Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Bogdan Wysocki

Protokolant: sekr. sąd. Ewelina Frąckowiak

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2021 r. w (...)

na rozprawie

sprawy z powództwa K. S.

przeciwko (...) sp. z o.o. w P.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w (...)

z dnia 29 października 2020 r. sygn. akt (...)

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1. w ten sposób, że oddala roszczenie powódki o zasądzenie od pozwanego odsetek ustawowych oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 27.084,77 zł za okres od dnia 3 grudnia 2013r. do dnia 21 października 2019r.;

II.  w pozostałej części apelację oddala;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2.700 zł (dwa tysiące siedemset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Bogdan Wysocki

UZASADNIENIE

Powodowie A. i W. małżonkowie M. w pozwie złożonym do Sądu Okręgowego w (...) dnia 3 grudnia 2013 r., wnieśli o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. kwoty 180.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew datowanej na 13 marca 2014 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powodów na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa według norm przepisanych.

Pismem z dnia 19 października 2015 r. pełnomocnik powodów poinformował, że w dniu 8 lipca 2015 r. zmarła powódka A. M., wnosząc przy tym o zawieszenie postępowania.

Postanowieniem z dnia 13 listopada 2015 r. z uwagi na śmierć powódki A. M. na podstawie art. 174 § 1 pkt. 1 k.p.c. Sąd zawiesił postępowanie w sprawie.

W piśmie, które do Sądu wpłynęło w dniu 15 lutego 2016 r. do sprawy zgłosili się następcy prawni powódki A. M.: K. S. i P. M.. W piśmie tym wskazano, że spadek po A. M. na podstawie ustawy nabyli jej mąż W. M., córka K. S. i syn P. M. każdy w 1/3 części - co zostało stwierdzone postanowienie Sądu Rejonowego (...) w (...) z dnia 27 listopada 2015 r. Jednocześnie został zawarty w nim wniosek o podjęcie zawieszonego postępowania.

Postanowieniem z dnia 07 marca 2016 r. Sąd podjął zawieszone postępowanie w sprawie.

Wyrokiem częściowym z dnia 17 listopada 2016 r. Sąd:

1. zasądził od pozwanego tytułem odszkodowania za spadek wartości nieruchomości:

a) na rzecz W. M. kwotę 61.866,67 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty,

b) na rzecz K. S. kwotę 15.466,67 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty,

c) na rzecz P. M. kwotę 15.466,67 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty;

2. w pozostałym zakresie powództwo o zapłatę odszkodowania za spadek wartości nieruchomości oddalił.

Powyższy wyrok stał się prawomocny z dniem 29 czerwca 2017 r. po oddaleniu od niego apelacji pozwanego.

Pismem z dnia 21 sierpnia 2020 r. pełnomocnik powódki K. S. poinformował, że w dniu 1 listopada 2019 r. zmarł W. M., a cały spadek po nim dziedziczy K. S., co zostało stwierdzone aktem poświadczenia dziedziczenia z dnia 29 czerwca 2020 r. Z kolei w dniu 10 lutego 2020 r. zmarł P. M., który umową z dnia 23 kwietnia 2018 r. darował swojemu ojcu W. M. przypadający mu udział we własności nieruchomości położonej w P. przy ul. (...).

Wyrokiem końcowym z dnia 29 października 2020 r. Sąd Okręgowy w (...) zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę: 27.084,77 zł tytułem odszkodowania w związku z koniecznością rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego istotnego dla sprawy z ustawowymi odsetkami od dnia 03.12.2013 r. do dnia 31.12.2015 r. oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01.01.2016 r. do dnia zapłaty (pkt 1); w pozostałym zakresie powództwo oddalił (pkt 2); kosztami procesu obciążył strony stosunkowo powódkę w 33 % a pozwanego w 67 % - pozostawiając ich szczegółowe rozliczenie referendarzowi sądowemu (pkt 3).

Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia i wnioski.

Lotnisko P. – Ł. powstało w 1913 r. jako pruskie lotnisko wojskowe w Ł. pod P.. Przed I wojną światową, a także w czasie jej trwania, na lotnisku funkcjonowała szkoła pilotów, obserwatorów i mechaników, poza tym naprawiano tam samoloty i składowano sprzęt lotniczy. W latach 1931 – 1938 nastąpiła rozbudowa cywilnej części lotniska, a port w Ł. stał się drugim po W. – O. lotniskiem w kraju.

W 1987 r. powstało Przedsiębiorstwo Państwowe (...), które przejęło zarządzanie lotniskiem w Ł..

W 1993 r. przystąpiono do budowy nowego terminalu pasażerskiego, uruchomiono pierwsze połączenie zagraniczne do D..

W 1996 r. rozpoczęto rozbudowę i modernizację terminalu (przeprojektowanie całego obiektu, zmiana funkcjonalności pomieszczeń, połączenie hal przylotów i odlotów) oraz podpisano porozumienia w sprawie utworzenia spółki (...). W dniu 11 lipca 1997 r. utworzono spółkę (...), której udziałowcami zostali Przedsiębiorstwo Państwowe (...), Miasto P. oraz Skarb Państwa.

W 2000 r. rozpoczęto prace przy budowie terminalu pasażerskiego, przystąpiono do modernizacji i rozbudowy płyty postojowej samolotów, uruchomiono połączenia do B. i zawarto porozumienia o współpracy z F. A..

W 2001 r. oddano do użytku dwa nowoczesne terminale: pasażerski i cargo oraz nową płytę postojową.

W 2002 r. uruchomiono połączenia do W. i F.. W 2003 r. uruchomiono połączenia do K./B., W., M. i L., a także oddano do użytkowania zmodernizowany terminal (...) W 2004 r. uruchomiono połączenia do B. i M.. W latach 2005 - 2007 uruchomiono kolejne połączenia do L. L., L. S., D., L., S., B.-G., B., D., (...), L. G., E., P.-B., R.-C. i K..

