Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2022 roku

Sąd Okręgowy w Poznaniu XIV Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Pile

w składzie następującym:

Przewodniczący sędzia Jan Sterczała

Protokolant p.o. stażysty Agata Nagórna

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2022 roku w Pile

sprawy z powództwa N. P., T. P.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A w W.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  nie obciąża powodów obowiązkiem zwrotu pozwanemu kosztów procesu.

Jan Sterczała

Sygn. akt XIV C 993/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 lipca 2020 roku, skierowanym przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W., powodowie N. P. i T. P. wnieśli o zasądzenie:

⚫

kwoty po 80.00 zł na rzecz każdego z powodów, łącznie 160.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami, liczonymi od dnia 25 kwietnia 2020 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i ból po śmierci osoby najbliższej – syna S. P.;

⚫

kwoty 13.606,29 zł solidarnie na rzecz powodów, tytułem odszkodowania za poniesione koszty pogrzebu, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, liczonymi od dnia 25 kwietnia 2020 roku do dnia zapłaty.

Ponadto powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanego na ich rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu podano, że w dniu 16 sierpnia 2010 roku doszło do wypadku komunikacyjnego, na skutek którego śmierć poniósł S. P. – syn powodów. Niniejszym pozwem powodowie dochodzą zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną śmiercią osoby bliskiej. Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego kwestionował okoliczności, w jakich doszło do śmierci S. P. i początkowo odmówił powodom wypłaty zadośćuczynienia. (k.5-16)

W odpowiedzi na pozew, pozwany wniósł o oddalenie roszczeń powodów w całości oraz zasądzenie od powodów na jego rzecz kosztów procesu, kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych z uwzględnieniem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu wskazał, iż roszczenia powodów są całkowicie nieuzasadnione, bowiem do wypadku komunikacyjnego i śmierci ich syna doszło z wyłącznej jego winy, na skutek naruszenia przepisów Prawa o ruchu drogowym i zasad zdrowego rozsądku. Ponadto wskazał, iż na mocy decyzji z dnia 9 maja 2013 roku po uwzględnieniu przyczynienia się zmarłego do powstania szkody w 90% przyznał na rzecz N. P. (za pośrednictwem (...) Centrum (...)) kwotę 2.000 zł tytułem zadośćuczynienia i na rzecz T. P. (za pośrednictwem (...) S.A.) kwotę 3.360,63 zł tytułem zadośćuczynienia i zwrotu kosztów związanych z pogrzebem S. P.. W jego ocenie ww. decyzje były błędne i nie podtrzymuje zajętego w nich stanowiska. (k.96-109)

Na rozprawie dnia 6 września 2022 roku strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie. (k.280-282)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie N. i T. P. zawarli związek małżeński w dniu 3 marca 1984 roku przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w Z.. Małżonkowie prowadzili wspólne gospodarstwo rolne. Ze związku małżeńskiego mieli sześcioro dzieci, w tym syna - S. P., urodzonego dnia (...) w Z., który w latach 2007 – 2010 uczęszczał do Zespołu Szkół Rolniczych w Z.. Był uczniem czteroletniego technikum w zawodzie technik rolnik. Cechowało go pogodne usposobienie i pozytywne nastawienie do otaczającego go środowiska. Miał dobry kontakt z rówieśnikami, chętnie angażował się w prace na rzecz klasy i szkoły. S. P. grał w piłkę nożną. Był zawodnikiem (...) T., gdzie grał na pozycji napastnika Systematycznie uczestniczył w treningach oraz rozgrywanych meczach.

S. P. chętnie pomagał rodzicom z prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Kupił sobie nawet małego cielaka, o którego dbał, a za pieniądze z jego sprzedaży zrobił kurs prawa jazdy. Jego marzeniem było m.in. kupno motoru. W planach na przyszłość jawiło się przejęcie gospodarstwa rodziców. Relacje S. P. z rodzicami i rodzeństwem były bardzo dobre. Zawsze chętnie stawał w obronie braci i sióstr i był z nimi zżyty.

