Dnia 21 listopada 2022 r.
Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: sędzia Monika Rosłan - Karasińska
Protokolant: sekr. sądowy Marta Jachacy
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 października 2022 r. w Warszawie
sprawy M. G. - prowadzącej działalność gospodarczą pod (...) w W. (płatnika składek)
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.
z udziałem zainteresowanych: A. R., K. Ś.
o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym
na skutek odwołania M. G.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.
z dnia 25 czerwca 2021 r. nr (...) (dot. A. R.)
z dnia 24 czerwca 2021 r. nr (...) (dot. K. Ś.)
1. zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 25 czerwca 2021 r. nr (...) (dot. A. R.) w ten sposób, że stwierdza, iż Pani A. R. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) M. G. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu od 01 marca 2020 r.,
2. zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 24 czerwca 2021 r. nr (...) (dot. K. Ś.) w ten sposób, że stwierdza, iż Pani K. Ś. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) M. G. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu od 01 września 2020 r.,
3. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz M. G. kwotę 360,00 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
SSO Monika Rosłan - Karasińska
M. G. w dniu 2 sierpnia 2021 r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 25 czerwca 2021 r., nr: (...). Odwołująca zarzuciła zaskarżonej decyzji naruszenie art. 58 § 1 k.c.
w związku z art. 300 k.p., ponieważ umowa zlecenia zawarta pomiędzy (...) M. G. a A. R. nie była sprzeczna z ustawą ani nie została zawarta w celu jej obejścia, a świadczenia zlecenia, które faktycznie było wykonywane. Mając na uwadze powyższe odwołująca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i stwierdzenie, że A. R. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) M. G., od dnia 1 marca 2020 r. oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu odwołania płatnik składek wskazał, że zainteresowana została początkowo zatrudniona na zasadzie współpracy, a następnie w ramach umowy zlecenia ze względu na zapotrzebowanie na usługi manicure i stylizacji paznokci dla mam, których dzieci przebywały w (...) oraz dla innych osób. Za prawidłowość zgłoszeń i ich terminowość odpowiadało biuro rachunkowe, z którym odwołująca zawarła umowę. Zgłoszone dowody na okoliczność faktycznego świadczenia pracy na podstawie umowy zlecenia przez ubezpieczoną wskazują, że nie ma podstaw do zanegowania podlegania przez A. R. ubezpieczeniom z tytułu umowy zlecenia ( odwołanie z dnia 2 sierpnia 2021 r., k. 3-9 a. s.).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oraz o zasądzenie od odwołującej na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Organ rentowy wskazał, że dokument zgłoszeniowy A. R. do ubezpieczeń społecznych wpłynął po obowiązującym terminie w dniu 3 maja 2020 r. Dokumenty rozliczeniowe za marzec, maj i lipiec 2020 r. składane były za ubezpieczoną również po obowiązującym terminie. Przedłożony przez strony wydruk rezerwacji usług zabiegów kosmetycznych ze wskazanym imieniem pracownika (...), do którego zlecenie było kierowane, nie jest dowodem, aby dotyczył on zainteresowanej. Wydruk listy wizyt dowodzi jedynie zgłoszeń a nie faktycznie wykonywanej pracy. W ocenie ZUS nie przedstawiono żadnej osoby faktycznie korzystającej z usług kosmetycznych świadczonych przez ubezpieczoną, ponieważ oświadczenie świadka, które wpłynęło do organu rentowego, zostało niepodpisane, a w związku z tym jest niewiarygodne. Organ rentowy wskazał, że przyczyną składania dokumentów po obowiązującym terminie nie były notoryczne awarie platformy PUE
w pierwszym okresie trwania pandemii, ponieważ termin zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych przypadł na początek marca 2020 r. Zdaniem organu rentowego przedstawiona dokumentacja kadrowo-płacowa została sporządzona dla uwiarygodnienia faktu zatrudnienia A. R., zaś celem i zamiarem stron stosunku pracy nie była faktyczna realizacja postanowień wynikających z umowy zlecenia a jedynie umożliwienie wykazania przez płatnika liczby zatrudnionych w celu uzyskania subwencji finansowej z (...) Funduszu (...) w wysokości 72.000 złotych. W związku z tym zawarta umowa była nieważna (
odpowiedź na odwołanie z dnia 25 sierpnia 2021 r., k. 12-14 a. s.).
