Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 marca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Magdalena Marczyńska

Protokolant: st. sekr. sądowy Alicja Jesion

po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2023 r. w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku P. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

z udziałem E. P.

na skutek odwołania P. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia (...) r. sygn.: (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od wnioskodawcy P. O. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. kwotę 180,00 (sto osiemdziesiąt) złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

VU (...)

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...) roku nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 83 § 1 k.c. ustalił, że wnioskodawca P. O. od 4 czerwca 2018 roku nie podlega ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik płatnika E. P..

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że wnioskodawca nie podlega ubezpieczeniu, o jakim mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, ponieważ nie łączył go z płatnikiem stosunek pracy, a zgłoszenie do ubezpieczeń zmierzało wyłącznie do uzyskania przez ubezpieczonego długotrwałych świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby.

Odwołanie od tej decyzji złożył wnioskodawca, zarzucając, że decyzja ta jest niezgodna z rzeczywistym stanem faktycznym, bowiem 4 czerwca 2018 roku zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony z S. Zakład Budowlany - (...) na stanowisku pomocniczego robotnika hodowli zwierząt, a następnie specjalisty zootechnika. Zdaniem wnioskodawcy organ rentowy błędnie przyjął, że jego zatrudnienie było fikcyjne. Wskazując na powyższe zarzuty, wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i ustalenie, że podlega jako pracownik u płatnika składek E. P. obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 4 czerwca 2018 roku.

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie i zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca urodził się (...), jest z zawodu jest politologiem.

(okoliczności niesporne)

Od 10 sierpnia 1999 roku do 7 sierpnia 2002 roku wnioskodawca był osobą bezrobotną.

(dowód: dane o zgłoszeniach ubezpieczonego k. 5 – w aktach ZUS)

Od 15 sierpnia 2002 roku wnioskodawca rozpoczął prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, to jest hodowlę ryb akwariowych i z tego tytułu podlegał od ww. dnia ubezpieczeniu społecznemu rolników. Od 13 października 2005 roku wnioskodawca rozpoczął prowadzenie działalności w zakresie sprzedaży hurtowej kwiatów, roślin i zwierząt i nadal podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników. Ubezpieczenie to ustało z dniem 1 stycznia 2008 roku w związku z likwidacją działów specjalnych produkcji rolnej.

Następnie wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników od 7 czerwca 2013 roku do 17 sierpnia 2014 roku jako hodowca królików (60 sztuk).

(dowód: zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego k. 1, oświadczenie wnioskodawcy k. 2, pismo z dnia 30 lipca 2002 roku k. 5, oświadczenie wnioskodawcy k. 6, decyzja z dnia 9 sierpnia 2002 roku k. 8, oświadczenie wnioskodawcy k. 12, zawiadomienie k. 14, decyzja z dnia 3 listopada 2005 roku k. 17, decyzja z dnia 26 marca 2008 roku k. 43, zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego k. 46, oświadczenie wnioskodawcy k. 48, zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego k. 49, decyzja z dnia 23 lipca 2013 roku k. 55, decyzja z dnia 25 czerwca 2015 roku k. 72, decyzja z dnia 25 września 2015 roku k. 77 – w aktach KRUS)

Od 1 stycznia 2008 roku do 31 stycznia 2009 roku i od 18 sierpnia 2014 roku do 13 czerwca 2017 roku wnioskodawca prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą, z tym że do 1 września 2016 roku podlegał z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym. Przedmiotem działalności podjętej 18 sierpnia 2014 roku była sprzedaż detaliczna wyrobów tekstylnych, odzieży i obuwia, prowadzona na straganach i targowiskach.

W zatrudnieniu na podstawie stosunku pracy wnioskodawca pozostawał od 10 stycznia 2011 roku do 1 stycznia 2012 roku.

(dowód: dane o zgłoszeniach ubezpieczonego k. 5, informacja z (...) k. 107 – w aktach ZUS)

Miejsce zamieszkania wnioskodawcy, to jest K., znajdują się w odległości około 300 km od S..

