Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 września 2022 roku

Sąd Rejonowy w Limanowej I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 8 września 2022 roku w Limanowej

na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy J.

przeciwko H. W. i J. W.

o wydanie nieruchomości

I.  nakazuje pozwanym J. W. i H. W. aby wydali stronie powodowej Gminie J. nieruchomość składającą się
z działki ewidencyjnej nr (...) o pow. 0,05 ha położoną w J., gmina J. – objętą księgą wieczystą nr (...),

II.  znosi koszty postępowania między stronami, w tym koszty zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 18 listopada 2021 roku strona powodowa Gmina J. wniosła o nakazanie pozwanym J. W. i H. W. wydania nieruchomości gruntowej oznaczonej jako działka ewidencyjna nr (...), położonej w J., gmina J., objętej księgą wieczystą (...), stanowiącej własność powoda, zasądzenia kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że Gmina J. jest właścicielką działki nr (...) obj. KW (...), na podstawie umowy nieodpłatnego przekazania zawartej w 2002 roku z Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa. Na działce objętej pozwem znajduje się ujęcie wody i przepompownia. Pozwani posiadali umowę dzierżawy zawartą z Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa (umowa z dnia 15.06.2000 r.) na mocy której dzierżawili między innymi działkę objętą pozwem. Umowa ta została zawarta na okres 10 lat od dnia 15.06.2000 r. a zatem obowiązywała do dnia 15.06.2010 r. Powódka nabywając działkę od poprzednika prawnego Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa wstąpiła w prawa i obowiązki dzierżawcy. Strony nie zawierały umów ani aneksów, które miałyby przedłużać okres obowiązywania umowy. Powódka w 2004 roku występowała przeciwko pozwanym z pozwem o wydanie nieruchomości jednakże w tej dacie powództwo zostało oddalone z uwagi na fakt obowiązywania umowy dzierżawy. Aktualnie okres obowiązywania umowy upłynął, a zatem, zaktualizowało się roszczenie powódki. Pomimo upływu okresu obowiązywania umowy wydzierżawiający nie zwrócili nieruchomości na rzecz właściciela. Powódka wezwała pozwanych do wydania nieruchomości i nie wyrażała zgody na używanie nieruchomości przez pozwanych. Powódka jest właścicielem nieruchomości, a pozwani nie mając żadnych podstaw prawnych i faktycznych zajmują nieruchomość powódki. Roszczenie oparto o treść art. 222 §1 k.c.

W odpowiedzi na pozew (k. 31-39) z dnia 27 grudnia 2021 roku /data stempla pocztowego/ pozwani J. W. i H. W. wnieśli o oddalenie powództwa w całości jako całkowicie bezzasadnego.

W uzasadnieniu wskazali, że na działce objętej pozwem znajduje się ujęcie wody i przepompownia. Działka ta została im oddana w dzierżawę. Przyznali, iż użytkują zlokalizowany na działce wodociąg. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa (późniejsza Agencja Nieruchomości Rolnych, obecnie Krajowy Ośrodek (...)) przekazała tę działkę gminie J., która wstąpiła w prawa i obowiązki wydzierżawiającego, a nie dzierżawcy jak twierdzi się w pozwie - co wskazano w wyroku z 13.01.2005 r. w sprawie I C 218/04. Pozwani zaprzeczyli jakoby nie zawierano umów ani aneksów, które miałyby przedłużać okres dzierżawy przez nich działki objętej pozwem i że w związku z tym okres ten upłynął. Zaprzeczyli również jakoby powódka nigdy nie wyrażała zgody na używanie nieruchomości przez pozwanych, a także jakoby nie mieli żadnych podstaw prawnych i faktycznych do zajmowania nieruchomości. Od 2000 roku dzierżawią od Agencji (KOWRu) tereny po dawnym Państwowym Ośrodku (...), na których prowadzą hodowlę bydła. W skład prowadzonego przez nich gospodarstwa hodowlanego wchodzą grunty, budynki i budowle. Działka nr (...) i ujęcie wody (doprowadzenie wody nr inwent.235-375) znajdowały się na wykazie gruntów oraz wykazie budynków, budowli i urządzeń trwale z nimi związanych załączonych do umowy dzierżawy z 15.06.2000 roku. Dla prowadzenia tej hodowli niezbędne było zawsze zaopatrzenie bydła w wodę. Urządzenia związane z ujęciem wody, o których mowa w pozwie zostały wybudowane wiele lat temu przez (...) dla potrzeb obsługi hodowli zarodowej. Około 2000 roku znajdujący się na działce wodociąg został przez Agencję całkowicie wyremontowany na rzecz gospodarstwa oddawanego pozwanym w dzierżawę w celu zaopatrzenia go w wodę niezbędną do jego funkcjonowania i prowadzenia hodowli. Od tego czasu z niego korzystali za wiedzą i zgodą Agencji oraz Gminy. Aktem notarialnym z 21.06.2002 r. załączonym do pozwu (...) przekazała Gminie J. przedmiotową działkę nieodpłatnie „na cele związane z inwestycjami infrastrukturalnymi, służącymi wykonywaniu zadań własnych gminy z przeznaczeniem pod ujęcie wody wraz z wodociągiem, przejmując działkę przedstawiciele Gminy oświadczyli, że wejdzie w skład Gminnego (...) z przeznaczeniem pod ujęcie wody wraz z wodociągiem”. Pozwani przyznali, że w 2004 roku Gmina wytoczyła przeciwko nim powództwo o wydanie tej nieruchomości. Sąd oddalił je wyrokiem z 13.01.2005 r., sygn. akt I C 218/04. W uzasadnieniu sąd stwierdził, że Gmina jako nowy właściciel wstąpiła z mocy samego prawa w miejsce Agencji do umowy dzierżawy w zakresie tej działki. Sama gmina traktowała pozwanych jak dzierżawców wystawiając im nakazy płatnicze i wydając zaświadczenia, w których takim mianem byli określani. Sąd stwierdził wówczas, że bez znaczenia jest czy podatek pobierany przez Gminę pełnił funkcję czynszu dzierżawnego. Od 2004 roku nic się w sprawie korzystania z tej działki nie zmieniło. Pozwani nie użytkują w żaden sposób gruntu o pow. 0,05 ha a jedynie urządzenia dostarczające niezbędną wodę, które zajmują powierzchnie niewielkiego ułamka tej działki. Dzierżawa od KOWRu była wielokrotnie przedłużana, obecnie mają umowę dzierżawy do 30 października 2024 roku. Do tego dostrojona była dzierżawa z Gminą. Przez 16 lat od zakończenia procesu Gmina nadal traktowała ich jako dzierżawców, w szczególności wystawiała nakazy płatnicze na czynsz – a fakt nazywania go podatkiem od nieruchomości merytorycznie niczego nie zmienia. W nakazie określani byli jako dzierżawcy. Uważają, że dzierżawa z Gminą została przedłużona na okres odpowiadający dzierżawie terenów od KOWRu w sposób milczący, dorozumiany, ale nie budzący wątpliwości.

Z tych względów podnieśli, że mają tytuł prawny do korzystania z nieruchomości i interes prawny w korzystaniu z niej. Z punktu widzenia pozwanych umowa z gminą obowiązuje tak długo jak długo dzierżawią grunty od (...). Gmina nie jest uprawniona do wypowiedzenia tej umowy zwłaszcza bez wskazania ważnych przyczyn. Takie wypowiedzenie byłoby niezgodne co najmniej z zasadami współżycia społecznego /art. 5 k.c./. Mimo celu na jaki nieruchomość została nieodpłatnie przekazana Gminie w 2002 roku przez Agencję po jej ówczesnym wyremontowaniu, Gmina nie zrealizowała na niej żadnej inwestycji infrastrukturalnej, nie włączyła nieruchomości wraz z przepompownią do ogólnego obiegu, nie wykorzystała tego ujęcia do zaopatrzenia w wodę, sieci wodociągowej dla mieszkańców. Gmina nie zapewniła dostępu do wody w żaden inny sposób z żadnego innego źródła. Jednocześnie powódka regularnie obciąża pozwanych opłatami za korzystanie z tej działki, nazywając dzierżawcami /poza tym w ogóle nie interesowała się działką/. Przez kilkanaście lat Gmina akceptowała istniejący zastany stan rzeczy w chwili nieodpłatnego przejęcia gruntu, nie podejmując żadnych czynności. (...) pozostawał za zgodą Gminy do dyspozycji pozwanych. Nieprawdziwe są więc twierdzenia, że Gmina nigdy nie zgadzała się na korzystanie z wodociągu. Powództwo nie zostało w żaden sposób umotywowane, nie wskazano ważnego ani jakiegokolwiek powodu odebrania działki.