W 2008 r. przystąpiono do rozbudowy terminalu pasażerskiego i dostosowano infrastrukturę do obsługi ruchu w strefie S..

W dniu 28 lutego 2011 r. (...) Dyrektor Ochrony Środowiska w P. wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia „Rozbudowa i modernizacja (...)”.

W kwietniu 2011 r. rozpoczęto rozbudowę terminalu pasażerskiego, a w czerwcu 2011 r. rozpoczęto rozbudowę płaszczyzn lotniskowych. W lipcu 2012 r. rozpoczęto kontynuację rozbudowy terminalu pasażerskiego – początek prac przy budowie nowej sortowni bagażu oraz rozbudowie strefy odlotów.

Rozwój lotniska w kolejnych dziesięcioleciach skutkował wzrostem liczby pasażerów obsługiwanych przez istotny port lotniczy. W 2000 r. skorzystało z niego 227.847 pasażerów, przy liczbie 13.225 operacji lotniczych. W 2008 r. natomiast z portu skorzystało już 1.274.679 pasażerów, a operacji lotniczych odnotowano w liczbie 23.609. W 2012 r. z portu skorzystało 1.595.221 pasażerów i odbyło się 25.261 operacji lotniczych.

Lotnisko cywilne P. – Ł. jest własnością pozwanego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P..

Pozwany od 2012 roku podjął działania mające na celu ograniczenie emisji hałasu lotniska na otoczenia. Działania te polegały m.in. na wprowadzeniu procedur tzw. cichego lądowania i startu, wycofania samolotów turbośmigłowych, ograniczenia czynności obsługi technicznej samolotów przy włączonych silnikach, itp.

W dniu 30 stycznia 2012 r. Sejmik Województwa (...) podjął uchwałę nr (...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska P. – Ł. w P..

Uchwała utworzyła obszar ograniczonego użytkowania dla lotniska P. – Ł. w P., którego zarządcą jest (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P.. Przedmiotowa uchwała wyznaczyła zewnętrzną granicę obszaru ograniczonego użytkowania na podstawie: (1) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 55 dB, pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych; (2) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory nocy LAeqN = 45 dB, pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych; (3) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 50 dB, pochodzącego od pozostałych źródeł hałasu związanych z działalnością lotniska; (4) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory nocy LAeqN = 40 dB, pochodzącego od pozostałych źródeł hałasu związanych z działalnością lotniska.

Na obszarze ograniczonego użytkowania wyodrębniono dwie strefy: (1) zewnętrzną, której obszar od zewnątrz wyznacza linia będąca granicą obszaru ograniczonego użytkowania, a od wewnątrz linia będąca obwiednią izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 60 dB oraz dla nocy LAeqN = 50 dB, pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych oraz izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 55 dB oraz dla nocy LAeqN = 45 dB, pochodzącego od pozostałych źródeł hałasu związanych z działalnością lotniska; (2) wewnętrzną, której obszar od zewnątrz wyznacza linia będąca obwiednią, o której mowa w pkt 1, a od wewnątrz linia biegnąca wzdłuż granicy terenu lotniska.

W przedmiotowej uchwale postanowiono także, że jeżeli granica obszaru ograniczonego użytkowania lub granica strefy wewnętrznej przebiega przez budynek mieszkalny jednorodzinny, szpital, dom opieki społecznej, budynek związany ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, wówczas budynek włącza się odpowiednio do strefy zewnętrznej lub strefy wewnętrznej obszaru ograniczonego użytkowania. Jeżeli granica strefy wewnętrznej przebiega przez budynek zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, zamieszkania zbiorowego lub mieszkaniowo – usługowy, wówczas budynek włącza się do strefy wewnętrznej, przy czym, w przypadku budynków mieszkaniowo – usługowych, dotyczy to wyłącznie części mieszkaniowej.

W uchwale wprowadzono również ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości. I tak, w strefie zewnętrznej:

a) zabrania się budowy nowych szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c) zabrania się tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk.

Natomiast w strefie wewnętrznej:

a) zabrania się budowy nowych szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c) zabrania się tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

d) dopuszcza się lokalizowanie zabudowy mieszkaniowej, pod warunkiem zapewnienia właściwego komfortu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej.

W uchwale wprowadzono ponadto wymagania techniczne dotyczące budynków położonych w strefie zewnętrznej w postaci: obowiązku zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynkach szpitali, domów opieki społecznej i związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży poprzez stosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej. Natomiast w strefie wewnętrznej w postaci: obowiązku zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynkach z pomieszczeniami wymagającymi ochrony akustycznej poprzez stosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej.

W uchwale wskazano, że przez odpowiednią izolacyjność akustyczną przegród budowlanych należy rozumieć izolacyjność akustyczną określoną zgodnie z Polskimi Normami w dziedzinie akustyki budowlanej z uwzględnieniem poziomu hałasu powodowanego przez starty, lądowania, przeloty statków powietrznych, operacje naziemne i inne źródła hałasu związane z funkcjonowaniem lotniska, przy zapewnieniu wymaganej wymiany powietrza w pomieszczeniu, a także wymaganej izolacyjności cieplnej. Wskazano również, że przez właściwy klimat akustyczny w budynkach rozumie się poziom dźwięku zgodny z obowiązującymi Polskimi Normami w dziedzinie akustyki budowlanej.

Powyższa uchwała weszła w życie w dniu 28 lutego 2012 r.

W dniu wejścia w życie przedmiotowej uchwały Sejmiku Województwa (...) właścicielami nieruchomości położonej w P. przy ulicy (...), a stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 0,0762 ha zabudowaną niepodpiwniczonym, dwukondygnacyjnym budynkiem mieszkalnym, dla której Sąd Rejonowy (...)w P. prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej byli W. M. i A. M..