(okoliczności niesporne)

E. P. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą S. Zakład Budowlany (...) od dnia 1 maja 2014 roku, polegającą na działalności usługowej wspomagającej produkcję roślinną. Jako miejsce jej wykonywania figuruje adres S. ul. (...).

Za rok 2018 E. P. uzyskała przychody w wysokości 5.527.136,35 zł, należny ryczałt od przychodów wyniósł 419.907,16 zł.

(dowód: informacja z (...) k. 4, zeznanie podatkowe k. 21-22 – w aktach ZUS)

E. P. i P. O. podpisali umowę o pracę na czas nieokreślony z terminem rozpoczęcia pracy 4 czerwca 2018 roku. Wymiar czasu pracy określono na cały etat, jako stanowisko pracy pracownika wskazano pomocniczy robotnik w hodowli zwierząt. Wysokość wynagrodzenia określono na kwotę 5.645,41 zł, a jako miejsce pracy wskazano siedzibę firmy.

Od dnia 1 lipca 2018 roku stanowisko pracy zmieniono na specjalistę zootechnika bez zmiany wynagrodzenia.

(dowód: umowa o pracę k. 79, aneks do umowy k. 78 - w aktach ZUS)

Orzeczeniem lekarza medycyny pracy z dnia 4 czerwca 2018 roku wnioskodawca został uznany został za zdolnego do pracy na stanowisku pomocniczego robotnika w hodowli zwierząt na 3 miesiące, do dnia 4 września 2021 roku.

Ze skierowaniem na badanie wnioskodawca dostarczył opis zawodowy stanowiska pomocniczego robotnika w hodowli zwierząt, w którym wskazano, że zajmuje się on pracami związanymi z chowem i hodowlą zwierząt, jak bydła, trzody chlewnej, koni, owiec, kóz, drobiu, królików w gospodarstwach rolnych, sprawuje opiekę nad zwierzętami i zapewnia im odpowiednie warunki chowu, dba o ich czystość, a w pracy posługuje się prostymi narzędziami ręcznymi i urządzeniami mechanicznymi.

Lekarz medycyny pracy wystawił ww. orzeczenie jedynie na 3 miesiące z powodu stwierdzonego u wnioskodawcy nadciśnienia tętniczego.

(dowód: skierowanie na badanie lekarskie k. 83, orzeczenie lekarskie k. 82, wyjaśnienie placówki medycznej k. 98 - w aktach ZUS; wyjaśnienie placówki medycznej (...) k. 102)

Wnioskodawca podpisał informację o warunkach zatrudnienia, datowaną na 1 czerwca 2018 roku oraz podpisał wniosek o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych.

(dowód: wniosek k. 81, informacja k. 80 –w aktach ZUS)

W dniu 7 czerwca 2018 roku wnioskodawca został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia u E. P. od dnia 4 czerwca 2018 roku w wymiarze pełnego etatu i z podstawą wymiaru składek w kwocie 5.645,41 zł.

(dowód: zgłoszenie do ubezpieczeń k. 3 - w aktach ZUS)

Wnioskodawca podpisał listy obecności za miesiące czerwiec (od 4 do 30) oraz za lipiec (od 1 do 26) 2018 roku. Na ww. listach nie ma nazwisk innych pracowników.

(dowód: listy obecności k. 69- 70 – w aktach ZUS)

Wnioskodawca podpisał także listy płac za miesiące czerwiec – sierpień 2018 roku.

W czerwcu E. P. (nie licząc wnioskodawcy) zatrudniała 5 osób, tj.

- T. D. za wynagrodzeniem 210 zł,

- V. I. z wynagrodzeniem 800 zł,

- M. Z. z wynagrodzeniem 325 zł,

- dwóch pracowników, którym nie wypłacała w tym miesiącu wynagrodzenia.