Gmina nie powołuje się na chęć przeprowadzenia przebudowy wodociągu, wykorzystanie infrastruktury na potrzeby mieszkańców ani w ogóle nie wskazuje co chce z nią zrobić. Przeciwnie z pozycji siły, bez dania racji żąda wydania jedynego źródła zaopatrzenia gospodarstwa w wodę bez jakichkolwiek deklaracji, że ten dostęp zapewni im w inny sposób, z tego lub innego źródła. Pozwani podnieśli, że gospodarstwo bez wody nie może działać, hodowane przez nich krowy uczestniczące w programach w zakresie polityki rolnej za które pozwani otrzymują płatności z (...) nie przeżyją bez tego źródła wody, w terenie trudno jest o wodę. Pozwani nie mają możliwości wybudowania własnej studni głębinowej. Koszty urządzenia nowej linii, sieci wodociągowej byłyby horrendalnie wysokie, przewyższające możliwe do uzyskania z prowadzenia gospodarstwa dochody. Z tych względów pozwani mają zarówno interes prawny z tytułu dzierżawy jak i faktyczny w korzystaniu z urządzeń na działce (...). Urządzenia z których korzystają pozwani zostały wybudowane i wyremontowane na potrzeby gospodarstwa prowadzonego przez nich, są one związane z hodowlą bydła i jej potrzebami. Próba odcięcia pozwanych od źródła zaopatrzenia w wodę nie znajduje żadnego usprawiedliwienia ani w interesie Gminy a ni też w zasadach współżycia społecznego.

J. W. i H. W. podkreślili, że przysługuje im prawo do wody, którego gmina w żaden sposób im nie zapewnia i nie deklaruje zapewnienia. Odcięcie im wody spowodowałoby drastyczne i nieodwracalne oraz społecznie nieakceptowane skutki. Przyczyn opisanego stanu rzeczy pozwani upatrują w negatywnym stosunku Wójta Gminy J., który prowadzi przeciwko pozwanym szeroko zakrojoną kampanię oszczerstw, nakierowaną na pozbawienie dzierżawy gospodarstwa. W 2013 roku powołując się m.in. na wniosek Gminy J. (...) wyłączyła pozwanym spod dzierżawy w drodze jednostronnego wypowiedzenia ok 30 ha gruntów obejmujących kluczową dla hodowli bazę paszową. Uzasadnieniem tego ruchu był zgłaszany Agencji rzekomy głód ziemi i potrzeba przeznaczenia tych terenów na sprzedaż rolnikom indywidualnym z terenu gminy. Pomijając prawo pierwszeństwa/pierwokupu (...) ostatecznie odebrała pozwanym te tereny co łączyło się z wielkimi stratami i koniecznością sprzedaży wówczas hodowanego stada i reorganizacji prowadzonego gospodarstwa. Wbrew deklaracjom (...) terenów nie sprzedano rolnikom indywidualnym, lecz oddano w dzierżawę P. S. (1) pełniącemu od 2001 roku funkcję Wójta Gminy J. a prywatnie będącemu sąsiadem pozwanych i sadownikiem. Pomimo złożonego ostrzeżenia do (...) K. P. S. (1) kupił te tereny tj. działki: 259/47 o pow. 8,5571 ha, 259/59 o pow. 8,5606 ha obr. (...), J. oraz działkę (...) o pow. 13,1302 ha obr. (...) K. od KOWRu w dniu 25.09.2020 roku umową notarialną sporządzoną przez Notariusza A. R. w K., Rep. A Nr 3509/2020 /obecnie po podziale przez P. S. (1) części nieruchomości pomiędzy siebie i córkę M. S. (1) w umowie darowizny z 19.10.2020 r. sporządzonej przez Notariusza P. M., Rep. A Nr 6025/2020 ujęte są w księgach wieczystych nr (...)/. W 2020 roku kiedy umowy dzierżawy pozostałych terenów od KOWRu miały być ponownie przedłużane pozwanym P. S. (1) uaktywnił się i rozkręcił przeciwko nim bezprecedensową kampanię. W licznych pismach do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Sprawiedliwości, Prokuratora Generalnego, do posłów na sejm RP E. S. i J. D., Prokuratury Rejonowej w Limanowej, organów nadzoru budowlanego, inspekcji sanitarnej, inspektoratu ochrony środowiska, zarzucał pozwanym różnorakie uchybienia, a nawet przestępstwa. Żadne postępowania nie wykazały prawdziwości tych zarzutów, a jednak były powielane /w tym przedkładano niedotyczące bydła pozwanych zdjęcia sprzed wielu lat, mające rzekomo świadczyć o głodzeniu była i złym traktowaniu/. Celem działań Wójta było doprowadzenie do zaniechania przedłużenia pozwanym dzierżawy przez (...). Kolejne kontrole w tym kontrola audytorska z centrali KOWRu nie potwierdziły zarzutów Wójta. Po przedłużeniu umów Wójt występował do organów centralnych o ich unieważnienie, skutek był podobny.

P. S. korzysta z parawanu jaki daje urzędowa funkcja i reprezentowanie gminy do realizacji swych osobistych celów – to on osobiście na swoje prywatne potrzeby sadownicze przejął część terenów, które pozwani dzierżawili od (...) a o których inne przeznaczenie /dla rolników indywidualnych/ postulowała gmina. Zdaniem pozwanych wytoczenie pozwu może stanowić szykanę wobec nich w związku z brakiem korzystnych dla Wójta wyników postępowań, próbę wywarcia presji, zniechęcenia pozwanych do kontynuacji dzierżawy. Wśród wielu nieprawdziwych zarzutów /dotyczących stanu budynków, zanieczyszczenia wody, stanu bydła/ nie potwierdzonych ani przez (...) ani przez (...) ani przez inne organy Wójt oskarżył pozwanych o to że nie poją bydła. Obecna próba pozbawienia ich wodociągu zmierza do tego by ten zarzut – póki co całkowicie nieprawdziwy – stał się w końcu faktem. Dotąd ani prokuratura ani inne organy nie uznały zarzutów dotyczących sposobu korzystania przez pozwanych z nieruchomości i prowadzenia hodowli za prawdziwe. Odmawiano wszczęcia postępowań a wszczęte umarzano. Jeżeli pozwani wskutek uwzględnienia powództwa zostaną odcięci od wody, stracą możliwość pojenia bydła. Byłoby to tryumfem dla Wójta, który w ten sposób mógłby doprowadzić do odebrania im bydła, zakończenia dzierżawy i być może przejęcia całych tych terenów a przynajmniej ujęcia wody na cele swojego prywatnego gospodarstwa. Z tych względów powództwo nie może zostać uwzględnione co najmniej z uwagi na sprzeczność zasadami współżycia społecznego.

W ustosunkowaniu się do odpowiedzi na pozew - 17 stycznia 2022 roku - /k. 80-82/ strona powodowa wskazała, iż podtrzymuje żądanie pozwu wnosząc o nakazanie pozwanym solidarnie wydanie działki objętej pozwem oraz zasądzenie solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Powódka podniosła m.in. że wniesienie pozwu było poprzedzone wezwaniem do zawrotu nieruchomości objętej pozwem z dnia 30.04.2021 r które zostało doręczone pozwanym, na rzeczone pismo pozwani nie udzielili odpowiedzi. W treści wezwania powołano się na wpis prawa własności widniejący w księdze wieczystej stanowiący podstawę prawną wydania nieruchomości. Twierdzenie pozwanych że przysługuje im skuteczne uprawnienie do władania rzeczą nie znajduje uzasadnienia w treści materiału dowodowego. Dołączone do akt nakazy płatnicze nie świadczą o tym że pozwani są dzierżawcami spornej nieruchomości, ale jedynie kto płaci podatek od spornej działki. Umowa dzierżawy jest umową dwustronnie zobowiązującą, konsensualną i wzajemną, której istota wynika z przepisu art.693 k.c. Zasadniczym obowiązkiem dzierżawcy jest zapłata wydzierżawiającemu umówionego czynszu. Kodeks cywilny nie przewiduje możliwości ukształtowania umowy dzierżawy w taki sposób, aby dzierżawca nie miał obowiązku uiszczania czynszu. Nie jest dopuszczalne zastąpienie świadczenia w postaci czynszu innym świadczeniem – w ramach umowy dzierżawy. / wyrok SN z dnia 22.11.2017 r. sygn.IV CSK 10/17 /. Skoro pozwani nie wykazali, że uiszczali czynsz za sporną nieruchomość, to nie można twierdzić iż doszło do zawarcia między stronami w sposób dorozumiany umowy na dzierżawę działki, gdyż obowiązku podatkowego mającego charakter przymusowy nałożonego decyzją administracyjną nie można porównywać ani nie można zastępować instytucją czynszu za dzierżawę nieruchomości, której podstawą jest umowa stron i przepisy kodeksu cywilnego.