Zgodnie z załącznikami nr 6b i 7b do uchwały Sejmiku Województwa (...) nr (...), opisana powyżej nieruchomość znajduje się w strefie wewnętrznej obszaru ograniczonego użytkowania lotniska P. – Ł. w P..

Na dzień wejścia w życie powołanej wyżej uchwały Sejmiku Województwa (...) przedmiotowa nieruchomość zabudowana była jednorodzinnym, niepodpiwniczonym, dwukondygnacyjnym budynkiem mieszkalnym w zabudowie bliźniaczej użytkowanym w celach mieszkaniowych.

Zgodnie z obowiązującym planem zagospodarowania przestrzennego, nieruchomość znajduje się na terenach przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną.

Wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania powoduje, że dopuszczona jest działalność lotniska pogarszająca klimat akustyczny w środowisku, w tym w otoczeniu budynku powodów. Gdyby działalność lotniska nie powodowała przekroczeń powszechnie obowiązujących poza obszarem ograniczanego użytkowania, dopuszczalnych wartości poziomu hałasu w środowisku, budynek powodów spełniałby wymagania polskich norm z zakresu izolacyjności akustycznej dla występujących w środowisku poziomów hałasu. W związku z hałasem wywołanym ruchem pojazdów lotniczych zwiększonym przez wprowadzenie strefy, przedmiotowy budynek mieszkalny wymaga nakładów dostosowujących go do zwiększonych hałasem lotniczym obciążeń. Konieczne jest:

- w miejsce istniejącego okna w pokoju na parterze od strony ulicy zamontowanie okna o minimalnym wskaźniku izolacyjności akustycznej tj. na poziomie 35 dB,

- w miejsce istniejącego okna w pokoju na parterze od strony ogrodu zamontowanie okna o minimalnym wskaźniku izolacyjności akustycznej, tj. na poziomie 35 dB,

- w miejsce istniejącego okna w salonie na piętrze od strony ulicy zamontowanie okna o minimalnym wskaźniku izolacyjności akustycznej, tj. na poziomie 35 dB,

- w miejsce istniejącego okna w pokoju nr (...) od strony ulicy zamontowanie okna o minimalnym wskaźniku izolacyjności akustycznej, tj. na poziomie 34 dB,

- w miejsce istniejącego okna w pokoju nr (...) od strony ulicy zamontowanie okna o minimalnym wskaźniku izolacyjności akustycznej, tj. na poziomie 34 dB,

- w miejsce istniejącego okna w pokoju nr (...) od strony ulicy zamontowanie okna o minimalnym wskaźniku izolacyjności akustycznej, tj. na poziomie 34 dB,

- zamontowanie 8 nawiewników ściennych akustycznych (...) 780 z mufą akustyczną i okapem z wkładką akustyczną;

- montaż 4 sztuk stabilerów,

- zamontowanie na wylocie kominów wentylacyjnych urządzenia wspomagającego (np. turbowent hybrydowy) – 4 szt.

Łączny koszt wskazanych robót wynosi 27.084,77 zł brutto.

Pismem z dnia 5 sierpnia 2013 r., doręczonym w dniu 7 sierpnia 2013 r. A. M. i W. M. wezwali pozwany (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 180.000 zł, w tym kwoty 150.000 zł z tytułu zmniejszenia się wartości nieruchomości oraz kwoty 30.000 zł z tytułu kosztów związanych z przywróceniem właściwego klimatu akustycznego.

8 lipca 2015 r. zmarła powódka A. M.. Prawomocnym postanowieniem z dnia 27 listopada 2015 r. Sąd Rejonowy (...) – (...) stwierdził, że spadek po A. M. zmarłej w dniu 8 lipca 2015 r. w P. na podstawie ustawy nabyli: mąż W. M., córka K. S. i syn P. M. każdy w 1/3 części.

Aktem notarialnym z dnia 23 kwietnia 2018 r., sporządzonym przed notariuszem P. K., P. M. darował przysługujący mu udział wynoszący 1/6 części w prawie własności nieruchomości położonej w P. przy ulicy (...), swemu ojcu W. M..

P. M. zmarł w dniu 10 lutego 2020 r.

W dniu 1 listopada 2019 r. zmarł W. M.. Całość spadku po nim dziedziczy powódka K. S., co zostało stwierdzone aktem poświadczenia dziedziczenia z dnia 29 czerwca 2020 r.

W ramach wniesionego powództwa powodowie (poprzednicy prawni powódki K. S.) zgłosili dwa żądania – odszkodowania z tytułu spadku wartości nieruchomości oraz odszkodowania związanego z koniecznością poniesienia nakładów akustycznych w budynku mieszkalnym do nich należącym a posadowionym na jednej z tych nieruchomości. Swoje roszczenia powodowie wywodzili z faktu utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska P. – Ł. uchwałą nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 30 stycznia 2012 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska P. – Ł. w P., na mocy której w szczególności nieruchomość zabudowana, której właścicielami są powodowie, znalazła się w strefie wewnętrznej obszaru ograniczonego użytkowania. Uwzględniając, że roszczenie powodów z tytułu spadku wartości nieruchomości zostało już rozstrzygnięte prawomocnym wyrokiem częściowym, przedmiotem postępowania było rozpoznanie roszczenia dotyczącego nakładów koniecznych do zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego w związku z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania wokół (...) w P. oraz w zakresie kosztów procesu.

W art. 129 – 136 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (dalej jako p.o.ś.) ustawodawca uregulował samodzielne podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej związanej z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości oraz z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, opierając się na założeniu, że ryzyko szkód związanych z działalnością uciążliwą dla otoczenia powinien ponosić podmiot, który tę działalność podejmuje dla własnej korzyści. Przesłankami tej odpowiedzialności są: wejście w życie uchwały wydanej przez właściwy organ samorządu terytorialnego, ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości, i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2010 r., sygn. akt III CZP 128/09, Lex nr 578138).

