Sygnatura akt II AKa 353/22
Dnia 11 stycznia 2023 r.
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: SSA Bogusław Tocicki /spr./
Sędziowie: SA Andrzej Kot
SA Piotr Kaczmarek
SA Maciej Skórniak
SA Jerzy Skorupka
Protokolant: Joanna Rowińska
przy udziale Tomasza Błońskiego prokuratora (...)Prokuratury (...)we W.
po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2023 r.
sprawy:
1. D. N. (1)
oskarżonego z art. 258 § 1 kk, art. 148 § 3 kk i art. 163 § 1 pkt 1 kk i art. 163 § 3 kk i art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 § 1 kk, art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk
2. A. A. (1)
oskarżonego z art. 258 § 3 kk, art. 18 § 1 kk w zw. z art. 148 § 3 kk i art. 18 § 1 kk w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 kk i art. 18 § 1 kk w zw. z art. 163 § 3 kk i art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, art. 59 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 § 1 kk, art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk, art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk, art. 263 § 2 kk
3. T. M. (1)
oskarżonego z art. 258 § 1 kk, art. 18 § 1 kk w zw. z art. 148 § 3 kk i art. 18 § 1 kk w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 kk i art. 18 § 1 kk w zw. z art. 163 § 3 kk i art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 § 1 kk, art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk
4. J. D. (1)
oskarżonego z art. 148 § 3 kk i art. 163 § 1 pkt 1 kk i art. 163 § 3 kk w zw. z art. 10 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk
na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonych oraz prokuratora co do wszystkich oskarżonych |
od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu
z dnia 27 kwietnia 2022 r., sygn. akt III K 88/21
I. zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego A. A. (1) w ten sposób, że:
a) za postawę wymiaru kary orzeczonej za przestępstwo przypisane oskarżonemu A. A. (1) w punkcie I części rozstrzygającej (opisanego w punkcie I części wstępnej) przyjmuje przepis art. 258 § 3 k.k. oraz art. 60 § 3 k.k. oraz art. 60 § 6 pkt 2 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 31 lipca 2009r.;
b) opis przestępstwa przypisanego oskarżonemu A. A. (1) w punkcie II części rozstrzygającej (opisane w punkcie II części wstępnej) uzupełnia o ustalenie, że oskarżony działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, eliminując z jego opisu, że nieletni J. D. (1) był objęty odrębnym postępowaniem oraz ustalenie, że 5 gramów heroiny stanowi znaczną ilość środka odurzającego i czyn ten kwalifikuje z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 2 i 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. oraz art. 163 § 3 k.k., a także art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 (Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533), a nadto na podstawie art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k. według opisanego wyżej stanu prawnego wymierza oskarżonemu A. A. (1) za ten czyn karę 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności;
c) stwierdza, że środek karny pozbawienia praw publicznych z punktu III części rozstrzygającej został orzeczony w związku z popełnieniem przestępstwa przypisanego temu oskarżonemu w punkcie II części rozstrzygającej (opisanego w punkcie II części wstępnej) i za jego podstawę przyjmuje przepis art. 40 § 2 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r.;
d) za postawę wymiaru kary orzeczonej za przestępstwo przypisane oskarżonemu A. A. (1) w punkcie VI części rozstrzygającej (opisane w punkcie III części wstępnej) przyjmuje przepisy art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. oraz art. 60 § 3 i 4 k.k. oraz art. 60 § 6 pkt 2 k.k. oraz art. 33 § 1 i 3 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 31 lipca 2009r.;
e) za postawę wymiaru kar orzeczonych za przestępstwo przypisane oskarżonemu A. A. (1) w punkcie IX części rozstrzygającej (opisane w punkcie IV części wstępnej) przyjmuje przepisy art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 3 k.k. oraz art. 60 § 3 i 4 k.k. oraz art. 60 § 6 pkt 1 k.k. oraz art. 33 § 1 i 3 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 marca 2008r.;
f) postawę wymiaru kary orzeczonej za przestępstwo przypisane oskarżonemu A. A. (1) w punkcie XII części rozstrzygającej (opisane w punkcie V części wstępnej) uzupełnia o przepisy art. 60 § 6 pkt 4 k.k. oraz art. 33 § 1 i 3 k.k. według aktualnego stanu prawnego;
g) na podstawie art. 575 § 2 k.p.k. stwierdza, że utraciła moc kara łączna wymierzona w punkcie XIII części rozstrzygającej;
h) na podstawie art. 435 k.p.k. wysokość wynagrodzenia należnego od Skarbu Państwa na rzecz obrończyni z urzędu oskarżonego A. A. (1), r.pr. M. M. (1), za postępowanie przed sądem pierwszej instancji, w miejsce kwoty wskazanej w punkcie XLI części rozstrzygającej, ustala na kwotę 4.907,70 (czterech tysięcy dziewięciuset siedmiu 70/100) złotych;
II. zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego T. M. (1) w ten sposób, że:
a) na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. uchyla zaskarżony wyrok co do przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 30 listopada 2008r., przypisanego oskarżonemu T. M. (1) w punkcie XV części rozstrzygającej (opisanego w punkcie V części wstępnej) i na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 101 § 1 pkt 3 k.k. oraz art. 632 pkt 2 k.p.k. postępowanie karne co do tego czynu umarza, obciążając Skarb Państwa kosztami postępowania w tej części;
b) opis przestępstwa przypisanego oskarżonemu T. M. (1) w punkcie XVI części rozstrzygającej (opisanego w punkcie VII części wstępnej) uzupełnia o ustalenie, że oskarżony działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, eliminując z jego opisu, że nieletni J. D. (1) był objęty odrębnym postępowaniem oraz ustalenie, że 5 gramów heroiny stanowi znaczną ilość środka odurzającego i czyn ten kwalifikuje z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 2 i 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. oraz art. 163 § 3 k.k., a także art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 (Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533), a za podstawę wymiaru kary za to przestępstwo przyjmuje przepis art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k. według opisanego wyżej stanu prawnego;
c) stwierdza, że środek karny pozbawienia praw publicznych z punktu XVII części rozstrzygającej został orzeczony w związku z popełnieniem przestępstwa przypisanego temu oskarżonemu w punkcie XVI części rozstrzygającej (opisanego w punkcie VII części wstępnej) i za jego podstawę przyjmuje przepis art. 40 § 2 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r.;
d) za postawę wymiaru kary orzeczonej za przestępstwo przypisane oskarżonemu T. M. (1) w punkcie XX części rozstrzygającej (opisane w punkcie VIII części wstępnej) przyjmuje przepisy art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 65 § 1 k.k. oraz art. 33 § 1 i 3 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 30 listopada 2008r.;
e) na podstawie art. 575 § 2 k.p.k. stwierdza, że utraciła moc kara łączna wymierzona w punkcie XXIII części rozstrzygającej;
f) na podstawie art. 435 k.p.k. wysokość wynagrodzenia należnego od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu oskarżonego T. M. (1), adw. Ł. S., za postępowanie przed sądem pierwszej instancji, w miejsce kwoty wskazanej w punkcie XLI części rozstrzygającej, ustala na kwotę 1.808,10 (jednego tysiąca ośmiuset ośmiu 10/100) złotych;
III. zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego D. N. (1) w ten sposób, że:
a) na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. uchyla zaskarżony wyrok co do przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 24 lutego 2007r., przypisanego oskarżonemu D. N. (1) w punkcie XXIV części rozstrzygającej (opisane w punkcie IX części wstępnej) i na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 101 § 1 pkt 3 k.k. oraz art. 632 pkt 2 k.p.k. postępowanie karne co do tego czynu umarza, obciążając Skarb Państwa kosztami postępowania w tej części;
b) opis przestępstwa przypisanego oskarżonemu D. N. (1) w punkcie XXV części rozstrzygającej (opisanego w punkcie X części wstępnej) uzupełnia o ustalenie, że oskarżony działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, eliminując z jego opisu, że nieletni J. D. (1) był objęty odrębnym postępowaniem oraz ustalenie, że 5 gramów heroiny stanowi znaczną ilość środka odurzającego i czyn ten kwalifikuje z art. 148 § 2 i 3 k.k. oraz art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. oraz art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 (Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533), a za podstawę wymiaru kary za to przestępstwo przyjmuje przepis art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k. według opisanego wyżej stanu prawnego;
c) stwierdza, że środek karny pozbawienia praw publicznych z punktu XXVI części rozstrzygającej został orzeczony w związku z popełnieniem przestępstwa przypisanego temu oskarżonemu w punkcie XXV części rozstrzygającej (opisanego w punkcie X części wstępnej) i za jego podstawę przyjmuje przepis art. 40 § 2 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r.;
d) za postawę wymiaru kar orzeczonych za przestępstwo przypisane oskarżonemu D. N. (1) w punkcie XXIX części rozstrzygającej (opisane w punkcie XI części wstępnej) przyjmuje przepisy art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 65 § 1 k.k. oraz art. 33 § 1 i 3 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 23 lutego 2007r.;
e) na podstawie art. 575 § 2 k.p.k. stwierdza, że utraciła moc kara łączna wymierzona w punkcie XXXII części rozstrzygającej;
f) wysokość wynagrodzenia należnego od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu oskarżonego D. N. (1), adw. P. S. (1), za postępowanie przed sądem pierwszej instancji, w miejsce kwoty wskazanej w punkcie XLI części rozstrzygającej, ustala na kwotę 4.907,70 (czterech tysięcy dziewięciuset siedmiu 70/100) złotych;
IV. zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego J. D. (1) w ten sposób, że:
a) opis przestępstwa przypisanego oskarżonemu J. D. (1) w punkcie XXXIII części rozstrzygającej (opisane w punkcie XII części wstępnej) uzupełnia o ustalenie, że oskarżony działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie i czyn ten kwalifikuje z art. 148 § 2 i 3 k.k. oraz art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz w zw. z art. 10 § 2 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 (Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533), a za podstawę wymiaru kary za to przestępstwo przyjmuje przepis art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i art. 10 § 2 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k. według opisanego wyżej stanu prawnego;
b) stwierdza, że środek karny pozbawienia praw publicznych z punktu XXXIV części rozstrzygającej został orzeczony w związku z popełnieniem przestępstwa przypisanego temu oskarżonemu w punkcie XXXIII części rozstrzygającej (opisanego w punkcie XII części wstępnej) i za jego podstawę przyjmuje przepis art. 40 § 2 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r.;
V. w pozostałej części zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonych: A. A. (1), T. M. (1), D. N. (1) i J. D. (1) utrzymuje w mocy;
VI. na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 4 lutego 2020r., łączy kary jednostkowe pozbawienia wolności orzeczone w stosunku do oskarżonego A. A. (1) w punktach: I i IX części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku oraz w punkcie I b niniejszego wyroku i wymierza mu karę łączną 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności, na poczet której – na podstawie art. 63 § 1 k.k. – zalicza mu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w niniejszej sprawie od dnia 12 grudnia 2021r. do dnia 11 stycznia 2023 r.
VII. na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 88 łączy kary jednostkowe pozbawienia wolności orzeczone w stosunku do oskarżonego T. M. (1) w punktach: XVI i XX części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku i wymierza mu karę łączną 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności;
VIII. na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., łączy kary jednostkowe pozbawienia wolności orzeczone w stosunku do oskarżonego D. N. (1) w punktach: XXV i XXIX części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku i wymierza mu karę łączną 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności, na poczet której – na podstawie art. 63 § 1 k.k. – zalicza mu okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w tej sprawie:
a) od dnia 26 listopada 2019r. do dnia 21 sierpnia 2020r.;
b) od dnia 27 sierpnia 2020r., do dnia 9 września 2020r.;
c) od dnia 24 września 2020r. do dnia 11 marca 2021r.;
IX. zasądza od oskarżonych: A. A. (1), T. M. (1), D. N. (1) i J. D. (1) na rzecz oskarżyciela posiłkowego P. Ż. (1) poniesione przez niego koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym, od każdego z wymienionych oskarżonych w wysokości po 300,- (trzysta) złotych;
X. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokatów: P. S. (1) i Ł. S. po 1.200,- (jednym tysiącu dwieście) złotych, w tym podatek VAT, tytułem nieopłaconej obrony z urzędu udzielonej oskarżonym: D. N. (1) i T. M. (1) w postępowaniu odwoławczym;
XI. zwalnia oskarżonych: A. A. (1), T. M. (1), D. N. (1) i J. D. (1) od ponoszenia przypadających na nich kosztów postępowania odwoławczego, w tym od opłat za drugą instancję, obciążając Skarb Państwa wydatkami tego postępowania.
Mimo wymogów określonych w przepisie art. 99a § 1 k.p.k., a także w przepisach Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 listopada 2019r. w sprawie wzorów formularzy uzasadnień wyroków oraz sposobu ich wypełniania (Dz.U z 2019r. poz. 2349), w niniejszej sprawie odstąpiono od opracowania uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego na formularzu UK, sporządzając uzasadnienie wyroku w sposób tradycyjny. Odstępstwo od tej zasady podyktowane zostało koniecznością zagwarantowania stronom postępowania prawa do rzetelnego procesu, który obejmuje także postępowanie odwoławcze, a to w kontekście art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw i Podstawowych Wolności.
Było to podyktowane tym, że forma oraz treść formularza w realiach niniejszej sprawy skutkowałaby niemożnością dotrzymania konwencyjnego standardu rzetelnego procesu. Należy podzielić stanowisko Sądu Najwyższego przedstawione w wyroku z dnia 11 sierpnia 2020r. (sygn. akt I KA 1/20), w który to, w ślad za prof. P. H. (por. „Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Komentarz, tom I red. L. Garlicki, Warszawa 2010, str. 305-306) uznał, że „ wprawdzie prawo do dwuinstancyjnego rozpoznania sprawy karnej nie wynika wprost z art. 6 Konwencji, jest jednak oczywiste, że skoro w systemie prawa polskiego umieszczono prawo do zaskarżenia wyroku wydanego w pierwszej instancji, to takie państwo – strona Konwencji przewidując możliwość wniesienia apelacji od wyroku, musi zapewnić do niej skuteczny dostęp, a co za tym idzie musi gwarantować odpowiednimi instrumentami procesowymi rzetelność samego postępowania odwoławczego”, a w konsekwencji, iż „ aby nie doszło do naruszenia prawa strony do rzetelnego procesu sądowego (na etapie odwoławczym) opisanego w art. 6 ust. 1 EKPC, tak, jak jest on ujmowany i tłumaczony przez orzecznictwo (...), zwłaszcza że w systemie prawa polskiego istnieje nadzwyczajny środek zaskarżenia (kasacja), który może być oparty na naruszeniu prawa procesowego (w tym naruszeniu art. 433 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 457 § 3 k.p.k.), konieczne jest by kontrola ta w aspekcie standardu konwencyjnego realizowana była przez sąd odwoławczy, jak też i Sąd Najwyższy w ramach postępowania kasacyjnego”. Nie ulega przecież wątpliwości, iż kontrola ta może być dokonana jedynie poprzez zapoznanie się z argumentami sądu, przemawiającymi za przyjętym rozstrzygnięciem. Tym samym jakość uzasadnienia wyroku jest istotnym elementem prawa. Obligatoryjne nakazanie sporządzenia uzasadnień w formie formularzy (art. 99a § 1 k.p.k.), nie dawałoby w realiach niniejszej sprawy właściwego instrumentarium procesowego dla zrealizowania standardu prawa do rzetelnego procesu, gdyż niejednokrotnie, zwłaszcza w sprawach wieloosobowych i wielowątkowych, zarzuty ujęte w części wstępnej apelacji nie przystają do jej wniosków lub wykluczają się od strony formalnoprawnej, czy pozostają oderwane od wskazanej podstawy odwoławczej, bądź też formułowane są dopiero w uzasadnieniu.
W omawianej sprawie zakres podmiotowo-przedmiotowy sprawy, sposób sporządzenia apelacji (a przede wszystkim liczba zarzutów podniesionych w apelacjach), w odniesieniu do przedmiotu samej sprawy oraz tych elementów, które wskazywane przez autorów wniesionych środków odwoławczych nie były, lecz musiały być brane pod uwagę z urzędu, prowadzi do wniosku, że sporządzenie uzasadnienia na formularzu UK 2 skutkowałoby niemożnością rzetelnego i konkretnego ustosunkowania się w toku postępowania do każdego istotnego argumentu zawartego w apelacji stron, a przede wszystkim przedstawienia konkluzji, które dla stron byłyby czytelne i wskazywałyby w jaki sposób dany wniosek został wyprowadzony.
Uzasadnienie stanowiska tut. Sądu stanowią nadto orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego oraz (...). Zważyć bowiem należy, że w sytuacji, kiedy art. 91 ust. 2 Konstytucji RP stanowi, iż „ umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową” oraz wobec jednoczesnego stwierdzenia, że formularz nie pozwala na realizowanie obowiązku wynikającego z art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art. 433 § 1 i 2 k.p.k. zaniechanie sporządzenia uzasadnienia formularzowego okazało się konieczne.
Sporządzenie uzasadnienia wyroku w sposób tradycyjny znajduje oparcie w stanowisku Trybunału Konstytucyjnego wyrażonym w wyroku z dnia 19.12.2006r. w sprawie P 37/05 (OTK-A 2006/11/177). Stosowany zatem wprost przepis art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw i Podstawowych Wolności (Dz.U z 1993r., poz. 61, poz. 284 ze zm.) obliguje sąd drugiej instancji do odniesienia się w uzasadnieniu wyroku do każdego istotnego – na tle konkretnej sprawy – argumentu. Tym samym brak odniesienia do takiej argumentacji stanowi o naruszeniu standardu rzetelnego procesu (tak m.in. ETPC w wyroku z 9.12.199r. Riuz Torija przeciwko Hiszpanii, A. 303-A, w: M.A. Nowicki: „Europejski Trybunał Praw Człowieka, Orzecznictwo, tom 1, Zakamycze 2001, s. 515- 516 i SN w wyroku z 16.01.2007r., sygn. akt V KK 328/06, z 6.04.2011r., sygn. akt V KK 368/10 i inne). Podobne stanowisko przedstawił Trybunał Konstytucyjny na tle art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, wskazując że uzasadnienie orzeczeń jest decydującym komponentem prawa do rzetelnego procesu sądowego i podstawą kontroli zewnętrznej orzeczenia przez organ wyższej instancji, bowiem dokumentuje argumenty przemawiające za przyjętym rozstrzygnięciem (wyrok TK z 16.01.2006r., sygn. SK 30/05, OTK-A 2006, nr 1 poz. 2, teza 4.3 uzasadnienia).
Mając powyższe na uwadze, uwzględniając także stanowisko Trybunału Konstytucyjnego wyrażone w sprawie P 37/05 oraz Sądu Najwyższego przedstawione w sprawie I KA 1/20, formułujące obowiązek sądu odwoławczego do każdorazowej oceny, w związku z kategorycznym brzmieniem art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art. 433 § 1 i 2 k.p.k., czy w danej sprawie może sporządzić uzasadnienie swojego wyroku na formularzu UK 2, nie naruszając podstawowych gwarancji strony do rzetelnego procesu odwoławczego, Sąd Apelacyjny w sprawie omawianej odstąpił od sporządzenia uzasadnienia w formie przewidzianej w art. 99a § 1 k.p.k.
Prokurator (...) Prokuratury (...)we W. skierował do Sądu Okręgowego we Wrocławiu akty oskarżenia przeciwko:
1) A. A. (1) o to, że :
I. w okresie od połowy 2004r. do dnia 31 lipca 2009r. we W., założył i kierował zorganizowaną grupą przestępczą, w skład której wchodzili między innymi T. M. (1) ps. (...), D. N. (1), ps. (...) oraz inne ustalone i nieustalone osoby, zajmującą się nielegalnym wewnątrzwspólnotowym nabyciem środków odurzających i substancji psychotropowych z Holandii do Polski oraz obrotem na terenie Polski środków odurzających oraz substancji psychotropowych,
- tj. o przestępstwo z art. 258 § 3 k.k.;
II. w nocy z 23 na 24 lutego 2007r. we W., działając na zlecenie innej ustalonej osoby, wspólnie i w porozumieniu z T. M. (1), ps. (...) oraz w ramach kierowanej zorganizowanej grupy przestępczej, działając z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia mieszkańców lokalu przy ulicy (...) we W. i wykorzystując uzależnienie od siebie i T. M. (1) - D. N. (1) i objętego odrębnym postępowaniem karnym nieletniego J. D. (1) w związku z udziałem tych osób w zorganizowanej grupie przestępczej kierowanej przez A. A. (1) i związanymi z tym rozliczeniami wynikającymi z obrotu znacznych ilości środków odurzających w postaci heroiny, polecił D. N. (1) i objętemu odrębnym postępowaniem karnym nieletniemu J. D. (1) spowodowanie pożaru mieszkania nr (...) mieszczącego się w budynku wielorodzinnym przy ulicy (...) we W. na skutek oblania łatwopalną substancją drzwi wejściowych do ww. mieszkania z wlaniem większości substancji do wnętrza tego mieszkania, a następnie podpalenia tej substancji, w wyniku czego śmierć na skutek zatrucia tlenkiem węgla ponieśli A. Ż., P. Ż. (2) oraz M. Ż. (1), a nadto tym samym czynem spowodowano pożar budynku przy ulicy (...) we W. zagrażający życiu wielu osób, a w tym lokatorom oraz innym osobom przebywającym w lokalach znajdujących się ww. budynku, a w tym: J. M., C. O., A. O., W. O., W. S. (1), M. S. (1), K. W. (1), D. W., J. J., M. S. (2), E. P., M. P. (1), D. P., P. P. (1), R. P. (1), S. P. (1), K. P., K. D., M. K. (1), P. W., A. W. (1), K. J. (1), A. J., M. Ś., K. K. (1) oraz mieniu w wielkich rozmiarach, w wyniku którego śmierć poniosła G. Ż., która w momencie spowodowania pożaru znajdowała się w budynku przy ulicy (...), poza lokalem mieszkalnym nr (...), czym działano na szkodę ww. osób fizycznych oraz właścicieli lokali mieszkalnych i użytkowych usytuowanych w kamienicy przy ulicy (...) we W.: R. M., H. B., J. M., B. P., J. i M. P. (2), M. Ś. oraz Gminy W., w zamian za co działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i osobistej w nieustalonym okresie czasu w 2007r. we W. T. M. (1), ps. (...) udzielił działającym wspólnie D. N. (1) oraz objętemu odrębnym postępowaniem karnym małoletniemu J. D. (1) znaczne ilości środka odurzającego w postaci heroiny w ilości 5 gramów, której połowę wartości sfinansował A. A. (1),
- tj. o przestępstwo z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 3 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 3 k.k. i art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.;
III. w okresie od połowy 2003 r. do dnia 31 lipca 2009 r. we W., działając samodzielnie oraz w ramach kierowanej zorganizowanej grupy przestępczej kierowanej, krótkich odstępach czasu z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wbrew przepisom art. 33-35 i 37 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, uczestniczył w obrocie znacznej ilości środków odurzających w postaci ziela konopi innych niż włókniste (marihuany) w ilości nie mniejszej niż 34.300 gramów stanowiących nie mniej niż 343.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości 857.500 złotych, w postaci heroiny w łącznej ilości nie mniejszej niż 4.405 gramów stanowiących nie mniej niż 44.050 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 881.000 złotych, w postaci haszyszu w łącznej ilości nie mniejszej niż 6.600 gramów stanowiących nie mniej niż 66.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 132.000 złotych, a także znacznych ilości substancji psychotropowych w postaci amfetaminy w ilości nie mniejszej niż 4.500 gramów stanowiących nie mniej niż 45.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 90.000 złotych oraz w postaci tabletek ecstazy w ilości 1800 sztuk o łącznej wartości nie mniejszej niż 9.000 złotych, w ten sposób, że nabywał od różnych osób ww. środki odurzające oraz substancje psychotropowe, a następnie zbywał je kolejnym osobom,
- tj. o przestępstwo z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.;
IV. w okresie od połowy 2004r. do dnia 29 marca 2008r. we W. oraz na terenie Holandii, wbrew przepisom ustawy, działając w ramach kierowanej zorganizowanej grupy przestępczej, a także wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami dokonał wewnątrzwspólnotowego nabycia z terytorium Holandii na terytorium Polski, znacznych ilości środków odurzających w postaci ziela konopi innych niż włókniste (marihuany) w ilości nie mniejszej niż 6.500 gramów stanowiących nie mniej niż 65.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 162.500 złotych, w postaci heroiny w łącznej ilości nie mniejszej niż 500 gramów stanowiących nie mniej niż 5.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 90.000 złotych oraz znacznych ilości substancji psychotropowych w postaci 1.000 gramów (...) (methaamfetaminy) stanowiących nie mniej niż 10.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 200.000 złotych, w postaci amfetaminy w ilości nie mniejszej niż 50 gramów stanowiących nie mniej niż 500 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 1.000 złotych, w ten sposób, że organizował niezbędne środki finansowe, nabywał narkotyki na terenie Holandii, a następnie wspólnie z innymi osobami przewoził do Polski ww. narkotyki, po czym po poporcjowaniu wprowadzał je do obrotu na terenie W.,
- tj. o przestępstwo z art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii i art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.;
V. w okresie od początku kwietnia 2009r. do 4 lutego 2020r., we W., bez wymaganego zezwolenia, posiadał broń palną w postaci pistoletu B.model (...)kal. (...) mm nr (...) produkcji belgijskiej, w ten sposób, że ww. broń nabył za kwotę nie mniejszą niż 2.000 złotych od innej osoby, a następnie ww. broń ukrył, w ten sposób, że zakopał ją w parku na terenie szpitala (...)przy ulicy (...) we W.,
- tj. o przestępstwo z art. 263 § 2 k.k.;
2) T. M. (1) o to, że :
VI. w okresie od 8 lipca 2006 r. do 30 listopada 2008 r. we W. brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej kierowanej przez A. A. (1), ps. (...), w skład, której wchodzili między innymi D. N. (1) oraz inne ustalone i nieustalone osoby, zajmującej się nielegalnym wewnątrzwspólnotowym nabyciem środków odurzających z Holandii do Polski oraz obrotem na terenie Polski środków odurzających oraz substancji psychotropowych,
- tj. o przestępstwo z art. 258 § 1 k.k.;
VII. w nocy z 23 na 24 lutego 2007r. we W., działając na zlecenie innej ustalonej osoby, wspólnie i w porozumieniu z A. A. (1) oraz w ramach zorganizowanej grupy przestępczej kierowanej przez A. A. (1), działając z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia mieszkańców lokalu przy ulicy (...) we W. i wykorzystując uzależnienie od siebie i A. A. (1) - D. N. (1) i objętego odrębnym postępowaniem karnym nieletniego J. D. (1) w związku z udziałem tych osób w zorganizowanej grupie przestępczej kierowanej przez A. A. (1) i związanymi z tym rozliczeniami wynikającymi z obrotu znacznych ilości środków odurzających w postaci heroiny, polecił D. N. (1) i objętemu odrębnym postępowaniem karnym nieletniemu J. D. (1) spowodowanie pożaru mieszkania nr (...) mieszczącego się w budynku wielorodzinnym przy ulicy (...) we W. na skutek oblania łatwopalną substancją drzwi wejściowych do ww. mieszkania z wlaniem większości substancji do wnętrza tego mieszkania, a następnie podpalenia tej substancji, w wyniku czego śmierć na skutek zatrucia tlenkiem węgla ponieśli A. Ż., P. Ż. (2) oraz M. Ż. (1), a nadto tym samym czynem spowodowano pożar budynku przy ulicy (...) we W. zagrażający życiu wielu osób, a w tym lokatorom oraz innym osobom przebywającym w lokalach znajdujących się ww. budynku, a w tym: J. M., C. O., A. O., W. O., W. S. (1), M. S. (1), K. W. (1), D. W., J. J., M. S. (2), E. P., M. P. (1), D. P., P. P. (1), R. P. (1), S. P. (1), K. P., K. D., M. K. (1), P. W., A. W. (1), K. J. (1), A. J., M. Ś., K. K. (1) oraz mieniu w wielkich rozmiarach, w wyniku którego śmierć poniosła G. Ż., która w momencie spowodowania pożaru znajdowała się w budynku przy ulicy (...), poza lokalem mieszkalnym nr (...), czym działano na szkodę ww. osób fizycznych oraz właścicieli lokali mieszkalnych i użytkowych usytuowanych w kamienicy przy ulicy (...) we W.: R. M., H. B., J. M., B. P., J. i M. P. (2), M. Ś. oraz Gminy W., w zamian za co działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i osobistej w nieustalonym okresie czasu w 2007r. we W. udzielił działającym wspólnie D. N. (1) oraz objętemu odrębnym postępowaniem karnym małoletniemu J. D. (1) znaczne ilości środka odurzającego w postaci heroiny w ilości 5 gramów, przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa, będąc uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieście Wydział II Karny sygn. akt II K 472/05 z dnia 17 czerwca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. nr 75 poz. 468 z późn. zmianami) na karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od dnia 6 stycznia 2006r. do dnia 7 lipca 2006r., z zaliczeniem okresów od dnia 22 października 2004r. do 23 października 2004r. oraz od dnia 29 października 2004r. do dnia 29 kwietnia 2005r.,
- tj. o przestępstwo z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 3 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 3 k.k. i art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.;
VIII. w okresie od dnia 8 lipca 2006r. do dnia 30 listopada 2008r. we W., działając samodzielnie oraz w ramach zorganizowanej grupy przestępczej kierowanej przez A. A. (1), ps. (...), w krótkich odstępach czasu z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wbrew przepisom art. 33-35 i 37 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, uczestniczył w obrocie znacznej ilości środków odurzających w postaci heroiny w łącznej ilości nie mniejszej niż 3.100 gramów stanowiących nie mniej niż 31.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 496.000 złotych, w postaci ziela konopi innych niż włókniste (marihuany) w łącznej ilości nie mniejszej niż 1.000 gramów stanowiących nie mniej niż 10.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 25.000 złotych, w postaci kokainy w łącznej ilości nie mniejszej niż 200 gramów stanowiących nie mniej niż 2000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 40.000 złotych oraz znacznych ilości substancji psychotropowych w postaci amfetaminy w ilości nie mniejszej niż 300 gramów stanowiących nie mniej niż 3000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 6.000 złotych, w ten sposób, że:
- w okresie do dnia 8 lipca 2006r. do dnia 30 listopada 2008r. we W., działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej nabywał od A. A. (1) oraz wspólnie z A. A. (1) nabywał od innych osób znaczne ilości środków odurzających w postaci 3.100 gramów heroiny oraz 1000 gramów marihuany oraz znaczne ilości substancji psychotropowych w postaci 300 gramów amfetaminy; które następnie zbywał innym osobom,
- w okresie od października 2007r. do września 2008r. we W., nabywał od M. W. ps. Kajman znaczne ilości środków odurzających w postaci 200 gramów kokainy nabywając jednorazowo od 10 do 30 gramów ww. środka odurzającego, które następnie zbywał innym osobom,
przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa, będąc uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieście Wydział II Karny sygn. akt II K 472/05 z dnia 17 czerwca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. nr 75 poz. 468 z późn. zmianami) na karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od dnia 6 stycznia 2006r. do dnia 7 lipca 2006r. z zaliczeniem okresów od dnia 22 października 2004r. do 23 października 2004r. oraz od dnia 29 października 2004r. do dnia 29 kwietnia 2005r.,
- tj. o przestępstwo z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.;
3) D. N. (1) o to, że :
IX. w okresie od 8 lipca 2006r. do 24 lutego 2007r. we W., brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej kierowanej przez A. A. (1), ps. (...), w skład której wchodzili między innymi T. M. (1), ps. (...) oraz inne ustalone i nieustalone osoby, zajmującej się nielegalnym wewnątrzwspólnotowym nabyciem środków odurzających z Holandii do Polski oraz obrotem na terenie Polski środków odurzających oraz substancji psychotropowych, tj. o czyn z art. 258§1 k.k.;
X. w nocy z 23 na 24 lutego 2007r. we W., działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej kierowanej przez A. A. (1) oraz na zlecenie A. A. (1) oraz T. M. (1), wspólnie i w porozumieniu z objętym odrębnym postępowaniem karnym nieletnim J. D. (1) z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia A. Ż., P. Ż. (2) oraz M. Ż. (1), to jest osób znajdujących się w lokalu przy ulicy (...), spowodował pożar mieszkania nr (...), w wyniku którego śmierć na skutek zatrucia tlenkiem węgla ponieśli A. Ż., P. Ż. (2) oraz M. Ż. (1), w ten sposób, że działając z objętym odrębnym postępowaniem karnym nieletnim J. D. (1) na skutek oblania substancją łatwopalną drzwi wejściowych do ww. mieszkania z wlaniem większości substancji do wnętrza mieszkania, a następnie podpalenia tej substancji spowodował ww. pożar, a nadto tym samym czynem spowodował pożar budynku przy ulicy (...) we W. zagrażający życiu wielu osób, a w tym lokatorom oraz innym osobom przebywającym w lokalach znajdujących się w budynku: J. M., C. O., A. O., W. O., W. S. (1), M. S. (1), K. W. (1), D. W., J. J., M. S. (2), E. P., M. P. (1), D. P., P. P. (1), R. P. (1), S. P. (1), K. P., K. D., M. K. (1), P. W., A. W. (1), K. J. (1), A. J., M. Ś., K. K. (1) oraz mieniu w wielkich rozmiarach, w wyniku którego śmierć poniosła G. Ż., która w momencie spowodowania pożaru znajdowała się w budynku przy ulicy (...), poza lokalem mieszkalnym nr (...), czym działał na szkodę ww. osób fizycznych oraz właścicieli lokali mieszkalnych i użytkowych usytuowanych w kamienicy przy ulicy (...) we W.: R. M., H. B., J. M., B. P., J. i M. P. (2), M. Ś. oraz Gminy W., w zamian za co w nieustalonym okresie czasu w 2007r. otrzymał i posiadał wspólnie z objętym odrębnym postępowaniem karnym nieletnim J. D. (1) znaczne ilości środków odurzających w postaci heroiny w ilości nie mniejszej niż 5 gramów,
- tj. o przestępstwo z art. 148 § 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. i art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.;
XII. w okresie od 8 lipca 2006r. do 23 lutego 2007r. we W., działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej kierowanej przez A. A. (1), ps. (...), w krótkich odstępach czasu z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wbrew przepisom art. 33-35 i 37 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, uczestniczył w obrocie znacznej ilości środków odurzających w postaci heroiny w łącznej ilości nie mniejszej niż 350 gramów stanowiących nie mniej niż 3500 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 56.000 złotych, w ten sposób, że nabywał od działających wspólnie i w porozumieniu T. M. (1) oraz A. A. (1) miesięcznie łącznie po 50 gramów heroiny w cenie 100 złotych za 1 gram, które następnie sprzedawał innym osobom w cenie nie mniejszej niż 160 złotych za 1 gram,
- tj. o przestępstwo z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.;
4) J. D. (1) o to, że :
XIII. w nocy z 23 na 24 lutego 2007r. we W., na zlecenie objętych odrębnym postępowaniem karnym A. A. (1) oraz T. M. (1), działając wspólnie i w porozumieniu z objętym odrębnym postępowaniem karnym D. N. (1), z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia A. Ż., P. Ż. (2) oraz M. Ż. (1), to jest osób znajdujących się w lokalu przy ulicy (...), spowodował pożar mieszkania nr (...), w wyniku, którego śmierć na skutek zatrucia tlenkiem węgla ponieśli A. Ż., P. Ż. (2) oraz M. Ż. (1), w ten sposób, że działając z objętym odrębnym postępowaniem karnym D. N. (1) spowodował ww. pożar na skutek oblania substancją łatwopalną drzwi wejściowych do ww. mieszkania z wlaniem większości substancji do wnętrza mieszkania, a następnie podpalenia tej substancji, a nadto tym samym czynem działając z zamiarem bezpośrednim spowodowania pożaru budynku przy ulicy (...) we W. zagrażającego życiu wielu osób, a w tym lokatorom oraz innym osobom przebywającym w lokalach znajdujących się ww. budynku, a w tym: J. M., C. O., A. O., W. O., W. S. (1), M. S. (1), D. W., K. W. (1), J. J., M. S. (2), E. P., M. P. (1), D. P., P. P. (1), R. P. (1), S. P. (1), K. P., G. P., K. D., M. K. (1), P. W., A. W. (2), K. J. (1), A. J., M. J., M. Ś., K. K. (1) oraz mieniu w wielkich rozmiarach, w wyniku którego śmierć poniosła G. Ż., która w momencie spowodowania pożaru znajdowała się w budynku przy ulicy (...), poza lokalem mieszkalnym nr (...), przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się jako nieletni, a okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste przemawiają za jego odpowiedzialnością na podstawie przepisów kodeksu karnego, zwłaszcza, że uprzednio stosowane środki wychowawcze w postaci nadzoru kuratora okazały się bezskuteczne, czym działał na szkodę ww. osób fizycznych oraz właścicieli lokali mieszkalnych i użytkowych usytuowanych w kamienicy przy ulicy (...) we W.: R. M., H. B., J. M., B. P., J. i M. P. (2), M. Ś. oraz Gminy W.,
- tj. o przestępstwo z art. 148 § 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. w zw. z art. 10 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.
Wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2022r. sygn. akt III K – 88/21Sąd Okręgowy we Wrocławiu orzekł następująco :
I. uznał oskarżonego A. A. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie I. części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 258 § 3 k.k. i za to na podstawie art. 258 § 3 k.k., przy zastosowaniu art. 60 § 3 k.k., wymierzył oskarżonemu A. A. (1) karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;
II. uznał oskarżonego A. A. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie II. części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 3 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 3 k.k. i art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu A. A. (1) karę 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności;
III. na podstawie art. 40 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego A. A. (1) pozbawienie praw publicznych na okres 6 (sześciu) lat;
IV. na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzekł od oskarżonego A. A. (1) na rzecz pokrzywdzonego P. Ż. (1) nawiązkę w kwocie 100.000 zł;
V. na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzekł od oskarżonego A. A. (1) na rzecz pokrzywdzonej W. S. (2) nawiązkę w kwocie 25.000 zł;
VI. uznał oskarżonego A. A. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie III. części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k., przy zastosowaniu art. 60 § 3 i 4 k.k., wymierzył oskarżonemu A. A. (1) karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 100 (stu) zł;
VII. na podstawie art. 45 § 1 k.k. orzekł od oskarżonego A. A. (1) na rzecz Skarbu Państwa przepadek równowartości korzyści majątkowych osiągniętej z popełnienia czynu opisanego w punkcie III. części wstępnej wyroku w kwocie 453.500 zł;
VIII. na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii, za czyn opisany w punkcie III. części wstępnej wyroku, orzekł od oskarżonego A. A. (1) na rzecz Stowarzyszenia (...) Oddział w B. (NIP (...)) nawiązkę w wysokości 5.000 zł;
IX. uznał oskarżonego A. A. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie IV. części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii i art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k., przy zastosowaniu art. 60 § 3 i 4 k.k., wymierzył oskarżonemu A. A. (1) karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności oraz karę 200 (stu) stawek dziennych grzywny przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 100 (stu) zł;
X. na podstawie art. 45 § 1 k.k. orzekł od oskarżonego A. A. (1) na rzecz Skarbu Państwa przepadek równowartości korzyści majątkowej osiągniętej z popełnienia czynu opisanego w punkcie IV. części wstępnej wyroku w kwocie 1.960.500 zł;
XI. na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii, za czyn opisany w punkcie IV. części wstępnej wyroku, orzekł od oskarżonego A. A. (1) na rzecz Stowarzyszenia (...) Oddział w B. (NIP (...)) nawiązkę w wysokości 10.000 zł;
XII. uznał oskarżonego A. A. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie V. części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 263 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 263 § 2 k.k., przy zastosowaniu art. 60 § 3 i 4 k.k., wymierzył oskarżonemu A. A. (1) karę 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 100 (stu) zł;
XIII. na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. art. 85a k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył jednostkowe kary pozbawienia wolności i wymierzył oskarżonemu A. A. (1) karę łączną 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności;
XIV. na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. art. 85a k.k. i art. 86 § 1 i 2 k.k. połączył jednostkowe kary grzywny i wymierzył oskarżonemu A. A. (1) karę łączną grzywny w wymiarze 300 (trzystu) stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 100 (stu) złotych;
XV. uznał oskarżonego T. M. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie VI. części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 258 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu T. M. (1) karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności;
XVI. uznał oskarżonego T. M. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie VII. części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 3 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 3 k.k. i art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu T. M. (1) karę 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności;
XVII. na podstawie art. 40 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego T. M. (1) pozbawienie praw publicznych na okres 6 (sześciu) lat;
XVIII. na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzekł od oskarżonego T. M. (1) na rzecz pokrzywdzonego P. Ż. (1) nawiązkę w kwocie 100.000 zł;
XIX. na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzekł od oskarżonego T. M. (1) na rzecz pokrzywdzonej W. S. (2) nawiązkę w kwocie 25.000 zł;
XX. uznał oskarżonego T. M. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie VIII. części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu T. M. (1) karę 6 (sześciu) lat pozbawienia wolności oraz karę 300 (trzystu) stawek dziennych grzywny przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 100 (stu) zł;
XXI. na podstawie art. 45 § 1 k.k. orzekł od oskarżonego T. M. (1) na rzecz Skarbu Państwa przepadek równowartości korzyści majątkowej osiągniętej z popełnienia czynu opisanego w punkcie VIII. części wstępnej wyroku w kwocie 567.000 zł;
XXII. na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii, za czyn opisany w punkcie VIII. części wstępnej wyroku, orzeka od oskarżonego T. M. (1) na rzecz Stowarzyszenia (...) Oddział w B. (NIP (...)) nawiązkę w wysokości 10.000 zł;
XXIII. na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. art. 85a k.k. i art. 86 § 1 i 2 k.k. połączył jednostkowe kary pozbawienia wolności i wymierzył oskarżonemu T. M. (1) karę łączną 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności;
XXIV. uznał oskarżonego D. N. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie IX. części wstępnej wyroku tj. przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 258 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu D. N. (1) karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;
XXV. uznał oskarżonego D. N. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie X. części wstępnej wyroku tj. przestępstwa z art. 148 § 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. i art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 148 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. wymierza oskarżonemu D. N. (1) karę 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności;
XXVI. na podstawie art. 40 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego D. N. (1) pozbawienie praw publicznych na okres 5 (pięciu) lat;
XXVII. na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzeka od oskarżonego D. N. (1) na rzecz pokrzywdzonego P. Ż. (1) nawiązkę w kwocie 100.000 zł;
XXVIII. na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzekł od oskarżonego D. N. (1) na rzecz pokrzywdzonej W. S. (2) nawiązkę w kwocie 25.000 zł;
XXIX. uznał oskarżonego D. N. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie XI. części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu D. N. (1) karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności oraz karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 50 (pięćdziesięciu) zł;
XXX. na podstawie art. 45 § 1 k.k. orzekł od oskarżonego D. N. (1) na rzecz Skarbu Państwa przepadek równowartości korzyści majątkowej osiągniętej z popełnienia czynu opisanego w punkcie XI. części wstępnej wyroku w kwocie 56.000 zł;
XXXI. na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii, za czyn opisany w punkcie VIII. części wstępnej wyroku, orzekł od oskarżonego D. N. (1) na rzecz Stowarzyszenia (...) Oddział w B. (NIP (...)) nawiązkę w wysokości 8.000 zł;
XXXII. na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. art. 85a k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył jednostkowe kary pozbawienia wolności i wymierzył oskarżonemu D. N. (1) karę łączną 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności;
XXXIII. uznał oskarżonego J. D. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie XII. części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 148 § 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. w zw. z art. 10 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 148 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. oraz art. 10 § 3 k.k. wymierzył oskarżonemu J. D. (1) karę 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności;
XXXIV. na podstawie art. 40 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego J. D. (1) pozbawienie praw publicznych na okres 5 (pięciu) lat;
XXXV. na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzekł od oskarżonego J. D. (1) na rzecz pokrzywdzonego P. Ż. (1) nawiązkę w kwocie 100.000 zł;
XXXVI. na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzekł od oskarżonego J. D. (1) na rzecz pokrzywdzonej W. S. (2) nawiązkę w kwocie 25.000 zł;
XXXVII. na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu A. A. (1) na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania od dnia 12 grudnia 2021r. do dnia 27 kwietnia 2022r.;
XXXVIII. na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu D. N. (1) na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania od dnia 26 listopada 2019r. do dnia 21 sierpnia 2020r., od dnia 27 sierpnia 2020r., do dnia 9 września 2020r., od dnia 24 września 2020r. do dnia 11 marca 2021r.;
XXXIX. na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu J. D. (1) na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania od dnia 21 maja 2021r. godz. 12:50 do dnia 22 stycznia 2022r.;
XL. zasądził solidarnie od oskarżonych: A. A. (1), T. M. (1), D. N. (1) i J. D. (1) na rzecz oskarżyciela posiłkowego P. Ż. (1) kwotę 3.512,88 zł brutto tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;
XLI. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz:
- radcy prawnego M. M. (1) kwotę 3.173,40 zł brutto,
- adwokata P. S. (1) kwotę 3.173,40 zł brutto,
- adwokata Ł. S. kwotę 738,- zł brutto,
tytułem nieopłaconej obrony z urzędu;
XLII. na podstawie art. 44 § 2 k.k. orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa poprzez pozostawienie w aktach sprawy dowodów rzeczowych opisanych w wykazie DRZ 123-127/21;
XLIII. zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych.
Powyższy wyrok zaskarżyli:
1) Prokurator (...) Prokuratury (...)we W., na niekorzyść wszystkich oskarżonych, a mianowicie:
a) wobec oskarżonego A. A. (1) :
- co do opisu znamion przypisanego w punkcie II części dyspozytywnej przestępstwa z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 3 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 3 k.k. i art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomani w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.;
- co do środka karnego – orzeczonego w punkcie III części dyspozytywnej wyroku;
- co do kary – w zakresie punktu XXXVII części dyspozytywnej wyroku dotyczącej zaliczenia na poczet kary łącznej pozbawienia wolności okresu tymczasowego aresztowania od dnia 12 grudnia 2021r. do dnia 27 kwietnia 2022r.;
b) wobec oskarżonego T. M. (1) :
- co do opisu znamion przypisanego w punkcie XVI części dyspozytywnej przestępstwa z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 3 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 3 k.k. i art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomani w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.;
- środka karnego – orzeczonego w punkcie XVII części dyspozytywnej wyroku;
- co do kary – orzeczonej za przypisane w punkcie XVI części dyspozytywnej wyroku przestępstwo, a konsekwencji kary łącznej orzeczonej w punkcie XXIII części dyspozytywnej wyroku;
c) wobec oskarżonego D. N. (1) :
- co do opisu znamion przypisanego w punkcie XXV części dyspozytywnej przestępstwa z art. 148 § 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. i art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomani w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.;
- co do kary – orzeczonej za przypisane w punkcie XXV części dyspozytywnej wyroku przestępstwo, a konsekwencji kary łącznej orzeczonej w punkcie XXXII części dyspozytywnej wyroku;
- co do środka karnego – orzeczonego w punkcie XXVI części dyspozytywnej wyroku;
d) wobec oskarżonego J. D. (1) :
- co do opisu znamion przypisanego w punkcie XXXIII części dyspozytywnej przestępstwa z art. 148 § 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. w zw. z art. 10 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.;
- co do kary – orzeczonej za przypisane w punkcie XXXIII części dyspozytywnej wyroku przestępstwo;
- co do środka karnego – orzeczonego w punkcie XXXIV części dyspozytywnej wyroku;
2) obrońca z wyboru oskarżonego A. A. (1), adw. O. G. (1) :
- w całości co do przestępstwa z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 3 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 3 k.k. i art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k., przypisanego oskarżonemu A. A. (1) w punkcie II części rozstrzygającej (opisanego w punkcie II. części wstępnej wyroku) oraz orzeczeń z tym związanych (punkty II i III części rozstrzygającej);
- w części dotyczącej wymierzonej oskarżonemu A. A. (1) kary łącznej 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności (punkt XIII części rozstrzygającej);
3) obrońca z urzędu oskarżonego T. M. (1), adw. Ł. S. – w całości co do tego oskarżonego;
4) obrońca z wyboru oskarżonego T. M. (1), adw. R. K. – w całości co do tego oskarżonego;
5) obrońca z urzędu oskarżonego D. N. (1), adw. P. S. (1) – w całości co do tego oskarżonego;
6) obrońca z wyboru oskarżonego J. D. (1), adw. P. M. – w całości co do tego oskarżonego.
Prokurator (...) Prokuratury (...)we W., powołując się na przepisy art. 438 pkt 1a, 3 i 4 k.p.k., zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
I. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, wyrażający się w błędnym ustaleniu przez Sąd I instancji, iż oskarżeni: A. A. (1), T. M. (1), D. N. (1) oraz J. D. (1) w zakresie przypisanych im przestępstw:
- A. A. (1) – przestępstwa z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 3 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 3 k.k. i art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. (punkt II części dyspozytywnej wyroku),
- T. M. (1) – przestępstwa z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 3 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 3 k.k. i art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. (punkt XVI części dyspozytywnej wyroku),
- D. N. (1) – przestępstwa z art. 148 § 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. i art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. (punkt XXV części dyspozytywnej wyroku),
- J. D. (1) – przestępstwa z art. 148 § 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. w zw. z art. 10 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. (punkt XXXIII części dyspozytywnej wyroku),
nie działali w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, podczas gdy prawidłowo dokonane ustalenia faktyczne w tym zakresie, w tym zwłaszcza odnoszące się do okoliczności przypisanego przestępstwa oraz motywacji, która kierowała oskarżonych przy popełnieniu przestępstwa uzasadnia przyjęcie, iż sprawcy działali w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, a w konsekwencji powyższego błędu obraza przepisu prawa materialnego wyrażonego w art. 40 § 1 i 2 kodeksu karnego poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie w zakresie wymierzonego oskarżonym: A. A. (1), T. M. (1), D. N. (1) oraz J. D. (1) środka karnego w postaci pozbawienia praw publicznych i orzeczenie wobec oskarżonych A. A. (1) i T. M. (1) tego środka karnego na okres 6 lat, a wobec oskarżonych D. N. (1) i J. D. (1) na okres 5 lat, pomimo nieuwzględnienia w opisie przypisanych oskarżonym ww. przestępstw, iż zostały one popełnione w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie;
II. rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec T. M. (1) kary w wymiarze 25 lat pozbawienia wolności za przypisane mu w punkcie XVI części dyspozytywnej wyroku przestępstwo art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 3 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 3 k.k. i art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. na skutek niedostatecznego uwzględnienia wagi i charakteru popełnionego przestępstwa, w tym niezwykle dużego ładunku społecznej szkodliwości, charakteru popełnionego czynu w szczególnie obciążających okolicznościach dotyczących sposobu działania i motywacji oskarżonego, którą była wyłącznie chęć utrzymania kontaktu ze S. P. (2) zaopatrującym oskarżonych T. M. (1) oraz A. A. (1) w dobrej jakości heroinę oraz właściwości i warunków osobistych sprawcy, a także sposobu życia oskarżonego przed i po popełnieniu przestępstwa, co przy prawidłowej ocenie sprawia, że orzeczoną karę 25 lat pozbawienia wolności uznać należy za rażąco łagodną, a tym samym niespełniającą przypisanych jej celów w zakresie prewencji ogólnej, jak i szczególnej oraz sprzeczną ze społecznym poczuciem sprawiedliwości;
III. rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec D. N. (1) kary 15 lat pozbawienia wolności za przypisane w punkcie XXV części dyspozytywnej wyroku przestępstwo z art. 148 § 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. i art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. na skutek niedostatecznego uwzględnienia wagi i charakteru popełnionego przestępstwa, w tym niezwykle dużego ładunku społecznej szkodliwości, charakteru popełnionego czynu w szczególnie obciążających okolicznościach dotyczących sposobu działania i motywacji oskarżonego, którą było otrzymanie 5 gramów heroiny o łącznej wartości wynoszącej nie więcej niż 500 złotych oraz właściwości i warunków osobistych sprawcy oraz sposobu życia oskarżonego przed i po popełnieniu przestępstwa, co przy prawidłowej ocenie sprawia, że orzeczoną karę pozbawienia wolności uznać należy za rażąco łagodną, a tym samym niespełniającą przypisanych jej celów w zakresie prewencji ogólnej, jak i szczególnej oraz sprzeczną ze społecznym poczuciem sprawiedliwości;
IV. rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec J. D. (1) kary 15 lat pozbawienia wolności za przypisane w punkcie XXXIII części dyspozytywnej wyroku przestępstwo z art. 148 § 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. w zw. z art. 10 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na skutek niedostatecznego uwzględnienia wagi i charakteru popełnionego przestępstwa, w tym niezwykle dużego ładunku społecznej szkodliwości, charakteru popełnionego czynu w szczególnie obciążających okolicznościach dotyczących sposobu działania i motywacji oskarżonego, którą było otrzymanie 5 gramów heroiny o łącznej wartości wynoszącej nie więcej niż 500 złotych oraz właściwości i warunków osobistych sprawcy oraz sposobu życia oskarżonego przed i po popełnieniu przestępstwa, co przy prawidłowej ocenie sprawia, że orzeczoną karę pozbawienia wolności uznać należy za rażąco łagodną, a tym samym niespełniającą przypisanych jej celów w zakresie prewencji ogólnej, jak i szczególnej oraz sprzeczną ze społecznym poczuciem sprawiedliwości;
V. obrazę przepisu prawa materialnego, tj. art. 63 § 1 k.k. poprzez błędne zaliczenie okresu tymczasowego aresztowania na poczet orzeczonej w punkcie XXXVII części dyspozytywnej wyroku kary łącznej pozbawienia wolności od dnia 12 grudnia 2021r. do dnia 27 kwietnia 2022r. podczas, gdy w podanym okresie oskarżony A. A. (1) odbywał karę pozbawienia wolności orzeczonej w innej sprawie, a co za tym idzie rzeczywisty okres pozbawienia wolności zaliczany jest na poczet aktualnie odbywanej kary pozbawienia wolności orzeczonej w innej sprawie.
Podnosząc powyższe zarzuty, Prokurator (...) Prokuratury (...)we W. wniósł o:
1) zmianę zaskarżonego wyroku w ten sposób, aby uwzględnić w opisie przestępstw przypisanych oskarżonym:
- A. A. (1) – przestępstwa z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 3 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 3 k.k. i art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.,
- T. M. (1) – przestępstwa z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 3 k.k. i art.18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 3 k.k. i art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.,
- D. N. (1) – przestępstwa z art. 148 § 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. i art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.,
- J. D. (1) – przestępstwa z art. 148 § 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. w zw. z art. 10 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,
iż zostały one dokonane w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie;
2) zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczonej w punkcie XVI części dyspozytywnej wyroku wobec T. M. (1) kary jednostkowej pozbawienia wolności za przypisane mu przestępstwo i wymierzenie na podstawie art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. – kary dożywotniego pozbawienia wolności, a w konsekwencji zmianę punktu XXIII części dyspozytywnej wyroku poprzez orzeczenie nowej kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze dożywotniego pozbawienia wolności;
3) zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczonej w punkcie XXV części dyspozytywnej wyroku wobec D. N. (1) kary jednostkowej pozbawienia wolności za przypisane mu przestępstwo i wymierzenie na podstawie art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. – kary 25 lat pozbawienia wolności, a w konsekwencji zmianę punktu XXXII części dyspozytywnej wyroku poprzez orzeczenie nowej kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze 25 lat pozbawienia wolności;
4) zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczonej w punkcie XXXIII części dyspozytywnej wyroku wobec J. D. (1) kary pozbawienia wolności za przypisane mu przestępstwo i wymierzenie na podstawie art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. – kary 25 lat pozbawienia wolności;
5) zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie punktu XXXVII części dyspozytywnej wyroku poprzez jego uchylenie.