Pozwani wezwani listem adwokackim do wydania nieruchomości nie udzielili żadnej odpowiedzi, nie wskazali na żaden dokument świadczący iż są dzierżawcami przedmiotowej działki. Pozwani nie mogą powoływać się na zawarcie umowy dzierżawy w sposób dorozumiany, gdyż nie byli zainteresowani płaceniem czynszu za dzierżawę, zatem nie może być mowy o jakimkolwiek przedłużeniu umowy.

Gmina zobowiązana jest do zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków co jest jej zadaniem własnym. W związku z tym zarzuty pozwanych, że Gmina chce pozbawić pozwanych dostępu do wody są pozbawione jakichkolwiek podstaw prawnych i faktycznych, gdyż obowiązkiem gminy jest dostawa wody i temu celowi ma służyć przejęcie działki nr (...) przekazanej na własność Gminy J. przez Skarb Państwa.

W odpowiedzi dnia 11 lutego 2022 roku / k. 93-99, k. 163/ pozwani podtrzymali swoje stanowisko i wnieśli o zawiadomienie o toczącym się procesie – przypozwanie (...) dołączając wniosek o zawiadomienie o toczącym się procesie i wezwanie (...) do wzięcia udziału w procesie – przypozwanie /k. 100-104/, z uwagi na fakt, iż w razie niesłusznego pozwanych zdaniem uwzględnienia powództwa będą im przysługiwały roszczenia przeciwko (...) jako wydzierżawiającemu pozwanym tereny gospodarstwa rolnego, którego obowiązki obejmują zapewnienie temu gospodarstwu źródła zaopatrzenia w wodę.

28 lutego 2022 roku - sąd zawiadomił o toczącym się procesie (...) i przypozwał Krajowy Ośrodek (...) / k – 165, 167, 167a /. (...) nie przystąpił do sprawy.

W dalszych pismach procesowych / strona powodowa: k - 216- 220, 263 – 277, 299 – 301, 326 – 328, 342 - 344; strona pozwana: k – 278 – 289, 302 – 319, 329 – 336, 361 – 363; i mowach końcowych / k – 398/2 / strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Działka ewidencyjna nr (...) obj. KW (...) położona w miejscowości J., gmina J. wraz z ujęciem wody i przepompownią była dzierżawiona od Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa przez pozwanych J. W. i H. W. na podstawie umowy dzierżawy z dnia 15.06.2000 roku. Graniczyła ona z innymi gruntami dzierżawionymi przez pozwanych również od Agencji i wchodziła w skład prowadzonego przez pozwanych gospodarstwa rolnego. Przedmiotem cyt. umowy dzierżawy były nieruchomości rolne położone w J., których grunty określono w zestawieniu stanowiącym załącznik nr 1 o pow. 85,94 ha w tym: grunty orne – 37,90 ha; użytki zielone – 31,87 ha; sady zlikwidowane – 6,27 ha; wody stojące – 0,33 ha; zadrzewienia śródpolne – 7,31 ha; drogi – 1,11 ha; budynki i budowle a także urządzenia trwale z nimi związane /wykaz załącznik nr 2- tutaj wskazano w pkt 9 doprowadzenie wody nr inwent. 235-375, wartość 114.141,53/. Przedmiotową umowę dzierżawy zawarto w formie pisemnej na okres 10 lat licząc od 15 czerwca 2000 roku (do 15 czerwca 2010 roku). Wszelkie zmiany tej umowy również miały być zawarte między stronami w formie pisemnej pod rygorem nieważności /pkt 20/. W umowie tej zastrzeżono, że jeżeli którakolwiek ze stron wystąpi przed upływem tego okresu /15 czerwca 2010 r./ z wnioskiem o przedłużenie umowy a strony uzgodnią istotne postanowienia umowy dzierżawy, umowę przedłuża się na dalsze 10 lat. Wydzierżawiający po upływie każdych 10 lat zastrzegł sobie prawo podwyższenia wysokości czynszu dzierżawnego, nie więcej jednak niż o 25% a dzierżawca (pozwani) wyraził na to zgodę. Wydzierżawiający o nowej wysokości czynszu miał powiadomić dzierżawcę na piśmie na 6 miesięcy przed terminem płatności (pkt. 3 umowy).

W pkt 7 i 8 omawianej umowy dzierżawy dzierżawca zobowiązał się do utrzymania na własny koszt przedmiotu dzierżawy przez okres jej trwania w taki sposób, aby jego poszczególne składniki nie ulegały pogorszeniu w z wyjątkiem pogorszenia wynikającego z normalnego zużycia rzeczy. W szczególności dzierżawca zobowiązał się do dokonywania konserwacji i remontów budynków i budowli oraz urządzeń wchodzących w skład przedmiotu dzierżawy na swój koszt, z częstotliwością wynikającą z zasad ich prawidłowego użytkowania. Dzierżawca mógł ponieść nakłady inwestycyjne polegające na budowie, rozbudowie, nadbudowie, przebudowie, modernizacji obiektu budowlanego powiększające jego wartość, po uzyskaniu pisemnej zgody wydzierżawiającego i uzgodnieniu z nim sposobu rozliczenia za dokonane ulepszenia, co określać będzie odrębna umowa.

Dzierżawcy nie przysługiwało prawo pozyskiwania surowców naturalnych z nieruchomości będącej przedmiotem dzierżawy chyba, że były one konieczne do bieżącego utrzymania i ulepszania części składowych przedmiotu dzierżawy (pkt. 11 umowy). Dzierżawca zobowiązał się do ponoszenia oprócz czynszu dzierżawnego wszelkich obciążeń publicznoprawnych związanych z przedmiotem dzierżawy, a obciążających zgodnie z obowiązującymi przepisami właściciela lub posiadacza nieruchomości, w tym podatku od nieruchomości, podatku rolnego i leśnego oraz innych obciążeń związanych z jego posiadaniem w tym kosztów ubezpieczenia obowiązkowego (pkt 14 cyt. umowy). Dzierżawca zobowiązany był także do regulowania należności za media. Pozwani zobowiązali się także płacić wydzierżawiającemu roczny całkowity czynsz dzierżawny w wysokości równowartości 200 decyton pszenicy, w tym: 108,64 dt. pszenicy za grunty ogółem z wyłączeniem lasów /za lasy miał zostać ustalony czynsz aneksem do przedmiotowej umowy/; 91,36 dt. pszenicy za budynki, budowle oraz urządzenia.

Czynsz za okres od 15 czerwca 2000 r. do 31 grudnia 2000 r. wynosił 109,59 dt. pszenicy w tym: 59,53 dt. pszenicy za grunty ogółem z wyłączeniem lasów; 50,06 dt. pszenicy za budynki, budowle oraz urządzenia.

Sposób naliczenia czynszu dzierżawnego za cały okres dzierżawy tj. od 2000 r. – 2010 r. określał załącznik nr 3. Inny sposób zapłaty czynszu dzierżawnego w szczególności przez potrącenie wymagał zgody wydzierżawiającego wyrażonej na piśmie (pkt 15 podpkt.7 umowy). Zgodnie z § 20 umowy dzierżawy z 15 czerwca 2000 roku wszelkie zmiany dotyczące umowy dzierżawy wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności.