Zgodnie z art. 129 ust. 2 w zw. z art. 129 ust. 1 p.o.ś. odszkodowanie służy, jeżeli w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości korzystanie z niej lub z jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się ograniczone.

Stosownie do art. 135 § 1 p.o.ś. obszary ograniczonego użytkowania m.in. dla lotniska tworzy się jeżeli z przeglądu ekologicznego albo z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaganej przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, albo z analizy porealizacyjnej wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem zakładu lub innego obiektu. Wymieniony obszar dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko lub dla zakładów, lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako takie przedsięwzięcie, tworzy obecnie – zgodnie z art. 135 ust. 2 p.o.ś. – sejmik województwa, w drodze uchwał (a wojewoda w drodze rozporządzenia, przed nowelizacją przytoczonego przepisu), zaś dla zakładów lub innych obiektów, niewymienionych w art. 135 ust. 2 p.o.ś., rada powiatu, w drodze uchwały (art. 135 ust. 3 p.o.ś.). Tworząc obszar ograniczonego użytkowania, wskazane organy określają granice obszaru, ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu, wymagania techniczne budynków oraz sposób korzystania z terenów wynikające z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko lub analizy porealizacyjnej albo przeglądu ekologicznego (art. 135 ust. 3a p.o.ś.). Tworzące obszar ograniczonego użytkowania uchwała sejmiku województwa (rozporządzenie wojewody) albo uchwała rady powiatu – po ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym (art. 2 i art. 13 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych) – stają się aktami prawa miejscowego.

Jak zauważył Sąd Najwyższy (zob. orzeczenia Sądu Najwyższego: wyrok z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, publ. Biul. SN 2009/7/11 oraz Lex nr 503415; postanowienia z dnia 24 lutego 2010 r., III CZP 128/09, niepubl. oraz z dnia 09 kwietnia 2010 r., III CZP 17/10, publ .Lex nr 584036) – które to stanowisko Sąd Okręgowy podzielił, przewidziana w art. 129 p.o.ś. odpowiedzialność odszkodowawcza obejmuje także te szkody, które wynikają z przekroczenia standardów jakości środowiska w zakresie emitowanego hałasu. U podstaw tego poglądu leży wykładnia celowościowa regulacji zawartej w ustawie Prawo ochrony środowiska. W myśl tej wykładni art. 135 ust. 1 p.o.ś., przewidujący możliwość ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania, jest wyjątkiem od zasady wyrażonej w art. 144 ust. 1 p.o.ś., zgodnie z którą eksploatacja instalacji w rozumieniu art. 3 pkt. 6 p.o.ś., nie powinna powodować przekroczenia standardów jakości środowiska. Wyjątek ten polega na tym, że na terenie obszaru ograniczonego użytkowania, eksploatacja instalacji może powodować przekroczenie standardów jakości środowiska.

Za tą szeroką interpretacją przemawia dążenie do kompleksowego uregulowania skutków ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania. Rozszczepienie tych skutków na szkody wynikające z ograniczeń przewidzianych wprost w uchwale o ustanowieniu obszaru ograniczonego użytkowania oraz szkody wynikające z emisji hałasu jest sztuczne (tak: Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 09 kwietnia 2010 r., III CZP 17/10, Lex nr 584036).

Odnosząc powyższe do okoliczności przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że powodowie wykazali wszystkie przesłanki odpowiedzialności pozwanego w oparciu o art. 129 ust. 2 p.o.ś. w zw. z art. 136 ust. 3 p.o.ś. co do żądania z tytułu nakładów.

Bezspornym w sprawie było, że w dniu 30 stycznia 2012 r. Sejmik Województwa (...) podjął uchwałę nr (...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska P. – Ł. w P.. Obszar ograniczonego użytkowania podzielony został na dwie strefy – wewnętrzną i zewnętrzną, w zależności od odległości od lotniska P. – Ł. i poziomu natężenia hałasu w danej strefie, a nieruchomość stanowiąca działkę o nr geodez. (...), znajduje się w obszarze ograniczonego użytkowania w jego strefie wewnętrznej.

W sprawie poza sporem pozostawało, że spadkodawcy powódki (A. M. i W. M.) zgłosili pozwanemu roszczenie przed upływem wskazanego w art. 129 ust. 4 p.o.ś. dwuletniego terminu zawitego, albowiem uchwała weszła w życie w dniu 28 lutego 2012 r. Dokonali tego bowiem pismem z dnia 05 sierpnia 2013 r. doręczonym 07.08.2013 r. tj. przed upływem dwóch lat od wejścia w życie uchwały ustanawiającej obszar ograniczonego użytkowania, co z uwagi na treść art. 123 § 1 pkt 1 k.c. przerwało bieg przedawnienia.

Legitymacja czynna powódki w procesie nie budziła wątpliwości Sądu. Z dokonanych bowiem ustaleń wynika, że własność przedmiotowej nieruchomości przypadała poprzednikom prawnym K. S. – powodom A. M., W. M., a po śmierci A. M. również P. M.. W toku trwania procesu powódka K. S. nabyła przedmiotowe prawo w wyniku dziedziczenia po pierwotnych powodach - A. M. i W. M.. Dziedziczony majątek spadkowy obejmował łącznie pełen udział we własności nieruchomości albowiem W. M., przed śmiercią, nabył w drodze umowy darowizny udział w nieruchomości przypadający P. M. (który ten ostatni odziedziczył wcześniej po A. M.). W świetle poczynionych ustaleń nie budziło także wątpliwości, że na przedmiotowej nieruchomości wybudowano budynek mieszkalny, na co w sposób jednoznaczny wskazywały choćby przeprowadzone w niniejszej sprawie opinie biegłych, sporządzone m.in. w oparciu o oględziny umiejscowionego na nieruchomości budynku.

