Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2023 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Tomasz Choczaj

Protokolant: Agnieszka Sobolczyk

po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2023 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa P. N.

przeciwko Towarzystwu (...) z siedzibą
w W.

o zadośćuczynienie, odszkodowanie i ustalenie

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz powódki P. N. kwotę

a) 85 000,00 zł (osiemdziesiąt pięć tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie
od dnia 4 sierpnia 2018 roku do dnia zapłaty,

b) 4 678,90 zł (cztery tysiące sześćset siedemdziesiąt osiem złotych 90/100) tytułem kosztów leczenia wraz z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie od dnia 14 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty,

c) 1 596,00 zł (jeden tysiąc pięćset dziewięćdziesiąt sześć złotych) tytułem kosztów pomocy osób trzecich wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 października 2018 roku do dnia zapłaty,

d) 6 320,80 zł (sześć tysięcy trzysta dwadzieścia złotych 80/100) tytułem zwrotu części kosztów procesu;

2.  ustala odpowiedzialność pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. za skutki wypadku z dnia 23 marca 2018 roku mogące powstać u powódki P. N.
w przyszłość;

3.  oddala powództwo w pozostałej części;

4.  nie obciąża powódki P. N. brakującymi kosztami sądowymi;

5.  nakazuje pobrać od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 28 442,47 zł (dwadzieścia osiem tysięcy czterysta czterdzieści dwa złote 47/100) tytułem części brakujących kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 199/19

UZASADNIENIE

P. N. (uprzednio C.) wniosła o zasądzenie
od Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na jej rzecz kwoty 85 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 4 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty; kwoty 6 396,00 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów opieki osób trzecich wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 4 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty; kwoty 4 795,19 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów leczenia wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia następującego po dniu doręczenia pozwanemu odpisu pozwu do dnia zapłaty; kwoty 5 532,84 zł tytułem utraconych dochodów w okresie od kwietnia 2018 r. do sierpnia 2018 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 6 listopada 2018 r. do dnia zapłaty; ustalenie odpowiedzialności pozwanego za skutki wypadku komunikacyjnego z 23 marca 2018 r. mogące pojawić się w przyszłości i o zasądzenie kosztów procesu.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 23 marca 2018 r. w miejscowości W., gm. P.,
na drodze (...), doszło do wypadku drogowego, w którym kierujący samochodem marki B. (...), o nr rej. (...), jadąc w kierunku miejscowości P. nie dostosował prędkości do warunków panujących
na drodze, przez co na łuku drogi stracił panowanie nad kierowanym pojazdem, wypadł z toru jazdy unosząc się do góry i wykonał obrót w prawo uderzając dachem pojazdu w przydrożne drzewo, na wysokości 2,5 m. Na skutek tego zdarzenia, kierujący poniósł śmierć na miejscu, a powódka, która była jego pasażerem doznała obrażeń ciała, (bezsporne).

Sprawca wypadku był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej
w pozwanej spółce, (bezsporne).

Powódka nie pamięta przebiegu zdarzenia. Uważa, że miała zapięte pasy bezpieczeństwa. Bezpośrednio z miejsca zdarzenia została przewieziona
do szpitala w Z.. Była pobudzona, bez kontaktu, pod wpływem leków przeciwbólowych i uspokajających, wychłodzona. Została zaintubowana
i wentylowana przy pomocy respiratora. Rozpoznano u niej uraz czaszkowo-mózgowy, złamanie prawego uda, złamanie prawego nadgarstka z uszkodzeniem ścięgien palców, niewielkie stłuczenie płuca, rany głowy i uszkodzenie zęba. Konsultowano ją ortopedycznie, okulistycznie, chirurgicznie i anestezjologicznie. Nie wymagała pilnej interwencji chirurgicznej. Zastosowano profilaktykę przeciwtężcową. Rany cięte i tłuczone twarzoczaszki zostały zaopatrzone szwami. Prawą rękę unieruchomiono gipsem, a prawą nogę unieruchomioną szyną.
W dniu 24 marca 2018 r. powódkę przetransportowano do szpitala w K.
w celu dalszego leczenia. Stan powódki z czasem się stabilizował. Wykonano kontrolną tomografię głowy, która uwidoczniła liczne stłuczenia mózgu i jego pourazowy obrzęk. Przeprowadzono konsultację neurochirurgiczną, nie było wskazań do leczenia chirurgicznego. W dniu 27 marca 2018 r. wykonano stabilizację złamanej kości udowej gwoździem śródszpikowym. 30 marca 2018 r. powódkę odłączono od respiratora, a dzień później rozintubowano. Od tego dnia mogła oddychać samodzielnie, była przytomna, w kontakcie logicznym. Miała problem z pamięcią świeżą. Powódka opuściła szpital w K. 4 kwietnia 2018 r. i została przewieziona do szpitala w Z., (dowód: zeznania powódki
- k. 1010 verte -1011 verte i nagranie rozprawy z 16 lutego 2023 r. - płyta
- koperta - k. 1018, minuta od 00:25:09 do 01:16:25 w zw. informacyjnymi wyjaśnieniami - z k. 426 - 426 verte i nagraniem rozprawy z 5 września 2019 r. płyta - koperta - k. 1018, minuta od 00:04:34 do 00:31:45; zeznania świadka A. C. - k. 427 i nagranie rozprawy z 5 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 1018, minuta od 00:34:36 do 00:48:54; zeznania świadka D. C. - k. 427 - 427 verte i nagranie rozprawy z 5 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 1018, minuta od 00:48:54 do 00:59:52; dokumentacja medyczna - k. 26 - 110).

