Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 27 lutego 2023 r.

Sąd Rejonowy w Łęczycy, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Wojciech Wysoczyński

Protokolant: st. sekr. sądowy Katarzyna Retkowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 stycznia 2023 r. w Ł.

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko M. G.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 900 (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygnatura akt I C 318/22

UZASADNIENIE

W dniu 17 sierpnia 2022 roku, powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika radcę prawnego wniósł do Sądu Rejonowego w Łęczycy pozew przeciwko M. G. o zapłatę kwoty 2.408,82 zł wraz z wraz z umownymi odsetkami wy wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 17 czerwca 2022 roku do dnia zapłaty oraz o zwrot kosztów procesu /pozew k.3-6/.

W dniu 8 listopada 2022 roku, Referendarz Sądu Rejonowego w Łęczycy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym uwzględniający roszczenie pozwu / nakaz zapłaty k. 33/.

W dniu 22 listopada 2022 roku, pozwana – reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika – radcę prawnego wywiódł sprzeciw od przedmiotowego nakazu zapłaty wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu strona pozwana podniosła: zarzut braku legitymacji czynnej powoda oraz kwestionowała fakt zawarcia przez stronę pozwaną umowy pożyczki dochodzonej pozwem, fakt uzyskania przez pozwaną jakichkolwiek środków, skuteczność cesji wierzytelności / sprzeciw k. 38-39/.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 maja 2022 roku, została zawarta umowa cesji wierzytelności nr. (...) PL (...). z o.o. z siedzibą w W. (...) z siedzibą w T. przedmiotem umowy byłą cesja wierzytelności opisanych w załączniku do umowy / umowa k. 21 /.

W dniu 11 maja 2022 roku została zawarta umowa przelewu wierzytelności pomiędzy (...) z siedzibą w T. (Cedent ), a (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (Cesjonariusz ). Przedmiotem umowy było ustalenie zasad w oparciu o które nastąpi przeniesienie wierzytelności na rzecz przez cedenta na rzecz cesjonariusza oraz przeniesienie portfela wierzytelności / kserokopia umowy k. 18-19/.

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił na podstawie powołanego powyżej materiału dowodowego w postaci dowodów z dokumentów, których prawdziwość nie została zakwestionowana przez strony postępowania.

Sąd zważył, co następuje:

powództwo podlegało oddaleniu.

Powód nie sprostał ciężarowi dowodowemu (art. 6 k.c.) i nie wykazał, by pozwana zawarła z pierwotnym wierzycielem umowę pożyczki z dnia 15 lutego 2022 r. nr. (...).

Złożony w sprawie dokument umowy zawiera dane pozwanej jako strony umowy - pożyczkobiorcy, nie jest jednakże opatrzony własnoręcznym podpisem pozwanej ani też kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Czynność prawna z której wywodzi roszczenie powód nie została zatem dokonana ani w formie pisemnej zwykłej (art. 78 k.c.) ani też w formie elektronicznej (art. 78 ¹ k.c.). Złożony do akt wydruk zawierający oświadczenia woli stron musiał zostać zatem oceniony w świetle art. 77 ² k.c. oraz 77 ³ k.c.

Zgodnie ze wskazanymi przepisami do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie. Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Wydruki umowy zwartej w formie dokumentowej nie korzystają jednakże z domniemania przewidzianego dla dokumentów prywatnych w art. 245 k.p.c., zgodnie z którym dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej albo elektronicznej stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Jak trafnie wskazuje się w literaturze: „pismo niepodpisane, ale odpowiadające warunkom dokumentu (art. 77 ³ k.c.) i warunkom dowodu z dokumentów tekstowych (art. 243 ¹ k.p.c.) jest także dokumentem prywatnym, ale nie należy do grupy dokumentów sporządzonych w formie pisemnej albo elektronicznej. Tym samym dokument taki nie korzysta z żadnych domniemań prawnych, tj. z domniemania autentyczności (art. 253 k.p.c.) ani z domniemania, iż wystawca tego dokumentu złożył zawarte w nim oświadczenie (art. 245 k.p.c.). Dokument taki wyraża formę dokumentową i również – tak jak dokumenty prywatne wymienione w art. 245 k.p.c. – jest pełnoprawnym środkiem dowodowym. Jego materialna moc dowodowa jednak będzie zapewne znacznie słabsza niż moc dokumentów sporządzonych w formie pisemnej bądź elektronicznej” (K. Knoppek [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1–366, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021, art. 245).

W przedmiotowej sprawie pozwana zaprzeczyła, aby złożyła zawarte w złożonym dokumencie umowy oświadczenie woli o związaniu się umową pożyczki. W ocenie Sądu w świetle okoliczności sprawy powód nie wykazał, by pozwana złożyła oświadczenie woli w formie dokumentowej o treści wynikającej ze złożonego wydruku umowy. Dla uznania powyższej okoliczności za wykazaną nie mógł być decydujący fakt, iż na przedłożonej umowie znajdują się dane osobowe pozwanej. Powód nie wykazał bowiem, aby pozwana dokonała innych czynności koniecznych do skutecznego zawarcia umowy zgodnie z treścią samego jej dokumentu złożonego przez powoda.

