Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie V Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2014 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa W. S.

przeciwko Bank (...) Spółka Akcyjna w K.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Rzeszowie

z dnia 7 lutego 2013 r. sygn. akt I C 967/12

I.  oddala apelację,

II.  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rzeszowie kwotę 110,70 zł
(sto dziesięć złotych 70/100) tytułem wynagrodzenia za reprezentację powódki przez adwokata T. P. w postępowaniu apelacyjnym,

III.  nie obciąża powódki obowiązkiem zwrotu stronie pozwanej kosztów zastępstwa radcowskiego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt V Ca 109/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 7 lutego 20013r. sygn. akt I C 967/12 Sąd Rejonowy w Rzeszowie oddalił powództwo W. S. wytoczone przeciwko pozwanemu Bankowi (...) w K. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego stanowiącego wyrok Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 24 marca 2009r. sygn. Akt I C 415/08 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.

U podstaw powyższego rozstrzygnięcia legły następujące ustalenia i wnioski przedstawione przez Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu orzeczenia (122-125):

Wyrokiem z dnia 24 marca 2009 r. sygn akt I C 415/08 , wydanym w sprawie z powództwa W. S. przeciwko (...) Bank S.A. w G. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, Sąd Rejonowy w Rzeszowie:

- oddalił powództwo (w pkt I),

- zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 1.217 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (w pkt II),

- przyznał pełnomocnikowi z urzędu, adw. M. B., od Skarbu Państwa kwotę 1.464 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (pkt III),

- obciążył Skarb Państwa pozostałymi kosztami postępowania (pkt IV).

W dniu 7 lipca 2009 r. Sąd nadał wyrokowi klauzulę wykonalności w zakresie pkt II.

Postanowieniem z dnia 31 grudnia 2010 r. sygn. akt I.1.Co 5082/10 Sąd Rejonowy w Rzeszowie nadał klauzulę wykonalności powyższemu wyrokowi w punkcie II na rzecz Banku (...) S.A. w K., na którego przeszło uprawnienie wierzyciela.

W dniu 11 kwietnia 2011 r. wierzyciel wystąpił z wnioskiem do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Rzeszowie z wnioskiem o wszczęcie egzekucji kwot: 1.217 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kwoty 110 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania o nadanie klauzuli wykonalności po przejściu uprawnień, na podstawie przedmiotowego tytułu wykonawczego.

Postanowieniem z dnia 29 czerwca 2012 r. Komornik Sądowy cofnął zajęcie emerytury powódki dokonane pismem z dnia 18 kwietnia 2011 r. z uwagi na wyegzekwowanie należności w całości.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, którym dał wiarę w całości albowiem zostały sporządzone przez powołane do tego organy, w przewidzianej prawem formie.

W oparciu o powyższe ustalenia zważył Sąd Rejonowy, że zgodnie z art. 840 § 1 pkt. 1 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście (1), po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego

zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane, gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli ten zarzut nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie (2).

Powództwo opozycyjne nie prowadzi do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy zakończonej prawomocnym lub natychmiast wykonalnym orzeczeniem sądowym. Jego celem jest pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, nie zaś podważenie treści orzeczenia sądowego, które zaopatrzono w klauzulę wykonalności. Innymi słowy, dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części, jeżeli przeczy zdarzeniom na których oparto wydanie klauzuli wykonalności. Takim zdarzeniem może być w szczególności przejście obowiązku, mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście. Użyty w art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. termin "zdarzenie" należy do dziedziny prawa materialnego. Oznacza to, że "zdarzeniami" w rozumieniu tego przepisu są wyłącznie zdarzenia leżące u podstawy świadczenia wynikającego z zobowiązania dłużnika objętego tytułem egzekucyjnym lub - w przypadku z art. 786, 788, 791 k.p.c. - stojące u podstaw klauzuli wykonalności. W drodze tego powództwa można zatem zwalczać tytuł wykonawczy powołując się na zdarzenia, które zaszły przed powstaniem tytułu egzekucyjnego, jak również na zdarzenia zaistniałe pomiędzy powstaniem tytułu egzekucyjnego a nadaniem tytułowi klauzuli wykonalności. Jeżeli powód - dłużnik powołuje się na zdarzenia zaistniałe przed wydaniem tytułu egzekucyjnego, to może on zaprzeczyć obowiązkowi spełnienia na rzecz pozwanego-wierzyciela świadczenia wskazanego w tytule. Powództwo przeciwegzekucyjne nie może w żadnym wypadku kwestionować ani zmierzać do uchylenia powagi rzeczy osądzonej. Przejście praw lub obowiązku stanowiące "zdarzenie" w rozumieniu art. 841 k.p.c. może być przedmiotem badania zarówno w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności, jak i w ramach powództwa opozycyjnego (por. wyr. SN z dnia 26 lipca 2012 r., sygn. akt: II CSK 760/11).