W (...) szpitalu kontynuowano u powódki leczenie przeciwobrzękowe amantadyną oraz przeciwzakrzepowe oraz wprowadzono antybiotykoterapię
i leczenie przeciwgrzybicze. Powódka była konsultowana psychiatrycznie
ze względu na majaczenie. Po wdrożeniu leczenia jej stan się poprawił. W dniu 16 kwietnia 2018 r., po wcześniejszej diagnostyce obrazowej, wykonano
u niej otwartą repozycję złamania i stabilizację płytką. Po operacji powódka odbyła rehabilitację. Zgłaszała problemy z widzeniem, dlatego zbadał ją okulista, który nie stwierdził nieprawidłowości pourazowych. W dniu 26 kwietnia 2018 r. w stanie ogólnym dobrym powódka została wypisana do domu z zaleceniem dalszego leczenia w poradni ortopedycznej, (dowód: zeznania powódki
- k. 1010 verte -1011 verte i nagranie rozprawy z 16 lutego 2023 r. - płyta
- koperta - k. 1018, minuta od 00:25:09 do 01:16:25 w zw. informacyjnymi wyjaśnieniami - z k. 426 - 426 verte i nagraniem rozprawy z 5 września 2019 r. płyta - koperta - k. 1018, minuta od 00:04:34 do 00:31:45; zeznania świadka A. C. - k. 427 i nagranie rozprawy z 5 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 1018, minuta od 00:34:36 do 00:48:54; zeznania świadka D. C. - k. 427 - 427 verte i nagranie rozprawy z 5 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 1018, minuta od 00:48:54 do 00:59:52; dokumentacja medyczna - k. 111 - 238 verte).

Po opuszczeniu szpitala powódka kontynuowała leczenie. W domu miała wypożyczone łóżko rehabilitacyjne. Opiekowała się nią mama, która była zmuszona zrezygnować z pracy. Nie miała siły. Poruszała się na wózku inwalidzkim, a następnie o kulach. Podjęła prywatne leczenie, ponieważ jej stan wymagał szybkiego działania, (dowód: zeznania powódki - k. 1010 verte -1011 verte i nagranie rozprawy z 16 lutego 2023 r. - płyta - koperta - k. 1018, minuta od 00:25:09 do 01:16:25 w zw. informacyjnymi wyjaśnieniami - z k. 426 - 426 verte i nagraniem rozprawy z 5 września 2019 r. płyta - koperta - k. 1018, minuta od 00:04:34 do 00:31:45; zeznania świadka A. C. - k. 427
i nagranie rozprawy z 5 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 1018, minuta
od 00:34:36 do 00:48:54; zeznania świadka D. C. - k. 427
- 427 verte i nagranie rozprawy z 5 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 1018, minuta od 00:48:54 do 00:59:52).

Leczenie prywatne powódka rozpoczęła w (...)
w P. w ramach dziennego domu opieki medycznej w okresie od 15 maja do 27 czerwca 2018 r., powódka odbyła rehabilitację celem usprawnienia. Powódka kontynuowała leczenie w tej placówce w ramach ambulatoryjnej rehabilitacji, którą rozpoczęła 19 lipca 2018 r. Korzystała z zabiegów: laseroterapii punktowej, masaży: suchego, limfatycznego, wirowego, mechanicznego, ultrafonoferezy z K., suchej kąpieli kwasowęglowej. Wykonywała tam także różne ćwiczenia. Dalsze leczenie odbywała w R. clinic Sp. z o.o. w P., gdzie przeszła zabieg usunięcia płytki, tenolizy zginaczy i uwolnienia stawu promieniowo-nadgarstkowego (25 października 2018 r.), a następnie usunięcia gwoździa śródszpikowego z prawego uda
(10 kwietnia 2019 r.). Powódka leczyła się również w poradni zdrowia psychicznego z powodu zaburzeń adaptacyjnych, zastosowano wobec niej leczenie farmakologiczne lekami uspokajającymi i przeciwdepresyjnymi. Powódka w dalszym ciągu leczyła się u lekarza pierwszego kontaktu w SPZOZ D. i (...) Centrum (...) ( (...), Neurologiczna i Ortopedyczna). Obecnie odbywa rehabilitację w (...) Centrum (...). Pokryła koszt usługi rehabilitacyjnej w rehasport clinic
w wysokości 90,00 zł, koszty instruktażu ćwiczeń w wysokości 45,00 zł, zakupu przyrządów do ćwiczeń w wysokości 150,00 zł i 13,00 zł, operacji w wysokości 4 000,00 zł, zakupy leków i środków medycznych w wysokości 34,60 zł, 12,06 zł, 39,00 zł, 66,40 zł, 92,32 zł i 136,52 zł. Razem w wysokości 4 678,90 zł, (dowód: zeznania powódki - k. 1010 verte - 1011 verte i nagranie rozprawy
z 16 lutego 2023 r. - płyta - koperta - k. 1018, minuta od 00:25:09 do 01:16:25 w zw. informacyjnymi wyjaśnieniami - z k. 426 - 426 verte i nagraniem rozprawy z 5 września 2019 r. płyta - koperta - k. 1018, minuta od 00:04:34 do 00:31:45; zeznania świadka A. C. - k. 427 i nagranie rozprawy
z 5 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 1018, minuta od 00:34:36 do 00:48:54; dokumentacja medyczna - k. 239 - 338, k. 449 - 466, k. 637 - 648, k. 671 - 673, k. 732 - 734, k. 785 - 787, k. 901 - 906, k. 930 - 936, k. 1005 - 1009; faktury VAT - k. 342 - 343, k. 347, k. 351, k. 367 - 370; historia choroby - k. 352 - 355).

