Sygn. akt. |
VIII Ga 271/22 |
WYROKW IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ |
Dnia |
11 stycznia 2023r. |
||||||
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy w składzie: |
|||||||
Przewodniczący |
Sędzia Eliza Grzybowska |
||||||
Protokolant |
protokolant sądowy Alicja Steckiewicz |
||||||
po rozpoznaniu w dniu |
4 stycznia 2023r. |
w Bydgoszczy |
|||||
na rozprawie |
|||||||
sprawy z powództwa: |
H. W. |
||||||
przeciwko : |
D. S. |
||||||
o zapłatę |
|||||||
na skutek apelacji wniesionej przez powódkę od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 9 września 2022r. sygn. akt VIII GC 718/21 |
1. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że :
a. w punkcie I (pierwszym) zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 9.636,41 zł (dziewięć tysięcy sześćset trzydzieści sześć złotych i czterdzieści jeden groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot :
- 8.450 zł od dnia 8 października 2020 r. do dnia zapłaty,
- 1.085,29 zł od dnia 18 sierpnia 2020 r. do dnia zapłaty,
- 101,12 zł od dnia 8 lutego 2021 r. do dnia zapłaty;
i oddala powództwo w pozostałym zakresie
b. w punkcie II zasądza od powódki na rzecz pozwanej tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 2.878,98 zł (dwa tysiące osiemset siedemdziesiąt osiem złotych i dziewięćdziesiąt osiem groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia po upływie tygodnia od dnia ogłoszenia niniejszego wyroku do dnia zapłaty;
2. oddala apelację w pozostałym zakresie;
3. zasądza od powódki na rzecz pozwanej tytułem zwrotu kosztów postepowania apelacyjnego kwotę 1 194,44 zł (tysiąc sto dziewięćdziesiąt cztery złote i czterdzieści cztery grosze) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się rozstrzygnięcia o kosztach procesu zawartego w niniejszym wyroku do dnia zapłaty.
Sędzia Eliza Grzybowska
Sygn. akt VIII Ga 271/22
Powódka - H. W., prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą (...) domagała się zasądzenia od pozwanej - D. S., prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...), kwoty 50 461,82 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:
a) 18.461,82 zł od dnia 18 sierpnia 2020 r. do dnia zapłaty;
b) 18.450,00 zł od dnia 6 października 2020 r. do dnia zapłaty;
c) 8.450,00 zł od dnia 8 października 2020 r. do dnia zapłaty;
d) 4.083,60 zł od dnia 8 października 2020 r. do dnia zapłaty;
e) 223,62 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty
wraz z kosztami procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że strony zawarły umowę przedwstępną dzierżawy lokalu użytkowego oraz następnie umowę dzierżawy na okres od dnia 25 maja 2020 r. do dnia 20 września 2020 r. Przedmiotem tej umowy były pomieszczenia kuchenne wraz z zapleczem kuchennym z wyposażeniem, sala sprzedaży, sala obsługi wraz z wyposażeniem, altany służące gościom do konsumpcji, sala sprzedaży, altany służące gościom do konsumpcji wraz z umeblowaniem, trzy pomieszczenia noclegowe w pawilonie dla personelu wraz z wyposażeniem, a także do zaadoptowania pomieszczenie przylegające do lewej altany na punkt sprzedaży zewnętrznej. Strony ustaliły czynsz dzierżawy w kwocie 45 000,00 zł netto plus 23% VAT. Płatność czynszu miała nastąpić w trzech ratach, czyli po 15 000,00 zł, netto płatnych w miesiącach lipcu, sierpniu i wrześniu 2020 r. Nadto, zgodnie z postanowieniami § 8 umowy pozwana była zobowiązana do pokrycia kosztów zużycia energii elektrycznej wg wskazań licznika głównego po odjęciu wskazań podliczników zapisanych w załączniku nr 2 do umowy oraz pokrycia kosztów odprowadzania ścieków i zużycia wody na podstawie odczytów licznika głównego. W dniu 23 maja 2020 r. pozwana przyjechała wraz z mężem w celu zapoznania się z przedmiotem dzierżawy oraz dokonania pomiarów do przygotowania tablic i bannerów reklamowych. Powódka wbrew twierdzeniom pozwanej pozostawiła przedmiot dzierżawy do przejęcia przez pozwaną w dniu 25 maja 2020 r. Pozwana nie stawiła się w w/w terminie, pozwana kontaktowała się sms-owo i telefonicznie w sprawach dotyczących przedmiotu dzierżawy. Pozwana przyjechała w dniu 2 czerwca 2020 r. wraz ze swoją krewną i przystąpiła do prac mających na celu przygotowanie lokalu. Pozwana z niewiadomych przyczyn odmówiła podpisania protokołu przejęcia przedmiotu dzierżawy z dnia 25 maja 2020 r., a potem zwlekała z jego podpisaniem. Pozwana twierdziła, że czekała na przyjazd swojej córki, która miała ją zastępować i pomagać w prowadzeniu lokalu. Ostatecznie pozwana podpisała protokół przejęcia przedmiotu dzierżawy w czerwcu 2020 r. z nieprawdziwą adnotacją, że przejęcie nastąpiło z dniem 19 czerwca 2020 r., gdy tymczasem pozwana spisała stan liczników z dniem 5 czerwca 2020 r. Od początku czerwca powódka pomieszkiwała na terenie dzierżawionego lokalu i szkoliła swoich pracowników. W dniu 4 czerwca 2020 r. pozwana podpisała protokół przejęcia parasoli od kompanii piwowarskiej, a w dniu 6 czerwca 2020 r. raport dotyczący serwisu instalacji. W momencie podpisania umowy pozwana znała stan przedmiotu pomieszczenia przylegającego do lewej altany, które było do adaptacji, która wymagała podłączenia wody, kanalizacji, energii elektrycznej oraz odbioru sanitarno – epidemicznego. Pozwana nie przystąpiła do adaptacji, wręcz z niej zrezygnowała. Z uwagi na fakt, iż w tym pomieszczeniu znajdowały rzeczy należące do powódki, pozostawało ono zamknięte. W piśmie z dnia 6 lipca 2020 r. pozwana powoływała się na rzekome ustalenia z M. W. – mężem powódki, co do rzekomego obniżenia czynszu dzierżawy oraz bezzasadnie zarzucała, iż przedmiot dzierżawy nie był przygotowany do prowadzenia działalności. Powódka nie zgadzała się z zarzutami pozwanej. Pismem z dnia 8 lipca 2020 r. pozwana wezwała powódkę do dokonania napraw, wskazując termin i zakres ich wykonania. W piśmie z dnia 10 lipca 2020 r. powódka ustosunkowała się do zarzutów pozwanej. Dodatkowo w dniu 11 lipca 2020 r. z uwagi na zarzuty pozwanej powódka zleciła wykonanie opinii technicznej mającej na celu ustalenie stanu technicznego urządzeń gastronomicznych oddanych do użytku pozwanej. W dniu 11 lipca 2020 r. powódka obciążyła pozwaną fakturą na kwotę 18.450,00 zł tytułem czynszu dzierżawy. W dniu 13 lipca 2020 r. wobec zastrzeżeń pozwanej, powódka zleciła ocenę stanu technicznego oraz kontrolę sprawności urządzeń chłodniczych. Obie opinie nie potwierdzały zastrzeżeń pozwanej. W dniu 16 lipca 2020 r. pozwana przesłała powódce propozycję rozwiązania umowy za porozumieniem stron. W dniu 30 lipca 2020 r. pozwana złożyła powódce oświadczenie o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu w dniu 11 stycznia 2020 r. oraz w dniu 21 października 2020 r. W uzasadnieniu pozwana wskazała, iż działała pod wpływem niezgodnego z prawdą wyobrażenia o rzeczywistości, tj. stanu technicznego przedmiotu dzierżawy. Powódka uznała oświadczenie pozwanej za bezskuteczne. W dniu 31 lipca 2020 r. mąż i córka pozwanej usunęli bannery reklamowe i reklamy baru pozwanej. Pismem z dnia 3 sierpnia 2020 r. pozwana wyznaczyła termin odbioru kluczy na dzień 3 sierpnia 2020 r. Powódka odmówiła odbioru kluczy z uwagi na bezskuteczne oświadczenie pozwanej o uchyleniu się od skutków zawarcia umowy. W dniu 10 sierpnia 2020 r. powódka obciążyła pozwaną fakturą na kwotę 18 450 zł tytułem czynszu dzierżawy. W dniu 11 września 2020 r. powódka obciążyła pozwaną kolejną fakturą na kwotę 18 450 zł tytułem czynszu dzierżawy. W dniu 30 września 2020 r. powódka obciążyła pozwaną fakturą nr (...) na kwotę 4 083,60 zł za energię elektryczną oraz fakturą nr (...) na kwotę 804,60 za zużytą wodę i odprowadzanie ścieków. Rozliczenie za energię elektryczną oraz za wodę dotyczyło stanu na dzień 7 sierpnia 2020 r., ponieważ w tym dniu powódka odebrała klucze przesłane przez pozwaną. Pozwana nie zapłaciła w/w należności. W dniu 2 października 2020 r. powódka dokonała potrącenia kaucji dzierżawy w wysokości 10 000 zł z kwotą 18 450 zł z faktury nr (...). Wobec powyższego do zapłaty z tej faktury pozostała kwota 8 450 zł.
Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 9 marca 2021 r. o sygn. akt VIII GNc 743/21 Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy orzekł zgodnie z żądaniem powódki wyrażonym w pozwie.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wnosiła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana przyznała, że zawarła z powódką umowę przedwstępną dzierżawy oraz umowę dzierżawy. Powódka zaproponowała pozwanej dodatkowy punkt sprzedaży zewnętrznej oraz zapewniała, że do sezonu zostaną przyłączone potrzebne media. Pozwana zaprzeczyła, by w przedmiotowym lokalu użytkowym były „cztery gołe ściany, drzwi i rolety okienne”, jak opisała to powódka w pozwie. Pozwana podniosła, że powódka informowała ją, że posiada stosowne zezwolenia, jednak po weryfikacji przez pozwaną okazało się, że decyzja dotyczyła przyczepy, która wcześniej stała w miejscu punktu sprzedaży zewnętrznej. Pozwana wskazała, że klucze do pomieszczenia przylegającego do lewej altany na punkt sprzedaży zewnętrznej nigdy nie zostały jej wydane. Mąż powódki zapewniał pozwaną, że obniży czynsz ze względu na panującą epidemię. Pozwana po przyjeździe w umówionym terminie tj. 3.06.2020r. zastała nadal nieprzygotowany lokal. Powódka kilkukrotnie przekonywała pozwaną, że lokal objęty umową najmu zostanie uprzątnięty i przygotowany do sezonu. Pozwana samodzielnie uporządkowała lokal i przygotowała go do sezonu. Wiele urządzeń sprzętu kuchennego było uszkodzonych lub w złym stanie. Pozwana wskazała, że pierwsi pracownicy przyjechali 18.06.2020r., a nie jak wskazała powódka, w pierwszych dniach czerwca. Pomiędzy stronami dochodziło do awantur. Powódka zarzucała pozwanej brak odpowiednich umiejętności do pracy w gastronomii. Powódka zaczęła nachodzić pozwaną, gdy ta została sama w lokalu, co wpłynęło negatywnie na jej stan zdrowia. W dniu 16 czerwca 2020r. mąż powódki po raz kolejny zobowiązał się do wykonania prac naprawczych. 18 czerwca 2020r. mąż powódki wyniósł jedną kuchenkę dwupalnikową z przedmiotowego lokalu, powołując się na to, że mogła ona zagrażać bezpieczeństwu jej użytkownikom. Frytkownica udostępniona przez powódkę nie działa. Pozwana podniosła, że własne urządzenia wnosiła do lokalu za zgodą powódki. W kolejnych dniach dochodziło do dalszych awarii m.in. prądu oraz maszyny do lodów. Zdaniem pozwanej, w chwili zawierania umowy najmu znajdowała się ona pod wpływem błędu co do treści czynności prawnej, a błąd ten miał charakter istotny, albowiem gdyby wiedziała, że wydzierżawiany lokal nie jest przydatny do umówionego użytku, że nie zostanie jej wydany klucz do pomieszczenia przylegającego do lewej altany na punkt sprzedaży zewnętrznej (błąd wywołany świadomie przez powódkę) oraz, że powódka nie dokona przed wydaniem lokalu przeglądu urządzeń, które były niezdatne do użytkowania, to nie zawarłaby umowy dzierżawy.
W dalszym toku postępowania strony podtrzymały uprzednio wyrażone stanowiska.
Wyrokiem z 9 września 2022 r., sygn. akt VIII GC 718/21 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 5 417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.
Strony w dniu 21 października 2019 r. zawarły umowę przedwstępną dzierżawy lokalu gastronomicznego mieszczącego się na parterze obiektu usług gastronomicznych i turystycznych o nazwie (...) położonego w W. gm. D. przy(...), który miał być w pełni wyposażonym i przygotowanym do działalności gastronomicznej. Strony ustaliły czynsz za cały okres dzierżawy w kwocie 45 000 zł netto plus 23%. VAT (§ 2 ust. 1 umowy przedwstępnej) Dowód: umowa przedwstępna k. 11-12 akt. W dniu 11 stycznia 2020r. strony zawarły właściwą umowę dzierżawy w/w lokalu na okres od dnia 25 maja 2020 r. do dnia 20 września 2020 r. Zgodnie z tą umową wydzierżawiający oddał dzierżawcy do używania na zasadach określonych w umowie pomieszczenia kuchenne i zaplecza kuchennego wraz z wyposażeniem, salę sprzedaży i obsługi wraz z wyposażeniem, altany służące gościom do konsumpcji wraz z umeblowaniem, trzy pomieszczenia noclegowe w pawilonie dla personelu wraz z wyposażeniem oraz do zaadoptowania pomieszczenie przylegające do lewej altany na punkt sprzedaży zewnętrznej. Wydzierżawiający zobowiązał się przekazać pomieszczenia kuchenne wraz ze wszystkimi urządzeniami i wyposażeniem w terminie do 25 maja 2020r. (§ 3 ust. 2 umowy). Przekazanie lokalu miało nastąpić na podstawie protokołu zdawczo – odbiorczego. Wykonana miała zostać dokumentacja fotograficzna przekazanych w użytkowanie pomieszczeń sprzętu i urządzeń (3 ust. 4 umowy). Płatność czynszu zgodnie z § 7 ust. 2 umowy miała nastąpić w trzech ratach, czyli po 15 000 zł netto płatnych do dziesiątego dnia miesiąca lipca, sierpnia i września 2020 r. na podstawie wystawionych przez wydzierżawiającego faktur VAT. Nadto, zgodnie z postanowieniami § 8 umowy pozwana była zobowiązana do pokrycia kosztów zużycia energii elektrycznej wg wskazań licznika głównego po odjęciu wskazań podliczników zapisanych w załączniku nr 2 do umowy oraz pokrycia kosztów odprowadzania ścieków i zużycia wody na podstawie odczytów licznika głównego. Tytułem zabezpieczenia wykonania umowy oraz należności wydzierżawiającego określonych w umowie, strony ustaliły kaucje w wysokości 10 000 zł. Strona pozwana przelała kaucje na konto pozwanej (§ 7 ust. 3 umowy). Strony ustaliły również, iż wszelkie zmiany umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności (§ 12 ust. 2 umowy). Dowód: umowa dzierżawy wraz z załącznikami k. 13-20, zeznania świadka B. S. k. 262-263, przesłuchanie pozwanej – k. 277v-280, dokumentacja fotograficzna k. 24 i 72, potwierdzenie przelewu k. 25 i 140, protokoły z 2019r. k. 30-37, zaświadczenie z 4.06.2020r. k. 133, dokumenty zaksięgowane pozwanej k. 141-142, korespondencja e-mail stron k. 144-146 i 149. W dniu 23 maja 2020 r. pozwana przyjechała wraz z mężem w celu zapoznania się z przedmiotem dzierżawy oraz dokonania pomiarów do przygotowania tablic i bannerów reklamowych. Lokal był brudny, zalegały w nim rzeczy strony powodowej, sprzęt kuchenny był niepodłączony, co czyniło lokal nieprzygotowanym do użytku. Poruszanie się po lokalu było utrudnione z uwagi na zalegające w nim rzeczy. Strona powodowa zobowiązała się do przygotowania lokalu. Dowód: transkrypcje nagrań k. 169-189, zeznania świadka B. S. k. 262-263, przesłuchanie pozwanej k. 277v-280, zeznania K. S. (1) k. 270-271, wiadomości sms k. 161, wiadomość sms k. 21. Pozwana wraz z ze swoimi dziećmi przyjechała do przedmiotowego lokalu 10 czerwca 2020r. Lokal był nieprzygotowany do otwarcia i przyjęcia gości. W lokalu znajdowały się zniszczone sprzęty i przeterminowane produkty. Powódka nie posprzątała lokalu z uwagi na brak czasu. Powódka wraz z dziećmi samodzielnie zaczęła sprzątać lokal. Dowód: zeznania świadka B. S. k. 262-263, przesłuchanie pozwanej k. 277v-280, zeznania K. S. (1) k. 270-271, zeznania świadka K. S. (2) k. 270v. Pozwana odmówiła podpisania protokołu przejęcia przedmiotu dzierżawy z dnia 25 maja 2020 r., a potem podpisała protokół przejęcia przedmiotu dzierżawy w dniu 19 czerwca 2020 r. Pozwana spisała stan liczników z dniem 5 czerwca 2020 r. Natomiast w dniu 4 czerwca 2020 r. pozwana podpisała protokół przejęcia parasoli od kompanii piwowarskiej, a w dniu 6 czerwca 2020 r. raport dotyczący serwisu instalacji. Dowód: protokół k.22, raport k.23, zeznania świadka B. S. k. 262-263, zeznania świadka K. S. (2) k. 270v, zeznania świadka K. S. (1) – k. 270v-272v, przesłuchanie pozwanej k. 277v-280, faktury VAT za serwis instalacji k. 50 i 53. W momencie podpisania umowy pozwana znała stan przedmiotu pomieszczenia przylegającego do lewej altany, które było do adaptacji, które wymagało podłączenia wody, kanalizacji, energii elektrycznej oraz odbioru sanitarno – epidemicznego. Pozwana nigdy nie otrzymała kluczy do tego punktu. Z uwagi na fakt, iż w tym pomieszczeniu znajdowały się rzeczy należące do powódki, pozostawało ono zamknięte. W miejscu w/w obiektu stała wcześniej