Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 maja 2023r.

Sąd Rejonowy w Giżycku IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Bożena Makowczenko

Protokolant st. sekr. sąd. Justyna Kurzynowska – Lubecka

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2023r. w Giżycku

na rozprawie

sprawy z powództwa D. D.

przeciwko Nadleśnictwo B.

o dopuszczenie do pracy

1.  Powództwo oddala.

2.  Zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

3.  Odstępuje od obciążania powoda pozostałymi kosztami procesu.

Bożena Makowczenko

Sygn. akt IV P 1/ 23

UZASADNIENIE

Powód D. D. w pozwie z dnia 2 stycznia 2023r. domagał się ustalenia, że przekroczenie terminu na zgłoszenie gotowości niezwłocznego podjęcia pracy nastąpiło z przyczyn niezależnych od powoda i dopuszczenie powoda do pracy w pozwanym zakładzie pracy stosownie do sentencji wyroku Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 3 czerwca 2022r. w sprawie sygn. akt IV P 102/21.

Powód wnosił nadto o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od daty uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu podał powód, że wyrokiem z dnia 3 czerwca 2022r. Sąd Rejonowy w Giżycku w sprawie IV P 102/21 przywrócił powoda do pracy w pozwanym zakładzie pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy. Pod warunkiem podjęcia pracy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 17046,00 zł oraz kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W dniu 9 czerwca 2022r. powód złożył oświadczenie o gotowości niezwłocznego podjęcia pracy, które do pozwanego wpłynęło w dniu 10 czerwca 2022r. Pozwany w żaden sposób nie odpowiedział na pismo powoda. Następnie, w dniu 9 września 2022r. powód powtórnie zgłosił gotowość podjęcia pracy. W piśmie z dnia 16 września 2022r. pozwany wskazał, że brak jest podstaw prawnych do uwzględnienia wniosku w sprawie zgłoszenia gotowości i niezwłocznego podjęcia pracy uzasadniając to brakiem zgłoszenia gotowości niezwłocznego podjęcia pracy w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się wyroku sądu I instancji tj. do dnia 30 sierpnia 2022r.

W odpowiedzi powód wyjaśnił, że zgłosił gotowość podjęcia pracy dnia 10 czerwca 2022r. a więc w ciągu 7 dni od daty wydania wyrku. Natomiast pismo z dnia 9 września 2022r. było kolejnym oświadczeniem w związku z brakiem reakcji na poprzednie. Pismem z dnia 17 października 2022r. pozwany podtrzymał swoje stanowisko w związku z czym powód pismem z dnia 8 listopada 2022r. wezwał pozwanego do dopuszczenia go do pracy. Pozwany w piśmie z dnia 14 listopada 2022r. odmówił zatrudnienia powoda.

Podkreślił dalej powód, że twierdzenia pozwanego wyrażone w pismach z dnia 16 września 2022r. i 17 października 2022r. są nieuprawnione i nieuzasadnione.

Przywołał powód treść art. 48§1kp i podał, że powód już od chwili wydania wyroku przywracającego go do pracy wyrażał swoją gotowość w przedmiotowym zakresie , w tym poprzez zgłoszenie jej na piśmie. Co istotne w ocenie powoda, powziął on wiedzę, że pozwany złożył wniosek o uzasadnienie wyroku w związku z czym pozostawał w uzasadnionym przekonaniu, iż zostanie on przez niego zaskarżony. Tym bardziej, że pozwany nie odpowiedział na zgłoszenie przez powoda gotowości do pracy pismem z dnia 9 czerwca 2022r. Powód nie miał wpływu na podjęcie przez pozwanego decyzji o złożeniu wniosku o uzasadnienie ani ewentualnym wniesieniu apelacji zatem nie mógł wiedzieć kiedy uprawomocni się wyrok. Informacja o prawomocności wyroku nie wynikała z Portalu Informacyjnego Sądu a poczynienie jakichkolwiek ustaleń drogą telefoniczną było utrudnione z uwagi na sposób organizacji Wydziału Pracy Sądu Rejonowego w Giżycku. W konsekwencji ani powód ani jego pełnomocnik nie posiadali wiedzy w przedmiocie daty uprawomocnienia się wyroku a co za tym idzie czasie, w którym winien on złożyć oświadczenie o swojej gotowości do podjęcia pracy.

Przedmiotowe zachowanie powoda stanowi przejaw niezależnych od niego przyczyn, które dają podstawę do uznania, że przekroczenie nastąpiło właśnie w wyniku takich okoliczności. Powód nie miał wiedzy o chwili, w której winien złożyć oświadczenie, a która uzależniona była od daty uprawomocnienia się wyroku. Takie informacje winien posiadać pełnomocnik reprezentujący powoda i przekazać je we właściwym czasie co jednak nie nastąpiło.

Zdaniem powoda, pracownik winien wykazać, że przekroczenie terminu nastąpiło z przyczyn od niego niezależnych. Za taką przyczynę zaś uważa się w szczególności niepowiadomienie pracownika przez jego pełnomocnika procesowego o wyroku przywracającym do pracy. Za przyczynę przekroczenia terminu niezależną od pracownika należy uznać w szczególności trudność w ustaleniu daty prawomocności gdy następuje ono z datą upływu terminu do wniesienia środka zaskarżenia liczonego od doręczenia odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.

Podał dalej powód, że orzecznictwo sądowe wypracowało linię w zakresie interpretacji sytuacji pracownika, który nie zgłosił gotowości do podjęcia pracy w 7- dniowym terminie przewidzianym w art. 48§1kp w związku z uchybieniem pełnomocnika profesjonalnego reprezentującego pracownika. Przekroczenie przez pracownika tego terminu może zostać sanowane przez okoliczności usprawiedliwiające to niedochowanie terminu . Podkreślił powód, iż do określenia przyczyn niezachowania tego terminu nie mają zastosowania przepisy kodeksu postępowania cywilnego dotyczące przywrócenia terminów i braku winy w rozumieniu art. 168 kpc. Pojęcie to bowiem jest szersze i pozwala na uwzględnienie także przyczyn zawinionych przez pracownika jak np. nieznajomość terminu, tym bardziej gdy opóźnienie to nie jest nadmierne.

Odnosząc się do określenia „przyczyn niezależnych od pracownika” wskazał dalej powód, że zwrot ten nie jest tożsamy ze zwrotem „przyczyny niezawinionej przez pracownika”. Są to bowiem przyczyny, które nie zależą od pracownika, czy też na które on nie ma obiektywnego wpływu. Do takich przyczyn należy m.in. nie powiadomienie pracownika o treści wyroku przywracającego do pracy przez pełnomocnika pracownika. Dla ustalenia czy przyczyna jest niezależna od pracownika nie jest przy tym konieczne aby była ona także niezależna od jego pełnomocnika.

W podsumowaniu podał powód, że wobec faktu posiadania przez pozwanego wiedzy o tym, że powód chce wrócić do pracy i pozostaje w gotowości do jej podjęcia, odmówienie mu takiej możliwości ocenić należy jako nadużycie prawa.

Pozwany pracodawca – Nadleśnictwo B. – w odpowiedzi na pozew powództwa nie uznał i wniósł o jego oddalenie w całości. Wniósł też o zasądzenie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany zakwestionował prezentowane przez powoda w pozwie stanowisko. Podał, że odmowa ponownego zatrudnienia powoda była w jego ocenie prawidłowa i zgodna z obowiązującymi przepisami prawa. Powód uchybił terminowi określonemu w art. 48§1kp. Wyrok Sądu Rejonowego w Giżycku w sprawie IV P 102/21 wydany został w dniu 3 czerwca 2022r. a uprawomocnił się w dniu 23 sierpnia 2022r. Powód nie zgłosił gotowości niezwłocznego podjęcia pracy w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się orzeczenia tj. do dnia 30 sierpnia 2022r.

Odnosząc się do zgłoszenia powoda o gotowości podjęcia pracy w piśmie z dnia 9 czerwca 2022r. podał pozwany, iż nie było ono skuteczne. Zgłoszone było bowiem jeszcze przed uprawomocnieniem się wyroku. Termin z art. 48§1kp rozpoczyna swój bieg dopiero od uprawomocnienia się wyroku a zgłoszenie gotowości podjęcia pracy przed uprawomocnieniem się orzeczenia nie wywołuje żadnych skutków prawnych dlatego też pozwany nie miał obowiązku odpowiadać na pismo powoda.

Pozwany podał dalej, że nie sposób zgodzić się z twierdzeniem powoda, że powziął wiedzę iż pozwany złożył wniosek o uzasadnienie orzeczenia w związku z czym pozostawał w uzasadnionym przekonaniu, że wyrok zostanie przez pozwanego zaskarżony. Podał, że nie znał motywów wyroku i dopiero po doręczeniu uzasadnienia wyroku mógł podjąć decyzję o niezaskarżaniu wyroku.

W ocenie pozwanego przytoczone przez powoda twierdzenia nie pozwalają na uznanie, że przekroczenie terminu na zgłoszenie gotowości do pracy nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika. Podał, że jednym ze sposobów ustalenia prawomocności orzeczenia jest kontakt telefoniczny z Biurem (...). Niewiadomym jest, zaznaczył dalej, na czym polegał utrudniony kontakt z Wydziałem Pracy i co oznacza określenie sposobu organizacji pracy tego wydziału. Telefony dostępne są na stronie internetowej Sądu a pracownicy odbierają telefony w godzinach pracy sądu a nadto możliwe jest skontaktowanie się w bezpośrednio z wydziałem Sądu.

Zaznaczył też pozwany, że nie ma wiedzy co do treści umowy łączącej powoda z jego pełnomocnikiem i nie zna ustaleń co do nawiązanej współpracy między nimi. Przytoczony przez powoda wyrok w tym zakresie odnosi się do innych okoliczności faktycznych – pełnomocnik nie powiadomił strony o terminie rozprawy apelacyjnej i o fakcie wydania wyroku. Nie dotyczył w żadnym razie jego uprawomocnienia. Powód miał wiedzę o treści wyroku i dacie jego wydania.

Ewentualna odpowiedzialność pełnomocnika w ocenie pozwanego mogłaby być rozważona w sytuacji kiedy powód umocowałby swojego pełnomocnika do złożenia pracodawcy w jego imieniu oświadczenia woli o gotowości do pracy a ten zaniechałby tej czynności. Niezgłoszenie gotowości do podjęcia pracy przez powoda było niedokonaniem czynności materialnoprawnej a nie procesowej.

Nie można zatem, zdaniem pozwanego, zgodzić się z próbą przerzucenia odpowiedzialności za uchybienie terminu na pełnomocnika bowiem powód miał wszelkie możliwości aby także samemu ustalić datę uprawomocnienia się wyroku. To obowiązkiem powoda było interesowanie się datą w jakiej wyrok mógł się uprawomocnić. Brak było przeszkód aby powód zgłosił kolejne oświadczenie o gotowości do pracy.

Pozwany nie zgodził się też z zarzutem powoda o nadużyciu prawa w przedmiotowej sprawie.

Podał, że pracodawca nie ma obowiązku zatrudnienia pracownika przed wydaniem prawomocnego wyroku. W szczególności obowiązku takiego nie rodzi nieprawomocny, niepodlegający natychmiastowej wykonalności wyrok sądu pracy, nawet jeżeli zawiera korzystną dla pracownika treść.

W ocenie pozwanego powód nie wykazał aby zwłoka w złożeniu oświadczenia o gotowości do pracy wynikała z przyczyn od niego niezależnych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny;

Poza sporem w omawianej sprawie pozostawało, że w dniu 3 czerwca 2022r. w sprawie sygn. akt IV P 102/21 Sąd Rejonowy w Giżycku orzekł o przywróceniu powoda D. D. do pracy u pozwanego Nadleśnictwa B. na poprzednich warunkach pracy i płacy. Pod warunkiem podjęcia pracy zasądził nadto od pozwanego na rzecz powoda kwotę 17046,00 zł oraz kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Przedmiotem oceny Sądu w tej sprawie było dokonane wobec powoda oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika.

Powód w tej sprawie reprezentowany był przez profesjonalnego pełnomocnika, pozwany również.

O treści wydanego w dniu 3 czerwca 2022r. wyroku powód dowiedział się od swojego pełnomocnika. Od niego też dowiedział się powód o tym, że pracodawca złożył pisemny wniosek o pisemne uzasadnienie orzeczenia.

Taki wniosek złożyli pełnomocnicy obu stron.

Pełnomocnik pozwanego odpis pisemnego uzasadnienia otrzymał w dniu 9 sierpnia 2022r. Pełnomocnik powoda zaś – w dniu 5 sierpnia 2022r.

Od swojego pełnomocnika powód wiedział w jakim czasie winno być sporządzone uzasadnienie i jaki jest termin na złożenie apelacji. Miał nadto wiedzę co do daty, w której taką apelacją złożyć może pozwany.

Termin na złożenie apelacji upływał z dniem 23 sierpnia 2022r. a wobec jej niezłożenia wyrok uprawomocnił się w dniu 24 sierpnia 2022r.

/dowód: akta sprawy IV P 102/21 SR w Giżycku/

Jeszcze wcześniej, pismem z dnia 9 czerwca 2022r. powód złożył pozwanemu pisemne oświadczenie o gotowości niezwłocznego podjęcia pracy a do pozwanego wpłynęło ono w dniu 10 czerwca 2022r.

/dowód: kopia pisma powoda k. 23/

Pozwany w żaden sposób nie odpowiedział na pismo powoda z dnia 9 czerwca 2022r.

W kolejnych dniach powód oczekiwał na informacje co do biegu sprawy od swojego pełnomocnika. Sam ani nie dzwonił do Sądu ani nie próbował ustalać na jakim etapie znajduje się sprawa. W pełni polegał na działaniach swojego pełnomocnika. Wiedział od niego do jakiego dnia pozwany może złożyć apelację. Nie sprawdzał czy takowa została złożona a po kilku dniach od terminu w jakim mogło to się stać rozmawiała z pełnomocnikiem i ustalili, że ponowi powód swoje zgłoszenie gotowości do pracy.

Tak też się stało bowiem w dniu 9 września 2022r. powód powtórnie zgłosił gotowość podjęcia pracy.

Na pismo to zareagował pozwany, który w piśmie z dnia 16 września 2022r. wskazał, że brak jest podstaw prawnych do uwzględnienia wniosku w sprawie zgłoszenia gotowości i niezwłocznego podjęcia pracy uzasadniając to brakiem zgłoszenia gotowości niezwłocznego podjęcia pracy w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się wyroku sądu I instancji tj. do dnia 30 sierpnia 2022r.

W odpowiedzi powód wyjaśnił, że zgłosił gotowość podjęcia pracy dnia 10 czerwca 2022r. a więc w ciągu 7 dni od daty wydania wyrku. Natomiast pismo z dnia 9 września 2022r. było kolejnym oświadczeniem w związku z brakiem reakcji na poprzednie. Pismem z dnia 17 października 2022r. pozwany podtrzymał swoje stanowisko w związku z czym powód pismem z dnia 8 listopada 2022r. wezwał pozwanego do dopuszczenia go do pracy. Pozwany w piśmie z dnia 14 listopada 2022r. odmówił zatrudnienia powoda.

/dowód: kopie pism k. 24- 26, 28-31/

Powyżej opisany stan faktyczny, w ocenie Sądu, w sposób oczywisty wskazuje, że swoje zgłoszenie gotowości do podjęcia pracy powód złożył po terminie. Winien był to uczynić do dnia 31 sierpnia 2022r. Zrobił to w dniu 10 września 2022r.

Powód w takiej sytuacji winien wykazać, iż po jego stronie zaistniały przyczyny od niego niezależne a które spowodowały niezachowanie tego terminu.

Zdaniem jednak Sądu opisane wyżej okoliczności nie dają podstaw by uznać, że po stronie powoda można mówić o niezachowaniu terminu na zgłoszenie gotowości do pracy z przyczyn niezależnych od powoda.

Wypada w tym miejscu zaznaczyć, iż orzeczenie o przywróceniu do pracy na poprzednich warunkach samo w sobie nie reaktywuje stosunku pracy. Niezbędna jest jeszcze aktywność pracownika, która polega na zgłoszeniu gotowości niezwłocznego pojęcia pracy w terminie 7 dni od przywrócenia do pracy. Inaczej mówiąc, restytucja stosunku pracy na podstawie wyroku przywracającego pracownika do pracy nie następuje automatycznie. Jej warunkiem jest wyrażenie przez pracownika woli kontynuowania zatrudnienia. Zgłoszenie gotowości do pracy we wskazanym terminie jest zatem przesłanką skuteczności wyroku przywracającego do pracy. Odmowa pracodawcy uzasadniona rzeczywistym przekroczeniem terminu powoduje, że orzeczenie o przywróceniu do pracy staje się bezskuteczne. Początek terminu na zgłoszenie owej gotowości liczy się od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o przywróceniu pracownika do pracy (zob. wyr. SN z 12.7.2011 r., II PK 18/11, OSNP 2012, Nr 17–18, poz. 220). Jest to termin prawa materialnego i nie mają do niego zastosowania przepisy o przywróceniu terminu z art. 168–172 kpc.

Pracownik może jedynie wykazać, że pracodawca nie ma prawa odmowy ponownego zatrudnienia, gdy uchybienie tego terminu nastąpiło z przyczyn od niego niezależnych ( wyr. SN z 19.12.1997 r., I PKN 444/97, OSNAPiUS 1998, Nr 21, poz. 632).

Podkreślenia wymaga, że użyte w art. 48 kp określenie przyczyn niezachowania przez pracownika 7-dniowego terminu do zgłoszenia gotowości do pracy, do którego nie mają zastosowania zasady ogólne kpc odnoszące się do przywrócenia spóźnionego terminu, jest pojęciowo sformułowaniem szerszym niż brak winy w rozumieniu art. 168 § 1 kpc i pozwala na uwzględnienie nawet przyczyn zawinionych przez pracownika, jak np. nieznajomość terminu, tym bardziej gdy opóźnienie to nie jest nadmierne (zob. wyr. SA w Rzeszowie z 28.12.1993 r., III APr 31/93, OSA 1994, Nr 6, poz. 43).

Powtórzyć można za powodem, że przesłanka niezależności od pracownika przyczyn przekroczenia terminu z art. 48 § 1 kp jest pojęciem szerokim. Zwrot "przyczyny niezależne od pracownika" nie jest tożsamy ze zwrotem "przyczyny niezawinione przez pracownika". Rozważenie "przyczyn" przekroczenia terminu do zgłoszenia gotowości do pracy i ocena ich jako "niezależnych od pracownika" należy do sądu. Są to przesłanki trudne do jednoznacznego zdefiniowania i podlegają rozważeniu w okolicznościach konkretnej sprawy.

Co ważne jednak, zgłoszenie gotowości niezwłocznego podjęcia pracy, jako czynność prawa materialnego, nie jest objęta pełnomocnictwem procesowym i nie ma doń zastosowania wyrażane na gruncie art. 168 kpc stanowisko judykatury w kwestii ponoszenia przez stronę konsekwencji zaniedbań proceduralnych jej pełnomocnika (wyr. SN z 25.1.2017 r., II PK 320/15, L.).

W świetle powyższego za nieprzydatny w sprawie uznać należy przywoływany przez powoda wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13.12.2012 r.( II PK 61/12, MoPr 2013, Nr 5, s. 259), w którym stwierdzono, że za przyczynę niezależną od pracownika można uznać niepowiadomienie go przez pełnomocnika procesowego o wyroku przywracającym do pracy. Z taką sytuacją w sprawie nie mamy do czynienia. Powód wiedział dobrze jaki wyrok został wydany gdyż taką informację uzyskał od swojego pełnomocnika i znał termin w jakim może być złożona apelacja.

Fakt, iż powód w sprawie reprezentowany był przez profesjonalnego pełnomocnika nie wykluczał, zdaniem Sądu, obowiązku starannego działania po stronie powoda. To powód bowiem, skoro nie miał informacji o tym czy wyrok w sprawie jest prawomocny, winien był fakt ten ustalić. Mógł to uczynić w różny sposób – poprzez telefoniczny kontakt z sekretariatem wydziału pracy, poprzez kontakt telefoniczny z Biurem (...) czy też w końcu poprzez osobiste stawienie się w sądzie – w BOI lub w wydziale pracy – i pozyskanie stosownej informacji. Postawiony w pozwie argument o tym, iż z uwagi na sposób organizacji pracy w wydziale pracy utrudniał pozyskanie tej informacji jest dla Sądu całkowicie niezrozumiały a sam powód w żaden sposób zarzutu tego nie wyjaśnił. Co więcej, słuchany jako strona powód argument ten zupełnie pominął. Tym samym uznać go należało za chybiony i gołosłowny.

Na marginesie Sąd pragnie w tym miejscu wskazać, iż w sierpniu 2022r. sekretariat wydziału pracy funkcjonował i o żadnych przeszkodach w uzyskiwaniu informacji o stanie spraw czy szczególnym sposobie organizacji pracy sekretariatu mowy być nie może.

W takiej sytuacji Sąd doszedł do wniosku, iż powód nie wykazał żadnych niezależnych od niego przyczyn, które usprawiedliwiałyby uchybienie terminu na zgłoszenie gotowości podjęcia pracy. Przyczyną także z pewnością nie może być – jak podnosił to sam powód słuchany jako strona - przekonanie powoda o tym, że pozwany będzie odwoływał się od wyroku i oczekiwanie, że jego pełnomocnik zadzwoni do niego i przekaże odpowiednie informacje.

Wobec powyższego pozwany był uprawniony do tego by odmówić powodowi dopuszczenia do pracy a zatem powództwo należało oddalić.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Bożena Makowczenko