Powódka w dalszym ciągu odczuwa ból. Nie jest w pełni sprawna. Ma jedną nogę dłuższą od zdrowej. Od momentu wypadku pomaga jej mama, która dopiero w 2019 r. mogła wrócić do pracy, gdy powódka stała się bardziej samodzielna. Powódka musiała się przekwalifikować, będzie mogła podjąć pracę jedynie przy biurku. Nie może nosić wyższych butów. Przed wypadkiem powódka pracowała jako ochroniarz na umowie zlecenia. W listopadzie 2017 r. otrzymała wynagrodzenie w wysokości 2 028,00 zł brutto, w grudniu - w wysokości 3 432,00 zł brutto, w styczniu - w wysokości 3 288,00 zł brutto, w lutym - w wysokości 3 288,00 zł brutto, a w marcu - w wysokości 1 972,00 zł brutto. Planowała podjąć pracę w policji, ale jej obecny stan zdrowia na to nie pozwala. Boi się podróżować samochodem jako pasażer. Otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 182,00 zł miesięcznie. Od 1 lipca 2019 r. ma orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Przed wypadkiem mieszkała z mamą i bratem. Utrzymywała się sama, pomagała mamie finansowo. Była osobą zdrową, aktywną, chodziła
na siłownię. Dużo jeździła rowerem, biegała. Była aktywna towarzysko. Nie miała złamań, leczyła się jedynie na astmę oskrzelową, z której wyrosła. Powódka skończyła studia, szuka pracy. W dniu 3 września 2022 r. zawarła związek małżeński z D. N.. Urodziła dziecko przez cesarskie cięcie. Obecnie przebywa na urlopie rodzicielskim, (dowód: zeznania powódki - k. 1010 verte -1011 verte i nagranie rozprawy z 16 lutego 2023 r. - płyta - koperta
- k. 1018, minuta od 00:25:09 do 01:16:25 w zw. informacyjnymi wyjaśnieniami - z k. 426 - 426 verte i nagraniem rozprawy z 5 września 2019 r. płyta - koperta - k. 1018, minuta od 00:04:34 do 00:31:45; zeznania świadka A. C. - k. 427 i nagranie rozprawy z 5 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 1018, minuta od 00:34:36 do 00:48:54; zeznania świadka D. C. - k. 427 - 427 verte i nagranie rozprawy z 5 września 2019 r.
- płyta - koperta - k. 1018, minuta od 00:48:54 do 00:59:52; orzeczenie
o niepełnosprawności - k. 468 - 468 verte i 675 - 676; umowa zlecenie - k. 372
- 372 verte; zaświadczenie o dochodach - k. 373).

W wyniku przedmiotowego zdarzenia i doznanego w nim urazu głowy, skutkującego trwałym uszkodzeniem tkanek mózgu w postaci zmian organicznych w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, u powódki zaobserwowano wtórne obniżenie wyższych czynności psychicznych. Objawia się ono obniżeniem elastyczności myślenia, osłabieniem zdolności kodowania w zakresie uczenia się słuchowo-werbalnego, wzmożoną podatnością na dystrakcję oraz obniżeniem umiejętności w obszarze organizacji percepcyjnej. Zmiany te wpływają dezintegrująco na sferę osobowościową, szczególnie w obszarze kontroli emocji, impulsów i aktywności celowej, (dowód: opinia biegłego psychologa A. B. - k. 431 - 436).

Na skutek wypadku z 23 marca 2018 r. powódka doznała wieloodłamowego złamania końca dalszego obu kości prawego przedramienia, złamania prawej kości udowej, uszkodzenia ścięgna mięśnia zginacza głębokiego palca IV prawej ręki. Miały i mają one negatywny wpływ na funkcjonowanie powódki. Została trwale ograniczona sprawność ruchowa jej prawej dłoni, która z czasem znacznie się zmniejszyła. Rokowanie co do stanu ortopedycznego jest umiarkowanie pomyślne. Zejście doznanych obrażeń jest zadowalające, sprawność lokomocyjna dobra, choć występujące ograniczenia dłoni i prawego nadgarstka nie ulegną dalszej poprawie. Leczenie ortopedyczne zostało zakończone. Wymagane jest dalsze leczenie rehabilitacyjne. Trwały uszczerbek na zdrowiu z tytułu doznanych przez powódkę urazów narządu ruchu wynosi: 8 % (10 %) - uszkodzenie nadgarstka; 2 % - uszkodzenie w obrębie palców; 14 % - uszkodzenie prawego uda; 5% - uszkodzenie głowy, (dowód: opinia biegłego lekarza ortopedy J. D. - k. 483 - 507; k. 689 - 696; k. 760 - 765 i k. 973 - 980; opinia biegłego lekarza z zakresu rehabilitacji M. B. - k. 509 - 521 verte, k. 683 - 688 verte i k. 755 - 756 verte).