W lipcu i sierpniu 2018 roku stan zatrudnienia nie uległ zmianie, a wynagrodzenia pracowników wynosiły odpowiednio:

- T. D. - 210 zł,

- V. I. – 859 zł i 1.050 zł,

- M. Z. – 525 zł i 382,61 zł łącznie z ekwiwalentem za urlop.

Od września do grudnia 2018 roku E. P. zatrudniała (nie licząc wnioskodawcy): 3 pracowników we wrześniu i w następnych miesiącach 2 pracowników.

(dowód: listy płac k. 71 – 77 – w aktach ZUS)

Od dnia 27 lipca 2018 roku wnioskodawca stał się niezdolny do pracy. Przebywał na zwolnieniu lekarskim do 24 stycznia 2019 roku, a następnie złożył wniosek o świadczenie rehabilitacyjne.

E. P. po dniu 27 lipca 2018 roku nie zatrudniła żadnego pracownika na stanowisko zootechnika.

(okoliczność niesporna)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w zawiadomieniach z dnia 25 października 2018 roku poinformował płatnika składek oraz wnioskodawcę o wszczęciu postępowania w sprawie poprawności złożonych przez płatnika dokumentów ubezpieczeniowych. W zawiadomieniach organ rentowy wezwał wyżej wymienione osoby do udzielenia odpowiedzi na sformułowane w nich pytania w terminie 7 dni od otrzymania zawiadomienia. Dodatkowo płatnika zobowiązał do przedłożenia dokumentów potwierdzających zatrudnienie P. O..

(dowód: zawiadomienia z dnia 29 października 2018 roku z potwierdzeniami odbioru k. 6-7 - w aktach ZUS)

W dniu 13 listopada 2018 roku do ZUS wpłynęło wyjaśnienie E. P., w którym wskazała m.in., że zatrudnienie wnioskodawcy spowodowane było potrzebami firmy, stanowisko specjalisty zootechnika było stanowiskiem nowo utworzonym, a do obowiązków wnioskodawcy należała analiza rynku pod kątem „wdrożenia do struktur firmy”. E. P. podała także, że na miejsce wnioskodawcy w trakcie jego niezdolności do pracy nie została zatrudniona inna osoba, że pracę wnioskodawca wykonywał w siedzibie pracodawcy, miał nienormowany czas pracy i codziennie podpisywał się na listach obecności, że otrzymywał wynagrodzenie gotówką oraz nie podpisywał żadnych dokumentów, a pracę wykonywał pod nadzorem T. D.. E. P. do wyjaśnień nie załączyła dokumentacji pracowniczej.

(dowód: wyjaśnienia płatnika k. 8 – w aktach ZUS)

W dniu 13 listopada 2018 roku do ZUS wpłynęło także pisemne wyjaśnienie wnioskodawcy, w którym m.in. wskazał, że pracował na stanowisku specjalisty zootechnika, że ma wyższe wykształcenie oraz doświadczenie w branży rolno – hodowlanej, a do jego obowiązków należała analiza rynku pod kątem „wdrożenia do struktur firmy”. Podał także, że miał nienormowany czas pracy i nie ma obecnie dostępu do dokumentów oraz że podpisywał się na listach obecności, a pracę wykonywał pod nadzorem T. D..

(dowód: wyjaśnienia wnioskodawcy k. 9 – w aktach ZUS)

Organ rentowy przeprowadził także kontrolę płatnika w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania jest zobowiązany ZUS oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Kontrolą objęto okres od czerwca 2018 roku do grudnia 2018 roku i w trakcie kontroli pozyskano dokumenty, jak również przesłuchano T. D. (upoważnionego przez E. P.). Ponadto T. D. w złożonym pisemnym wyjaśnieniu wskazał, że „dokumentacja projektów autorstwa Pana O. znajduje się w jego posiadaniu, gdyż z uwagi na powstałą zaistniałą jednostkę chorobową Pan O. nie zdążył pobrać należnej jemu jeszcze premii w wysokości 3.500 zł”. Kontrolę zakończono sporządzeniem protokołu kontroli.

