Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 432/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 stycznia 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Piotr Schab – spr.

Sędziowie: SA – Rafał Kaniok

SA – Przemysław W. Radzik

Protokolant: – stażysta Klaudia Kulbicka

przy udziale Prokuratora Gabrieli Marczyńskiej - Tomali

po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2023 r.

sprawy przeciwko:

1/ M. S. (1), ur. (...) w W., synowi R. i C. z d. B.,

2/ Ł. R. (1), ur. (...) w W., synowi J. i U. z d. K.,

3/ J. R. (1), ur. (...) w W., synowi J. i U. z d. K.,

Oskarżonym z art. 286 par. 1 kk w zw. Z art. 294 par. 1 kk

na skutek apelacji obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 30 lipca 2021 r. sygn. akt V K 241/20

1)  zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że kwotę orzeczoną w punkcie II, podlegającą solidarnej zapłacie przez oskarżonych na rzecz pokrzywdzonej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w M. tytułem naprawienia szkody obniża do 296.480,00 (dwustu dziewięćdziesięciu sześciu tysięcy czterystu osiemdziesięciu) złotych;

1)  w pozostałej części zaskarżony wyroku utrzymuje w mocy;

2)  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. D. A. kwotę 840 (ośmiuset czterdziestu) złotych powiększoną o stawkę 23% podatku od towarów i usług z tytułu pełnienia obowiązków obrony z urzędu oskarżonego M. S. (1) w postępowaniu odwoławczym;

3)  zwalnia oskarżonych od kosztów sądowych postępowania odwoławczego, wydatki tego postępowania przejmując na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 432/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie z dnia 30 lipca 2021 roku, sygn. akt V K 241/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońcy oskarżonych M. S. (1), Ł. R. (1) i J. R. (1)

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ pełnomocnik wnioskodawcy

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części , w jakiej oddalono wniosek

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Uzupełniające wyjaśnienia oskarżonego Ł. R. (1)

Wiarygodne w części zawierającej przyznanie się do nawiązania kontaktu z M. S., wykonania przelewu przez J. R. na rzecz MS C. oraz załatwienia leasingu w (...) sp. z o. o. na dwa samochody T. (...), w zakresie, w jakim znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Uzupełniające wyjaśnienia oskarżonego Ł. R. (1)

Niewiarygodne w zakresie braku wiedzy o braku możliwości wypożyczania aut zakupionych wcześniej przez M. S. i przestępczym charakterze podejmowanych w tym zakresie działań. Nie znajduje także potwierdzenia w materiale dowodowym negacja faktu wspólnej z M. S. wizyty w Oddziale T. (...). Nieistotne są natomiast wyjaśnienia oskarżonego w zakresie płatności wykonywanych na rzecz MS C., dotyczące innych samochodów niż wskazane w akcie oskarżenia, a nadto rozliczeń z D. R. i wcześniaczych transakcji z (...) sp. z o. o.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Odnośnie do apelacji obrońcy oskarżonego M. S. (1):

1. zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego tj. art. 286 § 1 k.k. poprzez uznanie oskarżanego M. S. (1) za winnego tego, że w okresie od 15 października 2018 r. do 3 grudnia 2018 r. w W. przy ulicy (...) działając wspólnie i w porozumieniu z Ł. R. (1) i J. R. (1) w celu uzyskania korzyści majątkowej doprowadzili do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie 302.480 zł spółkę (...) Sp. z o.o. Sp. K z siedzibą w M., w ten sposób, że w ramach działalności gospodarczej pod firmą (...) z siedzibą w M. zawarł z Oddziałem T. (...) dwie umowy kupna - sprzedaży samochodów marki T. (...) za kwotę 151.240 zł każdy wpłacając na poczet uregulowania ceny tych pojazdów jedynie zaliczki w kwocie po 3000 zł za każdy samochód, za pomocą wprowadzenia w błąd co do zamiaru wywiązania się z warunków zawartych umów w tym co do przyjętego przez siebie zobowiązania że w okresie 12 miesięcy od odebrania pojazdów nie przeniesie prawa własności tych samochodów na inne podmioty poprzez odebranie od sprzedawcy dokumentów niezbędnych do rejestracji obu samochodów bez ich uprzedniego fizycznego wydania (...) sp. z o.o. Sp. K a następnie ich sprzedaż w dniu 30.10.2018 r. spółce (...) Sp. z o.o. za łączną kwotę 241.035 zł bez uregulowania całej należności spółce (...) Sp. z o.o. Sp. K. w wyniku czego Sp. (...) Sp. z o.o. po przejęciu własności obu pojazdów zawarła z J. R. (1) na podstawie złożonego przez niego wniosku z dnia 29.10.2018 r. dwie umowy leasingu operacyjnego, których przedmiotem były T. (...) w sytuacji gdy oskarżony M. S. (1) nie działał wspólnie i w porozumieniu z innymi oskarżonymi w tej sprawie z zamiarem pokrzywdzenia (...) Sp. z o.o., a działania pokrzywdzonego, który fizycznie władał przedmiotem zawartych umów spowodowały przeniesienie własności tych samochodów na (...) Sp. z o.o.

2. zarzut naruszenia art. 366 k.p.k. w zw. z art. 168 k.p.k. poprzez zaniechanie przez sąd ustalenia czy oskarżony M. S. (1) został zatrzymany w grudniu 2018 r. i tymczasowo aresztowany co miało istotny wpływ na treść orzeczenia poprzez wskazanie, iż okoliczność braku kontroli nad pobranymi przez oskarżonego pieniędzmi nie została w żaden sposób potwierdzona, w sytuacji gdy oskarżony na rozprawie wskazywał, iż w tym czasie tj. w pierwszych dniach grudnia 2018 r. był tymczasowo aresztowany przez Sąd Okręgowy w Warszawie do innej sprawy, z uwagi na wzbudzone przez sąd wątpliwości co do okoliczności sposobu rozporządzania tymi pieniędzmi

3. zarzut naruszenia art. 7 k.p.k. poprzez dowolną a nie swobodną ocenę dowodu z wyjaśnień oskarżonego, poprzez przyjęcie w sposób sprzeczny z zasadami prawidłowego rozumowania okoliczności, iż to M. S. (1) rozporządzał pieniędzmi uzyskanymi ze sprzedaży samochodów a nawet, doszło do tego w porozumieniu z innymi oskarżonymi w niniejszej sprawie w sytuacji, gdy ten oskarżony wskazał, iż nie był do tego zdolny wobec aresztowania jego osoby na rok czasu do innej sprawy, a pieniędzmi uzyskanymi ze sprzedaży samochodów, wobec jego wyjaśnień, dysponowali rodzice tego oskarżonego, a okoliczność istnienia uprzedniej znajomość między oskarżonymi przed popełnieniem czynu zabronionego nie została wykazana żadnym dowodem