Powódka nie powinna przeciążać prawego stawu promieniowo-nadgarstkowego oraz prawego biodrowego. Nie powinna długo przebywać
w pozycji wymuszonej. Prawdopodobnie nie będzie możliwe zwiększenie zakresu ruchu w prawym stawie promieniowo-nadgarstkowym, lecz możliwe jest wdrożenie procedur zmniejszających dolegliwości bólowe. Zmniejszają one jednak jakość życia, a jej cierpienie będzie prawdopodobnie trwało do końca życia. Uszkodzenie (pęknięcie) rogu tylnego łąkotki przyśrodkowej można zaliczyć do następstw przedmiotowego wypadku, ale nie powoduje ono trwałego uszczerbku na zdrowiu. Po opuszczeniu szpitala, czyli od 28 kwietnia 2018 r., powódka wymagała pomocy przez 4 tygodnie w wymiarze od 6 do 8 godzin dziennie. Przez kolejne dwa miesiące w wymiarze od 4 do 6 godzin dziennie, następnie przez 2 miesiące w wymiarze od 2 do 4 godzin dziennie, a przez kolejne 2 miesiące w wymiarze 2 godzin dziennie. Po upływie tego okresu nie wymagała pomocy osób trzecich. Poniesione przez powódkę koszty związane z rehabilitacją, były uzasadnione. Zbyt długa konieczność oczekiwania na rehabilitację
w stosunku do stanu zdrowia pacjenta, usprawiedliwia podjęcie jej w oparciu
o środki komercyjne, (dowód: opinia biegłego lekarza z zakresu rehabilitacji M. B. - k. 509 - 521 verte, k. 683 - 688 verte i k. 755 - 756 verte; częściowo opinia biegłego lekarza ortopedy J. D. - k. 483 - 507; k. 689 - 696;
k. 760 - 765 i k. 973 - 980).

W wyniku zdarzenia z 23 marca 2018 r. powódka doznała stłuczenia prawego płuca. Takie obrażenia zazwyczaj wchłaniają się samoistnie i nie pozostawiają negatywnych następstw w funkcjonowaniu układu oddechowego. Tak było także u powódki, u której wynik spirometrii był prawidłowy. Rokowania co do jej stanu zdrowia są dobre. Nie ma podstaw do stwierdzenia, aby odniesione przez nią obrażenia w przedmiotowym zdarzeniu spowodowały trwały uszczerbek na jej zdrowiu. Nie ma związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy doznanymi
w przedmiotowym wypadku obrażeniami a astmą oskrzelową powódki, (dowód: opinia biegłego lekarza pulmonologa D. O. - k. 523 - 544; k. 705
- 711; k. 757 - 759 i k. 889 - 894).

Skutki wypadku utrzymują się do dzisiaj, mają znaczny i negatywny wpływ na funkcjonowanie powódki w życiu osobistym, społecznym i zawodowym. Blizny, mając na uwadze czas od ich powstania, są ustabilizowane i nie należy oczekiwać w tej kwestii znaczących zmian. Rokowania są dobre. Trwały uszczerbek
na zdrowiu z powodu blizny prawego uda wynosi 7 %; z powodu blizny twarzy
- 5% i z powodu blizny nadgarstka prawego - 3 %, (dowód: opinia biegłego lekarza chirurga plastycznego J. J. - k. 546 - 567; k. 697 - 703 i k. 766
- 770).

Odniesione przez powódkę obrażenia w obrębie jamy ustnej nie powinny mieć wpływu na jej funkcje. Nie ma potrzeby interwencji w zakresie chirurgii szczękowo-twarzowej. Rokowania są pozytywne. Nie wymagała ona leczenia stomatologicznego. Trwały uszczerbek na zdrowiu z powodu urazu stomatologicznego wyniósł u powódki 2,5 %, (dowód: opinia biegłego lekarza stomatologa A. P. - k. 591 - 612).

Powódka na skutek przedmiotowego wypadku doznała obrażeń sfery psychicznej w postaci zaburzeń adaptacyjnych (które nie spowodowały u niej uszczerbku na zdrowiu psychicznym) oraz zaburzeń osobowości na tle organicznym, które doprowadziły do trwałego uszczerbku na zdrowiu
w wysokości 30 %. Poziom zaburzeń w funkcjonowaniu z tego powodu prawdopodobnie pozostanie u niej na tym poziomie. Jej obecny stan psychiczny jest stabilny. Jest szansa, że taki stan utrzyma się, aż do chwili działania naturalnych procesów starzenia się organizmu. Odnośnie zespołu bólowego kręgosłupa oraz kończyn rokowania są ostrożne, ale pomyślne. Dolegliwości natury psychologicznej powinny się zmniejszać, jednakże nie jest wykluczone
w przyszłości pojawienie się padaczki pourazowej późnej. Poniesione przez nią koszty leczenia psychiatrycznego były zasadne, (dowód: opinia biegłego lekarza neurologa opinia P. W. - k. 568 - 590; opinia biegłego lekarza psychiatry M. G. - k. 795 - 804 i k. 850 - 855).

Powódka do czerwca 2019 r. była całkowicie okresowo niezdolna do pracy. Od lipca 2019 r. powódka jest zdolna do pracy zgodnej z czwartym poziomem kwalifikacji i kompetencji zawodowych posiadając orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z fakultatywną możliwością podjęcia pracy
w warunkach chronionych, (dowód: opinia biegłego lekarza z zakresu medycyny pracy P. R. - k. 865 - 869 verte i k. 917 - 922 verte).