W nocy z 15/16 sierpnia 2010 roku S. P. wraz z kolegami uczestniczył w dożynkach gminnych w T., gdzie spożywał alkohol. 16 sierpnia 2010 roku około godziny 4:55 w miejscowości M., oznakowanej tablicami informacyjnymi E-17a oraz E-18a doszło do wypadku samochodowego. Kierujący pojazdem marki C. (...) o nr rejestracyjnym (...) W. K., poruszając się z prędkością ok. 60 km/h, nie zauważył leżącego na jezdni, pomiędzy latarniami, w miejscu mocno zacienionym przez gałęzie korony drzewa, S. P. i potrącił go. S. P. w wyniku wypadku doznał silnych obrażeń m.in. rozległych złamań, stłuczenia i zgniecenia mózgu, pnia mózgu i móżdżka, rozerwania kręgosłupa szyjnego u podstawy czaszki, rdzenia przedłużonego, rozerwania płuca lewego, żeber, stłuczenia wątroby. Na skutek doznanych obrażeń i ostrej niewydolności oddechowo – krążeniowej pochodzenia centralnego, powodującej rozległy uraz czaszkowo – mózgowo – rdzeniowy S. P. poniósł śmierć na miejscu.

Dopuszczalna prędkość na ww. odcinku drogi wynosiła 90 km/h. Jezdnia nie posiadała linii dzielącej jej na dwa pasy ruchu. Po obu stronach znajdowały się trawiaste pobocza o szerokości 2,50 m i 1,80 m. Droga oświetlona była umiejscowionymi na słupach energetycznych latarniami. Tego dnia zachmurzenie było niewielkie.

Kierujący pojazdem nie podjął żadnych działań zmierzających do udzielenia pomocy pokrzywdzonemu, któremu groziło bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia i odjechał z miejsca wypadku.

Prokuratura Rejonowa w Złotowie prowadziła przeciwko W. K. postępowanie przygotowawcze pod sygn. Ds. 1318/10. Na mocy postanowienia z dnia 25 sierpnia 2010 roku przeprowadzona została opinia biegłego sądowego z dziedziny rekonstrukcji wypadków drogowych mgr. inż. T. W.. Ustalono wówczas, iż do zdarzenia doszło na skutek niezgodnego z przepisami ruchu drogowego zachowania zmarłego S. P.. Ponadto stwierdzono, iż kierujący samochodem osobowym W. K. nie przyczynił się do zaistnienia niniejszego wypadku.

Wobec W. K. toczyło się jednak postępowanie karne o przestępstwo z art. 162 § 1 k.k. (nieudzielenie pomocy), w sprawie o sygnaturze akt II K 1023/10. Wyrokiem z dnia 18 maja 2011 roku Sąd Rejonowy w Złotowie uznał oskarżonego za winnego zarzucanego mu czynu. i wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem na okres próby lat 4. Ponadto oddał go pod dozór kuratora i orzekł grzywnę. Niniejszy wyrok jest prawomocny.

W chwili zdarzenia kierującego samochodem osobowym marki C. (...) łączyła z pozwanym umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, potwierdzona polisą nr (...).

O wypadku syna powodowie dowiedzieli się od sąsiada, który wówczas wybierał się na ryby. Zapukał do drzwi ich i poinformował, że ich syn leży niedaleko domu w kałuży krwi i że nie jest mu wiadome, czy żyje. N. i T. P. niezwłocznie pobiegli na miejsce zdarzenia. Lekarze z pogotowia ratunkowego stwierdzili zgon syna powodów. Powódka była roztrzęsiona. Konieczne okazało się podanie jej środków uspokajających.