przyczepa gastronomiczna, na której prowadzenia powódka miała wymagane zezwolenie. Dowód : transkrypcje nagrań k. 169-189, dowód z przesłuchania pozwanej k. 277v-280, decyzja z 6.06.2011r. k. 148. Do lokalu w czasie prowadzenia działalności często przychodziła powódka wraz z mężem, zaczepiając personel. Wchodzili również na zaplecze. Dowód: zeznania świadka A. M. – k. 31akt sprawy I Cps 23/21, zeznania świadka G. G. k. 30-31 akt sprawy I Cps 31/21. Po otworzeniu i rozpoczęciu działalności gastronomicznej w przedmiotowym lokalu dochodziło do wielu awarii. Psuły się lodówki, maszyna do lodów i frytkownica, jeden z palników kuchenki gazowej buchał gazem stwarzając niebezpieczeństwo poparzenia się. W pawilonach i szafkach były prywatne rzeczy powódki. Urządzenie umożliwiające wpuszczenie osób do toalety popsuło się, uniemożliwiając wejście. W pokojach dla pracowników unosił się nieprzyjemny zapach. Kanapy do spania były zawilgocone i zgrzybiałe. Duża część sprzętu kuchennego nie nadawała się do użytku. Miski i talerze były popękane. Pozwana samodzielnie zakupiła część sprzętu w postaci m.in. misek. Ze względu na bezpieczeństwo swoje i pracowników pozwana zgłosiła swoje zastrzeżenia Inspekcji Pracy. Zleciła przegląd(...)i w dniu 17.07.2020r. otrzymała raport kontroli potwierdzający nieprawidłowe działanie urządzeń. Dowód: zeznania świadka G. G. k. 30-31 akt sprawy I Cps 31/21, zeznania świadka P. K. k. 44 akt sprawy I Cps 17/21, pismo pozwanej z 22.07.2020r. k. 144, raport kontroli kuchenki gazowej k. 138, raport kontroli z 17.07.2020r. k. 137, pismo z 22.07.2020r. k. 135-136, wiadomości sms k. 139, pismo z 20.07.2020r. k. 150, protokół kontroli sanitarnej k. 151-153, decyzje k. 147-148, kopia rachunku k. 154, faktury VAT k. 155 i 164, protokół kontroli sanitarnej k. 165-168, pendrive z dokumentacją k. 190. Płyta ceramiczno - elektryczna była pęknięta. Płyta była sprawna, lecz jej dalsze użytkowanie w takim stanie zagrażało bezpieczeństwu użytkownika z uwagi na możliwość porażenia prądem elektrycznym i uszkodzeniem urządzenia. Dowód: raport kontroli z 17.07.2020r. k. 137. W dniu 6 lipca 2020r. pozwana wysłała do powódki e-maila informując kolejny raz o złym stanie lokalu. Pismem z dnia 8 lipca 2020 r. pozwana wezwała powódkę do dokonania napraw, wskazując termin i zakres ich wykonania. Powódka odmówiła wykonania napraw. W dniu 8 lipca 2020r. pozwana zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej w dzierżawionym lokalu ze względu na jego zły stan. Dowód : e-mail pozwanej z 6.07.2020r. k. 26, email powódki z 8.07.2020r. k. 27-29, wezwanie do dokonania napraw k. 39-43, pisma pozwanej z 10.07.2020r. k. 44-46, pismo z 22.08.2020r. k. 134. W dniu 11 lipca 2020 r. powódka obciążyła pozwaną fakturą na kwotę 18 450 zł tytułem czynszu dzierżawy. W dniu 13 lipca 2020 r. powódka zleciła ocenę stanu technicznego oraz kontrolę sprawności urządzeń chłodniczych. Dowód: opinia techniczna k. 47-48, faktura VAT k. 51, opinia techniczna k. 52. W dniu 16 lipca 2020 r. pozwana przesłała powódce propozycję rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Pozwana odmówiła przystania na propozycję pozwanej. Dowód : korespondencja mailowa k.54-55, pismo z 17.07.2020r. k. 56-57. W dniu 29 lipca 2020 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 18 450 zł w terminie 7 dni od otrzymania wezwania. Dowód: korespondencja mailowa k.54-55 W dniu 30 lipca 2020 r. pozwana złożyła powódce oświadczenie o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu w dniu 11 stycznia 2020 r. oraz w dniu 21 października 2020 r. Powódka ustosunkowując się do oświadczenia pozwanej, oświadczyła, że nie zachodzą w przedmiotowej sprawie przesłanki do skorzystania z instytucji jaką jest błąd. W dniu 5 sierpnia 2020r. sporządzono protokół zdawczo – odbiorczy przedmiotowego lokalu. Pozwana oświadczyła, że w związku z bezskutecznym upływem czasu do odbioru lokalu, wynikającego z w/w oświadczenia pozwanej, uznała ona, że lokal został przekazany bez zastrzeżeń. Dowód : oświadczenie k.61-68, pismo powódki z 2.08.2022r. k. 69-71, korespondencja e-mail k. 73, protokół zdawczo – odbiorczy z 5.08.2020r. k. 74-75. W dniu 7 sierpnia 2020 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 18 450 zł w terminie 7 dni od odebrania wezwania. W dniu 10 sierpnia 2020 r. powódka obciążyła pozwaną fakturą na kwotę 18 450 zł tytułem czynszu dzierżawy. Pozwana zakwestionowała roszczenia powódki. W dniu 27 sierpnia 2020 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 36 900 zł w terminie 7 dni od odebrania wezwania. W dniu 11 września 2020r. powódka wystosowała do pozwanej propozycję ugody. Pozwana nie przystała na propozycję powódki. W dniu 28 września 2020 r. powódka obciążyła pozwaną kolejną fakturą na kwotę 18 450 zł tytułem czynszu dzierżawy. Dowód: wezwanie do zapłaty k. 76-77, faktury VAT k.78, 80 i 89, wezwanie do zapłaty k. 82-83, pismo z 14.08.2020r. k. 81, pismo z 11.09.2020r. k. 84-87, odpowiedź pozwanej k. 88. W dniu 30 września 2020 r. powódka obciążyła pozwaną fakturą nr (...) na kwotę 4 083,60 zł za energię elektryczną oraz fakturą nr (...) na kwotę 804,60 za zużytą wodę i odprowadzanie ścieków. Rozliczenie za energię elektryczną oraz za wodę dotyczyło stanu na dzień 7 sierpnia 2020 r., ponieważ w tym dniu powódka odebrała klucze przesłane przez pozwaną. Pozwana uiściła opłatę za wodę w kwocie 945,37 zł oraz opłatę za prąd w kwocie 5 772,36 zł. Dowód : faktury VAT k. 90 i 92, rachunek k. 91, kopie faktur i potwierdzeń zapłaty za zużyte media k. 93-95, faktury VAT k. 156-157, rozliczenie zużycia i odprowadzenia ścieków k. 158. W dniu 2 października 2020 r. powódka dokonała potrącenia kaucji dzierżawy w wysokości 10 000, zł z kwotą 18 450 zł z faktury nr (...). Wobec powyższego z tytułu w/w faktury do zapłaty z tej faktury pozostała kwota 8 450 zł. Dowód: oświadczenie o potrąceniu wierzytelności k. 96-99. W dniu 19 października 2020 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 50 238, 20 zł w terminie 5 dni od odebrania wezwania. Pozwana potrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie, kwestionując w całości roszczenie powódki. Dowód: wezwanie do zapłaty k. 100-103, pismo z 23.10.2020r. k. 104.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przedstawionych przez strony postępowania dokumentów prywatnych, wydruków elektronicznych, jak i przesłuchania pozwanej oraz zeznań świadków. Powyższe dowody z dokumentów Sąd uznał za wiarygodne w całości. Nie zostały one zakwestionowane przez strony. Sąd nie uwzględnił przy ocenie wiarygodności materiału dowodowego, dokumentów w postaci historii zdrowia i choroby pacjenta (k. 143) oraz kopii biletów kolejowych (k. 159-160 i 162-163), z uwagi na ich nieprzydatność dla rozstrzygnięcia sprawy. Dla rozstrzygnięcia sprawy nie miała wpływu sytuacja zdrowotna pozwanej, nawet jeśli postępowanie powódki miało wpływ na pogorszenie jej zdrowia, to kwestia ta nie jest przedmiotem niniejszego postępowania. Podobnie należało odnieść się do kwestii kopii biletów kolejowych dołączonych do odpowiedzi na pozew.
W ocenie Sądu Rejonowego, zeznania świadków B. S., K. S. (2), K. S. (1), A. M., G. G. i P. K. oraz zeznania pozwanej były jasne i logiczne, a ponadto korespondujące ze zgromadzonymi dowodami. Sąd w zakresie okoliczności dotyczących zawarcia umowy i konfliktu między stronami dał wiarę również zeznaniom świadka M. W. oraz powódki.
W pozostałym zakresie Sąd odmówił uznania za wiarygodne zeznań świadka M. W. oraz powódki. Ich zeznania co do pozostałych kwestii uznano za gołosłowne i nielogiczne oraz nie korespondujące z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy. Wyżej wymienieni nie potrafili uzasadnić, czemu dochodzą roszczeń za okres przed wydaniem lokalu pozwanej a także udowodnić dobrego stanu tego lokalu w dniu jego wydania. Ich zeznania w tej kwestii są zupełnie odmienne od ustaleń Sądu poczynionych na podstawie pozostałego materiału dowodowego.
