Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód – (...)sp. z o.o. w B. domagał się zasądzenia od pozwanego – W. B. kwoty 155 015,03 zł, w tym:

1/ kwoty 149 297,97 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych na podstawie przepisu art. 7 ust. 1 ustawy z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, liczonymi od następujących kwot cząstkowych i terminów ich wymagalności:

- kwoty 3.594,83 zł od dnia 09.10.2019 r do dnia zapłaty

-

kwoty 12.746,74 zł od dnia 09.10.2019 r do dnia zapłaty

-

kwoty 6.720,23 zł od dnia 04.12.2019 r do dnia zapłaty

-

kwoty 12.746,74 zł od dnia 07.01.2020 r do dnia zapłaty

-

kwoty 9.085,69 zł od dnia 28.01.2020 r do dnia zapłaty

-

kwoty 12.746,74 zł od dnia 20.02.2020 r do dnia zapłaty

-

kwoty 10.141,74 zł od dnia 28.03.2020 r do dnia zapłaty

-

kwoty 410,82 zł od dnia 13.05.2020 r do dnia zapłaty

-

kwoty 7.877,05 zł od dnia 26.05.2020 r do dnia zapłaty

-

kwoty 12.670,66,74 zł od dnia 25.09.2020 r do dnia zapłaty

-

kwoty 6.150,00 zł od dnia 24.10.2020 r do dnia zapłaty

-

kwoty 6.150,00 zł od dnia 25.11.2020 r do dnia zapłaty

-

kwoty 6.762,41 zł od dnia 27.11.2020 r do dnia zapłaty

-

kwoty 6.150,00 zł od dnia 24.12.2020 r do dnia zapłaty

-

kwoty 7.469,47 zł od dnia 28.01.2021 r do dnia zapłaty

-

kwoty 8.123,83 zł od dnia 25.03.2021 r do dnia zapłaty

-

kwoty 410,82 zł od dnia 04.05.2021 r do dnia zapłaty

-

kwoty 7.756,68 zł od dnia 01.06.2021 r do dnia zapłaty

-

kwoty 7.058,28 zł od dnia 01.12.2021 r do dnia zapłaty

-

kwoty 4.524,56 zł od dnia 26.02.2022 r do dnia zapłaty

2/ kwoty 5 717,74 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności na podstawie art. 10 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na podstawie przepisu art. 481 kc, od dnia wniesienia pozwu, do dnia zapłaty,

a ponadto zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu powód podał, że strony w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarły w dniu 6 lipca 2012 r. umowę najmu lokalu użytkowego położonego w (...) przy ulicy (...), na nieruchomości należącej do powoda Nr KW (...). Na mocy tej umowy pozwany, jako najemca, otrzymał do używania i pobierania pożytków, lokal restauracyjny wraz z pomieszczeniami przynależnymi, recepcją, salą biesiadną i taneczną, pokojami hotelowymi, parkingiem, pomieszczeniami magazynowymi – szczegółowo opisanymi w § 2 zawartej umowy najmu. W zamian, pozwany zobowiązał się do zapłaty na rzecz powoda, jako wynajmującego, miesięcznego czynszu najmu w wysokości 12 500 zł netto (a począwszy od grudnia 2017 r. w wysokości 10 000 zł netto miesięcznie) oraz do pokrywania opłat eksploatacyjnych zgodnie z wyliczeniem powoda. Powód wystawiał i doręczał pozwanemu faktury VAT z odroczonym terminem płatności, pozwany natomiast dokonywał jedynie częściowej zapłaty należności, nie zgłaszając wobec powoda zarzutów dotyczących wykonywania umowy ani też wysokości należności wynikających z doręczanych faktur VAT. Powód podał, że wielokrotnie próbował podejmować próby pozasądowego rozwiązania sporu i doprowadzenia do dobrowolnej zapłaty należności. Powód wezwał pozwanego ostatecznie do zapłaty pismami z 13 września 2022 r. i 27 września 2022 r. Pozwany nie zaspokoił roszczeń powoda. Powód wyjaśnił, że na żądanie pozwu składają się:

1/ kwota 149 297,29 zł tytułem pozostałych do zapłaty należności głównych z tytułu zaległego czynszu najmu oraz opłat eksploatacyjnych na podstawie zawartej umowy najmu zgodnie z załączonym zestawieniem (faktur niezapłaconych) zawartym w wezwaniu do zapłaty z dnia 27 września 2022 r. i niezapłaconych na dzień wniesienia pozwu wraz z żądaniem zasądzenia odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, liczonych od dnia następującego po dniu określonym jako termin zapłaty w załączonych do pozwu fakturach VAT (20 szt.). Data wymagalności poszczególnych roszczeń objętych fakturami VAT załączonymi do pozwu przypada na dzień następny po dniu wskazanym jako termin płatności na fakturze,

2/ 5 717,74 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności należnej powodowej spółce na podstawie art. 10 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, stanowiącej równowartość kwoty 1 280 zł euro liczonej od 20 transakcji handlowych potwierdzonych fakturami VAT tzn. (4x40 euro) + (16 x 70 euro) przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne – wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na podstawie przepisu art. 481 kc od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z 7 października 2022 r., sygn. akt VIII GNc 288/22, Sąd uwzględnił roszczenie powództwa i orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany w sprzeciwie zaskarżył w/w nakaz zapłaty w całości, domagając się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwany zarzucił, że powód nie wykazał, w jaki sposób zostały naliczone opłaty wymienione w fakturach o numerach: (...) oraz, że nie przedłożył cennika ani rachunków, z których wynikałaby zasadność naliczonych opłat. Zdaniem skarżącego, faktura nie stanowi dowodu wykonania umowy w sposób uzasadniający żądanie zapłaty wynagrodzenia, powód zaś nie przedstawił dowodu na istnienie stosunku zobowiązaniowego z pozwanym oraz na spełnienie świadczeń wskazanych w przedstawionych fakturach. Pozwany zakwestionował też zasadność żądania kwoty 5 717,74 zł z tytułu rekompensaty za koszty odzyskania nieruchomości. Pozwany wywodził, że koszty windykacji muszą być uzasadnione w okolicznościach danej sprawy, nie wystarczy tutaj sama zwłoka dłużnika. Istotny jest też nakład pracy firmy windykacyjnej. Tymczasem w przedmiotowej sprawie ograniczono się faktycznie do jednego wezwania do zapłaty, stąd kosztów odzyskiwania należności w przedmiotowej sprawie nie sposób uznać za uzasadnione.

W odpowiedzi na sprzeciw (k. 81 akt) powód podtrzymał w całości żądanie zapłaty oraz wszelkie twierdzenia i wnioski dowodowe zawarte w pozwie. Powód wyjaśnił jednocześnie, że na żądaną przez niego kwotę 155 015,03 zł składają się:

1/ kwota 149 297,29 zł tytułem pozostałych do zapłaty należności głównych w ramach stosunku najmu, z tytułu zaległego czynszu najmu oraz opłat eksploatacyjnych zgodnie z załączonym zestawieniem (faktur niezapłaconych) zawartym w wezwaniu do zapłaty z 27 września 2022 r. oraz załączonymi fakturami VAT (w terminach wymagalności tam wskazanych), w tym:

a)  kwota 64 809,61 zł z tytułu zaległego czynszu najmu objętego fakturami VAT Nr (...) (czynsz za luty 2019), (...) (czynsz za marzec 2019), (...) (czynsz za kwiecień 2019), (...) (czynsz za maj 2019), (...) (czynsz za październik 2020), (...) (czynsz za listopad 2020), (...) (czynsz za grudzień 2020), (...) (czynsz za luty 2022),

b)  kwota 84 487,68 zł z tytułu zaległych opłat eksploatacyjnych objętych fakturami/refakturami tzn. poniesionymi przez powoda kosztami za dostarczane media, które zużył pozwany (12 szt.): (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...).

2/ 5 717,74 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności należnej powodowej spółce na podstawie art. 10 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, stanowiącej równowartość kwoty 1 280 zł euro liczonej od 20 transakcji handlowych potwierdzonych fakturami VAT tzn. (4x40 euro) + (16 x 70 euro) przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne – wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na podstawie przepisu art. 481 kc od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 6 lipca 2012 r. powód (jako wynajmujący) i pozwany (jako najemca) zawarli umowę najmu lokalu użytkowego, na podstawie której powód wynajął pozwanemu – na potrzeby prowadzonej przez niego działalności gospodarczej - pomieszczenia znajdujące się w budynku handlowym położonym w (...) przy (...), opisanym w księdze wieczystej KW nr (...), prowadzonej przez Sąd Rejonowy w (...) (§ 1 umowy). Przedmiot najmu został szczegółowo opisany w § 2 umowy.

