Sygn. akt I C 3391/18
Powódka – (...) wniosła o nakazanie pozwanym opróżnienia, opuszczenia i wydania lokalu nr (...) położonego przy ul. (...) w O. i zasądzenie od pozwanych na rzecz powódki zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu powódka podała, iż pozwani zajmują lokal mieszkalny znajdujący się w zasobach powódki. Lokal ten wynajęła od powódki pozwana – G. M. na mocy umowy najmu z dnia 1 lutego 1983 r. Umowa zawarta została na czas oznaczony, tj. czas zatrudnienia w resorcie MON. Wobec rozwiązania z pozwaną umowy o pracę w dniu 31 grudnia 2002 r., od dnia 1 stycznia 2003 r. przedmiotowy lokal mieszkalny zajmowany jest bez tytułu prawnego.
Pozwana – G. M. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu wskazała, że przed Sądem Rejonowym w Olsztynie toczy się sprawa o sygn. akt. I C 3206/18 z powództwa G. M. przeciwko (...) o ustalenie istnienia stosunku najmu (wyrok uwzględniający powództwo uprawomocnił się 5 lutego 2019 r.). W przypadku ustalenia, że strony łączy stosunek najmu, powództwo o eksmisje miało okazać się bezzasadne.
Gmina O. zgłosiła interwencję uboczną po stronie powódki i wniosła o wydanie orzeczenia zgodnie z żądaniem pozwu, w przypadku orzeczenie eksmisji wniosła o nie przyznawanie pozwanej prawa do lokalu socjalnego i zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych ( k. 65 – 65v).
Sąd ustalił, co następuje:
Pozwana G. M. i K. Garnizonu O., na podstawie przydziału mieszkania służbowego z dnia 1 lutego 1983 r., zawarli umowę najmu lokalu mieszkalnego położonego w O. przy ul. (...). Zgodnie z § 2 tej umowy została ona zawarta na czas trwania stosunku pracy. W przedmiotowym lokalu poza pozwaną zameldowany został i zamieszkuje pozwany – M. M.. Pozwana od dnia 1 października 1975 r. do 31 grudnia 2002 r. pozostawała w stosunku pracy, będąc zatrudnioną w Centrum Szkolenia Uzbrojenia i Elektroniki w O.. Umowa pracy uległa rozwiązaniu za wypowiedzeniem dokonanym przez zakład pracy na podstawie art. 1 pkt 2 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (Dz.U. Nr 4, poz. 19 z późn. zm.).
(dowód: umowa najmu k. 9 – 10v, przydział mieszkania k. 11-11v, oświadczenie użytkownika lokalu mieszkalnego k. 12-12v, dokumenty z akt sprawy I C 3206/18 Sądu Rejonowego w Olsztynie )
Po rozwiązaniu umowy o pracę z pozwaną, strony nie zawarły nowej umowy najmu. Pozwana nie zawiadomiła powódki o ustaniu stosunku pracy i nadal zajmowała ten lokal uiszczając na rzecz powódki opłaty związane z jego używaniem. Powódka zawiadamiała pozwaną o zmianach wysokości opłat.
(dowód: dokumenty z akt sprawy I C 3206/18 Sądu Rejonowego w Olsztynie )
Wobec ujawnienia faktu rozwiązania stosunku pracy z pozwaną, pismem z 14 czerwca 2018 r. powódka wezwała pozwaną do dobrowolnego opróżnienia i przekazania lokalu położonego w O. przy ul. (...) w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania.
(dowód: pismo k. 13, wezwanie z potwierdzeniem odbioru k. 14 – 15)
Sąd Rejonowy w Olsztynie w sprawie o sygn. akt. I C 3206/18 wyrokiem z dnia 20 listopada 2018 r. ustalił, że G. M. i (...) w W., łączy stosunek najmu na czas nieoznaczony lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku nr (...) przy ul. (...) w O., w którym powódka jest wynajmującym a pozwana najemcą. Wyrok uprawomocnił się w dniu 5 lutego 2019 r.
(niekwestionowane, nadto dokumenty z akt sprawy I C 3206/18 Sądu Rejonowego w Olsztynie)
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo należało oddalić.
Dokonując rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie Sąd oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony, jednak podstawą rozstrzygnięcia był prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie w sprawie o sygn. akt. I C 3206/18 z dnia 20 listopada 2018 r., którym ustalono, że G. M. i (...) w W., łączy stosunek najmu na czas nieoznaczony lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku nr (...) przy ul. (...) w O., w którym (...) w W. jest wynajmującym a G. M. jest najemcą.
Podstawę prawną żądania powódki w przedmiotowej sprawie stanowił przepis art. 222 § 1 k.c., zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
Powyższe roszczenie powstaje w razie bezprawnego pozbawienia właściciela (powódki) posiadania rzeczy pod warunkiem, że osobie, która włada tą rzeczą nie przysługuje skuteczne uprawnienie względem właściciela do władania rzeczą.