W związku z zamiarem przekazania Gminie J. wodociągu wraz z urządzeniami - 1 marca 2002 roku pozwani wystosowali pismo do (...) wskazując, że warunkiem przekazania Gminie wodociągu jest dotrzymanie następujących uzgodnień:

1/ Gmina J. lub inne podmioty powołane do obsługi wodociągu będą naliczać i rozliczać koszt wody dostarczonej dla gospodarstwa rolnego, dotychczasowych oraz przyszłych dzierżawców po cenach kalkulacyjnych wynikających ze zużycia energii elektrycznej potrzebnej do dostarczenia jednostki kalkulacyjnej wody – cena dostarczonego 1m3 wody dla gospodarstwa stanowić będzie iloczyn ilości kilowatogodzin (kwh) potrzebnych na dostarczenie 1m3 wody odczytanych na urządzeniach pomiarowych zamontowanych w pompowni (wodomierz i licznik prądu elektrycznego) x wartość 1 kilowata dla taryfy nocnej,

2/ Gmina J. wyrazi zgodę na swobodną rozbudowę sieci wodociągowej w każdym momencie przez gospodarstwo rolne w J. (pozwanych),

3/ Gmina J. zobowiąże się nie rozbudowywać sieci wodociągowej i przyłączać nowych użytkowników bez rozbudowania źródeł zaopatrzenia w wodę,

4/ Gmina J. zobowiąże się dostarczać wodę w każdym czasie do gospodarstwa rolnego (...) w przypadku zaistnienia sił wyższych tj. awarii urządzeń, zobowiąże się dostarczać wodę transportem kołowym w ilości niezbędnej do napojenia bydła w gospodarstwie (...) lecz nie mniejszej niż 3000 litrów na dobę najpóźniej po 6 godzinach od wystąpienia awarii po cenie jak sprzed awarii. Ewentualne skutki finansowe jak i biologiczne w całości obciążą Gminę J. lub jej następców prawnych,

5/ wstęp na teren gospodarstwa przedstawicieli Gminy J. lub osób użytkujących wodociąg celem konserwacji urządzeń wodociągowych poza sytuacjami absolutnie awaryjnymi musi być uzgodniony wcześniej a najpóźniej przed wejściem na teren użytkownikiem gospodarstwa,

6/ Gmina J. zobowiązuje się rozliczyć zadłużenia mieszkańców – użytkowników wodociągu celem zapłaty dotychczasowemu dzierżawcy wodociągu. W przypadku powołania przez Gminę J. spółki wodociągowej przedstawiciel (...), dzierżawca lub właściciel gospodarstwa rolnego (...) wejdzie do władz spółki.

/ dowód: umowa dzierżawy nr (...) nieruchomości rolnej w J. wraz z załącznikiem nr 1, 1A, załącznikiem nr 2 (w 3 egzemplarzach), załącznikiem nr 3 – k. 46 akt I C 218/04, pismo pozwanych do (...) z 1 marca 2002 roku k – 318 – 319 akt I C 396/21, zeznania pozwanego J. W. k – 323 - 01:54:04/

21 czerwca 2002 roku Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa przekazała Gminie J. nieodpłatnie własność działki (...) o powierzchni 0,05 ha wraz z budynkiem i urządzeniami ujęcia wody a przedstawiciele Gminy J. na powyższe przeniesienie własności wyrazili zgodę oświadczając, że nabyta działka wejdzie w skład gminnego zasobu nieruchomości z przeznaczeniem pod ujęcie wody wraz z wodociągiem. W cyt. umowie zaznaczono, że działka (...) jest przedmiotem dzierżawy. W przedmiotowej umowie nie zawarto żadnych propozycji ustaleń o których była mowa w piśmie pozwanych do (...) z dnia 1 marca 2002 roku. W wyniku umowy założono KW nr (...) i ujawniono w niej jako właściciela dz. ewid. nr 269 Gminę J.. 22 lipca 2002 roku (...) przekazała pisemnie gminie J. elementy wodociągu znajdującego się na działce (...) wraz z odczytami z liczników: 1. ujęcie wody wraz z urządzeniami: a) Odczyt licznika energetycznego – taryfa dzienna (...),7 kw; - taryfa nocna (...),9 kw. b) Odczyt wodomierza głównego na ujęciu wody16020 m ³; odczyt wodomierza głównego wypływającego ze zbiornika – zamulony brak odczytu. 2. Zbiornik wyrównawczy 3. Sieć wodociągowa w raz z przyłączami w liczbie 56 szt. odbiorców + wodociągi na pastwiskach w tym posiadających wodomierzu 43 szt. Nie posiadających wodomierzy 9 szt. (nie odczytano na pastwiskach) 4. Dokumentacja geodezyjna wodociągu.

/ dowód: akta 1C396/21 - notarialna umowa nieodpłatnego przekazania z 21 czerwca 2002 roku, Rep. A Nr 3618/2002 – k. 12-13; wydruk treści księgi wieczystej nr (...) – k. 5-11, protokół z dnia 22 lipca 2002 roku k. 285 /

W związku z przekazaniem działki (...) Gminie J. – Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa ( (...)) zawarła 8 kwietnia 2003 roku z pozwanymi Aneks nr (...) (obowiązujący od 21 czerwca 2002 roku) do umowy dzierżawy z 15.06.2000 r., Nr (...) w którym pomniejszyła pozwanym grunty stanowiące przedmiot dzierżawy o 0,05 ha / powierzchnia działki (...) K - 34/ z 85,94 ha na 85,89 ha oraz pomniejszyła roczny całkowity czynsz dzierżawny pozwanym z wysokości równowartości pieniężnej 200 dt pszenicy na 187,49 dt pszenicy w tym: 108,64 dt. pszenicy za grunty ogółem; 78,85 dt. pszenicy za budynki, budowle oraz urządzenia.

/ dowód: akta I C 218/04: Aneks nr (...) (obowiązujący od 21 czerwca 2002 roku) – k. 27-28, wypis z rejestru gruntów z 18 sierpnia 2003 roku k – 34 /

17 lutego 2003 roku w Urzędzie Gminy w J. odbyło się zebranie z udziałem pozwanego J. W. i przedstawicieli gminy w którym J. W. przedstawił swoje stanowisko co do prawnego i faktycznego stanu związanego z posiadaniem wodociągu i ustaleniem zasad współpracy przy korzystaniu z ujęcia wody znajdującego się na działce (...) przez pozwanych. W związku z wystąpieniem przez pozwanego z ofertą hurtowej sprzedaży wody dla gminy z tego wodociągu, Gmina J. poinformowała pozwanego, że wystąpi do (...) o wprowadzenie Gminy w posiadanie przedmiotu umowy. Nie doszło do żadnych ustaleń pozwanego z Gminą J. ani do zmiany treści umowy dzierżawy nr (...) między aktualnymi stronami tej umowy.

/dowód: protokół ze spotkania w Urzędzie Gminy w J. z dnia 17 lutego 2003 roku – k. 316-317, zeznania pozwanego J. W. k – 323 - 01:54:04/

13 grudnia 2004 roku Gmina J. wystąpiła przeciwko pozwanym do tut. sądu z pozwem o wydanie nieruchomości stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) wraz z ujęciem wody i przepompownią. Wyrokiem z dnia 13 stycznia 2005 roku powództwo zostało oddalone z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu tego orzeczenia. Wyrok stał się prawomocny dnia 26 lutego 2005 roku.

/dowód: cyt. wyrok z dnia 13 stycznia 2005 roku – k. 50 akt I C 218/04; cyt. uzasadnienie k. 56- 58 - akt I C 218/04/

W aktach I C 218/04 znajdują się 3 zaświadczenia wydane przez Urząd Gminy w J. z dnia 2 luty 2004 r., 19 marca 2004 r., 4 czerwca 2004 r. oraz wypis z rejestru gruntów z 18.03.2003 r. - obrazujące - że pozwani dzierżawią od Urzędu Gminy J. grunt o pow. 0,05 ha oznaczony symbol. Bp (tereny zurbanizowane niezabudowane) . Aktualnie w ewidencji gruntów użytek działki (...) oznaczony jest symbolem Ba – tereny przemysłowe. W aktualnym planie zagospodarowania przestrzennego gminy J. (...). (...).37.2022 działka ewidencyjna nr (...) obręb J., gm. J. znajduje się w terenach urządzeń zaopatrzenia w wodę – ujęć wody – oznaczonych symbolem W(u).