Umowę zawarto na dziesięć lat, licząc od dnia protokolarnego przejęcia lokalu przez najemcę, tj. od 31 lipca 2012 r. do 31 lipca 2022 r. (§ 3 ust. 1 umowy).

Stawkę miesięcznego czynszu najmu strony ustaliły na kwotę 12 500 zł netto plus podatek VAT (§ 4 ust. 1 umowy).

Strony postanowiły, że czynsz najmu regulowany będzie w następujący sposób: wynajmujący wystawiał będzie z góry, raz w miesiącu, fakturę. Płatność najpóźniej do 15 – tego dnia każdego miesiąca (§ 5 ust. 1 umowy).

Oprócz czynszu najmu najemca zobowiązał się do uiszczania opłat eksploatacyjnych, tj. ogrzewanie centralne, klimatyzacje, wentylację, internet, dostarczanie wody, odprowadzenie ścieków, wywóz śmieci, proporcjonalnie do zajmowanej powierzchni lokalu oraz opłatę energii elektrycznej i opłatę gazu zasilanych urządzeń kuchennych według wskazań licznika, po otrzymaniu faktury na konto wynajmującego. Opłaty, o których mowa płatne będą w terminie płatności czynszu (§ 5 ust. 2 i 3 umowy).

Dowód: umowa wraz z Załącznikiem Nr 1 – k. 16 – 21 akt, 262 – 267 akt.

Aneksem z 11 grudnia 2017 r. do umowy przedłużono okres obowiązywania umowy na okres 10 lat, licząc od dnia 1 stycznia 2018 r. oraz zmieniono stawkę miesięcznego czynszu najmu, ustalając ją na kwotę 10 000 zł netto plus podatek VAT.

Dowód: aneks z 11 grudnia 2017 r. – k. 23 akt, 269 akt.

Comiesięczne rozliczenie wysokości opłat eksploatacyjnych obciążających pozwanego sporządzane były przez powoda w oparciu o faktury wystawiane przez dostawców mediów, proporcjonalnie do zajmowanej powierzchni oraz według wskazań urządzeń zliczających zużycie (za energię elektryczną). Faktury dotyczące opłat eksploatacyjnych oraz te dotyczące czynszu najmu były przesyłane powodowi tradycyjną pocztą bądź drogą e-mailową. Na koniec każdego roku powód przesyłał pozwanemu saldo wzajemnych rozliczeń. Pozwany nie odesłał powodowi salda na dzień 31 grudnia 2021 r.

Dowód: faktury – k. 88 – 232 akt, zeznania A. R. – k. 298 verte akt – 299 akt.

Początkowo współpraca stron układała się prawidłowo, pozwany nie miał żadnych zaległości względem powoda. Z czasem pozwany przestał spłacać swoje zadłużenie w terminie. Pozwany nie kwestionował zadłużenia co do zasady ani co do wysokości, zwracał się natomiast do powoda o odroczenie spłaty. Strony prowadziły rozmowy w tym przedmiocie. W imieniu pozwanego występował S. B., który był pełnomocnikiem W. B..

Dowód: zestawienia przelewów pozwanego – k. 234 – 237 akt, korespondencja mailowa – k. 238 – 238 verte akt, zeznania przedstawiciela powoda – M. K. – k. 299 – 299 verte akt.