Odnośnie do apelacji obrońcy oskarżonego Ł. R. (1) :

I. Obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na jego treść:

1. zarzut naruszenia art. 7 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego, sprzeczną z zasadami prawidłowego rozumowania i wskazaniami doświadczenia życiowego, w szczególności poprzez popadnięcie przez Sąd w dowolność ocen w zakresie:

- bezkrytycznego przyznania waloru pełnej wiarygodności zeznaniom świadków E. D., A. G. i uznanie, że ich depozycje stanowią konsekwentny materiał dowodowy w oparciu o który można dokonać stanowczych ustaleń faktycznych wystarczających do rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności karnej Ł. R. (1), podczas gdy byli oni pracownikami tej samej poszkodowanej spółki (...) sp. z o.o. sp. komandytowa poprzez co mogli być zainteresowani rozstrzygnięciem sprawy, ponadto wątpliwości budzi fakt, iż zarówno E. D. jak i A. G. wskazały Ł. R. (1) jako osobę, która była obecna wraz z M. S. (1) podczas wizyty w salonie (...), zważając na fakt, iż zdarzenie to było w 2018 r. i było jednorazowe, zatem niezwykle trudne jest zidentyfikowanie osoby po upływie 3 lat,

- dokonania przez Sąd I instancji wybiórczej oceny dowodów i odmówienia wiarygodności Ł. R. (1), który złożył logiczne i spójne wyjaśnienia w zakresie zarzucanego mu czynu, a także wskazał, iż nigdy nie był z właścicielem firmy (...) w salonie (...) na ul. (...), a także iż nie widział M. S. (1) nigdy wcześniej przed rozprawą w sądzie, co pokrywa się z wyjaśnieniami M. S. (1) w tym zakresie,

- niewzięcia przez Sąd I instancji pod uwagę zeznań świadka M. J., który wskazał, iż rozmawiał z J. i Ł. R. (1), którzy byli niezadowoleni z sytuacji w której się znaleźli w związku z zachowaniem M. S. (1) tj. nieuiszczenia opłaty za zarejestrowane samochody marki T.,

- pominięcia konsekwentnego nieprzyznawania się oskarżonego Ł. R. (1) do popełnienia opisanego w akcie oskarżenia czynu, w tym twierdzenia, iż nie był on obecny przy zawarciu umów kupna sprzedaży samochodów marki T. (...) o numerach (...) oraz (...), która to umowa została zawarta pomiędzy M. C. z siedzibą w M. a Oddziałem T. (...), co potwierdził sam M. S. (1)

- przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów i zasad doświadczenia życiowego poprzez uznanie, że jeśli zdaniem Sądu Ł. R. (1) był obecny podczas zawierania przez M. S. (1) w/w umowy kupna sprzedaży samochodów marki T. (...) oraz umowy dotyczącej warunków specjalnych sprzedaży flotowej to z samego faktu obecności wynika, iż zna warunki i ograniczenia wynikające z tych umów,

- dokonania przez Sąd I Instancji dowolnej oceny dowodów poprzez przyjęcie, że Ł. R. (1) doskonale wiedział jaką osobą jest M. S. (1) oraz, że posiada on bogatą przeszłość kryminalną, podczas gdy Ł. R. (1) nie spotkał się nigdy wcześniej z M. S. (1), a został mu on polecony przez świadka P. O., który zaś jest przyjacielem J. R. (1), co stanowi o tym, iż Ł. R. (1) miał podstawy do tego, by ufać M. S. (1), zatem nie zachodziła u oskarżonego potrzeba by go sprawdzać,

- dokonania przez Sąd meriti błędnych ustaleń, iż oskarżony Ł. R. (1) działał wspólnie i w porozumieniu z oskarżonym M. S. (1) mimo braku dowodów świadczących o takiej współpracy, a także pominięcia okoliczności, iż w stosunku do spółki (...) działania podejmował jedynie oskarżony M. S. (1),

- pominięcia przez Sąd dowodu z zeznań świadka P. O., który to polecił Ł. R. (1) M. S. (1), a w chwili gdy nie doszło do transakcji, przyznał, iż zostawił Ł. i J. R. (1) z problemem, przez co jednoznaczne wskazał, iż Ł. R. (1) nie miał zamiaru doprowadzić spółki do niekorzystnego rozporządzenia mieniem,

2. naruszenie przepisu art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., która miała wpływ na treść zaskarżonego wyroku, polegającą na dokonaniu bezkrytycznej i nazbyt dowolnej a nie swobodnej i wszechstronnej oceny zeznań świadka P. W., który co prawda zeznał, iż Ł. R. (1) przyszedł do salonu (...) na ul. (...), jednakże nie wskazywał, iż przyszedł z jakimkolwiek mężczyzną, tymczasem Sąd w uzasadnieniu skarżonego wyroku podaje, iż świadek potwierdził, że Ł. R. (1) przyjechał do salonu (...) z jakimś mężczyzną, co stanowi wybiórczą analizę fragmentów jego zeznań i całkowite pominięcie przy dokonywaniu ustaleń faktycznych a także nie omówienie w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia tej części, która była składana przez świadka na etapie postępowania sądowego, a która stanowi istotny dowód świadczący na korzyść oskarżonego, bowiem wynika z niej, że oskarżony Ł. R. (1) nie był obecny w salonie (...) wraz z oskarżonym M. S. (1),

3. naruszenie przepisu art. 424 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., polegające na niedopełnieniu określonego tym przepisem obowiązku wydania orzeczenia w oparciu o całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, a nadto zamieszczenia w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia koniecznych elementów, a przede wszystkim szczegółowego wskazania w oparciu o jakie dowody sąd poczynił konkretne ustalenia stanu faktycznego, wnikliwej oceny zebranych w sprawie dowodów, a także brak odpowiedniego przedstawienia motywów, jakami kierował się Sąd I instancji wymierzając oskarżonemu karę za przypisane przestępstwo,

w efekcie

II. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydanego orzeczenia, który miał istotny wpływ na jego treść i polegał na nietrafnym ustaleniu, że oskarżony Ł. R. (1) dopuścił się zarzucanego mu czynu w sytuacji, gdy prawidłowa analiza materiału dowodowego prowadzi do odmiennego wniosku,

III. alternatywnie zarzut rażącej niewspółmierności kary pozbawienia wolności wymierzonej oskarżonemu.

Odnośnie do apelacji obrońcy oskarżonego J. R. (1) :

I. zarzut obrazy przepisów postępowania, które miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj. naruszenie:

1) art. 7 k.p.k. poprzez dowolną, wybiórczą a nie swobodną ocenę materiału dowodowego poprzez pominięcie kwestii prawa cywilnego a mianowicie pominięcie okoliczności wynikającej z załączonych dokumentów oraz zeznań świadków M. B., P. Z., M. D., A. G. i E. D., tj.