Powódka zgłosiła pozwanemu szkodę z jednoczesnym wezwaniem
go do zapłaty kwoty 500 000,00 zł tytułem zaliczki na poczet zadośćuczynienia
za doznaną krzywdę, kwoty 90,00 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów leczenia, kwoty 22 819,20 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów opieki osób trzecich oraz kwoty 14 600,00 zł tytułem renty w związku ze zwiększonymi potrzebami powódki począwszy od czerwca 2018 r. i na przyszłość. Wezwanie to pozwany otrzymał
4 czerwca 2018 r., (dowód: pismo z potwierdzeniem nadania oraz wydrukiem
z elektronicznego śledzenia przesyłek poczty polskiej - k. 374 - 384; potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia - k. 385).

W toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił powódce kwotę 55 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, kwotę 1 243,31 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia, kwotę 3 444,00 zł tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich za okres od 26 kwietnia 2018 r. do 26 lipca 2016 r. (według oświadczenia pełnomocnika powódki - k. 1010 verte), kwotę 7 658,16 zł tytułem utraconych dochodów za okres 3 miesięcy (do 30 czerwca 2018 r.) oraz kwotę 200,00 zł tytułem zwrotu za koszty dojazdów, (dowód: dokumenty szkody - k. 357 - 365 verte).

Pismem z 1 października 2018 r. powódka zgłosiła pozwanej reklamację,
w której wniosła o ponowne rozpatrzenie swojego zgłoszenia. Wniosła o wypłatę kwoty 445 000,00 zł tytułem zaliczki na poczet zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, kwoty 1 186,09 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów leczenia, kwoty 269,80 zł tytułem częściowego zwrotu poniesionych przez nią kosztów dojazdów do szpitali i innych placówek medycznych, kwoty 21 447,20 zł i 12 860,00 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów opieki osób trzecich, kwoty 3 041,60 zł miesięcznie tytułem renty w związku ze zwiększonymi potrzebami powódki począwszy od września 2018 r. i na przyszłość, kwoty 13 191,00 zł tytułem utraconych dochodów w okresie od kwietnia 2018 r. do sierpnia 2018 r. oraz kwoty 2 638,20 zł tytułem renty w związku z całkowitą niezdolnością do pracy począwszy od września 2018 r. i na przyszłość. Pozwany pismo to otrzymał
4 października 2018 r., (dowód: reklamacja wraz z potwierdzeniem nadania
- k. 389 - 398; wydruk z elektronicznego śledzenia przesyłek - k. 400).

Powyższy stan faktyczny jest częściowo bezsporny, gdyż został oparty
na niekwestionowanym przez strony nieosobowym materiale dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy.

Ponadto Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o zeznania powódki oraz przesłuchanych świadków A. C. i D. C., którym w całości dał wiarę.

Skutki wypadku, procentowy uszczerbek na zdrowiu, okres i intensywności cierpień powódki, przebieg leczenia oraz rokowania co do stanu zdrowia Sąd ustalił na podstawie opinii biegłych, które uznał za jasne, wewnętrznie spójne oraz naukowo i logicznie uzasadnione. Korelują one z pozostałym zebranym
w sprawie materiałem dowodowym i wzajemnie się uzupełniają.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powódka wystąpiła z żądaniem zapłaty na swoją rzecz zadośćuczynienia
za doznaną krzywdę i cierpienie jakiego doznała w wyniku przedmiotowego zdarzenia, a także częściowego zwrotu kosztów opieki osób trzecich, częściowego zwrotu kosztów leczenia i utraconych dochodów w okresie od kwietnia 2018 r.
do sierpnia 2018 r. oraz ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość.

W niniejszej sprawie w sposób nie budzący wątpliwości ustalono,
iż sprawca wypadku, w którym ucierpiała powódka, w dniu zdarzenia korzystał
z obowiązkowego ubezpieczenia OC w pozwanej spółce i kwestia ta nie wymaga dalszego wyjaśnienia.

W tym miejscu należy jednak dodać, że podstawą odpowiedzialności pozwanej spółki jest art. 822 § 1 i § 4 k.c., który stanowi, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje
się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony, przy czym uprawniony do odszkodowania
w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę
w związku z ruchem tego pojazdu ( art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - tekst jednolity, Dz. U. z 2022 r., poz. 2277 ze zm.).

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynikało także, że powódka
na skutek wypadku doznała obrażeń ciała, co uprawniało ją do żądania
od pozwanej spółki zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w myśl art. 445 § 1 k.c.

Przepis art. 445 § 1 k.c. stanowi, że sąd może przyznać poszkodowanemu w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę (szkodę niemajątkową) ujmowaną jako cierpienie fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, to jest ujemne uczucia przeżywane
w związku z cierpieniami fizycznymi (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 4 lipca 1969 r., I PR 178/69, OSNCP 1970, Nr 4, poz. 71). Zadośćuczynienie ma na celu złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia - te już doznane
i te mogące powstać w przyszłości. Powinno ono być zatem przyznaną jednorazową rekompensatą za całą krzywdę.

Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia obowiązuje zasada miarkowania wyrażająca się w nakazie uwzględnienia wszystkich okoliczności
i skutków doznanych krzywd z odniesieniem do warunków określających poziom życia ludzi w pełni sprawnych i aktywnych, panujących w środowisku, w jakim żyje powód (patrz uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 4 lipca 2000 r., sygn. akt I CKN 837/00, LEX nr 56891).