Zatem skoro powódka K. S. nabyła w drodze dziedziczenia od powodów składających pozew (A. M. i W. M.) prawo własności nieruchomości gruntowej położonej w P. przy ul. (...), w tym stanowiącego część składową tejże nieruchomości budynku mieszkalnego i powyższe prawo zachowywała w chwili orzekania, to w konsekwencji uznać należy ją za uprawnioną do dochodzenia od pozwanego odszkodowania z powyższego tytułu.

Legitymacja bierna pozwanego wynikała z kolei z przepisu art. 136 ust. 2 p.o.ś.

Bezpośrednim uszczerbkiem powódki związanym z ustanowieniem strefy ograniczonego użytkowania są również koszty związane z zapewnieniem w budynku mieszkalnym stanowiącym część jej nieruchomości właściwego klimatu akustycznego. Na konieczność zapewnienia takich warunków wskazują bowiem wymagania określone w uchwale Sejmiku Województwa (...) nr (...). Zgodnie zaś z dyspozycją art. 136 ust. 3 p.o.ś. w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.

Przy dokonywaniu wykładni wskazanego przepisu należy wziąć pod uwagę, że celem uregulowań art. 129 i 136 ustawy p.o.ś. jest ułatwienie osobom poszkodowanym w wyniku wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania dochodzenia roszczeń odszkodowawczych. Zatem należy przyjąć, że wskazanie na koszty poniesione w celu wypełnienia wymagań technicznych przez istniejące budynki miało wyeliminować spory co do objęcia tych kosztów obowiązkiem naprawienia szkody. Obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wpłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem (por. uchwała Sądu Najwyższego z 15 listopada 2001 r. III CZP 68/01, OSNC 2002, z.6, póz. 74; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 10 kwietnia 2008 r. I A.Ca. 2/08, M. Prawn. 2010/12/692).

Szkoda w majątku należącym obecnie do powódki K. S. przejawiająca się w konieczności poniesienia nakładów rewitalizacyjnych powstała już w dacie wejścia w życie uchwały Sejmiku Województwa (...) z dnia 30 stycznia 2012 r. tj. w dniu 28 lutego 2012 r. Ustalając stan techniczny budynku mieszkalnego i wymagania akustyczne jaki ten budynek winien spełniać uwzględniono zatem stan przegród budowlanych na dzień wejścia w życie ww. uchwały. W związku z tym należy mieć tu na uwadze, że po wprowadzeniu przedmiotowej uchwały budynek mieszkalny powódki nie spełnia norm dla zamierzonych i wyliczonych poziomów dźwięku hałasu. Budynek ten wymaga zatem – po wprowadzeniu obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska Ł. – dodatkowej modernizacji w zakresie wymiany okien na okna PCV o wyższej wypadkowej izolacyjności akustycznej, tj. na poziomie 34 dB i 35 dB, w zależności od pomieszczeń w których się znajdują, zamontowania na wylocie kominów wentylacyjnych urządzenia wspomagającego np. turbowentu hybrydowego w ilości 4 sztuk, montażu stabilerów w ilości 4 sztuk oraz montażu nawiewników ściennych akustycznych z mufą akustyczną i okapów z wkładką akustyczną w ilości 8 sztuk.

Jak wynika z poczynionych ustaleń, w pomieszczeniach chronionych budynku powódki dochodzi do przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu w związku z czym konieczne jest podniesienie izolacyjności akustycznej budynku w ww. sposób. Łączna wartość nakładów niezbędnych do poniesienia celem zapewniania właściwego klimatu akustycznego stanowi zaś kwotę: 27.084,77 zł.

Zatem powódka wykazała, że szkoda w postaci poniesienia nakładów na rewitalizację akustyczną w budynku mieszkalnym na nieruchomości będącym jej własnością wynosi 27.084,77 zł. W związku z zasadnością roszczenia w tej części powyższą kwotę zasądzono od pozwanego na rzecz powódki w punkcie 1 wyroku. Ponieważ powódka nie wykazała zasadności roszczenia związanego z koniecznością rewitalizacji akustycznej budynku – w zakresie przewyższającym powyższą kwotę (domagała się łącznie z omawianego tytułu kwoty 30.000 zł) dalej idące roszczenie należało uznać za bezzasadne, w związku z czym orzeczono w punkcie 2 wyroku o oddaleniu powództwa w zakresie przewyższającym zasądzoną kwotę.

O odsetkach ustawowych od zasądzonej należności głównej Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. Zgodnie z § 1 powołanego artykułu jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z § 2 powołanego artykuły wynika natomiast, że jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Roszczenie o odszkodowanie jest roszczeniem bezterminowym, a zatem staje się ono wymagalne, z uwagi na brzmienie przepisu art. 455 k.c., po wezwaniu dłużnika do zapłaty.

Zdaniem Sądu takie wezwanie stanowiło ww. pismo z dnia 05 sierpnia 2013 r. Przedmiotowe pismo zostało doręczono pozwanemu w dniu 07 sierpnia 2013 r. Wymaga podkreślenia, że ustawodawca nie precyzuje co oznacza zwrot „niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania”. Oceny wskazanej przesłanki w postaci niezwłoczności dokonuje się natomiast w okolicznościach konkretnej sprawy. Materia objęta wezwaniem ma niewątpliwie charakter wymagający zasięgnięcia wiedzy specjalnej. Nie można jednak zapominać, że odsetki ustawowe gwarantują wierzycielowi waloryzację spadku siły nabywczej pieniądza, a na wysokość ustalanych odsetek ustawowych ma przede wszystkim wpływ to, że mają one pełnić także funkcję stymulującą dłużnika do spełnienia świadczenia pieniężnego. Uwzględniając, że odsetki w sprawie były dochodzone od dnia złożenia pozwu, tj. 03 grudnia 2013 r., pozwany między datą otrzymania wezwania, a złożenia pozwu miał niewątpliwie czas na skorzystanie z opinii osób posiadających wiedzę specjalną. Podkreślić należy, że pozwany jako profesjonalista musiał mieć świadomość roszczeń, które mogą być zgłoszone w związku z utworzeniem strefy ograniczonego użytkowania i w związku z tym winien odpowiednio wcześniej przygotować się do ich realizacji. W tej sytuacji zdaniem Sądu zasądzenie odsetek ustawowych od daty wniesienia pozwu zasługiwało na uwzględnienie.