Powództwo to może być realizowane jednak tylko pod warunkiem, że istnieje możliwość spełnienia tytułu wykonawczego (por. post. SA w Poznaniu z dnia 22 stycznia 2013 r., sygn. akt: I ACz 90/13). Dłużnik może żądać pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego tak długo jak długo zachodzi potencjalna możliwość wykonania tytułu wykonawczego. Natomiast w przypadku, gdy tytuł wykonawczy został wykonany dłużnik może jedynie domagać się zwrotu wyegzekwowanego świadczenia i ewentualnie naprawienia wyrządzonej szkody.

W oparciu o przeprowadzone w niniejszej sprawie dowody Sąd ustalił, iż przedmiotowy tytuł wykonawczy w całości został wykonany.

W tym stanie rzeczy powództwo na podstawie art. 840 § 1 kpc należało oddalić.

O kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc

Od powyższego wyroku apelację złożył pełnomocnik z urzędu reprezentujący powódkę W. S., zarzucając:

- naruszenie art. 840 § 1 pkt 2 kpc wskutek jego nie zastosowania, czyli oddalenie powództwa pomimo oparcia go na przesłance ziszczenia się zdarzenia, które nastąpiło po zamknięciu rozprawy tj. dowiedzeniu się przez powódkę o wydanym orzeczeniu po 2 latach od jego wydania w wyniku dokonania czynności egzekucyjnych przez komornika,

- naruszenie art. 233 kpc poprzez przekroczenie granic zasady swobodnej oceny dowodów na skutek przyjęcia, że absencja powódki w toku postępowania i nabycie przez nią wiedzy o wydanym wyroku po 2 latach od jego wydania i dokonania czynności egzekucyjnych nie stanowi podstawy do pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego.

Apelacja wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zmianę, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, oraz przyznanie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu, które nie zostały opłacone ani w całości ani w części.

Wnosząc odpowiedź na apelację strona pozwana wnosiła o jej oddalenie

i zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja powódki jest bezzasadna.

Zaskarżony wyrok jest zgodny z prawem i trafny w odniesieniu do okoliczności faktycznych sprawy.

Ustalenia faktyczne i zważania prawne dokonane przez Sąd Rejonowy, Sąd Okręgowy aprobuje i przyjmuje jako własne.

Nie zachodzą podnoszone w apelacji zarzuty.

Aby zaskarżonemu orzeczeniu postawić zarzut naruszenia prawa materialnego, należy najpierw zbadać czy Sąd Rejonowy niewadliwie ustalił stan faktyczny i dokonał w sposób prawidłowy oceny dowodów w rozumieniu art.. 233 kpc.

Wbrew wywodom apelacji Sąd I instancji nie naruszył zasady swobodnej oceny dowodów, skoro przeanalizował wszystkie zgłoszone w sprawie dowody, określając którym nadał walor wiarygodności. Fakt dowiedzenia się jak to twierdzi powódka o tytule wykonawczym po 2 latach od jego wydania nie stanowi podstawy do pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności. Wobec prawidłowych ustaleń Sądu Rejonowego z których wynika, że komornik wyegzekwował należności od powódki w dniu 29 czerwca 2012r. wynikające z tytułu wykonawczego, którego pozbawienia wykonalności powódka domagała się, zachodził brak podstaw materialno-prawnych w rozumieniu art. 840 § 1 pkt 2 kpc do uwzględnienia powództwa.

Skoro przedstawione w apelacji zarzuty prawa procesowego i materialnego nie zachodziły, zatem apelacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 kpc.

Zważywszy na subiektywne przeświadczenie powódki o słuszności dochodzonego roszczenia, jej stan zdrowia oraz majątkowy, doszedł Sąd Okręgowy do przekonania, że w odniesieniu do kosztów procesu, których domagała się strona wygrywająca, to jest pozwany, usprawiedliwione będzie zastosowanie w konkretnym przypadku art. 102 kpc.

O wynagrodzeniu należnym pełnomocnikowi będącego adwokatem, reprezentującym powódkę w postępowaniu apelacyjnym orzeczono na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 287 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tj. DZU z 2013r. poz. 461).