W kontekście tych założeń przyjąć należało, że Sąd w myśl art. 365 kpc związany był ustaleniami prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie o ustalenie istnienia stosunku najmu, wydanego w sprawie o sygn. akt. I C 3206/18, co do tego, że pozwanym przysługuje skuteczne uprawnienie do władania przedmiotowym lokalem znajdującym się w zasobach powódki. Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 20 listopada 2018 r. w sprawie o sygn. akt. 3206/18 ustalono bowiem, ze G. M. oraz (...) w W. łączy stosunek najmu na czas nieoznaczony lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku nr (...) przy ul. (...) w O.. W tych okolicznościach powódka, na której zgodnie z art. 6 kc spoczywał ciężar dowodu wykazania zasadności powództwa, nie sprostała powyższemu. Nie wykazała bowiem by po wydaniu tego wyroku nastąpiły zdarzenia, które doprowadziłyby do uznania, że pozwanej nie przysługuje już prawo do rzeczonego lokalu – w konsekwencji – by spełniła się przesłanka umożliwiająca dokonanie eksmisji pozwanych.
Wyjaśnić należy, że w przypadku sytuacji związania prawomocnym orzeczeniem sądu i ustaleniami faktycznymi, które legły u jego podstaw, niedopuszczalne jest w innej sprawie, o innym przedmiocie, dokonywanie ustaleń i ocen prawnych, sprzecznych z prawomocnie osądzoną sprawą. Rozstrzygnięcie zawarte w prawomocnym orzeczeniu, stwarza stan prawny taki, jaki z niego wynika. Sądy rozpoznające między tymi samymi stronami inny spór muszą przyjmować, że dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak przyjęto w prawomocnym, wcześniejszym wyroku.
Z tych względów okoliczności wskazywane przez powódkę, a istniejące przed wydaniem wyroku w sprawie I C 3391/18, jako ocenione już w sprawie ustalenie istnienia stosunku najmu i stanowiące podstawę faktyczną wydanego rozstrzygnięcia, nie podlegały ponownemu rozważaniu ani tym bardziej odmiennej ocenie, niż ta która legła u podstaw wyroku eksmisyjnego.
Zważywszy na treść art. 365 kpc oraz art. 366 kpc orzeczenie o ustalenie istnienia stosunku najmu stanowiło prejudykat, a okoliczności faktyczne stanowiące podstawę wydania tego prejudykatu, nie podlegały ponownej ocenie w niniejszym postępowaniu, bez względu na trafność uprzednio dokonanej oceny.
W orzecznictwie i piśmiennictwie wskazuje się, że powagą rzeczy osądzonej objęta jest nie tylko sentencja ale i ustalenia faktyczne w takim zakresie, w jakim indywidualizują sentencję jako rozstrzygnięcie o przedmiocie sporu i w jakim określają one istotę danego stosunku prawnego. Nie budzi tu wątpliwości, że mocą wiążącą objęte jest to, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia. Moc wiążącą uzyskuje rozstrzygnięcie o żądaniu w powiązaniu z jego podstawą faktyczną i w kolejnym postępowaniu sąd ma obowiązek przyjąć, że istotna z punktu widzenia zasadności żądania kwestia kształtowała się tak, jak to zostało ustalone w prawomocnym wyroku. Konsekwencją jest niedopuszczalność ponownej oceny prawnej co do okoliczności objętych prawomocnym rozstrzygnięciem. związanie innych sądów orzekających w sprawach, w których wyroki zapadły później polega na niedopuszczalności kwestionowania ustaleń stanowiących przedmiot rozstrzygnięcia, nawet gdyby te ustalenia mogły by być uznane za niewłaściwe. Regulacja art. 365 § 1 kpc chroni ważną dla zachowania powagi wymiaru sprawiedliwości, a przede wszystkim bezpieczeństwa obrotu zasadę związania orzekających w sprawach sądów pomiędzy tymi samymi stronami prawomocnym wcześniejszym orzeczeniem. W tych samych, nie zmienionych okolicznościach brak jest zatem możliwości dokonywania odmiennej oceny prawnej przez sąd tych samych faktów (por. wyroki Sądu Najwyższego z 20 listopada 2014 roku, V CSK 6/14 i z 23 stycznia 2015 roku, V CSK 192/14 oraz powołane tam orzecznictwo, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 15 października 2015 roku, I ACa 125/15, a także E. Marszałkowska – K. w Komentarzu do Kodeksu postępowania cywilnego, Wydawnictwo (...), Wydanie 18, teza 7 do art. 366 i powołane tam orzecznictwo).
W sprawie I C 3206/18 Sądu Rejonowego w Olsztynie ustalone zostało, istnienie stosunku najmu lokalu pomiędzy G. M. i Agencją Mienia Wojskowego w W., zaś w niniejszym postępowaniu powódka domagała się eksmisji pozwanych na podstawie bezumownego korzystania z tego lokalu. Wobec tego, właśnie z uwagi na regulację art. 365 i 366 kpc, brak było podstaw do podważania tej okoliczności w obecnie rozpoznawanej sprawie. Ewentualna odmienna ocena przysługiwania uprawnienia do władania przedmiotowym lokalem, mogła doprowadzić do występowania w obrocie sprzecznych orzeczeń dotyczących tego samego stanu faktycznego i tych samych okoliczności prawnych między tymi samymi stronami.
Dlatego też Sąd Rejonowy oddalił powództwo orzekając o kosztach procesu na zasadzie art. 98 k.p.c.
SSR Marzena Żywucka
1) odnotować;
2) odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. powódki,
3) z apelacją lub za 21 dni;
O., 28 maja 2019 r.
SSR Marzena Żywucka