M. G. w dniu 2 sierpnia 2021 r. złożyła również odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 24 czerwca 2021 r., nr: (...). Odwołująca zarzuciła zaskarżonej decyzji naruszenie art. 58 § 1 k.c.
w związku z art. 300 k.p., ponieważ umowa zlecenia zawarta umowa pomiędzy (...) M. G. a K. Ś. nie była sprzeczna z ustawą ani nie została zawarta w celu jej obejścia, a świadczenia zlecenia, które faktycznie było wykonywane. Mając na uwadze powyższe, odwołująca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i stwierdzenie, że K. Ś. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) M. G. od dnia 1 września 2020 r. oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu odwołania płatnik składek wskazał, że zatrudnił ubezpieczoną już
od 1 czerwca 2020 r. ze względu na swoją zaawansowaną ciążę, lecz została zgłoszona do ubezpieczeń dopiero od 1 września 2020 r. w dniu 24 października 2020 r. K. Ś. jest dyplomowanym logopedą a spotkania z dziećmi i ich rodzicami odbywała w siedzibie firmy przy ul. (...) zgodnie z harmonogramem zajęć. Ubezpieczona jest dyplomowanym logopedą i świadczy usługi diagnozy oraz terapii dzieci. K. Ś. przyjmowała pacjentów
z wadami wymowy, alalią, zaburzeniami ze spektrum autyzmu oraz opóźnionym rozwojem mowy, prowadziła konsultacje i regularną terapię logopedyczną dzieci, przeprowadzała diagnozy oraz organizowała zajęcia grupowe dla dzieci uczęszczające do (...) nakierunkowane na wspomaganie rozwoju mowy z elementami logorytmiki. W pozostałym zakresie jej stanowisko było tożsame z argumentacją przedstawioną w odwołaniu dotyczącym A. R. (
odwołanie z dnia 2 sierpnia 2021 r., k. 3-10 a. s. VII U 1141/21).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oraz o zasądzenie od odwołującej na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Organ rentowy wskazał, że dokument zgłoszeniowy K. Ś. do ubezpieczeń społecznych wpłynął po obowiązującym terminie w dniu 24 października 2020 r. Dokumenty rozliczeniowe za wrzesień i październik 2020 r. oraz za styczeń i luty 2021 r. składane były za ubezpieczoną również po obowiązującym terminie. Z analizy harmonogramu zajęć wynika, że zajęcia były prowadzone przez K. Ś. w październiku 2020 r., podczas gdy w okresie od 20 października 2020 r. do 2 listopada 2020 r. zgłosiła niezdolność do pracy z powodu choroby z tytułu zatrudnienia u innego pracodawcy ze względu na potrzebę regenerację sił
i odzyskanie zdolności do pracy. Zatem osoba wykonująca pracę zarobkową w trakcie zwolnienia lekarskiego traci prawo do zasiłku chorobowego. ZUS zaakcentował, że dwa oświadczenia świadków potwierdzających wykonywanie pracy przez ubezpieczoną są niewiarygodne, ponieważ z jednym z nich pracowała, zaś organ rentowy nie zidentyfikował jego jako osoby zgłoszonej do ubezpieczeń przez płatnika składek. W zakresie przyczyn zgłoszenia zainteresowanej do ubezpieczeń społecznych po obowiązującym terminie płatnik składek nie przedłożył żadnych potwierdzeń komunikatów, które pojawiły się przy próbie złożenia dokumentów na platformie PUE. Organ rentowy uznał zatem, że zawarta umowa, jako naruszająca zasadę współżycia społecznego polegająca na świadomym osiąganiu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych jego uczestników, jest nieważna w rozumieniu art. 58 § 2 k.c. (
odpowiedź na odwołanie z dnia 25 sierpnia 2021 r., k. 12-14 a. s. VII U 1141/21).
Sąd na postawie art. 219 k.p.c. połączył sprawę VII U 1141/21 ze sprawą VII U 1140/21 celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia oraz prowadzenia dalej pod sygnaturą VII U 1140/21 ( zarządzenie z dnia 24 września 2021 r., k. 22 a. s. VII U 1141/21).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny w stosunku do A. R.:
Odwołująca umieściła na stronie olx.pl ogłoszenie, w którym wskazała, że poszukuje nowego pracownika w ramach umowy zlecenie. W odpowiedzi A. R. zgłosiła swoją kandydaturę, w związku z czym została przeprowadzona rozmowa kwalifikacyjna ( przesłuchanie odwołującej i ubezpieczonej A. R., k. 293-294 a. s.).