/ dowód: akta I C 218/04 – k. 31-34, uproszczony wypis z rejestru gruntów z 22 lutego 2022 roku k – 175, wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – k. 223-234 /

/

Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa / późniejsza / Agencja Nieruchomości Rolnych ani (...) / aktualna nazwa / - po 21 czerwca 2002 roku, nie zawierali z pozwanymi żadnych umów dotyczących działki nr (...), natomiast pozwani nadal dzierżawią inne grunty od (...) m.in. położone w sąsiedztwie działki (...) na których prowadzą hodowlę bydła (aktualnie 150 sztuk bydła na terenie 120 ha).

/ dowód: aneks nr (...) z dnia 21 października 2020 roku do umowy dzierżawy z 15 czerwca 2000 roku k – 43 akt I C 396/21, zeznania świadka J. Ś. k. 207, zdjęcia k – 152 – 154, 156, zeznania pozwanego J. W. – k. 322/2 – 01:37:07/.

Od 21 czerwca 2002 roku /daty nabycia własności działki (...) przez gminę J./ pozwani nie uiszczali czynszu dzierżawnego od tej nieruchomości gminie J.. Nie zawierali też pisemnych aneksów ani umów z gminą J. które przedłużałyby okres obowiązywania umowy dzierżawy w zakresie działki (...) po 15 czerwca 2010 roku. Po zakończeniu pisemnej umowy dzierżawy z 15 czerwca 2000 roku pozwani nie zwrócili gminie przedmiotowej działki – zgodnie z treścią pkt 10 i 20 umowy dzierżawy numer (...) i nadal korzystali z przepompowni i ujęcia wody na działce (...) m.in. na potrzeby dzierżawionego od (...) gospodarstwa rolnego jak i użytku własnego nie uiszczając od tej nieruchomości czynszu dzierżawnego gminie J.. Taki stan trwał do wydania wyroku w przedmiotowej sprawie.

/dowód: zeznania świadków: J. Ś. – k. 207, J. C. – k. 209/2-210, I. T. – k. 320/2, M. Ł. – k. 321, K. L. - k. 323/2, twierdzenia pozwu i dalszych pism procesowych powódki/

Od co najmniej 2000 roku – daty zawarcia umowy dzierżawy (...). twierdzeń pozwanych od 1996 roku k. – 278/ pozwani dostarczali wodę z ujęcia wody znajdującego się na działce (...) mieszkańcom J. to jest mieszkańcom dwóch bloków, restauracji (...), Urzędowi Gminy J., remizie OSP w J., bliźniakom mieszkalnym koło urzędu gminy, budynkom byłych pracowników na działkach pod stawem oraz mieszkańcom bloku w dawnym parku dworskim (8 mieszkań). Do lipca 2002 roku pozwani pobierali opłatę za dostarczanie wody i to ewidencjonowali. Gmina J. ostatnią zapłatę za lipiec 2002 roku przekazała pozwanym 18 września 2002 roku (k. 280,284). Od 17 lutego 2003 roku pozwany nie pobierał żadnych opłat za dostarczanie wody od mieszkańców. W 2006 roku Gmina J. wykonała własny przyłącz do rurociągu gminnego z rurociągu znajdującego się na działce (...) o czym pozwany wiedział, ale ten przyłącz zamknęła, gdyż nie było fizycznego podłączenia wodociągu na działce (...) z gminną stacją uzdatniania wody i sąd stwierdził w sprawie I C 218/04 ze pozwani mają nadal dzierżawę tej działki a więc używali ten wodociąg. W marcu 2012 roku do spornego wodociągu dostała się serwatka z winy pracownika pozwanych. Wówczas Gmina J. zorganizowała dezynfekcję tego wodociągu i dostarczała beczkowozami użytkownikom tej wody wodę pitną. Dostarczała także wodę pitną tym użytkownikom w czasie suszy lub gdy ktoś zakręcał dopływ – zwłaszcza do remizy czy restauracji (...) gdy były wesela czy inne imprezy. Serwatka w wodzie w 2012 roku była również w Urzędzie Gminy bo został także uszkodzony zawór zwrotny na boisku sportowym – na linii która łączy wodociąg na działce (...) z wodociągiem gminnym.

Po tym zdarzeniu wodociąg służył wyłącznie gospodarstwu pozwanych, gdyż nie mieli pozwolenia wodnoprawnego ani możliwości uzdatniania wody by taką wodę dostarczać mieszkańcom gminy – pismo pozwanych z 11 lutego 2022 roku, ostatni akapit karty 96: ,, nie tylko inwestowaliśmy w wodociąg, ale także przez ponad 12 lat przy jego pomocy dostarczaliśmy wodę okolicznym mieszkańcom”; - pierwszy akapit strony 97: „Od kilku lat wodociąg służy już wyłącznie naszemu gospodarstwu. Jest to związane z tym, że dostarcza on wodę surową z potoku, przeznaczoną dla bydła /potok ten zresztą okresowo wysycha/ Dla ludzi woda powinna być uzdatniana. Gmina w oparciu o uzyskane dofinansowanie zorganizowała dla mieszkańców inne źródło, zasilane główną magistralą z wydajnego źródła J. - M.”

Po rozprawie 4 lutego 2022 roku pozwany otworzył zamknięte połączenie z wodociągu gminnego do wodociągu na działce (...) / bez zezwolenia powódki /. W trakcie użytkowania przedmiotowego wodociągu pozwani przedłużyli rurociąg o ok. 300 metrów do własnych zabudowań bez zgody powódki i nie ponosili żadnych opłat za wodę .

/ dowód: umowa dzierżawy z dnia 15.06.2000 r – k. 46 akt I C 218/04 ; Akta 1C 396/21: pismo pozwanych z 17 marca 2022 k.278-280, wykaz użytkowników wodociągu w J. z 17 września 2002 roku k. 283-284, pismo pozwanych z 11 luty 2022 pierwszy akapit k.97, 96 , zeznania świadków J. Ś. k- 207 – 207/2,398 J. C. k - 209/2 – 210, zeznania wójta P. S. (1) k - , częściowe zeznania pozwanego J. W. k 323, 398, pismo pozwanych z 11 lutego 2022 roku k – 93 - 99 /.

Pozwani płacili Gminie J. podatek od nieruchomości stanowiącej działkę (...). W decyzjach podatkowych - w nakazach płatniczych wskazywani byli jako „podatnicy solidarnie zobowiązani: dzierżawca (udział 1/1) - W. J. i R. W. H.”. W każdej decyzji podatkowej znajduje się informacja że wymiaru podatku dokonano zgodnie z ewidencją gruntów i budynków. Pozwani nigdy nie skarżyli decyzji podatkowych.

/ dowód: decyzje podatkowe- za lata: 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022 – k. 45-65, k. 176-177; zeznania świadków: J. Ś. – k. 207/2, I. T. k – 320/2, M. Ł. k – 321, wszystkie pisma procesowe powódki/

Inni dzierżawcy, którzy dzierżawili nieruchomości od Gminy J. zobowiązani byli do wpłacania na rzecz wydzierżawiającego rocznego czynszu dzierżawnego oraz do ponoszenia kosztów ubezpieczenia przedmiotu dzierżawy, podatku od nieruchomości od dzierżawionych nieruchomości i innych opłat związanych z eksploatacją przedmiotu dzierżawy. Uchwała Nr XXXIV/237/05 Rady Gminy J. z dnia 28 kwietnia 2005 r. określała i określa zasady wynajmowania i wydzierżawiania nieruchomości stanowiących mienie Gminy J. na okres dłuższy niż 3 lata.

