Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 kwietnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie, I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2014 r. w Lublinie na rozprawie

sprawy z powództwa P. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą
w W.

o zadośćuczynienie

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia
7 listopada 2013 r., sygn. akt I C 660/11

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach I i VI w ten sposób, że zasądzoną od pozwanego na rzecz powoda kwotę 150.000 złotych podwyższa do kwoty 250.000 (dwieście pięćdziesiąt tysięcy) złotych oraz w punkcie
IX w ten sposób, że nieuiszczone koszty sądowe w kwocie 5.913,92 złote przejmuje na rachunek Skarbu Państwa;

II.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda P. K. kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem kosztów procesu za II instancję.

I ACa 12/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 7.11.2013r., Sąd Okręgowy w Lublinie zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda P. K. zadośćuczynienie w kwocie 150.000 złotych,
a wyższe żądanie w tym zakresie oddalił.

W uzasadnieniu Sąd I instancji podał, że w dniu 19 lipca 2009 roku,
w miejscowości M., gm. (...), doszło do wypadku drogowego,
w którym powód jako pasażer samochodu marki V. (...), doznał obrażeń ciała.

W wyniku powyższego zdarzenia powód doznał obrażeń
w postaci urazu czaszkowo-mózgowego, stłuczenia głębokich struktur mózgu, niedowładu połowicznego prawostronnego, ogólnych potłuczeń.

Z miejsca wypadku powód został przewieziony karetką pogotowia do Wojewódzkiego Szpitala (...) w R., gdzie został przyjęty do Oddziału (...), gdzie przebywał do godzin wieczornych. Po wykonanych badaniach i konsultacjach lekarskich rozpoznano
u powoda stłuczenie mózgu, podejrzenie stłuczenia pnia mózgu, niedowład prawostronny i zastosowano leczenie farmakologiczne. W karcie informacyjnej
z leczenia szpitalnego rozpoznano: wypadek komunikacyjny, uraz czaszkowo-mózgowy .

W okresie od dnia 19 lipca 2009 roku do dnia 25 lipca 2009 roku powód przebywał w Oddziale (...) Wojewódzkiego Szpitala (...) w R.. Wykonano badanie tomografii komputerowej głowy oraz badanie rezonansem magnetycznym mózgowia. Zastosowano leczenie zachowawcze. W karcie informacyjnej z leczenia szpitalnego rozpoznano: wypadek komunikacyjny, potłuczenie ogólne, stłuczenie głowy, stłuczenie mózgu.

Od dnia 25 lipca 2009 roku do dnia 9 sierpnia 2009 roku powód był hospitalizowany w Oddziale (...) Wojewódzkiego Szpitala (...) w R.. Wykonano badanie radiologiczne i zastosowano leczenie zachowawcze: farmakologiczne oraz ćwiczenia rehabilitacyjne przyłóżkowe. Podczas pobytu w oddziale stan powoda uległ poprawie. W karcie informacyjnej z leczenia szpitalnego rozpoznano: uraz czaszkowo-mózgowy, stłuczenie głębokich struktur mózgu, niedowład połowiczy prawostronny.

W okresie od dnia 10 sierpnia 2009 roku do dnia 19 września 2009 roku powód przebywał na leczeniu usprawniającym w Oddziale (...) Wojewódzkiego Szpitala (...) w R.. Zastosowano leczenie farmakologiczne oraz usprawniające. W karcie informacyjnej z leczenia szpitalnego rozpoznano: niedowład wiotki kończyny górnej prawej po pourazowym uszkodzeniu splotu ramiennego części górnej, dyskretny niedowład połowiczy prawostronny po urazie czaszkowo-mózgowym ze stłuczeniem struktur głębokich mózgu.

Od dnia 12 października 2009 roku do dnia 31 października 2009 roku powód przebywał w Oddziale (...) Szpitala (...)
w P. gdzie zastosowano u powoda leczenie farmakologiczne oraz fizjoterapię. W karcie informacyjnej z leczenia szpitalnego rozpoznano niedowład wiotki prawej kończyny górnej po urazowym uszkodzeniu splotu ramiennego, ustępujący niedowład połowiczy prawostronny po urazie czaszkowo-mózgowym ze stłuczeniem struktur głębokich mózgu.