O kosztach procesu Sąd, na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c., orzekł w pkt. 3, rozdzielając je stosunkowo pomiędzy stronami stosownie do wyniku sprawy.

Apelację od wyroku złożył pozwany, zaskarżył go w części, tj. co do pkt 1 i 3. Pozwany zaskarżonemu wyrokowi zarzucał naruszenie:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

-

art. 129 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (dalej jako „p.o.ś.") w zw. z art. 136 ust. 3 p.o.ś. poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że odszkodowanie z tytułu poniesionych wydatków na rewitalizację akustyczną należne jest bez względu na to, czy strona powodowa w rzeczywistości poniosła koszty rewitalizacji akustycznej swojej nieruchomości, podczas gdy wykładnia tychże przepisów prowadzi do wniosku, że aby móc skutecznie dochodzić odszkodowania konieczne jest faktyczne poniesienie wydatków na rewitalizację akustyczną;

-

art. 361 § 2 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że naprawieniu podlega szkoda, która jeszcze nie powstała, w której nie doszło jeszcze do utraty składników majątkowych, czyli do poniesienia przez powódkę nieplanowanych (niezgodnych z jej wolą) wydatków;

-

art. 129 ust. 2 p.o.ś. w zw. z art. 136 ust. 3 p.o.ś. poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że przepisy te określają dwie odrębne szkody w majątku powódki, podczas gdy już wprost z treści tych przepisów wynika, że są to tylko różne postacie tej samej szkody;

-

art. 129 ust. 2 p.o.ś. w zw. z art. 136 ust. 3 p.o.ś. poprzez ich błędną wykładnię i nieuwzględnienie zjawiska rekurencji, co w efekcie doprowadziło do zawyżenia sumy odszkodowania przyznanego stronie powodowej;

-

art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. oraz art. 363 § 2 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że roszczenie o zapłatę odszkodowania stało się wymagalne z chwilą złożenia pozwu podczas gdy, skoro odszkodowanie zostało obliczone według cen aktualnych, tj. cen z daty jego ustalania (orzekania), stało się ono wymagalne dopiero z datą wyrokowania i najwcześniej od tej daty dłużnik (pozwany) pozostaje w opóźnieniu uzasadniającym zapłatę odsetek;

2.  naruszenie przepisów postępowania tj.:

-

art. 227 § 1 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez przyjęcie, że wystąpienie szkody dochodzonej na gruncie art. 129 ust. 2 p.o.ś. w zw. z art. 136 ust. 3 p.o.ś. oraz rozmiar takiej szkody zostały w sprawie udowodnione przez powódkę,

-

art. 278 § 1 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez oparcie się przy rozstrzyganiu sprawy na dowodzie z opinii biegłego zawierającej zasadnicze błędy metodologiczne, które uniemożliwiają potraktowanie jej jako rzetelnego środka dowodowego, mającego za zadanie wyjaśnienie okoliczności wymagających wiadomości specjalnych;

-

art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak odniesienia się do formułowanych w piśmie procesowym strony pozwanej z dnia 22 października 2019 r. zarzutów do opinii biegłego J. W. (1) w sposób pozwalający na przeprowadzenie kontroli instancyjnej rozumowania Sądu Okręgowego w tym zakresie.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, jak również zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów procesu w I instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych; zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Z ostrożności procesowej, tj. w razie nieuwzględnienia wniosków pozwanego zaprezentowanych powyżej wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji; pozostawienie Sądowi I instancji rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego, w tym kosztach zastępstwa procesowego.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa prawnego wg norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja w pewnej części okazała się uzasadniona.

Rację ma skarżący, że, z uwagi na specyfikę rozpoznawanych roszczeń, nie było podstaw do zasądzenia na rzecz powódki odsetek ustawowych oraz odsetek ustawowych za opóźnienie już od daty wyznaczonej wezwaniem do zapłaty z dnia 5 sierpnia 2013 r., czy też, jak przyjął to Sąd Okręgowy, od dnia wniesienia pozwu.

Co prawda, rzeczywiście sposób oznaczania wymagalności roszczeń tzw. bezterminowych, do których zalicza się niewątpliwie roszczenie odszkodowawcze, wyznacza treść przepisu art. 455 kc.

Co do zasady zatem odpowiedzialny za szkodę pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia odszkodowawczego z momentem otrzymania od poszkodowanego wezwania do likwidacji szkody.

W przypadku, gdy odszkodowanie ma nastąpić w formie pieniężnej, od tej chwili wierzyciel ma prawo żądania zapłaty na swoją rzecz odsetek za opóźnienie na podstawie przepisu art. 481 kc, pod warunkiem, że w wezwaniu o zapłatę skonkretyzował także swoje roszczenie co do wysokości.

Reguła ta nie może jednak być stosowana w sposób schematyczny, nieracjonalny i sprzeczny z poczuciem sprawiedliwości.