-odstąpienia przez (...) Sp. z o.o. od zawartych z M. S. (1) umów sprzedaży samochodów T. (...) przy jednoczesnym posiadaniu tych samochodów wobec niewydania ich kupującemu, co prowadzi do wniosku, że na skutek samych działań M. S. (1) spółka (...) nie poniosła szkody i mogła skorzystać z roszczeń opartych na prawie cywilnym,

- zawarcia przez Spółkę (...) porozumienia z (...) sp. z o.o., na podstawie którego spółka (...) wydała Millennium (...) dwa samochody T. (...), zatem działanie żadnego z oskarżonych - a na pewno nie J. R. (1) - nie doprowadziło do powstania szkody po stronie (...) sp. z o. o.

- zapisów umowy sprzedaży flotowej w § 4 i 5, która nie przewiduje - w przypadku dalszej odsprzedaży pojazdów w terminie krótszym niż 12 miesięcy - sankcji nieważności umowy lub odstąpienia od umowy a jedynie przewiduje kary umowne, co prowadzi do wniosku, że samo naruszenie umowy w tym zakresie nie może prowadzić do wniosku - jak to uczynił sąd - że zamiarem oskarżonych (w tym J. R. (1)) było dokonanie oszustwa na szkodę spółki (...), nierozliczenia - zatrzymania - przez spółkę (...) wpłaconych zaliczek w łącznej kwocie 6 tys. zł, pomimo, że w przypadku odstąpienia od umów strony winny zwrócić sobie to, co wzajemnie sobie świadczyły - przy czym spółka była w posiadaniu pojazdów,

- zobowiązania przez J. R. (1) do spłaty rat na podstawie umowy leasingu zawartej z (...) sp. z o.o., co ma znaczenie przy ocenie strony podmiotowej przypisanego oskarżonemu przestępstwa, bowiem to on osobiście ryzykował finansowo przyjmując na siebie takie zobowiązanie;

2. art. 7 k.p.k. - poprzez dowolną ocenę zeznań świadków P. O. i A. G. oraz wyjaśnień wszystkich oskarżonych ( przy czym Sąd - jak wynika z uzasadnienia - nie pominął dowodów z wyjaśnień oskarżonych i nie uznał ich za niewiarygodne w zakresie, o którym mowa poniżej) i pominięcie przez sąd wynikających z tych dowodów okoliczności, że J. R. (1) i Ł. R. (1) chcieli założyć własną działalność polegającą na wypożyczaniu samochodów, że skontaktował ich do współpracy z M. S. (1) P. O., że przekazali zaliczki na zakup pojazdów, których im nigdy nie zwrócono i że sami padli ofiarą oszustwa ze strony M. S. (1) (zeznania A. G.), co prowadzi do wniosku, że J. R. (1) nie działał wspólnie i w porozumieniu z M. S. (1),

3. art. 399 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. poprzez dokonanie zmiany w opisie zarzucanego oskarżonemu czynu i wprowadzenie do zarzutu nowych okoliczności faktycznych, bez uprzedniego pouczenia o możliwości zmiany opisu zarzucanego mu przestępstwa, co naruszyło prawo do obrony oskarżonego J. R. (1), bowiem nie miał on możliwości zajęcia stanowiska co do wprowadzonych przez Sąd zmian;

co następnie skutkowało:

II. błędami w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, poprzez:

1. ustalenie, że oskarżony J. R. (1) działał wspólnie i w porozumieniu z Ł. R. (1) i M. S. (1) w celu dokonania oszustwa na szkodę spółki (...) w sposób opisany w zmienionym przez sąd zarzucie, podczas gdy to J. R. (1) osobiście ryzykował finansowo podpisując umowę leasingu i zobowiązując się do spłaty ratalnej kwoty, która miała być zapłatą za zakupione pojazdy, dokonał przelewu zaliczki na samochody, która nigdy nie została mu zwrócona i sam w ten sposób został oszukany przez M. S. (1);

2. ustalenie, że wszyscy oskarżeni działali w zamiarze oszustwa, podczas gdy to jedynie oskarżony M. S. (1) dokonał przywłaszczenia pieniędzy w kwocie 241.035 zł przelanych z (...) sp. z o.o. na szkodę J. R. (1), a nadto wyłudził od Ł. i J. R. (1) zaliczki na zakup pojazdów marki T. i L., zaś wszelkie inne roszczenia spółki (...) wynikające z zawartych umów sprzedaży samochodów powinny być rozstrzygane na drodze postępowania cywilnego w związku z okolicznościami opisanym w zarzucie I pkt 1

III. zarzut obrazy prawa materialnego, tj. art. 46 § 1 k.k. poprzez solidarne zobowiązanie oskarżonego J. R. (1) do naprawienia szkody w kwocie 302.480 zł przekraczającej wysokość rzeczywistej szkody, podczas gdy wniosek oskarżyciela posiłkowego dotyczył kwoty 296.480 zł, na którą to kwotę - jak wynika z oświadczenia pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego przy wnioskach końcowych - miała składać się cena netto za zakupione auta, podatki oraz 6 tys. zł marży, którą spółka by otrzymała, przy jednoczesnym uzasadnieniu wyroku, że Sąd nie uwzględnił dodatkowych kwot wnikających z roszczeń z prawa cywilnego, przy czym niezrozumiałe jest określenie sądu w pisemnych motywach, że w/w żądana kwota jest wyższa od zasądzonej pomimo nieuwzględnienia roszczeń dodatkowych.