(dowód: protokół kontroli k. 14-16, wyjaśnienie k. T. D. k. 17, protokoły przesłuchania k.18-19, 62-63, upoważnienie k. 90 – w aktach ZUS)

Po zakończeniu postępowania kontrolnego ZUS wydał zaskarżoną w sprawie decyzję.

(okoliczność niesporna)

Sąd Okręgowy zważył i ocenił, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Organ rentowy jako podstawę stwierdzenia, że wnioskodawca P. O. nie podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia przez płatnika składek E. P. wskazał art. 83 § 1 k.c. (w związku z art. 300 k.p.). Zdaniem ZUS, umowa o pracę zawarta przez wyżej wymienionych była umową pozorną. Podpisanie jej, a następnie zgłoszenie wnioskodawcy do ubezpieczeń społecznych jako pracownika było czynnościami pozornymi, dokonanymi z zamiarem uzyskania przez niego świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z . z 2021 r. poz. 1740 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlegają pracownicy od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy osoby te podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu, a w myśl art. 12 – ubezpieczeniu wypadkowemu. Z kolei art. 13 pkt 1 ustawy stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają pracownicy od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. Przepis art. 8 ust. 1 ww. ustawy nakazuje zaś za pracownika uważać osobę pozostającą w stosunku pracy.

W świetle powyższych przepisów podstawową przesłanką objęcia zakresem ubezpieczenia społecznego jest więc posiadanie statusu pracownika. Pracownikiem zostaje się przez nawiązanie stosunku pracy w rozumieniu art. 22 § 1 k.p. W związku z tym samo podpisanie umowy o pracę nie jest wystarczające dla objęcia ubezpieczeniami społecznymi, bowiem, jak wynika z brzmienia przytoczonych wyżej przepisów, jedynie rzeczywiste pozostawanie w stosunku pracy w rozumieniu art. 22 k.p., daje podstawę do podlegania tym ubezpieczeniom. Innymi słowy, bycie podmiotem ubezpieczenia związane jest wyłącznie z realizacją podstawowego dla stosunków tego ubezpieczenia warunku wykonywania pracy i - co należy zaakcentować - w ramach stosunku pracy. W świetle tego istotne jest, czy pracownik zawierający umowę o pracę w rzeczywistości wykonywał pracę na warunkach określonych w art. 22 k.p. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2011 roku, II UK 69/11).

Sąd Najwyższy w wyroku z 12 lipca 2012 roku (II UK 14/12) podkreślił, że jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, wykonywanej pod jego nadzorem, czyli gdy strony zakładają, że nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy, to taką umowę należy potraktować jako zawartą dla pozoru i przez to nie mogącą stanowić tytułu do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Najwyższy wskazał, że art. 83 § 1 k.c. określa czynność prawną pozorną jako oświadczenie woli złożone drugiej stronie, które musi być złożone tylko dla pozoru, a jego adresat musi mieć tego świadomość (zgadzać się na dokonanie czynności prawnej dla pozoru), przy czym przesłanki te muszą wystąpić łącznie. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę w każdym wypadku nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Brak zamiaru wywołania skutków prawnych oznacza, że osoba składająca oświadczenie woli albo nie chce w ogóle wywołać żadnych skutków prawnych, albo też chce wywołać inne, niż wynikałyby ze złożonego przez nią oświadczenia woli. Stąd też podstawowe znaczenie w sprawie ma ustalenie, czy istotnie wnioskodawcę łączył stosunek pracy z płatnikiem w rozumieniu art. 22 k.p., ponieważ to jedynie daje prawo do objęcia wnioskodawcy ubezpieczeniami społecznymi z tego tytułu.