/ dowód: umowa dzierżawy z dnia 27.03.2013 r. – k. 264-265; umowa dzierżawy z dnia 27.03.2013 r. – k. 266-267; umowa dzierżawy z dnia 28.02.2020 r. – k. 268-269; decyzja w sprawie podatku rolnego na rok 2022 – k. 270-271; decyzja w sprawie podatku rolnego na rok 2022 – k. 272; karty konta: 221-D/006 – opłata za dzierżawę gruntu gminnego za rok 2013, 2014 – k. 273-274; karta konta: 221-D/008 – opłata za dzierżawę gruntu gminnego za rok 2013 – k. 275; karty konta: 221-D/012 – opłata za dzierżawę gruntu gminnego za rok 2020 – k. 276-277; , uchwała Nr XXXIV/237/05 Rady Gminy J. z dnia 28 kwietnia 2005 r. - § 14-23 – k. 235-237/

/dowód: pismo z dnia 30.04.2021 r. – k. 14, 16; kserokopia zwrotnych poświadczeń odbioru pisma z dnia 30.04.2021 r. przez pozwanych – k. 15, 17/

Wójt Gminy J. P. S. (1) występował do różnych organów / Komendanta Policji w T. k – 105, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi k – 144 -149, Posła na Sejm Rzeczpospolitej Polskiej J. D. k – 111 - 116, Posła na Sejm Rzeczpospolitej Polskiej E. S. k – 117 - 122, Prokuratury Rejonowej w Limanowej k – 126 - 127, Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w L. k - 129, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony (...) w K. – Delegatura w N. k - 131, Ministra Sprawiedliwości k – 133 – 143 / w związku z jego zdaniem niszczeniem i degradacją dzierżawionego mienia przez pozwanych od Agencji Nieruchomości Rolnej (obecnie (...)),. Tylko zanieczyszczenie wodociągu na działce (...) serwatką która dostała się do wody dostarczanej mieszkańcom Gminy przez pozwanego / w marcu 2012 roku k – 105 / zostało udowodnione na dzień wydania wyroku w przedmiotowej sprawie i pracownik zatrudniony przez pozwanego który był za to odpowiedzialny został ukarany mandatem karnym za popełnione wykroczenie / k – 105 /. Strona powodowa nie wykazała by pozostałe kontrole przeprowadzone w gospodarstwie pozwanych na skutek powołanych pism stwierdziły nieprawidłowości w gospodarstwie dzierżawionym przez pozwanych. Pozostałe gospodarstwo pozwanych nie jest przedmiotem postępowania.

/ dowód: pismo z dnia 13.03.2012 r. -k. 105; pismo z dnia 14.02.2020 r. – k. 106-110; pismo z dnia 20.02.2020 r. – k. 111-116; pismo z dnia 26.02.2020 r. – k. 117-122; pismo z dnia 05.03.2020 r. – k. 123-125; pismo z dnia 05.06.2020 r. – k. 126-128; pismo z dnia 10.09.2020 r. – k. 129-130; pismo z dnia 10.09.2020 r. – k. 131-132; pismo z dnia 23.11.2020 r. – k. 133-143; pismo z dnia 18.12.2020 r. – k. 144-149; dokumentacja fotograficzna działki (...) - k. 221 – 222, notatka ze spotkania sołtysów z Gminy J. z dnia 4 czerwca 2020 roku k – 125, zeznania świadka W. D. k – 211, częściowe zeznania świadka H. O. k 211-212, postanowienie policji w T. z 2 listopada 2007 o odmowie wszczęcia śledztwa w sprawie padnięcia 11 sztuk bydła rasy Polska C. na szkodę J. W. k – 286 – 288, zeznania wójta P. S. (1) k – 322, /.

Strona powodowa listem adwokackim z dnia 30.04.2021 r. doręczonym pozwanym 5 maja 2021 roku wezwała pozwanych do zwrotu nieruchomości gruntowej oznaczonej jako działka ew. 269 o pow. 0,05 ha, położonej w J., objętej księgą wieczystą nr (...), stanowiącej własność Gminy J. z uwagi na upływ czasu umowy dzierżawy zawartej pomiędzy pozwanymi a Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa, która obowiązywała od dnia 15.06.2000 roku do dnia 15.06.2010 roku. Strony nie zawierały umów ani aneksów które miałyby przedłużać okres obowiązywania umowy, a więc umowa uległa rozwiązaniu. Pozwani nie odpowiedzieli na to wezwanie.

/ dowód: List adwokacki wraz z dowodem doręczenia k – 14 – 17 /

Stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach I C 218/04 w tym: treści pisemnej umowy dzierżawy z 15 czerwca 2000 roku Nr (...) i jej załączników oraz Aneksu Nr (...) do tej umowy obowiązującego od 21.06.2000 r./k. 27-28 akt związkowych/, treści zaświadczeń wydawanych przez Urząd Gminy i wypisu z rejestru gruntów na działkę (...) /k. 31-34 cyt. akt/, treści KW (...), treści notarialnej umowy nieodpłatnego przekazania działki nr (...) Urzędowi Gminy z 21.06.2002 r., Rep. A Nr 3618/2002, treści decyzji podatkowych – nakazów płatniczych co do działki (...) powołanych w stanie faktycznym, Aneksu Nr (...) do umowy dzierżawy sporządzonego 21.10.2020 r. /k. 87-91 akt I C 396/21/, dokumentacji fotograficznej przedłożonej przez strony w tym zwłaszcza dokumentacji fotograficznej działki (...) /k. 221-222/, treści pism Wójta Gminy J. dotyczących dzierżawionego gospodarstwa przez pozwanych od (...)u kierowanych do różnych organów nie dotyczących przedmiotu sporu jak i treści notatki urzędowej sołtysów z 04.06.2000 r. kierowanej do Wójta Gminy J. z prośbą o interwencję /k. 125/ oraz treści pisma policji związanego z dostaniem się w marcu 2012 roku serwatki do wodociągu znajdującego się na przedmiocie sporu i do wody odbieranej przez użytkowników z tego wodociągu /k. 105/ a także z postanowienia policji w T. z 2 listopada 2007 o odmowie wszczęcia śledztwa w sprawie padnięcia 11 sztuk bydła rasy Polska C. na szkodę J. W. /k. 286 – 288/, gdyż treści powyższych dokumentów poza zdjęciami krów przedstawionymi przez stronę powodową żadna ze stron nie kwestionowała. Ten dowód z dokumentów uzupełniały zeznania świadków: I. T., J. Ś., S. W., J. C., W. D., R. Ł., K. L. oraz zeznania wójta gminy J. – którym sąd w pełni dał wiarę, gdyż dowody te tworzyły jedną logiczną całość.

Sąd częściowo dał wiarę zeznaniom świadka H. O. i pozwanych w zakresie jakie zeznania te były zbieżne z treścią umowy dzierżawy Nr (...) i treścią Aneksu Nr (...) i Aneksu Nr (...) do tej umowy.

Zeznaniom świadka H. O. sąd odmówił wiary w części w której świadek ten podnosił, że krowy hodowane przez pozwanych na dzierżawionym od (...)u gospodarstwie nie mają dostępu do innego źródła wody tylko do wodociągu na działce (...). Te twierdzenia były sprzeczne z zeznaniami samego pozwanego J. W. /k. 323/, który zeznał: „ Do dzisiaj poi się bydło z naszego stawu w L.…. W L. mam gospodarstwo około 55 ha i to jest baza dla krów z cielętami” - oraz z treścią pkt 2 umowy dzierżawy Nr (...) gdzie stwierdzono, że przedmiot dzierżawy obejmuje m.in. wody stojące – 0,33 ha.

Sąd odmówił wiary twierdzeniom pozwanych, którzy podnosili, że umowa dzierżawy z gminą J. Nr (...), która wstąpiła w prawa wydzierżawiającego z dniem nabycia na własność działki nr (...) (21.06.2002 r.) była dostrojona do przedłużanych umów dzierżawy pozostałego gospodarstwa rolnego dzierżawionego od (...)u do 30.10.2024 r. Przeczy temu zarówno treść umowy dzierżawy Nr (...) jak i treść Aneksu Nr (...) do tej umowy. Aneks Nr (...) nie obejmuje działki nr (...).