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut niezasadny

Zarzut częściowo zasadny

Odnośnie do oskarżonego M. S. (1):

Nietrafność pierwszego zarzutu wynika przede wszystkim z zupełnie błędnego przyjęcia przez obrońcę, by oskarżony M. S. (1) został skazany za czyn w opisie, który został zawarty w akcie oskarżenia. Autor apelacji zdaje się nie dostrzegać dokonanej przez sąd meriti zmiany opisu czynu zarzucanego wszystkim oskarżanym. Niezależnie od tego, w aspekcie tak sformułowanego zarzutu jak również wywodów skarżącego zawartych w uzasadnieniu apelacji stwierdzić należy, że ma on charakter wyłącznie polemiczny, albowiem nie wskazano żadnych merytorycznych i przekonujących argumentów podważających dokonane przez sąd okręgowy ustalenia. Oparcie się przez obrońcę wyłącznie na relacjach M. S. (1) – trafnie ocenionych przez sąd okręgowy jako niewiarygodne – z całkowitym i celowym pominięciem pozostałego materiału dowodowego, nie mogło odnieść oczekiwanego skutku. Gołosłowność argumentacji obrońcy i jej sprzeczność z materiałem dowodowym tak w zakresie twierdzeń o uprzedniej nieznajomości braci R. jak i sposobu rozliczania kwoty uzyskanej ze sprzedaży samochodów (ewentualny zysk w postaci rabatu po sprzedaży) pozostaje w całkowitym oderwaniu od wyjaśnień współoskarżonych, zeznań świadków (P. O., E. D., A. G.) jak i zasad logiki oraz doświadczenia życiowego. Autor apelacji także pomija, że przypisane M. S. (1) współsprawstwo rozszerza zakres odpowiedzialności karnej na wypadki, w których pojedyncze zachowanie współdziałającego nie wypełnia wszystkich znamion czynu zabronionego, ale stanowi "dopełnienie" zachowania innej osoby bądź osób. Sformułowanie "wykonuje czyn zabroniony wspólnie z inną osobą" wskazuje na stworzenie prawnej możliwości przypisania wszystkim współdziałającym całego czynu zabronionego nawet wtedy, gdy zachowania pojedynczych osób nie wypełniały wszystkich ustawowych znamion składających się na typ tego czynu zabronionego. Zatem w warunkach przedmiotowej sprawy, czynności sprawcze oskarżonego M. S. stanowiły zarówno punkt wyjścia, jak i dopełnienie zachowania współoskarżonych, opisanego w sentencji wyroku. W światle takich ustaleń, całkowicie bezzasadny jawi się zarzut obrazy prawa materialnego w postaci błędu w zakresie subsumpcji - zastosowaniu wskazanego w wyroku przepisu art. 286 § 1 k.k. do ustalonego stanu faktycznego.

Autor apelacji błędnie także wskazuje, że pokrzywdzony, który fizycznie władał przedmiotem zawartych umów, spowodował przeniesienie ich własności na (...) sp. z o.o., nie dostrzegając po stronie pokrzywdzonego tak braku uprawnień do takich działań jak i faktu uprzedniego zawarcia przez M. S. umowy przeniesienia własności tych pojazdów na spółkę (...). Natomiast zawarcie porozumienia pomiędzy pokrzywdzonym a Millennium (...) regulującego wydanie samochodów, nie ma wpływu na ocenę przestępnego zamiaru działania M. S., co znalazło swój dostateczny wyraz w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego (str. 12). Całkowicie nieuzasadnione jest przy tym powoływanie się przez obrońcę na uregulowania wynikające z art. 169 § 2 k.c.

Bezzasadne są także zarzuty naruszenia przepisów postępowania. Jako nietrafną ocenić należy argumentację odnoszącą się do zarzutu naruszenia art. 366 k.p.k. w zw. z art. 168 k.p.k. Poczynienie przez sąd okręgowy niekwestionowanych przez obrońcę ustaleń faktycznych co do wpłynięcia na konto oskarżonego w dniu 9 listopada 2018 r. kwot po 120.517,50 zł jako zapłaty przez (...) sp. z o. o. za każdy z samochodów T. (...) i wypłaty tychże przez M. S. (1) tego samego dnia oraz zaniechanie uiszczenia w jakimkolwiek stopniu zapłaty na rzecz spółki (...), czyni niezasadnym żądnie obrońcy poczynienia ustaleń w zakresie zdarzeń dotyczących oskarżonego w kolejnych miesiącach po popełnieniu czynu, które miały wpływać na sposób wydatkowania wypłaconych w toku przestępczego procederu pieniędzy.

Za chybiony i bezpodstawny uznać również należy zarzut obrazy art. 7 k.p.k. Wbrew bowiem twierdzeniom autora apelacji wyjaśnienia oskarżonego M. S. (1) zostały ocenione w sposób prawidłowy w pełni respektujący zasadę swobodnej oceny dowodów określonej w przywołanym wyżej przepisie. Tego rodzaju zarzut może być uznany za trafny i zasadny tylko wówczas, gdy osoba skarżąca wykaże, jakich konkretnie uchybień w procesie analizy i oceny poszczególnych dowodów dopuścił się sąd meriti. Jeżeli zaś z analizy akt sprawy w tym z pisemnych motywów zaskarżonego wyroku wynika, że dokonana przez sąd I instancji ocena dowodów nie zawiera błędów natury faktycznej lub logicznej, respektuje zasady wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego, jak ma to miejsce w przedmiotowej sprawie, to brak jest podstaw do jej zakwestionowania przez sąd odwoławczy. Podkreślić w tym miejscu należy, że dysponowanie wypłaconymi przez oskarżonego pieniędzmi miało miejsc w momencie ich wypłaty z rachunku bankowego. Niekwestionowanym jest, że M. S. nie uiścił opłaty za zakupione od pokrzywdzonego pojazdy. Okoliczności dotyczące sposobu i formy ich faktycznego rozdysponowania znajdują się poza kręgiem koniecznych ustaleń.

Także orzeczona kara jest adekwatna do stopnia winy M. S. (1), stopnia społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu jak również uwzględnia we właściwy i należyty sposób zarówno okoliczności obciążające, ale również te łagodzące, którym nadano właściwe znaczenie, co skutkowało orzeczeniem kary 4 lat pozbawienia wolności, co nie nosi cechy rażącej niewspółmierności i która w ocenie Sądu odwoławczego jest karą sprawiedliwą. Sąd meriti trafnie przy tym uargumentował w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku konieczność zróżnicowania kar odpowiednio do roli, pełnionej przez tego sprawcę w procederze przestępnym. Brak podstaw, by kwestionować konkluzję zawartą na stronie 13-14 motywów wyroku.

Odnośnie do oskarżonego Ł. R. (1):

Nie można stwierdzić uchybienia art. 7 k.p.k., do którego odwołuje się apelujący. Zdaniem Sądu odwoławczego z pisemnych motywów zaskarżonego wyroku wynika w sposób jednoznaczny, że Sąd meriti dokonał wszechstronnej i wnikliwej analizy wszystkich zgromadzonych w niniejszej sprawie dowodów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy i w sposób logiczny i przekonujący wskazał, którym dowodom i dlaczego dał wiarę, a które i z jakich przyczyn uznał za niewiarygodne. Uznać zatem należy, że dokonana przez Sąd Okręgowy ocena dowodów nie zawiera błędów natury faktycznej, logicznej, zgodna jest z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego i z tego względu brak jest podstaw do zakwestionowania zarówno sposobu tej oceny jak również jej wyników.