Płatnik składek w dniu 3 lutego 2020 r. zawarł z A. R. umowę zlecenia zobowiązując ją do świadczenia usług kosmetycznych na czas nieokreślony
z wynagrodzeniem w wysokości 50% ceny wykonanej usługi brutto (
umowa zlecenia numer: (...) z dnia 3 lutego 2020 r., akta ZUS).
A. W. świadczy usługi księgowe dla płatnika składek. Zgłoszenie A. R. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych nastąpiło w dniu 15 kwietnia 2020 r.
z uwagi na wprowadzone obostrzenia związane z epidemią COVID-19 oraz niedziałającą platformą PUE. Przy wykonywaniu prób logowania do platformy pojawiały się komunikaty pod tytułem ,,błąd połączenia z serwerem”. Zgłoszenie nastąpiło w elektronicznej formie przez platformę (...). (
zeznania świadka A. W., k. 121-124 i 234 a. s.).
A. R. pracowała w (...) przy ulicy (...) w W. w (...). Ubezpieczona świadczyła usługi, jako kosmetyczka, w ramach stylizacji paznokci. Przełożonym zainteresowanej była M. G., która zlecała jej czynności do wykonania. A. R. pracowała w godzinach popołudniowych i wieczornych (
listy wizyt, akta ZUS, zeznania świadków Ż. B., B. D., A. W. i K. B. oraz przesłuchanie odwołującej i ubezpieczonych K. Ś. i A. R., k. 67-69, 74-76,
k. 121-124, 145-147, 235 i 293-294 a. s.).
Współpracownikami ubezpieczonej były Ż. B. i B. D. ( zeznania świadków Ż. B. i B. D., k. 67-69, 74-76 a. s.).
Płatnik składek wypłacał ubezpieczonej należne jej wynagrodzenie w okresie od marca 2020 r. do grudnia 2020 r. ( potwierdzenia wykonania przelewów, akta ZUS).
A. R. uzyskała dochód z tytułu realizowania umowy zlecenia w 2020 r.
w wysokości 7.641,68 złotych (
informacja o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach
i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy w 2020 r. – PIT 11, akta ZUS).
Płatnik składek uzyskał subwencję z (...) Funduszu (...) w wysokości 72.000 złotych ( dokumenty z (...) Funduszu (...), k. 248-274 a. s.).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w dniu 28 kwietnia 2021 r. zawiadomił M. G. i A. R. zgodnie z art. 61 § 1 i 4 k.p.a. w związku z art. 123 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych o wszczęciu
z urzędu postępowania w sprawie prawidłowości zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych
i wysokości podstaw wymiaru składek na te ubezpieczenia za zainteresowaną z tytułu zawartej umowy zlecenia z płatnikiem składek. Organ rentowy po zakończeniu postępowania wyjaśniającego wydał zaskarżoną decyzję z dnia 25 czerwca 2021 r., nr: (...) na podstawie art. 83 ust. 1 i art. 68 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p. Organ rentowy stwierdził, że A. R., jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia
u płatnika składek, nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu od dnia 1 marca 2020 r. (
zawiadomienia z dnia 28 kwietnia 2021 r. i decyzja
z dnia 25 czerwca 2021 r., akta ZUS).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny w stosunku do K. Ś.:
K. Ś. w dniu 9 października 2013 r. uzyskała tytuł magistra na kierunku logopedia z audiologią na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu (...) w L. ( dyplom z dnia 9 października 2013 r., akta ZUS).
Ubezpieczona dowiedziała się o możliwości zatrudnienia u płatnika składek poprzez stronę internetową (...) na której zostało umieszczone ogłoszenie dotyczące pozyskania zleceniobiorcy. W wyniku powyższego M. G. przeprowadziła rozmowę kwalifikacyjną z ubezpieczoną ( przesłuchanie ubezpieczonej K. Ś., k. 235 a. s.).
Odwołująca dążyła do zatrudnienia nowego pracownika w celu przekazania swoich pacjentów ze względu na zbliżające się rozwiązanie ciąży ( przesłuchanie odwołującej, k. 293-294 a. s.).