Z przepisu art. 22 § 1 k.p. wywodzi się zespół cech stosunku pracy, różniących go od innych stosunków prawnych, na podstawie których może być świadczona praca, w szczególności od niektórych stosunków zobowiązaniowych prawa cywilnego. W przytoczonym przepisie zawarte są najbardziej istotne elementy stosunku pracy, to jest obowiązek świadczenia pracy osobiście, w sposób ciągły, podporządkowany (pod kierownictwem) poleceniom pracodawcy, który jest obowiązany do wynagradzania pracownika za świadczoną na jego rzecz pracę. Elementy wymienione w art. 22 § 1 k.p. powinny wystąpić łącznie, choć - w zależności od indywidualnego przypadku - z różnym natężeniem, by doszło do zawarcia stosunku prawnego, o którym mowa w art. 22 k.p. Należy zaakcentować, że szczególnie istotnym elementem odróżniającym umowę o pracę od innych stosunków zobowiązaniowych, w ramach których istnieje obowiązek świadczenia pracy, jest podporządkowanie pracownika pracodawcy. Dotyczy ono sposobu, miejsca i czasu wykonywania przez pracownika pracy, a także innych jego obowiązków objętych treścią stosunku pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 1998 roku, II UKN 479/97, OSNAPiUS z 1999 roku, z. 1, poz. 34).

Zdaniem Sądu Okręgowego, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności w sprawie oraz na podstawie przedstawionego materiału dowodowego, nie można przyjąć, że taki stosunek miedzy stronami istniał. Co zaś za tym idzie, rację ma organ rentowy, że nie powstał tytuł do objęcia wnioskodawcy P. O. ubezpieczeniami społecznymi.

Z materiału dowodowego sprawy wynika, że doszło do podpisania umowy o pracę pomiędzy wnioskodawcą i E. P.. Są także inne dokumenty, które mogłyby przemawiać za tym, że stosunek pracy między wnioskodawcą i płatnikiem istniał. Są to listy obecności, orzeczenie lekarza o zdolności wnioskodawcy do pracy oraz informacja o warunkach zatrudnienia, wniosek o wypłatę wynagrodzenia, listy płac. Wystawienie wskazanych wyżej dokumentów, dotyczących stosunku pracy nie świadczy jednak o tym, że wnioskodawca wykonywał pracę jako pracownik w rozumieniu cytowanego już przepisu art. 22 § 1 k.p.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że w związku z zakwestionowaniem przez organ rentowy wyżej wymienionej dokumentacji przedstawionej w toku kontroli, to na skarżącym - w myśl art. 253 zd. 2 k.p.c. - spoczywał ciężar wykazania, że świadczył pracę na rzecz E. P. na warunkach podpisanej umowy o pracę.

O ciążącym obowiązku dowodowym wnioskodawca został pouczony. Zgłosił wniosek o przesłuchanie jako świadka T. D., jednak jego przesłuchanie (w tym doprowadzenie przez Policję) okazało się niemożliwe. W związku z tym Sąd Okręgowy pominął ten wniosek dowodowy wnioskodawcy, jako niemożliwy do przeprowadzenia z uwagi na nie podanie przez wnioskodawcę aktualnego adresu świadka. Także Policja nie ustaliła miejsca zamieszkania T. D. (k. 307).

Ocena materiału dowodowego, zaprezentowanego w toku postępowania, w tym zgromadzonego w postępowaniu administracyjnym, nie daje podstaw do stwierdzenia, że wnioskodawca wykazał świadczenie pracy na rzecz płatnika na warunkach podpisanej umowy o pracę, a zeznania wnioskodawcy Sąd uznał za niewiarygodne.

Wskazać należy, że nie wykazana została organizacyjna i gospodarcza potrzeba zatrudnienia pracownika na stanowisko najpierw robotnika pomocniczego w hodowli zwierząt, a następnie zootechnika w pełnym wymiarze czasu pracy. Z materiału dowodowego sprawy wynika natomiast, że wnioskodawca został zatrudniony na specjalnie dla niego stworzonym stanowisku. Przede wszystkim nie ma dowodów na okoliczność, że płatnik poszukiwał pracownika na ww. stanowisko, płatnik nie przedstawił zapotrzebowania na pracownika w Urzędzie Pracy, brak jest także dowodów, by składał ogłoszenia w prasie, czy na portalach internetowych. Wprawdzie wnioskodawca zeznał, że znalazł ogłoszenie o pracy w serwisie społecznościowym F. na forum rolniczym, jednak okoliczności tej nie udowodnił. Wnioskodawca złożył w toku postępowania wydruki ze strony F., ale dotyczące innej pracy, to jest za granicą przy opiece nad cielętami i w dojarni, a nadto zamieszczane w roku 2019 i 2021. Ponadto wskazać należy, że E. P. w toku postępowania kontrolnego ZUS stwierdziła co innego, tj. że nie prowadziła rekrutacji, a ubezpieczony sam się zgłosił do pracy.