Ustalenie wysokości zadośćuczynienia przewidzianego w art. 445 § 1 k.c. wymaga uwzględnienia wieku poszkodowanego, stopnia cierpień fizycznych
i psychicznych, ich intensywności i czasu trwania, nieodwracalności następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwa, oszpecenia), rodzaju wykonywanej pracy, szans na przyszłość, poczucia nieprzydatności społecznej, bezradności życiowej oraz innych podobnych czynników (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 9 listopada 2007 r., V CSK 245/07, OSNC - ZD/2008/4/95).

Sąd Najwyższy w ostatnich latach wielokrotnie podkreślał w swoich orzeczeniach, że ze względu na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia jego wysokość musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną adekwatną
do warunków gospodarki rynkowej. Zwracał uwagę, że nie można akceptować stosowania taryfikatora i ustalania wysokości zadośćuczynienia według procentów trwałego uszczerbku na zdrowiu, że zdrowie ludzkie jest dobrem
o szczególnie wysokiej wartości, w związku z czym zadośćuczynienie z tytułu uszczerbku na zdrowiu powinno być odpowiednio duże, że nietrafne jest posługiwanie się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia jedynie określonymi jednostkami przeliczeniowymi w postaci najniższego czy średniego wynagrodzenia pracowniczego.

O wysokości należnego zadośćuczynienia stanowi przede wszystkim rozmiar (zakres) doznanej przez pokrzywdzonego krzywdy, a niewymierny charakter tej krzywdy sprawia, że ocena w tej mierze winna być dokonana
na podstawie całokształtu okoliczności sprawy.

Przesłanką żądania zadośćuczynienia za krzywdę jest również istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy naruszeniem dobra osobistego (zdrowia) a szkodą niemajątkową. Spełnienie tej przesłanki nie budzi wątpliwości w niniejszej sprawie, gdyż istnienie tego związku nie było kwestionowane przez stronę pozwaną, a związek przyczynowo skutkowy pomiędzy wypadkiem
a obrażeniami jakich doznał powód, bezsprzecznie wynika też z jego zeznań
i z opinii biegłych.

Ustalając zakres krzywdy powódki Sąd uwzględnił zatem m.in. rozmiar doznanych przez nią cierpień fizycznych i psychicznych, wysokość trwałego uszczerbku na zdrowiu fizycznym (76,5 %), młody wiek (20 lat) i skutki, które spowodowały obrażenia doznane w wypadku we wszystkich płaszczyznach jej życia. Przede wszystkim Sąd miał na uwadze fakt, że w wyniku zdarzenia doszło
u powódki, która była osobą normalnie funkcjonującą i aktywną, do obrażeń ciała, które nie tylko sprawiały ból i cierpienie, ale pozostawiły nieestetyczne blizny. Złamanie kości udowej i jego leczenie spowodowało wydłużenie prawej nogi powódki. Powódka odczuwa ból, była zmuszona się przekwalifikować
i porzucić marzenia o pracy w policji. Czeka ją dalsza rehabilitacja, a niektóre skutki wypadku z 23 marca 2018 r., zwłaszcza w zakresie psychicznym,
są nieodwracalne.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że cierpienia fizyczne
i psychiczne powódki były bardzo duże. Z tych wszystkich względów Sąd doszedł do wniosku, iż kwota zadośćuczynienia winna wynieść 267 750,00 zł. W związku z powyższym oraz tym, że w toku procesu pozwana spółka wypłaciła powódce kwotę 55 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, Sąd zasądził na jej rzecz kwotę żądaną w pozwie, czyli kwotę 85 000,00 zł, o czym orzekł, jak w pkt 1 a wyroku, na podstawie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 k.c.

Zadośćuczynienie w powyższej kwocie stanowi ekonomicznie odczuwalną wartość, ale jednocześnie utrzymane jest w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Kompensuje doznaną przez powódkę krzywdę, nie jest przy tym rażąco wygórowane i nie prowadzi do nieuzasadnionego przysporzenia w jej majątku.

Powyższą kwotę zasądzono na rzecz powódki z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie, jak w pkt 1 a wyroku, na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 476 k.c. i art. 817 k.c. i art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity, Dz. U. z 2022 r., poz. 2277 ze zm.). W dniu
4 czerwca 2018 r. pozwana spółka otrzymała pismo powódki zawierające zgłoszenie szkody wraz z wezwaniem do zapłaty m.in. kwoty 500 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia. Pismem z 3 lipca 2018 r. pozwana spółka poinformowała powódkę o wypłacie kwoty 55 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia i odmowie wypłaty kwoty wyższej z tego tytułu, zatem od dnia następnego pozwana spółka pozostawała w zwłoce. Dlatego odsetki należało zasądzić od 4 sierpnia 2018 r., zgodnie z żądaniem powódki.

Przechodząc do omawiania zasadności dalszych roszczeń powódki należy przytoczyć treść art. 444 § 1 k.c., z którego wynika, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe
z tej przyczyny koszty. Naprawienie szkody obejmuje więc w szczególności zwrot wszelkich wydatków poniesionych przez poszkodowanego zarówno w związku
z samym leczeniem i rehabilitacją (lekarstwa, konsultacje medyczne), jak i koszty opieki niezbędnej w czasie procesu leczenia oraz inne dodatkowe koszty związane
z doznanym uszczerbkiem (koszty przejazdów, wyżywienia, utracony dochód itp.). Koszty objęte kompensacją muszą być uzasadnione ze względu na rodzaj
i rozmiary poniesionego uszczerbku, a także muszą pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym.