Płatnik składek w dniu 1 czerwca 2020 r. zawarł z K. Ś. umowę zlecenia zobowiązując ją do świadczenia usług diagnostycznych oraz terapii logopedycznej i terapii integracji sensorycznej na czas nieokreślony z wynagrodzeniem w wysokości 40 złotych netto za godzinę ( umowa zlecenia numer: (...) z dnia 1 czerwca 2020 r., akta ZUS).
A. W. świadczy usługi księgowe dla płatnika składek. Zgłoszenie K. Ś. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych nastąpiło w dniu 24 października 2020 r. z uwagi na wprowadzone obostrzenia związane z epidemią COVID-19 oraz niedziałającą platformą PUE. Przy wykonywaniu prób logowania do platformy pojawiały się komunikaty pod tytułem ,,błąd połączenia z serwerem”. Zgłoszenie nastąpiło w elektronicznej formie przez platformę (...). ( zeznania świadka A. W., k. 121-124 i 234 a. s.).
K. Ś. prowadziła terapię logopedyczną oraz integrację sensoryczną
w (...). Jej klientami byli dzieci, z którymi prowadziła ćwiczenia językowe. Dodatkowo zajmowała się prowadzeniem badań przesiewowych. Wykonywała swoją pracę
w godzinach popołudniowych (
zeznania świadków B. D., M. B., E. O. (1) i A. W. oraz przesłuchanie ubezpieczonej K. Ś.
i odwołującej, k. 74-76, 79-81, 88-90 121-124, 235 i 293-294 a. s.).
Współpracownikami K. Ś. były B. D. i K. B. ( zeznania świadków B. D., k. 74-76 a. s.).
E. O. (2) przyprowadzała swoje dziecko na zajęcia prowadzone przez K. Ś.. Kontaktowała się ona z ubezpieczoną podczas przywożenia i odbierania dziecka z ćwiczeń logopedycznych ( zeznania świadków E. O. (2), k. 88-90 a. s.).
Przełożonym zainteresowanej była M. G. ( zeznania świadków B. D., k. 74-76 a. s.).
Ubezpieczona przepracowała 29 godzin w czerwcu 2020 r., 41 godzin w lipcu 2020 r., 26 godzin w sierpniu 2020 r., 37 godzin we wrześniu 2020 r., 16 godzin w październiku
2020 r., 31 godzin w listopadzie 2020 r., 27,5 godzin w grudniu 2020 r., 31 godzin w styczniu 2021 r., 29 godzin w lutym 2021 r. i 33 godzin w marcu 2021 r. (
grafiki wizyt pacjentów
u ubezpieczonej za okres od czerwca 2020 r. do marca 2021 r., akta ZUS)
Płatnik składek wypłacał ubezpieczonej należne jej wynagrodzenie w okresie od czerwca 2020 r. do kwietnia 2021 r. ( historia rachunku, akta ZUS).
K. Ś. uzyskała dochód z tytułu realizowania umowy zlecenia w 2020 r.
w wysokości 7.837,80 złotych (
informacja o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach
i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy w 2020 r. – PIT 11, akta ZUS).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w dniu 28 kwietnia 2021 r. zawiadomił M. G. i K. Ś. zgodnie z art. 61 § 1 i 4 k.p.a. w związku z art. 123 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych o wszczęciu
z urzędu postępowania w sprawie prawidłowości zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych
i wysokości podstaw wymiaru składek na te ubezpieczenia za zainteresowaną z tytułu zawartej umowy zlecenia z płatnikiem składek. Organ rentowy po zakończeniu postępowania wyjaśniającego wydał zaskarżoną decyzję z dnia 24 czerwca 2021 r., nr: (...) na podstawie art. 83 ust. 1 i art. 68 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 58 § 1 k.c. w związku` z art. 300 k.p. Organ rentowy stwierdził, że K. Ś., jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia
u płatnika składek, nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu od dnia 1 września 2020 r. (
zawiadomienia z dnia 28 kwietnia 2021 r. i decyzja z dnia 24 czerwca 2021 r., akta ZUS).
Powyższe stany faktyczne Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych, zeznań świadków Ż. B., B. D., A. W., K. B., M. B. i E. O. (1) oraz przesłuchania w charakterze stron odwołującej i ubezpieczonych K. Ś. i A. R..