W szczególności, apelujący nie zdołał zakwestionować prawidłowości oceny dowodowej świadków E. D. i A. G., jako pracowników pokrzywdzonej spółki, szczególnie co do wspólnej z M. S. wizyty Ł. R. (1) w salonie (...) na ul. (...). Ocena zeznań kwestionowanych w zarzucie świadków, którą przeprowadził sąd meriti (str. 4, 6-7 uzasadnienia), uwzględnia zasady prawidłowego rozumowania oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego, jak tego wymaga art. 7 k.p.k. Tym samym nie zachodzą okoliczności pozwalające na uznanie trafności zarzutu apelującego. Nie miał także znaczenia upływ czasu na wiarygodność zeznań tych świadków, wobec ich konsekwencji i stanowczości w tym zakresie, począwszy od pierwszego przesłuchania w toku postępowania przygotowawczego, a także potwierdzenia danych oskarżonego tuż po dokonaniu czynu, przy pomocy portalu społecznościowego. Zestawiając ich relacje z wersją prezentowaną przez oskarżonych M. S. i Ł. R., obrońca prezentuje swój własny przebieg zdarzenia i własną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, zasadniczo inną od tej, jaką ustalił sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Obrońca oskarżonego ma prawo dokonywać i przedstawiać własną wersję zdarzenia i własną ocenę zgromadzonych dowodów, rzecz jednak w tym, że – w odróżnieniu od sądu rozpoznającego sprawę – wersja ta pozostaje w rażącej sprzeczności z zebranymi dowodami tworzącymi logiczną całość. Tymczasem stanowisko obrońcy opiera się na wybiórczym eksponowaniu dowodów wyłącznie korzystnych dla oskarżonego Ł. R. (1), bez analizy szeregu dowodów obciążających, wszechstronnie rozważonych przez sąd meriti w uzasadnieniu wyroku. Podobnie wybiórczej - korzystnej dla oskarżanego - oceny dokonuje obrońca w przypadku oceny zeznań świadka M. J.. Także wywody skarżącego w zakresie dokonanej przez sąd meriti oceny wyjaśnień Ł. R. (1), mają bowiem charakter wyłącznie polemiczny i w uzasadnieniu apelacji nie wskazano żadnych merytorycznych i przekonujących argumentów podważających dokonaną przez Sąd Okręgowy ocenę. Skoro więc nie zostało wykazane, by Sąd I instancji przy ocenie tego dowodu dopuścił się błędu natury faktycznej lub logicznej, jak również, by ocena ta nie respektowała zasad wiedzy logiki i doświadczenia życiowego, to zdaniem Sądu odwoławczego brak jest podstaw do jej zakwestionowania. Negacja przez obrońcę obecności Ł. R. (1) w salonie pokrzywdzonego, tak w połowie września 2018 r. jak i podczas zawierania przez M. S. umowy kupna samochodów T. (...) oraz umowy o warunkach specjalnej sprzedaży flotowej, jest najzupełniej dowolna, o czym świadczą szczegółowe rozważania Sądu I instancji w kwestii zachowań tego oskarżonego i oceny jego wersji zdarzeń (str. 4-7 motywów wyroku). Przedstawiona tam analiza przeczy stanowisku obrońcy, że jakoby Ł. R. (1) nie znał i nie spotkał się nigdy z M. S. (1). Próba zaprzeczania tym ustaleniom zawarta w obszernym wywodzie apelacji jest jedynie polemiką z trafnymi ustaleniami faktycznymi Sądu Okręgowego, pozostającymi pod ochroną art. 7 k.p.k. Rację ma także sąd meriti przypisując Ł. R. (1) znajomość M. S. i pełnienie konkretnej roli w popełnieniu zarzucanego czynu, także w kontekście ustaleń, że nie była to jedyna transakcja między tymi osobami. Negacja prawidłowo dokonanej przez sąd meriti oceny, przeczy logicznej, zgodnej z doświadczeniem życiowym, analizie dowodów. W tym kontekście prawidłowe są także ustalenia co do znajomości i wzajemnych relacji osobowych i biznesowych wszystkich oskarżanych,

Nietrafny pozostaje także zarzut pominięcia przez sąd dowodu z zeznań świadka P. O., wobec dokonania oceny ich wiarygodności (str. 5 uzasadnienia). Powoływanie się jedynie na fragment depozycji tego świadka z pominięciem pozostałego materiału dowodowego nie może prowadzić do uznania skuteczności zarzutu.

Nie odpowiada prawdzie argumentacja, przytoczona na poparcie zarzutów naruszenia przepisów art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. przez sąd meriti, wedle której analiza oceny zeznań świadka P. W. miała być bezkrytyczna i nazbyt dowolna. W ocenie obrońcy, sąd okręgowy nie podjął bowiem próby weryfikacji odmiennej wersji przebiegu wydarzeń, opartej na założeniu, że Ł. R. (1) nie był nigdy z M. S. w salonie (...) na ul. (...). Ustosunkowując się do przytoczonych argumentów koniecznym jest podkreślenie, że autor apelacji, zarzucając sądowi okręgowemu naruszenie przepisów art. 7 i 410 k.p.k. domaga się w istocie odstąpienia od analizy materiału dowodowego w jego całokształcie, wedle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, co nakazują jasno powyższe przepisy. Okoliczności, wskazane w apelacji, mające posłużyć do konstruowania alternatywnej wersji zdarzenia postrzegane są jednak przez obrońcę bez wzajemnego związku, który jest warunkiem koniecznym ustaleń faktycznych dokonywanych zgodnie z wymogami logiki. Jeśli świadek P. W. rozpoznał jako swojego znajomego Ł. R. (1), zaś drugą osobą był bez wątpienia M. S. (1), co bezwzględnie potwierdza pozostały materiał dowodowy, to brak jest logicznego uzasadnienia dla twierdzeń obrońcy w tym zakresie.