W związku z przedmiotowym najmem powód obciążył pozwanego między innymi następującymi fakturami VAT tytułem czynszu najmu oraz opłat eksploatacyjnych:

- Nr (...) z 17 września 2019 r. na kwotę 12 746,74 zł, z terminem zapłaty 8 października 2019 r.,

- Nr (...) z 17 września 2019 r. na kwotę 12 746,74 zł, z terminem zapłaty 8 października 2019 r.,

- Nr (...) z 19 września 2019 r. na kwotę 6720,23 zł, z terminem zapłaty 3 grudnia 2019 r.,

- Nr (...) z 16 grudnia 2019 r. na kwotę 12 746,74 zł, z terminem zapłaty 6 stycznia 2020 r.,

- Nr (...) z 13 stycznia 2020 r. na kwotę 9 085,69 zł, z terminem zapłaty 27 stycznia 2020 r.,

- Nr (...) z 29 stycznia 2020 r. na kwotę 12 746,74 zł, z terminem zapłaty 19 lutego 2020 r.,

- Nr (...) z 13 marca 2020 r. na kwotę 10 141,74 zł, z terminem zapłaty 27 marca 2020 r.,

- Nr (...) z 28 kwietnia 2020 r. na kwotę 410,82 zł, z terminem zapłaty 12 maja 2020 r.,

- Nr (...) z 11 maja 2020 r. na kwotę 7 877,05 zł, z terminem zapłaty 25 maja 2020 r.,

- Nr (...) z 10 września 2020 r. na kwotę 12 670,66 zł, z terminem zapłaty 24 września 2020 r.,

- Nr (...) z 2 października 2020 r. na kwotę 6150 zł, z terminem zapłaty 23 października 2020 r.,

- Nr (...) z 3 listopada 2020 r. na kwotę 6 150 zł, z terminem zapłaty 24 listopada 2020 r.,

- Nr (...) z 12 listopada 2020 r. na kwotę 6 762,41 zł, z terminem zapłaty 26 listopada 2020 r.,

- Nr (...) z 2 grudnia 2020 r. na kwotę 6150 zł, z terminem zapłaty 23 grudnia 2020 r.,

- Nr (...) z 31 grudnia 2020 r. na kwotę 7469,47 zł, z terminem zapłaty 27 stycznia 2021 r.,

- Nr (...) z 10 marca 2021 r. na kwotę 8123,83 zł, z terminem zapłaty 24 marca 2021 r.,

- Nr (...) z 19 kwietnia 2021 r. na kwotę 410,82 zł, z terminem zapłaty 3 maja 2021 r.,

- Nr (...) z 17 maja 2021 r. na kwotę 7756,68 zł, z terminem zapłaty 31 maja 2021 r.,

- Nr (...) z 16 listopada 2021 r. na kwotę 7 058,28 zł, z terminem zapłaty 30 listopada 2021 r.,

- Nr 19/02/2022 z 4 lutego 2022 r. na kwotę 4524,56 zł, z terminem zapłaty 25 lutego 2022 r.

Dowód: faktury – k. 24 – 43 akt, 273 – 292 akt.

W odpowiedzi na pismo z 5 lutego 2021 r. pozwany potwierdził saldo 123 953,65 zł z tytułu swojego zadłużenia wobec powoda, wynikającego z faktur VAT Nr (...) z 12 listopada 2020 r. na kwotę 6 762,41 zł, z terminem zapłaty 26 listopada 2020 r., Nr (...).

Dowód: potwierdzenie sald – k. 297 akt.

Pismem z 13 września 2022 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 157 412,84 zł (wraz z odsetkami) tytułem należności wynikających z w/w faktur VAT oraz z faktury VAT Nr (...) z 14 lipca 2022 r. na kwotę 8 115,55 zł. Bezskutecznie.

Dowód: wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbioru korespondencji – k. 44 – 45 akt, 271 akt.

Pismem z 27 września 2022 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 149 297,29 zł (wraz z odsetkami) tytułem należności wynikających z w/w faktur VAT. Bezskutecznie.

Dowód: wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbioru korespondencji – k. 46 – 47 akt, 270 akt.

W październiku 2022 r. pozwany, reprezentowany przez S. B., podjął decyzję o zamknięciu restauracji, uzasadniając ją drastycznym wzrostem cen surowców, paliwa, mediów. Pozwany zaproponował powodowi zdanie lokalu w dniu 31 października 2022 r. Pozwany wyraził jednocześnie wolę spłacenia zadłużenia.

Dowód: korespondencja mailowa – k. 241 akt, wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej – k. 14 – 14 verte akt.

Powyższy stan faktyczny ustalony został w oparciu o przedłożone przez powoda dokumenty, zasługujące na danie im wiary w całości. Co do opisanych okoliczności - wyłącznie w zakresie, w jakim zdaniem Sądu były one istotne dla rozstrzygnięcia, za wiarygodne uznane zostały ponadto zeznania świadka A. R. oraz reprezentanta powoda – M. K..

