Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 lutego 2022 r., znak (...) - (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił E. N. prawa do zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy od 1 października do 26 listopada 2021 r. – przypadającej po ustaniu tytułu ubezpieczenia. W uzasadnieniu decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, iż z danych zawartych na koncie ubezpieczonej organ rentowy ustalił, że w trakcie orzeczonej niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia ubezpieczona kontynuowała działalność zarobkową, stanowiącą tytuł do objęcia ubezpieczeniem chorobowym.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła ubezpieczona, w uzasadnieniu wskazując, że w firmie (...) nie pracowała od września 2021 r. i wobec tego nie otrzymywała wynagrodzenia. Działalność tej firmy była ściśle związana ze sklepem (...) przy ul. (...) w S., który został zamknięty z końcem sierpnia 2021 r.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o jego oddalenie z uzasadnieniem analogicznym, jak w decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie do 30 września 2021 r. E. N. była zatrudniona w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K., na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku kasjerki w sklepie w S., przy ul. (...).

Jeszcze w 2017 roku E. N. zawarła umowę zlecenia z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością Spółką Komandytową w W., której przedmiotem było wykładania towaru na półkach w sklepie (...) w S..

Bezsporne, a nadto : przesłuchanie ubezpieczonej – k. 19.

27 sierpnia 2021 r. sklep (...) w S. został zamknięty – w celu jego likwidacji. Z dniem 30 września 2021 r. umowa o pracę łącząca E. N. z T. została rozwiązana. Z nieznanych jej względów spółka (...) nie rozwiązała umowy zlecenia.

Dowód: przesłuchanie ubezpieczonej – k. 19.

W okresie od 1 października do 26 listopada 2021 r. E. N. była niezdolna do pracy w związku z chorobą.

Niesporne, a nadto: przesłuchanie ubezpieczonej – k. 19, zaświadczenie (...) w aktach zasiłkowych .

W tym okresie E. N. nie podejmowała żadnej działalności zarobkowej. Umowa zlecenia łącząca ją ze spółką (...) w ogóle nie była wykonywana – ze względu na zamknięcie sklepu (...). Nie otrzymała za ten okres żadnego wynagrodzenia. Ostatnie czynności w ramach umowy zlecenia wykonywała w sierpniu 2021 r.

Spółka (...) rozwiązała umowę zlecenia 12 października 2021 r., na skutek prośby ubezpieczonej wysłanej mailem po tym, gdy w placówce ZUS dowiedziała się, że nadal jest zarejestrowana do ubezpieczeń społecznych przez Modus.

Dowód: przesłuchanie ubezpieczonej – k. 19, zaświadczenie o zatrudnieniu w spółce (...) – k. 15, listy płac – k. 16-17, 20, karta wykonania zlecenia – k. 18, pismo Modus do ZUS – w aktach zasiłkowych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej okazało się uzasadnione.

Przedmiot sporu w niniejszej sprawie stanowiło prawo ubezpieczonej do zasiłku chorobowego za okres od 1 października do 26 listopada 2021 r., a więc po ustaniu tytułu ubezpieczenia – umowy o pracę łączącej ją z T. Polska. Ubezpieczona twierdziła, że w tym okresie nie kontynuowała działalności zarobkowej, ponieważ umowa zlecenia, którą zawarła ze spółką (...) w ogóle nie była wykonywana. Organ rentowy podnosił, iż skoro po ustaniu tytułu ubezpieczenia związanego z umową o pracę, ubezpieczona wciąż miała zawartą umowę zlecenia, to straciła prawo do zasiłku za cały okres objęty zaświadczeniem lekarskim. Zatem istota sporu sprowadzała się do rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego, czy ubezpieczona winna zostać pozbawiona prawa do zasiłku chorobowego za cały okres orzeczonej niezdolności do pracy w oparciu o art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60, poz. 636).

Zgodnie z tym przepisem zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia, nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy podejmuje lub kontynuuje działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odnosił się do formalnego występowania tytułu do dobrowolnego ubezpieczenia społecznego, podczas gdy ubezpieczona zwracała uwagę na niewykonywanie żadnych czynności zarobkowych w spornym okresie w związku z umową zlecenia zawartą z (...) Sp. z o.o. w W..