Jak wynika z § 2 ust. 3 umowy określającej warunku udzielenia pożyczek gotówkowych z dnia 15 lutego 2022 roku pożyczkę uważa się za udzieloną w chwili zaksięgowania przelewu na wskazanym przez pożyczkobiorcę koncie pożyczkobiorcy. Natomiast z pkt. 15 umowę pożyczki z dnia 15 lutego 2022 r. nr. (...) wynika że kwota pożyczki do wypłaty miała zostać przelana na konto pożyczkobiorcy w terminie 1 dni roboczego od dnia zawarcia umowy pożyczki. Tymczasem w dowodach zaoferowanych przez powoda brak jakiegokolwiek dowodu na spełnienie przez poprzedników prawnych powoda obowiązku wynikającego z treści przywołanych umów i udostępnienie pozwanej kwoty pożyczki.

Na podstawie umowy dochodzi do przeniesienia własności przedmiotu pożyczki na biorącego. Z uwagi na to, że są nim pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku, do skutecznego przeniesienia ich własności nie wystarczy samo zawarcie umowy, niezbędne jest również faktyczne przeniesienie posiadania przedmiotu pożyczki (art. 155 § 2 k.c.). Umowa pożyczki zobowiązuje pożyczkodawcę do przeniesienia przedmiotu pożyczki na własność pożyczkobiorcy, ale własności tej jeszcze nie przenosi. Samo wydanie przedmiotu pożyczki, jeżeli umowa nic innego nie stanowi, może nastąpić w dowolny sposób, pożyczkobiorca powinien jednak uzyskać możność swobodnego dysponowania przedmiotem pożyczki. Do przeniesienia własności pieniędzy i rzeczy stanowiących przedmiot pożyczki mają zastosowanie ogólne zasady przenoszenia własności, zwłaszcza reguła wyrażona w art. 155 § 2 k.c. Takie stanowisko należy uznać za utrwalone w orzecznictwie ( Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2015 r. V CSK 448/14, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 7 lutego 2013 r. I ACa 814/12).

W świetle wskazanych braków samo zawarcie danych osobowych pozwanej na złożonym dokumencie nie jest wystarczające do przyjęcia, że pozwana złożyła oświadczenie woli o treści wynikającej z przedłożonej umowy. Jak już wskazano, dokument prywatny nieopatrzony podpisem własnoręcznym ani elektronicznym nie korzysta w postępowaniu cywilnym z jakichkolwiek domniemań. To powód winien zatem wykazać, że zawarte w tym dokumencie oświadczenie woli pochodzi od pozwanego. W tym zakresie trafnie podnosi się w doktrynie, iż „strona, która w razie sporu powołuje się na dokument sporządzony w formie dokumentowej, zobowiązana jest udowodnić, zgodnie z ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu (art. 6 k.c.), że zawarte w nim oświadczenie pochodzi od określonej osoby wskazanej w treści dokumentu lub ustalonej w oparciu o okoliczności związane z jego złożeniem. Nieudany dowód w tym zakresie nie odbiera jednak dokumentowi sporządzonemu w formie dokumentowej cech dokumentu, wpływa natomiast negatywnie na jego moc dowodową. Z tego punktu widzenia charakter dokumentu sporządzonego w formie dokumentowej zbliża się raczej do konstrukcji „początku dowodu na piśmie”, którego treść wskazuje jedynie na duże prawdopodobieństwo złożenia określonych oświadczeń woli i tym samym dokonania danej czynności prawnej. Zasadnie tym samym wskazuje się na deficyt funkcji dowodowej i identyfikacyjnej formy dokumentowej w porównaniu z innymi formami szczególnymi” (J. Sadomski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 2 (art. 56–125), red. J. Gudowski, Warszawa 2021, art. 77(2)).

Przenosząc wskazane rozważania doktrynalne na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że sam fakt umieszczenia na złożonej umowie danych pozwanej uprawdopodabniał jedynie, że złożyła ona zawarte w niej oświadczenie woli. Jednakże wobec braku dowodu na dokonanie innych, wymienionych wyżej czynności związanych z zawarciem umowy, które potwierdzałyby w sposób pośredni wskazany fakt złożenia oświadczenia woli przez pozwaną, nie doszło do jego udowodnienia.

Mając na uwadze powyższe rozważania należało stwierdzić, że powód nie wykazał aby między pozwaną a wierzycielem pierwotnym doszło do wymiany oświadczeń woli a co za tym idzie do zawarcia umowy i powstania wierzytelności, którą powód miał nabyć w wyniku umowy cesji. Powództwo było zatem niezasadne.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 kpc. Na wskazane koszty złożył się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3600 zł.