Sąd Rejonowy podkreślił, że bezsporne w sprawie było to, że strony w dniu 21 października 2019 r. zawarły umowę przedwstępną dzierżawy lokalu gastronomicznego mieszczącego się na parterze obiektu usług gastronomicznych i turystycznych o nazwie (...) położonego w W. gm. D. przy (...), który miał być przygotowany do działalności gastronomicznej. W dniu 11 stycznia 2020r. strony zawarły właściwą umowę dzierżawy w/w lokalu na okres od dnia 25 maja 2020 r. do dnia 20 września 2020 r. Bezsporne było również to, ze w trakcie trwania dzierżawy między stronami doszło do konfliktu. Spór między stronami dotyczył natomiast kwestii uregulowania należności wynikających z zawartej umowy dzierżawy. Powódka dochodziła należności za cały okres trwania dzierżawy wynikający z umowy. Pozwana w kontrze podniosła zaś, że przedmiotowy lokal został jej wydany ponad miesiąc później, niż termin wynikający z umowy – z przyczyn leżących po stronie powódki. Ponadto, w ocenie pozwanej, przedmiotowy lokal był w bardzo złym stanie, nienadającym się do użytku przez co 8 lipca 2020r. zaprzestała prowadzenia w nim działalności gospodarczej.
Sąd Rejonowy zważył, iż w procesie cywilnym ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania i to one są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.). Innymi słowy ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo (żąda czegoś od innej osoby) obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające to żądanie, ten zaś, kto odmawia uczynienia zadość żądaniu (czyli neguje uprawnienie żądającego) obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje. W myśl ogólnych zasad procesowych, to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie (por. wyrok SN z dnia 19 grudnia 1997 r., II CKN 531/97, LEX nr 496544), a na stronie pozwanej spoczywa obowiązek wykazania, że powodowi jego żądanie nie przysługuje (por. wyrok SN z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06).
Zgodnie z art. 693 k.c. przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Natomiast na podstawie art. 694 k.c. do dzierżawy stosuje się odpowiednio przepisy o najmie.
W niniejszej sprawie może zatem, zdaniem Sądu Rejonowego, znaleźć zastosowanie przepis art. 664 § 2 k.c. zgodnie z którym, jeżeli w chwili wydania najemcy rzecz miała wady, które uniemożliwiają przewidziane w umowie używanie rzeczy, albo jeżeli wady takie powstały później, a wynajmujący mimo otrzymanego zawiadomienia nie usunął ich w czasie odpowiednim, albo jeżeli wady usunąć się nie dadzą, najemca może wypowiedzieć najem bez zachowania terminów wypowiedzenia. Skutki prawne określone w art. 664 § 2 k.c. powstaną, w razie wystąpienia przesłanek w nich zawartych tylko wtedy, jeśli najemca złoży wynajmującemu odpowiednie oświadczenie, z którego wynika skorzystanie z uprawnień przyznanych tymi przepisami.
Sąd pierwszej instancji wskazał, że zgodnie z art. 65 § 1 k.c. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, jak też nakazują dokonywanie wykładni oświadczeń woli i tłumaczenie ich stosownie do okoliczności, w jakich zostały złożone. Nawet pozew może być uznany za takie oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy, czy odstąpieniu od niej, chociaż przecież w pozwie zwykle zawarte jest jedynie żądanie zapłaty i przytoczenie przyczyn (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 29 września 2021 r. I AGa 124/20). Podkreślono, że dyrektywy wykładni oświadczeń woli zawarte w art. 65 k.c. wymagają - poza kontekstem językowym - uwzględnienia całokształtu oświadczeń woli składających się na treść czynności prawnych przy uwzględnieniu okoliczności towarzyszącym ich złożeniu. Dokonując takiej oceny należy brać pod uwagę całą sekwencję zdarzeń poprzedzających złożenie oświadczenia definitywnego, a także wszelkie oświadczenia oraz zachowania stron wcześniejsze, jak i późniejsze, tworzące kontekst sytuacyjny (wyrok Sądu Apelacyjnego w łodzi z dnia 22 lutego 2021 r. I AGa 142/20 oraz Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 24 października 2019 r. I ACa 371/19).
W ocenie Sądu Rejonowego, oświadczenie pozwanej z dnia 30 lipca 2020 r. zatytułowane „oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu” stanowi wypowiedzenie przedmiotowej umowy dzierżawy bez zachowania okresu wypowiedzenia na podstawie art. 664 § 2 k.c. Jednocześnie Sąd ten wskazał, że w nieniejszej sprawie nie zaszły przesłanki do uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu. Zgodnie z art. 84 § 1 k.c. w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej.
Sąd Rejonowy zważył, że w chwili zawierania umowy pozwana wiedziała, że przedmiotowy lokal nie jest przygotowany do prowadzenia działalności gospodarczej. Powódka jedynie zapewniała pozwaną, że do terminu rozpoczęcia umowy i przekazania lokalu pozwanej, wykona ona niezbędne czynności w postaci uprzątnięcia lokalu i jego przygotowania. Zdarzenia te miały jednak charakter przyszły i niepewny. Tymczasem nie można mówić o błędzie w przypadku okoliczności przyszłej i niepewnej. Nie można także stwierdzić, że pozwana miała mylne wyobrażenie o otaczającej ją rzeczywistości. Pozwana błędnie przewidywała, że stan lokalu zmieni się do czasu wydania. Ponadto, należy zaznaczyć, że pozwana powoływała się na błąd dotyczący okoliczności faktycznej, a nie prawnej, co wyklucza istnienie błędu na podstawie art. 84 § 1 k.c.
Sąd pierwszej instancji zważył nadto, że pozwana wskazywała na podstęp strony powodowej, jednak, w ocenie tego Sądu, okoliczność ta nie została w żaden sposób udowodniona. Wyjaśniono, że działaniem podstępnym może być każde zachowanie, które spowoduje lub utwierdzi u innej osoby błędne wyobrażenie o rzeczywistości. Może ono polegać na nieprawdziwych zapewnieniach ze strony kontrahenta, zatajaniu faktów, fałszywych obietnicach i kłamstwach wywołujących po stronie składającego oświadczenie określone, błędne, wyobrażenie o rzeczywistości. Znamiona podstępu mogą również wypełniać zapewnienia o określonych zachowaniach w przyszłości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 listopada 2019 r. I ACa 268/19). Zdaniem Sądu Rejonowego, powódka nie zataiła przed pozwaną złego stanu lokalu w dniu podpisania umowy. Bez wątpienia powódka zapewniała pozwaną, że doprowadzi przedmiotowy lokal do stanu użyteczności przed przekazaniem go pozwanej. Strona powodowa podnosiła, że nie zdążyła z usprzątaniem i przygotowaniem lokalu ze względu na brak czasu spowodowany natłokiem pracy przy rozpoczynającym się sezonie letnim. Strona powodowa starała się także dokonywać pewnych napraw, jednak nieskutecznie i z opóźnieniem. W takim wypadku trudno zaś uznać zapewnienia powódki za fałszywe. Strona pozwana nie przedłożyła bowiem żadnych dowodów na tę okoliczność, a w konsekwencji, w sprawie nie zaszły podstawy do uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli pod wpływem błędu.
Istotnym według Sądu Rejonowego jest natomiast fakt, że powódka wydała pozwanej lokal, który nie był przygotowany do przyjmowania gości i prowadzenia działalności gastronomicznej. Zeznania świadków jednoznacznie potwierdzają, że w przedmiotowym lokalu znajdowało się dużo prywatnych rzeczy powódki, których nie zabrała z uwagi na brak innego miejsca na ich przechowywanie i które uniemożliwiały sprawne poruszanie się po lokalu. Część niezbędnego sprzętu kuchennego nie działa, przez co pozwana nie mogła prawidłowo przygotowywać posiłków. Palnik kuchenny buchał gazem stwarzając niebezpieczeństwo dla osoby go obsługującej. Płyta ceramiczno - elektryczna była pęknięta i jej dalsze użytkowanie w takim stanie zagrażało bezpieczeństwu użytkownika z uwagi na możliwość porażenia prądem elektrycznym i uszkodzeniem urządzenia. Okoliczności te zostały stwierdzone protokołami kontroli wykonanymi w przedmiotowym lokalu. Ponadto, nie działała maszyna do wyrobu lodów i pozwana nie mogła zająć się ich sprzedażą. Niesprawna była również jedna komora frytkownicy, piekarnik i szafy chłodzące. Pozwanej nie zostały także wydane klucze do jednego z pomieszczeń będącego przedmiotem umowy. Powyższe okoliczności naruszały przepis § 5 pkt. 2 przedmiotowej umowy. Duża cześć naczyń w postaci talerzy, misek czy szklanek była popękana i nienadająca się do użytku. Dodatkowo z zeznań świadków - pracowników wykonujących prace w przedmiotowym lokalu wynika, że powódka wraz z mężem często przychodzili do lokalu, zaczepiali pracowników oraz wchodzili na zaplecze, czy do pomieszczeń socjalnych. Również pomieszczenia sypialne dla pracowników były w złym stanie. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności faktyczne oraz treść oświadczenia z dnia 30 lipca 2020 r., w którym pozwana powołuje się na wyżej wymienione wady, wyniki przeprowadzonych kontroli, brak reakcji na wezwanie do usunięcia wad po stronie powódki i brak możliwości normalnego prowadzenia działalności gastronomicznej w wydzierżawianym lokalu należało przyjąć, w ocenie Sądu Rejonowego, należało, że pozwana pomimo oznaczenia pisma jako „oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu” wypowiedziała umowę dzierżawy bez okresu wypowiedzenia na podstawie przepisu art. 664 § 2 k.c. w zw. z 694 k.c.