Obrońca z wyboru oskarżonego A. A. (1), adw. O. G. (1) , zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
1) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, skutkujący niezastosowaniem art. 60 § 3 k.k. w zakresie czynu opisanego w punkcie II części wstępnej wyroku, w sytuacji gdy oskarżony, składając wyjaśnienia dotyczące wszystkich zarzucanych mu czynów, w tym zarzutu opisanego w punkcie II części wstępnej, spełnił wszystkie wskazane w naruszonym przepisie art. 60 k.k. warunki i Sąd był zobligowany do zastosowania wobec oskarżonego nadzwyczajnego złagodzenia kary;
2) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w zakresie znamion sprawstwa polecającego, mający wpływ na jego treść, skutkujący zastosowaniem art. 18 § 1 k.k. w zakresie czynu opisanego w punkcie II części wstępnej, w sytuacji gdy warunkiem odpowiedzialności A. A. (1) za zabójstwo A. Ż., P. Ż. (2). M. Ż. (1) i sprowadzenie pożaru zagrażającego życiu wielu osób, którego następstwem była śmierć G. Ż., może być wyłącznie jego pełna świadomość wszystkich znamion poleconego czynu, podczas gdy A. A. nie polecał nikomu realizacji zbrodni zabójstwa opisanej aktem oskarżenia, ani też nie polecał nikomu spowodowania pożaru skutkującego śmiercią;
3) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść poprzez przyjęcie, że oskarżony działał w zamiarze ewentualnym pozbawienia życia A. Ż., P. Ż. (2). M. Ż. (1), czym wypełnił znamiona czynu opisanego w art. 148 § 1 k.k. w sytuacji, gdy w działaniu oskarżonego brak było umyślności w postaci przewidywania i godzenia się na sprowadzenie pożaru oraz przewidywania i godzenia się na zabójstwo pokrzywdzonych;
4) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść poprzez przyjęcie, że oskarżony działał w zamiarze ewentualnym sprowadzenia zagrożenia życia i zdrowia oraz miał świadomość tragicznych jego konsekwencji, czym wypełnił znamiona czynu opisanego w art. 163 § 1 i 3 k.k. w sytuacji, gdy w działaniu oskarżonego brak było umyślności w postaci przewidywania i godzenia się na sprowadzenie pożaru oraz świadomość jego tragicznych konsekwencji w postaci zagrożenia życia i zdrowia wielu osób oraz śmierci G. Ż.;
5) obrazę przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 4 k.p.k., a polegające na tym, iż sąd orzekający wydając zaskarżony wyrok pominął w swej ocenie i nie uwzględnił dowodów i okoliczności korzystnych dla oskarżonego, a to m.in. wyjaśnień oskarżonego dotyczących zarzucanego mu czynu, w których wskazywał że miał wyłącznie świadomość i wiedzę tego, że polecenie nie przez niego przekazane, dotyczyło wyłącznie podpalenia samochodu celem zastraszenia pokrzywdzonych i nie miał nigdy zamiaru zabójstwa pokrzywdzonych ani sprowadzenie niebezpieczeństwa pożaru, wyrządzenia komukolwiek krzywdy czy też spowodowania czyjejkolwiek śmierci;
6) obrazę przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 7 k.p.k., które miało wpływ na treść orzeczenia, a polegające na tym, iż Sąd orzekający, wydając zaskarżony wyrok ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dowolnie z pominięciem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a w szczególności polegający m.in. na tym, że uznał działanie oskarżonego jako umyślne w zakresie przewidywania spowodowania śmierci pokrzywdzonych i działania wskazującego na godzenie się z takim skutkiem, w sytuacji gdy, ani na podstawie ustaleń dotyczących strony przedmiotowej ani podmiotowej nie można dokonać niebudzących wątpliwości ustaleń w tym Zakresie, albowiem oskarżony nie chciał i nie godził się nawet na żaden ze skutków obejmujących choćby nieznaczny uszczerbek na zdrowiu pokrzywdzonych, a równocześnie nie obejmował swoim zamiarem i nie posiadał wiedzy dotyczącej czynności wykonawczych które mieli zrealizować i zrealizowali współoskarżeni w sprawie;
7) obrazę przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 410 k.p.k. w zw. z art. 366 k.p.k. poprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych dla sprawy okoliczności, a to m.in. niebudzącego wątpliwości ustalenia momentu powstania u oskarżonego zamiaru popełnienia zbrodni zabójstwa;
8) obrazę przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 424 k.p.k. poprzez niewskazanie jakie fakty Sąd I Instancji uznał za udowodnione lub nie udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, a to odnośnie ustalenia w działaniu oskarżonego zamiaru ewentualnego dotyczącego zbrodni zabójstwa i równoczesne wykluczenie wyłącznie istnienia zamiaru ewentualnego popełnienia przestępstwa sprowadzenie pożaru następstwem którego była śmierć czworga pokrzywdzonych;
9) obrazę przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 424 k.p.k. poprzez niewyjaśnienie podstawy wyroku i okoliczności które Sąd miał na względzie przy wymiarze kary w kontekście przyjętej przez Sąd w jego części dyspozytywnej kwalifikacji prawnej z art. 60 § 3 i § 4 k.k.;
10) naruszenie przepisów prawa, a to art. 6 ust. 1 EKPCz (art. 91 ust. 2 Konstytucji RP) w zw. z art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art. 433 § 1 i 2 k.p.k. poprzez zastosowanie formularza, którego treść została ustalona w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 28.11.2019r. w sprawie wzorów formularzy uzasadnień wyroków oraz sposobu ich wypełniania (Dz.U. z 2019 r., poz. 2349), jako dokumentu, w którym miałoby się wykazać zrealizowanie obowiązku wynikającego z art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art. 433 § 1 i 2 k.p.k., co naruszyło prawo strony do rzetelnego procesu w. kontekście art. 6 ust. 1 EKPCz, albowiem jednym z wyznaczników standardu rzetelnego procesu jest wyraźne wskazanie w uzasadnieniu wyroku podstawy rozstrzygnięcia, czyli takie odniesienie się do materiału dowodowego ujawnionego w toku postępowania, które gwarantuje stronie możliwość stwierdzenia rzeczywistego skorzystania z prawa do rzetelnego procesu;
11) rażącą surowość kar jednostkowych i wymierzonej kary łącznej.
Podnosząc powyższe zarzuty, obrońca z wyboru oskarżonego A. A. (1), adw. O. G. (1) wniósł o:
1) zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie II części dyspozytywnej poprzez uniewinnienie oskarżonego od tego zarzutu;
2) z ostrożności procesowej – uznanie, że działanie oskarżonego wypełniło znamiona czynu z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 1 k.k. i wymierzenie mu za to, z uwzględnieniem dyrektyw zawartych w art. 60 k.k., adekwatnej do poziomu jego zawinienia kary;
3) w konsekwencji – zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie XIII części dyspozytywnej i wymierzenie mu kary łącznej w dolnych jej granicach;
4) ewentualnie – uchylenie powyższego wyroku i przekazanie niniejszej sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji.
Obrońca z urzędu oskarżonego T. M. (1), adw. Ł. S. , zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
I. naruszenie przepisów prawa procesowego, mające wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.pk. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę przeprowadzonych dowodów oraz nierozważenie wszystkich okoliczności sprawy, które przemawiały na korzyść oskarżonego, co w rezultacie doprowadziło do wadliwej oceny stanu faktycznego, w szczególności zaś do:
a) uznania, że oskarżony T. M. (1) zlecał D. N. (1) oraz J. D. (1) podpalenie mieszkania przy ul. (...) we W., podczas gdy materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia, że to T. M. (1), a nie A. A. (1) kontaktował się z D. N. (1) oraz J. D. (4) celem zorganizowania podpalenia mieszkania, w szczególności wobec zeznań D. N. (1),. który pierwotnie wskazywał wyłącznie na zlecenia dokonania podpalenia przez A. A. (1) i ostatecznie podtrzymał swoje stanowisko w tym zakresie, a zeznań A. A. (1) w tym zakresie nie można oceniać jako wiarygodnych;
b) uznania, że oskarżony T. M. (1), wiedział o planowanym podpaleniu mieszkania przy ul. (...) we W., podczas gdy oskarżony wskazywał, że słyszał wyłącznie o planie podpalenia samochodu P. i M. Ż. (2), skonfliktowanych ze S. P. (2), co potwierdził również w zeznaniach A. A. (1), a na fakt zlecenia podpalenia mieszkania przez T. M. (1) oraz A. A. (1) wskazują wyłącznie świadek incognito oraz D. N. (1) odpowiedzialny za podpalenie, który pierwotnie wskazywał wyłącznie jako zleceniodawcę A. A. (1) oraz ostatecznie pozostał przy takim stanowisku;
c) uznania, że T. M. (1) w rozmowie z L. W. przyznał się do zlecenia podpalenia mieszkania przy ul. (...) we W., podczas gdy z zeznań L. W. wynika wyłącznie, że posiada wiedzę o zleceniu takiego podpalenia przez A. A. (1);
d) uznania, że oskarżony brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej kierowanej przez A. A. (1), zajmującej się nielegalnym wewnątrzwspólnotowym nabyciem środków odurzających z Holandii do Polski oraz obrotem na terenie Polski środków odurzających oraz substancji psychotropowych, podczas gdy z całości materiału dowodowego wynika jedynie, że T. M. (1) kupował narkotyki i odsprzedawał je dalej, niemniej działanie to nie miało charakteru zorganizowanego, brak bowiem było stosunku kierownictwa oraz podporządkowania T. M. (1) względem kogokolwiek, ani innych podmiotów względem oskarżonego, tak też z materiału dowodowego nie wynika by T. M. (1) uzgadniać z kimkolwiek dalszą odsprzedaż narkotyków, podział ról, cen, miejsc sprzedaży, podziału terenów, a tym bardziej nie wynika by był świadom, że jest członkiem jakiejkolwiek grupy przestępczej;
e) uznania, że oskarżony T. M. (1) uczestniczył w obrocie znacznej ilości środków odurzających w postaci heroiny w łącznej ilości nie mniejszej niż 3.100 gramów stanowiących nie mniej niż 31.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 496.000 złotych, w postaci ziela konopi innych niż włókniste (marihuany) w łącznej ilości nie mniejszej niż 1.000 gramów stanowiących nie mniej nim 10.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 25.000 złotych, w postaci kokainy w łącznej ilości nie mniejszej niż 200 gramów stanowiących nie mniej niż 2.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 40.000 złotych oraz znacznych ilości substancji psychotropowych w postaci amfetaminy w ilości nie mniejszej niż 300 gramów stanowiących nie mniej niż 3.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 6.000 złotych, podczas gdy materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia takich ustaleń;
II. błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że w okresie od 8 lipca 2006r. do 30 listopada 2008r. kupował narkotyki od A. A. (1), a także przyjęcie że wobec tego w okresie tym uczestniczył w zorganizowanej grupie przestępczej, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że oskarżony zaprzestał kupowania narkotyków od A. A. (1) jeszcze przed listopadem 2018r.;
III. naruszenie przepisów prawa procesowego, mające wpływ na treść orzeczenia, a to naruszenie art. 4 k.p.k. w zw. z art. 170 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. w zw. z art. 199a k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego o przeprowadzenia badań wariograficznych w postępowaniu sądowym w stosunku do oskarżonego w sytuacji, gdy podejrzanymi o zlecenie podpalenia są zarówno T. M. (1) jak i A. A. (1), a materiał dowodowy nie daje wystarczających podstaw do ustalenia, który z nich dopuścił się zlecenia podpalenia mieszkania przy ul. (...) we W., a okoliczność ta ma istotne znaczenie dla ustalenia czy został popełniony czyn zabroniony;
IV. ewentualnie, z ostrożności, na wypadek nieuznania zasadności zarzutów I-III apelacji – rażącą niewspółmierność orzeczonej względem oskarżonego kary w punkcie XVI zaskarżonego wyroku, która to kara nie uwzględnia należycie okoliczności popełnionego czynu, a całość okoliczności sprawy w szczególności rola oskarżonego w udziale w podpaleniu mieszkania przy ul. (...) we W., jak również wewnętrzna sprawiedliwość wyroku wskazują, że zastosowanie kary łagodniejszego rodzaju wypełniło by cele zastosowania kary
V. ewentualnie, z ostrożności, na wypadek nieuznania zasadności zarzutów I-III apelacji – rażącą niewspółmierność orzeczonej względem oskarżonego kary w punktach: XV oraz XX zaskarżonego wyroku, podczas gdy okoliczności popełnionego czynu, a także wewnętrzna sprawiedliwość wyroku uzasadniają przypuszczenie, iż wymierzenie kary łagodniejszej zapewni przestrzegał porządku prawnego przez oskarżonego.
Podnosząc powyższe zarzuty, obrońca z urzędu oskarżonego T. M. (1), adw. Ł. S. wniósł o:
1) zmianę zaskarżanego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów opisanych VI oraz VII części wstępnej zaskarżonego wyroku;
2) zmianę zaskarżanego wyroku przez zmianę opisu czynu zarzucanego podejrzanemu w punkcie VIII części wstępnej wyroku, poprzez wyeliminowanie z opisu czynu działania w ramach zorganizowanej grupy przestępczej kierowanej przez A. A. (1) ps. (...) oraz uczestniczenia w obrocie znacznej ilości środków odurzających w postaci ziela konopi i kokainy oraz środków psychotropowych w postaci amfetaminy i w konsekwencji zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie XX wyroku poprzez orzeczenie kary w dolnych granicach zagrożenia;
3) ewentualnie – uchylenie wyroku oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji;
4) ewentualnie, w przypadku uwzględnienia zarzutów IV i V apelacji:
a) zmianę orzeczenia poprzez wymierzenie oskarżonemu kary łagodniejszego rodzaju za czyn opisany w punkcie VII części wstępnej zaskarżonego wyroku;
b) zmianę orzeczenia poprzez wymierzenie oskarżonemu kary niższej za czyny opisany w punktach: VI i VIII części wstępnej zaskarżonego wyroku.
5) przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu, wobec ich nieopłacenia przez oskarżonego, ani w całości, ani w części.
Obrońca z wyboru oskarżonego T. M. (1), adw. R. K. , powołując się na przepisy art. 438 pkt 2, 3 i 4 k.p.k., zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
1) naruszenie przepisów prawa procesowego, mające wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.pk. poprzez nieuwzględnienie przy wyrokowaniu całości okoliczności niniejszej sprawy i dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów, polegającej na:
a) uznaniu, że przedmiotem zlecenia ze strony S. P. (2) było podpalenie mieszkania należącego do rodziny Ż. a zamierzonym przez wymienionego efektem miało być pozbawienie życia osób, na których S. P. (2) zamierzał dokonać zemsty, co stoi w opozycji do relacjonowanej przez W. S. (2) reakcji S. P. (2), który dzwoniąc bezpośrednio po zdarzeniu do W. S. (2) płakał przez telefon i wyrażał swoje zadowolenie z faktu, że nic jej się nie stało;
b) bezpodstawnym uznaniu, że dowodem świadczącym o tym, iż przedmiotem podpalenia miały być drzwi od mieszkania pokrzywdzonych, są zeznania M. K. (2), która wskazywała, iż S. P. (2) zabierał córkę do siebie jedynie na wakacje i święta, co miałoby przemawiać za tym, że wyjazd A. P. do P. w dniu 23 lutego 2007r. miał związek z planowanym podpaleniem, w sytuacji, gdy świadek M. K. (2) zeznając na rozprawie wskazała, że A. P. jeździła do P. bardzo często;
c) uznaniu, że oskarżony T. M. (1) zlecił D. N. (1) oraz J. D. (1) podpalenie mieszkania przy ul. (...) we W., podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do jednoznacznego przyjęcia, by przedmiotem zlecenia było podpalenie mieszkania, a nadto by to T. M. (1), a nie A. A. (1) zlecał popełnienie przestępstwa na szkodę rodziny Ż. w szczególności wobec wyjaśnień D. N. (1), którego depozycje ewoluowały w toku postępowania: w jednej z przyjętych przez oskarżonego wersji (uznanej przez Sąd za wiarygodną) oskarżony D. N. wskazywał, iż nie posiada on wiedzy co do przedmiotu zlecenia, albowiem zlecenie to od T. M. (1) przyjął J. D. (1), zaś D. N. (1) nie był uczestnikiem ich rozmowy w przedmiocie zakresu zlecenia;
d) uznanie, że T. M. (1) w rozmowie z L. W. przyznał się do zlecenia podpalenia mieszkania przy ul. (...) we W., podczas gdy z zeznań L. W. wynikało, że T. M. (1) mówił mu o podpaleniu dokonanym przez A. A. (1), co miało uwiarygodnić A. w ramach grupy przestępczej kierowanej przez L. W., nadto zaś pominięcie faktu, że podpalenie to, zgodnie z opisem L. W. dotyczyło innego zdarzenia, które miało miejsce w okolicach Z.; Sąd pominął jednocześnie fakt, że w toku wyjaśnień i zeznań złożonych w sprawie III K 179/15 Sądu Okręgowego we Wrocławiu L. W. pomawiał T. M. (1) o popełnienie szeregu przestępstw związanych z używaniem broni palnej, usiłowania zabójstw, etc., które to depozycje nie miały żadnego potwierdzenia w zgromadzonym w tamtej sprawie materiale dowodowym, co świadczy jednoznacznie o negatywnym nastawieniu L. W. do T. M. (1) i dążeniu do obciążenia go jak najpoważniejszymi zarzutami;
e) pominięciu przy dokonywaniu oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego depozycji złożonych przez K. W. (2), pomimo tego, że z zeznań i wyjaśnień wymienionego świadka jednoznacznie wynikało, że organizatorem podpalenia na zlecenie S. P. (2) był A. A. (1), albowiem świadek ten posiadał również wiedzę o innych planowanych podpaleniach mających zostać dokonanych na zlecenie S. P. (2), na które to podpalenia wskazywała świadek M. K. (2), a o których to podpaleniach K. W. (2) nie mógł mieć wiedzy z innych źródeł jako osoba niezaangażowana w sprawę, która spośród oskarżonych znała jedynie A. A. (1);
f) bezpodstawnym uznaniu, że A. A., T. M. (1), D. N. zgodnie zrelacjonowali, że podpalenia mieszkania przy ul. (...) dokonali wspólnie D. N. (1) i J. D. (4), podczas gdy T. M. (1) okoliczności takiej nie potwierdził w żadnym miejscu, wskazując, że wedle jego wiedzy, podpalenia dokonał D. N. (1);
g) bezpodstawnym uznaniu, że oskarżeni T. M. (1) oraz A. A. wskazywali, że byli wspólnie w P. po odbiór heroiny od S. P. (2), podczas gdy przesłuchiwany w charakterze podejrzanego T. M. (1) konsekwentnie twierdził, że S. P. (2) nie zna i jedynie domniemywał, że jeden raz zawiózł A. A. (1) do P. na spotkanie z mężczyzną, którym mógł być S. P. (2), przy czym T. M. (1) nie znał ani celu tego spotkania ani w nim nie uczestniczył;
h) pominięciu tego fragmentu depozycji składanych przez R. H. (1), w których świadek wskazał, że zleceniodawcą podpalenia dokonanego przez D. N. (1) był A. A. (1) ps. (...);
i) bezpodstawnym uznaniu, że D. N. (1) składając wyjaśnienia na rozprawie w dniu 15 września 2022r. wskazał, że zlecenie otrzymał wspólnie od T. M. i A. A. (1) (k. 13 uzasadnienia), podczas gdy z treści protokołu z rozprawy z dnia 15 września 2021r. nie wynika, by oskarżony N. takiego sformułowania użył;
j) uznaniu za wiarygodne jedynie tej wersji wyjaśnień złożonych przez D. N. (1), w których wskazuje jako bezpośredniego zleceniodawcę T. M. (1), pomimo tego, że wyjaśnienia D. N. w zakresie przyczyn zmiany pierwotnie wskazywanej przez niego wersji nie są wiarygodne, zaś dokonując rekonstrukcji stanu faktycznego sprawy Sąd posługuje się wyjaśnieniami oskarżonego w sposób jednostronny i wyrywkowy;
k) uznaniu za w pełni wiarygodne zeznań świadka incognito, pomimo tego, że Sąd deklarował swój sceptycyzm wobec zeznań świadków, którzy wiedzę o przedmiotowym podpaleniu mieli mieć „ ze słyszenia", co stało u podstaw oddalenia części wniosków dowodowych obrońcy, a zeznania tego świadka wskazują, że jego wiedza również jest wiedzą „ ze słyszenia" lub wręcz z plotek krążących wśród mieszkańców (...) osiedla (...);
2) naruszenie przepisów prawa procesowego, mające wpływ na treść orzeczenia, a to art. 170 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. w zw. z art. 199a k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego o przeprowadzenia badań poligraficznych oskarżonego T. M. (1) w postępowaniu sądowym, podczas gdy próby przeprowadzenia takich badań prokurator podjął w stosunku do oskarżonych A. A. (1) i D. N. (1) (opinia ta nie została przeprowadzona z uwagi na wskazane przez biegłego przeciwwskazania), badania tego wielokrotnie domagał się oskarżony, zaś przeprowadzenie tego badania mogłoby pozwolić na wykazanie braku związku oskarżonego z przypisywaną mu zbrodnią;
3) naruszenie przepisów prawa procesowego, mające wpływ na treść orzeczenia, a to art. 170 k.p.k. polegające na oddaleniu wniosków dowodowych obrońcy oskarżonego złożonych w pismach procesowych z: dnia 6 maja 2021r.; z dnia 14 października 2021r. (punkt 2); z dnia 9 listopada 2021r., pomimo, że przeprowadzenie tych dowodów było istotne z punktu widzenia linii obrony przyjętej przez T. M. (1), w szczególności dowody wnioskowane w piśmie obrońcy z dnia 6 maja 2021r. pozwoliłoby na ocenę działania oskarżonego w okresie przed datą postawienia mu zarzutów, co musiałoby rzutować na ocenę, czy oskarżony M. istotnie był zleceniodawcą podpalenia mieszkania przy ul. (...);
4) błąd w ustaleniach faktycznych leżących u podstaw wydanego w sprawie orzeczenia polegający na wadliwym uznaniu, że:
a) oskarżony T. M. (1) współtworzył między innymi wraz z A. A. (1) oraz D. N. (1) zorganizowaną grupę przestępczą, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie wskazuje na jakąkolwiek strukturę oraz hierarchiczne podporządkowanie istniejące pomiędzy wymienionymi osobami - T. M. (1) wskazywał, że nabywał od A. A. (1) heroinę, albowiem narkotyk nabywany od niego był dobrej jakości, a jego cena była atrakcyjna; zarazem T. M. (1) wskazał, że miał możliwość kupowania narkotyków od innych osób, co pozostawało poza zakresem zainteresowania A. A. (1);
który to błąd w konsekwencji doprowadził do wadliwego uznania, że:
b) T. M. (1) działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej uczestniczył w obrocie marihuaną i amfetaminą, przy czym ze zgormadzonego w sprawie materiału dowodowego, poza wyjaśnieniami skonfliktowanego z oskarżonym T. M. A. A. (1) nie wynika, by T. M. (1) uczestniczył w obrocie innymi narkotykami niż heroina;
5) z najdalej idącej ostrożności procesowej, na wypadek nieuwzględnienia powyższych zarzutów – rażącą niewspółmierność orzeczonej względem oskarżonego kary 25 lat pozbawienia wolności w sytuacji, gdy okoliczności sprawy w szczególności rola oskarżonego w udziale w podpaleniu mieszkania przy ul. (...) we W., wskazuje, że zastosowanie kary 25 lat pozbawienia wolności jawi się jako rażąco surowe;
Podnosząc powyższe zarzuty, obrońca z wyboru oskarżonego T. M. (1), adw. R. K., wniósł o:
a) uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów opisanych w punktach: VI oraz VII części wstępnej wyroku;
b) zmianę opisu czynu zarzucanego podejrzanemu w punkcie VIII części wstępnej wyroku poprzez wyeliminowanie z opisu czynu działania w ramach zorganizowanej grupy przestępczej kierowanej przez A. A. (1) ps. (...) oraz uczestniczenia w obrocie znacznej ilości środków odurzających w postaci ziela konopi innych niż włókniste i kokainy oraz środków psychotropowych w postaci amfetaminy i w konsekwencji zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie XX wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu za ten czyn kary 2 lat pozbawienia wolności oraz kary grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki na 20 złotych;
c) ewentualnie – w przypadku uznania za zasadne jedynie zarzutów wskazanych w punkcie 5 apelacji zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez wymierzenie oskarżonemu kary łagodniejszego rodzaju;
d) ewentualnie – uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Obrońca z urzędu oskarżonego D. N. (1), adw. P. S. (1) , powołując się na przepisy art. 438 pkt 1a, 2 i 3 k.p.k., a także art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k., zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
1) obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie:
a) art. 56 § 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (w brzmieniu obowiązującym poprzednio, tj. w dacie popełnienia przestępstwa) w zw. z art. 4 § 1 k.k., przez jego niezastosowanie, pomimo tego, że przepisy ustawy obowiązującej w czasie popełnienia przestępstwa były względniejsze dla oskarżonego;
b) art. 40 § 1 k.k. przez orzeczenie wobec oskarżonego D. N. (1) pozbawienia praw publicznych na okres 5 (pięciu) lat, pomimo braku podstaw do zastosowania przedmiotowego środka karnego wobec oskarżonego, tj. nie ustalenia przez Sąd I instancji jakoby oskarżony działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie;
c) art. 46 § 2 k.k. przez orzeczenie od oskarżonego D. N. (1) na rzecz pokrzywdzonego P. Ż. (1) nawiązki w kwocie 100.000 zł oraz orzeczenie od oskarżonego D. N. (1) na rzecz pokrzywdzonej W. S. (2) nawiązki w kwocie 25.000 zł, pomimo niewykazania przez w/w osoby poniesienia szkody w tej wysokości; ponadto P. Ż. (1) przesłuchany na rozprawie w dniu 3.11.2021r. zeznał, że: „ Wartość moich rzeczy to może 10-15 tys. zł". Tym samym Sąd I instancji bezpodstawnie orzekł na rzecz pokrzywdzonego P. Ż. (1) nawiązkę w wysokości 100.000 zł. Oprócz tego, Sąd I instancji nie wziął również pod uwagę, że mieszkania, które uległy zniszczeniu nie stanowiły własności w/w osób, a nadto ewentualna szkoda w/w osób mogła zostać już naprawiona przez ubezpieczyciela;
d) art. 45 § 1 k.k. przez orzeczenie od oskarżonego D. N. (1) na rzecz Skarbu Państwa przepadku równowartości korzyści majątkowej osiągniętej z popełnienia czynu opisanego w punkcie XI. części wstępnej wyroku w kwocie 56.000 zł, pomimo niewykazania, aby oskarżony z popełnienia czynu opisanego w punkcie XI. części wstępnej wyroku odniósł korzyść majątkową w tej wysokości, oraz aby obecnie dysponował środkami pieniężnymi w tej wysokości, co doprowadziło do tego, że Skarb Państwa stał się podmiotem prawa własności, które w ogóle nie istnieje;
e) art. 60 § 3 k.k. przez niezastosowanie wobec oskarżonego nadzwyczajnego złagodzenia kary, pomimo ujawnienia przez niego przed Prokuratorem informacji dotyczących osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz istotnych okoliczności jego popełnienia;
f) art. 70 ust. 4 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii przez orzeczenie od oskarżonego D. N. (1) na rzecz Stowarzyszenia (...) Oddział w B. (NIP (...)) nawiązki w wysokości 8.000 zł, pomimo niewykazania jakie okoliczności faktyczne przemawiały za koniecznością zastosowania takiego środka kompensacyjnego, a także niewzięcie pod uwagę przy orzeczeniu nawiązki w wysokości 8.000 zł, tego, że oskarżony popełniając zarzucane mu czyny był uzależniony od narkotyków;
g) § 11 ust. 1 pkt 2, ust. 2 pkt 5, oraz § 17 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.), przez jego niezastosowanie, pomimo tego, że przepisy przewidujące wynagrodzenie dla adwokata z urzędu w niższej wysokości niż w przypadku wynagrodzenia dla adwokata z wyboru są niezgodne z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 zdanie drugie i art. 92 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
h) § 4 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tekst jednolity: Dz.U. z 2019r., poz. 18), przez jego niezastosowanie, pomimo tego, że charakter sprawy, jej zawiłość, ilość czynności z udziałem oskarżonego w postępowaniu przygotowawczym (przesłuchań: 5), ilość rozpraw (15), czas trwania rozpraw, ilość zażaleń złożonych na postanowienia w przedmiocie przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania (12), a także zapoznanie się z obszernym materiałem dowodowym sprawy (kilkadziesiąt tomów akt), oraz czas trwania postępowania przygotowawczego i sądowego (2,5 roku), przemawiały za ustaleniem opłaty w wysokości 150%;
2) na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. przez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów, ocenę sprzeczną z zasadami prawidłowego rozumowania oraz z doświadczeniem życiowym, polegającą na odmowie dania wiary wyjaśnieniom oskarżonego w zakresie, w jakim wyjaśniał, że nie zdawał sobie sprawy, że wchodzi w skład zorganizowanej grupy przestępczej oraz w zakresie w jakim wyjaśniał, że nie przewidywał i nie godził się z tym, iż w wyniku podpalenia drzwi może dojść do pożaru całej kamienicy oraz śmierci kilku osób, pomimo tego, że wyjaśnienia te były logiczne i konsekwentnie wynikało z nich, że oskarżony nie wiedział, kto wchodził w skład grupy handlującej narkotykami, z uwagi na to, że T. M. (1) był jego kolegą, a jego relacje z A. A. (1) ograniczały się jedynie do zakupu narkotyków; oskarżony nie wiedział również czy w mieszkaniu nr (...) ktokolwiek się znajduje oraz nie wiedział jakie będą skutki podpalenia drzwi prowadzących do tego mieszkania, tj. że spowoduje to pożar całego mieszkania, a następnie rozprzestrzenienie się pożaru na cały budynek, co doprowadzi do śmierci kilku osób, oraz sprowadzenia zagrożenia życia i mienia wielkich rozmiarów; oskarżony podpalając drzwi do mieszkania nie przewidywał i nie godził się z możliwością wystąpienia w/w skutków; oskarżony nigdy nie był w mieszkaniu które podpalił, nie znał również rozmieszczenia pomieszczeń znajdujących się w mieszkaniu nr (...) budynku przy ul. (...) we W.; oskarżony nie wiedział z jakiego materiału wykonana jest wewnętrzna strona drzwi prowadzących do mieszkania nr (...), jaki jest rozkład pomieszczeń w tym mieszkaniu, kto i ile osób w nim aktualnie przebywa; oskarżony wylał na drzwi jedynie niewielką ilość benzyny i był zaskoczony tym, że od razu wybuchł ogień; nadto z reakcji oskarżonego po powzięciu przez niego informacji o skutkach podpalenia drzwi, tj. z podejmowanych prób samobójczych oraz z jego rozmów z innymi świadkami wynikało, że oskarżony nie godził się z tym co się stało;
3) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść tego orzeczenia, polegający na:
a) błędnym ustaleniu przez Sąd I instancji, że oskarżony popełniając czyn z art. 258 § 1 k.k. miał świadomość przynależności do zorganizowanej grupy przestępczej, oraz był jej członkiem, pomimo tego, że zachowanie oskarżonego miało jedynie charakter współdziałania z grupą; oskarżony nie wiedział, że taka zorganizowana grupa przestępcza istnieje;
b) błędnym ustaleniu przez Sąd I instancji, że oskarżony popełniając czyn opisany w punkcie X. części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 148 § 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. i art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k., miał świadomość, że czynność w postaci podpalenia drzwi do mieszkania przy pomocy łatwopalnej substancji, jaką jest benzyna może spowodować śmierć osób znajdujących się wewnątrz mieszkania oraz miał świadomość spowodowania pożaru stanowiącego zagrożenie również dla pozostałych osób znajdujących się w budynku przy ul. (...) we W.; pomimo tego, że oskarżony konsekwentnie wyjaśniał, że nie wiedział nawet czy w mieszkaniu nr (...) ktokolwiek się znajduje oraz nie wiedział również jakie będą skutki podpalenia drzwi prowadzących do tego mieszkania, tj. że spowoduje to pożar całego mieszkania, a następnie rozprzestrzenienie się pożaru na cały budynek, co doprowadzi do śmierci kilku osób, oraz sprowadzenia zagrożenia życia i mienia wielkich rozmiarów; oskarżony podpalając drzwi do mieszkania nie przewidywał i nie godził się z możliwością wystąpienia w/w skutków; oskarżony nigdy nie był w mieszkaniu które podpalił, nie znał również rozmieszczenia pomieszczeń znajdujących się w mieszkaniu nr (...) budynku przy ul. (...) we W.; oskarżony nie wiedział z jakiego materiału wykonana jest wewnętrzna strona drzwi prowadzących do mieszkania nr (...), jaki jest rozkład pomieszczeń w tym mieszkaniu, kto i ile osób w nim aktualnie przebywa; oskarżony wylał na drzwi jedynie niewielką ilość benzyny i był zaskoczony tym, że od razu wybuchł ogień; nadto z reakcji oskarżonego po powzięciu przez niego informacji o skutkach podpalenia drzwi, tj. z podejmowanych prób samobójczych oraz z jego rozmów z innymi świadkami wynikało, że oskarżony nie godził się z tym co się stało; a także błędnym ustaleniu przez Sąd I instancji, że oskarżony za udział w podpaleniu otrzymał narkotyki w ilości 5 gramów heroiny, pomimo tego, że oskarżony w dniu 26.11.2019r. złożył wyjaśnienia, z których wynika, iż nie otrzymał żadnych narkotyków za udział w podpaleniu;
4) na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. obrazę art. 101 § 1 pkt 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. przez uznanie oskarżonego za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie IX. części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. pomimo upływu 10 lat od czasu jego popełnienia (24.02.2007r.);
Podnosząc powyższe zarzuty, obrońca z urzędu oskarżonego D. N. (1), adw. P. S. (1) wniósł o:
1) uchylenie wyroku co do punkcie XXIV i umorzenie postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 101 § 1 pkt 3 k.k.; ewentualnie – uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu na podstawie art. 17 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k.;
2) zmianę wyroku co do pkt XXV przez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu na podstawie art. 17 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k.; ewentualnie wymierzenie oskarżonemu kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia przy skorzystaniu z dobrodziejstwa art. 60 § 3 k.k.;
3) zmianę wyroku co do pkt XXIX przez wyeliminowanie z opisu czynu działania oskarżonego w ramach zorganizowanej grupy przestępczej kierowanej przez A. A. (1), a następnie zakwalifikowanie tego czynu jako przestępstwa z art. 56 § 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (w brzmieniu obowiązującym poprzednio, tj. w dacie popełnienia przestępstwa, przewidującym zagrożenie karą pozbawienia wolności w wymiarze od 1 roku do lat 10) w zw. z art. 4 § 1 k.k., i wymierzenie oskarżonemu kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia przy skorzystaniu z dobrodziejstwa art. 60 § 3 k.k.;
4) co do punktu XXVI – uchylenie orzeczonego środka karnego;
5) co do punktu XXVII – uchylenie orzeczonego środka kompensacyjnego;
6) co do punktu XXVIII – uchylenie orzeczonego środka kompensacyjnego;
7) co do punktu XXX – uchylenie orzeczonego środka karnego;
8) co do punktu XXXI – uchylenie orzeczonego środka kompensacyjnego;
9) co do punktu XXXII – uchylenie orzeczenia o karze łącznej, ewentualnie zmianę wyroku przez wymierzenie kary łącznej przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji;
10) co do punktu XL – uchylenie tego rozstrzygnięcia w zakresie dot. oskarżonego D. N. (1);
11) co do punktu XLI – zmianę wyroku przez zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. S. (1) kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu w postępowaniu przygotowawczym oraz sądowym w wysokości przewidzianej w § 11 ust. 1 pkt 2, ust. 2 pkt 5, oraz § 17 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz. 1800 ze zm.), ewentualnie zmianę wyroku przez zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. S. (1) kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu w postępowaniu przygotowawczym oraz sądowym w wysokości przewidzianej w § 4 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tekst jednolity: Dz.U. z 2019r., poz. 18).
12) zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adwokata z urzędu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu w postępowaniu odwoławczym w wysokości przewidzianej w § 11 ust. 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz. 1800 ze zm.), ewentualnie w wysokości 150% opłat przewidzianych w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu; jednocześnie oświadczając, że koszty te nie zostały uiszczone, ani w całości, ani w części.
Obrońca z wyboru oskarżonego J. D. (1), adw. P. M. , powołując się na przepis art. 438 pkt 2 k.p.k., zaskarżonemu wyrokowi zarzucił: obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie:
1) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 k.p.k. i dokonanie dowolnej, a nic swobodnej oceny dowodu z zeznań współoskarżonego D. N. (1) poprzez badanie i uwzględnienie wyłącznie tych wyjaśnień, w których potwierdza udział J. D. (1) w podpaleniu mieszkania pokrzywdzonych, z pominięciem tych – na tle zasady in dubio pro reo – w których udziałowi oskarżonego J. D. (1) zaprzecza, przy czym podawana przez N. wersja jest tożsama z wersją oskarżonego D. w zakresie w jakim dotyczy braku udziału tego drugiego w podpaleniu drzwi oraz wiedzy o świadomości w tym zakresie
2) art. 424 § 1 k.p.k. polegające na braku precyzyjnego wskazania jakie fakty sąd uznał za udowodnione łub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku w sytuacji gdy sąd uznał oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa zabójstwa nie uzasadniając w sposób wymagany przepisami jakie okoliczności przekonały sąd do przyjęcia, iż swoim zachowaniem oskarżony wypełnił wszystkie znamiona tego przestępstwa.
Podnosząc powyższe zarzuty, obrońca z wyboru oskarżonego J. D. (1), adw. P. M., wniósł o:
1) zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego J. D. (1) od popełnienia zarzucanego mu czynu;
2) ewentualnie – uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
I. Apelacje wniesione przez obrońców oskarżonych: A. A. (1) (adw. O. G. (1)), T. M. (1) (adw. Ł. S. i adw. R. K.), D. N. (1) (adw. P. S. (1)) i J. D. (1) (adw. P. M.), zarówno w odniesieniu do zarzutów kwestionujących popełnienie przez nich przypisanych przestępstw, jak również w zakresie postawionych z ostrożności procesowej zarzutów rażącej niewspółmierności orzeczonych kary, nie zasługiwały na uwzględnienie.
Sąd Okręgowy we Wrocławiu w sposób wszechstronny i wnikliwy ocenił bowiem materiał dowodowy przedstawiony przez oskarżyciela publicznego i prawidłowo go zweryfikował w trakcie postępowania jurysdykcyjnego, z aktywnym udziałem stron i ich przedstawicieli procesowych. Taki sposób prowadzenia postępowania pozwolił na dokonanie ustaleń faktycznych, które generalnie nie zawierały błędów i dowolności.
Należało zdecydowanie odrzucić zarzuty obrazy prawa procesowego oraz błędów w ustaleniach faktycznych zawarte w apelacjach wniesionych na korzyść oskarżonych przez ich obrońców, a mianowicie co do: A. A. (1) (adw. O. G. (1)), T. M. (1) (adw. Ł. S. i adw. R. K.), D. N. (1) (adw. P. S. (1)) i J. D. (1) (adw. P. M.), gdyż przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy Sąd Okręgowy we Wrocławiu nie dopuścił się takich uchybień, jak wskazane w apelacjach obrońców oskarżonych, a jednocześnie respektował wszelkie zasady procesowe, w tym zasadę prawdy materialnej (art. 2 § 2 k.p.k.), zasadę bezstronności (art. 4 k.p.k.), zasadę in dubio pro reo (art. 5 k.p.k.), a także zasadę swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.). Dokonane w wyroku ustalenia faktyczne wolne są od błędów i uwzględniają całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy (art. 410 k.p.k.). Swoje stanowisko, Sąd Okręgowy we Wrocławiu uzasadnił w sposób na tyle prawidłowy i rzeczowy, nie pomijając żadnej z istotnych okoliczności, że uzasadnienie zaskarżonego wyroku w sposób rzeczowy odnosi się do najistotniejszych okoliczności sprawy, wypełnia wymogi określone w przepisie art. 424 k.p.k. i pozwala na kontrolę instancyjną zaskarżonego wyroku.
W dalszej części niniejszego uzasadnienia zostaną przedstawione konkretne argumenty, wskazujące na prawidłowość dokonanych przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu ocen materiału dowodowego oraz zasadność rozstrzygnięcia o skazaniu oskarżonych: A. A. (1), T. M. (1), D. N. (1) i J. D. (1) za przypisane im przestępstwa, jednak w tym miejscu warto jednak przywołać kilka uwag natury ogólnej, wskazującej, jaki charakter powinny mieć zarzuty obrazy prawa procesowego i błędów w ustaleniach faktycznych, mających wpływ na treść wydanego orzeczenia, aby mogły zostać uwzględnione przez sąd odwoławczy. Na tle wskazanych uwag ogólnych, dość jasno zostanie wykazane, że zarzuty przedstawione w apelacjach obrońców oskarżonych: A. A. (1) (adw. O. G. (1)), T. M. (1) (adw. Ł. S. i adw. R. K.), D. N. (1) (adw. P. S. (1)) i J. D. (1) (adw. P. M.), kryteriów tych nie spełniały i nie mogły zostać uwzględnione, a materiał dowody dawał w pełni podstawę do rozstrzygnięć podjętych przez Sąd I instancji.
Jak podkreślano w doktrynie, błąd w ustaleniach faktycznych ( error facti) przyjętych za podstawę orzeczenia to błąd, który wynika bądź to z niepełności postępowania dowodowego (tzw. błąd "braku"), bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów (błąd "dowolności"). Może on więc być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów (art. 7 k.p.k.), np. błąd logiczny w rozumowaniu, zlekceważenie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonującym, bezpodstawne pominięcie określonych twierdzeń dowodowych, oparcie się na faktach w istocie nieudowodnionych itd. (T. Grzegorczyk – Kodeks postępowania karnego. Komentarz, wyd. III, Zakamycze 2003,– s. 1133-1134).
Wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może ograniczać się wyłącznie do polemiki z ocenami dokonanymi przez Sąd I instancji, bez wskazania jakich konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego. Możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu, nie może prowadzić do wniosku o dokonaniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych. Wyraża to wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2005r. sygn. WA – 10/05: „ Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu a quo wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia, lecz musi zmierzać do wykazania jakich konkretnie uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego.
Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego nie na innych dowodach od tych, na których oparł się sąd pierwszej instancji (…) nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez ten sąd błędu w ustaleniach faktycznych.
Istota zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych nie może opierać się na odmiennej ocenie materiału dowodowego, innymi słowy mówiąc na forsowaniu własnego poglądu strony na tę kwestię. Stawiając tego rodzaju zarzut należy wskazać, jakich uchybień w świetle zgodności (lub niezgodności) z treścią dowodu, zasad logiki (błędność rozumowania i wnioskowania) czy sprzeczności (bądź nie) z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy dopuścił się w dokonanej przez siebie ocenie dowodów sąd pierwszej instancji” (OSNwSK 2005, z. 1, poz. 949 oraz poz. 947; podobnie T. Grzegorczyk – Kodeks postępowania karnego. Komentarz, , wyd. III, Zakamycze 2003 s. 1134 oraz P. Hoffmański, E. Sadzik, K. Zgryzek – Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. II, Warszawa 2007, s. 666-667).
W realiach niniejszej sprawy, poza polemiką z ustaleniach faktycznymi, w swoich apelacjach, obrońcy oskarżonych: A. A. (1) (adw. O. G. (1)), T. M. (1) (adw. Ł. S. i adw. R. K.), D. N. (1) (adw. P. S. (1)) i J. D. (1) (adw. P. M.), nie postawili zaskarżonemu wyrokowi rzeczowych zarzutów dotyczących niewłaściwego odczytania treści dowodów, błędów logicznego rozumowania i wnioskowania, a także sprzeczności ustaleń Sądu I instancji ze wskazaniami wiedzy i zasadami doświadczenia życiowego.
Nie można w żadnym wypadku doszukiwać się także naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.) w tym, że Sąd I instancji bardzo skrupulatnie oddzielał wyjaśnienia każdego z oskarżonych na poszczególnych etapach postępowania przygotowawczego i jurysdykcyjnego, analizując ich wiarygodność nie tylko na tle innych dowodów, lecz także na tle wiedzy każdego z oskarżonych o obciążających ich dowodach. Sąd Okręgowy we Wrocławiu starannie wskazywał, które z wyjaśnień oskarżonych: A. A. (1), T. M. (1), D. N. (1) i J. D. (1), były wiarygodne, a które nie spełniały takich kryteriów.
Jedną z konsekwencji obowiązywania zasady swobodnej oceny dowodów jest to, że nie ma reguły nakazującej całkowite uznanie wiarygodności lub jej braku określonego środka dowodowego. Wyrażają to w szczególności następujące, zachowując aktualność, orzeczenia Sądu Najwyższego:
1) w wyroku z dnia 28 marca 1974r. sygn. Rw – 152/74 stwierdzono: „ Kierując się przepisem art. 4 § 1 [ob. 7] k.p.k., sąd może określonym zeznaniom świadka lub wyjaśnieniom oskarżonego częściowo dać lub nie dać wiary, pod tym jednak warunkiem, że stanowisko swoje w sposób przekonujący uzasadni w konfrontacji z całokształtem zebranego materiału dowodowego. Sama zaś okoliczność, że świadek lub oskarżony dotychczas nienagannie się zachowywali albo przeciwnie - że dotychczasowy ich tryb życia był naganny, bez ustalenia innych okoliczności nie może stanowić o tym, że dane zeznanie lub wyjaśnienie jest albo nie jest wiarygodne” (OSNKW 1974, z. 7-8, poz. 154);
2) w wyroku z dnia 14 lipca 1975r. sygn. Rw – 323/75 stwierdzono: „ Z istoty wyrażonej w art. 4 § 1 [ob. 7] k .p.k. zasady swobodnej oceny dowodów wynika, że sąd realizując ustawowy postulat poczynienia ustaleń faktycznych odpowiadających prawdzie (art. 2 § 1 pkt 2 [ob. 2 § 2] k.p.k.) ma prawo uznać za wiarygodne zeznania świadka co do niektórych przedstawionych przezeń okoliczności i nie dać wiary zeznaniom tego samego świadka co do innych okoliczności - pod warunkiem że stanowisko sądu w kwestii oceny zeznań świadka zostanie należycie uzasadnione (OSNKW 1975, z. 9, poz. 133).
Właśnie konsekwencją obowiązywania zasady swobodnej oceny dowodów jest to, że nie ma reguły nakazującej całkowite uznanie wiarygodności lub jej braku określonego środka dowodowego. Mając powyższe na uwadze, stanowisko Sądu Okręgowego we Wrocławiu w zakresie wiarygodności wyjaśnień oskarżonego bezsprzecznie pozostawało pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k.
Jak wielokrotnie podkreślano w doktrynie i orzecznictwie, przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. wtedy, gdy: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.), stanowi wyraz rozważenia wszystkich tych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.), jest wyczerpujące i logiczne - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.). Akcentuje to szereg orzeczeń Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych (por. wyrok SN z 3.09.1998r. sygn. V KKN 104/98 – Prokuratura i Prawo 1999, nr 2, poz. 6; a także wyrok S.A. w Łodzi z 20.03.2002r. sygn. II AKa 49/02 – Prokuratura i Prawo 2004, nr 6, poz. 29). Wszystkim tym wymogom Sąd Okręgowy we Wrocławiu, nie naruszając także przepisu art. 5 § 2 k.p.k. nakładającego obowiązek rozstrzygania nie dających się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego. Swoje stanowisko Sąd I instancji uzasadnił wyczerpująco i przekonująco, wypełniając wymogi określone w przepisie art. 424 k.p.k., uwzględniając przy tym okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonych (art. 4 k.p.k.). Jak już m wskazano, uzasadnienie to pozwalało także na kontrolę instancyjną zaskarżonego wyroku.
Dla przejrzystości argumentacji i czytelności niniejszego uzasadnienia, w jego dalszej części zostaną przedstawione przeanalizowane szczegółowe oceny dowodowe oraz ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego we Wrocławiu, na tle poszczególnych zarzutów podniesionych przez obrońców wszystkich oskarżonych. Już teraz jednak należy stwierdzić, że uzasadnienie zaskarżonego wyroku w sposób wystarczająco szczegółowy i czytelny wykazało podstawy dowodowe uznania oskarżonych za winnych przypisanych im przestępstw.
II. W odniesieniu do zarzutów kierowania zorganizowaną grupą przestępczą przez oskarżonego A. A. (1) (przestępstwo z art. 258 § 3 k.k. zarzucone w punkcie I części wstępnej zaskarżonego wyroku i przypisane w punkcie I jego części rozstrzygającej), jak również udziału w tej zorganizowanej grupie przestępczej oskarżonych: T. M. (1) (przestępstwo z art. 258 § 1 k.k. zarzucone w punkcie VI części wstępnej zaskarżonego wyroku i przypisane w punkcie XV jego części rozstrzygającej) i D. N. (przestępstwo z art. 258 § 1 k.k. zarzucone w punkcie IX części wstępnej zaskarżonego wyroku i przypisane w punkcie XXIV jego części rozstrzygającej) , Sąd Okręgowy we Wrocławiu prawidłowo ustalił, że w okresie od połowy 2004r. do dnia 31 lipca 2009r. oskarżony A. A. (1), noszący w środowisku przestępczym pseudonim (...) założył we W. i kierował zorganizowaną grupą przestępczą, zajmującej się nielegalnym wewnątrzwspólnotowym nabyciem środków odurzających i substancji psychotropowych oraz ich przewozem z Holandii do Polski, a następnie sprzedażą wspomnianych środków i substancji na terenie Polski. W skład tej zorganizowanej grupy przestępczej wchodzili między innymi oskarżeni: T. M. (1), noszący w środowisku przestępczym pseudonim (...) (który uczestniczył w zorganizowanej grupie przestępczej w okresie od 8 lipca 2006r. do 30 listopada 2008r.) oraz oskarżony D. N. (1), noszący w środowisku przestępczym pseudonim (...) (który uczestniczył w zorganizowanej grupie przestępczej w okresie od 8 lipca 2006 r. do 24 lutego 2007r.).
W ramach działalności przestępczej, oskarżony A. A. (1) finansował zakup narkotyków, przy tym nabywając heroinę nabywał m.in. u S. P. (2). Do zadań oskarżonego T. M. (1) należało natomiast rozprowadzenie nabytych narkotyków za pomocą podlegającej mu siatki dilerów. Jednym z nich był oskarżony D. N. (1), który w tym czasie był uzależniony od heroiny. Oskarżony D. N. (1) często zażywał heroinę ze swoim kolegą, oskarżonym J. D. (1). Jednym z kurierów oskarżonego A. A. (1) był P. S. (2).
Z biegiem czasu rosła pozycja oskarżonego T. M. (1) w zorganizowanej grupie przestępczej kierowanej przez oskarżonego A. A. (1). Brał udział z oskarżonym A. A. (1) dotyczących działalności przestępczej, a nadto oskarżony A. A. (1) zaczął traktować oskarżonego T. M. (1) jako wspólnika w obrocie heroiną, zachowując jednak wiodącą pozycję ze względu na finansowanie zakupów kolejnych hurtowych partii narkotyków.
Podstawę do takich ustaleń faktycznych dały Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu przede wszystkim wyjaśnienia oskarżonego A. A. (1) (k. 1207-1212, 215-217, 1229, 1405-1412, 1413-1418, 1420-1421, 1646-1650, 1652-1671, 1766-1769, 2483-2492, 2502-2509, 2974- 2979, 2642-2654, 2655-2661, 2708-2715, 2716-2724, 3037-3047, 3091-3096, 3661-3666, 3667-3675, 3677-3692, 3693-3694, 3702-3706, 4087-4093, 4889-4891), który ujawnił całokształt swojej działalności przestępczej w zakresie obrotu narkotykami i wskazał innych sprawców (w tym oskarżonych: T. M. (1) i D. N. (1)) oraz opisał ich role. Oskarżony A. A. (1) potwierdził swoje wyjaśnienia podczas wizji lokalnej (k. 3677-3692). Taka postawa procesowa oskarżonego A. A. (1) skłoniła Sąd I instancji do zastosowania obligatoryjnie dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary po myśli art. 60 § 3 k.k. i wymierzenie temu oskarżonemu na podstawie art. 258 § 3 k.k., przy zastosowaniu art. 60 § 3 k.k., kary 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.
Relacja oskarżonego A. A. (1) znalazła potwierdzenie w innych dowodach, w tym zeznaniach świadków: P. S. (2) (k. 4232-4240, 4316-4320, 4351v, 5174v), K. W. (2) (k. 4213v-4214, 5173v), M. P. (3) (k. 4270-4279), A. A. (4) (k. 4116-4126), Ł. K. (k. 4175-4179, 5174) i M. W. (k. 2819-2822, 2986, 5257-5258), a częściowo także w wyjaśnieniach oskarżonych: T. M. (1) (k. 2058-2060, 2073-2074, 2483-2492, 2493-2501, 2961-2971, 4747-4748) i D. N. (1) (k. 1046-1055, 1063-1072, 114, 1489-1501, 1129-1130, 1674-1676, 1980-1986, 2493-2501, 2502-2509, 2941-2943, 3369-3370, 4905-4907). Należy przy tym zauważyć, że uczestnicy zorganizowanej grupy przestępczej, a także osoby biorące udział w nielegalnym handlu narkotykami, starali się ograniczać i minimalizować swoją rolę w przestępstwach, co było szczególnie widoczne na etapie postępowania jurysdykcyjnego.
W odniesieniu do zarzutu kierowania zorganizowaną grupą przestępczą przez oskarżonego A. A. (1) (przestępstwo z art. 258 § 3 k.k. zarzucone w punkcie I części wstępnej zaskarżonego wyroku i przypisane w punkcie I jego części rozstrzygającej), żadna ze stron procesowych nie zakwestionowała tego rozstrzygnięcia, chociaż z apelacji obrońcy oskarżonego A. A. (1) wynika, że domagał się on prawidłowego określenia podstaw skazania tego oskarżonego. Odnosząc się do tego zarzutu, Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok uściślając, że za postawę wymiaru kary orzeczonej za przestępstwo przypisane oskarżonemu A. A. (1) w punkcie I części rozstrzygającej (opisanego w punkcie I części wstępnej) przyjąć należy przepis art. 258 § 3 k.k. oraz art. 60 § 3 k.k. i art. 60 § 6 pkt 2 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według najkorzystniejszego dla niego stanu prawnego obowiązującego na dzień 31 lipca 2009r.
Obrońcy oskarżonego T. M. (1), adw. Ł. S. (z urzędu) oraz adw. R. K. (z wyboru), postawili w tym zakresie zarzuty obrazy przepisów procesowych, mających wpływ na treść orzeczenia (art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.pk. w zw. z art. 424 §1 pkt 1 k.p.k.) oraz błędu w ustaleniach faktycznych leżących u podstaw wydanego w sprawie orzeczenia, polegający na wadliwym uznaniu, że oskarżony T. M. (1) współtworzył między innymi wraz z A. A. (1) oraz D. N. (1) zorganizowaną grupę przestępczą, podczas gdy – w ocenie tego obrońcy – zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie wskazywał na jakąkolwiek strukturę oraz hierarchiczne podporządkowanie istniejące pomiędzy wymienionymi osobami. Podnosił, że oskarżony T. M. (1) przyznał się wyłącznie do tego, że nabywał od A. A. (1) heroinę, albowiem narkotyk nabywany od niego był dobrej jakości, a jego cena była atrakcyjna. Zaznaczył jednak, że miał możliwość kupowania narkotyków od innych osób, co pozostawało poza zakresem zainteresowania oskarżonego A. A. (1). W ocenie obrońcy prowadziło to w konsekwencji do wadliwego uznania, że oskarżony T. M. (1), działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, uczestniczył w obrocie marihuaną i amfetaminą, przy czym ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, poza wyjaśnieniami oskarżonego A. A. (1), skonfliktowanego z oskarżonym T. M. (1), nie wynika, aby ten ostatni uczestniczył w obrocie innymi narkotykami niż heroina.
Z kolei, obrońca z urzędu oskarżonego D. N. (1), adw. P. S. (1), postawił zarzut obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. przez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów, ocenę sprzeczną z zasadami prawidłowego rozumowania oraz z doświadczeniem życiowym, polegającą na odmowie dania wiary wyjaśnieniom oskarżonego w zakresie, w jakim wyjaśniał, że nie zdawał sobie sprawy, że wchodzi w skład zorganizowanej grupy przestępczej, a w ocenie obrońcy, wyjaśnienia te były logiczne i konsekwentnie wynikało z nich, że oskarżony nie wiedział, kto wchodził w skład grupy handlującej narkotykami, z uwagi na to, że oskarżony T. M. (1) był jego kolegą, a jego relacje z oskarżonym A. A. (1) ograniczały się jedynie do zakupu narkotyków, co miało skutkować błędem w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść tego orzeczenia, polegającym na błędnym ustaleniu przez Sąd I instancji, że oskarżony popełniając czyn z art. 258 § 1 k.k. miał świadomość przynależności do zorganizowanej grupy przestępczej, oraz był jej członkiem, pomimo tego, że zachowanie oskarżonego D. N. (1) miało jedynie charakter współdziałania z grupą i oskarżony nie wiedział, że taka zorganizowana grupa przestępcza istnieje.
Kierowane przez obrońców oskarżonych: T. M. (1) i D. N. (1) wspomniane zarzuty były absolutnie nieuzasadnione i życzeniowe, kierowane wyłącznie przez pryzmat wyjaśnień oskarżonych: T. M. (1) i D. N. (1), którzy dystansowali się od zarzutów popełnienia przestępstw z art. 258 § 1 k.k. Tymczasem, wymowa wskazanych wyżej dowodów była jednoznaczna, szczególnie okoliczności ujawnione przez oskarżonego A. A. (1), korzystającego z dobrodziejstwa tzw. małego świadka koronnego z art. 60 § 3 k.k.