Z uwagi na fakt, że pozwany nie stawił się na przesłuchanie Sąd na podstawie art. 302 § 1 zd. 2 kpc Sąd pominął dowód z przesłuchania pozwanego.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Przechodząc do rozważań nad istotą zgłoszonego roszczenia wskazać należy, że wątpliwości Sądu nie budziła okoliczność zawarcia pomiędzy stronami umowy najmu (art. 659 kc i nast.) należącego do powoda lokalu użytkowego, znajdującego się w(...)przy(...), w których pozwany prowadził działalność gospodarczą. Nie znajdowały w tym zakresie uzasadnienia zarzuty podniesione w treści sprzeciwu dotyczące nieistnienia stosunku zobowiązaniowego pomiędzy stronami. Po pierwsze, powód przedłożył do akt oryginały dokumentów w postaci umowy najmu z 6 lipca 2012 r. wraz z Załącznikami i aneksami do umowy (k. 262 - 269 akt). Pozwany nie kwestionował przy tym faktu, że na dokumentach tych znajduje się jego własnoręczny podpis. Po drugie, mając na uwadze zachowanie stron, uzasadnionym jest stwierdzenie, że umowa najmu została przez strony zawarta i była przez wiele lat wykonywana. Nie ulegało bowiem wątpliwości, że pozwany prowadził działalność gospodarczą w wynajmowanych pomieszczeniach, a fakt ten był przez powoda akceptowany.

Wprawdzie przedmiotowa umowa została podpisana przez W. B. (pozwanego), podczas gdy korespondencja mailowa oraz bezpośrednie rozmowy stron toczyły się z udziałem S. B. (syna pozwanego), a nie samego pozwanego. Nie było jednak kwestionowane w trakcie tego postępowania upoważnienie S. B. do działania w imieniu pozwanego. Wynika ono zresztą z wydruku z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej pozwanego (k. 14 – 14 verte akt), przy czym należy podkreślić, że dane i informacje tam zawarte są jawne, co oznacza, że każdy ma prawo dostępu do nich (zob. art. 45 ustawy z 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy).

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że początkowo współpraca stron układała się poprawnie, pozwany uiszczał na rzecz powoda czynsz najmu oraz opłaty eksploatacyjne. Z czasem pozwany zaczął opóźniać się z zapłatą należności, jednak – jak wynika z zeznań przedstawiciela powoda – M. K. (k. 299 – 299 verte akt) pozwany ich nigdy nie kwestionował. Pozwany zwracał się natomiast do powoda o odroczenie spłaty. Strony miały prowadzić w tym zakresie rozmowy i początkowo powód tolerował opóźnione płatności. Z czasem jednak zadłużenie narosło i powód zażądał od pozwanego pełnej spłaty zaległości ( Dowód: wezwania do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbioru korespondencji – k. 44 – 47 akt, 270 - 271 akt).

Przed przejściem do dalszych rozważań należy wskazać, iż istnienie sporu między stronami, co do zasady, obliguje jedną z nich do udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. W myśl art. 6 k.c. i 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, gdyż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa on na stronie powodowej. Jeżeli strona powodowa udowodniła fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, LEX nr 8416). Strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodzenia co do tych okoliczności na niej spoczywał, zaś sąd powinien wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 lutego 2013 r., I ACa 613/12, LEX nr 1294695).

W przedmiotowej sprawie powód przedłożył szereg dokumentów mających na celu uzasadnienie dochodzonych wierzytelności. Powód przede wszystkim przedłożył umowę najmu z 6 lipca 2012 r., a także dokumenty w postaci faktur dotyczących czynszu najmu oraz opłat eksploatacyjnych, a także rachunków wystawianych przez dostawców mediów, w oparciu o które były dokonywane rozliczenia z powodem (k. 24 – 43 akt, 273 – 292 akt, k. 88 – 232 akt), a także potwierdzenia salda, z którego wynika, że na początku 2021 r. pozwany posiadał zadłużenie względem powoda na kwotę 123 953,65 zł z tytułu należności wynikających z faktur VAT Nr (...) z 12 listopada 2020 r. na kwotę 6 762,41 zł, z terminem zapłaty 26 listopada 2020 r., Nr (...) (k. – 297 akt).