Nie ma także podstaw do uznania, że istniała potrzeba zatrudnienia pracownika na stanowisku robotnika pomocniczego w hodowli zwierząt lub zootechnika, skoro w okresie długotrwałego zwolnienia lekarskiego wnioskodawcy nikt nie został zatrudniony na jego zastępstwo. Brak również podstaw do uznania (co podnoszono w toku postępowania kontrolnego), że część obowiązków wnioskodawcy przejął T. D.. Był on bowiem zatrudniony na niewielką część etatu za wynagrodzeniem 210 zł, więc nie mógł przejąć obowiązków, które inny pracownik miałby wykonywać w pełnym wymiarze czasu pracy.

Nie ma także wiarygodnych dowodów, że wnioskodawca wykonywał pracę i to na cały etat. To, że do wnioskodawcy wysłany został mail przez (...) z załączonym ramowym projektem umowy wraz z informacją o warunkach zatrudnienia (k. 71) nie oznacza, że praca na podstawie podpisanej umowy była wykonywana. Wnioskodawca przedłożył przy odwołaniu projekty dotyczące hodowli bydła i produkcji mlecznej, jednak należy zwrócić uwagę na to, że nie zostały one przedłożone w toku kontroli ZUS, a dodatkowo wnioskodawca stwierdził wówczas, że nie ma dostępu do opracowanej przez siebie dokumentacji. Co było ponadto sprzeczne z pisemnym wyjaśnieniem złożonym przez T. D., który wskazał, że to wnioskodawca posiada projekty. Ponadto z wydruków powyższych nie wynika przez kogo oraz kiedy zostały sporządzone. Brak jest zatem dowodów na okoliczność ich sporządzenia przez wnioskodawcę na polecenie i dla płatnika.

Kolejna kwestia to ta, że nie zostało wykazane, aby płatnik prowadziła w ramach swojej działalności gospodarczej jakiekolwiek prace z zakresu hodowli zwierząt. Niezrozumiałe jest więc zatrudnienie wnioskodawcy na stanowisku pomocniczego robotnika w hodowli zwierząt, skoro tego rodzaju praca w ogóle nie miała być wykonywana. Sam wnioskodawca twierdził zresztą, że do jego obowiązków miałoby należeć przygotowanie konspektów na temat produkcji mlecznej, warunków sanitarnych i chowu zwierząt. Nie wskazywał, że miał się zajmować opieką nad zwierzętami i zapewnieniem im odpowiednich warunków chowu.

Wreszcie trudno przyjąć, że wnioskodawca miał doświadczenie i kwalifikacje do wykonywania pracy na stanowisku specjalisty zootechnika. Wprawdzie, jak ustalono, wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników, ale nie prowadził gospodarstwa rolnego, ani nie ma wykształcenia kierunkowego (ma wykształcenie wyższe humanistyczne). Natomiast działy produkcji rolnej specjalnej, z tytułu których podlegał ubezpieczeniu rolniczemu ograniczały się do hodowli ryb akwariowych i jedynie przez nieco ponad rok - hodowli królików (60 sztuk).

Nie ma także żadnych przekonywających dowodów na okoliczność tego, że wnioskodawca mieszkał w spornym okresie w województwie (...) i dojeżdżał do S., by wykonywać pracę. Należy także zwrócić uwagę na to, że w umowie o pracę nie ma żadnych informacji o zatrudnieniu wnioskodawcy w nienormowanym czasie pracy, a jednocześnie E. P. w złożonych do ZUS wyjaśnieniach wskazała, że wnioskodawca codziennie podpisywał listy obecności, a pracę wykonywał w siedzibie firmy. Jest to sprzeczne z zeznaniami wnioskodawcy, który stwierdził, że dojeżdżał do S. od teściowej, zamieszkałej w W., przy czym nie dojeżdżał codziennie, ale był w S. tylko 3 lub 4 razy i przekazywał wówczas dokumenty T. D..

Nie ma również żadnych dowodów na okoliczność pracowniczego podporządkowania wnioskodawcy, skoro zeznał on, że wszelkie kwestie dotyczące stosunku pracy ustalał z T. D., a z E. P. nie miał żadnego kontaktu. Wprawdzie w aktach ZUS znajduje się upoważnienie wystawione przez E. P. dla T. D., ale nie obejmuje ono działania w jej imieniu jako pracodawcy, a nadto datowane jest na 2 stycznia 2019 roku. Nie bez znaczenia jest i to, że wynagrodzenie wnioskodawcy w podpisanej umowie o pracę odbiega od wysokości wynagrodzeń innych osób zatrudnionych przez E. P. i to w sytuacji, gdy wnioskodawca nie miał kierunkowego wykształcenia i nie był wcześniej znany płatnikowi, ani nawet polecony przez znaną jej osobę.

Te wszystkie okoliczności wskazują na to, że praca przez wnioskodawcę nie była świadczona, a ZUS prawidłowo przyjął pozorność umowy o pracę.

Potwierdzeniem rzeczywistego świadczenia pracy nie może być bowiem umowa o pracę, informacje warunkach zatrudnienia, listy płac, czy listy obecności. Są to jedynie dokumenty stworzone na potrzeby zgromadzenia wymaganej prawem dokumentacji pracowniczej, a nie są one dowodem na świadczenie pracy. Tym samym, mimo istnienia formalnej umowy o pracę, możliwe jest ustalenie, że w konkretnych okolicznościach faktycznych zawarta ona została dla pozoru (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 września 2015 roku, sygn. akt III AUa 622/15). O tym czy strony istotnie nawiązały umowę o pracę nie decyduje bowiem formalne podpisanie umowy nazwanej umową o pracę, lecz faktyczne i rzeczywiste realizowanie na jej podstawie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy - przede wszystkim świadczenie pracy przez pracownika z zamiarem wykonywania obowiązków pracowniczych, czyli świadczenie pracy podporządkowanej, w charakterze pracownika, w czasie i miejscu oznaczonym przez pracodawcę.

Konsekwencją przeprowadzonej oceny materiału dowodowego, jest przyjęcie, że przedmiotowa umowa o pracę jest nieważna na mocy art. 83 § 1 k.c., a także, iż pomiędzy wnioskodawcą i płatnikiem nie powstał stosunek pracy w rozumieniu art. 22 k.p. Jak już wyżej wspomniano, art. 83 § 1 k.c. określa czynność prawną pozorną jako oświadczenie woli złożone drugiej stronie, które musi być złożone tylko dla pozoru, a jego adresat musi mieć tego świadomość, przy czym przesłanki te muszą wystąpić łącznie. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę w każdym wypadku nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Taka też sytuacja zaistniała w niniejszej sprawie. W takim zaś przypadku nie mógł powstać tytuł ubezpieczenia, pod którym odwołujący został zgłoszony. Zgłoszenie do ubezpieczenia pracowniczego następuje wówczas jedynie pod pozorem zatrudnienia, a zatem dotyczy osoby, która nie może być uznana za podmiot tego rodzaju ubezpieczenia, ponieważ nie świadczy pracy w ramach stosunku pracy i przez to nie można jej przypisać cech pracownika (por. wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001 r., II UKN 244/00, OSNP 2002 nr 20, poz. 496).

W świetle powyższych rozważań zaskarżoną decyzję uznać należało za prawidłową i w konsekwencji, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., odwołanie oddalić.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.