Odnosząc się do zarzutów postawionych w apelacjach obrońców oskarżonych: T. M. (1) i D. N. (1) co do istnienia i charakteru działalności zorganizowanej grupy przestępczej, należy przypomnieć, że w doktrynie i orzecznictwie wielokrotnie dawano wyraz temu, że przynależność do zorganizowanej grupy przestępczej (art. 258 k.k.) jest przestępstwem formalnym, a zatem do wypełnienia jego znamion wystarczy sama bierna przynależność, bez popełnienia jakichkolwiek innych czynów zabronionych. Nie jest konieczna wiedza o szczegółach organizacji grupy, znajomość wszystkich osób ją tworzących, mechanizmów jej funkcjonowania itp. Wystarczy gotowość sprawcy do spełniania zadań służących tej grupie, której świadomość istnienia ma sprawca. „Zorganizowana grupa przestępcza” powinna składać się nie mniej jak z trzech osób, których wspólnym celem jest popełnianie przestępstw stale bądź zależnie od okazji. Nie jest przy tym wymagana jakaś specjalna wewnętrzna struktura organizacyjna, ani niezmienny skład, ani określony stopień zorganizowania, jak szczegółowe określenie zasad przynależności, staż członkowski, sankcje za wystąpienie przeciw dyscyplinie itd. (por. wyrok SN z dnia 16v stycznia 2008r. sygn. IV KK – 389/07 – LEX nr 346607 oraz postanowienie SN z dnia 20 grudnia 2006r. sygn. IV KK – 300/06 – OSNwSK 2006, nr 1, poz. 2551; a także wyrok S.A. w Krakowie z dnia 19 grudnia 2003r. sygn. II AKa-257/03 – Krakowskie Zeszyty Sądowe 2004, z. 4, poz. 41 oraz wyrok S.A. w Łodzi z dnia 20 października 2006r. sygn. II AKa – 174/06 – Prokuratura i Prawo – wkładka 2007, nr 7-8, poz. 38).
Chociaż „zorganizowanie” polega na w miarę stałym jej składzie, to nie wszyscy członkowie grupy muszą uczestniczyć w popełnieniu każdego z zaplanowanych przestępstw. Chodzi o akceptację celów i gotowość do zaspokajania potrzeb grupy, w tym np. w narzędzia potrzebne do popełniania przestępstw (por. wyrok S.A. w Krakowie z dnia 19 grudnia 2003r., sygn. II AKa – 257/03, Krakowskie Zeszyty Sądowe 2004, z. 4, poz. 41).
W doktrynie i orzecznictwie akcentowano także, że grupa zorganizowana to coś znacznie więcej niż współsprawstwo czy luźna grupa osób zamierzających popełnić przestępstwo. W pojęciu "zorganizowania" tkwią warunki podstawowej wewnętrznej struktury organizacyjnej (choćby z niskim stopniem zorganizowania), jakaś trwałość, jakieś więzy organizacyjne w ramach wspólnego porozumienia, planowanie przestępstw, akceptacja celów, trwałość zaspokojenia potrzeb grupy, gromadzenie narzędzi popełniania przestępstw, wyszukiwanie miejsc dla przechowywania łupu, rozprowadzanie go, podział ról, skoordynowany sposób działania, powiązania socjologiczno-psychologiczne między członkami. Kierowanie grupą jako funkcja władcza polega na określaniu kierunków działania, wydawaniu poleceń, koordynowaniu działalności uczestników grupy (wyrok S.A. w Krakowie z dnia 7 grudnia 2000r., sygn. II AKa – 184/00, Krakowskie Zeszyty Sądowe 2001, z. 1, poz. 26; podobnie wyrok S.A. w Łodzi z dnia 24 stycznia 2001r., sygn. II AKa – 240/01 – Prokuratura i Prawo 2004, nr 5, poz. 26, a także Z. Ćwiąkalski [w:] A. Barczak-Oplustil, G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, M. Dąbrowska-Kardas, P. Kardas, J. Majewski, J. Raglewski, M. Rodzynkiewicz, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz do art. 117-277 k.k., Zakamycze, 2006, wyd. II – tezy do art. 258 k.k.).
Zorganizowana grupa mająca na celu dokonywanie przestępstw tym różni się od innej grupy (szajki) przestępców, że jest zorganizowana, a więc posiada trwałą strukturę czy to pionową – z przywódcą kierującym działalnością, czy poziomą – ze stałym gronem uczestników koordynujących działalność według ustalonych reguł i tym, że jej grono nie nawiązuje kontaktu dla dokonania pojedynczych przestępstw, lecz z góry zakłada popełnienie możliwie wielu przestępstw. Nie jest grupą zorganizowaną grono znajomych, którzy odnawiają kontakty tylko dla dokonania doraźnej przestępczej transakcji handlowej. Nie jest taką grupą środowisko ludzi zajmujących się tą samą działalnością przestępczą, jeśli nie utrzymują ze sobą kontaktów organizacyjnych, to jest gdy nie łączy ich żadna struktura (wyrok SA w Krakowie z 21 marca 2001 r., II AKa 28/01, KZS 2001, z. 4, poz. 26).
Jeżeli zatem zorganizowanego charakteru grupy przestępczej w myśl art. 258 k.k. nie przekreśla to, że jest ona zorganizowana również poziomo, to znaczy, że nie wszyscy członkowie takiej grupy muszą być bezwzględnie „wewnętrznie podporządkowani” kierownictwu grupy. Jak słusznie stwierdził Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w niepublikowanym wyroku z dnia 20 maja 2010r. sygn. akt II AKa – 330/09: „ członkami zorganizowanej grupy przestępczej mogą być także sprawcy, którzy mają świadomość istnienia zorganizowanej grupy przestępczej, akceptują jej cele i swoją w niej rolę, lecz niekoniecznie stoją na pozycji podległej wobec kierownictwa grupy. Rola takich sprawców może być na tyle istotna dla grupy przestępczej, że akceptują pozycję takiego członka, nawet jego pewną autonomię, gdyż jest niezbędny dla działalności przestępczej grupy”.
Na tle przedstawionych wyżej uwag, niewątpliwie istniała zorganizowana grupa przestępcza, w skład której wchodzili między innymi oskarżeni: A. A. (1), T. M. (1) i D. N. (1). Wspomniana zorganizowana grupa przestępcza miała na celu popełnianie przestępstw polegających na przewożeniu z terytorium Królestwa Niderlandów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, znacznych ilości substancji psychotropowych, w postaci zasadowej ciekłej amfetaminy, a nadto dokonywaniu obrotu znacznych ilości środków odurzających i substancji psychotropowych oraz przekazywania pieniędzy pochodzących z obrotu środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi.
Natomiast obrońca z urzędu oskarżonego D. N. (1), adw. P. S. (1), postawił w pełni uzasadniony zarzut, oparty na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k., obrazy przepisów procesowych, a mianowicie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 101 § 1 pkt 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k., poprzez uznanie tego oskarżonego za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie IX części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. pomimo tego, że nastąpiło przedawnienie karalności tego przestępstwa. Postępowanie karne co do tego czynu wszczęto dopiero w dniu 25 stycznia 2021r. (k. 3366-3368), kiedy to postawiono oskarżonemu D. N. (1) zarzut popełnienia przestępstwa z art. 258 § 1 k.k., określając, że miało ono zostać popełnione w okresie od 8 lipca 2006r. do 24 lutego 2007r. Oznacza to, że od popełnienia tego przestępstwa upłynął okres ponad 10 lat od czasu jego popełnienia (czyli od dnia 24.02.2007r.). Wcześniej postępowanie karne toczyło się w odniesieniu do działalności innych grup przestępczych działających na terenie W. i nie było wszczynane postępowanie co do zorganizowanej grupy przestępczej kierowanej przez oskarżonego A. A. (1) ( in rem i ad personam).
Pierwsze samooskarżenie ówczesnego podejrzanego o udział w zorganizowanej grupie przestępczej kierowanej przez niego miało miejsce podczas przesłuchania tego podejrzanego w dniu 4 lutego 2019r. (k. 1646-1650), natomiast postanowienia o przedstawieniu zarzutów udziału sprawców we wspomnianej zorganizowanej grupie przestępczej postawiono bowiem poszczególnym sprawcom w następujących datach:
1) podejrzanemu T. M. (1) postanowieniem z dnia 8 stycznia 2021r. (k. 2957-2960);
2) podejrzanemu D. N. (1) postanowieniem z dnia 25 stycznia 2021r. (k. 3366-3368);
3) podejrzanemu A. A. (1) postanowieniem z dnia 11 marca 2021r. (k. 4082-4085);
4) podejrzanej A. A. (4) postanowieniem z dnia 23 marca 2021r. (k. 4113-4115);
5) podejrzanemu K. W. (2) postanowieniem z dnia 23 marca 2021r. (k. 4205-4207);
6) podejrzanemu P. S. (2) postanowieniem z dnia 23 marca 2021r. (k. 4226-4227);
Nakazywało to zmianę zaskarżonego wyroku wobec oskarżonego D. N. (1) w ten sposób, że na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. uchylono zaskarżony wyrok co do przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 24 lutego 2007r., przypisanego oskarżonemu D. N. (1) w punkcie XXIV części rozstrzygającej (opisane w punkcie IX części wstępnej) i na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 101 § 1 pkt 3 k.k. oraz art. 632 pkt 2 k.p.k. postępowanie karne co do tego czynu umorzono, obciążając Skarb Państwa kosztami postępowania w tej części.
Takie same okoliczności zachodziły w odniesieniu do oskarżonego T. M. (1), gdyż także zachodziła bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k., związana z obrazą przepisów procesowych, a mianowicie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 101 § 1 pkt 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k., poprzez uznanie tego oskarżonego za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie VI części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. pomimo tego, że nastąpiło przedawnienie karalności tego przestępstwa. Postepowanie karne co do tego czynu wszczęto dopiero w dniu 8 stycznia 2021r., kiedy to postawiono oskarżonemu T. M. (1) zarzut popełnienia przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. (k. 2957-2960), określając, że miało ono zostać popełnione w okresie od 8 lipca 2006r. do 30 listopada 2008r. Oznacza to, że od popełnienia tego przestępstwa upłynął okres ponad 10 lat od czasu jego popełnienia (czyli od dnia 30.11.2008r.). Jak już wskazano, wcześniej postępowanie karne toczyło się w odniesieniu do działalności innych grup przestępczych działających na terenie W. i nie było wszczynane postępowanie co do zorganizowanej grupy przestępczej kierowanej przez oskarżonego A. A. (1) (in rem i ad personam).
Nakazywało to zmianę zaskarżonego wyroku wobec oskarżonego T. M. (1) w ten sposób, że na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. uchylono zaskarżony wyrok co do przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 30 listopada 2008r., przypisanego oskarżonemu T. M. (1) w punkcie XV części rozstrzygającej (opisanego w punkcie VI części wstępnej) i na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 101 § 1 pkt 3 k.k. oraz art. 632 pkt 2 k.p.k. postępowanie karne co do tego czynu umorzono, obciążając Skarb Państwa kosztami postępowania w tej części.
III. W odniesieniu do zarzutów udziału w obrocie narkotykami w ramach zorganizowanej grupy przestępczej przez oskarżonego A. A. (1) (przestępstwo z art. 55 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i art. 56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. zarzucone w punkcie IV części wstępnej zaskarżonego wyroku i przypisane w punkcie IV jego części rozstrzygającej) oraz samodzielnie (przestępstwo z art. 56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. zarzucone w punkcie III części wstępnej zaskarżonego wyroku i przypisane w punkcie III jego części rozstrzygającej), jak również udziału w obrocie narkotykami w ramach zorganizowanej grupy przestępczej przez oskarżonych: T. M. (1) (przestępstwo z art. 56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. zarzucone w punkcie VIII części wstępnej zaskarżonego wyroku i przypisane w punkcie XX jego części rozstrzygającej) i D. N. (1) (przestępstwo z art. 56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. zarzucone w punkcie XI części wstępnej zaskarżonego wyroku i przypisane w punkcie XXIX jego części rozstrzygającej) , Sąd Okręgowy we Wrocławiu prawidłowo ustalił, że w okresie od połowy 2004r. do dnia 31 lipca 2009r. oskarżony A. A. (1), noszący w środowisku przestępczym pseudonim (...) założył we W. i kierował zorganizowaną grupą przestępczą, zajmującej się nielegalnym wewnątrzwspólnotowym nabyciem środków odurzających i substancji psychotropowych oraz ich przewozem z Holandii do Polski, a następnie sprzedażą wspomnianych środków i substancji na terenie Polski. W skład tej zorganizowanej grupy przestępczej wchodzili między innymi oskarżeni: T. M. (1), noszący w środowisku przestępczym pseudonim (...) (który uczestniczył w zorganizowanej grupie przestępczej w okresie od 8 lipca 2006r. do 30 listopada 2008r.) oraz oskarżony D. N. (1), noszący w środowisku przestępczym pseudonim (...) (który uczestniczył w zorganizowanej grupie przestępczej w okresie od 8 lipca 2006 r. do 24 lutego 2007r.).
W ramach działalności przestępczej, oskarżeni podejmowali następujące działania związane z handlem narkotyków:
1) oskarżony A. A. (1) w okresie od połowy 2004r. do dnia 29 marca 2008r. we W. oraz na terenie Holandii działając w ramach kierowanej zorganizowanej grupy przestępczej organizował niezbędne środki finansowe, nabywał narkotyki na terenie Holandii, a następnie wspólnie z innymi osobami przewoził je do Polski poporcjował i sprzedawał na terenie W.:
- nie mniej niż 6.500 gramów ziela konopi innych niż włókniste (marihuany) stanowiących nie mniej niż 65.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 162.500 złotych,
- nie mniej niż 500 gramów heroiny stanowiących nie mniej niż 5.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 90.000 złotych
- 1.000 gramów (...) ((...)) stanowiących nie mniej niż 10.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 200.000 złotych,
- nie mniej niż 50 gramów amfetaminy stanowiących nie mniej niż 500 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 1.000 złotych;
2) oskarżony T. M. (1) w okresie od dnia 8 lipca 2006r. do dnia 30 listopada 2008r. we W. nabył od oskarżonego A. A. (1), a także wspólnie z nim nie mniej niż 3.100 gramów heroiny stanowiących 31.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 496.000 złotych, nie mniej niż 1000 gramów marihuany stanowiących 10.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 25.000 złotych, nie mniej niż 300 gramów amfetaminy stanowiących 3000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 6.000 złotych, a następnie zbywał te narkotyki innym osobom. Natomiast w okresie od października 2007r. do września 2008r. we W. oskarżony T. M. (1) nabywał od M. W. ps. Kajman środki odurzające w postaci 200 gramów kokainy stanowiących łącznie 2.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 40.000 zł nabywając jednorazowo od 10 do 30 gramów ww. środka odurzającego, które następnie zbywał innym osobom;
3) oskarżony D. N. (1) w okresie od 8 lipca 2006r. do 23 lutego 2007r. we W. nabył od oskarżonego T. M. (1) oraz oskarżonego A. A. (1) łącznie nie mniej niż 350 gramów heroiny stanowiących nie mniej niż 3.500 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 56.000 złotych, w ten sposób, że miesięcznie nabywał po 50 gramów heroiny w cenie 100 złotych za 1 gram, które następnie sprzedawał innym osobom w cenie nie mniejszej niż 160 złotych za 1 gram.
Oprócz tego, oskarżony A. A. (1), działając samodzielnie jak i w ramach kierowanej zorganizowanej grupy przestępczej, w okresie od połowy 2003r. do dnia 31 lipca 2009r. we W., nabywał od różnych osób środki odurzające i substancje psychotropowe, a następnie zbywał je kolejnym osobom:
- nie mniej niż 34.300 gramów ziela konopi innych niż włókniste (marihuany) stanowiących nie mniej niż 343.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości 857.500 złotych,
- nie mniej niż 4.405 gramów heroiny stanowiących nie mniej niż 44.050 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 881.000 złotych,
- nie mniej niż 6.600 gramów haszyszu stanowiących nie mniej niż 66.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 132.000 złotych,
- nie mniej niż 4.500 gramów amfetaminy stanowiących nie mniej niż 45.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 90.000 złotych
- 1.800 sztuk tabletek esctasy o łącznej wartości nie mniejszej niż 9.000 złotych.
Podstawę do takich ustaleń faktycznych dały Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu przede wszystkim wyjaśnienia oskarżonego A. A. (1) (k. 1207-1212, 215-217, 1229, 1405-1412, 1413-1418, 1420-1421, 1646-1650, 1652-1671, 1766-1769, 2483-2492, 2502-2509, 2974- 2979, 2642-2654, 2655-2661, 2708-2715, 2716-2724, 3037-3047, 3091-3096, 3661-3666, 3667-3675, 3677-3692, 3693-3694, 3702-3706, 4087-4093, 4889-4891), który ujawnił całokształt swojej działalności przestępczej w zakresie obrotu narkotykami i wskazał innych sprawców (w tym oskarżonych: T. M. (1) i D. N. (1)) oraz opisał ich role. Oskarżony A. A. (1) potwierdził swoje wyjaśnienia podczas wizji lokalnej (k. 3677-3692). Taka postawa procesowa oskarżonego A. A. (1) skłoniła Sąd I instancji do zastosowania obligatoryjnie dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary po myśli art. 60 § 3 k.k. i wymierzenie temu oskarżonemu na podstawie art. 258 § 3 k.k., przy zastosowaniu art. 60 § 3 k.k., kary 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.
Relacja oskarżonego A. A. (1) znalazła potwierdzenie w innych dowodach, w tym zeznaniach świadków: P. S. (2) (k. 4232-4240, 4316-4320, 4351v, 5174v), K. W. (2) (k. 4213v-4214, 5173v), M. P. (3) (k. 4270-4279), A. A. (4) (k. 4116-4126), Ł. K. (k. 4175-4179, 5174) i M. W. (k. 2819-2822, 2986, 5257-5258), a częściowo także w wyjaśnieniach oskarżonych: T. M. (1) (k. 2058-2060, 2073-2074, 2483-2492, 2493-2501, 2961-2971, 4747-4748) i D. N. (1) (k. 1046-1055, 1063-1072, 114, 1489-1501, 1129-1130, 1674-1676, 1980-1986, 2493-2501, 2502-2509, 2941-2943, 3369-3370, 4905-4907). Należy przy tym zauważyć, że uczestnicy zorganizowanej grupy przestępczej, a także osoby biorące udział w nielegalnym handlu narkotykami, starali się ograniczać i minimalizować swoją rolę w przestępstwach, co było szczególnie widoczne na etapie postępowania jurysdykcyjnego.
Obrońcy oskarżonego T. M. (1), adw. Ł. S. (z urzędu) oraz adw. R. K. (z wyboru), postawili w tym zakresie zarzuty obrazy przepisów procesowych, mających wpływ na treść orzeczenia (art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.pk. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.) oraz błędu w ustaleniach faktycznych leżących u podstaw wydanego w sprawie orzeczenia, polegający na wadliwym uznaniu, że oskarżony T. M. (1) działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, uczestniczył w obrocie znacznej ilości środków odurzających w postaci heroiny w łącznej ilości nie mniejszej niż 3.100 gramów stanowiących nie mniej niż 31.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 496.000 złotych, w postaci ziela konopi innych niż włókniste (marihuany) w łącznej ilości nie mniejszej niż 1.000 gramów stanowiących nie mniej nim 10.000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 25.000 złotych, w postaci kokainy w łącznej ilości nie mniejszej niż 200 gramów stanowiących nie mniej niż 2000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 40.000 złotych oraz znacznych ilości substancji psychotropowych w postaci amfetaminy w ilości nie mniejszej niż 300 gramów stanowiących nie mniej niż 3000 tzw. porcji handlowych o łącznej wartości nie mniejszej niż 6.000 złotych, podczas gdy materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia takich ustaleń, a także błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że w okresie od 8 lipca 2006r. do 30 listopada 2008r. kupował narkotyki od A. A. (1), a także przyjęcie że wobec tego w okresie tym uczestniczył w zorganizowanej grupie przestępczej, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że oskarżony zaprzestał kupowania narkotyków od A. A. (1) jeszcze przed listopadem 2018r. Obaj obrońcy oskarżonego T. M. (1) domagali się uniewinnienia oskarżonego od wspomnianego zarzutu.
Zarzuty obrońców oskarżonego T. M. (1), adw. Ł. S. (z urzędu) oraz adw. R. K. (z wyboru), były całkowicie bezpodstawne, gdyż Sąd Okręgowy we Wrocławiu w sposób absolutnie rzetelny przeprowadził w tym zakresie analizę materiału dowodowego, czemu dał wyraz na stronach 2-4, 9-12 uzasadnienia zaskarżonego wyroku (k. 5378v-5379v, 5381-5382v akt sprawy).
W szczególności, Sąd I instancji słusznie dał wyraz temu, że uznał za wiarygodne wyjaśnienia oskarżonego A. A. (1) , który wielokrotnie podczas śledztwa szczegółowo opisał swoją rolę w zorganizowanej grupie przestępczej, przyznał, że nią kierował, a także ujawnił tożsamość uczestników wspomnianej grupy przestępczej, w tym dilerów rozprowadzających narkotyki i opisał szczegółowo transakcje narkotykowe, w których brali udział. Oskarżony A. A. (1) wyjaśnił, że kierowana przez niego grupa zajmowała się nabywaniem środków odurzających i substancji psychotropowych w Holandii, a następnie przywożeniu ich Polski oraz ich obrotem na terenie Polski. Podał także ilości i rodzaj nabywanych i sprzedawanych narkotyków oraz kwoty, za jaką nabywał i sprzedawał narkotyki.
Chociaż obrońcy oskarżonego T. M. (1) starali się wykazać oderwanie ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego we Wrocławiu od realiów dowodowych, to jednak oceny te były życzeniowe i bezpodstawne. Wyjaśnienia oskarżonego A. A. (1) znalazły potwierdzenie w innych dowodach, a w szczególności w przywoływanych wyżej bowiem zeznaniach świadków: P. S. (2), K. W. (2), M. P. (3), M. W., A. A. (4), Ł. K. i M. W.. Oskarżony A. A. (1) opisał przy tym także rolę oskarżonego T. M. (1) w zorganizowanej grupie przestępczej, ujawniając, że sam finansował zakup narkotyków, natomiast oskarżony T. M. (1) rozprowadzał nabyte narkotyki, za pomocą siatki dilerów, a w tym m.in. przez oskarżonego D. N. (1).
Jednocześnie, chociaż oskarżeni: T. M. (1) i D. N. (1) nie przyznali się do udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, to jednak dali wyraz temu, że mieli oni świadomość zorganizowanej działalności osób rozprowadzających narkotyki, z ustalonym podziałem ról, a także byli świadomi swojej sytuacji i pozycji w działalność przestępczej. Oskarżony T. M. (1) wręcz przyznał, że handlował heroiną otrzymywaną od oskarżonego A. A. (1), sprzedawał heroinę celem dalszej odsprzedaży („ chłopakom na dalszy handel”). Również oskarżony D. N. (1) potwierdził, że nabywał od T. M. (1) heroinę, którą sprzedawał dalszym nabywcom detalicznym.
Mając powyższe na uwadze, oceny dowodowe wyjaśnień oskarżonych wynika, że sprzedaż miała charakter zorganizowany. Ilości nabywanych i sprzedawanych narkotyków opisanych przez oskarżonego A. A. (1) również potwierdza, że narkotyki te były nabywane w celu dalszej odsprzedaży, a skala działalności przestępczej i istotne podporządkowanie oskarżonego D. N. (1) w stosunku do oskarżonych: A. i T. M. (1), które ujawniło się dobitnie przy zlecenie podpalenia mieszkania przy ul. (...) we W., dobitnie potwierdzały istnienie zorganizowanej grupy przestępczej.
Jak już wyżej wskazano, kierowane przez obrońców oskarżonych: T. M. (1) wspomniane zarzuty były absolutnie nieuzasadnione i życzeniowe, kierowane wyłącznie przez pryzmat wyjaśnień oskarżonych: T. M. (1) i D. N. (1), którzy dystansowali się od zarzutów popełnienia przestępstw z art. 258 § 1 k.k. Tymczasem, wymowa wskazanych wyżej dowodów była jednoznaczna, szczególnie okoliczności ujawnione przez oskarżonego A. A. (1), korzystającego z dobrodziejstwa tzw. małego świadka koronnego z art. 60 § 3 k.k.
Z kolei, obrońca z urzędu oskarżonego D. N. (1), adw. P. S. (1), postawił zaskarżonemu wyrokowi w tej części zarzuty obrazy przepisów prawa materialnego, a mianowicie:
a) art. 56 § 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (w brzmieniu obowiązującym poprzednio, tj. w dacie popełnienia przestępstwa) w zw. z art. 4 § 1 k.k., przez jego niezastosowanie, pomimo tego, że przepisy ustawy obowiązującej w czasie popełnienia przestępstwa były względniejsze dla oskarżonego;
b) art. 45 § 1 k.k. przez orzeczenie od oskarżonego D. N. (1) na rzecz Skarbu Państwa przepadku równowartości korzyści majątkowej osiągniętej z popełnienia czynu opisanego w punkcie XI. części wstępnej wyroku w kwocie 56.000 zł, pomimo niewykazania, aby oskarżony z popełnienia czynu opisanego w punkcie XI. części wstępnej wyroku odniósł korzyść majątkową w tej wysokości oraz aby obecnie dysponował środkami pieniężnymi w tej wysokości; co doprowadziło do tego, że Skarb Państwa stał się podmiotem prawa własności, które w ogóle nie istnieje;
c) art. 70 ust. 4 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii przez orzeczenie od oskarżonego D. N. (1) na rzecz Stowarzyszenia (...) Oddział w B. (NIP (...)) nawiązki w wysokości 8.000 zł, pomimo niewykazania, jakie okoliczności faktyczne przemawiały za koniecznością zastosowania takiego środka kompensacyjnego, a także niewzięcie pod uwagę przy orzeczeniu nawiązki w wysokości 8.000 zł, tego, że oskarżony popełniając zarzucane mu czyny był uzależniony od narkotyków.
Ad. a. Choć budziło wątpliwości, czy niedostatek redakcyjny zaskarżonego wyroku faktycznie miał postać obrazy prawa materialnego, a mianowicie art. 56 § 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (w brzmieniu obowiązującym poprzednio, tj. w dacie popełnienia przestępstwa) w zw. z art. 4 § 1 k.k., aby rozwiać te wątpliwości zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że za postawę wymiaru kar orzeczonych za przestępstwo przypisane oskarżonemu D. N. (1) w punkcie XXIX części rozstrzygającej (opisane w punkcie XI części wstępnej) przyjęto przepisy art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 65 § 1 k.k. oraz art. 33 § 1 i 3 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 23 lutego 2007r. Nie rodziło to dalszych konsekwencji, gdyż orzeczone kary były sprawiedliwe i znajdowały podstawę we wspomnianym przepisie.
Ad. b. Oczywiście, nie mogło być mowy art. 45 § 1 k.k. przez orzeczenie od oskarżonego D. N. (1) na rzecz Skarbu Państwa przepadku równowartości korzyści majątkowej osiągniętej z popełnienia czynu opisanego w punkcie XI. części wstępnej wyroku w kwocie 56.000 zł, pomimo niewykazania, aby oskarżony z popełnienia czynu opisanego w punkcie XI. części wstępnej wyroku odniósł korzyść majątkową w tej wysokości oraz aby obecnie dysponował środkami pieniężnymi w tej wysokości. Takie stanowisko, w ocenie obrońcy, doprowadziło do tego, że Skarb Państwa stał się podmiotem prawa własności, które w ogóle nie istnieje.
Zarzut w tym zakresie ma absolutnie charakter życzeniowy i bezpodstawny, skoro na podstawie wskazanych wyżej dowodów nie tylko ujawniono zakres działalności przestępczej zorganizowanej grupy kierowanej przez oskarżonego A. A. (1), lecz także rolę i współudział w obrocie narkotykami oskarżonego D. N. (1). Obrońca oskarżonego nie postawił rzeczowych zarzutów odnoszących się do nieprawidłowości ustaleń faktycznych Sądu I instancji. Skoro tak, to jako bezpodstawny musiał zostać oceniony zarzut obrazy prawa materialnego (art. 45 § 1 k.k.).
W obliczu argumentacji przedstawionej przez obrońcę oskarżonego D. N. (1) należy przypomnieć trafne stanowisko wyrażone w przeszłości przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 27 sierpnia 2015r. sygn. akt II AKa – 186/15:
„ 1. Przez korzyść majątkową w rozumieniu art. 45 k.k. należy rozumieć przysporzenie aktywów lub zmniejszenie pasywów, jakie sprawca osiągnął w wyniku popełnienia przestępstwa, zaś całkowicie niezrozumiałe jest uzależnienie możliwości orzeczenia przepadku korzyści majątkowej od tego, czy sprawca w dacie orzekania znajduje się w posiadaniu takiej równowartości.
2. Równowartość korzyści majątkowej, której przepadek jest obligatoryjny na podstawie art. 45 § 1 k.k. zawsze ma substrat, którym jest majątek sprawcy rozumiany jako zespół aktywów i pasywów. W każdym wypadku osiągnięta przez sprawcę korzyść majątkowa powoduje skutek dla jego stanu majątkowego, powiększając aktywa albo niwelując lub zmniejszając pasywa. W wyniku korzyści osiąganej z przestępstwa nie ma zatem takiej sytuacji, aby nie nastąpił skutek w majątku sprawcy.
3. Racjonalny ustawodawca nie ograniczył obligu orzeczenia środka karnego z art. 45 k.k. wyłącznie do sprawców, którzy posiadali w swoim majątku wyłącznie aktywa w wyniku uzyskania korzyści majątkowych z przestępstwa. W takim wypadku ustawa karna promowałaby bowiem tak niepożądane zjawiska jak najszybsze pozbywanie się przestępców korzyści z przestępstw, aby nie można orzec ich przepadku, a poza tym poza reakcją karną pozostawałyby sytuacje, gdy sprawca przeznaczył korzyści majątkowe na zmniejszenie swoich pasywów lub ich likwidację. W istocie bowiem w takiej sytuacji nie można by orzec wobec niego przepadku na podstawie art. 45 k.k., gdyż miałby nadal długi, albo stan jego pasywów i aktywów byłby zerowy”. (LEX nr 2026884)
Ad. c. Nie zachodziła obraza przepisu art. 70 ust. 4 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii przez orzeczenie od oskarżonego D. N. (1) na rzecz Stowarzyszenia (...) Oddział w B. (NIP (...)) nawiązki w wysokości 8.000 złotych. Całkowicie życzeniowe były zarzuty odnoszące się do tego rozstrzygnięcia, oparte o argumenty, że nie było okoliczności faktycznych przemawiających za koniecznością zastosowania takiego środka kompensacyjnego, a także, że nie wzięto pod uwagę przy orzeczeniu nawiązki w wysokości 8.000 złotych, tego, że oskarżony D. N. (1) popełniając zarzucane mu czyny był uzależniony od narkotyków.
Wspomniana nawiązka w wysokości do 50.000 złotych może być orzeczona w razie skazania za przestępstwo określone w art. 53-63 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii na cele zapobiegania i zwalczania narkomanii. Te warunki zostały spełnione, gdyż oskarżonemu D. N. (1) przypisano popełnienie przestępstw, za które może być orzeczona wspomniana nawiązka, a skala działalności przestępczej, realizowanej przez oskarżonego i w ślad za tym zwiazane z nią zagrożenie dla dobra chronionego (zdrowia społeczeństwa zagrożonego plagą narkomanii) uzasadniała wymierzenie nawiązki w tej wysokości.
Należy się zgodzić z wyrażanym w orzecznictwie poglądem, że nawiązka, jako środek karny, ma charakter represyjno-kompensacyjny, tak więc jej wymiar winien być determinowany z jednej strony w oparciu o całokształt dyrektyw sądowego wymiaru kary (art. 53 k.k.), z drugiej zaś, respektować funkcję kompensacyjną, co w przypadku analizowanej sprawy wiąże się z partycypacją w społecznych kosztach leczenia i zapobiegania zjawisku narkomanii (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 8.07.2013r. sygn. II AKa – 5/13, LEX nr 1378240).
Skoro oskarżony D. N. (1) był przez znaczący okres zaangażowany w proceder uczestnictwa w obrocie znacznymi ilościami narkotyków i uczynił sobie z tego procederu stałe źródło dochodów, wysoce prawdopodobnym jest iż w następstwie jego działań doszło do pogłębienia stale rosnącego zjawiska narkomanii. Okoliczność ta wskazuje, iż winien on ponieść koszty leczenia osób, które na skutek działań oskarżonego i osób jemu podobnych popadły w nałóg oraz koszty profilaktyki antynarkotykowej. Określona przez Sąd suma nawiązki ustalona została w sposób na tyle wymierny, iż istotnie, a nie jedynie pozornie, pozwoli podmiotom instytucjonalnym zaangażowanym w realizację celów w postaci zapobiegania i zwalczania narkomanii działania takie rzeczywiście realizować.
Nie miał racji obrońca oskarżonego D. N. (1) dowodząc, że obraza prawa materialnego była związana z orzeczeniem nawiązki, chociaż sprawca ten był osobą uzależnioną. Przepis art. 70 ust. 5 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii zakazuje orzekania nawiązki tylko w odniesieniu do sprawcy przestępstwa posiadania narkotyków (z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii), a obecnie także posiadania nowych substancji psychoaktywnych (art. 62b ust. 1 tejże ustawy), jeżeli jest on osobą uzależnioną. Oskarżonemu D. N. (1) przypisano natomiast popełnienie innych przestępstw.
IV. W odniesieniu do zarzutu posiadania broni palnej przez oskarżonego A. A. (1) (przestępstwo z art. 263 § 2 k.k. zarzucone w punkcie V części wstępnej zaskarżonego wyroku i przypisane w punkcie XII jego części rozstrzygającej) , Sąd Okręgowy we Wrocławiu prawidłowo ustalił, że w okresie od początku kwietnia 2009r. do 4 lutego 2020r. oskarżony A. A. (1), posiadał bez wymaganego zezwolenia, broń palną w postaci pistoletu B.model (...)kal. (...) mm nr (...) produkcji belgijskiej, którą kupił za kwotę nie mniejszą niż 2.000 złotych od innej osoby, a następnie ukrył ją zakopując na terenie szpitala (...)przy ulicy (...) we W..
Podstawę do takich ustaleń faktycznych dal Sadowi I instancji materiał dowodowy w postaci: wyjaśnień oskarżonego A. A. (1) (k. 1207-1212, 215-217, 1229, 1405-1412, 1413-1418, 1420-1421, 1646-1650, 1652-1671, 1766-1769, 2483-2492, 2502-2509, 2974- 2979, 2642-2654, 2655-2661, 2708-2715, 2716-2724, 3037-3047, 3091-3096, 3661-3666, 3667-3675, 3677-3692, 3693-3694, 3702-3706, 4087-4093, 4889-4891), w tym złożonych w trakcie wizji lokalnej z jego udziałem (k. 1419-1421), a także wyników śledczych oględzin pistoletu ujawnionego w trakcie wizji lokalnej z udziałem podejrzanego A. A. (1) (k. 1422-1423), a także opinii specjalistycznych Laboratoriów Kryminalistycznych Policji z zakresu badań broni i balistyki (k. 1617-1620, 2117-2118).
Treść apelacji obrońcy z wyboru oskarżonego A. A. (1), adw. O. G. (2), stawiającej m.in. zarzut rażącej niewspółmierności kar jednostkowych, zdawała się kwestionować hasłowo także wymierzoną za to przestępstwo, na podstawie art. 263 § 2 k.k., przy zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary na podstawie art. 60 § 3 i 4 k.k., karę 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny, ustaleniem wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 100 (stu) złotych.
Stanowisko to jest całkowicie bezpodstawne, a wymierzona kara, jest sprawiedliwa i adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przestępstwa, okresu posiadania nielegalnie broni palnej i rozmiaru zagrożenia z tym związanego, jak również uwzględnia właściwości i warunki osobiste oskarżonego A. A. (1), a przede wszystkim jego postawę procesową, dzięki której ujawniono wspomniane przestępstwo i zabezpieczono broń palną.
V. W odniesieniu do zlecenia podpalenia mieszkania przy ul. (...) we W. i w konsekwencji zabójstwa: A. Ż., P. Ż. (2) oraz M. Ż. (1), a nadto spowodowania pożaru zagrażającego życiu wielu osób, a w tym lokatorom oraz innym osobom przebywającym w lokalach znajdujących się ww. budynku, a w tym: J. M., C. O., A. O., W. O., W. S. (1), M. S. (1), K. W. (1), D. W., J. J., M. S. (2), E. P., M. P. (1), D. P., P. P. (1), R. P. (1), S. P. (1), K. P., K. D., M. K. (1), P. W., A. W. (1), K. J. (1), A. J., M. Ś., K. K. (1) oraz mieniu w wielkich rozmiarach, w wyniku którego śmierć poniosła G. Ż., która w momencie spowodowania pożaru znajdowała się w budynku przy ulicy (...), poza lokalem mieszkalnym nr (...), stawianych wobec oskarżonych:
1) A. A. (1) (przestępstwo z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 2 i 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. oraz art. 163 § 3 k.k., a także art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 – Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533, zarzucone w punkcie II części wstępnej zaskarżonego wyroku i przypisane w punkcie II jego części rozstrzygającej);
2) T. M. (1) (przestępstwo z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 2 i 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. oraz art. 163 § 3 k.k., a także art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 – Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533, zarzucone w punkcie VII części wstępnej zaskarżonego wyroku i przypisane w punkcie XVI jego części rozstrzygającej);
a także zarzutów przyjęcia i zrealizowania wspomnianego zlecenia zabójstwa i spowodowania pożaru, stawianych oskarżonym:
3) D. N. (1) (przestępstwo z art. 148 § 2 i 3 k.k. oraz art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. oraz art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 – Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533, zarzucone w punkcie X części wstępnej zaskarżonego wyroku i przypisane w punkcie XXV jego części rozstrzygającej);
4) J. D. (1) (przestępstwo z art. 148 § 2 i 3 k.k. oraz art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. oraz art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 10 § 2 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 – Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533, zarzucone w punkcie XII części wstępnej zaskarżonego wyroku i przypisane w punkcie XXXIII jego części rozstrzygającej);
Sąd Okręgowy we Wrocławiu generalnie prawidłowo ustalił stan faktyczny, oceniając rzeczowo i krytycznie zebrany materiał dowodowy, co doprowadziło ostatecznie do trafnych wniosków co do wiarygodności dowodów przedstawionych przez prokuratora i zweryfikowanych podczas rozprawy głównej.
Opierając się o zebrany materiał dowodowy, Sąd Okręgowy we Wrocławiu ustalił prawidłowo tło i powody, dla których doszło do podpalenia mieszkania rodziny Ż. we W. przy ul. (...). Wspomnianym powodem była zemsta ze strony S. P. (2), od którego oskarżony A. A. (1) nabywał heroinę, na braciach Ż. za to, że interweniowali po stronie byłej konkubiny S. P. (2) w trakcie jednej ze wspólnych imprez, a następnie za to, że toczyło się postępowanie karne w stosunku do S. P. (2).
Jak słusznie ustalił Sąd Okręgowy we Wrocławiu, przede wszystkim na podstawie zeznań świadków: W. S. (2) (k. 271-272, 2018-2024, 4937), A. P. (k. 2035-2039, 4937), M. S. (1) (k. 2043-2047, 4938), M. K. (2) (k. 331-334, 1376-1383, 5220), a także P. Ż. (1) (k. 273-274, 1534-1543), była konkubina S. P. (2), W. S. (1) wraz z córkami: M. S. (1) i A. P. (córką S. P. (2)) mieszkała w kamienicy przy ul. (...) we W.. W tym samym budynku, w mieszkaniu pod numerem (...), mieszkała także rodzina Ż. (rodzice z trojgiem braci). Bracia P. i M. Ż. (1) znali się ze S. P. (2) – ojcem A. P., który mieszkał w P..
W dniu 25 czerwca 2005r. S. P. (2) uczestniczył w imprezie urodzinowej córki ówczesnej swojej konkubiny M. S. (1) w W. gm. O., w której także brali również udział bracia: P. i M. Ż. (1). W trakcie imprezy, W. S. (1) nie pozwoliła, aby S. P. (2), będący pod wpływem alkoholu, odwiózł ich wspólną córkę A. P. samochodem do P.. W. S. (1) próbowała uniemożliwić S. P. (2) jazdę samochodem i doszło między nimi do kłótni, podczas której S. P. (2) uderzył ją w twarz. W obronie sąsiadki stanął M. Ż. (1), który także uderzył S. P. (2) dwukrotnie ręką w twarz. Mimo kłótni i prób udaremnienia jazdy samochodem, S. P. (2) uruchomił pojazd i jeździł nim po terenie ośrodka, ocierając autem o drzewa. Aby udaremnić mu dalsza jazdę, uczestnicy imprezy wyciągnęli go z samochodu, zadając mu ciosy oraz kopiąc po ciele, zaś M. Ż. (1) wezwał na interwencję funkcjonariuszy policji. Najbardziej aktywnie interweniowali P. i M. Ż. (1). S. P. (2) został zatrzymany i odwieziony do komisariatu policji.
Po tym incydencie, przeciwko S. P. (2) toczyło się postępowanie karne, w którym postawiono mu zarzut, że w dniu 26 czerwca 2005 roku około godz. 6.45 w miejscowości W., gm. O. prowadził pojazd mechaniczny m-ki M. (...) o nr rej. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości, wynik I badania 0,90 mg/1, II badania 0,90 mg/1 alkoholu w wydychanym powietrzu, tj. o czyn z art. 178a § 1 k.k. Po wniesieniu aktu oskarżenia, w pierwszej instancji Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieście w sprawie o sygn. akt II K 217/06 uznał S. P. (2) za winnego przestępstwa, natomiast po wniesieniu apelacji, wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu Wydział IV Kamy został on uniewinniony od zarzucanego mu przestępstwa. Akta postępowania w tej sprawie zaginęły (k. 950), jednak można stwierdzić, że we wspomnianym postepowaniu karnym złożyli zeznania, jako świadkowie, bracia: P. i M. Ż. (1). Ponadto można przyjąć, iż były one niekorzystne dla S. P. (2), co potwierdziły zeznania świadka M. K. (2), które złożyła już w dniu 3 października 2007 r. w toku postępowania Prokuratury (...) o sygn. akt (...). Świadek M. K. (2) zeznała, że S. P. (2) miał w przeszłości sprawę karną o jazdę samochodem w stanie nietrzeźwości., a świadkami w tej sprawie było dwóch młodych chłopaków – sąsiadów S. P. (2) z ulicy (...) we W., których S. P. (2) chciał się pozbyć, ale nie podał w jaki sposób (k. 331-334, 1376-1383).
Konflikt S. P. (2) z braćmi: M. i P. Ż. (1) potwierdziły także akta Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej o sygn. akt XII K 98/09 w sprawie przeciwko P. Ż. (1) oskarżonemu o przestępstwa: z art. 158 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz z art. 278 § 1 k.k., art. 275 k.k. i art. 276 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. (k. 2338-2454). Wspomniane postępowanie karne toczyło się na podstawie zawiadomienia złożonego przez S. P. (2) przeciwko P. Ż. (1) i M. Ż. (1). Postępowanie w stosunku do M. Ż. (1) zostało umorzone, natomiast oskarżony P. Ż. (1), został uniewinniony wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej z dnia 28 maja 2009r. (k. 2338-2400, 2401-2454).
Analizując dowody przedstawione przez oskarżyciela publicznego, Sąd Okręgowy we Wrocławiu doszedł do wniosku, że wiarygodne były relacje oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1), że właśnie wspomniany wcześniej konflikt S. P. (2) z braćmi: M. i P. Ż. (1), był powodem podpalenia mieszkania z zemsty za ich zachowanie na imprezie w W. gm. O., a także za postawę procesową podczas prowadzonych później opisanych wyżej postepowań karnych.
Jednocześnie, jak słusznie ustalił Sąd I instancji, przede wszystkim na podstawie krytycznie ocenionych wyjaśnień oskarżonych: A. A. (1) (k. 1207-1212, 215-217, 1229, 1405-1412, 1413-1418, 1420-1421, 1646-1650, 1652-1671, 1766-1769, 2483-2492, 2502-2509, 2974- 2979, 2642-2654, 2655-2661, 2708-2715, 2716-2724, 3037-3047, 3091-3096, 3661-3666, 3667-3675, 3677-3692, 3693-3694, 3702-3706, 4087-4093, 4889-4891) i T. M. (1) (k. 2058-2060, 2073-2074, 2483-2492, 2493-2501, 2961-2971, 4747-4748), a częściowo także wyjaśnień oskarżonego D. N. (1) (k. 1046-1055, 1063-1072, 114, 1489-1501, 1129-1130, 1674-1676, 1980-1986, 2493-2501, 2502-2509, 2941-2943, 3369-3370, 4905-4907), oskarżony A. A. (1) zaopatrywał się w heroinę właśnie u S. P. (2), a narkotyki odbierał od niego w P., gdzie mieszkał S. P. (2). Podczas jednego ze spotkań, w którym uczestniczył również oskarżony T. M. (1), S. P. (2) opowiedział obu wymienionym oskarżonym o swoim konflikcie z braćmi: P. i M. Ż. (1), pożalił się, że został pobity przez „ małolatów” i chciałby się na nich zemścić. Na tym spotkaniu S. P. (2) zlecił oskarżonym: A. A. (1) i T. M. (1) podpalenie mieszkania, w którym zamieszkiwali P. i M. Ż. (1). Wskazał przy tym wszelkie dane dotyczące miejsca zamieszkania braci Ż., które pozwoliły później bezpośrednim sprawcom podpalenia dokonanie przypisanego im przestępstwa.
Równie trafne były dalsze ustalenia Sądu Okręgowego we Wrocławiu, że w drodze powrotnej z P. oskarżony T. M. (1) zapytał oskarżonego A. A. (1) „ czy ma załatwić” podpalenie mieszkania, na co oskarżony A. A. (1) odpowiedział, żeby to załatwił skoro ma numer telefonu do S. P. (2). Słuszna była także konstatacja Sąd Okręgowego, że oskarżony T. M. (1) pytał o zgodę oskarżonego A. A. (1) z uwagi na jego pozycję w grupie przestępczej, przy czym bez tej zgody, nie było mowy o realizacji prośby S. P. (2).
Jedynym motywem przyjęcia przez oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1) zlecenia podpalenia mieszkania braci Ż., na prośbę S. P. (2), była chęć utrzymywaniu z nim dobrych relacji, jako z głównym dostawą wysokiej jakości heroiny dla grupy przestępczej kierowanej przez A. A. (1). Okoliczności te
Znalazły potwierdzenie w analizie akt o sygn. III K 3/00 Sądu Okręgowego w Jelenie Górze w sprawie prowadzonej m.in. przeciwko S. P. (2), jako oskarżonemu i skazanemu za przestępstwo z art. 29 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 31 stycznia 1985r. o zapobieganiu narkomanii i inne, polegające na tym, że w okresie od stycznia do lutego 1996r. wspólnie z innymi osobami dwukrotnie przewoził z Polski do Szwajcarii oraz Holandii narkotyki w postaci heroiny w łącznej ilości nie mniejszej niż 12,5 kilograma. (k. 2200-2283). Świadczyło to dobitnie o możliwym dostępie S. P. (2) do heroiny, ale przede wszystkim o posiadanych przez niego kontaktach przestępczych, które miały znaczenie dla rozwijających interes narkotykowy A. A. (1) oraz T. M. (1). W tych okolicznościach oskarżeni zdecydowali się przyjąć zlecenie od S. P. (2), które dotyczyło spalenia mieszkania osób, z którymi był skonfliktowany. Wspomniana motywacja niewątpliwie należała do tak dalece nagannych, że należało ją uznać za zasługującą na szczególne potępienie (w rozumieniu art. 148 § 2 pkt 3 k.k.).
Następnie oskarżony T. M. (1) bezpośrednio polecił podpalenie mieszkania nr (...) w budynku wielorodzinnym przy ulicy (...) we W. oskarżonym: D. N. (1) i J. D. (1), którzy należeli do osób odbierających od niego narkotyki i z tego powodu byli uzależnieniu od niego i od oskarżonego A. A. (1). Jednocześnie, wobec linii obrony prezentowanej przez oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1), już w tym miejscu należy dobitnie stwierdzić, że żaden z wymienionych oskarżonych nie przekazywał oskarżonym: D. N. (1) i J. D. (1) jakichkolwiek danych na temat marki, koloru, numeru rejestracyjnego albo miejsca parkowania samochodów należących do członków rodziny Ż., które miały być rzekomo podpalone w ramach zlecenia przez S. P. (2). Natomiast oskarżeni: D. N. (1) i J. D. (1), którzy nie znali członków rodziny Ż. oraz nie mieli z nimi żadnych relacji, jedynie od oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1) mogli mieć wiedzę o miejscu zamieszkania, które należało podpalić w ramach zemsty na zlecenie S. P. (2). Co więcej, oskarżeni: D. N. (1) i J. D. (1), nie prowadzili żadnej obserwacji rodziny Ż.. Wspomniane wnioski wykluczają jednoznacznie, że przedmiotem podpalenia miał być samochód albo samochody należące do członków rodziny Ż., natomiast potwierdzają jednoznacznie, że chodziło podpalenie ich mieszkania. Oskarżeni: A. A. (1) i T. M. (1) wiedzieli, że oskarżeni: D. N. (1) i J. D. (1) są uzależnieni od heroiny, a powodem, dla którego zdecydowali się wykonać oczekiwane podpalenie mieszkania była chęć otrzymania narkotyków od oskarżonego T. M. (1). Wspomniana motywacja również niewątpliwie należała do tak dalece nagannych, że należało ją uznać za zasługującą na szczególne potępienie (w rozumieniu art. 148 § 2 pkt 3 k.k.).
Nie było podstaw do zakwestionowania dalszych trafnych ustaleń poczynionych przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu co do przebiegu podpalenia mieszkania rodziny Ż. w nocy z 23 na 24 lutego 2007r., a okoliczności ustalone przez Sąd I instancji dobitnie potwierdzały także przestępcze zaangażowanie S. P. (2) w zlecenie podpalenia, jak również oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1), dbających o dyskrecję i zacieranie śladów, aby nie mogły doprowadzić do powiązania ich z zaistniałym przestępstwem i aby nie ponieść odpowiedzialności karnej za zlecenie podpalenia.
W dniu zaplanowanego podpalenia mieszkania, czyli 23 lutego 2007r. S. P. (2) zabrał swoją córkę A. P. do swojego mieszkania w P., aby nie przebywała w mieszkaniu matki, W. S. (2), w budynku przy ul. (...) we W., sąsiadującej z mieszkaniem rodziny Ż.. Miało ją to zabezpieczyć przed zagrożeniem związanym z podpaleniem mieszkania rodziny Ż.. Co więcej, już po rozwinięciu się pożaru, w trakcie akcji ratowniczej S. P. (2) kontaktował się telefonicznie z W. S. (k. 271-272, 2018-2024) wyrażając radość, że ani ona, ani jej córka, M. S. (1), nie doznały obrażeń w wyniku pożaru. Świadek W. S. (1) była zdziwiona, skąd S. P. (2) wiedział o tym, że wybuchł pożar. Również te okoliczności dawały podstawę do przyjęcia, że przedmiotem podpalenia miało być mieszkanie rodziny Ż., a nie ich samochód lub samochody.
Rekonstruując przebieg pożaru, Sąd Okręgowy we Wrocławiu oparł się nie tylko na podstawie wyjaśnień oskarżonego D. N. (1) (k. 1046-1055, 1063-1072, 114, 1489-1501, 1129-1130, 1674-1676, 1980-1986, 2493-2501, 2502-2509, 2941-2943, 3369-3370, 4905-4907), lecz przede wszystkim na dowodach w postaci:
1) informacji (...) sp. z o.o. z/s we W. wraz z dokumentacją dotyczącej pożaru w budynku przy ulicy (...) we W. (k. 411-475);
2) informacji (...) Zasobu Komunalnego Jednostki Budżetowej Gminy (...)dotyczącej remontu lokali po pożarze w budynku przy ulicy (...) (k. 477-594);
3) wynikach oględzin akt postępowania administracyjnego nr (...) prowadzonego przez (...)Inspektora Nadzoru Budowlanego wraz z kopią dokumentacji (k. 599-601, 602-769);
4) opinii nr (...) biegłego R. P. (2) z zakresu kryminalistycznych badań elektrotechnicznych i pożarowych z dnia 24.04.2019 r. (k. 879);
5) analizie i ocenie działań ratowniczych – Analiza pożaru nr (...)- (...) przy ul. (...) we W. z dnia 24.02.2007 r. przeprowadzonej przez Komendę (...)Straży Pożarnej we W. wraz z płytą DVD zawierającą dokumentację zdjęciową (k. 952);
6) informacji Komendy (...)Policji Wydziału Kontroli dot. interwencji funkcjonariuszy Policji w związku z pożarem w dniu 24.02.2007 r. przy ul. (...) we W. (k. 944-949);
7) opinii sądowo-lekarskiej biegłego z zakresu medycyny sądowej J. M. (k. 957-976);
8) opinii pożarowej nr (...) biegłego z dziedziny pożarnictwa T. D. (2) (k. 984-1000, 1001-1014);
9) opinii uzupełniających biegłych: z zakresu pożarnictwa T. D. (2) i z zakresu medycyny sądowej J. M. (k. 1134-1144, 1239-1248, 5172- 5173v);
10) wynikach wizji lokalnej z udziałem podejrzanego D. N. (1) z dnia 26.11.2019 r. wraz z dokumentacją fotograficzną (k. 1061-1105);
11) wynikach wizji lokalnej z udziałem podejrzanego D. N. (1) z dnia 06.12.2019 r. wraz z materiałem poglądowym (k. 1129-1131, 1482-1484);
12) dokumentacji przedłożonej przez świadka K. J. z (...)Zasobu Komunalnego Gminy (...)(k. 1344-1360);
13) opiniach biegłego z zakresu komputerów i informatyki T. J. (k. 1486-1502, 1679-1721);
14) kserokopii dokumentacji przedłożonej przez świadka P. Ż. (k. 1549-1558);
15) informacji z (...) sp. z o.o. dotyczącej pożaru przy ul. (...) we W. wraz z płytą CD (k. 2308-2309);
16) protokołu sądowo-lekarskich oględzin i sekcji zwłok A. Ż. wraz z opinią biegłego Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W. i wynikami badań (k. 367-374);
17) protokołu sądowo-lekarskich oględzin i sekcji zwłok G. Ż. wraz z opinią biegłego Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W. i wynikami badań (k. 376-383);
18) protokołu sądowo-lekarskich oględzin i sekcji zwłok P. Ż. (2) wraz z opinią biegłego z Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W. i wynikami badań (k. 385-392);
19) protokołu sądowo-lekarskich oględzin i sekcji zwłok M. Ż. (1) wraz z opinią biegłego z Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W. i wynikami badań (k. 395-402);
20) odpisu skróconego aktu zgonu A. Ż. (k. 880);
21) odpisu skróconego aktu zgonu G. Ż. (k. 881);
22) odpisu skróconego aktu zgonu P. Ż. (2) (k. 882);
23) odpisu skróconego aktu zgonu M. Ż. (1) (k. 889);
24) zeznań świadka incognito o nr (...) przekazanych za pośrednictwem Kancelarii (...);
25) zeznań świadka R. H. (1) (k. 321-322, 325-325v, 793-797);
26) zeznań świadka świadek A. Z. (k. 324, 325-325v, 770-774);
27) zeznań świadka L. W. (k. 6-7, 10-11, 798-800);
28) zeznań świadka M. K. (2) (k. 331-334, 1376-1383, 5220);
29) zeznań świadka A. P. (k. 2035-2039, 4937);
30) zeznań świadka M. S. (1) (k. 2043-2047, 4938);
31) zeznań świadka W. S. (2) (k. 271-272, 2018-2024, 4937);
32) zeznań świadka P. Ż. (1) (k. 273-274, 1534-1543);
33) zeznań świadka E. H. (k. 1428-1434);
34) zeznań świadka R. H. (2) (k. 5221-5222);
35) zeznań świadka Ł. G. (k. 3308-3309);
36) zeznań świadka M. S. (1) (k. 2043-2047, 4938);
37) zeznań świadka D. W. (k. 2603-2606, 4938);
38) zeznań świadka M. P. (1) (k. 2578-2581, 4938v).
Na podstawie wskazanych dowodów, których analiza znajdzie się w dalszej części niniejszego uzasadnienia, Sąd Okręgowy we Wrocławiu poczynił przedstawione poniżej kolejne, ze wszech miar trafne, ustalenia faktyczne.
W nocy z 23 na 24 lutego 2007r. około godz. 2.00, a zatem w takiej porze, gdy mieszkańcy śpią i nie maja możliwości reagować na zagrożenie pożarem, oskarżeni: D. N. (1) i J. D. (1), realizując zlecenie zakomunikowane im przez oskarżonego T. M. (1), wyposażeni w 1,5-litrowa z butelkę z benzyną poszli do budynku przy ulicy (...). Po wejściu do wnętrza budynku, udali się klatką schodowa pod drzwi mieszkania numer (...) i wylali na drzwi około pół litra benzyny. Większość benzyny wlała się do wnętrza mieszkania przez szparę w drzwiach. Następnie podpalili benzynę. Po podpaleniu benzyny oskarżeni: D. N. (1) i J. D. (1) zbiegli po schodach i uciekli z budynku. Jak ustalono, pożar miał przebieg gwałtowny i dynamiczny, co wynikało z wydzielania się dużej energii cieplnej, która spowodowała zapłon wszystkich materiałów palnych znajdujących się w pobliżu strefy spalania. Rozlana benzyna, której część dostała się do środka mieszkania została zaabsorbowana przez gąbkę, którą były obite drzwi od wewnątrz. W ciągu 2-3 minut od momentu zapłonu drzwi od wewnętrznej strony zapaliły się na całej powierzchni. Gazy pożarowe przemieszczały się pomiędzy poszczególnymi pomieszczeniami mieszkania nr (...) i dostały się do pokoju gdzie przebywali mieszkańcy: A. Ż., P. Ż. (2) oraz M. Ż. (1). Pokój wypełniony został gazowymi produktami spalania i nastąpił gwałtowny spadek zawartości tlenu – poniżej 17 procent. Doprowadziło to zgonu wymienionych pokrzywdzonych w następstwie zatrucia tlenkiem węgla.
Ze względu na późną porę nocną (około godz. 2.00), niemożność szybkiej reakcji mieszkańców na podpalenie i sposób podpalenia przyjęty przez bezpośrednich sprawców, oskarżonych: D. N. (1) i J. D. (1), pożar rozprzestrzenił się nie tylko w mieszkaniu nr (...), ale również w innych częściach budynku zagrażając życiu lokatorom i innym osobom przebywającym w lokalach znajdujących się w budynku: J. M., C. O., A. O., W. O., W. S. (1), M. S. (1), K. W. (1), D. W., J. J., M. S. (2), E. P., M. P. (1), D. P., P. P. (1), R. P. (1), S. P. (1), K. P., K. D., M. K. (1), P. W., A. W. (1), K. J. (1), A. J., M. Ś., K. K. (1) oraz mieniu w wielkich rozmiarach. Lokatorzy budynku zostali ewakuowani przez straż pożarną. Kilkoro lokatorów, w tym m.in. rodzina W. S. (2), ze względu na zablokowanie drzwi, jak i stopienie zamka w drzwiach, oraz unoszący się w mieszkaniu dym nie mogli uciec z budynku przez klatkę schodową i zostali ewakuowani przez okno.
W wyniku pożaru, na skutek zatrucia tlenkiem węgla śmierć poniosła również G. Ż., która w momencie spowodowania pożaru – z nieustalonych przyczyn – znajdowała się w budynku przy ulicy (...), poza lokalem mieszkalnym nr (...).
Wzniecony przez oskarżonych: D. N. (1) i J. D. (1) pożar spowodował szkodę na mieniu właścicieli lokali mieszkalnych i użytkowych usytuowanych w kamienicy przy ulicy (...) we W.: R. M., H. B., J. M., B. P., J. i M. P. (2), M. Ś. oraz Gminy W..
Zaangażowanie przestępcze oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1) w podpalenie mieszkania rodziny Ż. znalazło szczególne potwierdzenie w ich zrachowaniach po przestępstwie.
Na podstawie dowodów w postaci wyjaśnienia oskarżonych: A. A. (1) (k. 1207-1212, 215-217, 1229, 1405-1412, 1413-1418, 1420-1421, 1646-1650, 1652-1671, 1766-1769, 2483-2492, 2502-2509, 2974- 2979, 2642-2654, 2655-2661, 2708-2715, 2716-2724, 3037-3047, 3091-3096, 3661-3666, 3667-3675, 3677-3692, 3693-3694, 3702-3706, 4087-4093, 4889-4891), T. M. (1) (k. 2058-2060, 2073-2074, 2483-2492, 2493-2501, 2961-2971, 4747-4748), D. N. (1) (k. 1046-1055, 1063-1072, 114, 1489-1501, 1129-1130, 1674-1676, 1980-1986, 2493-2501, 2502-2509, 2941-2943, 3369-3370, 4905-4907) i częściowo J. D. (1) (k. 4732-4734, 4763, 4993-5000), Sąd I instancji prawidłowo ustalił, że w zamian za podpalenie mieszkania Ż., oskarżony T. M. (1) przekazał oskarżonym: D. N. (1) i J. D. (1) 5 gramów heroiny, której połowę wartości sfinansował A. A. (1). Ponieważ oskarżeni: T. M. (1) i A. A. (1) obawiali się, że oskarżeni: D. N. (1) i J. D. (1) mogą ujawnić zleceniodawców podpalenia, z obaw przed poniesieniem odpowiedzialności karnej, poczynili starania w celu zatarcia śladów przestępstwa. Oskarżeni: A. A. (1), T. M. (1) i D. N. (1) udali się nad O., gdzie oskarżony D. N. (1) wyrzucił ubrania, które miał na sobie podczas podpalenia mieszkania. Ponadto, oskarżony A. A. (1) w trakcie kilkukrotnych spotkań z oskarżonymi: D. N. (1) i J. D. (1), za każdym razem na początku rozmowy mówił, im, aby nigdy nie przyznawali się do podpalenia kamienicy i nigdy nikomu na ten temat nie mówili. S. P. (2) po pożarze przestał handlować heroiną z oskarżonymi A. A. (1) oraz T. M. (1) w obawie przed powiązaniem jego osoby z zaistniałym pożarem.
Rekonstruując przebieg przestępstwa, a także rolę poszczególnych oskarżonych w podpaleniu mieszkania rodziny Ż. i ustalając ich odpowiedzialność karną za sprowadzenie pożaru zagrażającego życiu wielu osób, w tym lokatorom oraz innym osobom przebywającym w lokalach znajdujących się ww. budynku, a w tym: J. M., C. O., A. O., W. O., W. S. (1), M. S. (1), K. W. (1), D. W., J. J., M. S. (2), E. P., M. P. (1), D. P., P. P. (1), R. P. (1), S. P. (1), K. P., K. D., M. K. (1), P. W., A. W. (1), K. J. (1), A. J., M. Ś., K. K. (1) oraz mieniu w wielkich rozmiarach, w wyniku którego śmierć poniosła G. Ż., która w momencie spowodowania pożaru znajdowała się w budynku przy ulicy (...), poza lokalem mieszkalnym nr (...), jak również odpowiedzialność zabójstwo przebywających w mieszkaniu przy ul. (...) domowników: A. Ż., P. Ż. (2) oraz M. Ż. (1), Sąd Okręgowy we Wrocławiu przeprowadził rzeczową analizę i weryfikację dowodów przedstawionych przez prokuratora, w ramach kontradyktoryjnego procesu karnego, pozwalającego na ich krytyczną ocenę z udziałem wszystkich stron i ich przedstawicieli procesowych. Ocena wspomnianych dowodów, zebranych pieczołowicie i z dużą starannością przez oskarżyciela publicznego pozwoliła na zaakceptowanie zasadniczych tez aktu oskarżenia i przedstawionych wyżej ustaleń faktycznych. Ocenę tę, Sąd Apelacyjny przyjmuje za własną, jednak warto przypomnieć najbardziej istotne dowody, które pozwoliły na ustalenie odpowiedzialności karnej oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1) (jako zleceniodawców przestępstwa) oraz oskarżonych: D. N. (1) i J. D. (1) (jako bezpośrednich wykonawców).
Wyjaśnienia oskarżonych
Chociaż oskarżeni: A. A. (1), T. M. (1), D. N. (1) i J. D. (1) nie przyznali się do popełnienia zarzucanego im czynu związanego z podpaleniem mieszkania przy ul. (...) we W., to jednak z ich wyjaśnień wynikały okoliczności potwierdzające ich udział i rolę w przestępstwie.
Oskarżeni: A. A. (1), T. M. (1) i D. N. (1) w sposób spójny wyjaśnili, że czynność podpalenia drzwi do mieszkania nr (...) przy ul. (...) wykonali oskarżeni: D. N. (1) i J. D. (4). Oskarżony D. N. (1) przyznał się do podpalenia drzwi do mieszkania nr (...) przy ul. (...) we W., chociaż zaprzeczył, natomiast, aby przewidywał możliwość spowodowania śmierci ludzi w wyniku pożaru. W swoich wyjaśnieniach oskarżony D. N. (1) szczegółowo opisał okoliczności podpalenia mieszkania wskazując, że wspólnie z oskarżonym J. D. (1) rozlali benzynę, która w części wlała się do środka mieszkania, a następnie podpalili ją i uciekli z budynku. Wyjaśnienia oskarżonego D. N. (1) w zakresie okoliczności podpalenia są logiczne, spójne i znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadków – pokrzywdzonych lokatorów podpalonego budynku i dowodami z dokumentów w tym m.in. opiniami pożarowymi i medycznymi. Wiarygodność dowodową tych dowodów Sąd omówi w dalszej części uzasadnienia.
Chociaż początkowo oskarżony D. N. (1) zaprzeczał, aby podpalił drzwi mieszkania wspólnie z oskarżonym J. D. (1), przedstawiając wersję, ze ten ostatni czekał on na niego przed wejściem do budynku, to jednak po złożeniu wyjaśnień przez oskarżonego A. A. (1) i po konfrontacji z tym oskarżony, D. N. (1) ujawnił rzeczywistą rolę oskarżonego J. D. (1).
Oskarżony D. N. (1) wielokrotnie zmieniał swoje wyjaśnienia co do zleceniodawcy podpalenia mieszkania, gdyż początkowo wskazał, że wykonanie podpalenia mieszkania zlecił mu oskarżony A. A. (1), a następnie podał, że to oskarżony T. M. (1) zlecił podpalenie mieszkania J. D. (1), a on był przy tej rozmowie obecny. Zmianę wyjaśnień oskarżony D. N. (1) tłumaczył tym, że wskazując, jako zlecającego A. A. (1) chciał chronić T. M. (1) i J. D. (1) ze względu na bliższe relacje nimi. Twierdził przy tym, że od oskarżonego T. M. (1) nabywał narkotyki, a oskarżony J. D. (1) był jego bliskim kolegą, z którym spędzał wolny czas zażywając heroinę. Następnie na rozprawie oskarżony te wyjaśnienia potrzymał, lecz na kolejnym terminie rozprawy wyjaśniał odmiennie wskazując, że to A. A. (1) zlecił podpalenie. Podczas składania tych wyjaśnień podał również, że: „ ogólnie oni mi dali wspólnie to zlecenie”, mając na myśli oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1).
Ostatecznie oskarżony D. N. (1) przyznał, że podpalenia dokonał wspólnie z oskarżonym J. D. (1), a zlecenie podpalenia wydał T. M. (1) J. D. (1) w obecności D. N. (1). Podczas konfrontacji z T. M. (1) oskarżony D. N. (1) podtrzymał tę wersję zdarzenia.
Wersja opisana przez oskarżonego D. N. (1), że to oskarżony T. M. (1) zlecił podpalenie mieszkania J. D. (1), za wiedzą i zgodą oskarżonego A. A. (1), stojącego wyżej w hierarchii przestępczej i niejako dającego ostateczne przyzwolenie na taką przestępczą akcję, znalazła potwierdzenie w wyjaśnieniach oskarżonego A. A. (1), które Sąd Okręgowy zacytował i które warto także przywołać. Podczas przesłuchania w dniu 12 czerwca 2020r. oskarżony A. A. (1) wyjaśnił: „ w samochodzie jak wracaliśmy od P., B. (T. M. (1)) zapytał mnie czy on ma to załatwić, chodziło o podpalenie samochodu nie wykluczam, że chodziło o podpalenie mieszkania. Pamiętam, że odpowiedziałem mu, żeby to załatwił skoro ma numer do S. P. (3). On zapytał mnie o to, gdyż ja w sumie miałem decydujące zdanie. Ja miałem kontakty i pieniądze, które wykładałem na narkotyki. (…) B., jakby chciał, mógłby to zrobić bez mojej zgody, ale wolał ją uzyskać. (…) Zapłaciłem za połowę heroiny, którą B. dał za podpalenie D. i N.. (…) z tego wynika, że J. D. (1) i D. N. (1) podpalili kamienicę za 5 gram heroiny o łącznej wartości około 500 złotych. (…) ja dając mu te pieniądze wiedziałem, że w tym czasie byliśmy wspólnikami i za wszystko odpowiadamy razem. B. to podpalenie uważał za swoje osiągnięcie, chwalił się wielu osobom w tym m.in. P. ( L. W.) (…) Ja pamiętam, że kilka razy na wolności spotkałem N. i D., za każdym razem pytałem ich, co u nich, a na początku mówiłem, im, aby nigdy nie przyznawali się do podpalenia kamienicy, i że mają na ten temat nigdy nic nie mówić. Ja bałem się, że poniosę za to odpowiedzialność. ” W innych wyjaśnieniach oskarżony A. A. (1) potwierdził, że oskarżony T. M. (1) mówił mu, że wyznaczył do podpalenia (...) (czyli J. D. (1)), a on podnajął sobie do pomocy (...) (czyli D. N. (1)).
Jak już wyżej wskazano, okoliczność przyjęcia zlecenia podpalenia mieszkania, jako zemsty ze strony S. P. (2) na braciach Ż. za incydent na imprezie w W. gm. O. oraz późniejszej postawy procesowej podczas toczących się postępowania karnego przeciwko S. P. (2), znalazła potwierdzenie w wyjaśnieniach oskarżonych: A. A. (1) I T. M. (1). Oskarżeni: A. A. (1) i T. M. (1) w swoich wyjaśnieniach jednoznacznie przyznali, że byli razem w P. po odbiór heroiny u S. P. (2) i podczas tego spotkania S. P. (2) żalił się im, że został pobity przez „ małolatów”, którzy mieszkają obok jego rodziny i chciał się na nich zemścić.
Chociaż oskarżeni: A. A. (1) i T. M. (1) podawali, że S. P. (2) zlecił podpalenie samochodu rodziny Ż., a nie ich mieszkania, pomawiając się wzajemnie, ze to ten drugi przyjął od S. P. (2) zlecenie podpalenia samochodu, to jednak okoliczność ta nie znalazła potwierdzenia w wyjaśnieniach oskarżonego D. N. (1), a poza tym była rażąco nielogiczna i niewiarygodna, gdy uwzględni się wszelkie okoliczności zdarzenia:
1) oskarżony D. N. (1) swoich wyjaśnieniach nie potwierdził, aby zlecenie przekazane przez S. P. (2) dotyczyło podpalenia samochodu, natomiast przyznał, że podpalenie mieszkania miało być formą zastraszenia lokatorów. Konsekwentnie podawał w wyjaśnieniach na różnych etapach postępowania, że zlecenie podpalenia dotyczyło mieszkania, a nie podpalenia samochodu;
2) oskarżeni: A. A. (1) i T. M. (1) nie otrzymali od S. P. (2) żadnych danych dotyczących marki, koloru, numeru rejestracyjnego albo miejsca parkowania samochodu lub samochodów należących do członków rodziny Ż. i takich danych oskarżeni: A. A. (1) i T. M. (1) nie przekazywali bezpośrednim sprawcom podpalenia mieszkania, czyli oskarżonym: D. N. (1) i J. D. (1);
3) oskarżeni: D. N. (1) i J. D. (1) nie podjęli żadnych czynności dla ustalenia marki, koloru, numeru rejestracyjnego albo miejsca parkowania samochodu lub samochodów należących do członków rodziny Ż.;
4) mimo nieznajomości członków rodziny Ż., oskarżeni: D. N. (1) i J. D. (1) otrzymali dane adresowe mieszkania braci Ż., co jednoznacznie wskazywało na zlecenie podpalenia mieszkania, a nie samochodu (samochodów);
5) S. P. (2) bezpośrednio przed pożarem w dniu pożaru wywiózł swoją córkę, A. P. z mieszkania położonego w budynku przy ul. (...) we W.;
6) już w trakcie pożaru S. P. (2) telefonował do konkubiny W. S. (2) i wyrażał radość, radość, że ani ona, ani jej córka, M. S. (1), nie doznały obrażeń w wyniku pożaru. Świadek W. S. (1) była zdziwiona, skąd S. P. (2) wiedział o tym, że wybuchł pożar. ze nie doznała obrażeń w wyniku pożaru budynku.
Jak już wyżej wskazano, Sąd Okręgowy we Wrocławiu słusznie wykluczył jakiekolwiek wątpliwości, że zachowanie zarówno bezpośrednich wykonawców podpalenia, czyli oskarżonych: D. N. (1) i J. D. (1), miało postać umyślnego przestępstwa sprowadzenia pożaru i w zamiarze ewentualnym zabójstwa trzech osób z rodziny Ż. znajdujących się w mieszkaniu przy ul. (...) we W. oraz spowodowania śmierci G. Ż., znajdującej się poza mieszkaniem, czyli przestępstwa z art. 148 § 2 i 3 k.k. oraz art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. oraz art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 – Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533), natomiast odpowiedzialność zleceniodawców podpalenia mieszkania, czyli oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1) wyrażała się w popełnieniu przestępstwa z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 2 i 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. oraz art. 163 § 3 k.k., a także art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 – Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533, gdyż zlecając podpalenie obejmowali swoja świadomością wszelkie okoliczności podpalenia mieszkania w porze nocnej, uniemożliwiające efektywną akcję ratunkową, jednocześnie udzielając w zamian za przestępstwo narkotyków bezpośrednim wykonawcom. Polanie benzyną bezpośrednio drzwi mieszkania pokrzywdzonych i gwałtownie rozwijający się w tym miejscu ogień uniemożliwiały także pokrzywdzonym opuszczenie mieszkania.
Jak słusznie stwierdził Sąd Okręgowy we Wrocławiu, podpalenie drzwi do mieszkania nr (...) przy ul. (...) we W. przez oskarżonych: D. N. (1) i J. D. (1) w obrany przez nich sposób, spowodowało zdarzenie w postaci pożaru, które stanowiło zagrożenie dla życia lub zdrowia wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, w wyniku, którego pożaru śmierć poniosły cztery osoby. Nie ma wątpliwości, że przy wzniecaniu pożaru oskarżeni działali z zamiarem bezpośrednim jego spowodowania, a także mieli wiadomość, że taki sposób podpalenia może spowodować śmierć mieszkańców, którzy w porze nocnej, kiedy większość mieszkańców odpoczywa, śpi i nie ma możliwości szybkiej i skutecznej reakcji oraz zainicjowania akcji ratunkowej. Mając tę świadomość zarówno bezpośredni sprawcy popalenia (oskarżeni: D. N. (1) i J. D. (1)), jak i ich zleceniodawcy (oskarżeni: A. A. (1) i T. M. (1)) mimo to decydując się na przeprowadzenie podpalenia, godzili się na spowodowanie śmierci mieszkańców mieszkania przy ul. (...) we W. i zagrożenia pozostałych mieszkańców przebywających w tym budynku. Umyślne zadanie śmierci kilu osób w wyniku jednego działania sprawców uzasadniało przyjęcie kwalifikacji prawnej z art. 148 § 3 k.k.
Jak słusznie stwierdził Sąd I instancji, opinie biegłych: T. D. (2) (z zakresu pożarnictwa) i J. M. (z zakresu medycyny sadowej) potwierdziły wnioski o działaniu oskarżonych z zamiarem ewentualnym zabójstwa członków rodziny Ż., którzy znajdowali się w mieszkaniu. Biegli stwierdzili jednoznacznie, że użycie benzyny spowodowało, że pożar miał przebieg gwałtowny i dynamiczny. Od chwili zainicjowania pożaru w mieszkaniu, w którym znajdowali się pokrzywdzeni do czasu ich zgonu na skutek ostrego zatrucia tlenkiem węgla, mógł wynosić około kilkunastu minut, ale nie więcej niż trzydzieści minut. Gazy pożarowe dotarły do pokoju gdzie przebywali: A. Ż., P. Ż. (2) oraz M. Ż. (1) i nastąpił gwałtowny spadek zawartości tlenu – poniżej 17 procent. Doprowadziło to zgonu pokrzywdzonych w następstwie zatrucia tlenkiem węgla. Śmierć w wyniku zatrucie tlenkiem węgla poniosła również G. Ż., bowiem pożar i dym rozprzestrzenił się również w części budynku, gdzie przebywała pokrzywdzona w takim samym czasie. Otwarcie okien nie miało kompletnie żadnego znaczenia z punktu znaczenia medycznego. Gdyż stężenie tlenku węgla w sposób gwałtowny bardzo rosło. Jakiekolwiek próby „udrożnienia” przepływu w tym lokalu nie przyniosłoby żadnego rezultatu. Jedyną możliwością ratunku tylko w chwili podpalenia byłoby, aby osoby opuściły to pomieszczenie.
Spowodowanie pożaru stanowiło zagrożenie również dla pozostałych osób znajdujących się w budynku przy ul. (...) we W.. W budynku tym znajdowało się kilkanaście mieszkań, w których podczas pożaru znajdowali się: J. M., C. O., A. O., W. O., W. S. (1), M. S. (1), K. W. (1), D. W., J. J., M. S. (2), E. P., M. P. (1), D. P., P. P., R. P. (1), S. P. (1), K. P., K. D., M. K. (1), PiotrWąsacz, A. W. (1), K. J. (1), A. J., M. Ś. i K. K. (1). Pożar zagrażał życiu wyżej wskazanym pokrzywdzonym. Jak wynikało z zeznań świadków część z nich nie mogła wydostać się z budynku przez drzwi, bowiem w wyniku pożaru pod wpływem wysokiej temperatury np. topił się zamek w drzwiach bądź wypaczały się, ponadto z korytarza unosił się dym, co uniemożliwiało ucieczkę. Zostali ewakuowanie przez straż pożarną przez okno. Ponadto pożar spowodował szkody na mieniu osób fizycznych i właścicieli mieszkań. Tym samym zostały również zrealizowane znamiona przestępstwa opisanego w art. 163 § 1 pkt 1 k.k.
Należy przy tym jasno stwierdzić, co sygnalizowano już we wcześniejszym fragmencie niniejszego uzasadnienia, że oskarżeni: A. A. (1) i T. M. (1) swoim zachowaniem po przestępstwie w sposób jednoznaczny potwierdzili, że byli zleceniodawcami przestępstwa, wykonali swoja część umowy „ płacąc” narkotykami oskarżonym: D. N. (1) i J. D. (1) za podpalenie mieszkania, a jednocześnie wyrażali swoista troskę o bezkarność bezpośrednich sprawców przestępstwa, jak również zatarcie śladów przestępstwa. Co zrozumiałe, chodziło również o to, aby odsunąć także od siebie odpowiedzialność karną za zlecenie podpalenia i zabójstwo kilku osób. Zlecenie podpalenia mieszkania i przyjęcie odpowiedzialności za jego skutki potwierdzały następujące zachowania oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1):
1) po podpaleniu mieszkania rodziny Ż. i śmierci czterech osób oskarżeni: A. A. (1) i T. M. (1) nie zerwali relacji z oskarżonymi: D. N. (1) i J. D. (1) i nie czynili im wymówek co do skutków podpalenia, nie czynili także wymówek, że podpalili mieszkanie, a nie samochód lub samochody należących do rodziny Ż.;
2) po podpaleniu mieszkania oskarżony T. M. (3) przekazał oskarżonym: D. N. (1) i J. D. (1) obiecane 5 gramów heroiny za podpalenie mieszkania rodziny Ż., a część tych narkotyków sfinansował także oskarżony A. A. (1);
3) oskarżeni: A. A. (1) i T. Ż. polecili, aby oskarżony D. N. (1) wyrzucił do rzeki O. swoja odzież, w którą był ubrany podczas podpalenia mieszkania rodziny Ż. i zadbali, aby to zrobił;
4) po podpaleniu mieszkania rodziny Ż. i śmierci czterech osób oskarżeni: A. A. (1) i T. M. (1) wielokrotnie nakazywali oskarżonym: D. N. (1) i J. D. (1) dyskrecję, aby nie ujawniali tego, co zrobili.
Pozostałe dowody
Należy także przypomnieć, że rekonstruując okoliczności podpalenia mieszkania rodziny Ż., a także rolę i przestępcze zaangażowanie poszczególnych oskarżonych, oskarżyciel publiczny przedstawił szereg istotnych dowodów, które za wiarygodne i przekonujące uznał także Sąd I instancji.
Po pierwsze, na podstawie zeznań świadków: W. S. (2) (k. 271-272, 2018-2024, 4937), A. P. (k. 2035-2039, 4937), M. S. (1) (k. 2043-2047, 4938), M. K. (2) (k. 331-334, 1376-1383, 5220), w sposób jednoznaczny potwierdzono okoliczności będące tłem i podłożem chęci zemsty S. P. (2) na braciach: P. i M. Ż. (1).
Konflikt S. P. (2) z braćmi: M. i P. Ż. (1) potwierdziły także akta Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej o sygn. akt XII K 98/09 w sprawie przeciwko P. Ż. (1) oskarżonemu o przestępstwa: z art. 158 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz z art. 278 § 1 k.k., art. 275 k.k. i art. 276 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. (k. 2338-2454). Wspomniane postępowanie karne toczyło się na podstawie zawiadomienia złożonego przez S. P. (2) przeciwko P. Ż. (1) i M. Ż. (1). Postępowanie w stosunku do M. Ż. (1) zostało umorzone, natomiast oskarżony P. Ż. (1), został uniewinniony wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej z dnia 28 maja 2009r. (k. 2338-2400, 2401-2454).
Analizując dowody przedstawione przez oskarżyciela publicznego, Sąd Okręgowy we Wrocławiu doszedł do wniosku, że wiarygodne były relacje oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1), że właśnie wspomniany wcześniej konflikt S. P. (2) z braćmi: M. i P. Ż. (1), był powodem podpalenia mieszkania z zemsty za ich zachowanie na imprezie w W. gm. O., a także za postawę procesową podczas prowadzonych później opisanych wyżej postepowań karnych.
Po wtóre, okoliczności związane z obrotem narkotykami przez oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1), a także dostarczaniem im wysokiej jakości heroiny, co mogło skłonić ich do podjęcia się przez nich zlecenia podpalenia mieszkania rodziny Ż., aby nie utracić dobrych relacji z dostawcą heroiny, potwierdziły przede wszystkim wyjaśnienia oskarżonego A. A. (1) (k. 1207-1212, 215-217, 1229, 1405-1412, 1413-1418, 1420-1421, 1646-1650, 1652-1671, 1766-1769, 2483-2492, 2502-2509, 2974- 2979, 2642-2654, 2655-2661, 2708-2715, 2716-2724, 3037-3047, 3091-3096, 3661-3666, 3667-3675, 3677-3692, 3693-3694, 3702-3706, 4087-4093, 4889-4891), który ujawnił całokształt swojej działalności przestępczej w zakresie obrotu narkotykami i wskazał innych sprawców (w tym oskarżonych: T. M. (1) i D. N. (1)) oraz opisał ich role. Oskarżony A. A. (1) potwierdził swoje wyjaśnienia podczas wizji lokalnej (k. 3677-3692). Relacja oskarżonego A. A. (1) znalazła potwierdzenie w innych dowodach, w tym zeznaniach świadków: P. S. (2) (k. 4232-4240, 4316-4320, 4351v, 5174v), K. W. (2) (k. 4213v-4214, 5173v), M. P. (3) (k. 4270-4279), A. A. (4) (k. 4116-4126), Ł. K. (k. 4175-4179, 5174) i M. W. (k. 2819-2822, 2986, 5257-5258), a częściowo także w wyjaśnieniach oskarżonych: T. M. (1) (k. 2058-2060, 2073-2074, 2483-2492, 2493-2501, 2961-2971, 4747-4748) i D. N. (1) (k. 1046-1055, 1063-1072, 114, 1489-1501, 1129-1130, 1674-1676, 1980-1986, 2493-2501, 2502-2509, 2941-2943, 3369-3370, 4905-4907). Wspomniane dowody wskazały także na podległość bezpośrednich sprawców podpalenia mieszkania, a zatem oskarżonych: D. N. (1) i J. D. (1), od dostawców narkotyków, czyli oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1), stojących wyżej od nich w hierarchii przestępczej i wykorzystując ich uzależnienie od narkotyków, co potwierdzało możliwość przyjęcia przez tych pierwszych zlecenia podpalenia mieszkania w zamian za narkotyki.
Po trzecie, w trakcie prowadzonego przez (...) Wydział Zamiejscowy Departamentu ds. Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej we W. śledztwa o sygn. akt PK I WZ Ds. 6.2016, które dotyczy działalności grup przestępczych funkcjonujących na terenie województwa (...) i zajmujących się zorganizowanym nabyciem wewnątrzwspólnotowym z Holandii oraz Czech znacznych ilości środków odurzających w postaci heroiny, kokainy i marihuany oraz substancji psychotropowych w postaci amfetaminy oraz (...), jeden z podejrzanych, L. W. złożył obszerne wyjaśnienia, w których ujawnił, że w 2009r. T. M. (1) ps. (...) zaproponował, aby do kierowanej przez L. W. grupy przestępczej przyjąć A. A. (1) ps. (...). Ponieważ uczestnicy zorganizowanej grupy przestępczej, w tym L. W. i P. S. (3) nie chcieli się na to zgodzić, bo nie oceniali A. A. (1) za osobą godną zaufania, w trakcie jednej z rozmów oskarżony T. M. (1) ps. (...) poręczył za A. A. (1) ps. (...), mówiąc, że wraz z nim ma na koncie „głowę”, co oznaczało, że wspólnie dokonali jakiegoś zabójstwa. Okoliczność ta zdaniem T. M. (1) dawała gwarancję, że A. A. (1) jest osobą pewną i w przypadku zatrzymania przez policję nie wyda pozostałych członków grupy. Odnośnie wspólnie popełnionego przestępstwa, T. M. (1) stwierdził, że w związku ze ściąganiem długu wynikającego z przestępstw narkotykowych, wspólnie z A. A. (1) spalili rodzinę oraz zajmowane przez nią zabudowania. L. W. wyjaśnił, iż T. M. (1) nie wskazał, gdzie i kiedy doszło do tego zdarzenia, a także nie podawał również miejsca popełnienia tego przestępstwa. Wspominał natomiast takie miejscowości jak Z., B. oraz Z.. Ponadto, L. W. wyjaśnił, że podpalenie, wedle słów T. M. (1), miało miejsce w okresie przed marcem 2008 roku, tj. przed zatrzymaniem A. A. (1) do odbycia kary pozbawienia wolności (k. 6-16, 798-800).