Pismem z dnia 19 marca 2020 roku powodowie za pośrednictwem radcy prawnego R. P. z Kancelarii Adwokatów i Radców Prawnych (...) R. z siedzibą w Ł. zgłosili pozwanemu szkodę i wezwali go do zapłaty następujących kwot tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w związku z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 16 sierpnia 2010 roku, w wyniku którego śmierć poniósł S. P.:

⚫

na rzecz N. P. – kwoty 120.000 zł,

⚫

na rzecz T. P. – kwoty 120.000 zł,

Powodowie w niniejszym piśmie wezwali również pozwanego do zapłaty kwot po 80.000 zł na rzecz każdego z członków rodzeństwa zmarłego. Ponadto wnieśli o zwrot kosztów pogrzebu w kwocie 13.246,29 zł na ich rzecz oraz po 619 zł na rzecz innych pokrzywdzonych wymienionych w ww. piśmie.

W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwany na mocy decyzji z dnia 24 kwietnia 2020 roku powołując się na brak odpowiedzialności kierującego pojazdem u niego ubezpieczonym, odmówił przyjęcia odpowiedzialności za skutki wypadku z dnia 18 sierpnia 2010 roku i przyznania na ich rzecz żądanych kwot tytułem zadośćuczynienia.

Powódka N. P. ma 59 lat. W chwili śmierci S. P. miała 47 lat. Strata syna była dla powódki silnym urazem psychicznym. Początkowo nie mogła pogodzić się z jego nagłym odejściem i nieobecnością. Powódka korzystała z pomocy i wsparcia psychiatrycznego. W chwili obecnej, nadal odczuwa stany obniżonego nastroju, niepokój i smutek. Wraz z mężem często wspomina syna, odwiedza jego grób i wyobraża sobie jak wyglądałoby ich obecne życie, gdyby S. P. żył. Niekiedy miewa koszmary.

Powód T. P. po zdarzeniu z dnia 16 sierpnia 2010 roku czynił sobie wyrzuty, gdyż według początkowego planu to on miał odebrać syna z dożynek. Odczuwał ból, żal, smutek i tęsknotę. Powód dużo rozmawiał z synem, byli najlepszymi przyjaciółmi, których dzieliła wspólna pasja. Planował przekazać mu gospodarstwo rolne. Wypadek syna, skutkujący śmiercią wpłynął niekorzystnie na T. P.. Na skutek jego utraty, powód podupadł na zdrowiu, stracił motywację i chęć do prowadzenia gospodarstwa.

/ odpis skrócony aktu urodzenia S. P.(k.20), odpis skrócony aktu zgonu (k.21), odpis skrócony aktu małżeństwa (k.22),wydruk z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (k.23), karta statystyczna i karta zgonu (k.24-26), protokół oględzin i otwarcia zwłok (k.27-33), odpis wyroku sądu Rejonowego w Złotowie z dnia 18.05.2011r.(k.34-35), zaświadczenie i opinia o uczniu (k.36-37), opinia o zawodniku (k.38), dokumentacja medyczna powódki (k.47-51), historia rachunków (k.52-63), zgłoszenie szkody z dnia 19.03.2020r. (k.64-71),decyzje z dnia 24.04.2020r. (k.72-75), decyzje z dnia 09.05.2013r.(k.115-116), polecenia przelewów (k.117-118), odpis opinii mgr. inż. T. W. z dnia 30.09.2010r. (k.119-122v.), pismo procesowego pozwanego z dnia 04.05.2021r. (k.133-137), pismo procesowe pozwanego z dnia 10.03.2022r. (k.211-212), pismo procesowe powodów z dnia 11.03.2022r. (k.214-219), pismo procesowe powodów z dnia 13.06.2022r. (k.257-267), opinia biegłego J. S. (1) z dnia 29.12.2021r. (k.179-191), opinia uzupełniająca (k.227-232), zeznania świadka M. O. (k.139-140), zeznania świadka B. P. (k.140-141), zeznania biegłego J. S. (k.280-282)/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o następującą ocenę dowodów:

W powyższym stanie faktycznym nie kwestionowano faktu zaistnienia wypadku, zawarcia umowy ubezpieczenia OC i jej treści. Różnica stanowisk dotyczyła przede wszystkim kwestii ustalenia winy za zdarzenie z dnia 16 sierpnia 2010 roku, a tym samym odpowiedzialności pozwanego, zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia.

