliczność, że należności czynszowe były przelewane przez najemców (...) na rachunek spółki (...) zanim A. B. został powołany na stanowisko prezesa (...). Podkreślić należy, że D. G. pomimo wniesienia pozwu przeciwko (...) o zapłatę zaległego wynagrodzenia nie miała żadnego interesu, aby zeznawać na niekorzyść oskarżonych. Sąd Okręgowy słusznie zatem obdarzył zeznania D. G. walorem wiarygodności. Numery rachunków do faktur były, zgodnie z jej zeznaniami, podawane „na bieżąco”, to jest przy okazji każdej kolejnej faktury przez cały okres sprawowania przez oskarżonego funkcji prezesa. Poza tym wskazać należy, że z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że faktycznie jeszcze przed 24 maja 2013 roku spółka (...)była kontrolowana przez oskarżonego. Wyjaśnienia oskarżonego, że spółka (...) dokonywała wpłat gotówkowych na rzecz (...) są zupełnie gołosłowne. Nie zostały one poparte żadnymi dowodami. Poza tym gdyby tak rzeczywiście było, to i tak nie miałoby to znaczenia dla odpowiedzialności oskarżonych z art. 300 §2 k.k. Skoro gotówka z tych wpłat (...) była przeznaczana na wypłaty wynagrodzenia pracownikom, a toczyło się już wówczas prowadzone przez komornika postępowanie egzekucyjne wobec spółki (...), to nie sposób byłoby nie uznać, że zabieg polegający na wskazywaniu w fakturach rachunku (...) po to, by pieniądze z czynszów z powrotem wracały do spółki (...) w formie wpłat gotówkowych, służył w istocie temu, żeby wpłaty najemców nie zostały zajęte przez komornika. Nie miałaby też znaczenia dla odpowiedzialności karnej oskarżonych podnoszona w składanych na rozprawie odwoławczej przez oskarżonego okoliczność, że spółka (...) na swój koszt wyremontowała w galerii lokale i z tego powodu dochodziło do potrącania należności przysługujących tej spółce. Jeżeli pieniądze z tytułu czynszu były wpłacane zamiast na konto (...) na rachunek spółki (...), której przysługiwały wierzytelności wobec spółki (...) z tytułu wykonanych remontów, to i tak należałoby uznać, że zabieg oskarżonych polegający na wskazywaniu w wystawianych najemcom fakturach rachunku (...) służył wyłącznie uniknięciu zajęcia przez komornika wpłat dokonywanych przez najemców. Okoliczność, że pieniądze z wpłat najemców były przeznaczane na spłatę wierzytelności przysługującej spółce (...) w żaden sposób nie może ekskulpować oskarżonych. Należy podnieść, że te wyjaśnienia oskarżonego z rozprawy odwoławczej są rażąco sprzeczne z wyjaśnieniami E. B. (3) złożonymi na rozprawie przed Sądem I pierwszej instancji k. 6.039 odwr. – 6.040 odwr.). Twierdziła ona wówczas stanowczo, że wskazywanie na fakturach dla najemców lokali rachunku spółki (...) „nie było podyktowane żadną strategią gospodarczą”. Oskarżona wyjaśniła, że było to spowodowane tym, że spółka (...) nie posiadała własnego rachunku. Oczywiste jest, że wyjaśnienia oskarżonej w tej części są wielce naiwne i tym samym żadną miarą nie mogą być uznane za wiarygodne. Słusznie Sąd pierwszej instancji podniósł, że nie sposób jest przyjąć, że firma realizująca tak duże inwestycje nie posiadała własnego rachunku. Ponadto faktem jest, że w 2009 roku spółka (...) posiadała cztery rachunki w (...) Bank (...). Ta ewidentna sprzeczność pomiędzy wyjaśnieniami oskarżonych wskazuje, że są one niewiarygodne i stanowią, jak słusznie uznał Sąd pierwszej instancji, przyjętą przez nich linię obrony. Nie ma też zupełnie racji obrońca oskarżonych, że przysługująca pokrzywdzonej spółce z o. o. (...) wierzytelność została w całości zaspokojona. Przypomnieć należy, że wyrokiem zaocznym z dnia 20 grudnia 2012 Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie o sygn. akt XX GC 47/09 zasądził od (...) spółki z o.o. na