Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 marca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Magdalena Balion – Hajduk

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 1 marca 2023 r. w G.

sprawy z powództwa (...) Bank Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko M. S.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 6 lipca 2022 r., sygn. akt I C 863/21

oddala apelację.

SSO Magdalena Balion - Hajduk

Sygn. akt III Ca 825/22

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Gliwicach wyrokiem z 6 lipca 2022 roku umorzył postępowanie w części – ponad kwotę 22.430,98 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty (...) 2,38 zł od dnia 16 marca 2022 roku do dnia zapłaty i ustawowymi za opóźnienie od kwoty 8,60 zł od dnia 30 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty. Zasądził od pozwanego M. S. na rzecz powódki (...) Bank S.A. w W. 20 527,25 zł z odsetkami ustawowymi:

a)  od kwoty 281,25 zł od dnia 16 marca 2022 roku do dnia 15 kwietnia 2022 roku;

b)  od kwoty 281,25 zł od dnia 16 marca 2022 roku do dnia 13 czerwca 2022 roku;

c)  od kwoty 20 527,25 zł od dnia 16 marca 2022 roku,

oddalił powództwo w pozostałym zakresie i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę

1 253 zł kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że 6 września 2010 roku strony zawarły umowę kredytu hipotecznego – (...) nr DK/KR-H. (...)/ (...) z przeznaczeniem na zakup nieruchomości na rynku wtórnym. W dniu 17 stycznia 2017 roku strony zawarły umowę o udzielenie wsparcia w spłacie kredytu mieszkaniowego nr (...). W § 4 przedmiotowej umowy ustalono zasady udzielenia wsparcia. Z § 4 pkt 2 i 3 wynikało, że (...) wypłaci na rachunek kredytodawcy kwotę wsparcia w wysokości 27.000 zł w ratach po 1.500 zł płatnych co miesiąc od 3 lutego 2017 roku do 3 lipca 2018 roku. § 8 pkt 1 umowy stanowił, że kredytobiorca zobowiązuje się do zwrotu udzielonego wsparcia, zaś z pkt 2 i 3 wynikało, że zwrot wsparcia rozpoczyna się w miesiącu następującym po miesiącu, w którym upłynęły 2 lata od wypłaty ostatniej raty wsparcia i następuje poprzez spłatę w równych, nieoprocentowanych ratach, płatnych przez 96 miesięcy w terminie do 15 dnia każdego miesiąca. Zgodnie z pkt 4 kredytodawca zobowiązany był poinformować kredytobiorcę co najmniej 30 dni przed terminem wpłaty pierwszej raty o wysokości miesięcznej raty oraz rachunku do spłat. Zgodnie zaś z pkt 6 w przypadku niedokonania płatności co najmniej jednej raty w ustalonym terminie (...) miał wezwać w ciągu 7 dni kredytobiorcę do dokonania płatności w terminie nie dłuższym niż 30 dni. W razie nieuiszczenia tej należności w terminie określonym w wezwaniu, kredytobiorca był obowiązany niezwłocznie zwrócić całe przyznane wsparcie (pkt 8). Zgodnie z § 10 kredytodawca jest uprawniony do dochodzenia roszczeń związanych z niewywiązaniem się kredytobiorcy z obowiązku zwrotu wsparcia – mógł żądać zwrotu kwoty przyznanego wsparcia oraz odsetek ustawowych liczonych od dnia wymagalności pierwszej raty zwrotu (pkt 1 i 3).

Kredytodawca ostatnią ratę wsparcia otrzymał 3 lipca 2018 roku. Tym samym w dniu 15 sierpnia 2020 roku pozwany zobowiązany był do uiszczenia pierwszej raty zwrotu wsparcia. Pismem z dnia 8 czerwca 2020 roku (...) poinformował powoda o rachunku, na jaki kredytobiorca ma dokonywać zwrotu wsparcia oraz o harmonogramie płatności. Został również poinformowany że termin zapłaty pierwszej raty upływa w dniu 15 sierpnia 2020 roku. Pismem z dnia 16 czerwca 2020 roku informacje te powód przekazał pozwanemu przesyłając mu jednocześnie szczegółowy harmonogram spłat. Pismo to pozwany odebrał w dniu 30 czerwca 2020 roku.