Całkowicie bezzasadny jest zarzut naruszenia przez sąd I instancji przepisów 424 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku określa wystarczająco dowodowe podstawy ustaleń faktycznych. Zgodnie bowiem z przepisem art. 424 § 1 k.p.k. uzasadnienie powinno zawierać zwięzłe wskazanie, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku. Wskazanie w uzasadnieniu dowodów, będących podstawą ustaleń faktycznych przez zbiorcze określenie materiału przyjętego do rekonstrukcji stanu sprawy wypełnia więc wymóg powyższego przepisu. Sformułowanie, zawarte w art. 424 §1 k.p.k. nakazuje takie sporządzenie pisemnych motywów wyroku, w którym pomiędzy poszczególnymi ich częściami istnieć będzie ścisły związek logiczny. Determinuje to ocenę uzasadnienia wyroku w jego całokształcie, a zatem nie sposób – weryfikując poprawność motywów – koncentrować się wyłącznie na wskazaniu podstaw kolejnych ustaleń faktycznych, w oderwaniu od rozważań na temat wiarygodności konkretnych dowodów. Rozważania te stanowią z mocy art. 424 § 1 k.p.k. konieczne dopełnienie zestawienia dowodów, zawartego na stronie 4-11 uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Wynikają z nich jasno przesłanki ustalenia poszczególnych faktów za udowodnione. Dodać trzeba, że zarzut naruszenia art. 424 k.p.k. został przez obrońcę błędnie powiązany z krytyką ustaleń faktycznych sądu, mających przeczyć zasadzie z art. 410 k.p.k. Oczywiste jest, że o ile naruszenie tego przepisu może stanowić uchybienie procesowe, mające wpływ na treść orzeczenia – treść motywów wyroku nie może prowadzić do skutecznego zarzutu, opartego na art. 438 pkt 2 i 4 k.p.k.

Nie znajduje także uznania sądu zarzut sformułowany w pkt II. Błąd w ustaleniach faktycznych zasadniczo stanowi skutek naruszenia przepisów postępowania, gdyż jeśli sąd przeprowadzi postępowanie, zachowując wszystkie zasady wynikające z przepisów procesowych, to nie powinien poczynić wadliwych ustaleń faktycznych. Skoro skarżący nie wykazał, aby sąd pierwszej instancji dopuścił się obrazy przepisów postępowania, ponieważ podniesione przez niego zarzuty naruszenia przepisów postępowania okazały się być chybione, to nie można przyjąć, że stan faktyczny ustalono błędnie. Zarzut jest chybiony.

Sformułowany w omawianym środku odwoławczym jako alternatywny zarzut rażącej niewspółmierności kary, wymierzonej oskarżonemu Ł. R. (1) nie zasługuje na uwzględnienie. W ocenie sądu odwoławczego brak jest możności uznania, że kara pozbawienia wolności w rozmiarze 2 lat, a zatem bliska dolnej granicy zagrożenia cechuje się rażącą surowością. Sąd okręgowy, wbrew zarzutowi, miał na uwadze sytuację osobistą oskarżonego, w tym obowiązek utrzymania dzieci. Nie umknęła przy tym uwadze sądu aktywność i zaangażowanie oskarżonego w toku popełniania przestępstwa i dążenie do ukrycia swojej rzeczywistej roli. Uwzględniono również okoliczność łagodzącą w postaci niekaralności oskarżonego. Sankcję karną wobec Ł. R. (1) uznać więc trzeba za wyważoną, co dotyczy także grzywny, zważywszy na korzyść, mającą być odniesioną z przestępstwa. Brak zatem podstaw do ingerencji sądu odwoławczego w powyższe rozstrzygnięcie.

Odnośnie do oskarżonego J. R. (1):

Apelacja obrońcy nie zasługuje na uwzględnienie w zakresie zarzutu obrazy prawa procesowego oraz błędu w ustaleniach faktycznych.

Ustalenia Sądu meriti w zakresie pokrzywdzenia (...) sp. z o. o. S. K. popełnionym przez oskarżonego M. S. (1), w kontekście dokonanej oceny: zeznań M. B., P. Z., M. D., A. G. i E. D. i załączonej dokumentacji, pozostają pod ochroną art. 7 k.p.k. Sąd nie dopuścił się naruszenia tego przepisu w zakresie wskazanym przez autora apelacji. Zarzut błędu dowolności byłby słuszny, gdyby zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiadała prawidłowości logicznego rozumowania, wskazaniom wiedzy i doświadczenia życiowego. Tymczasem dowody przedstawione przez oskarżyciela w tej sprawie i ich ocena dokonana w oparciu o zasady określone w art. 7 k.p.k., dostarczyły danych pozwalających przyjąć, że na skutek działań oskarżonych, spółka (...) poniosła szkodę.

Odstąpienie od umowy sprzedaży - co wynika wprost z zeznań ww. świadków – stanowiło oczywistą prawną konsekwencję niewywiązania się przez M. S., z zawartej umowy sprzedaży pojazdów T. (...). Takie działanie pokrzywdzonego jest nie tylko zrozumiałe ale i prawidłowe z punktu widzenia prowadzanej działalności gospodarczej. Odmowa zapłaty reszty ceny pojazdów skutkowała przyznaniem sprzedającemu (pokrzywdzonemu) uprawnienia do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy, co było w niej wprost przewidziane (§ 2 pkt 4). Złożenie tego oświadczenia po dokonaniu przez M. S. sprzedaży tych pojazdów (...) sp. z o. o. nie mogło odnieść spodziewanego skutku, tj. odzyskania własności pojazdów. Pozbawienie pokrzywdzonego własności pojazdów i wyznaczenie mu roli jedynie posiadacza, pozbawiło go podstawowego uprawnienia jakie przysługuje właścicielowi tj. swobodnego rozporządzania rzeczą, a ograniczało się wyłącznie do przechowywania pojazdów, co w przypadku dealera samochodów w oczywisty sposób godzi w jego interesy gospodarcze. Obrońca pomija przy tym, że brak zapłaty ceny uniemożliwił też spółce (...) rozliczenie się z importerem aut (zeznania m.in. M. B.). Z kolei przerejestrowanie samochodów na kolejnego kupującego ( (...) sp. z o. o.) skutkowało oczywistym obniżeniem wartości pojazdów jako używanych. Natomiast sugerowana przez obrońcę możliwość skorzystania przez pokrzywdzonego z roszczeń opartych na prawie cywilnym, oznaczała w realiach niniejszej sprawy faktycznie przymus korzystania z drogi sądowej, co rodziłby dodatkowy koszt dla pokrzywdzonego, zaś upływ czasu niekorzystnie wpływałby na wartość pojazdów. Nie ma przy tym znaczenia – w kontekście pokrzywdzenia spółki (...) przez działanie oskarżonych, okoliczność zawarcia porozumienia z (...) sp. z o.o. i w konsekwencji wydanie jej obu samochodów. Podkreślenia także wymaga, że sąd I instancji w uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia w sposób szczegółowy, wnikliwy i precyzyjny dokonał ustaleń faktycznych, na podstawie których ustalił czynności jakie w wykonaniu przestępczego czynu podejmowane były przez każdego z oskarżonych.