Następnie powód kontynuował leczenie w trybie ambulatoryjnym
w Poradni (...) s.c. i (...)s.c. oraz uczęszczał na zabiegi rehabilitacyjne do Międzyzakładowej Przychodni (...) w P..

W okresie od dnia 30 listopada 2010 roku do dnia 5 stycznia 2011 roku powód był leczony w Klinice (...) w L. gdzie zastosowano leczenie farmakologiczne oraz wdrożono psychoterapię wspierającą, terapię zajęciową, psychorysunek, psychoedukację. W karcie informacyjnej z leczenia szpitalnego rozpoznano: zaburzenia afektywne dwubiegunowe, epizod ciężkiej depresji bez objawów psychotycznych .

Od dnia 4 kwietnia 2011 roku do dnia 22 kwietnia 2011 roku oraz od dnia
4 maja 2011 roku do dnia 24 maja 2011 roku powód leczony był w Dziennym Ośrodku(...) w P.. W karcie informacyjnej rozpoznano uszkodzenie splotu barkowego prawego.

Według biegłego sądowego specjalisty w zakresie neurologii
i rehabilitacji medycznej dr. n. med. A. G., w wyniku wypadku
z dnia 19 lipca 2009 roku, w aspekcie neurologicznym powód doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu na poziomie łącznie 105%. Na skutek przebytego wypadku z dnia 19 lipca 2009 roku powód doznał bardzo dużego stopnia cierpień fizycznych i psychicznych przez okres trzech tygodni od wypadku, następnie znacznego stopnia, które występują nieprzerwanie nadal. W okresie bezpośrednio po wypadku powód wymagał opieki i pomocy innych osób, obecnie także wymaga takiej opieki i pomocy. Biegły wskazał, iż do chwili obecnej powód wymaga stosowania leków oraz rehabilitacji. W związku
z wypadkiem, u powoda pojawiły się ograniczenia związane z wykonywaniem praktycznie wszystkich czynności życia codziennego dotyczących higieny osobistej, przygotowywania i spożywania posiłków, robienia zakupów, sprzątania i prania. W ocenie biegłego, powód jest trwale niezdolny do pracy zarobkowej. W związku z następstwami przedmiotowego wypadku, powód był nieprzerwanie zmuszony i jest zmuszony nadal do znacznego ograniczenia swojej aktywności fizycznej.

Według opinii biegłego sądowego specjalisty ortopedy-traumatologa lek. med. Z. T. wynika, iż wskutek wypadku z dnia 19 lipca 2009 roku powód doznał w zakresie ortopedycznym uszkodzenia prawego splotu barkowego, czego następstwem jest niedowład prawej kończyny górnej. Kończyna ta jest praktycznie bezużyteczna. Trwały uszczerbek na zdrowiu powoda biegły określił na 25%. Cierpienia powoda o znacznym nasileniu utrzymywały się od dnia wypadku przez cały okres hospitalizacji powoda
w placówce szpitalnej w R., nadal utrzymują się cierpienia o średnim nasileniu. Obecna wydolność narządów ruchu w znacznym stopniu ogranicza aktywność fizyczną powoda, konieczna jest stała pomoc drugiej osoby. Wskazane jest przyjmowanie przez powoda leku przeciwzapalnego
i przeciwbólowego o nazwie D. (...).

Z opinii biegłego sądowego w zakresie chorób oczu lek. med. J. P. wynika, iż wskutek wypadku z dnia 19 lipca 2009 roku powód doznał w zakresie okulistycznym trwałego uszczerbku na zdrowiu polegającego na utracie widzenia oka lewego i zaniewidzeniu oka drugiego. Biegły wskazał,
iż wysokość tego uszczerbku wynosi 40%. Powód stał się osobą jednooczną, całkowicie nie widzi na lewe oko natomiast w oku prawym nie ma pełnej ostrości widzenia pomimo korekcji okularami. W ocenie biegłego, stan zdrowia powoda nie rokuje poprawy. Doznane w wyniku wypadku urazy powodują znaczne ograniczenia w wykonywaniu przez powoda czynności dnia codziennego oraz pracy zarobkowej. Końcowo biegły wskazał, iż jednooczność jest stanem znacznie upośledzającym aktywność człowieka, w tym fizyczną.