Przyjąć należy, że przedmiotowe wezwanie, o jakim mowa w art. 455 kc, może wywołać omawiane skutki jedynie wówczas, gdy w konkretnych okolicznościach faktycznych z jego treści można z wysokim prawdopodobieństwem przyjąć, że rzeczywiście doszło do powstania szkody, w określonej w wezwaniu wysokości, oraz że adresat wezwania ponosi za nią odpowiedzialność.

Tego rodzaju cech nie nosi wezwanie wystosowane przez poprzedników prawnych powódki w skierowanym do pozwanego piśmie z dnia 5 sierpnia 2013 r.

Określono w nim w sposób arbitralny, że, na skutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, doszło do konieczności poniesienia przez nich wydatków na rewitalizację akustyczną budynku a także w sposób dowolny wskazano wysokość rzekomej, powstałej z tego tytułu szkody.

W wezwaniu tym nie powołano się na żadne obiektywne okoliczności faktyczne, które czyniłyby prawdopodobnymi takie twierdzenia.

Nie podano w szczególności jakichkolwiek danych i obliczeń, które żądanie zapłaty czyniłyby prawdopodobnym.

Wymaga przy tym podkreślenia, że samo wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania (o.o.u.) nie prowadzi do domniemania, że w związku z tym powstaną szkody w postaci konieczności dokonania we wszystkich budynkach mieszkalnych nakładów związanych z zapewnieniem zwiększonej ochrony akustycznej.

Stwierdzenie tego wymaga zwykle, tak jak w realiach rozpoznawanej sprawy, przeprowadzenia, czasami długotrwałych, badań specjalistycznych.

Wszystkie istotne dla takich ustaleń okoliczności zostały ustalone dopiero w toku postępowania sądowego, w oparciu o wydaną w sprawie opinię biegłego J. W..

Zatem jako miarodajną datę, w której można uznać pozwanego jako pozostającego w opóźnieniu, skutkującym odpowiedzialnością odsetkową na podstawie art. 481 kc, należy uznać upływ tygodnia od doręczenia mu opinii biegłego W., zawierającej ostateczne wyliczenie szkody, a co nastąpiło w dniu 14 października 2019 r. (k.143).

Tygodniowy termin był bowiem wystarczajacy dla dokonania przez dłużnika analizy otrzymanej opinii i podjęcia decyzji o zapłacie odszkodowania.

Pozwany pozostawał zatem w opóźnieniu, skutkującym odpowiedzialnością odsetkową dopiero od dnia 22 października 2019 r, co skutkuje zmianą zaskarżonego orzeczenia przez oddalenie roszczenia o odsetki za poprzedzające tą datę okresy.

Ponieważ korekta ta dotyczy tylko roszczeń ubocznych oraz nie rzutuje na wartość przedmiotu sporu, nie wpływa też na ustalone przez sąd I instancji proporcje, w jakich strony ponosić powinni koszty procesu.

Z tych przyczyn na podstawie art. 386 § 1 kpc Sąd Apelacyjny orzekł jak w punkcie 1. sentencji wyroku.

Dalej idące zarzuty i wnioski apelacji okazały się natomiast bezzasadne.

Ustalenia faktyczne sądu I instancji nie budzą wątpliwości i stąd Sąd Apelacyjny przyjmuje je za podstawę własnego rozstrzygnięcia.

Zostały one poczynione w oparciu o wszechstronne rozważenie całego zebranego w sprawie materiału dowodowego, którego ocena, przeprowadzona w pisemnym uzasadnieniu wyroku, jest pełna, zgodna z zasadami logiki i doświadczenia życiowego.

Ustalenia te nie zostały skutecznie wzruszone w apelacji w ramach rozbudowanych zarzutów o charakterze procesowym.

Sprowadzają się one bowiem do forsowania przez skarżącego własnej, korzystnej dla niego wersji stanu faktycznego, opartej o odmienną ocenę mocy i wiarygodności poszczególnych dowodów.

Nie jest to jednak wystarczające dla skutecznego postawienia zarzutów „błędnych ustaleń faktycznych”, „sprzeczności ustaleń faktycznych z zebranym materiałem dowodowym” czy też naruszenia art. 233 § 1 kpc.

Zasadnicza część wywodów środka zaskarżenia poświęcona jest próbie zdyskredytowania wiarygodności i rzetelności wydanej w sprawie opinii biegłego z dziedziny budownictwa i akustyki budowlanej J. W..

Tymczasem prawidłowo sąd I instancji uznał tą opinię za pełnowartościowy materiał dowodowy, mogący stanowić podstawę do poczynienia istotnych w sprawie ustaleń faktycznych.

Biegły w sposób wyczerpujący, kompetentny i przekonujący wypowiedział się co do zawartych w tezach dowodowych zagadnień wymagających wiedzy specjalistycznej.

Odpowiedział także w sposób rzeczowy, na rozprawie w dniu 15 października 2020r., na zarzuty pozwanego kierowane przeciwko wydanej opinii, powielane obecnie w apelacji.

Nie ma zatem potrzeby, aby w tym miejscu powtarzać szczegółową argumentację zawartą w wymienionej opinii, którą sąd odwoławczy przyjmuje za własną.

Część z tych zarzutów zdaje się przy tym świadczyć o powierzchownym zaznajomieniu się przez skarżącego z omawianym dowodem.

I tak, jeżeli chodzi o stosowanie Polskich Norm dla ustalenia zakresu niezbędnej ochrony akustycznej, to zagadnieniu temu biegły J. W. poświęcił istotne fragmenty swojej opinii, wyjaśniając, jakie z tych norm znajdują zastosowanie w sprawie i dlaczego.

Należy pamiętać, że uchwała Sejmiku Województwa (...) z dnia 30 stycznia 2012r. w zakresie stosowania odpowiedniej izolacyjności akustycznej przegród budowlanych oraz właściwego klimatu akustycznego w budynkach odwołuje się (por. § 2 pkt. 3 i 7) do treści obowiązujących Polskich Norm.