Odnosząc się do zarzutu pozwanego, który podniósł w sprzeciwie, że faktura nie stanowi dowodu zobowiązania do zapłaty kwot w niej wskazanych, zaakcentować należy, że faktura VAT wprawdzie jest dokumentem księgowym, rozliczeniowym dla celów podatkowych, ale też jednym z dowodów źródłowych, stwierdzających dokonanie danej operacji gospodarczej. Wystawienie faktury, następnie przyjęcie przez kontrahenta, zaksięgowanie bez żadnych korekt i zastrzeżeń daje podstawę do domniemania, że dokonywane w ewidencji księgowej zapisy są odzwierciedleniem rzeczywistego stanu, zgodnie z rzeczywistym przebiegiem zafakturowanej operacji gospodarczej. Wprawdzie moc dowodowa faktury VAT niczym nie różni się od mocy dowodowej innych dokumentów, gdyż jak każdy dokument prywatny, jest dowodem tego, że określona osoba złożyła oświadczenie zawarte w tym dokumencie (por. wyrok Sadu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 16 lipca 2014r., I ACa 221/14, LEX nr 1506661).

Wobec sformułowanego przez pozwanego zarzutu i argumentacji przytoczonej na jego poparcie należy odnieść się ad casum także do kwestii znaczenia, wartości dowodowej faktur VAT. Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług VAT podatnicy są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności świadczenie usług, wykonanie usługi, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy. Stosownie do treści art. 19a ust. 1 powyższej ustawy co do zasady obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi. Zgodnie do art. 106i ust. 1 tej ustawy fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano usługę. Jak wynika z powyższych regulacji wystawienie faktury ma wpływ na powstanie obowiązku podatkowego. Wskazać trzeba, że zdarza się, że w obrocie gospodarczym faktura jest dokumentem stwierdzającym zawarcie i wykonanie przez zleceniobiorcę łączącej strony umowy, mniej prawdopodobna jest natomiast sytuacja, kiedy faktura stwierdzająca obowiązek zapłaty wynagrodzenia nie odpowiada treści umowy i spełnieniu przez drugą stronę świadczenia wzajemnego, wystawienie bowiem faktury zawierającej nieprawdziwe informacje pociąga za sobą odpowiedzialność karną skarbową.

Ponadto, faktura stanowi podstawę dla nabywcy towaru lub usługi do odliczenia podatku naliczonego - z art. 86 ust. 2 pkt 1 tej ustawy wynika, że podatkiem naliczonym jest kwota wynikająca z faktury, zaś stosownie do art. 86 ust. 10 pkt 1 prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę. Należy zauważyć, że prawo do odliczenia wiąże się tylko z otrzymaniem faktury dokumentującej rzeczywisty obrót gospodarczy. A contrario zatem w przypadku przesłania faktury VAT nie dokumentującej rzeczywistego obrotu gospodarczego nabywca wskazany w tej fakturze winien ją odesłać. Inaczej rzecz ujmując za sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego uznać należałoby, że przedsiębiorca, który nie zawarł umowy o treści odpowiadającej nadesłanej mu fakturze VAT, przyjmie ją pomimo braku zaistnienia tego zdarzenia prawnego.

W przedmiotowej sprawie, Zarządzeniem z 3 stycznia 2023 r., prawidłowo doręczonym w dniu 10 stycznia 2023 r., Przewodniczący zobowiązał pełnomocnika strony pozwanej do nadesłania dokumentacji księgowej – odpisu z ewidencji zakupów pozwanego za okresy: wrzesień – grudzień 2019 r., za rok 2020, za rok 2021, za luty 2022, pod rygorem skutków wynikających z art. 233 § 2 kpc (k. 245, 257 akt). W zakreślonym terminie żądana dokumentacja nie wpłynęła jednak do Sądu. W tej sytuacji uznać, w ocenie Sądu, należało, że przedmiotowe faktury zostały przyjęte i zaksięgowane przez pozwanego, a to niewątpliwie jest jedna z wielu istotnych ad casum podstaw do przyjęcia, że doszło pomiędzy stronami do zawarcia umowy oraz jej wykonania.