Biegły sądowy psychiatra M. M. oraz biegła sądowa psycholog kliniczna M. S. wskazali, iż w wypadku z dnia 19 lipca 2009 roku powód doznał między innymi stłuczenia mózgu, w wyniku którego wystąpiły
u niego przemijające zaburzenia świadomości o typie splątania. Okres ten jest pokryty u powoda rzeczywistą niepamięcią. Od tego czasu ujawniły się
u powoda zaburzenia psychiczne, które są efektem powstania trwałych, nieodwracalnych zamian w ośrodkowym układzie mózgowym. Biegli opowiedzieli się za diagnozą organicznych zaburzeń afektywnych
z zaznaczeniem, że wyraźne są również cechy konwersyjne – także na podłożu organicznym. Dominują u powoda okresy znacznego obniżenia nastroju, pesymistyczna ocena samego siebie, przeszłości i perspektyw na przyszłość, rozpamiętywanie swojego stanu, apatia, wyłączenie z życia rodzinnego
i społecznego, deklaracja myśli samobójczych wypowiadana
z demonstracyjnym odcieniem, dramatyzowanie swoich objawów, nadmiarowe w stosunku do swojego faktycznego stanu, wyolbrzymianie zaburzeń pamięci, która faktycznie działa sprawniej niż powód to okazuje. Rokowania co do stanu zdrowia powoda są niezbyt optymistyczne. Zaburzenia w sferze emocjonalnej biegli uznali za trwałą konsekwencję wypadku. Powód jest niezdolny do pracy aczkolwiek jest zdolny do wykonywania czynności życia codziennego. Powód wymaga stałego leczenia psychiatrycznego. Trwały uszczerbek na zdrowiu powoda biegli oszacowali na 50%.

Powód w chwili wypadku miał 34 lata (obecnie 38 lat), był osobą zdrową, aktywną i sprawną ruchowo. Przed wypadkiem powód pracował jako (...)
w tartaku, wykonywał też dodatkowo meble na zamówienie oraz pracował dorywczo przez kilka tygodni w roku poza granicami kraju. Powód jest żonaty, ma dwoje dzieci. Na skutek wypadku z dnia 19 lipca 2009 roku wystąpił u niego rozstrój zdrowia powodujący ograniczenia jej dotychczasowego sposobu życia, po wypadku wymagał i dalej wymaga wsparcia i pomocy drugiej osoby
w czynnościach życia codziennego, jest osobą niezdolną do pracy. Do dnia dzisiejszego powód odczuwa skutki wypadku w postaci przede wszystkim niedowładu prawej kończyny górnej oraz jednooczności. Ponadto przedmiotowy wypadek i jego konsekwencje spowodowały wystąpienie u powoda przemijających zaburzeń świadomości o typie splątania. Okres ten jest pokryty
u powoda rzeczywistą niepamięcią. Od tego czasu ujawniły się u powoda zaburzenia psychiczne, które są efektem powstania trwałych, nieodwracalnych zamian w ośrodkowym układzie mózgowym. Aktualnie mają już one charakter przewlekły, trwają, mimo upływu czasu nadal. Objawiają się one okresami znacznego obniżenia nastroju, pesymistyczną oceną samego siebie, przeszłości
i perspektyw na przyszłość, rozpamiętywaniem swojego stanu, apatią, wyłączeniem z życia rodzinnego i społecznego, deklaracją myśli samobójczych wypowiadaną z demonstracyjnym odcieniem, dramatyzowaniem swoich objawów, nadmiarowym w stosunku do swojego faktycznego stanu, wyolbrzymianiem zaburzeń pamięci. Powód wymaga stałego leczenia psychiatrycznego.

Orzeczeniem Lekarza Orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia 18 stycznia 2012 roku, P. K. został uznany za osobę całkowicie niezdolną do pracy i niezdolną do samodzielnej egzystencji do dnia 31 stycznia 2014 roku.

Ustalając zakres obrażeń jakich doznał powód w wyniku opisanego powyższej wypadku, jak też aktualnie odczuwanych przez niego dolegliwości zdrowotnych, Sąd oparł się na dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach sprawy oraz opiniach biegłych lekarzy. Dowody te są ze sobą zbieżne i zgodne.

W sprawie zasięgnięto opinii pięciu biegłych sądowych (z zakresu neurologii i rehabilitacji medycznej, ortopedii i traumatologii narządów ruchu, chorób oczu, psychiatrii i psychologii).