rzecz (...) spółki z o.o. kwotę 17.403.757,19 złotych wraz z ustawowymi odsetkami. Z dokumentacji i pism pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego wynika jednoznacznie, że w dacie wyrokowania przez Sąd II instancji ta wierzytelność została zaspokojona jedynie częściowo. Do zapłaty pozostało 14.082.274,09 złotych, na którą to kwotę składają się zarówno kwota główna, jak i odsetki ustawowe. Kwota ta nie figuruje obecnie w księgach rachunkowych spółki z o. o. (...), gdyż wierzytelność do spółki (...) została odpisana jako wierzytelność nieściągalna. Rację ma jednakże pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, że nie ma to nic wspólnego ze zwolnieniem z długu, czy też inną postacią jego „umorzenia” w rozumieniu prawa cywilnego. Oznacza to jedynie, że spółka z o. o. (...) stwierdziła brak istnienia po stronie spółki (...) faktycznej możliwości uregulowania należności, uznając w konsekwencji wierzytelność za nieściągalną. Z tego też względu ze sprawozdań finansowych spółki nie wynika, że istnieje zadłużenie. Nie ma też żadnego znaczenia dla ustalenia istnienia szkody to, co podniósł w swoich wyjaśnieniach oskarżony, że pokrzywdzona spółka w związku z odpisaniem w księgach wierzytelności nie zapłaciła należnego podatku. Faktem jest, że wnoszone przez najemców opłaty eksploatacyjne zostały przez sąd zwolnione spod zajęcia komorniczego. Okoliczność ta jednakże została wzięta pod uwagę przez Sąd Okręgowy. Z tego powodu sąd ten słusznie przyjął, że szkoda wyrządzona spółce (...) wyniosła 1.612.340,51 złotych, zaś kwota uszczuplenia zaspokojenia spółki z o.o. (...) wyniosła 589.116,93 złotych. Sąd pierwszej instancji bynajmniej nie potraktował opłat eksploatacyjnych jako opłat czynszowych. Przypomnieć należy, że oskarżeni wyprowadzali środki ze spółki (...) wskazując w fakturach rachunek spółki (...), która była kierowana przez E. B. (1). Faktury te dotyczyły zarówno czynszu, jak i opłat eksploatacyjnych. Ten zabieg spowodował, że opłaty czynszowe oraz opłaty eksploatacyjne wpływały na rachunek spółki (...), a nie na rachunek spółki (...). Tym samym logiczne jest, że szkoda wyrządzona spółce (...) stanowiła sumę wpłaconych zarówno opłat czynszowych, jak i opłat eksploatacyjnych. Skoro natomiast opłaty eksploatacyjne nie podlegały zajęciu, to uszczuplenie egzekwowanej przez komornika należności stanowiło sumę opłat czynszowych, które zamiast na rachunek (...) wpłynęły na rachunek spółki (...). Gdyby w wystawianych najemcom w galerii na zlecenie oskarżonych fakturach wpisywany był rachunek spółki (...), to niewątpliwie wówczas wszystkie opłaty czynszowe zostałyby zajęte przez komornika. Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy bez znaczenia w gruncie rzeczy jest historia relacji pomiędzy A. B. a spółką (...). Nie ma też znaczenia to, czy spółka (...) zabezpieczała warunki do prowadzenia działalności handlowej przez najemców w Galerii w O.. Nie można też zgodzić się z obrońcą, że Sąd pierwszej instancji poczynił błędne ustalenia co do zamiaru oskarżonych. A. B. z pełną świadomością uszczuplił majątek zarządzanej spółki (...). Z zeznań głównej księgowej wynika przecież jednoznacznie, że to na polecenie obojga oskarżonych wstawiała numer rachunku, na który miały być dokonywane wpłaty opłat czynszowych i eksploatacyjnych. A. B. zatem z pełną premedytacją doprowadził do sytuacji, w której pieniądze z tych opłat nie wpływały na rachunek spółki (...). Działał zatem z zamiarem bezpośrednim wyrządzenia szkody zarządzanej przez siebie spółki. Zasady logicznego rozumowania jednoznacznie zaś wskazują, że celem takiego działania oskarżonego było uniknięcie dokonania zajęcia komorniczego wpłacanych