Przedstawione w sprawie dowody uprawniają także na gruncie art. 231 k.p.c. do przyjęcia wniosku, iż pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy, umowa została wykonana zgodnie z ustaleniami, a sposób obliczenia należności na fakturach nie był nigdy kwestionowany przez stronę pozwaną, a jednocześnie znajduje oparcie w innych dowodach –w przedłożonych przez stronę powodową dokumentach, zeznaniach świadka A. R. oraz przedstawiciela powoda – M. K.. Pozwany natomiast, poza wnioskiem o przesłuchanie stron, nie złożył żadnych wniosków dowodowych. Ponadto, pomimo prawidłowego wezwania, nie stawił się na rozprawie celem przesłuchania, podejmując ryzyko zastosowania przez Sąd art. 302 § 1 k.p.c. Stwierdzić należy zatem, że stanowisko pozwanego sprowadzało się de facto do negacji dowodów przedłożonych przez powoda. Tymczasem trafnie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lipca 2009 r. (III CSK 341/08, Lex nr 584753), iż twierdzenie pozwanego, że zaprzecza wszystkim twierdzeniom strony przeciwnej (poza tymi, których wyraźnie nie przyzna) nie jest skuteczne. Fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi pozwany się nie zgadza, powinien on wskazać, jeżeli ma to służyć obronie jego racji, powinien się on ustosunkować do twierdzeń strony powodowej, czego w niniejszym postępowaniu bezsprzecznie pozwany nie uczynił. Zaprzeczenie wszystkiemu nie jest więc skuteczne i nie powoduje, że wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sporu fakty stają się sporne i jako takie wymagają dowodu. Strona pozwana pragnąc zaprzeczyć twierdzeniom pozwu powinna więc, poza ogólnikowym stwierdzeniem, podnieść także kontrargumenty wskazujące na to, co jest powodem jego zaprzeczenia.

Każda ze stron jest obowiązana do złożenia zgodnych z prawdą wyjaśnień odnośnie okoliczności sprawy i oświadczeń co do twierdzeń strony przeciwnej dotyczących okoliczności faktycznych (art. 3 k.p.c. i art. 210 § 2 k.p.c.), przy czym ogólnikowe zaprzeczenie wszystkim twierdzeniom strony przeciwnej w zasadzie nie czyni zadość temu obowiązkowi. Obowiązek ten aktualizuje się zwłaszcza w sytuacji, gdy przedmiotem twierdzeń jednej ze stron są liczne okoliczności. Strona powinna wówczas wypowiedzieć się szczegółowo co do konkretnych twierdzeń strony przeciwnej, zaś często stosowane w praktyce zaprzeczenie ogólne wszystkim twierdzeniom wyraźnie nieprzyznanym jest obejściem powyższego obowiązku, a co za tym idzie jest pozbawione skutków wypowiedzenia się co do twierdzeń drugiej strony i nie pozbawia Sądu możliwości skorzystania z uprawnienia przewidzianego w art. 230 k.p.c., zgodnie z którym gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2007 r., II CSK 22/07, Lex nr 319569).

Postawa strony, która nie wykazuje inicjatywy dowodowej, a jedynie ogranicza się do zaprzeczenia twierdzeniom pozwu, pozostaje w wyraźnej sprzeczności z treścią art. 3 k.p.c., zgodnie z którym strony obowiązane są dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Jak trafnie podkreślił Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 20 października 2015 r. w sprawie sygn. I ACa 933/15, LEX nr 1936814, oświadczenie, że strona przeciwna faktu nie udowodniła, w sytuacji gdy stronie składającej takie oświadczenie rzeczywisty stan rzeczy jest niewątpliwie znany, nie jest tożsame z zaprzeczeniem temu faktowi, ale stanowi uchylenie się od oświadczenia, czy dany fakt miał miejsce, połączone z próbą odwołania się jedynie do prawdy formalnej. Oczywiście nie można od strony wymagać wykazania tzw. faktu negatywnego, można natomiast od niej wymagać przedłożenia dowodów zmierzających do wykazania na przykład tego, że opłaty eksploatacyjne, którymi była obciążana (w tym przypadku pozwany), a także czynsz najmu, były zawyżone, niezgodne z danymi wskazanymi na liczniku, nieadekwatne do zużycia, pozostawały w sprzeczności z opłatami naliczanymi przez dostawców mediów itd. Tymczasem, jak już była o tym mowa, pozwany wykazania tych okoliczności zaniechał.