Sąd uwzględnił także zeznania powoda oraz świadków A. K., M. K. i J. Ł. w zakresie rodzaju, długotrwałości, intensywności cierpień powoda oraz zmiany trybu jego życia spowodowanej wypadkiem, gdyż są zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Kwestia odpowiedzialności pozwanego wobec powoda za skutki wypadku z dnia 19 lipca 2009 roku, była co do zasady bezsporna.

Bezsporne między stronami były też okoliczności dotyczące hospitalizacji
i leczenia powoda, którym był poddany po wypadku, jak również fakt
i okoliczności związane z wypadkiem. Sporny natomiast był rozmiar cierpień
i krzywd, jakich doznał powód na skutek przedmiotowego wypadku,
a w związku z tym rodzaj i wysokość należnych mu z tego tytułu świadczeń.

Wyrazem tego było stanowisko pozwanego zawarte w odpowiedzi na pozew, sprowadzające się do zakwestionowania dalszych roszczeń powoda, poza wypłaconym już przed wniesieniem pozwu.

Zgodnie z dyspozycją art. 445 §1 k.c., w wypadku uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Podnosi się przy tym, że zadośćuczynienie ma walor kompensacyjny, chociaż krzywda określana też jako szkoda niemajątkowa, polegająca na cierpieniach fizycznych
i psychicznych, ma charakter niewymierny i nie może być w pełni pokryta świadczeniem pieniężnym. Dlatego do kompetencji Sądu należy przyznanie pokrzywdzonemu odpowiedniej sumy, która złagodzi ujemne doznania i uczucia związane z wyrządzoną szkodą. Określenie wysokości tej sumy powinno następować przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności występujących
w indywidualnym przypadku, w związku z konkretną osobą poszkodowanego
i sytuacją życiową w jakiej się znalazł (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2007 roku, sygn. akt I CSK 384/07 Lex nr 351186, z dnia 22 czerwca 2005 roku, sygn. akt III CK 392/04 Lex nr 177203, wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 29 maja 2008 roku, sygn. akt II CSK 78/08 LEX nr 420389).

Przechodząc do oceny zasadności roszczenia powoda o zasądzenie dopłaty zadośćuczynienia w wysokości 250.000,00 zł Sąd miał na uwadze również fakt, że o tym czy jakakolwiek szkoda niemajątkowa miała w ogóle miejsce, nie decyduje subiektywne odczucie osoby zainteresowanej, ale obiektywna ocena konkretnych okoliczności. Aktualnie w judykaturze
i doktrynie prawa odchodzi się, bowiem od dawniej zajmowanego stanowiska, że o fakcie naruszenia dobra osobistego decydują oceny indywidualne. Dodatkowo Sąd wskazał, że przy ocenie rozmiaru krzywdy pomocnym dowodem w sprawie była opinia lekarzy posiadających wiadomości specjalne. Biegli opiniujący w sprawie przestrzegali zasady, aby na gruncie niniejszego procesu cywilnego oceny rozmiaru szkody powoda dokonać z uwzględnieniem konkretnych skutków fizycznych i psychicznych u pokrzywdzonego, które nie muszą pokrywać się ściśle z rozmiarem doznanego naruszenia zdrowia,
w aspekcie medycznym.

Swoboda sądu przy ustalaniu sumy zadośćuczynienia – większa niż przy odszkodowaniu sensu stricto – musi mimo wszystko opierać się na sprawdzalnych, obiektywnych kryteriach, do których zalicza się
w judykaturze rodzaj, intensywność, czas trwania cierpień, rokowania co do stanu poszkodowanego na przyszłość, trwałość następstw urazu skutkujących cierpieniami, nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwo, oszpecenie), rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej oraz inne czynniki podobnej natury, wiek, płeć, dotychczasowe perspektywy życiowe, poczucie bezradności, zmiany w stosunkach rodzinnych i towarzyskich (uchwała pełnego składu Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1973 roku, sygn. akt III CZP 37/ 73 OSNCP 1974/9/145, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2006 roku, sygn. akt IV CSK 80/05 OSNC 2006/10/177, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2007 roku, sygn. akt V CSK 245/07, LEX 369691). Judykatura konsekwentnie przestrzega zarazem zasady, że zadośćuczynienie nie może być symboliczne, ale nie może też prowadzić do bogacenia się poszkodowanego.