Natomiast interpretacji warunków umowy flotowej obrońca dokonuje w sposób wybiórczy, oderwany od treści umów sprzedaży, bowiem przeniesienie prawa własności samochodów w okresie 12 miesięcy, rodziło obowiązek zapłaty na konto dealera różnicy pomiędzy ceną rekomendowaną a ceną zapłaconą przez klienta wraz z ustawowymi odsetkami oraz zapłatę kary umownej w wysokości 5 % ceny nabywanych samochodów oraz prawo do odstąpienia od umowy w zakresie niedostarczonych samochodów bez obowiązku zapłaty odszkodowania – nie może przy tym umknąć uwagi, że umowa ta dotyczyła łącznie 5 pojazdów (§ 4 i § 5 pkt 1 i 2 umowy o sprzedaży flotowej). Autor apelacji pomija także, że w przypadku odstąpienia od umowy sprzedaży, spółce (...) przysługiwała kara umowna w wysokości wniesionej zaliczki (§ 2 pkt 7 umowy sprzedaży) oraz dodatkowo kara umowna w wysokości 5 % ceny brutto samochodu (§ 5 pkt 2 umowy sprzedaży).

Nieskuteczna jest także argumentacja obrońcy, w zakresie oceny strony podmiotowej przypisanego przestępstwa, zwłaszcza w kontekście wyjaśnień oskarżonego, który w momencie zawierania umowy leasing nie pracował i nie uzyskiwał dochodów, co w oczywisty sposób prowadzi do wniosku o braku możliwości wywiązania się z umowy leasingu i regulowania swoich zobowiązań.

Nieuprawniony jest też zarzut sformułowany w pkt 2. Obrońca wyprowadza całkowicie błędne wnioski, jakoby zeznania świadków P. O. i A. G. mogły wspierać linię obrony oskarżonych w zakresie współpracy z M. S.. Ustalenia sądu w tym zakresie i ocena zeznań ww. świadków jest - wyczerpująca i rzeczowa, zgodna z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Ocenie tej nie można zasadnie postawić zarzutu dowolności. W toku postępowania nie kwestionowano ani znajomości P. O. z oskarżonymi, podejmowanych przez niego czynności w zakresie zwrotu dokumentacji dot. umów, ani też ustaleń dotyczących przekazania M. S. przez J. R. (1) zaliczki na zakup samochodów.

Nietrafny jest także zarzut naruszenia art. 399 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. Nałożony na sąd unormowaniem zawartym art. 399 § 1 k.p.k. obowiązek uprzedzenia o zmianie kwalifikacji prawnej czynu nie dotyczy przypadku dokonywania zmiany opisu tego czynu, która nie powoduje zmiany jego kwalifikacji prawnej. W takim przypadku postępowanie i wydane w jego następstwie orzeczenie nadal dotyczy tego samego czynu, o który wniesiono oskarżenie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 1 czerwca 2021 r. II AKa 346/20, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 sierpnia 2020 r. II AKa 73/20, wyrok Sądu Najwyższego z 22 stycznia 2019 r. III KK 553/17, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 9 listopada 2017 r. II AKa 137/17, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 12 września 2013 r. II AKa 151/13). Przywołane przez autora apelacji orzecznictwo dotyczy natomiast sytuacji, gdy wraz z opisem zmianie podlegała także kwalifikacja prawna czynu.

Nie znajduje także uznania sądu zarzut sformułowany w pkt II. Uchybienie, o jakim mowa w art. 438 pkt. 3 k.p.k. (błąd w ustaleniach faktycznych) ma miejsce wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada zasadom prawidłowego rozumowania. Zgodnie z utrwalonymi poglądami orzecznictwa i doktryny, zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku może się okazać trafnym tylko wówczas, gdy podnoszący go w apelacji zdoła wykazać sądowi orzekającemu w pierwszej instancji uchybienia przy ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegającego na nieuwzględnieniu przy jej dokonywaniu zasad logiki, wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego, jak również całokształtu ujawnionych w sprawie okoliczności. Autor apelacji - podnosząc zarzuty - starał się wykazać, że zachowanie oskarżonego J. R. (1) nie wyczerpywało znamion przestępstwa oszustwa, przede wszystkim z uwagi na brak realizacji znamion strony podmiotowej (brak zamiaru) stanowiąc przejaw konsekwentnej prezentacji przyjętej linii obrony. Sąd Apelacyjny w tym miejscu przypomina, że istotą przestępstwa oszustwa określonego w art. 286 § 1 k.k. jest błąd pokrzywdzonego i wykorzystanie tego błędu przez sprawcę. Dla bytu przestępstwa oszustwa ważny jest błąd pokrzywdzonego jako taki, czyli jego mylne wyobrażenie o rzeczywistości i wykorzystanie tego błędu przez sprawcę lub sprawców. Drugorzędne znaczenie dla zaistnienia przestępstwa oszustwa ma nawet ta okoliczność, czy sprawca sam swoimi działaniami wywołał stan błędu, czy też jedynie z tego istniejącego po stronie pokrzywdzonego błędu skorzystał.

Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy nie ulega wątpliwości, że oskarżony J. R. (1) mając nie tylko świadomość warunków sprzedaży przez (...) sp. z o. o. M. S. pojazdów, ale też biorąc w tym aktywny udział - przelewając na konto M. S. zaliczki na ich zakup - wykorzystał stan błędu po stronie pokrzywdzonego co do realizacji umowy sprzedaży, zawarł umowy leasingu tych aut, wskazując jako zbywcę M. S. (1), mając świadomość braku możliwości wywiązania się w tych umów. Gdyby pokrzywdzony znał prawdziwy stan rzeczy, nie działał w błędzie, nie dokonałaby sprzedaży aut, jako nie tylko niezgodnej z celem swojej gospodarczej działalności, ale wręcz sprzecznej z nią. Brak wiedzy o rzeczywistym stanie rzeczy spowodował po stronie pokrzywdzonego obiektywnie niekorzystne rozporządzenie własnym mieniem, sprzedaż „pośrednikowi” pojazdów po atrakcyjnej cenie, bez uzyskania za nie zapłaty.

Reasumując, apelacja obrońcy J. R. poza własną polemiką z prawidłowymi i rzetelnymi ustaleniami Sądu I instancji oraz właściwą oceną dowodów - nie dostarczyła argumentów skutkujących podważeniem prawidłowości dokonanych ustaleń faktycznych, a zatem okazała się całkowicie niezasadna. Sąd odwoławczy podzielił zatem ustalony przez sąd meriti stan faktyczny, oraz przyjętą w wyroku kwalifikację prawną czynu przypisanego oskarżonemu czynu.