Sąd także odmówił wiary twierdzeniom pozwanych jakoby płacony na rzecz Gminy J. podatek od nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) był czynszem dzierżawnym płaconym przez pozwanych na rzecz gminy a nie podatkiem od nieruchomości gdyż:

- po pierwsze umowa dzierżawy zawarta z (...) 15.06.2000 r. jednoznacznie stwierdzała że pozwani mają płacić zarówno czynsz dzierżawny jak i podatek od nieruchomości

- po drugie przedmiotowa umowa w sposób wyraźny i jednoznaczny określała jak pozwani mają płacić czynsz dzierżawny przez cały okres umowy dzierżawy. Był dokładnie opisany sposób wyliczenia czynszu dzierżawnego przez 10 lat na który zawarto umowę – czynsz dzierżawny w wysokości równowartości podanych decyton pszenicy /pkt 15 cyt. umowy dzierżawy i załącznik nr 3 do przedmiotowej umowy dzierżawy nieruchomości/. Z momentem kiedy Gmina J. nabyła własność działki (...) i wstąpiła w prawa wydzierżawiającego pozwani mieli solidarny obowiązek płacić czynsz dzierżawny gminie w takiej wysokości jak było to określone w pkt 15 umowy dzierżawy i zgodnie z treścią załącznika Nr 3 do tej umowy przez cały okres jej trwania tj. do 15.06.2010 r. - skoro Gmina J. nie zmieniła po przejęciu treści tej umowy w zakresie płatności czynszu dzierżawnego. Jednoznacznie z umowy dzierżawy wynika także, że oprócz czynszu dzierżawnego pozwani mieli obowiązek płacić podatek od działki nr (...) i inne opłaty /pkt 14 umowy/. Nadto z treści pisma kierowanego przez pozwanych do (...) z 01.03.2002 r., które to pismo pozwany sam przedstawił sądowi jako dowód w sprawie /k. 318-319/ wynika, iż pozwani już 01.03.2002 r. mieli informację, że działka (...) z wodociągiem zostanie przekazana Gminie J.. Z treści powołanego pisma wynika, że starali się już wówczas zmienić tak treść umowy dzierżawy by była ona korzystniejsza dla dzierżawców. Następnie pozwany J. W. starał się zmienić treść obowiązującej umowy dzierżawy Nr (...) na spotkaniu w Urzędzie Gminy 17.02.2003 r. /k. 316/ i też ta umowa po tym spotkaniu nie została w żadnym zakresie zmieniona co pozwany także przyznał w swych zeznaniach /k – 323 01:54:04/.

- po trzecie decyzje administracyjne nakazy zapłaty podatku od nieruchomości oznaczonej jako działka (...) w swej treści podawały pozwanym podstawę wyliczenia podatku od działki jakim były dane ujawnione w ewidencji gruntów i budynków / powierzchnia, sposób użytkowania / te dane nie miały nic wspólnego z zasadami powołanymi w umowie dzierżawy ustalającymi czynsz dzierżawny, Fakt ujawniania w decyzjach podatkowych do czerwca 2010 roku pozwanych jako dzierżawców był właściwy, gdyż pozwani do 15 czerwca 2010 roku posiadali obowiązującą pisemną umowy dzierżawy Nr (...). Poziom wykształcenia pozwanych, umiejętność formułowania pism, treść przedmiotowej umowy dzierżawy nr (...) jednoznacznie świadczą o tym, że pozwani mieli świadomość że od nieruchomości dzierżawionych winni płacić zarówno podatek jak i czynsz dzierżawny.

Odmówiono też wiary twierdzeniom pozwanych, że gmina nie jest uprawniona do wypowiedzenia umowy dzierżawy bo nie wskazała ważnych przyczyn wypowiedzenia i że gmina nie zrealizowała żadnej inwestycji infrastrukturalnej, nie włączyła działki (...) wraz z przepompownią do ogólnego obiegu, nie składała jakichkolwiek deklaracji, że po przejęciu działki (...) zapewni im dostęp do wody w ilości potrzebnej do prowadzonego gospodarstwa rolnego, gdyż:

- po pierwsze ważne przyczyny przejęcia działki (...) od (...) przez Gminę J. były już określone w umowie nieodpłatnego przekazania z 21.06.2002 r., Rep. A Nr 3618/2002 –– działkę przekazano na rzecz Gminy J. na cele związane z inwestycjami infrastrukturalnymi służącymi wykonywaniu ustawowych zadań własnych gminy z przeznaczeniem pod ujęcie wody wraz z wodociągiem,

- po drugie gmina podłączyła w 2006 roku wodociąg znajdujący się na działce (...) z wodociągiem gminnym za wiedzą pozwanego co pozwany przyznał na ostatniej rozprawie – k.398/2, ale to połączenie zostało zamknięte przez gminę gdyż brak było fizycznego połączenia tego ujęcia z gminną stacją uzdatniania wody – były tylko opracowane projekty tego połączenia /zeznania świadka J. Ś. k. 207/2/, a pozwani w tym czasie mieli obowiązującą umowę dzierżawy co przesądził sąd w sprawie I C 218/04 i to oni zajmowali się tym wodociągiem.

- po trzecie w każdym piśmie procesowym powódka podkreśla, że zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym /art. 7 ust. 1 pkt 3/ do ustawowych zadań własnych gminy należą zadania dotyczące wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku, oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, oraz że zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. Przejęcie działki nr (...) stanowiącej własność gminy na cele związane z gospodarką wodną związaną z dostarczeniem wody stanowi realizację zadań własnych gminy i strona pozwana nie będzie przez to pozbawiona dostępu do wody. Wójt Gminy J. słuchany w charakterze strony zapewnił, że po przejęciu wodociągu na działce (...) pozwani będą mieli dostęp do większej ilości wody niż mają aktualnie k – 322 – 322/3 - co w świetle powołanych obowiązków ustawowych gminy staje się faktem notoryjnym.

Sąd pominął dowód strony powodowej z oględzin nieruchomości na fakt bezprawnego zajmowania nieruchomości przez pozwanych gdyż ta okoliczność była między stronami bezsporna, wygląd działki (...) obrazowały zdjęcia – k.221 – 222 – których pozwani nie kwestionowali.

Sąd pominął także dowód zgłoszony przez pozwanych z zeznań świadków M. B., M. S. (2), M. K. na okoliczność ustalenia kto kierował pisma do różnych instytucji które dotyczyły pozwanych znajdujące się na karcie 106 -124 i 126-149 przedmiotowych akt oraz czy świadkowie mają wiedzę na temat zanieczyszczeń wody dostarczanej przez pozwanego do urzędu gminy, oraz przyczyn kierowania tych pism do instytucji i ustalenia tła konfliktu między stronami gdyż z treści powołanych pism wynikały fakty które świadkowie ci mieli wykazać a mianowicie że to Wójt Gminy J. jako organ reprezentujący Gminę J. kierował przedmiotowe pisma do wskazanych adresatów (co przyznała strona powodowa k.322), postępowanie dowodowe wykazało fakt zanieczyszczenia wody w Gminie J. z rurociągu na działce (...) serwatką (k.105 – co również między stronami było bezsporne, a tło konfliktu między stronami opisywały szczegółowo przedmiotowe pisma.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Gmina J. swoje roszczenie wywodziła z treści art. 222 § 1 k.c.

Zgodnie z powołanym przepisem właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Przysługujące stronie powodowej prawo własności do działki (...) obj. KW (...) jak i fakt faktycznego władania przez pozwanych infrastrukturą wodociągową położoną na działce (...) był między stronami okolicznością bezsporną.

Bezspornym było także że powódka listem adwokackim z dnia 30.04.2021 r. doręczonym pozwanym 5 maja 2021 roku wezwała pozwanych do zwrotu nieruchomości gruntowej oznaczonej jako działka ew. 269, położonej w J., objętej księgą wieczystą nr (...), stanowiącej własność Gminy J. z uwagi na upływ czasu umowy dzierżawy zawartej pomiędzy pozwanymi a Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa, która obowiązywała od dnia 15.06.2000 roku do dnia 15.06.2010 roku oraz że pozwani nie odpowiedzieli na to wezwanie.

W realiach niniejszej sprawy nie zachodzi przesłanka tamująca możliwość wystąpienia z powództwem windykacyjnym, ponieważ pozwanym u których nieruchomość stanowiąca działkę (...) pozostaje we faktycznym władaniu, nie przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Strony łączyła pisemna umowa dzierżawy nr. (...) spornej nieruchomości od 21 czerwca 2002 roku kiedy to Gmina J. stałą się właścicielką działki (...) obciążonej tą dzierżawą. Wówczas powódka wstąpiła w prawa wydzierżawiającego tę nieruchomość. Umowa nr. (...) była zawarta na czas oznaczony – 10 lat – od 15 czerwca 2000 roku – do 15 czerwca 2010 roku.

Od 21 czerwca 2002 roku pozwani mimo obowiązku nałożonego w umowie dzierżawy nr. (...) nie płacili Gminie J. czynszu dzierżawnego wyliczonego za cały okres dzierżawy w załączniku nr. 3 do przedmiotowej umowy. Przez cały czas trwania tej umowy jak również po jej zakończeniu Gmina J. nie egzekwowała tego czynszu od pozwanych.