Przede wszystkim w sprawie należy podkreślić, że doszło do uznania długu przez pozwanego. Z przedłożonego przez powoda, podpisanego przez pozwanego, dokumentu na k. 297 wynika, że pozwany potwierdził saldo 123 953,65 zł z tytułu swojego zadłużenia wobec powoda, wynikającego z faktur VAT Nr (...) z 12 listopada 2020 r. na kwotę 6 762,41 zł, z terminem zapłaty 26 listopada 2020 r., Nr (...).

Potwierdzenie salda uznaje się za uznanie długu w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 2 kc przerywające bieg przedawnienia. Oczywiście chodzi tu o potwierdzenie salda przez dłużnika, a ściśle przez uprawnioną do tego osobę (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 23.08.2001 r., II CKN 103/99 ), a z takim przypadkiem mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie. Potwierdzenie salda stanowi tzw. uznanie niewłaściwe, rozumiane jako przyznanie przez dłużnika wobec wierzyciela istnienia konkretnego długu, jeżeli zostało dokonane przez osobę uprawnioną do reprezentacji dłużnika (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 12 grudnia 2008 r., I ACa 620/08, LEX nr 1641215). Abstrahując już jednak od samego dokumentu potwierdzenia salda wskazać trzeba, że strony prowadziły ze sobą korespondencję, w której pozwany składał określone oświadczenia i deklaracje, zobowiązując się do spłaty przedmiotowego zadłużenia (k. 238 – 238 verte, 240 akt).

W ocenie Sądu, powodowi co do zasady przysługiwała także rekompensata za koszty odzyskiwania należności w wysokości równowartości 40 euro przewidziana w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (poprzednio - o terminach zapłaty w transakcjach handlowych), wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na podstawie art. 481 kc od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Rekompensata taka przysługuje bowiem wierzycielowi bez wykazania, że koszty te zostały poniesione i bez wzywania dłużnika do jej zapłaty. Roszczenie o taką rekompensatę powstaje po upływie terminów do zapłaty określonych w umowie lub ustalonych zgodnie z art. 7 ust. 3 i art. 8 ust. 4 tej ustawy (tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11 grudnia 2015 r., sygn. akt III CZP 94/15), tj. wtedy, gdy wierzyciel nabywa prawo do odsetek, czyli gdy spełnił swoje świadczenie oraz nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie. Uprawnienie wierzyciela jest więc tutaj oderwane od spełnienia przez niego dodatkowych warunków poza tym, że spełnił on swoje świadczenie oraz nabył prawo do odsetek. Jest to uprawnienie, które nie zależy od tego, czy wierzyciel poniósł w konkretnej sytuacji jakikolwiek uszczerbek związany ze spełnieniem przez dłużnika jego świadczenia z opóźnieniem.

Sąd zważył, iż w świetle przeprowadzonych dowodów nie było wątpliwości, że powód udostępnił pozwanemu lokal do korzystania oraz że należności z tego tytułu nie zostały uregulowane w wyznaczonym terminie płatności. Jednocześnie zaś pozwany nie przedłożył żadnego dowodu na okoliczność, że należności ze wskazanych przez powoda faktur uiścił w terminie. Powód wyjaśnił przy tym, że tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności domaga się zapłaty kwoty 5 717,74 zł, stanowiącej równowartość kwoty 1280 zł euro liczonej od 20 transakcji (potwierdzonych załączonymi do pozwu fakturami VAT), tj. 4 x 40 euro + 60 x 70 euro, przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne. Zdaniem Sądu, żądana przez powoda kwota w wysokości 5 717 zł rekompensuje koszty czynności, które zostały poniesione przez powodową spółkę w związku z wezwaniem pozwanego do zapłaty. Należy jednocześnie podkreślić, że powód nie żądał kosztów przekraczających stałą rekompensatę przewidzianą w art. 10 ust. 1 ustawy.

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu (punkt II wyroku) stanowiły przepisy art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. Na ich wysokość 13 168 zł złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 7751 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa - 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego - 5400 zł, ustalone w oparciu o § 2 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265 t.j. z dnia 2018.01.30).