W ustaleniu powyższego stanu faktycznego, Sąd oparł się m.in. na zgromadzonych w aktach przedmiotowej sprawy dokumentach, których autentyczność i wiarygodność nie budziła wątpliwości i nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania. Sąd uznał wszystkie zgromadzone dokumenty za w pełni wiarygodny materiał dowodowy. Przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło na dokonanie ustaleń bardziej ścisłych, w szczególności w zakresie przyczyn tragicznego wypadku z dnia 16 sierpnia 2010 roku i ustalenia odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego. W tym też zakresie – zgodnie z inicjatywą stron, Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe również z osobowych źródeł dowodowych, jak i dowód z opinii biegłego.

W całości zasługuje na wiarę opinia biegłego z dziedziny techniki samochodowej i rekonstrukcji wypadków drogowych J. S. (1). Zadaniem biegłego było ustalenie przyczyn i przebiegu wypadku z dnia 16 sierpnia 2010 roku i ustalenie poprawności zachowania kierowcy samochodu osobowego W. K., w szczególności zachowania reguł ostrożności, możliwości uniknięcia kolizji i dostrzeżenia leżącego pieszego. Sporządzona przez biegłego opinia nie budzi wątpliwości i dlatego stanowi pełnoprawny materiał dowodowy w oparciu o który ustalone zostały fakty kluczowe dla rozstrzygnięcia sprawy. Opinia została poprawnie skonstruowana, zawiera jednoznaczne i precyzyjne odpowiedzi na postawioną tezę dowodową, a poczynione przez biegłego ustalenia i wnioski znajdują w treści opinii należyte uzasadnienie. Na wniosek stron biegły sporządził opinię uzupełniającą, w której udzielił dokładnych i rzeczowych odpowiedzi na pytania postawione przez obie strony w pismach procesowych. Opinię tą Sąd uznał za spójną, logiczną i zrozumiałą. Wskazać należy, że opinie te sporządzone zostały przez specjalistę dysponującego nie tylko specjalistyczną wiedzą, ale i niezbędnym doświadczeniem życiowym. Analiza ich treści pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, iż zostały one opracowane zgodnie z zasadami wiedzy fachowej, po dokładnym zapoznaniu się ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Ponadto biegły podczas przesłuchania na rozprawie w dniu 6 września 2022 roku wskazał na czym opierał się badając przedmiotową sprawę i sporządzając opinie. Jego wypowiedzi były wiarygodne i konsekwentne. Zdaniem sądu opinia biegłego była jednoznaczna i bez wątpliwości wskazywała, że to zmarły S. P. przyczynił się w 100% do zaistniałego wypadku.

Na wiarę zasługują zeznania świadków M. O. (2) i B. P. (2), które są córkami powodów i siostrami zmarłego S.. Są to więc świadkowie blisko spokrewnieni ze stroną postepowania i tym samym mogli być zainteresowani rozstrzygnięciem sprawy na ich korzyść. Mimo tego w zeznaniach świadków nie sposób dopatrzeć jakichkolwiek przekłamań, czy braku logiki, przeciwnie – ich wypowiedzi są bardzo konkretne i szczegółowe. Świadkowie przedstawili, jak wypadek z dnia 16 sierpnia 2010 roku wpłynął na życie powodów i jak wyglądało ono przed ww. zdarzeniem. Sąd nie znalazł podstaw, żeby świadkom odmówić wiary, jednak zeznania te zważając na okoliczności niniejszej sprawy nie miały zbyt dużego znaczenia dla jej rozstrzygnięcia.

Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt. 2 k.p.c. pominął dowód z opinii psychiatry i przesłuchania stron uznając je za nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy, bowiem ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności z opinii biegłego z dziedziny rekonstrukcji wypadków drogowych ustalono przebieg i przyczyny zdarzenia z dnia 16 sierpnia 2010 roku.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W pozwie z dnia 20 lipca 2020 roku powodowie sformułowali roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia. Roszczenia te wiążą się ze śmiercią S. P., który poniósł śmierć na skutek wypadku z dnia 16 sierpnia 2010 roku. Roszczenie to ma charakter odszkodowawczy; jego celem jest naprawienie szkody doznanej przez powodów wskutek śmierci syna. Powodowie skierowali te roszczenia do Towarzystwa (...) SA z siedzibą w W..

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawała okoliczność, iż w dniu 16 sierpnia 2010 roku w M., doszło do wypadku drogowego, w którym przejechany został S. P. i w wyniku którego doznał poważnych obrażeń ciała skutkujących jego śmiercią.

Poza sporem w przedmiotowej sprawie pozostawał również fakt, że legitymowanym biernie w niniejszej sprawie było pozwane towarzystwo ubezpieczeń, na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody spowodowane ruchem tych pojazdów, którą w dniu zdarzenia objęty był samochód osobowy, kierowany przez W. K..

Zgodnie z art. 446 § 4 k.c., sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę spowodowaną m.in. śmiercią dziecka.

Ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego ponosi odpowiedzialność w granicach odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody. (art. 436 § 1 w zw. z art. 822 k.c. i w zw. z art. 34 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych). Odpowiedzialność posiadacza pojazdu mechanicznego wynika z art. 436 § 1 w zw. z art. 435 § 1 k.c. W myśl tych przepisów odpowiedzialność kierującego pojazdem mechanicznym za szkodę na osobie jest odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka, co oznacza, że może on uwolnić się od tej odpowiedzialności tylko wówczas, gdy szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej, albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Wobec tego, możliwość uchylenia się od odpowiedzialności istnieje jedynie wówczas, gdy wykazane zostanie wystąpienie jednej z wymienionych okoliczności egzoneracyjnych.

Odpowiedzialność z tytułu ryzyka jest wyłączona, gdy pomiędzy zachowaniem poszkodowanego a szkodą zachodzi bezpośredni związek przyczynowy, w tym znaczeniu, że gdyby nie zachowanie poszkodowanego do wypadku w ogóle by nie doszło.

W niniejszej sprawie, ze zgromadzonego w aktach sprawy materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż do wypadku w wyniku którego śmierć poniósł syn powodów doszło na skutek naruszenia przez niego przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym, a konkretnie zasad określonych w art. 3 ust. 1., który mówi o tym, że uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga - szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. W tym miejscu podkreślić należy, iż S. P., będąc pod wpływem alkoholu, w miejscu nieoświetlonym latarniami ulicznymi i silnie zacienionym, osłoniętym rozłożystą koroną drzewa, położył się na jezdni, stanowiąc tym samym trudną do zauważenia przeszkodę dla kierującego pojazdem. Zachowanie to było nieodpowiednie i niedopuszczalne, stworzyło stan zagrożenia i bezpośrednio doprowadziło do zdarzenia komunikacyjnego.