Mając na uwadze zeznania powódki, dowody w postaci faktur wskazanych na kartach 342-343, 347, 351, 367-370, a także biorąc pod uwagę opinię biegłych w zakresie zasadności poniesienia kosztów opisanych w tych fakturach, Sąd uznał, że powódka poniosła koszty zakupu leków i innych medykamentów oraz koszty wizyt lekarskich i rehabilitacji w łącznej kwocie 4 678,90 zł i dlatego orzekł, jak w pkt 1 b wyroku, na podstawie art. 444 § 1 k.c., oddalając powództwo
w pozostałej części, o czym orzekł, jak w pkt 3 wyroku, gdyż koszty wskazane
na pierwszym paragonie z k. 367 w wysokości 116,28 zł, nie mają związku
z leczeniem obrażeń ciała doznanych w wypadku. Ponadto w tym miejscu wypada zauważyć, że zasadny jest koszt operacji w wysokości 4 000,00 zł, gdyż z uwagi na długi czas oczekiwania na zabiegi na NFZ oraz zły stan zdrowia powódki, podejmowanie działań medycznych musiało odbyć się szybko.

Kwotę tego odszkodowania zasądzono na rzecz powódki z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, jak w pkt 1 b wyroku, na podstawie art. 481 k.c.
w zw. z art. 476 k.c., i art. 817 k.c. i art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity, Dz. U. z 2022 r., poz. 2277
ze zm.). Przed wytoczeniem powództwa powódka nie żądała kwoty określonej
w pkt 3 pozwu. W związku z tym, że pozwana spółka złożyła odpowiedź na pozew 13 sierpnia 2019 r., w której wniosła o oddalenie powództwa, to należy stwierdzić, że w tym dniu roszczenie w zakresie powyższego odszkodowania stało się wymagalne, a od 14 sierpnia 2019 r. pozwana spółka pozostawała w zwłoce. Dlatego w pozostałej części Sąd powództwo o odsetki od wyżej wymienionej kwoty oddalił, o czym orzekł, jak w pkt 3 wyroku.

Powódka dochodziła także odszkodowania za koszty opieki osób trzecich. Sąd częściowo przychylił się do stanowiska powódki w tym zakresie, gdyż bezpośrednio po wypadku wymagała ona pomocy. Mając na uwadze opinię biegłych, Sąd uznał, iż w okresie od 26 kwietnia do 25 maja powódka wymagała opieki przez 7 godzin dziennie. Zatem za ten okres należy jej się odszkodowanie w wysokości 2 030,00 zł (29 dni x 7 godzin x 10,00 zł - kwota ta odpowiada wysokości najniższej roboczogodziny netto z tego okresu); za okres od 25 maja
do 31 maja powódce należy się odszkodowanie w wysokości 350,00 zł (7 dni x 5 godzin x 10,00 zł); za okres od 1 czerwca do 19 lipca powódce należy się odszkodowanie w wysokości 2 450,00 zł (49 dni x 5 godzin x 10,00 zł); natomiast za okres od 2 lipca do 26 lipca powódce należy się odszkodowanie w wysokości 210,00 zł (7 dni x 3 godziny x 10,00 zł). Łącznie powódce należy się kwota 5 040,00 zł. Jednakże w toku postępowania likwidacyjnego powódka otrzymała odszkodowanie z tego tytułu za sporny okres w wysokości 3 444,00 zł. Dlatego Sąd zasądził na jej rzecz kwotę 1 596,00 zł (5 040,00 zł minus 3 444,00 zł), o czym orzekł, jak w pkt 1 c wyroku, na podstawie art. 444 § 1 k.c., oddalając powództwo w pozostałej części, o czym orzekł, jak w pkt 3 wyroku, uznając je za wygórowane i nieuzasadnione.

Kwotę tego odszkodowania zasądzono na rzecz powódki z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, jak w pkt 1 c wyroku, na podstawie art. 481 k.c.
w zw. z art. 476 k.c. i art. 817 k.c. i art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity, Dz. U. z 2022 r., poz. 2277
ze zm.), od 23 października 2018 r., gdyż pismem z 1 października 2018 r. powódka zgłosiła pozwanej spółce reklamację, w której wniosła o zapłatę odszkodowania z tego tytułu w wysokości kilkudziesięciu tysięcy złotych za m.in. sporny okres. Pozwana spółka pismo to otrzymała 4 października 2018 r.,
a 22 października 2018 r. podjęła decyzję o zwiększeniu odszkodowania
w zakresie kosztów opieki osób trzecich i odmówiła zapłaty wyższej kwoty, zatem od dnia następnego pozostawała w zwłoce.

Powódka dochodziła również kwoty 5 532,84 zł tytułem utraconych dochodów w okresie od kwietnia 2018 r. do sierpnia 2018 r.

Przed wypadkiem powódka pracowała jako ochroniarz w oparciu
o umowie zlecenia. Otrzymywała wynagrodzenie w granicach od 2 000,00 zł
do 3 000,00 zł brutto. Umowa była umową na czas określony. Zatem nie wiadomo, jakie wynagrodzenie powódka otrzymywałaby, gdyby nie wypadek. Ponadto podstawą do ustalenia wynagrodzenia jest kwota netto, a nie brutto. W toku postępowania likwidacyjnego pozwana spółka wypłaciła powódce kwotę 7 658,16 zł. Zdaniem Sądu kwota ta w całości zaspokaja roszczenie powódki za sporny okres, gdyż w tym okresie powódka mogła zarobić miesięcznie netto kwotę odpowiadającą kwocie miesięcznego najniższego wynagrodzenia netto, czyli kwotę 1 530,00 zł, razem kwotę 7 650,00 zł. Powódka nie udowodniła, że w tym okresie zarobiłaby kwotę wyższą netto. Mając na uwadze powyższe, Sąd powództwo o odszkodowanie za utracone dochody oddalił, o czym orzekł, jak
w pkt 3 wyroku.