Pozwany nie uiścił w terminie raty za listopad 2020 roku. Wobec tego (...) pismem z dnia 27 listopada 2020 roku wyznaczył pozwanemu 30 dni od wystawienia wezwania na spłatę przeterminowanej należności. Jednocześnie poinformował pozwanego, że brak uiszczenia należności skutkować będzie obowiązkiem zwrotu całej kwoty przyznanego wsparcia. Pozwany w tym terminie nie uczynił zadość swojemu obowiązkowi i nie uiścił wymagalnej raty.

Wobec braku płatności (...) (pismem z dnia 29 grudnia 2020 roku) poinformował powoda, że do 28 grudnia 2020 roku nie zostały uiszczone wymagalne zobowiązania w kwocie 562,50 zł i wskazał, że pozwany jest zobowiązany do zwrotu całego przyznanego wsparcia tj. kwoty 26 156,25 zł (27.000 zł – uiszczone dotychczas raty w wysokości 843,75 zł).

W dniu 1 lutego 2021 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 25 759,71 zł tytułem zwrotu całego przyznanego wsparcia oraz kwoty 27,94 zł tytułem odsetek ustawowych naliczonych od dnia wymagalności pierwszej zaległej raty zwrotu. Wezwanie dostało doręczone pozwanemu w dniu 23 lutego 2021 roku. Pozwany nie uiścił żądanej należności.

W dniu 20 marca 2021 roku pozwany zwrócił się do (...) o przywrócenie harmonogramu spłat, zobowiązując się, że terminowo będzie uiszczał wymagalne raty. W odpowiedzi uzyskał informację, że z takim wnioskiem zwrócić się musi do Rady Funduszu (...) Kredytobiorców. Pozwany z przedmiotowym wnioskiem nie wystąpił.

Pozwany terminowo uiścił ratę za sierpień 2020 roku, wrzesień 2020 roku i październik 2020 roku. Nie uiścił w terminie rat za listopad i grudzień 2020 roku . Do marca 2022 roku uiścił tytułem spłaty rat 5 910,25 zł. W kwietniu 2022 roku i czerwcu 2022 roku dokonał kolejnych spłat w łącznej wysokości 562,50 zł (2 x 281,25 zł).

Sąd Rejonowy uwzględniając powództwo w przeważającej części jako podstawę prawną rozstrzygnięcia powołał art. 5, 8, 19 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 298 )

(...) wobec braku terminowej zapłaty raty za listopad 2020 roku był obowiązany do wezwania pozwanego do zapłaty zaległej należności w terminie 30 dni na podstawie art. 21 ust.1 ustawy o wsparciu. Pozwany nie uiścił raty w terminie wskazanym w wezwaniu – zaległą ratę za listopad uregulował dopiero w styczniu 2021 roku. Uchybienie terminowi wyznaczonemu przez (...) skutkowało postawieniem w stan wymagalności całej kwoty udzielonego wsparcia. Sąd Rejonowy podkreślił, że uiszczenie wymagalnych rat dopiero w styczniu 2021 roku było spóźnione, zaistniała już bowiem ustawowa sankcja za nieterminowe uiszczanie rat – tj. postawienie w stan wymagalności całej kwoty wsparcia. Wobec czego pozwany jest zobowiązany do zwrotu całej niespłaconej dotychczas kwoty wsparcia.

Pozwany miał do spłaty w całości 27 000 zł a spłacił łącznie 6 472,75 zł, do zapłaty pozostała jeszcze kwota 20 527,25 zł, którą zasądzono od pozwanego na rzecz powoda tytułem należności głównej, na podstawie cytowanych powyżej przepisów ustawy.