Zasadny natomiast był zarzut sformułowany przez obrońcę w pkt III, w zakresie nieprawidłowego określenia przez Sąd I instancji wysokości wyrządzonej przestępstwem szkody, orzeczonej na rzecz (...) sp. z o.o. S. K. (...) przy tym należy, że zgodnie z treścią art. 46 § 1 k.k. orzekając obowiązek naprawienia szkody sąd stosuje przepisy prawa cywilnego, co oznacza, że w przypadku wyrządzenia szkody przez współsprawców przestępstwa ich odpowiedzialność jest solidarna. Wątpliwości sądu odwoławczego budzi jedynie wysokość zasądzonej kwoty oraz brak dostatecznego uzasadnienia jej określenia. Podstawą winna być w tym zakresie treść złożonego przez pokrzywdzonego wniosku, zawierającego szczegółowe wyliczenia poniesionej szkody w wysokości 296 480 zł, na która składały się następujące kwoty: 223,904,88 zł - koszt zakupu pojazdów, 55.439,34 zł - podatek VAT z tytułu sprzedaży pojazdów M. S., 3255,80 zł - podatek dochodowy z tytułu sprzedaży pojazdów i 13.879,98 zł jako utracony zysk.

Ustosunkowując się do problematyki wymiaru kary orzeczonej J. R. (1), Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się w wymierzonych mu karach pozbawienia wolności i grzywny cech rażącej niewspółmierności w kierunku jej nadmiernej surowości, uzasadniającej wymierzenie łagodniejszej kary. Przy kształtowaniu wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności Sąd I instancji miał na uwadze całokształt okoliczności, które zgodnie z treścią art. 53 k.k. mogły mieć wpływ na wymiar kary oraz szczegółowo i przekonywująco uzasadnił swoje stanowisko w tym zakresie. Orzekając w tym przedmiocie, Sąd Okręgowy uwzględnił całokształt okoliczności ujawnionych na rozprawie, w tym właściwości i warunki osobiste oskarżonego, stopień winy, charakter popełnionych czynu i jego skutki. Ustalenia Sądu Okręgowego w tym zakresie są prawidłowe, a wymiar kary pozbawienia wolności odpowiedni do zawinienia i stopnia społecznej szkodliwości czynu. Sąd I instancji uwzględnił również wszelkie okoliczności mające wpływ na wymiar kar grzywny, skoro wysokość stawek dziennych uwzględnia nie tylko dochody sprawcy, ale również jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe, a ponadto jest ustalona w niskiej kwocie wynikającej z dolnego progu ustawowej wysokości stawki dziennej.

Wniosek

Wnioski odnośnie do oskarżonego M. S. (1):

o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez uniewinnienie oskarżonego.

Wnioski odnośnie do oskarżonego Ł. R. (1):

o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie powyższego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, alternatywnie o obniżenie wymiaru kary pozbawienia wolności wymierzonej oskarżonemu

Wnioski odnośnie do oskarżonego J. R. (1):

zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie w związku z zarzutem w punkcie I pkt 3 - uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☒ niezasadne

☒ niezasadne

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Odnośnie do oskarżonego M. S. (1):

Materiał dowodowy nie prowadzi do uznania, iż oskarżony M. S. (1) winien być uniewinniony. Wina została mu w pełni udowodniona, co wykazują trafne argumenty uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Niezasadny charakter zarzutów apelacji obrońcy w powiązaniu z brakiem podstaw z art. 439 k.p.k. i art. 440 k.p.k. nie mógł doprowadzić do wzruszenia zaskarżonego wyroku.

Odnośnie do oskarżonego Ł. R. (1):

Wina oskarżonego w zakresie czynu z art. 286 § 1 k.k. została mu w pełni udowodniona, co wykazują trafne argumenty uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Wniosek o zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego jest sprzeczny z materiałem dowodowym i nie zasługuje na uwzględnienie.

Żądanie uchylenia orzeczenia w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania jest także niezasadne.

Obrońca we wniosku końcowym nie sprecyzował konkretnie wymiaru kary, wnosząc jedynie o wymierzenie oskarżonemu kary łagodniejszej, jednak brak cech rażącej niewspółmierności w kierunku jej nadmiernej surowości, nie uzasadnia uwzględnienia tego żądania. Zaskarżony wyrok należycie uwzględnia dyrektywy sądowego wymiaru kary oraz ocenę stopnia społecznej karygodności dowiedzionego oskarżonemu przestępstwa, a w dalszej kolejności uwzględnia cele zapobiegawcze i wychowawcze oraz wszystkie elementy art. 53 § 2 kk.

Odnośnie do oskarżonego J. R. (1):

Wniosek o zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego jest sprzeczny z materiałem dowodowym i nie zasługuje na uwzględnienie. Nie istniała też konieczność uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, wobec dokonania w tym zakresie przez sąd odwoławczy zmiany orzeczenia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano w mocy zaskarżony wyrok w zakresie pkt I oraz III-V.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodami utrzymania w mocy zaskarżonego wyroku jest bezzasadność zarzutów i wniosków apelacji obrońcy oraz brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu przez sąd odwoławczy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana wyroku w ten sposób, że kwotę orzeczoną w punkcie II, podlegającą solidarnej zapłacie przez oskarżonych na rzecz pokrzywdzonej (...) sp. z o.o. Sp. K. z siedzibą w M. tytułem naprawienia szkody, obniżono do 296.480,00 zł.

Zwięźle o powodach zmiany

Zmiana wysokości zasadzonej na podstawie art. 46 § 1 k.k. kwoty odszkodowania, oparta jest ściśle na wskazanym przez pokrzywdzonego żądaniu - k. 955-958. Rozstrzygniecie przez Sąd Okręgowy w tym zakresie przekracza żądanie pokrzywdzonego.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3,4

Orzeczenie w przedmiocie wynagrodzenia za obronę z urzędu zapadło zgodnie z przepisem par. 17 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz. U. 2019.18).

Orzeczenie w kwestii kosztów postępowania odwoławczego wydano na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. mając na uwadze sytuację materialną i finansową każdego z oskarżonych oraz rodzaj orzeczonych kar, uznając, że uiszczenie tych kosztów byłoby dla oskarżonych zbyt uciążliwe.

7.  PODPIS

SSA Piotr Schab

SSA Rafał Kaniok SSA Przemysław W. Radzik

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca osk. M. S.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie z dnia 30 lipca 2021 roku, sygn. akt V K 241/20

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części, w jakiej oddalono wniosek

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca osk. Ł. R.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie z dnia 30 lipca 2021 roku, sygn. akt V K 241/20

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części, w jakiej oddalono wniosek

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca osk. J. R.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie z dnia 30 lipca 2021 roku, sygn. akt V K 241/20

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części, w jakiej oddalono wniosek

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana