Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 kwietnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Andrzej Dyrda

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2023 r. w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko (...) Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 13 czerwca 2022 r., sygn. akt I C 1520/19

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej 900 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Andrzej Dyrda

UZASADNIENIE

Powódka M. S. wniosła o zasądzenie od (...) S.A. w W. kwoty 8.675,92 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 8.175,92 zł liczonymi od dnia 6 listopada 2018 roku do dnia zapłaty i od kwoty 500 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. Nadto wniosła o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając swoje stanowisko podała, że dnia 5 października 2018 roku doszło do zdarzenia drogowego, w którym uszkodzony został nalężący do niej samochód osobowy marki K. o numerze rejestracyjnym (...). Pojazd sprawcy zdarzenia posiadał ważne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych wykupione u pozwanej. Pozwana po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego pod numerem (...) wypłaciła powódce odszkodowanie w wysokości 1.696,52 zł. Powódka nie akceptując przyznanego jej odszkodowania, zleciła prywatną kalkulację, która określiła koszty naprawy pojazdu wynosiły 9.871,44 zł. Koszt sporządzania kalkulacji wyniósł 500 zł. Zdaniem powódki wysokość szkody została znacznie zaniżona, w przede wszystkim pozwana zaniżyła jakość zastosowanych części, mających w pełni przywrócić stan pojazdu sprzed wypadku, dodatkowo zastosowała pomniejszenie 40% ceny materiałów lakierniczych oraz zaniżyła stawkę za roboczogodzinę.

W odpowiedzi na pozew pozwana (...) Towarzystwo (...) S.A. w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwana przyznała okoliczność zdarzenia wywołującego szkodę oraz swoją odpowiedzialność za likwidację skutków tego zdarzenia, jako ubezpieczyciel sprawcy. Przyznała ponadto okoliczność wypłacenia odszkodowania w wysokości 1.696,52 zł tytułem likwidacji szkody. Pozwana wskazała, że w toku likwidacji szkody, samochód został przetransportowany do W., powódka w tym czasie przybywała za granicą i poinformowała pozwaną, że likwidacją szkody zajmuje się przedsiębiorstwo do takich spraw. Pozwana kilkukrotnie próbowała kontaktować się z w/w przedsiębiorstwem jednakże bez efektu. Pozwana zakwestionował, by wskutek zdarzenia w pojeździe istniała konieczność wymiany drzwi PP, drzwi TP, felgi PP, felgi TP. Pojazd marki K. był pojazdem 6 letnim, nie był objęty gwarancją producenta oraz serwisowany w (...). Pozwana uprawniona była do oszacowania kosztów naprawy w oparciu o części zamienne alternatywne. Z uwagi na fakt, ze pojazd nie został naprawiony a powód nie przedłożył rachunków z tej naprawy, kalkulacja stała się podstawą wypłaty odszkodowania. Kalkulacja pomija także możliwość dokonania naprawy przy zastosowaniu używanych części oryginalnych, albowiem naprawa nie może prowadzić do zwiększenia wartości pojazdu. Ponadto pozwana zakwestionowała zasadność koszty prywatnej opinii, jako niebędącej w normalnym, przeciętnym związku przyczynowym ze zdarzeniem ubezpieczeniowym.

Sąd Rejonowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 13 czerwca 2022r. zasądził od pozwanego (...) Towarzystwo (...) S.A. w W. na rzecz powódki M. S. kwotę 3.301,48 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty 2.801,48 zł od dnia 6 listopada 2018r., a od kwoty 500 zł od dnia 27 września 2019r., w pozostałej części oddalając powództwo. Sąd nadto zasądził od powódki M. S. na rzecz pozwanego (...) Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 40,83 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania oraz nakazał pobrać od powódki z zasądzonego w punkcie 1 roszczenia kwotę 699,24 zł tytułem części nieuiszczonej opłaty od pozwu i wynagrodzenia biegłego jak również nakazał pobrać od pozwanego (...) Towarzystwo (...) S.A. w W. kwotę 429,48 zł tytułem części nieuiszczonej opłaty od pozwu i wynagrodzenia biegłego.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że 1 października 2018r. doszło do zdarzenia drogowego, w którym uszkodzony został nalężący do niej samochód osobowy marki K. o numerze rejestracyjnym (...). Pojazd sprawcy zdarzenia posiadał ważne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych wykupione u pozwanej.

Powódka wielokrotnie w dniach 5 – 8 października 2016r. próbowała zgłosić powstanie szkody pozwanej. Ostatecznie udało się to 8 października 2018r., pozwana zarejestrowała ją pod numerem (...).

Powódka w dniu 18 października 2018r. zawarła umowę zlecenia z (...) sp. z o.o. z siedzibą we W., na podstawie której zleciła prowadzenia spraw dotyczących szkody komunikacyjnej likwidowanej u pozwanej pod numerem (...).

(...) sp. z o.o. zlecił sporządzenie prywatnej kalkulacji naprawy uszkodzonego pojazdu, z której wynikało, że koszty naprawy pojazdu wynoszą 9.871,444 zł. Kalkulacja z dnia 22 października 2022r. przewidywała zarówno zakup części, wykonania prac blacharskich i lakierniczych liczonych w roboczogodzinie w wysokości 140 zł/ (...).

W związku ze sporządzeniem prywatnej kalkulacji naprawy powódka poniósł koszt 500 zł.

Pozwana decyzją z dnia 5 listopada 2018r. przyznała na rzecz powódki odszkodowanie w wysokości 1.695,52 zł. Pozwana przyznała odszkodowanie na podstawie kalkulacji naprawy nr (...), w której uwzględniła 40% pomniejszenia kosztów lakierowania, przyjęła stawkę 50 zł/ (...) za prace lakiernicze.

Uzasadniony koszt naprawy samochodu K. (...) nr rej. (...) zidentyfikowanego poniżej, pozwalający przywrócić pojazd do stanu z przed zdarzenia powstałych wyniku zdarzenia drogowego z dnia 5 października 2018r., przy stawce w autoryzowanym serwisie wynoszącej 140 za rbg mechaniczną i blacharską i 140 zł za godzinę pracy lakiernika wynosi 4 498,00 zł brutto (3 656,91 zł netto).

Koszt naprawy przy użyciu zamienników w jakości Q jest wyższy i wynosi 4 568,99 zł. W rozpatrywanym przypadku klamry mocujące zamiennik są droższe od oryginalnych.

Możliwe było przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia poprzez naprawę uszkodzeń Brak jest uszkodzeń elementów kwalifikujących elementy do wymiany.

Pojazd był eksploatowany 75 miesięcy. W pojazdach starszych niż sześć lat tj starszych niż 72 miesiące nie występuje ubytek wartości pojazdu po prawidłowo wykonanej zgodnie z technologią producenta naprawie. Naprawa przywracająca stan z przed zdarzenia nie wymaga wymiany żadnych części, wobec powyższego nie można rozpatrywać przypadku zastosowania części nieoryginalnych.

W sprawie nie zachodziła szkoda całkowita. pojazd K. (...) przed zdarzeniem na dzień 05.10.2018r miał wartość 22 600 zł brutto - pojazd krajowy. Uzasadniony koszt naprawy wynosi 4 498,00 zł i jest niższy od wartości pojazdu.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy stwierdził, że podstawą faktyczną odpowiedzialności pozwanego za skutki zdarzenia z 1 października 2018 roku było zaistnienie kolizji drogowej, w czasie której uszkodzeniu uległ pojazd stanowiący przedmiot własności powoda, a sprawcą której w dniu jej spowodowania był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej. Następnie Sąd wskazał, że ramy tej odpowiedzialności określają następujące przepisy prawa, tj. art. 822 § 1, 2 i 4 k.c. oraz art. 34 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Dz. U. z 2003 r., Nr 124 poz. 1152 ze zm.). Sąd wskazał, że odpowiedzialność posiadacza pojazdu w niniejszej sprawie oparta jest o art. 436 k.c. w zw. z art. 415 k.c.

Sąd uznał, że spełnione zostały wszystkie ustawowe przesłanki wynikające z tych unormowań, natomiast kwestię sporną stanowiła wysokość należnego powódce odszkodowania.

Sąd wskazał, że zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń co do zasady jest identyczny jak zakres odpowiedzialności posiadacza pojazdu mechanicznego, który spowodował szkodę. Sąd wskazał, ze zgodnie z art. 361 § 1 i 2k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, a w tych granicach naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej (art. 363 § 1 k.c.). Świadczenie ubezpieczyciela ma umożliwić poszkodowanemu przywrócenie pojazdu do stanu poprzedniego (tj. naprawienie pojazdu), a odszkodowanie powinno ściśle odpowiadać szkodzie.

Ustalając wysokość odszkodowania należnego powódce w rozpoznawanej sprawie, Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego M. R., uznając ją w pełni za przydatną i miarodajną przy czynieniu ustaleń faktycznych w zakresie kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu powódki. Uzasadniony koszt naprawy samochodu K. (...) nr rej. (...) pozwalający przywrócić pojazd do stanu z przed zdarzenia powstałych wyniku zdarzenia drogowego z dnia 05 października 2018 roku, przy stawce w autoryzowanym serwisie wynoszącej 140 za rbg mechaniczną i blacharską i 140 zł za godzinę pracy lakiernika wynosi 4498 zł brutto (3 656,91 zł netto).

Sąd opierając się na opinii biegłego, uznał, że koszt naprawy przy użyciu zamienników w jakości Q jest wyższych wynoszą 4568,99 zł, a uwzględniając, że pozwany w toku postępowania wypłacił na rzecz powódki kwotę 1.695,52 zł tytułem odszkodowania w zakresie uszkodzonego pojazdu, Sąd zasądził na rzecz powódki kwotę dalszą kwotę 2.801,48 zł, stanowiącą różnicę pomiędzy powstałą szkodą w pojeździe powódki), a kwotą wypłaconą przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego.

Sąd uznał również zasadność uwzględnienia kwoty 500 zł jaką powód poniósł w związku z wykonaniem prywatnej kalkulacji, mającej na celu zweryfikowanie wyliczeń pozwanej dokonanych w postępowaniu likwidacyjnym. Sąd doszedł do przekonania, że sporządzenie przedmiotowej ekspertyzy było uzasadnione, a więc koszty jej sporządzenia winny być również przez pozwaną poniesione.

O odsetkach sąd orzekł na podstawie przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c. art. 817 par. 1 k.p.c. oraz art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zgodnie ze zmodyfikowanym żądaniem pozwu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., uznając, że powódka wygrała sprawę w 38,05% a pozwana w 61,95 %, natomiast rozstrzygnięcie zawarte w pkt 4 i 5 wyroku zostało oparte o art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych.

Apelację od tego orzeczenia wniosła powódka zaskarżając to orzeczenie w zakresie oddalającym jej powództwo oraz w pkt 4 i 5 w jakim rozdzielił koszty należne Skarbowi Państwa pomiędzy strony proporcjonalnie do stopnia wygrania sprawy.

Zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego, a to art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny materiału dowodowego i wyprowadzenie z jego analizy wniosków sprzecznych z zasadami logiki, doświadczenia życiowego oraz orzecznictwa sądów powszechnych i Sądu Najwyższego - w szczególności poprzez uznanie za profesjonalną i rzeczową opinii głównej i uzupełniającej biegłego sądowego mgr inż. M. R., która zdaniem Sądu była w pełni przydatna i miarodajna do czynienia ustaleń faktycznych w zakresie kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, przy jednoczesnym pominięciu wniosków wypływających z opinii prywatnej sporządzonej na zlecenie powódki, w tym przede wszystkim szczegółowej dokumentacji zdjęciowej załączonej do opinii, czego konsekwencją było błędne uznanie, że: a) możliwie było przywrócenie pojazdu do stanu sprzed wypadku poprzez naprawę uszkodzeń, b) brak było uszkodzeń elementów kwalifikujących elementy do naprawy, c) zasadnym było przyjęcie kosztów naprawy w wysokości wskazanej w opinii biegłego.

Na tych podstawach wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za I instancję wg norm przepisanych, jak również zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu za II instancję, wraz z kosztami zastępstwa procesowego wg norm prawem przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia powódki przyjmując za podstawę prawną swego rozstrzygnięcia przywołane przepisy prawne, a następnie ustalił wszystkie okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Poczynione ustalenia dotyczące okoliczności faktycznych mają podstawę w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, który w zakresie dokonanych ustaleń jest logiczny i wzajemnie spójny, natomiast informacje zawarte w poszczególnych źródłach dowodowych nawzajem się uzupełniają i potwierdzają, przez co są w pełni wiarygodne.

Ustalenia te Sąd Okręgowy przyjmuje za własne.

Przepis art. 233 k.p.c., którego naruszenie zarzuciła pozwana, odnosi się wprost do oceny dowodów wskazując, według jakich kryteriów winna być ona przeprowadzona. Wyraża zasadę swobodnej oceny dowodów stanowiąc w § 1, że Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należy wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, które jedynie mogą zostać przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002r., II CKN 817/00). Z tego wynika, że do skutecznego postawienia zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. nie jest wystarczające przekonanie strony o ich odmiennej ocenie niż ocena Sądu (Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 1 marca 2012r. I ACa 111/12; z dnia 3 lutego 2012r., I ACa 1407/11).

Nie można również pominąć, iż same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012r., I UK 347/11).

Wskazanym powyżej kryteriom oceny podlega również opinia biegłego, przy czym, co zaznaczył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2002r. (V CKN 1354/00), tym co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej.

Mając na względzie powyższe, apelujący, stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., jest obowiązany wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Pozwana, tymczasem, nie wskazuje uchybieniu przez Sąd I instancji regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj.: regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów poprzestając jedynie na kwestionowaniu niekorzystnego ustalenia co wysokości zasądzonego roszczenia, jak również kwestionując rzetelność opinii biegłego albowiem wnioski w niej zawarte są odmienne od przedłożonej przez powoda opinii prywatnej. Tymczasem w orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, że opinie opracowane na zlecenie stron (stanowiące dokument prywatny w rozumieniu art. 253 k.p.c.) traktowane są jako element materiału procesowego wyrażający stanowiska stron. Zawarta w takiej opinii argumentacja może stanowić podstawę dopuszczenia przez sąd orzekający dowodu z opinii biegłego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9 maja 2014 roku, V ACa 895/13, i powołane tam wyroki Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2011 r., II CSK 323/10, OSNC- ZD 2011/4/86, z dnia 8 czerwca 2001 r., I PKN 468/00, OSNP 2003/8/197 oraz z dnia 11 czerwca 1974 r., II CR 260/74). Zatem opinia ta stanowi o twierdzeniach powoda i w razie braku kwestionowania zawartych w nich wniosków, może stanowić ich potwierdzenie. Niemniej jednak, taka sytuacja nie zaistniała w niniejszym postępowaniu, w związku z czym, Sąd I instancji dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego, którego zasadniczy charakter sprowadza się do weryfikacji, w procesie, twierdzeń stron o stanie rzeczy, wówczas kiedy nie jest możliwe dokonanie tej oceny przy uwzględnieniu wniosków płynących z wiedzy powszechnej i zasad doświadczenia życiowego ocenianych przy uwzględnieniu zasad logiki. Sąd nadto uznał, że dowód tej jest wiarygodny, co powódka kwestionuje w apelacji, twierdząc, że wnioski wynikające z opinii prywatnej sporządzonej dla powódki są prawidłowe i winny być uwzględnione w niniejszym postępowaniu. Takie twierdzenie nie znajduje oparcia w przepisach prawa albowiem art. 245 k.p.c. stanowi, że dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej albo elektronicznej stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Te twierdzenia zostały zweryfikowane dowodem z opinii biegłego a wobec braku wykazania, że opinia ta jest nierzetelna z innych przyczyn aniżeli treść niezgodna z twierdzeniami powódki, nie mogła zostać skutecznie podważona.

Z tych względów Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c., stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Koszty te ustalono na podstawie § 6 pkt 4 w związku z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2018r. poz. 265 ).

SSO Andrzej Dyrda