Sąd uznał także za uzasadnione żądanie powódki w zakresie ustalenia odpowiedzialności pozwanej spółki za skutki wypadku z 23 marca 2018 r. mogące powstać u niej w przyszłości.

Interes prawny w ustaleniu odpowiedzialności za ewentualną szkodę
na przyszłość (art. 189 k.p.c.) istnieje, gdy istnieje obiektywna niepewność stanu faktycznego (patrz: uchwała Sądu Najwyższego z 12 kwietnia 1970 r., III PZP 34/69, OSNCP 1970, nr 12, poz. 217 i wyrok Sądu Najwyższego z 14 marca 2012 r., II CSK 252/11, LEX nr 1169345). Podobne stanowisko zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z 11 marca 2010 r., IV CSK 410/09 wskazując, że „Pod rządem art. 442 ¹ § 3 k.c. powód dochodzący naprawienia szkody na osobie może mieć interes prawny w ustaleniu odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać
w przyszłości”. W motywach zawartych w tym wyroku Sąd Najwyższy wskazuje, że kolejny proces odszkodowawczy w związku z ujawnieniem się kolejnych szkód może toczyć się po wielu latach po zdarzeniu powodującym szkodę, a wówczas pojawić się mogą po stronie poszkodowanego, na którym spoczywa obowiązek dowiedzenia wszystkich przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej
- trudności dowodowe.

Do ustalenia obowiązku wynagrodzenia szkód przyszłych nie jest konieczna pewność powstania dalszych szkód w przyszłości, lecz wystarcza stwierdzenie prawdopodobieństwa, że aktualny stan zdrowia poszkodowanego nie ujawnia jeszcze wszystkich skutków uszkodzenia ciała (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 22 czerwca 1978 r., sygn. akt IV CR 203/78). Ustalenie odpowiedzialności na przyszłość zwalnia więc poszkodowanego z obowiązku udowodnienia istnienia wszystkich przesłanek odpowiedzialności podmiotu,
na którym ta odpowiedzialności ciąży.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy sprawy daje podstawę
do przyjęcia, że po wydaniu wyroku mogą ujawnić się kolejne skutki wypadku. Powódka w dalszym ciągu odczuwa jego następstwa. Powołani w sprawie biegli lekarze stwierdzili, że obecny stan powódki może sprzyjać rozwojowi późniejszych schorzeń. Powódka ma dłuższą prawą nogę, co już powoduje u niej ból kręgosłupa. Powódka będzie wymagała zatem dalszej rehabilitacji. W zakresie odniesionych przez nią obrażeń mogą ujawnić się dalsze skutki wypadku. Zatem rokowania co do jej stanu zdrowia są niepewne.

Z tych też względów po stronie powódki istnieje interes prawny w ustaleniu odpowiedzialności pozwanej spółki za szkody mogące powstać w przyszłości, dlatego Sąd orzekł, jak w punkcie 2 wyroku, na podstawie art. 189 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł, jak w pkt 1 d, na podstawie art. 100 k.p.c.

Powódka poniosła koszty procesu w wysokości 7 625,00 zł, w tym koszty zastępstwa prawnego w wysokości 5 400,00 zł brutto, które zostały ustalone
na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn., Dz. U. z 2018 r. poz. 265 ze zm.), koszty opłaty stosunkowej w wysokości 2 000,00 zł oraz koszty postępowania zażaleniowego w wysokości kwotę 225,00 zł.

Pozwana spółka poniosła koszty zastępstwa prawnego w kwocie 5 400,00 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn., Dz. U. z 2018 r. poz. 265 ze zm.) powiększone o kwotę 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W związku z tym, że powódka wygrała sprawę w 90 %, to wygrała koszty procesu w wysokości 6 862,50 zł (90 % z 7 625,00 zł), natomiast pozwana spółka wygrał sprawę w 10 %, co oznacza, że wygrała koszty procesu w wysokości 541,70 zł (10 % z 5 417,00 zł). Zatem Sąd zasądził od pozwanej spółki na rzecz powódki kwotę 6 320,80 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu (6 832,50 zł minus 541,70 zł), o czym orzekł, jak w pkt 1 d wyroku.

Z uwagi na trudną sytuację życiową powódki, Sąd postanowił nie obciążać jej brakującymi kosztami procesu, o czym orzekł, jak w pkt 4 wyroku,
na podstawie art. 102 k.p.c.

O części brakujących kosztów procesu, które ogólnie wynoszą 31 602,75 zł (brakująca część opłaty stosunkowej w wysokości 3 087,00 zł, brakujące koszty opinii biegłych w łącznej wysokości 28 415,75 zł oraz 100,00 zł opłaty od wniosku o uzasadnienie i zażalenie), a które stosownie do treści art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( tekst jedn., Dz. U. z 2022 r., poz. 1125 ze zm.) w zw. z art. 100 k.p.c. obciążają pozwaną spółkę w 90 %, Sąd orzekł, jak w pkt
5 wyroku (90% z kwoty 31 602,75 zł, czyli 28 442,47 zł).