Zdaniem Sądu pierwszej instancji, w niniejszej sprawie zaszły przesłanki do rozwiązania umowy dzierżawy bez wypowiedzenia na podstawie art. 664 § 2 k.c. Świadczą o tym powyższe okoliczności faktyczne w postaci wad dzierżawionego lokalu naruszające postanowienia umowy, przy czym zaznaczenia wymaga fakt, że wady te istniały już w chwili wydania rzeczy pozwanej, o czym informowała ona powódkę oraz wielokrotnie wzywała ją do usunięcia wyżej wymienionych wad. Wady nie zostały usunięte przez powódkę. Z uwagi na powyższe pozwana skutecznie rozwiązała umowę oświadczeniem z dnia 30 lipca 2020r.
Ponadto, w ocenie Sądu Rejonowego, powódka bezzasadnie domagała się zasądzenia należności wynikającej z umowy dzierżawy od dnia 25 maja 2020r. do 19 czerwca 2020r. Co prawda umowa dzierżawy została zawarta na okres od 25 maja 2020r. do 20 września 2020r., jednak lokal został wydany pozwanej dopiero 19 czerwca 2020r. Okoliczność tą potwierdza podpisany przez pozwaną protokół odbioru lokalu oraz zeznania świadków w tym pracowników pozwanej. Podkreślenia wymaga przy tym fakt, że lokal nie został wydany pozwanej w terminie określonym w umowie z wyłącznej winny powódki, z uwagi na jego nieprzygotowanie do otwarcia i rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej. To na powódce jako osobie wydzierżawiającej spoczywał zaś obowiązek odpowiedniego przygotowania lokalu. Skoro zatem powódka nie posiadała i nie korzystała z lokalu przed dniem jego wydania w dniu 19 czerwca 2020r., to całkowicie nieuzasadnionym i bezzasadnym jest żądanie strony powodowej należności za ten okres. Spisanie liczników wody w innym terminie nie uzasadnia naliczenia należności za termin wcześniejszy.
Sąd Rejonowy zaważył, że powódka opuściła przedmiotowy lokal 8 lipca 2020 r. i zaprzestała wykonywania w nim działalności gospodarczej. Wyżej wymienione wady trwały przez cały okres korzystania przez pozwaną z przedmiotu dzierżawy oraz nie zostały naprawione do momentu wypowiedzenia umowy przez pozwaną. Zgodnie zaś z art. 76 k.c., jeżeli strony zastrzegły w umowie, że określona czynność prawna między nimi ma być dokonana w szczególnej formie, czynność ta dochodzi do skutku tylko przy zachowaniu zastrzeżonej formy. Jednakże gdy strony zastrzegły dokonanie czynności w formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej, nie określając skutków niezachowania tej formy, w razie wątpliwości poczytuje się, że była ona zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych. Uzupełnienie lub zmiana umowy wymaga zachowania takiej formy, jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej zawarcia. Jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej, jej rozwiązanie za zgodą obu stron, jak również odstąpienie od niej albo jej wypowiedzenie wymaga zachowania formy dokumentowej, chyba że ustawa lub umowa zastrzega inną formę (art. 77 § 1 i 2 k.c.). Zdaniem Sądu Rejonowego, nawet gdyby – jak twierdziła powódka – strony poczyniły jakieś ustne ustalenia dotyczące prolongaty terminu przekazania lokalu będącego przedmiotem dzierżawy, czy też inne ustalenia dotyczące przedmiotu dzierżawy, czy wzajemnych obowiązków stron, to nie miały one żadnego znaczenia wobec treści § 12 ust. 2 umowy. Zapis ten nie pozostawia żadnych wątpliwości co do jego interpretacji i jednocześnie wyklucza dokonywanie dodatkowych uzgodnień w formie innej, aniżeli pisemnej.
Z uwagi na powyższe Sąd pierwszej instancji w punkcie I wyroku, na podstawie art. 664 § 2 k.c. w zw. z 694 k.c., oddalił powództwo w całości.
O kosztach procesu orzeczono jak w punkcie II wyroku, na podstawie art. 98 w związku z art. 99 k.p.c., przesądzając o obowiązku zwrotu kosztów procesu pozwanej przez przegrywającą powódkę w całości. Do wydatków poniesionych przez wygrywającą pozwaną w kwocie 5 417 złotych, zalicza się wynagrodzenie pełnomocnika określone na podstawie § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłata od dokumentu pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.
Apelację od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy wniósł powód, zaskarżając go w całości. Powód zarzucił Sądowi I instancji:
1. naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 § 1 kpc poprzez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego polegającej i dokonania jego oceny z pominięciem istotnej części tego materiału, wbrew zasadzie równorzędności dowodów wobec:
- pominięcia okoliczności wynikających z przesłuchania powódki i zeznań świadka – M. W., w zakresie dotyczącym zastrzeżeń pozwanej co do stanu technicznego przedmiotu dzierżawy, uzgodnień z pozwana co do wyposażenia przedmiotu dzierżawy, podpisania przez pozwaną protokołu zdawczo – odbiorczego, uznając te zeznania w tym zakresie jako gołosłowne i nielogiczne oraz nie korespondujące z pozostałym materiałem dowodowym
2. art. 233 § 1 kpc na skutek wadliwej, subiektywnej oceny materiału dowodowego, wbrew zasadom doświadczenia życiowego i logiki wobec przyznania waloru wiarygodności dowodom z raportów dotyczących stanu technicznego płyty ceramicznej i kuchenki gazowej przedstawionych przez pozwaną z jednoczesnym pominięciem opinii przedstawionych przez powoda;
3. art. 232 kpc poprzez wadliwe uznanie, iż strona powodowa nie udowodniła okoliczności dotyczących swoich roszczeń z jednoczesnym ograniczeniem się w tym zakresie tylko do stwierdzeń, ze powódka nie potrafiła wyjaśnić, dlaczego żąda zapłaty czynszu za okres od 25 maja 2020 r. a także udowodnić dobrego stanu lokalu;
4. art.233 § 1 kpc na skutek braku wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonania jego oceny z pominięciem istotnej części tego materiału, wbrew zasadzie równorzędności dowodów wobec pominięcia:
- dowodu z wydruku CEiDG dotyczącego działalności pozwanej na okoliczność wznowienia przez nią działalności gospodarczej od 1 czerwca 2020 r.
- dowodu z wydruku z CEiDG działalności pozwanej wraz z załącznikiem „Dokonane zmiany”, na okoliczność iż pozwana wbrew swoim twierdzeniom nie posiada zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych do 4,5% zawartości alkoholu oraz piwa przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży, dotyczącego lokalizacji przedmiotu dzierżawy;
- dowodu z zeznań świadka K. S. (1) na okoliczność, ze przyjechała do miejsca położenia przedmiotu dzierżawy około 10 czerwca 2020 r.;
- dowodu w postaci zaświadczenia z (...) z dnia 4 czerwca 2020 o wpisaniu firmy pozwanej w rejestrze zakładów podlegających urzędowej kontroli (...).
4. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału dowodowego, mogącą mieć wpływ na treść orzeczenia tj.
a. wadliwe uznanie przez Sąd, że pozwana przyjechała do przedmiotowego lokalu w dniu 10 czerwca 2020 r., podczas gdy z zebranego materiału dowodowego wynika, ze:
- w dniu 4 czerwca pozwana podpisała protokół przejęcia parasoli od kompanii piwowarskiej,
- w dniu 5 czerwca 2020 pozwana podpisała protokół przejęcia liczników mediów przedmiotu dzierżawy,
- w dniu 6 czerwca 2020 r. pozwana podpisała raport dotyczący serwisu instalacji do dystrybucji piwa,
Przy jednoczesnym pominięciu zeznań powódki w tej części, potwierdzających, ze pozwana przebywała w przedmiocie dzierżawy od dnia 2 czerwca 2020 r.;
b. wadliwe uznanie przez Sad, że sam przedmiot dzierżawy, jak też jego wyposażenie miały wady, podczas gdy pozwana podpisała protokół zdawczo odbiorczy, który opatrzyła data 19.06.2020 r. bez jakichkolwiek zastrzeżeń co do stanu lokalu i jego wyposażenia wyszczególnionego w protokole,
c. uznanie, że oświadczenie pozwanej o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu z dnia 30 lipca 2020 r. było wypowiedzeniem umowy dzierżawy bez zachowania okresu wypowiedzenia z dniem 30.072020 r. przy jednoczesnym uznaniu, ze pozwana nie jest zobowiązana do zapłaty jakichkolwiek należności poprzedzających tę datę, pomimo, że umowę rozwiązała według Sądu dopiero w dniu 30.07.2020 r.