Suma pieniężna przyznawana tytułem zadośćuczynienia, mająca odpowiadać rozmiarowi krzywdy ustalonemu w opisany powyżej sposób, nie usuwa de facto, co wskazano wcześniej, szkody niemajątkowej. W doktrynie prawa cywilnego podkreśla się, że zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny, a nie karny i winno dostarczać poszkodowanemu realnej wartości ekonomicznej tak, by poszkodowany „mógł za jej pomocą zatrzeć, lub co najmniej złagodzić odczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną”, przy jednoczesnym utrzymaniu w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa.

Sumując, jednorazowe zadośćuczynienie pieniężne powinno stanowić rekompensatę za całą doznaną krzywdę i być utrzymane w rozsądnych granicach.

Dodatkowo, w judykaturze i doktrynie podkreśla się, że przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia, które ze swej istoty ma jednorazowo rekompensować całą krzywdę (a więc również skutki przyszłe), ustalone trwałe skutki zdarzenia (jak w niniejszej sprawie) powinny być szczególnie wnikliwie uwzględniane tak, by te „przyszłe” elementy krzywdy zostały „z góry” zrekompensowane w przyznanym już zadośćuczynieniu.

Ustalając, zatem wysokość zadośćuczynienia Sąd musiał określić je na poziomie, który pozwoliłby u powoda „zatrzeć, lub co najmniej złagodzić odczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną”.

W wyniku wypadku z dnia 19 lipca 2009 roku powód doznał urazu czaszkowo-mózgowego, stłuczenia głębokich struktur mózgu, niedowładu połowicznego prawostronnego, uszkodzenia nerwu wzrokowego lewego
( neuropatia ). Na skutek przebytego wypadku powód doznał bardzo dużego stopnia cierpień fizycznych i psychicznych przez okres kilku tygodni od wypadku, następnie znacznego stopnia, które występują nieprzerwanie nadal.
W okresie bezpośrednio po wypadku powód wymagał opieki i pomocy innych osób, obecnie także wymaga takiej opieki i pomocy. Do chwili obecnej powód wymaga stosowania leków oraz rehabilitacji. W związku z wypadkiem,
u powoda pojawiły się ograniczenia związane z wykonywaniem praktycznie wszystkich czynności życia codziennego dotyczących higieny osobistej, przygotowywania i spożywania posiłków, robienia zakupów, sprzątania i prania. Powód jest trwale niezdolny do pracy zarobkowej. W związku z następstwami przedmiotowego wypadku, powód był nieprzerwanie zmuszony i jest zmuszony nadal do znacznego ograniczenia swojej aktywności fizycznej. W zakresie ortopedycznym powód doznał uszkodzenia prawego splotu barkowego, czego następstwem jest niedowład prawej kończyny górnej. Kończyna ta jest praktycznie bezużyteczna. Obecna wydolność narządów ruchu w znacznym stopniu ogranicza aktywność fizyczną powoda. W zakresie okulistycznym powód doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu polegającego na utracie widzenia oka lewego i zaniewidzeniu oka drugiego. Powód stał się osobą jednooczną, całkowicie nie widzi na lewe oko natomiast w oku prawym nie ma pełnej ostrości widzenia pomimo korekcji okularami. Ponadto na skutek doznania między innymi stłuczenia mózgu, wystąpiły u powoda przemijające zaburzenia świadomości o typie splątania. Okres ten jest pokryty
u powoda rzeczywistą niepamięcią. Od tego czasu ujawniły się u powoda zaburzenia psychiczne, które są efektem powstania trwałych, nieodwracalnych zamian w ośrodkowym układzie mózgowym. Dominują u powoda okresy znacznego obniżenia nastroju, pesymistyczna ocena samego siebie, przeszłości
i perspektyw na przyszłość, rozpamiętywanie swojego stanu, apatia, wyłączenie
z życia rodzinnego i społecznego, deklaracja myśli samobójczych wypowiadana
z demonstracyjnym odcieniem, dramatyzowanie swoich objawów, nadmiarowe
w stosunku do swojego faktycznego stanu. Rokowania co do stanu zdrowia powoda są niezbyt optymistyczne. Zaburzenia w sferze emocjonalnej są trwałą konsekwencją wypadku. Powód wymaga stałego leczenia psychiatrycznego. Codzienne funkcjonowanie powoda jest zaburzone w sposób istotny, nie ma możliwości powrotu do stanu sprzed wypadku.