Sąd Rejonowy zasądził ustawowe odsetki na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. ( od całej zasądzonej kwoty 20 527,25 zł. od dnia 16 marca 2022 roku.

Powódka w apelacji wniesionej od rozstrzygnięcia o oddaleniu powództwa co do kwoty 1756,40 zł z ustawowymi odsetkami od 16 marca 2022 roku oraz co do rozstrzygnięcia o kosztach zarzuciła:

- naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie dowolnej oceny zebranego materiału dowodowego i poczynienie ustaleń sprzecznych z treścią materiału dowodowego, to jest błędne ustalenie, że powódka nie wykazała wysokości dochodzonego roszczenia, podczas gdy powódka przedłożyła dokumenty potwierdzające wysokość dochodzonego roszczenia, w tym pismo z 18 marca 2022 roku zawierające wyliczenie wszystkich wpłat dokonanych przez pozwanego w sprawie wraz z rozliczeniem w jakiej kwocie wpłaty zostały zaliczone na kapitał oraz w jaki wysokości na odsetki, pominięcie roszczenia powódki co do wysokości wobec niedokonania płatności w terminie określonym w wezwaniu, a pozwany był obowiązany do niezwłocznego zwrotu przyznanego wsparcia z odsetkami ustawowymi naliczanymi począwszy od dnia wymagalności pierwszej raty zwrotu wsparcia,

- naruszenie art. 232 k.p.c. oraz 227 k.p.c. w związku z art. 278 § 1 k.p.c. przez niedopuszczenie przez sąd z urzędu dowodu z opinii biegłego w celu ustalenia wysokości zobowiązania pozwanego w sytuacji powzięcia przez sąd wątpliwości w zakresie prawidłowego zarachowania przez powódkę wpłat dokonanych przez pozwanego. Powódka wniosła o zmianę wyroku i zasądzenie powództwa w całości ewentualnie uchylenie wyroku w zaskarżonej części przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania i zasądzenie kosztów procesu. Wniosła również o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu bankowości i finansów co do wyliczenia zadłużenia pozwanego wobec powódki z tytułu przedmiotowej umowy.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i nie obciążenie go kosztami.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w całości podziela w zarówno stan faktyczny ustalony przez Sąd Rejonowy jak i przyjętą przez Sąd Rejonowy podstawę prawną rozstrzygnięcia. Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego przez pryzmat art. 233 § 1 k.p.c. Ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymogami prawa procesowego, doświadczeniem życiowym oraz regułami logicznego myślenia, według których Sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonując wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 14 sierpnia 2012r. III AUa 620/12). Stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należy wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Z tych względów za niewystarczające należy uznać przekonanie strony o innej niż przyjęta przez Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i o ich odmiennej ocenie niż ocena dokonana przez Sąd (Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 1 marca 2012r. I ACa 111/12; z dnia 3 lutego 2012r., I ACa 1407/11). Jeżeli zatem Sąd, ze zgromadzonego materiału dowodowego, wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (wyrok Sądu Apelacyjny we Wrocławiu z dnia 8 lutego 2012r.; I ACa 1404/11). Co więcej dla skuteczności tak podniesionego zarzutu nie można poprzestać na stwierdzeniu, że dokonane ustalenia faktyczne są wadliwe, odnosząc się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Niezbędne jest wskazanie przyczyn, które dyskwalifikują postępowanie Sądu w zakresie ustaleń. Skarżący powinien zwłaszcza wskazać, jakie kryteria oceny zostały naruszone przez Sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im taką moc przyznając.

Biorąc pod uwagę wskazane wyżej kryteria nie sposób przypisać Sądowi Rejonowemu uchybień, które pozwalałyby na korygowanie poczynionych przez ten Sąd ustaleń faktycznych.

Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej wsparcie finansowe polega na przekazywaniu kredytodawcy przez Bank (...) kwoty środków pieniężnych z przeznaczeniem na spłatę zobowiązań kredytobiorcy z tytułu kredytu mieszkaniowego, przez okres nie dłuższy niż 36 miesięcy. Zgodnie z art. 8 ustawy wsparcie lub pożyczka na spłatę zadłużenia przyznawane są odpowiednio na podstawie umowy o udzieleniu wsparcia lub umowy pożyczki na spłatę zadłużenia zawieranej przez kredytobiorcę z kredytodawcą. Art. 19 ust. 1 i 2 w brzmieniu poprzednim, obowiązującym w czasie udzielania wsparcia stanowi, że zwrot wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia rozpoczyna się w miesiącu następującym po miesiącu, w którym upłynęły 2 lata od wypłaty ostatniej raty wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia, i jest dokonywany przez 8 kolejnych lat w nieoprocentowanych miesięcznych ratach, płatnych do 15. dnia miesiąca na rachunek Funduszu. Kredytodawca informuje kredytobiorcę co najmniej 30 dni przed terminem wpłaty pierwszej raty zwracanego wsparcia lub zwracanej pożyczki na spłatę zadłużenia o wysokości miesięcznej raty, a także wskazuje numer rachunku bankowego Funduszu, na który dokonuje się wpłat. Zgodnie z art. 21 w przypadku uchybienia terminowi, o którym mowa w art. 19 ust. 1 Bank (...) wzywa pisemnie kredytobiorcę do dokonania płatności, wyznaczając termin jej dokonania nie dłuższy niż 30 dni. W przypadku niedokonania płatności w terminie określonym w wezwaniu kredytobiorca jest obowiązany do niezwłocznego zwrotu przyznanego wsparcia lub przyznanej pożyczki na spłatę zadłużenia wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi począwszy od dnia wymagalności pierwszej raty zwrotu wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia.

Sąd Rejonowy prawidłowo stosując wyżej cytowana podstawę prawną zasądził na rzecz powódki od pozwanego wykazaną kwotę zadłużenia. Sąd oddalił częściowo powództwo, albowiem powódka nie wykazała w jaki sposób wyliczyła skapitalizowane odsetki od należności głównej, od jakiej kwoty za jaki okres według jakiej stawki procentowej. Z tej przyczyny Sąd Rejonowy zaliczył dokonane przez pozwanego wpłaty na należność główną. Pozwany nie kwestionował w niniejszej sprawie, że dokonywał wpłat z opóźnieniem, sam wnosił o przywrócenie harmonogramu spłat i kontynuowanie umowy.

Sąd pierwszej instancji w toku procesu wezwał powódkę do wykazania w jaki sposób zarachowywała wpłacane przez pozwanego kwoty pod rygorem pominięcia dowodu. Powódka na zobowiązanie Sądu pierwszej instancji nie odpowiedziała, wskazała tylko że udzielane wsparcie jest wymagalne w całości i że wpłaty księgowane są na odsetki i spłatę kapitału. Brak jednak konkretnych wyliczeń, do których zobowiązywał Sąd powódkę pod rygorem pominięcia dowodu. Sąd Okręgowy na mocy artykuł 235 ² § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. pominął wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ds. bankowości i finansów zgłoszony na okoliczność wyliczenia zadłużenia pozwanego. Taki wniosek nie mógł zostać uwzględniony przede wszystkim z uwagi na to, iż to strona powoda musi sama wiedzieć jakiej kwoty chce dochodzić. Nie może jej w tym zastąpić opinia biegłego. Biegły w swojej opinii może jedynie zweryfikować sposób księgowania, sprawdzić prawidłowość wyliczeń, ale nie może ustalać wysokości żądania i zadłużenia. Jest to rola strony powodowej, która powinna dokładnie określić swoje żądanie. Z tego względu brak jest podstaw do wzruszenia orzeczenia Sądu pierwszej instancji w jakiejkolwiek części.

Sąd Okręgowy, mając powyższe na uwadze na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako nie uzasadnioną.

SSO Magdalena Balion – Hajduk