przez najemców należności. W ten sposób oskarżony działając niewątpliwie z zamiarem bezpośrednim ukrył przed komornikiem składniki majątku swojej spółki. Nie ulega też najmniejszej wątpliwości, że A. B. nie popełniłby tego przestępstwa, gdyby nie udzielone przez jego żonę pomocnictwo. W pełni bowiem świadomie udostępniła ona rachunek spółki (...), aby wpływały na niego opłaty czynszowe i opłaty eksploatacyjne od najemców lokali w galerii w O.. Doskonale wiedziała, że zarządzana przez nią spółka nie miała żadnego tytułu prawnego co do tych należności i że powinny one wpływać na rachunek spółki (...) i tym samym wiedziała, że w ten sposób dochodzi do wyrządzenia szkody majątkowej spółce (...). Co podkreślił Sąd pierwszej instancji, z zeznań D. G. wynika jednoznacznie, że również oskarżona zlecała jej wpisywanie do faktur wystawianych najemcom lokali w galerii rachunku spółki (...). Jednocześnie będąc żoną A. B. nie mogła nie wiedzieć o prowadzonym przeciwko spółce (...) postępowaniu egzekucyjnym. Wiedziała zatem doskonale, że poprzez wskazywanie w rachunkach numeru konta spółki (...) dochodzi do ukrycia składników majątkowych spółki (...) co z kolei prowadzi do uszczuplenia zaspokojenia dochodzonej przez spółkę (...) wierzytelności. Zupełnym zaś nieporozumieniem jest zarzut naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Sąd pierwszej instancji dokonał rzetelnej oceny zebranych dowodów. Nic nie uzasadnia tezy, że oceniał je z góry przyjętym nastawieniem. Wskazał szczegółowo, dlaczego jednym dowodom dał wiarę, a innym odmówił wiarygodności. Nieuznanie za wiarygodne wyjaśnień oskarżonych bynajmniej nie świadczy o naruszeniu zasady równości stron. Wszystkie gwarancje procesowe oskarżonych zostały zachowane. |
||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||
Apelacja obrońcy oskarżonego A. B.: zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie A. B. od zarzucanych mu czynów, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Apelacja obrońcy oskarżonej E. B. (1): zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie E. B. (1) od zarzucanego jej czynu, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. |
zasadny częściowo zasadny niezasadny |
|||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||
Z uwagi, iż wszystkie zarzuty z obu apelacji okazały się bezzasadne, brak było podstaw do uwzględnienia wniosków apelacyjnych. |
||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||
1. |
|
|||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||
Utrzymano w mocy wyrok co do winy i kary oraz środka kompensacyjnego. |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||
Wszystkie zarzuty z obu apelacji okazały się bezzasadne. W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego wina oskarżonych nie budzi żadnych wątpliwości. Wymierzone kary są adekwatne do stopnia zawinienia oskarżonych oraz do stopnia szkodliwości społecznej popełnionych przez nich przestępstw. Słuszne jest też orzeczenie o środku kompensacyjnym wobec oskarżonej E. B. (1) |
||||||||||||||||||
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||
1.1. |
|
|||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
4.1. |
|
|||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||
6. KOSZTY PROCESU |
||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||
II |
Oskarżeni zostali zwolnienia od opłat z mocy art. 17 ust 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (t. j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49 poz. 223) w zw. z art. 624 §1 k.p.k. Rozstrzygnięcie o pozostałych kosztach sądowych opiera się na przepisie art. 636 §1 k.p.k. |
|||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||