Sąd miał na uwadze również wiek powoda, jego widoki na przyszłość porównane przy uwzględnieniu urazu z dnia 19 lipca 2009 roku i przy hipotetycznym braku przedmiotowego zdarzenia.

Powód uległ wypadkowi w wieku 34 lat, a więc jako osoba
młoda, zdrowa, sprawna fizycznie, de facto w żaden sposób nie ograniczana
w podstawowych czynnościach życiowych. Nie ulega także wątpliwości,
że powód wskutek wypadku, trwale został w znacznym stopniu ograniczony
w możliwości właściwego zaangażowania się w życie społeczne i rodzinne.

Na ustalenie wysokości zadośćuczynienia miał wpływ także fakt,
że powód do chwili obecnej wymaga systematycznej rehabilitacji, leczenia psychiatrycznego, w tym leczenia farmakologicznego. Samo zdarzenie i jego skutki wpłynęły także na możliwość zarobkowania, co było i niewątpliwie jest dodatkowym źródłem cierpień psychicznych dla młodego mężczyzny, męża
i ojca dwójki dzieci.

Reasumując Sąd wskazał, że w wyniku wypadku drogowego z dnia
19 lipca 2009 roku powód doznał szkody niemajątkowej. Mając na uwadze wszystkie powyżej wskazane okoliczności niniejszej sprawy należy uznać,
że adekwatną łączną kwotą zadośćuczynienia za doznaną przez powoda krzywdę jest kwota 300.000,00 zł.

W związku z faktem, iż pozwane towarzystwo ubezpieczeń przyznało
i wypłaciło powodowi kwotę 150.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 150.000,00 zł ( 300.000,00 zł – 150.000,00 zł).

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu Sąd oparł na treści art. 100 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Powód utrzymał się ze swoim żądaniem w 71 %.

W przedmiotowej sprawie na koszty poniesione przez powoda składa się wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika w osobie radcy prawnego w kwocie 7.200,00 zł - ustalone na podstawie § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku (Dz.U. 2002/163/1349 ze zm.), opłata skarbowa za pełnomocnictwo w kwocie 17,00 zł- ustalona na podstawie ustawy z dnia 16 listopada 2006 roku o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2006 roku, Nr 225, poz. 1635 z późn. zm.), łącznie 7.217,00zł.

Na koszty poniesione przez pozwanego składa się wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika w osobie w osobie radcy prawnego w kwocie 7.200,00zł – ustalone na podstawie § 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. (Dz.U. 2002/163/1349 ze zm.), opłata skarbowa za pełnomocnictwo w kwocie 34,00zł ( 2x17,00zł)- ustalona na podstawie ustawy z dnia 16 listopada 2006 roku o opłacie skarbowej (Dz. U.
z 2006 roku, Nr 225, poz. 1635 z późn. zm.), kwota 16,00zł innych wydatków (xero), łącznie 7.250,00zł.

Łącznie koszty w sprawie poniesione przez obie strony wyniosły 14.467,00zł.

Wobec częściowego uwzględnienia powództwa, należało uznać, że powód wygrał sprawę w 71%. Z uwagi na to, stronę powodową obciążają koszty procesu w kwocie 4.195,43zł ( 14.467,00 zł x 29%) natomiast stronę pozwaną obciążają koszty procesu w kwocie 10.271,57 zł (14.467,00zł x 71%).

W związku z powyższym, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.021,57zł ( 7.217,00zł-4.195,43zł) tytułem zwrotu części kosztów procesu.

W toku procesu całość kosztów została pokryta tymczasowo ze środków Skarbu Państwa, w łącznej wysokości 20.392,84 zł. W myśl art. 113 ust. 1 u.k.s.c. pozwanego obciąża obowiązek ich zwrotu w kwocie 14.478,92zł, natomiast w myśl art. 113 ust. 2 u.k.s.c. pozostałą część w kwocie 5.913,92zł należało ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda.

W złożonej apelacji powód zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

1)  naruszenie art. 445 § 1 kc polegające na przyjęciu, że kwota 150.000 złotych zadośćuczynienia zasądzona na rzecz powoda wraz z kwotą 150.000 złotych wypłaconą przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego jest adekwatna do rozmiaru jego krzywdy podczas, gdy kwota ta jest niewspółmiernie nieodpowiednia tj. rażąco zaniżona
w stosunku do doznanych przez powoda krzywd;

2)  naruszenie art. 233 § 1 kpc polegające na przekroczeniu zasad logicznego wnioskowania i braku wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego co do rozmiaru cierpień powoda i doznanej przez niego krzywdy.