Strony nie zawierały pisemnych aneksów ani umów które przedłużałyby okres obowiązywania umowy dzierżawy nr. (...) w zakresie działki (...) obj. KW (...) .

Pozwani płacili natomiast Gminie J. podatki od przedmiotowej nieruchomości wg. rodzaju użytku tej działki ujawnionego w ewidencji gruntów i budynków i ujawnionej tam powierzchni. W okresie obowiązywania pisemnej umowy dzierżawy pozwani prawidłowo byli określani w decyzjach podatkowych jako dzierżawcy.

Pozwani nie mogli utożsamiać podatku od nieruchomości z czynszem dzierżawnym z uwagi na treść umowy dzierżawy i treść decyzji podatkowych co wykazano w ocenie dowodów jak i z uwagi na treść art. 702 i 708 k.c. i 693 k.c.

Po 15 czerwca 2010 roku pozwani nie zwrócili spornej nieruchomości powódce i nadal korzystali z wodociągu na przedmiotowej działce. Nadal nie płacili powódce czynszu dzierżawnego, płacili tylko podatek od tej nieruchomości. W decyzjach podatkowych nadal byli określani jako dzierżawcy mimo że po 15 czerwca 2010 roku nie wiązała pozwanych z gminą żadna pisemna umowa dzierżawy jak i też pozwani nie mieli określonego przez powódkę obowiązku płacenia czynszu dzierżawnego od działki (...) na okres po 15 czerwca 2010 roku.

Z uwagi na to iż pozwanych korzystających z działki (...) po 15 czerwca 2010 roku nie obciążał obowiązek uiszczenia czynszu dzierżawnego a tylko obowiązek zapłaty podatku od tej nieruchomości nie można mówić że strony po 15 czerwca 2010 roku łączyła umowa dzierżawy a zastosowanie znajduje art. 708 k.c.

Art. 708 k.c. stanowi: przepisy działu niniejszego / przepisy o dzierżawie / stosuje się odpowiednio w wypadku gdy osoba biorąca nieruchomość rolną do używania i pobierania pożytków nie jest obowiązana do uiszczania czynszu lecz tylko do ponoszenia podatków i innych ciężarów związanych z własnością lub posiadaniem gruntu.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy sąd uznał że po 15 czerwca 2010 roku strony łączyła umowa o bezczynszowe używanie nieruchomości rolnej zawartej na czas nieoznaczony – nieruchomości rolnej - ze względu na funkcję jaką działka (...) spełniała w gospodarstwie rolnym pozwanych / pojenie aktualnie 150 sztuk bydła m. in. z wodociągu na działce (...) / - mimo że w ewidencji gruntów i w planie zagospodarowania przestrzennego użytek działki (...) nie należał do gruntów rolnych.

Rok dzierżawny wg. umowy dzierżawy z dnia 15 czerwca 2000 roku nr (...) trwał od 15 czerwca danego roku do 15 czerwca następnego roku. Ostatni roku dzierżawny tej umowy trwał od 15 czerwca 2009 roku do 15 czerwca 2010 roku. W tych okolicznościach sąd przyjął że roku dzierżawny umowy o bezczynszowe używanie działki (...) po 15 czerwca 2010 roku należy tak określić jak w umowie nr (...). Inne rozumienie roku dzierżawnego w okolicznościach przedmiotowej sprawy byłoby niezasadne z uwagi chociażby na treść art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym / uregulowanie spraw związanych z wodociągami i dostarczaniem wody jest ustawowym zadaniem własnym gminy /.

Umowa o bezczynszowe korzystanie gruntu rolnego na czas nieokreślony wskazana w art. 708 k.c. może być wypowiedziana na podstawie i zasadach określonych w art. 704 k.c – na jeden rok naprzód na koniec roku dzierżawnego.

Listem adwokackim z dnia 30.04.2021 r. doręczonym pozwanym 5 maja 2021 roku powódka wezwała pozwanych do zwrotu nieruchomości gruntowej oznaczonej jako działka ew. 269, położonej w J., objętej księgą wieczystą nr (...), stanowiącej własność Gminy J. i to wezwanie było jednocześnie wypowiedzeniem umowy o bezczynszowe korzystanie gruntu rolnego na czas nieokreślony. Wolę braku zgody używania działki (...) przez pozwanych powódka przekazała w liście w sposób oczywisty. Umowa ta zatem została rozwiązana 15 czerwca 2022 roku i pozwani nie mają po tej dacie żadnego tytułu do posiadania spornej działki.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 września 2000 roku I CKN 265/00 obrona dzierżawcy przed zwróceniem przedmiotu dzierżawy po upływie terminu z powołaniem się na art. 5 k.c. wymagałaby dla swej skuteczności szczególnie silnych argumentów. Możliwość odmowy udzielenia ochrony prawnej musi być uzasadniona istnieniem okoliczności rażących i nieakceptowanych w świetle powszechnie uznawanych w społeczeństwie wartości (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 października 2015 roku, II CSK 831/14, LEX nr 1938674, wyrok Sadu Najwyższego z dnia 25 sierpnia 2011 r., II CSK 640/10, nie publ). Jednocześnie zasady współżycia społecznego w rozumieniu art. 5 k.c. są pojęciem pozostającym w nierozłącznym związku z całokształtem okoliczności danej sprawy i w takim całościowym ujęciu wyznaczają podstawy, granice i kierunki jej rozstrzygnięcia w wyjątkowych sytuacjach, które przepis ten ma na względzie.

W ustalonym przez sąd stanie faktycznym brak było podstaw do oddalenia powództwa z powołaniem się na zasady współżycia społecznego. / art. 5 k.c. /, bowiem pozwani:

- mimo obowiązku ustalonego w umowie nr (...) wysokości czynszu dzierżawnego nie płacili powódce tego czynszu w okresie od 21 czerwca 2002 roku do 15 czerwca 2010 roku.

- dostarczali mieszkańcom gminy wody z wodociągu położonego na działce (...) bez zezwolenia wodno – prawnego i możliwości uzdatniania wody co pozwani sami przyznali, bez połączenia tego wodociągu z gminną stacją uzdatniania wody mimo że powódka nie zaakceptowała warunków jakie pozwany J. W. przedstawił Gminie J. 17 lutego 2003 roku / k: 316, 323 01:54:04, 96, 97/ i nie upoważniała pozwanych by taką wodę dostarczali.

- wiedzieli że dostarczaniem wody mieszkańcom będzie zajmowała się Gmina J. po przejęciu działki (...) od (...) co wynika z pisma pozwanych do (...) z dnia 1 marca 2002 roku – k: 318 – 319, a mimo to bez zezwolenia powódki wodę dostarczali mieszkańcom gminy, mimo że umowa dzierżawy po przejęciu własności działki (...) przez gminę nie została zmieniona. Zauważyć należy, że pozwani nie przedstawili żadnego dokumentu, obrazującego by mieli uprawnienie dostarczania wody z wodociągu na działce (...) mieszkańcom gminy i pobierania z tego tytułu opłaty tym bardziej że zgodnie z przepisem ustawowym do ustawowych zadań własnych gminy należą zadania dotyczące wodociągów i zaopatrzenia mieszkańców w wodę

- już w trakcie przedmiotowego postępowania po rozprawie 4 lutego 2022 roku pozwany / co sam przyznał /otworzył zamknięte połączenie z wodociągu gminnego do wodociągu na działce (...) / bez zezwolenia powódki /.

a nadto

- fakt obecności serwatki w dostarczanej z wodociągu na działce (...) wodzie mieszkańcom gminy w marcu 2012 roku był między stronami bezsporny.

Z powyższych względów na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w pkt. I wyroku.

Mimo przegranego procesu przez pozwanych sąd nie obciążył przegrywających kosztami postępowania stosując zasady słuszności - art. 102 k.p.c.

Strona powodowa otrzymała działkę (...) w drodze darowizny by realizować wskazane ustawowo zadania własne dotyczące wodociągów i zaopatrzenia mieszkańców w wodę. Pisemna umowa dzierżawy nr (...) miała obowiązywać do 15 czerwca 2010 roku i gmina winna przedmiotową sprawę uregulować znacznie wcześniej. Z tych względów sąd w pkt. II wyroku zniósł koszty postępowania między stronami w tym koszty zastępstwa procesowego.