Oznacza to konieczność odwołania się każdorazowo do takiej normy, która będzie adekwatna w dacie dokonywania oceny konieczności stosowania odpowiednich przegród akustycznych oraz zapewnienia właściwego klimatu akustycznego.

Jest to oczywiste, jeśli zważyć, że w uchwale o utworzeniu o.o.u. nie odwołano się do konkretnych Polskich Norm, obowiązujących w dacie jej podjęcia, a nadto konieczność stosowania określonej ochrony akustycznej odnosić należy do czasu przyszłego, w jakim osiągnięta ma być planowa docelowa przepustowość (aktywność) lotniska.

Trudno byłoby sobie bowiem wyobrazić, aby właściciele budynków mieszkalnych musieli co pewien czas ponownie dokonywać ich rewitalizacji akustycznej, w miarę rozwoju działalności gospodarczej pozwanego i związanego z tym sukcesywnego obniżania się standardów środowiskowych, związanych z poziomem hałasu.

Poza tym wymaga podkreślenia, że Polskie Normy nie kreują z zasady nowego stanu prawnego, a jedynie odzwierciedlają aktualny stan wiedzy technicznej. Zmiana lub nowelizacja danej normy wiąże się zazwyczaj z rozwojem wiedzy technicznej oraz (lub) dezaktualizacją bądź ograniczeniem przydatności poprzedniej normy technicznej.

Nie do przyjęcia jest także zarzut, iż powódka powinna w kosztach rewitalizacji uwzględnić wartość zdemontowanych okien.

Jest rzeczą powszechnie znaną, że obecnie okna dla każdego budynku projektowane i wykonywane na indywidualne zamówienie, ściśle z dokładnymi miejscowymi pomiarami.

Całkowicie dowolne jest w jej sytuacji twierdzenie skarżącego, że zdemontowane okna przedstawiać będą jakąkolwiek wartość materialną.

Przeciwnie, doświadczenie życiowe uczy, że ich demontaż będzie łączył się z poniesieniem dodatkowych kosztów utylizacji, których zresztą biegły, z korzyścią dla pozwanego, nie uwzględnił w swoich wyliczeniach.

W tym stanie rzeczy nie było potrzeby powoływania w sprawie innych biegłych.

Potrzeba powołania innego biegłego powinna bowiem wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii (por. np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 4 sierpnia 1999r w spr. l PKN 20/99, OSNP, z. 22 z 2000r, poz. 807 oraz z dnia 12 lutego 2003r w spr. V CKN 1622/00, LEX nr 141384).

Nie doszło także do naruszenia wskazywanych w apelacji przepisów prawa materialnego.

Nie sposób podzielić przede wszystkim tej części wywodów apelacji, w której skarżący twierdzi, iż roszczenie o odszkodowanie z tytułu wydatków na rewitalizację akustyczną budynku stałoby się wymagalne dopiero z chwilą wykazania ich rzeczywistego poniesienia.

Przesądzono już w judykaturze, że prawo do żądania odszkodowania z tytułu konieczności poniesienia nakładów rewitalizacyjnych w budynkach objętych o.o.u. nie jest uzależnione od wykazania przez właścicieli nieruchomości, że wydatki w tym celu rzeczywiście zostały już poniesione (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2012r. w sprawie II CSK 254/12, LEX nr 1294477).

Uzupełniając argumentację podnoszoną już w orzecznictwie należy dodać, że w innym przypadku mogłoby dojść do niedopuszczalnej sytuacji, gdy prawo poszkodowanych do zamieszkiwania w niezbędnym dla higieny fizycznej i psychicznej komforcie akustycznym uzależnione zostałoby od poziomu ich zamożności, i to w sytuacji, gdy jednocześnie standardy środowiskowe w tym zakresie zostają obniżone władczym aktem władzy publicznej. .

Wreszcie nie ma podstaw do przyjęcia, że w rozpoznawanym przypadku dojść miałoby do sytuacji, w której szkoda z tytułu spadku wartości nieruchomości miałaby zawierać w sobie, przynajmniej częściowo („pochłaniać”), szkodę z tytułu konieczności rewitalizacji akustycznej, co apelujący nazywa zjawiskiem „rekurencji odszkodowania”.

Do tego rodzaju zjawiska mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby właściciel poniósł już niezbędne wydatki na doprowadzenie budynku do podwyższonego standardu ochrony akustycznej, zwiększając w ten sposób jego wartość, a następnie nieruchomość o podwyższonej w taki sposób wartości zostałaby poddana ocenie z punktu widzenia szkody, polegającej na obniżeniu tej wartości w związku z wprowadzeniem oou.

W realiach rozpoznawanej sprawy sytuacja taka nie miała miejsca, co oznacza, że obie badane szkody nie są ze sobą związane zjawiskiem rzekomej „rekurencji” (zob. też uzasadnienie do w/w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 2013r. w sprawie II CSK 578/12).

Stąd na podstawie art. 385 kpc Sąd Apelacyjny orzekł jak w punkcie 2 wyroku.

Ponieważ wnioski apelacji uwzględnione zostały w niewielkim zakresie i tylko co do roszczeń ubocznych zaistniały przesłanki do obciążenia pozwanego w całości poniesionymi przez powódkę kosztami zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Z tych przyczyn na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc, art. 99 kpc oraz art. 100 zd. 2 kpc w zw. z art. 391 kpc, przy uwzględnieniu przepisów § 10 ust. 1 pkt 2) w zw. z § 2 pkt. 5) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015.1800 ze zm.) orzeczono jak w punkcie 3. wyroku.

Bogdan Wysocki

Niniejsze pismo nie wymaga podpisu własnoręcznego na podstawie § 21 ust. 4 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 czerwca 2019 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej jako właściwie zatwierdzone w sądowym systemie teleinformatycznym

Starszy sekretarz sądowy

Sylwia Stefańska