Sąd przychylił się do stanowiska prezentowanego przez ubezpieczoną. Świadczenia z ubezpieczenia społecznego mają na celu zapewnienie środków utrzymania ubezpieczonemu, który z różnych powodów nie ma w danym okresie możliwości uzyskiwania dochodu z działalności wykonywanej osobiście, niezależnie od tego, na jakiej podstawie. Analogiczną funkcję pełni zasiłek chorobowy zastępujący utracony zarobek. W trafnym orzeczeniu z dnia 4 czerwca 2012 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt I UK 13/12 Sąd Najwyższy wyjaśnił, że ryzykiem chronionym jest w tym przypadku niemożność wykonywania (kontynuowania lub podjęcia) każdej działalności zarobkowej, zarówno tej, której wykonywanie dawało tytuł do objęcia ubezpieczeniem, jak i wykonywanej równolegle z taką działalnością, a ponadto jakiejkolwiek nowej działalności dającej źródło utrzymania. W uzasadnieniu cytowanego wyroku Sąd Najwyższy rozważał zastosowanie przepisu art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w kontekście niezdolności do pracy po ustaniu zatrudnienia, podczas gdy ubezpieczony miał jednocześnie zarejestrowaną działalność gospodarczą. Trafnie zwrócił uwagę, że wpis do ewidencji działalności gospodarczej ustanawia jedynie domniemanie jej prowadzenia, które może zostać obalone przez wykazanie, że rzekomy przedsiębiorca nie wykonuje w związku z tym żadnych czynności. W razie potwierdzenia tej okoliczności tytuł do ubezpieczenia nie powstaje, pomimo istnienia ku temu formalnej podstawy.

Nadto Sąd Najwyższy podkreślił, że „zasiłek nie przysługuje jedynie w okresie trwania wymienionych w nim [w art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy] okoliczności”.

Pojęcie „innej działalności zarobkowej” z art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy musi przejawiać się rzeczywistą aktywnością ubezpieczonego ukierunkowaną na uzyskanie zarobku (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach, III AUa 67/99, OSA 2000/7-8/37). Potwierdzają to poglądy prezentowane przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 30 sierpnia 2001 r. (III ZP 11/01, OSP 2002/1/18) oraz Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 27 lutego 2001 . (III AUa 91/01, OSA 2001/11/42).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy zauważyć, że również związanie stron umową zlecenia w danym okresie nie musi wiązać się z rzeczywistym podejmowaniem w jej ramach jakiejkolwiek aktywności przez zleceniobiorcę. Ciężar dowodu w tym przedmiocie spoczywa na ubezpieczonym i w przypadku E. N. obalenie domniemania faktycznego wynikającego z treści umowy okazało się skuteczne. Ubezpieczona przekonująco zeznała, że w spornym okresie nie mogła wykonywać umowy zlecenia, ponieważ jej przedmiotem było rozkładanie towaru na półkach sklepu (...) w S., który już od 27 sierpnia 2021 r. pozostawał zamknięty i podlegał likwidacji. W związku z tym nie otrzymała żadnego wynagrodzenia z ten okres.

Okoliczności te potwierdziła spółka (...) – w zaświadczeniu o zatrudnieniu, a także w listach płac. Również organ rentowy, który pytał spółkę o to, czy ubezpieczona wykonywała czynności zarobkowe i otrzymywała wynagrodzenie – otrzymał odpowiedź przeczącą. Mimo to odmówił prawa do zasiłku chorobowego.

W tym stanie rzeczy sąd uznał, że ubezpieczona nie wykonywała w okresie począwszy od 1 października do 26 listopada 2021 r. żadnych czynności w ramach umowy zlecenia łączącej ją ze spółką (...), przez co nie doszło w rzeczywistości do kontynuowania przez nią działalności zarobkowej w rozumieniu art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Nie posiadała wówczas także jakiegokolwiek innego tytułu do ubezpieczenia chorobowego, czy to obowiązkowego, czy to dobrowolnego, wobec czego nie zaktualizowała się przesłanka odmowy wypłaty świadczenia określona w przywołanym przepisie. Nie zaszły również inne okoliczności uzasadniające pozbawienie ubezpieczonej prawa do zasiłku chorobowego, wobec czego decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. nie miała merytorycznego uzasadnienia.

Sąd oddalił wnioski dowodowe organu rentowego o zwrócenie się do spółki (...) o podanie informacji o dacie rozwiązania z E. N. umowy zlecenia oraz dokumentacji poświadczającej rozwiązanie tejże umowy, o podanie informacji o dacie wyrejestrowania E. N. z ubezpieczenia zdrowotnego oraz o dopuszczenie dowodu z przesłuchania przedstawiciela płatnika, jako zbędne dla rozstrzygnięcia sprawy. W aktach zasiłkowych jest zamieszczona deklaracja (...) o wyrejestrowaniu z ubezpieczeń złożona przez płatnika składek, która potwierdza informacje objęte wnioskiem dowodowym. Poza tym to nie sama data rozwiązania umowy zlecenia jest najistotniejsza w sprawie, lecz fakt, że w całym spornym okresie ubezpieczona w ogóle nie wykonywała umowy zlecenia i nie otrzymywała z tego tytułu żadnego wynagrodzenia.

W konsekwencji sąd uwzględnił odwołanie w całości i w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 2 kpc orzekł o przyznaniu ubezpieczonej prawa do zasiłku chorobowego za okres począwszy od dnia 1 października do 26 listopada 2021 r.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3. (...)

10.10.2022