4. naruszenie prawa materialnego tj.
a. art. 664 k.c. poprzez jego błędne i nieuprawnione zastosowanie i uznanie, ze oświadczenie pozwanej o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego po wpływem błędu z dnia 30 lipca 2020 r. było wypowiedzeniem umowy dzierżawy bez zachowania okresu wypowiedzenia;
b. art. 65 § 2 k.c. poprzez błędne i nieuprawnionego jego zastosowanie i uznanie, że oświadczenie pozwanej o chyleniu się od skutków prawnych oświadczenia złożonego pod wpływem błędu z dnia 30 lipca 2020 r. było wypowiedzeniem umowy dzierżawy bez zachowania okresu wypowiedzenia.
W oparciu o te zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie I. poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 50 461,82 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot jak w pozwie oraz zasądzenie kosztów procesu za I i II instancję.
Powódka złożyła także ewentualny wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sadowi Rejonowemu w Bydgoszczy.
W uzasadnieniu apelacji powódka wskazała na błędy w ustaleniach faktycznych dokonanych przez Sąd Rejonowy, odnoszące się do stwierdzenia usterki w działaniu maszyny do lodów oraz dokonanej przez pozwaną zapłaty za odprowadzenia ścieków i za energię elektryczną. Powódka wskazała, ze Sąd bezpodstawnie nie dał wiary zeznaniom powódki i M. W. (poza faktem zawarcia umowy i istnieniem konfliktu między stronami). Powódka wskazała, że zeznania te miały istotne znaczenie w tej sprawie i ich uwzględnienie mogło wpłynąć na treść rozstrzygnięcia. Powódka podniosła też, że Sąd bezzasadnie pominął dowód z opinii dotyczącej stanu urządzeń przedstawionej przez powódkę, dopuszczając jednocześnie dowód z raportu dostarczonego przez pozwaną. Powódka wskazała, że obie opinie zostały sporządzone przez osoby posiadające stosowne uprawnienia po przeprowadzeniu badania urządzeń. Opinie te nie wskazywały na wadliwość sprzętu.
Powódka podkreśliła również, że wbrew stanowisku zaprezentowanemu w treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku, udowodniła podstawy żądania zasądzenia czynszu za okres sprzed daty protokolarnego wydania lokalu i wykazała, ze znajdował się on w stanie dobrym.
Powódka podniosła, że Sąd rozstrzygając sprawę całkowicie pominął treść informacji z CEiDG, z której wynikało, że pozwana wznowiła działalność z dniem 01.06.2022 r., podczas gdy okoliczność ta dowodzi, że pozwana nie była zainteresowana przejęciem lokalu przed tą datą. Dodatkowo świadczy o tym w ocenie powódki również fakt, że z tej samej informacji wynika, że pozwana nie uzyskała koncesji na sprzedaż napojów alkoholowych. Powódka wskazała też, że Sąd nie uwzględnił okoliczności, że pozwana uzyskała zaświadczenie wydawane przez (...) w dniu 04.06.2020 r. i od tej daty była pisana jako podmiot prowadzący działalność gastronomiczna w przedmiocie dzierżawy, z których wynika, że pozwana przebywała na terenie ośrodka już w dniu 4 czerwca 2020 r.
Powódka wytknęła także, że Sąd I instancji przyjął, że przedmiot dzierżawy miał wady pomimo, iż pozwana podpisała bez jakichkolwiek zastrzeżeń protokół odbioru.
Powódka podniosła również, że Sad Rejonowy bezzasadnie przyjął, że oświadczenie powódki o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli z dnia 30 lipca 2020 r. stanowiło wypowiedzenie umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia, skoro oświadczenie miało jasną treść i nie zawierało takiego wypowiedzenia. Pozwana zresztą w toku rozprawy wyraźnie wskazała, jakie oświadczenie złożyła.
Nadto powódka wskazała, że w razie przyjęcia, że powódka rozwiązała umowę z dniem 30.07.2020 r., to jest zobowiązana do zapłaty zobowiązań z tytułu czynszu i zużytych mediów.
W odpowiedzi na apelacje pozwana wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu.
Powódka podniosła również, że ustalenie Sadu Rejonowego, iż pozwana przyjechała do lokalu stanowiącego przedmiot dzierżawy w dniu 10 czerwca stoi w sprzeczności z innymi dowodami, tj. z protokołem przyjęcia parasoli z (...), protokołem przejęcia liczników oraz raportem dotyczącym serwisu instalacji do dystrybucji paliwa
Sąd Okręgowy zważył, co następuje.
Apelacja pozwanego zasługiwała na uwzględnienie w części.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia prawa procesowego, stwierdzić należy, że w rozpoznanej sprawie Sąd pierwszej instancji w sposób prawidłowy zgromadził materiał dowodowy.
Pomimo prawidłowo przeprowadzonego postępowania dowodowego i zasadniczo właściwej oceny tego materiału, Sąd Rejonowy z przeprowadzonych dowodów wyprowadził nieprawidłowe wnioski i skutkiem tego w sposób wadliwy ustalił stan faktyczny istotny dla rozstrzygnięcia sprawy.
Wskazać należy, że konstrukcja postępowania apelacyjnego oparta jest na systemie apelacji pełnej, nieograniczonej. Sąd II instancji orzeka na podstawie materiału dowodowego zebranego w postępowaniu pierwszoinstancyjnym oraz w toku rozpoznania apelacji. Jednocześnie sąd odwoławczy ma obowiązek dokonania własnej oceny wyników postępowania dowodowego, niezależnie od tego, czy ustaleń dokonuje po przeprowadzeniu nowych dowodów, czy też opiera się na tych, które przedstawiono sądowi pierwszej instancji. Podstawowym założeniem postepowania apelacyjnego jest dążenie do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia. Sąd drugiej instancji zmierza zatem do naprawienia błędów popełnionych przez sąd niższego rzędu. W tym znaczeniu postępowanie apelacyjne jest przedłużeniem postępowania przeprowadzonego przed sądem drugiej instancji i przede wszystkim ma charakter merytoryczny a dopiero w dalszej kolejności kontrolny. Wobec tego sąd odwoławczy był w tej sprawie zobligowany do poczynienia na bazie zebranego materiału dowodowego własnych ustaleń i ocen, które w części pokrywały się z ustaleniami Sądu Rejonowego w Bydgoszczy.
W pierwszym rzędzie wskazać należy, że Sąd Okręgowy podzielił stanowisko Sądu Rejonowego, że powódka nie wydała pozwanej nieruchomości w stanie zgodnym z treścią łączącej je umowy.
Strony w § 1 umowy przedwstępnej ustaliły, że wydzierżawiany obiekt będzie w pełni wyposażony i przygotowany do działalności gastronomicznej (k.11 akt sprawy). Nadto w § 2 umowy dzierżawy z dnia 11 stycznia 2020 r. uzgodniono, że przedmiotem umowy obok pomieszczeń kuchennych i zaplecza kuchennego wraz z wyposażeniem, sali sprzedaży i obsługi z wyposażeniem, altan i trzech pawilonów noclegowych będzie również (przeznaczone do zaadoptowania na punkt sprzedaży zewnętrznej) pomieszczenie przylegające do lewej altany. W § 5 ust. 2 strony ustaliły zaś, że powódka przekaże pozwanej sprzęt i urządzenia stanowiące wyposażenie baru, kuchni, zmywalni, przygotowalni i magazynów. Przed przekazaniem wydzierżawiający miał dokonać przeglądu i przekazać urządzenia w stanie sprawnym, nadającym się do użytkowania. Nadto zgodnie z treścią art. 662 § 1 k.c. w zw. z 694 k.c. wydzierżawiający powinien wydać dzierżawcy rzecz w stanie przydatnym do umówionego użytku.
Powyższe zapisy zawartych przez strony umów oraz treść przywołanego przepisu pozwalają na stwierdzenie, że powódka była zobowiązana wydać pozwanej wszystkie pomieszczenia wymienione w § 1 umowy z dnia 11.01.2020r wraz ze znajdującymi się tam urządzeniami. Pomieszczenia powinny być przy tym przygotowane do prowadzenia w nich działalności gastronomicznej a urządzenia miały być poddane przeglądom i być w pełni sprawne. Podkreślić należy, że powódka miała świadomość, że pozwana zamierza prowadzić w dzierżawionym obiekcie działalność gastronomiczną i wedle wskazanych wyżej unormować powinno być to możliwe od pierwszego dnia dzierżawy.
Zauważyć też należy, że zgodnie z treścią art. 693 § 1 k.c. przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać rzecz dzierżawcy do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Z treści tego przepisu wynika jasno, że w związku z zawarciem umowy dzierżawy wydzierżawiający powinien wyzbyć się władania nad swoją rzeczą („oddać rzecz dzierżawcy”) celem umożliwienia drugiej stronie używania jej i czerpania z niej pożytków.