Wniósł o jego zmianę i podwyższenie zasądzonego zadośćuczynienia do kwoty 250.000 złotych oraz o zmianę orzeczenia w punkcie IX co do kosztów postępowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna.

Kwestionując wysokość zadośćuczynienia skarżący powód słusznie zarzuca naruszenie przez Sąd I instancji art. 233 § 1 kpc poprzez niewystarczające uwzględnienie ustalonych trwałych skutków bardzo poważnych obrażeń powoda oraz jego młody wiek (rozwinięty zarzut
w uzasadnieniu apelacji), a w konsekwencji naruszenie też art. 445 § 1 kc poprzez ustalenie zadośćuczynienia w wysokości niewspółmiernie nieodpowiedniej tj. rażąco zaniżonej.

W oparciu o wywołane w sprawie opinie biegłych Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne co do bardzo poważnych i trwałych skutków wypadku jakiemu uległ powód, ale przy orzekaniu niewystarczająco je uwzględnił.

Po pierwsze, powód doznał niedowładu połowicznego prawostronnego
z przewagą prawej kończyny górnej, która jest praktycznie bezużyteczna.
Z tego powodu powód wymagał i nadal wymaga rehabilitacji (k. 249 – 250 i 262 – 264).

Po drugie, powód utracił możliwość widzenia na oko lewe, a w prawym oku występuje zaniewidzenie i ma to charakter trwały (k. 233).

Po trzecie, powyższe obrażenia spowodowały, że powód jest trwale niezdolny do pracy zarobkowej, znacznie ograniczony w aktywności fizycznej i wymaga stałej pomocy w wykonywaniu wszystkim czynności życia codziennego (k. 233, 249 – 250 i 262 – 264).

Po czwarte, powód doznał uszkodzenia mózgu i od tego czasu ujawniły się
u niego zaburzenia psychiczne, które są efektem powstania trwałych
i nieodwracalnych zmian w ośrodkowym układzie mózgowym.

Dominują u niego okresy znacznego obniżenia nastroju. Wymaga on stałego leczenia psychiatrycznego i wskazana jest też psychoterapia ale rokowania są niezbyt optymistyczne, gdyż zaburzenia powoda ciężko poddają się leczeniu
(k. 216v – 217 v).

Wskazane wyżej trwałe skutki poważnych obrażeń dotknęły przy tym młodego i aktywnego człowieka, gdyż powód w chwili wypadku miał dopiero 34 lata i prowadził aktywne życie zawodowe i osobiste.

Tym większa jest więc krzywda powoda, a to w kontekście kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia musi wpływać na wysokość zadośćuczynienia, które powinno być odpowiednio wyższe (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29.08.2013r., I CSK 667/12, LEX nr 1391106).

W świetle powyższego uprawniony jest zarzut apelacji, że ustalone przez Sąd I instancji zadośćuczynienie w kwocie 300.000 złotych jest niewspółmiernie nieodpowiednie tj. jest rażąco zaniżone. Żądana przez powoda kwota 400.000 złotych jest w takim stanie faktycznym odpowiednia i nie może być uznana za wygórowaną. Z tej przyczyny możliwa była zmiana zaskarżonego wyroku (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18.11.2004r., I CK 219/04, LEX nr 146356)
i po uwzględnieniu niespornego faktu, że w postępowaniu likwidacyjnym pozwany wypłacił powodowi z tego tytułu kwotę 150.000 złotych, zasądzoną kwotę należało podwyższyć do kwoty 250.000 złotych.

W konsekwencji powyższego zasadny był też drugi wniosek apelacji co do orzeczenia w punkcie IX zaskarżonego wyroku poprzez jego zmianę i przejęcie części nieuiszczonych kosztów sądowych w kwocie 5.913,92 zł na rachunek Skarbu Państwa.

Z tych względów, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 kpc orzekł jak w sentencji.

O kosztach procesu za II instancję orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 i 391 § 1 kpc w zw. z § 2 ust. 1 i 2 w zw. z § 6 pkt 6 i § 13 ust. 1 pkt 2 powołanego przez Sąd I instancji rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r., które stanowią wynagrodzenie pełnomocnika powoda w wysokości 75 % stawki minimalnej.

17.04.2014r.

ZG/dk