Opinia biegłego potwierdza, iż kierujący samochodem osobowym marki C. (...) W. K. w żaden sposób nie przyczynił się do wyżej opisanego wypadku. Po pierwsze wskazać należy, że poruszał się on z prędkością 60 km/h na odcinku drogi na której dopuszczalna prędkość wynosiła 90 km/h, czyli prędkością niższą niż ustalona, a do wypadku doszło na drodze suchej. Prędkość ta zatem nie była niebezpieczna i nadmierna. Powołani biegli (zarówno w postępowaniu przygotowawczym jak i w niniejszej sprawie) jednoznacznie wskazywali, że kierowca nie miał szans na rozpoznanie leżącego wyłącznie w strumieniu świateł mijania, a tym samym na zareagowanie i zahamowanie pojazdu. Możliwe by to było z odległości 20 m i gdyby kierowca poruszał się z prędkością ok. 35 km/h. Ubiór S. P., który w dzień wypadku miał na sobie bluzę z długim rękawem koloru czarno zielonego, niebiesko-białe krótkie spodenki w kratę, a więc rzeczy mało kontrastujące z nawierzchnią jezdni, dodatkowo utrudniał powyższe.

Wobec tego, zmarły S. P. był osobą wyłącznie winną zaistniałej sytuacji, co wyłącza odpowiedzialność kierującego pojazdem i tym samym odpowiedzialność pozwanego.

Sąd pragnie podkreślić, iż ma świadomość, że śmierć dziecka jest dla rodziców traumatycznym przeżyciem, które niejako zaburza naturalny porządek świata. Wiąże się z mieszanką trudnych, bolesnych emocji: złości, żalu, gniewu, rozpaczy, czy poczucia niesprawiedliwości, jednakże w świetle wyżej wskazanych okoliczności faktycznych przyznanie powodom zadośćuczynienia za doznaną krzywdę byłoby niezgodne z przepisami prawa. W efekcie niniejsze powództwo należało oddalić, o czym Sąd orzekł w punkcie pierwszym wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c. Zgodnie z nim w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego statuują tym samym zasadę, że wprawdzie wynik procesu z reguły decyduje o obowiązku zwrotu kosztów przeciwnikowi, niemniej nie jest to obowiązek nieograniczony i podlega ocenie z punktu widzenia zasad słuszności. Jednocześnie Kodeks nie konkretyzuje pojęcia "wypadków szczególnie uzasadnionych", pozostawiając ich kwalifikację, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy, sądowi (por.m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 1973 r., II CZ 210/73, LEX nr 7366). Zastosowanie przez Sąd art.102 k.p.c. powinno być oceniane w całokształcie okoliczności, które by uzasadniały odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. Do kręgu tych okoliczności należy zaliczyć zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i fakty leżące na zewnątrz procesu zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1974 r., II CZ 223/73, LEX nr 7379 i z dnia 28 stycznia 2011 r., I UZ 152/10, LEX nr 1375333). Do wypadków szczególnie uzasadnionych w rozumieniu art. 102 k.p.c. można także zaliczyć sytuacje wynikające z charakteru żądania poddanego rozstrzygnięciu sądu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 września 1973 r., I CZ 122/73, OSNC 1974/5/98 i z dnia 19 października 2012 r., V CZ 43/12, LEX nr 1243106). Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego.

Kierując się zatem zasadą słuszności, a także sytuację majątkową powodów, która niewątpliwie jest ciężka i która to była się podstawą do korzystania przez nich z częściowego zwolnienia od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych uznał, że w niniejszej sprawie wystąpiły przesłanki do odstąpienia od obciążania powodów zwrotem poniesionych przez stronę przeciwną kosztów procesu. Za powyższym przemawia również porównanie sytuacji ekonomicznej powodów, jako osób fizycznych z dochodem na poziomie minimalnym, a pozwanego – potentatem na krajowym rynku ubezpieczeń. Marginalnie podkreślić należy, że powództwo nie było oczywiście bezzasadne w chwili wniesienia. Powodowie bowiem mogli mieć subiektywne przekonanie o zawinieniu kierowcy samochodu osobowego i zasadności przyznania im zadośćuczynienia. Dopiero w toku niniejszego postępowania, na podstawie dowodu z opinii biegłego, ustalone zostały przyczyny i przebieg zdarzenia, przesądzający o konieczności oddalenia powództwa.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie wyższej przytoczonych przepisów prawa orzeczono jak w sentencji wyroku.

sędzia Jan Sterczała