W umowie strony ustaliły okres dzierżawy na czas od dnia 25 maja 2020 r. do 20 września 2020 r. Pozwana miała zatem obowiązek odebrać dzierżawiony obiekt w dniu 25 maja 2020 r. a powódka winna była oddać tego samego dnia nieruchomość w stanie zdatnym do umówionego użytku. Podkreślić należy, że w sytuacji, gdy stan obiektu nie umożliwia korzystania z niego w sposób zgodny z umową, dzierżawca nie ma obowiązku jego odebrania. Zasada ta wynika z treści art. 488 k.c. , zgodnie z którym świadczenia będące przedmiotem zobowiązań z umów wzajemnych powinny być spełnione jednocześnie, chyba że z umowy, ustawy albo z orzeczenia sądu lub decyzji właściwego organu wynika, iż jedna ze stron jest zobowiązana do wcześniejszego świadczenia (art.488 § 1 k.c.). Jeżeli świadczenia wzajemne powinny być spełnione jednocześnie, to każda ze stron może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, dopóki druga strona nie zaoferuje świadczenia wzajemnego (art. 488 § 2 k.c.).
Materiał dowodowy zebrany w niniejszej sprawie pozwala na ustalenie ponad wszelką wątpliwość, że ani w dniu 25 maja 2020 r. ani przez cały okres trwania umowy, powódka nie wykonała należycie swoich obowiązków, nie oddała bowiem powódce obiektu w stanie nadającym się do umówionego użytku. Powódka w treści apelacji szczególnie skupiła się na sprawności urządzeń kuchennych i gastronomicznych, tymczasem poza tymi zagadnieniami istniało jeszcze wiele innych przesłanek świadczących o nienależytym wykonaniu zobowiązania.
Przede wszystkim wskazać należy, że obiekt objęty dzierżawą powinien zostać oddany dzierżawcy do używania. Obowiązek ten należy rozumieć w ten sposób, że przedmiot dzierżawy powinien zostać przekazany do niezakłóconego, swobodnego korzystania. Tymczasem z zeznań niemalże wszystkich przesłuchanych świadków oraz z zeznań pozwanej wynikało, że powódka nigdy nie wydała kluczy do pomieszczeń oraz razem z mężem ustawicznie wizytowała obiekt, uniemożliwiając swobodne nim dysponowanie. Nadto zauważyć należy, że wbrew ustaleniom umownym powódka nie wydała pozwanej pomieszczenia przy altance, które miało być zaadoptowane na zewnętrzny punkt sprzedaży. Co więcej – w chwili przekazania obiektu był on brudny a powódka pozostawiła w nim swoje rzeczy, uniemożliwiając pozwanej prowadzenie w nim zaplanowanej działalności. Nadto należy zauważyć, że zgodnie z treścią § 5 ust. 2 umowy powódka miała przed przekazaniem urządzeń i sprzętu stanowiącego wyposażenie obiektu , dokonać jego przeglądu. Faktem jest, że w umowie nie wskazano, kto ten przegląd ma wykonać, w szczególności nie podano, iż ma to być profesjonalny serwis, ale z treści tego zapisu wynikało, że sprzęt ma być sprawny i nadawać się do użytkowania. Należy z tego wywodzić, że niezależnie od tego, kto przegląd wykona, miał on zapewnić sprawność wszystkich urządzeń i niezakłóconą możliwość korzystania z nich. Wbrew zarzutom zawartym w apelacji materiał dowodowy zebrany w tej sprawie pozwala stwierdzić ponad wszelką wątpliwość, że wydzierżawiający nie wywiązał się należycie z tego obowiązku. I tak z treści protokołu na k. 30 wynika, że w kuchence gazowej występuje niestabilna praca palnika tylnego z prawej strony, istnieje konieczność jego wyłączenia z eksploatacji i wymiany. Dodatkowo w raporcie k. 138, odnotowano nieprawidłowe działanie pokrętła sterowania palnikiem gazowym, zapalacza iskrowego i zabezpieczenia przeciwwypływowego gazu. Specjalista z zakresu BHP stwierdził, że w tym stanie kuchenka nie nadaje się do eksploatacji. Ten sam specjalista stwierdził też, że pęknięcia na płycie kuchenki ceramicznej, choć mogą nie mieć znaczenia dla jej sprawności, to powodują zagrożenie dla bezpieczeństwa użytkowników ze względu na możliwość porażenia prądem bądź skaleczenia, nadto utrudniają utrzymanie urządzenia w czystości. Niezależnie zatem od tego, że, jak twierdzi powódka urządzenia te mogły spełniać swoją funkcję, to ze względów bezpieczeństwa nie powinny być wykorzystywane przez pozwaną. Nie można się zgodzić z powódką również co do tego, że wykazała w toku postepowania, iż szafa mroźna, szafa chłodnicza, konserwator do lodów, piekarnik i patelnia elektryczna były całkowicie sprawne. Z treści dokumentu na k. 52 akt sprawy wynika bowiem, że w dniu 14 lipca 2020 r R. F. dokonał regulacji szafy mroźniczej, czyszczenia, wypoziomowania i regulacji szafy chłodniczej, oczyszczenia skraplacza w chłodziarce podblatowej, oraz w konserwatorze do lodów. Czynności te z całą pewnością miały na celu przywrócenie sprawności urządzeń i winny zostać wykonane przez powódkę przed przekazaniem obiektu a nie po jego opuszczeniu przez pozwaną. Nadto z opinii technicznej znajdującej się na k. 47 akt sprawy wynikało, że w kuchni elektrycznej wymieniono termostat w piekarniku. Odnotowano też pęknięcie płyty indukcyjnej. Specjalista stwierdził wprawdzie, że pęknięcie to na ma wpływu na pracę urządzenia, ale ustalenie to nie podważa stanowiska specjalisty ds. BHP, który uznał, że pomimo zachowania sprawności, urządzenie stanowi zagrożenie dla jego użytkowników. W toku czynności zrealizowanych w dniu 11.07.2020 r wymieniono też termostat patelni. W ocenie Sądu również te czynności winny zostać przeprowadzone przed wydaniem obiektu w ramach uzgodnionego przez strony przeglądu, zapewniały bowiem pełną sprawność urządzeń. Podkreślić też należy, że nienależyty stan urządzeń został potwierdzony przez pozwaną oraz zeznaniami świadków B. S. (k.264), K. S. (1) (k.273), K. S. (2) (k. 273)i A. M. oraz zapisem rozmów nagranych przez pozwaną (k.190).
W tych okolicznościach zdaniem Sądu odwoławczego pozwana była w myśl art. 488 § 2 k.c. uprawniona do powstrzymania się odebrania lokalu, z uwagi na fakt, że powódka nie zaoferowała uzgodnionego w umowie świadczenia wzajemnego w postaci przekazania obiektu wraz z urządzeniami w stanie zdatnym do umówionego użytku.
Wskazać przy tym należy, że Sad Okręgowy uznał za zasadny zarzut apelacji, iż Sad Rejonowy błędnie przyjął, że powódka przyjechała do ośrodka w dniu 10.06.2020 r. Faktem jest, że musiała ona przebywać na jego terenie najpóźniej w dniu 04.06.2020 r., skoro w tym dniu podpisała protokół przyjęcia urządzeń od (...), w dniu 05.06.2020 r. potwierdziła stan liczników a w dniu 06.06.2020 r. podpisała raport z wizyty handlowej (...). Okoliczność ta nie ma jednak żadnego znaczenia w tej sprawie, skoro – jak wykazano wyżej - w tych dniach, jak i w całym okresie dzierżawy obiekt nie nadawał się do ustalonego użytku a pozwana nie miała obowiązku przystąpienia do realizacji umowy. Nadto z zeznań wszystkich wyżej wymienionych świadków wynikało, że w pierwszej połowie czerwca pozwana nie rozpoczęła działalności a zajęła się wykonaniem czynności, które w istocie powinna wykonać powódka – tj. sprzątała pomieszczenia, przygotowywała sprzęt i usuwała przedmioty należące do wydzierżawiającej. Dopiero w dniu 19 czerwca 2020 r. pozwana , pomimo, iż nie miała takiego obowiązku , podpisała protokół odbioru obiektu (k.18-19) a od dnia następnego rozpoczęła prowadzenie na jego terenie działalności (por. zeznania K. S. (2), K. S. (1) i zeznania pozwanej). Od tej daty zatem umowa była realizowana przez strony.
Materiał dowodowy zebrany w tej sprawie w tym zwłaszcza zeznania pozwanej, K. S. (2), K. S. (1) oraz treść pisma pozwanej z dnia 06.07.2020 r. (k.26), treść jej pisma z dnia 08.07.2020 r. (k.39) oraz pisma z dnia 30 lipca 2020 r.(k. 61) pozwalają na ustalenie, że pozwana zdecydowała się przystąpić do realizacji umowy, licząc że w czasie trwania dzierżawy zostanie przywrócona sprawność urządzeń, sądziła też, ze będzie miała możliwość swobodnego korzystania z obiektu w tym zwłaszcza ze wszystkich wydzierżawionych pomieszczeń. Powódka jednak zignorowała jej prośby – nie dokonała napraw i regulacji sprzętu, nie wydała kluczy do lokalu, nękała pozwaną swą obecnością na obiekcie, nie udostępniła lokalu przy altance, nie usunęła swoich rzeczy a ostatecznie zażądała, aby pozwana opuściła obiekt. W tej sytuacji pozwana złożyła oświadczenie z dnia 30 lipca 2020 r. o uchyleniu się od skutków prawnych czynności podjętej pod wpływem błędu.