Dowody z dokumentów zostały ocenione jako wiarygodne, gdyż korespondowały ze sobą oraz z osobowymi źródłami dowodowymi i tworzyły spójny stan faktyczny. Sąd, wbrew stanowisku zaprezentowanemu przez organ rentowy, uznał za wiarygodne znajdujące się
w aktach rentowych listy wizyt przedstawione na okoliczność przeprowadzania przez ubezpieczoną A. R. stylizacji paznokci. Wynika z nich liczba godzin przepracowanych w poszczególnych miesiącach. Organ rentowy zakwestionował złożone dokumenty, albowiem zawierają jedynie imię (...), prze co nie można uznać, aby dotyczyły A. R.. Jednakże w ocenie Sądu za pomocą pozostałego materiału dowodowego zgromadzonego
w sprawie można było ustalić, a w szczególności zeznań świadków, że ze wskazanych dokumentów wynika, że A. R. wykonywała stylizację paznokci. Dodatkowo
w odniesieniu do K. Ś. Sąd dał wiarę harmonogramowi zajęć wynika, z których wynikało w jakich godzinach ubezpieczona realizowała umowy zlecenia. Co więcej wskazane godziny ujęte w harmonogramie korelują wprost z wypłaconymi jej wysokościami wynagrodzenia, które były uzależnione od przepracowanego czasu w ramach umowy zlecenia. Nieistotne jest, na co powołuje się organ rentowy, że K. Ś. w okresie od 20 października 2020 r. do 2 listopada 2020 r. była niezdolna do pracy z powodu choroby z tytułu zatrudnienia u innego pracodawcy. Ta okoliczność nie może wpływać na ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia u M. G., ponieważ wykonywana praca została udowodniona w rozpatrywanym przypadku.
Sąd dał wiarę wymienionym powyżej świadkom przesłuchiwanym w sprawie, ponieważ ich zeznania w przeważającej części były zbieżne i wzajemnie korelowały ze sobą, jak i z twierdzeniami odwołującej i ubezpieczonych. A. W. wiarygodnie zeznała, że biuro, w którym była zatrudniona świadczyło usługi na rzecz firmy płatnika składek, miała wielokrotnie problemy z przesłaniem deklaracji zgłoszeniowej do ubezpieczeń społecznych za osoby nowo zatrudnione, co też było bezpośrednim powodem zarejestrowania ubezpieczonych po terminie. Pozostali świadkowie, choć nie posiadali wiedzy na temat rodzaju umowy łączącego ubezpieczone z płatnikiem składek, to zbieżnie potwierdzili fakt wykonywania czynności przez ubezpieczone na rzecz odwołującej. Świadkowie Ż. B., B. D., A. W. i K. B. oraz ubezpieczona K. Ś. potwierdziły, że ubezpieczona A. R. świadczyła usługi związane ze stylizacją paznokci. Współpracownikami odwołującej były Ż. B. i B. D., zatem doskonale znały specyfikę jej pracy. Ponadto A. W. również wskazała, że dochodziło do realizowania umowy, zaś K. B. widywała ubezpieczoną podczas korzystania
z usług zakładu. W odniesieniu zaś do K. Ś., jej praca została potwierdzona przez świadków B. D., M. B., E. O. (1) i A. W.. Współpracownikami K. Ś. były B. D. i K. B., co analogicznie jak w przypadku A. R., ich zeznania Sąd uznał za w pełni wiarygodne. Dodatkowo E. O. (2) była klientką płatnika składek, gdyż przyprowadzała swoje dziecko na zajęcia prowadzone przez K. Ś.. W związku z tym Sąd dał wiarę odebranym zeznaniom
w trakcie przesłuchania ubezpieczonych i odwołującej, gdyż pozostawały one zbieżne z tym, co przedstawili wcześniej wszyscy świadkowie.
Sąd jedynie pominął przy ustalaniu stanu faktycznego treść składanych zeznań przez W. P.. Świadek nie pamiętała czy korzystała z usług świadczonych przez A. R..
Tak zgromadzony materiał dowodowy stanowił podstawę wydanego orzeczenia
w sprawie.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołania M. G. podlegały uwzględnieniu.
Sporne w rozpatrywanej sprawie było to, czy A. R. i K. Ś. podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w związku
z zatrudnieniem na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) z siedzibą w W.. Tytułem wstępu wskazać należy, że praca realizowana na podstawie umowy zlecenia stanowi jeden z tytułów do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniem emerytalnym, rentowymi i wypadkowym, jak stanowi bowiem art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (
Dz. U.
z 2021 r., poz. 423 ze zm.) ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym obowiązkowo podlegają osoby fizyczne wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy
o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia, jako podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, podlegają ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie.
Jeśli chodzi zaś o samą umowę zlecenia, to art. 734 § 1 k.c. wskazuje, że poprzez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Choć treść przepisu wyraźnie wskazuje czynności prawne, to doktryna
i orzecznictwo zgodnie wskazują, iż umowa zlecenia może obejmować również zlecenie na wykonywanie czynności faktycznych. Zlecenie jest umową konsensualną, a jej
essentialia negotii obejmują jedynie określenie czynności, którą przyjmujący zlecenie ma wykonać. Umowa zlecenia należy do kategorii umów o świadczenie usług, a więc do wykonywania czynności mieszczących się w zakresie określonym wolą stron. Strony zawierające umowę zlecenia, stosownie do treści art. 353
1 k.p.c., mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Wedle woli stron umowy zlecenie może dotyczyć tak pojedynczego wykonania konkretnej czynności, jak i wykonywania wielokrotnego, powtarzalnego, rozciągniętego w czasie. Odpowiedzialność osoby przyjmującego zlecenie jest rozpatrywana w zakresie jej starannego działania przy wykonywaniu przedmiotu zlecenia, co oznacza, że czynnikiem decydującym przy ocenie pracy tej osoby jest kryterium wykonywania przez nią czynności na określonym, ustalonym przez strony stosunku prawnego, poziomie. Oświadczenia woli zawarte w umowie zlecenia należy, zgodnie z treścią art. 65 § 1 k.c., tłumaczyć tak, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których zostały złożone, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Należy mieć również na uwadze przepis art. 65 § 2 k.c., z którego wynika, że przy umowach, a więc i w przypadku zlecenia, należy raczej badać jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Istotne jest wreszcie i to, że dla umowy zlecenia nie została przewidziana forma szczególna. Zlecenie może zostać udzielone w dowolnej formie (art. 60 k.c.), w tym także w sposób dorozumiany.
Zgodnie z art. 58 § 1 k.c., na który powołał się organ rentowy w treści zaskarżonej decyzji, czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Czynność prawna mająca na celu obejście ustawy polega na takim ukształtowaniu jej treści, które z formalnego punktu widzenia nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez ustawę zakazane.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że przy ocenie istnienia tytułu do ubezpieczenia społecznego nacisk kładzie się na ustalenie faktycznego wykonywania umowy czy działalności ( wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 26 lutego 2013 r., I UK 472/12, 24 sierpnia 2010 r. I UK 74/10, 13 listopada 2008 r., II UK 94/08). Nie wystarczy zatem zawarcie samej umowy, lecz konieczne jest rozpoczęcie jej wykonywania. Umowa taka powinna mieć, przynajmniej w zamiarze, realne znaczenie gospodarcze, w innym bowiem przypadku można by mówić jedynie o relacji grzecznościowej, a nie stosunku prawnym.
Postępowanie dowodowe przeprowadzone w niniejszej sprawie dało podstawy do stwierdzenia, że nieważność umowy zlecenia łączącej ubezpieczone z firmą prowadzoną przez M. G., na którą organ rentowy powoływał się w treści uzasadnienia zaskarżonej decyzji i w odpowiedzi na odwołanie, nie została dowiedziona. Odwołująca wspólnie
z ubezpieczonymi wykazały, że przy zawieraniu umów zlecenia towarzyszył im cel jej rzeczywistego ich realizowania. Jak wynika z dokonanych w sprawie ustaleń, odwołująca umieściła ogłoszenie, w którym to poszukiwała zleceniobiorców do wykonywania pracy.
W przypadku K. Ś. jej zatrudnienie podyktowane było koniecznością powierzenia pacjentów odwołującej, gdyż znajdowała się wówczas w III trymetrze ciąży. Organ rentowy podnosił, że strony nie przedstawiły w toku postępowania świadków, którzy byliby klientami zakładu prowadzonego przez odwołującego. W postępowaniu sądowym jednak wykazano za pośrednictwem zeznań K. B., która korzystała z oferowanych usług wynikało, iż A. R. wykonywała prace związane ze stylizacją paznokci. W przypadku zaś K. Ś., E. O. (2) potwierdziła, że zawoziła swoje dziecko na zajęcia, które prowadziła ubezpieczona w firmie odwołującej. Na temat obecności w pracy i wykonywania czynności przez ubezpieczone zeznawali również współpracownicy, którzy na co dzień widywali ją w siedzibie płatnika składek. Z ich relacji wynikało, że M. G. wykonywała stylizację paznokci, zaś K. Ś. prowadziła zajęcia logopedyczne dla dzieci.
W odniesieniu do argumentacji organu rentowego przedstawionej w treści zaskarżonej decyzji i odpowiedzi na odwołanie Sąd w pierwszej kolejności zważył, że płatnik składek zgłosił ubezpieczonej z tytułu nawiązanych umów zlecenia, do ubezpieczeń społecznych
z naruszeniem 7-dniowego terminu. Niewątpliwie fakt zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń społecznych z przekroczeniem terminu jest naruszeniem obowiązków płatnika składek stanowiącym wykroczenie przeciwko przepisom ustawy. W konsekwencji płatnik ponosi z tego tytułu odpowiedzialność. Natomiast fakt ten w żadnej mierze nie wpływa negatywnie na podleganie z mocy prawa ubezpieczeniom społecznym przez zleceniobiorcę, który pracę podjął i wykonywał, co zostało też ustalone na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego
w sprawie (
wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 10 maja 2016 r., III AUa 1467/15). Świadek A. W., która obsługiwała sprawy związane z księgowością płatnika składek, wskazywała na pojawiające się problemy przy zgłaszaniu osób zatrudnionych do ubezpieczeń społecznych. W jej ocenie naruszenie terminów związane było z wprowadzonymi obostrzeniami ze względu na wprowadzenie epidemii COVID-19 oraz niedziałającą platformą PUE. Przy wykonywaniu prób logowania do platformy pojawiały się komunikaty pod tytułem ,,błąd połączenia z serwerem”. Zgłoszenie nastąpiło w elektronicznej formie przez platformę (...). Fakt zgłoszenia A. R. do ubezpieczeń społecznych po obowiązującym terminie organ rentowy starał powiązać z uzyskaniem przez płatnika składek subwencji
z (...) Funduszu (...). Zdaniem ZUS M. G. zatrudniła ubezpieczoną wyłącznie w celu uzyskania dodatkowych środków finansowych. Sąd nie zgodził się
z przedstawioną argumentacją. Po pierwsze, przyznanie subwencji uzależnione jest od liczby zatrudnionych pracowników na etacie w ramach umowy o pracę, a nie umowy zlecenia. Zatem celem zatrudnienia ubezpieczonej nie było umożliwienie wykazania liczby zatrudnionych osób w celu uzyskania subwencji finansowej z (...) Funduszu (...). Po drugie, jak już zostało wyłuszczone powyżej, przeprowadzone postępowanie dowodowe, w szczególności
z zeznań świadków, potwierdziło, że dochodziło do realizowania umowy zlecenia.
Nawiązując do kolejnych zarzutów organu rentowego należy podkreślić, że nie tylko zeznania świadków potwierdzają realizowanie umowy zlecenie przez ubezpieczoną, ale
i również dowody w postaci dokumentacji przedstawionej przez strony postępowania. W tym zakresie należy zwrócić uwagę na listy wizyt i harmonogramy zajęć złożone przez płatnika składek. Zgromadzone dokumenty w tym zakresie korelują wzajemnie z innymi dokumentami w postaci potwierdzenia wykonania przelewów i rachunków oraz zeznań świadków.
Reasumując, Sąd Okręgowy zważył, że A. R. i K. Ś. faktycznie wykonywały czynności realizując przy tym postanowienia w zawartych umowach zlecenia
z płatnikiem składek. Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł, jak w punkcie 1 i 2 wyroku na podstawie art. 477
14 § 2 k.p.c.
O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie 3 wyroku na podstawie art. 98 k.p.c.
i zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz M. G. kwotę 360 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z uwagi na rozpoznane odwołania od dwóch zaskarżonych decyzji. Wskazana kwota stanowiąca stawkę minimalną została ustalona na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (
Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).