Wskazać należy, że Sad Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Rejonowego, co do znaczenia prawnego tego oświadczenia. Abstrahując bowiem od oczywistej konstatacji, że pozwana nie pozostawała w błędzie co do treści czynności prawnej (por. art. 84 k.c)i nie była uprawniona do uchylenia się od skutków zawartej umowy, to pismo z dnia 30 lipca 2020 r dosadnie wyrażało wolę pozwanej, iż nie chce kontynuować jej realizacji. Co do znaczenia tego oświadczenia nie mogło zresztą być żadnych wątpliwości, skoro pozwana została wyrzucona z obiektu przez męża powódki i opuściła go jeszcze przed złożeniem tego oświadczenia. Zgodnie z treścią art. 60 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w umowie wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez wyrażenie tej woli w postaci elektronicznej. Pozwana w piśmie z dnia 30 lipca 2020 r. dostatecznie jasno wyraziła wolę rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym a jej oświadczeniu towarzyszyło zaprzestanie prowadzenia działalności na terenie obiektu. Nie może więc być żadnych wątpliwości, że umowa została rozwiązana bez zachowania okresu wypowiedzenia. Jednocześnie w myśl uwag poczynionych wyżej pozwanej przysługiwało prawo do rozwiązania umowy w tym trybie. Zgodnie bowiem z treścią art. 664 § 2 k.c. w zw. z art. 694 k.c. jeżeli rzecz wydzierżawiona ma wady, które uniemożliwiają przewidziane w umowie używanie rzeczy, albo jeżeli wady takie powstały później a wydzierżawiający pomimo otrzymanego zawiadomienia nie usunął ich w czasie odpowiednim, albo jeżeli wady usunąć się nie dadzą, najemca może wypowiedzieć najem bez zachowania terminów wypowiedzenia. Pozwana wielokrotnie wyzwała powódkę do dokonania naprawy urządzeń, wydania pomieszczenia, umożliwienia swobodnego korzystania z obiektu, wydania kluczy. Powódka nie zareagowała na te wezwania, uniemożliwiając powódce realizację celu, dla którego umowa została zawarta. Z tego względu oświadczenie pozwanej o rozwiązaniu umowy w ocenie Sądu Okręgowego należało uznać za skuteczne.
W konsekwencji powyższych ustaleń Sąd Okręgowy – inaczej niż Sąd Rejonowy – przyjął, że pozwana dzierżawiła obiekt w okresie od 19 czerwca 2020 r. do 30 lipca 2020 r. Wysokość czynszu za jeden dzień wynosiła 465,126 zł (55.350 zł: 119 dni). Skoro dzierżawa trwała przez 42 dni, to Sąd Okręgowy ustalił, że pozwana jest zobowiązana do zapłaty czynszu w kwocie 19.535,29 zł (465,126 zł x 42 dni). Zauważyć jednak należy, że powódka dokonała potrącenia kwoty wniesionej kaucji w kwocie 10.000 zł. Wysokość czynszu podlegającego zasądzeniu wynosiła zatem 9.535,29 zł. Z czego kwota 1.085,29 zł była objęta fakturą (...) a kwota 8.450 zł fakturą nr (...).
W pozostałym zakresie roszczenie powódki dotyczące zasądzenia czynszu najmu podlegało oddaleniu, jako bezzasadne.
Powódka domagała się w treści pozwu zasądzenia kwoty 223,62 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od kwoty 18 450 zł za okres od 21.07.2020 r. do dnia 07.10.2020 r., kiedy to złożone zostało oświadczenie o potrąceniu. W tym zakresie wskazać jednak należy, że zgodnie z treścią art. 499 k.c. oświadczenie o potrąceniu ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe. Na podstawie tego przepisu Sad uznał, że w zakresie kwoty objętej potrąceniem, tj. 10.000 zł powódka nie może domagać się zasądzenia odsetek, gdyż potrącenie spowodowało umorzenie wierzytelności z mocą wsteczną. Sąd Okręgowy ustalił, że odsetki od kwoty 8.450 zł za okres od 21.07.2020 r. do 07.10.2020 r. wyniosły 101,12 zł i taka kwota podlegała zasądzeniu.
Jednocześnie zdaniem Sądu Odwoławczego nie zasługiwały na uwzględnienie roszczenia powódki dotyczące należności za energię elektryczną oraz wodę i doprowadzenia ścieków. Powódka nie wykazała bowiem zasadności tego roszczenia co do jego wysokości. Faktury za media zostały bowiem wystawione za okres od 5 czerwca 2020 r. do 07 sierpnia 2020 r., podczas gdy pozwana dzierżawiła obiekt od 19 czerwca 2020 r. do 30 lipca 2020 r. Materiał dowodowy zebrany w tej sprawie nie pozwolił na ustalenie, w jakim zakresie wskazane koszty zostały spowodowane przez działalność pozwanej.
Brak było również podstaw, aby powódka obciążyła pozwaną należnościami za wykonane przeglądy. Zgodnie z umową obowiązek ich dokonania spoczywał bowiem na powódce a strony nie uzgodniły, aby pozwana miała obowiązek pokrycia tych kosztów.
Kierując się tą argumentacją Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 693 k.c. w punkcie 1.a. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punkcie I zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 9.636,41 zł wraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:
- 8.450 zł od dnia 08.10.2020 r. do dnia zapłaty;
- 1085,29 zł od dnia 18 sierpnia 2020 r. do dnia zapłaty,
- 101,12 zł od dnia 8 lutego 2021 do dnia zapłaty.
O odsetkach sąd orzekł w oparciu o treść art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Zgodnie z jego treścią w transakcjach handlowych - z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny - wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
1)wierzyciel spełnił swoje świadczenie;
2)wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.
Powód domagał się zasądzenia na swoją rzecz odsetek ustawowych za opóźnienie, jednakże z uwagi na treść art. 4a ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, zgodnie z którym do transakcji handlowych nie stosuje się przepisu art. 481 § 2 k. (ustalającego wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie), zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie nie było możliwe. Sąd zasądził zatem odsetki za opóźnienie transakcjach handlowych. Wysokość tych odsetek została oznaczona w treści art. 4 pkt 3 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Z przepisu tego wynika, że wysokość tych odsetek jest równa sumie stopy referencyjnej NBP i 8 punktów procentowych. W tym miejscu wskazać należy, że powód, wskazując, iż domaga się odsetek ustawowych za opóźnienie w istocie zażądał odsetek w niższej wysokości niż odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych. Odsetki ustawowe za opóźnienie są bowiem równe sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych.
Zgodnie z treścią art. 321 § 1 kpc sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem pozwu. Skoro zatem powód zażądał odsetek w niższej wysokości, niż te, które należą mu się zgodnie z ustawą o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, to ze względu na treść art. 321 § 1 kpc niedopuszczalnym było zasądzenie odsetek wyższych. Z tego względu sąd opierając się na treści art. 4a ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych zasądził od pozwanego na rzecz powoda odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych, lecz ograniczył ich wysokość do takiej, która była objęta żądaniem pozwu tj. do wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie.
Zgodnie z treścią art. 482 k.c. od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy. Na podstawie wymienionych przepisów sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 101,12 zł, stanowiącą skapitalizowane odsetki od kwoty 8.450 zł za okres od dnia następnego po terminie płatności wskazanym w fakturze do 07.10.2020r. Od tak wyliczonych odsetek sąd zasądził dalsze odsetki za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu tj. od 08.02.2021 r. do dnia zapłaty
W punkcie 1.b. Sąd Okręgowy zmienił punkt II wyroku Sądu Rejonowego, zasądzając od powódki na rzecz pozwanej kwotę 2.878,98 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
O kosztach procesu orzeczono w oparciu o treść art. 100 k.p.c. zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów. Poniesione przez powódkę koszty wyniosły 7.941 zł i obejmowały wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym w kwocie 5.400 zł (§ 2 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych), opłatę od pozwu w wysokości 2524 zł oraz opłatę skarbową od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Koszty pozwanej wyniosły 5.417 zł i obejmowały wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym w wysokości 5.400 zł oraz opłatę skarbową od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Sąd ustalił, że powódka wygrała tę sprawę w 19% , wobec czego z poniesionych przez nią kosztów powinna otrzymać zwrot 1.508,79 zł. Z kosztów poniesionych przez pozwaną 81% to kwota 4.387,77 zł. W konsekwencji Sąd zasądził od powódki na rzecz pozwanej różnicę pomiędzy tymi należnościami, tj. kwotę 2.878,98 zł.
W punkcie 2. Sąd Okręgowy oddalił apelację powódki w pozostałej części.
W punkcie 3. Sąd Odwoławczy zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 1 194,44 zł tytułem zwrotu kosztów postepowania apelacyjnego.
O kosztach postępowania apelacyjnego w punkcie 3. Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o treść art. 100 kpc, według zasady stosunkowego rozdzielenia kosztów.
Apelacja powódki okazała się zasadna w 19%. Powódka poniosła koszty apelacji w kwocie 5224 zł, na którą składało się wynagrodzenie pełnomocnika powódki ustalone na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2018 poz. 265 t.j.) oraz opłata od apelacji w wysokości 2.524 zł. Z kwoty tej należało się zatem powódce 992,56 zł (19%). Pozwana poniosła koszty związane z apelacją w wysokości 2.700zł, na którą składało się wynagrodzenie pełnomocnika, z której to kwoty winna otrzymać zwrot 81% tj. 2 187 zł. Różnicę należnych kosztów w wysokości 1 194,44 zł Sąd zasądził od powódki na rzecz pozwanej.
Sędzia Eliza Grzybowska