Po czwarte, w trakcie śledztwa o sygn. akt PO I Ds. 23.2018 prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową we Wrocławiu przeciwko R. H. (1) i innym, podejrzanym o czyny z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (k. 318-327), objęci nim podejrzani: R. H. (1) i A. Z. złożyli wyjaśnienia mające istotne znaczenie dla niniejszej sprawy.
Podejrzany R. H. (1) podał, że w 2010r. od J. K. ps. (...) dowiedział się, że D. N. (1) ps. (...) na zlecenie mężczyzny o ps. (...) (czyli oskarżony A. A. (1)) podpalił mieszkanie, w którym zginęło kilka osób. Jak wynikało z wyjaśnień R. H. (1), powodem podpalenia był dług jednego z lokatorów mieszkania (k. 321-322, 325-326).
Także podejrzana A. Z. wyjaśniła, że zna mężczyznę o ps. (...), który kupował heroinę od R. H. (1). Podała również, że R. H. (1) opowiadał jej, że opisywany (...) (czyli oskarżony D. N. (1)) podejmował próbę samobójczą, ze względu na wyrzuty sumienia związane z podpaleniem mieszkania, w którym spłonęli ludzi. Następnie w trakcie konfrontacji z R. H. (1), podejrzana A. Z. podała wprost, że D. N. (1) ps. (...) powiedział jej osobiście, że podpalił jakąś melinę, w której spalili się ludzie (k. 323-324, 325-326).
Przesłuchana co do tych okoliczności w charakterze świadka, A. Z. zeznała, że w latach 2013-2014 D. N. (1) przyszedł do jej mieszkania przy ulicy (...) we W., aby kupić heroinę. W trakcie wizyty zaczął się jej zwierzać i ujawnił, że przez niego zginęli ludzie, bo kiedyś podpalił mieszkanie, w którym spłonęli ludzie (k. 792). Również swoje wyjaśnienia podtrzymał R. H. (1) przesłuchany w charakterze świadka (k. 321-322, 325-325v, 793-797).
Po piąte, z zeznań świadka E. H. (k. 1428-1434) wynika, że P. K. – żona P. Ż. (1) mówiła mu o swoich obawach, że mieszkanie Ż. zostało podpalone. Wskazywała, że obawiała się (...) i (...). Mówiła, że S. P. (2) miał konflikt z braćmi Ż., a (...) i (...) byli dłużni S. P. (2) za narkotyki i mieli te długi wyrównać.
Po szóste, kolejną poszlakę dawały zeznania świadka R. H. (2), który był osadzony w zakładzie karnym w tej samej celi, co oskarżony A. A. (1). Świadek R. H. (2) zeznał, że A. A. (1) powiedział mu, że czuje się winny, bo zlecił jakąś robotę, w której zginęli ludzie (k. 5221-5222).
Po siódme, lokatorzy budynku przy ul. (...) we W. jednoznacznie potwierdzili w swoich zeznaniach, że pożar stanowił zagrożenie dla ich życia i zdrowia. Okoliczności te potwierdzili świadkowie: W. S. (1) (k. 271-272, 2018-2024, 4937), M. S. (1) (k. 2043-2047) i D. W. (k. 2603-2606, 4938) stwierdzając, że pożar miał miejsce w nocy, a ze względu na zablokowanie drzwi, stopienie zamka w drzwiach oraz unoszący się w mieszkaniu dym, nie mogli uciec z budynku przez klatkę schodową i zostali ewakuowani przez okno. Okoliczności dotyczące pory nocy, w której miał miejsce pożar potwierdzili także świadkowie: M. P. (1) (k. 2578-2581, 4938) i Ł. G. (k. 3308-3309).
Po ósme, w toku postępowania przesłuchano w trybie art. 184 §1 k.p.k. świadka incognito o nr (...). Świadek incognito zeznał, że sprawcą pożaru w budynku przy ulicy (...) we W. był D. N. (1) ps. (...), który oblał substancją łatwopalną drzwi mieszkania w taki sposób, aby substancja ta wlała się do środka mieszkania. Następnie dokonał podpalenia i zbiegł z miejsca zdarzenia. Jak wynika z relacji świadka zleceniodawcą podpalenia byli T. M. (1) ps. (...) i A. A. (1) ps. (...) (k. 1041-1042).
Po dziewiąte, do ustalenia okoliczności powstania pożaru były przydatne dokumenty wydane przez zarządcę budynku przy ul. (...) we W., spółkę z o.o. (...) (k. 411-475), dokumentacja z Zarządu Zasobu Komunalnego we W. Jednostki Budżetowej Gminy W. dotycząca remontu lokali po pożarze w budynku przy ulicy (...) (k. 477-594), oględziny akt postępowania administracyjnego nr (...) prowadzonego przez (...)Inspektora Nadzoru Budowlanego dla miasta W. w zakresie zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia wynikającego ze złego stanu technicznego konstrukcji dachu, stropów oraz instalacji elektrycznej, gazowej oraz kanalizacyjnej w budynku przy ul. (...) (k. 599-601, 602-769), oględziny akt kontrolnych Komendy Wojewódzkiej Policji Wydziału Kontroli odnoszących się do interwencji funkcjonariuszy Komisariatu Policji (...) w sprawie pożaru przy ul. (...) w związku z pożarem w dniu 24.02.2007r. przy ul. (...) we W. (k. 944-949) oraz Analiza i ocena działań ratowniczych – analiza pożaru nr (...)- (...) przy ul. (...) we W. z dnia 24.02.2007 r. przeprowadzona przez Komendę (...)Straży Pożarnej we W. wraz z płytą DVD zawierającą dokumentację zdjęciową (k. 952).
Z kolei, istotna była także opinia biegłego z zakresu kryminalistycznych badań elektrotechniczno-pożarowych R. P. (3) dotycząca pożaru w budynku mieszkalnym przy ul. (...) we W. (k. 338-353), w której biegły R. P. (2) stwierdził m.in., że:
• na przekazanych do badań fragmentach instalacji elektrycznej, zabezpieczonej w dniu 24.02.2007r. podczas oględzin miejsca pożaru w mieszkaniu nr (...) przy ul. (...) we W. nie stwierdzono śladów stopień pochodzących od zwarcia łuku elektrycznego;
• okoliczności zdarzenia oraz rozkład zmian termicznych na elementach konstrukcyjnych oraz wyposażenia mieszkania nr (...) przy ul. (...) we W. wskazują, iż najbardziej prawdopodobną przyczyną powstania pożaru było nieprawidłowe działanie instalacji elektrycznej w postaci zwarcia łuku elektrycznego lub dużej oporności stykowej w obrębie przedpokoju przedmiotowego mieszkania;
• zaistniały w nocy 24 lutego 2007 r. pożar w budynku mieszkalnym przy ul. (...) we W. stanowił bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia wielu osób oraz dla mienia w wielkich rozmiarach (k. 338-353).
Z kolei, w opinii uzupełniającej biegłego R. P. (2) z dnia 24 kwietnia 2019r. podał on, że możliwe było zainicjowanie pożaru w mieszkaniu nr (...) przy ul. (...) we W. na skutek oblania niewielką ilością łatwopalnej substancji drzwi wejściowych do mieszkania o numerze (...) ww. budynku z wlaniem tej substancji z korytarza do wnętrza mieszkania o numerze (...), a następnie podpalenia jej par od strony korytarza. Ponadto, biegły stwierdził, że pożar mógł z jednakowym prawdopodobieństwem zostać zainicjowany zarówno w wyniku wadliwej pracy instalacji elektrycznej, jak również w wyniku wlania do przedpokoju mieszkania nr (...) niewielkiej ilości cieczy łatwopalnej, poprzez polewanie drzwi od strony korytarza przy bocznej lub dolnej krawędzi tych drzwi i podpalenie par cieczy łatwopalnej od strony klatki schodowej (k. 879).
Po dziesiąte, z opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej J. M. wynika, że czas, jaki upłynął od chwili zainicjowania pożaru w mieszkaniu, w którym znajdowali się pokrzywdzeni do czasu ich zgonu na skutek ostrego zatrucia tlenkiem węgla, mógł wynosić około kilkunastu minut, ale nie więcej niż trzydzieści minut. Do powstania zmian u A. Ż., G. Ż., P. Ż. (2) oraz M. Ż. (1), a świadczących o działaniu wysokiej temperatury oraz płomieni dochodziło w czasie, gdy byli oni narażeni na toksyczne działanie tlenku węgla oraz po ich zgonie, który był następstwem ostrego zatrucia tlenkiem węgla. Ponadto, biegły stwierdził, iż pokrzywdzeni w krótkim czasie od powstania ognia i jego następstw przemieszczali się w mieszkaniu, oddalając się od źródła wysokiej temperatury, dymu i ognia. Na powyższe wskazuje miejsce znalezienia zwłok A. Ż., P. Ż. (2) oraz M. Ż. (1), które znajdowały się w najdalej oddalonej lokalizacji od miejsca powstania pożaru, co zostało dokładnie wskazane w załączniku nr 4 analizy i oceny działań ratowniczych nr (...)- (...) w budynku przy ul. (...) we W.. Ponadto, pokrzywdzona G. Ż. w czasie pożaru pozostawała poza mieszkaniem nr (...), a do jej zgonu doszło na klatce schodowej (k. 957-976).
Natomiast z opinii biegłego sądowego z dziedziny pożarnictwa T. D. (2) wynikało, że najbardziej prawdopodobną przyczyną powstania pożaru przy ul. (...) we W. było podpalenie lokalu mieszkalnego nr (...) przy zastosowaniu lotnych akcelerantów organicznych. Struktura i rozmieszczenie degradacji termicznych potwierdza, że nastąpiło oblanie łatwopalną substancją drzwi wejściowych mieszkania o nr (...), przeniknięcie substancji do wnętrza korytarza mieszkania, a następnie jej podpalenie. Biegły wskazał, że inicjacja pożaru na skutek wystąpienia niekorzystnych zjawisk nadmierno-prądowych, których bilans energetyczny byłby dodatni jest mało prawdopodobna. Ponadto stwierdził, że w zabezpieczonym materiale dowodowym nie odnaleziono żadnych śladów mogących potwierdzić przedmiotową tezę (k. 1001-1014).
W toku postępowania została także wydana zespołowa opinia biegłych T. D. (2) oraz J. M., w której opisano mechanizm powstania i rozprzestrzeniania się pożaru. Biegli wskazali, że pożar miał przebieg gwałtowny i dynamiczny. Związane to było z wydzieleniem dużej energii cieplnej, która spowodowała zapłon wszystkich materiałów palnych znajdujących się w pobliżu strefy spalania. Spowodowane to było faktem, ze do zainicjowania pożaru użyto benzyny – cieczy skrajnie łatwopalnej tworzącej mieszaniny wybuchowe. Rozlana benzyna, której część dostała się do środka mieszkania została zaabsorbowana przez gąbkę, którą były obite drzwi od wewnątrz. Zapalenie cieczy skutkowało jednoczesnym szybkim zapaleniem się gąbki i przejściem ognia w obszar pokoju. W około 2 – 3 minuty od momentu zapłonu drzwi od wewnętrznej strony zapaliły się na całej powierzchni. Gazy pożarowe przemieszczały się pomiędzy poszczególnymi pomieszczeniami mieszkania nr (...). Gazy pożarowe dotarły do pokoju gdzie przebywał A. Ż. P. Ż. (2) oraz M. Ż. (1). Pokój wypełniony został gazowymi produktami spalania i nastąpił gwałtowny spadek zawartości tlenu – poniżej 17 procent. Doprowadziło to zgonu pokrzywdzonych w następstwie zatrucia tlenkiem węgla. Do zgonu doszło pokrzywdzonych doszło w tym samym czasie. Do śmiertelnego zatrucia tlenkiem węgla pokrzywdzonych doszło w przedziale czasowym wynoszącym od kilkunastu minut nie więcej niż trzydziestu od chwili zainicjowania pożaru. Biegły ustalił, że pożar został zainicjowany około godz. 01: 50. Czas powstania pożaru na klatce schodowej budynku przy ul. (...) był tożsamy z czasem jego inicjacji w mieszkaniu nr (...) (k. 1134-1144, 1239-1248).
Sąd Okręgowy we Wrocławiu prawidłowo także przywołał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku opinie biegłych: T. D. (2) i J. M. złożoną na rozprawie głównej. Biegli podtrzymali w całości zarówno opinie indywidualne z dnia 17.10.2019r. oraz z dnia 19.10.2019r. oraz opinię zespołową z dnia 14.12.2019r. (k. 5172- 5173v). Podali, że zgon pokrzywdzonych nastąpił na skutek zatrucia tlenkiem węgla. Do zatrucia doszło praktycznie jednoczasowo zgodnie z następstwem zatrucia tlenkiem węgla. Przeprowadzone wyniki sekcji zwłok wykazały u wszystkich pokrzywdzonych obecność tlenka węgla a konkretnie hemoglobiny tlenkowęglowej w bardzo wysokich wartościach, jej zawartość uniemożliwiła przenoszenie tlenu do tkanek, czego skutkiem była hipoksja, czyli niedotlenienie organizmu, co doprowadziło do ostrego zatrucia. Zgon nastąpił w przedziale czasowym kilkunastu minut do pół godziny od momentu zainicjowania pożaru. Później została sporządzona opinia zespołowa. Czas 30 minut gdyż dynamika pożaru była bardzo błyskawiczna. Zatrucie tlenkiem węgla było ostateczną przyczyną zgonu. Natomiast w tym czasie, gdy te osoby jeszcze „ fizycznie” żyły były intensywnie zatruwane tlenkiem węgla, więc można powiedzieć, że się „ żywcem paliły”. Nie jest tak istotne to, że płomienie oddziaływały na ich ciała tylko działanie środowiska tj. bardzo wysokiej temperatury sięgającej kilkuset stopni, w szczycie ok. 600 stopni C. Te osoby się przemieszczały, z rysunku sporządzonego przez funkcjonariusza straży pożarnej widać rozmieszczenie i położenie 3 osób pokrzywdzonych. Otwarcie okien nie miało kompletnie żadnego znaczenia z punktu znaczenia medycznego. Gdyż stężenie tlenku węgla w sposób gwałtowny bardzo rosło. Jakiekolwiek próby „udrożnienia” przepływu w tym lokalu nie przyniosłoby żadnego rezultatu. Jedyną możliwością ratunku tylko w chwili podpalenia byłoby, aby osoby opuściły to pomieszczenie. Intensywny proces spalania skutkował zaburzeniami psychomotorycznymi z powodu zatrucia tlenkiem węglem. W przypadku A. Ż., G. Ż. oraz M. Ż. (1) podczas przeprowadzania sekcji zwłok stwierdzono ostre zatrucie alkoholem etylowym. Biegli stwierdzili, że wykonujący sekcje zwłok nie znał okoliczności zdarzenia i dynamiki procesu spalania. W ich ocenie nie miało to żadnego znaczenia dla zgonu. Tu są stwierdzone wartości ok 1,4-1,9 promila alkoholu, więc nie są wartością, które w sposób istotny zaburzałyby funkcje ośrodka oddechowego, który jest odpowiedzialny za oddychanie. Wręcz doszło do sytuacji spalania gdzie wydziela się w bardzo dużej ilości dwutlenek węgla, który działa na układ oddechowy w ten sposób, że bardzo intensywnie pobudza albo stymuluje oddychanie zwiększając ilość oddechu jak również głębokość oddechu, przez co powstały dwutlenek węgla podczas spalania tak intensywnie stymulował oddychanie wszystkich pokrzywdzonych poprzez przyśpieszenie tych procesów, że szybciej dochodziło do wdychania tlenku węgla, który prowadził do zgonu. Biegli wskazali, że powstanie i przebieg pożaru odzwierciedla treść wyjaśnień oskarżanego D. N. (1). Treść jego wyjaśnień jest zbieżna z sytuacją, która miała miejsce. Użycie przez oskarżonego, jako czynnika emitującego lotnych związków organicznych w postaci substancji łatwopalnych, jakim była benzyna spowodowało, że pożar w pierwszych kilkunastu sekundach miał przebieg gwałtowny, rozwijał się z bardzo dużą szybkością a szybkość wydzielania się płat była największa spośród wszystkich prędkości przyjmowanych przy analizie pożaru. Benzyna jest cieczą łatwopalną, jest łatwo dostępna i z dostępnych cieczy jest najbardziej łatwopalna, skrajnie łatwopalna. Tworząca pary wybuchowe. Ciecz rozlana została wypalona a energia wytworzona w wyniku tego spalania zapaliła elementy palne stanowiące konstrukcje budynku. W tym przypadku strop belkowy, drzwi, ościeżnice, elementy wyposażenia przedpokoju i lokalu mieszkalnego. Biegły opisali cały proces spalania w wyniku podpalenia drzwi mieszkania numer (...). wskazując m.in., że nastąpiła redukcja stężenia tlenu, co skutkowało bardzo gwałtownym wydzielaniem się tlenku węgla oraz innych toksycznych produktów spalania. W tym momencie powstaje nadciśnienie co powoduje, że gazowe produkty spalania zaczynają być wypychane przez wszelakie nieszczelności budynku więc wszystkie pomieszczenia gwałtownie wypełniają się dymem. Na tym etapie dochodzi do rozszczelnień budynku, zaczynają pękać szklane wypełnienie okien co tworzy tzw. tor przepływu strefy spalania. Temperatura gwałtownie wzrasta. Nie ma możliwości ewakuacji i podjęcia innych czynności utrzymania życia. Ponieważ cała powierzchnia wypełniona jest dymem a w górnych częściach przepływają płomienie. Co widać na zdjęciach budynku. Jednocześnie pożar rozprzestrzenia się na kondygnacje wyższe. Doszło również do uszkodzeń okien. Gdyby został użyty inny środek to ten proces zostałby rozciągnięty w czasie. Benzyna jest najpopularniejszym paliwem i służy do inicjacji płomieni i każdy o tym wie. Biorąc pod uwagę przebieg tego pożaru przy użyciu benzyny był typowy.
Te opinie w sposób jasny potwierdziły okoliczności podpalenia mieszkania rodziny Ż. przez oskarżonych: D. N. (1) i J. D. (1) na zlecenie oskarżonych; A. A. (1) i T. M. (1). Sposób spowodowania pożaru, obrazowo opisany przez biegłych na rozprawie głównej, nie pozostawiał wątpliwości co do trafności ustaleń faktycznych o odpowiedzialności oskarżonych za zabójstwo (z art. 148 § 2 pkt 3 k.k. oraz z art. 148 § 3 k.k.).
Po jedenaste, protokoły z sądowo-lekarskich oględzin i sekcji zwłok ludzkich A. Ż. (k. 367-374), G. Ż. (k. 376-383), P. Ż. (2) (k. 385-392) oraz M. Ż. (1) (k. 395-402) wydane wraz z opinią biegłego Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W. i wynikami badań, potwierdzają, że przyczyną ich nagłej i gwałtownej śmierci było ostre zatrucie tlenkiem węgla spowodowane przebywaniem w atmosferze pożaru i dymu. U A. Ż., G. Ż. oraz M. Ż. (1) stwierdzono ostre zatrucie alkoholem etylowym.
Te opinie w sposób jasny potwierdziły okoliczności podpalenia mieszkania rodziny Ż. przez oskarżonych: D. N. (1) i J. D. (1) na zlecenie oskarżonych; A. A. (1) i T. M. (1). Sposób spowodowania pożaru, obrazowo opisany przez biegłych na rozprawie głównej, nie pozostawiał wątpliwości co do trafności ustaleń faktycznych o odpowiedzialności oskarżonych za zabójstwo (z art. 148 § 2 pkt 3 k.k. oraz z art. 148 § 3 k.k.).
Po dwunaste, odpowiedzialność karna oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1) wyrażała się w tym, że wysyłając bezpośrednich sprawców, czyli oskarżonych: D. N. (1) i J. D. (1), aby podpalili w porze nocnej mieszkanie, w którym znajdowali się najprawdopodobniej śpiący domownicy, oskarżeni: A. A. (1) i T. M. (1), jako ludzie dorośli, z odpowiednim doświadczeniem życiowym i w pełni poczytalni (por. opinie sądowo-psychiatryczne dot. obu oskarżonych – k. 2297-2302, 3027-3031), doskonale zdawali sobie sprawę, jakie mogą być konsekwencje podpalenia mieszkania. Przewidywali te skutki i z nimi się godzili, skoro nie przestrzegali bezpośrednich sprawców, aby zadbali, aby podpalić mieszkanie upewniając się, ze nie ma w nim żadnych domowników. Wprawdzie nie chcieli, żeby zginęli ludzie mieszkający w podpalonym mieszkaniu, ale takie nie chcieli żeby ich śmierć nie nastąpiła. Wykazywali całkowitą obojętność wobec uświadomionego sobie skutku.
Natomiast odpowiedzialność karna bezpośrednich sprawców podpalenia, czyli oskarżonych: D. N. (1) i J. D. (1) wyrażała się w tym, że decydując się na podpalenie mieszkania w porze nocnej mieszkanie, w którym znajdowali się najprawdopodobniej śpiący domownicy, wymienieni oskarżeni, jako osoby z odpowiednim doświadczeniem życiowym i w pełni poczytalni (por. opinie sądowo-psychiatryczne dot. oskarżonego D. N. (1) – k. 1119-1125, 4263-4267 oraz opinia sądowo-psychiatryczno-psychologiczna dot. J. D. (1) – k. 4984-4992), doskonale zdawali sobie sprawę, jakie mogą być konsekwencje podpalenia mieszkania. Przewidywali te skutki i z nimi się godzili, skoro nie przestrzegali bezpośrednich sprawców, aby zadbali, aby podpalić mieszkanie upewniając się, ze nie ma w nim żadnych domowników. Wprawdzie nie chcieli, żeby zginęli ludzie mieszkający w podpalonym mieszkaniu, ale takie nie chcieli żeby ich śmierć nie nastąpiła. Wykazywali całkowitą obojętność wobec uświadomionego sobie skutku.
Jak przyjmowano w orzecznictwie, sprawca działa z zamiarem ewentualnym popełnienia przestępstwa wtedy, gdy ma on świadomość możliwości nastąpienia skutku przestępczego i na to się godzi, to znaczy wprawdzie nie chce, aby skutek taki nastąpił, ale zarazem nie chce, żeby nie nastąpił, a więc gdy wykazuje całkowitą obojętność wobec uświadomionej sobie możliwości nastąpienia skutku przestępczego (por. wyrok SN z dnia 24.09.1992r. sygn. II KRN 130/92 – Informacja (...) zeszyty karne 1992/7/1; a także wyrok SA w Łodzi z dnia 19.07.2001r. sygn. II AKa – 120/01 – Prokuratura i Prawo 2002, nr 7-8, poz. 12). Takie właśnie było nastawienie psychiczne oskarżonych: A. A. (1), T. M. (1), D. N. (1) i J. D. (1) w stosunku do działania polegającego na podpaleniu mieszkania rodziny Ż..
VI. Wskazane wyżej uwagi nie oznaczają, że zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu był wolny od jakichkolwiek uchybień, albo pewnych niedoskonałości natury redakcyjnej. Faktycznie, kontrola instancyjna wykazała potrzebę interwencji reformatoryjnej Sądu odwoławczego, w szczególnie w kontekście niektórych zarzutów podniesionych w środkach odwoławczych w niesionych przez prokuratora (...)Prokuratury (...)we W. oraz obrońców oskarżonych, a także uwzględnionych z urzędu.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że Sąd Okręgowy we Wrocławiu, co słusznie zarzucił w swojej apelacji prokurator (...) Prokuratury (...)we W., dopuścił się obrazy przepisu art. 7 k.p.k. i w konsekwencji, błędów w ustaleniach faktycznych nie przyjmując, że wszyscy oskarżeni działali w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie w rozumieniu art. 148 § 2 pkt 3 k.k., w zakresie przypisanych im przestępstw związanych z poleceniem przez oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1) polecenia wydanego uzależnionych od nich oskarżonym: D. N. (1) i nieletniemu J. D. (1), aby spowodowali pożar mieszkania nr (...) mieszczącego się w budynku wielorodzinnym przy ulicy (...) we W., w wyniku czego, na skutek oblania łatwopalną substancją drzwi wejściowych do tego mieszkania z wlaniem większości substancji do wnętrza tego mieszkania, a następnie podpalenia tej substancji, śmierć na skutek zatrucia tlenkiem węgla ponieśli: A. Ż., P. Ż. (2) oraz M. Ż. (1), a nadto tym samym zachowaniem czynem spowodowali pożar budynku przy ulicy (...) we W. zagrażający życiu wielu osób, w tym lokatorom oraz innym osobom przebywającym w lokalach znajdujących się we wspomnianym budynku, a w tym: J. M., C. O., A. O., W. O., W. S. (1), M. S. (1), K. W. (1), D. W., J. J., M. S. (2), E. P., M. P. (1), D. P., P. P. (1), R. P. (1), S. P. (1), K. P., K. D., M. K. (1), P. W., A. W. (1), K. J. (1), A. J., M. Ś., K. K. (1) oraz mieniu w wielkich rozmiarach, w wyniku którego śmierć poniosła G. Ż., która w momencie spowodowania pożaru znajdowała się w budynku przy ulicy (...), poza lokalem mieszkalnym nr (...).
Wspomniana motywacja zasługująca na szczególne potępienie (w rozumieniu art. 148 § 2 pkt 3 k.k.) wyrażała się w odniesieniu do oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1) tym, że zdecydowali się na spełnienie swoistej „przysługi” S. P. (2), od którego nabywali wysokiej jakości heroinę, zapewniającą im wysokie dochody z przestępczej działalności i pozycję wśród handlarzy narkotyków, aby zemścić się na członkach rodziny Ż., za interwencję wobec S. P. (2) na imprezie urodzinowej córki jego ówczesnej swojej konkubiny w W., gm. O., skutkującej następnie interwencją policji i zatrzymaniem S. P. (2), jak również prowadzeniem wobec niego postępowania karnego o przestępstwo z art. 178a § 1 k.k. Niewątpliwie, realizacja zlecenia pochodzącego od głównego dostawcy wysokiej jakościowo heroiny miała zarówno dla liderów zorganizowanej grupy przestępczej, oskarżonych: A. A. (1) oraz T. M. (1), istotne znaczenie, gdyż umożliwiała rozwinięcie dotychczasowej działalności przestępczej co do handlu narkotykami, oraz uzyskanie wysokiej pozycji w środowisku przestępczym.
Natomiast motywacja zasługująca na szczególne potępienie (w rozumieniu art. 148 § 2 pkt 3 k.k.) w odniesieniu do oskarżonych: D. N. (1) i J. D. (1) wyrażała się w tym, że w zamian za korzyść majątkową w postaci udzielonych im 5 gramów heroiny, przyjęli na siebie zlecenie podpalenia mieszkania nr (...) mieszczącego się w budynku wielorodzinnym przy ulicy (...) we W., w wyniku czego, śmierć na skutek zatrucia tlenkiem węgla ponieśli: A. Ż., P. Ż. (2) oraz M. Ż. (1), a nadto tym samym zachowaniem czynem spowodowali pożar budynku przy ulicy (...) we W. zagrażający życiu wielu osób, w tym lokatorom oraz innym osobom przebywającym w lokalach znajdujących się we wspomnianym budynku, zaś śmierć poniosła także G. Ż., która w momencie spowodowania pożaru znajdowała się w budynku przy ulicy (...), poza lokalem mieszkalnym nr (...).
Konsekwencją przyjęcia działania wszystkich wymienionych oskarżonych w warunkach motywacji zasługującej na szczególne potępienie była zmiana zaskarżonego wyroku w następujący sposób:
a) opis przestępstwa przypisanego oskarżonemu A. A. (1) w punkcie II części rozstrzygającej (opisanego w punkcie II części wstępnej) uzupełniono o ustalenie, że oskarżony działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, eliminując z jego opisu, że nieletni J. D. (1) był objęty odrębnym postępowaniem oraz ustalenie, że 5 gramów heroiny stanowi znaczną ilość środka odurzającego i czyn ten zakwalifikowano z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 2 i 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. oraz art. 163 § 3 k.k., a także art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 (Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533), czyniąc podstawą wymierzonej ostatecznie kary 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności, przepis art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k. według opisanego wyżej stanu prawnego;
b) opis przestępstwa przypisanego oskarżonemu T. M. (1) w punkcie XVI części rozstrzygającej (opisanego w punkcie VII części wstępnej) uzupełniono o ustalenie, że oskarżony działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, eliminując z jego opisu, że nieletni J. D. (1) był objęty odrębnym postępowaniem oraz ustalenie, że 5 gramów heroiny stanowi znaczną ilość środka odurzającego i czyn ten kwalifikuje z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 2 i 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. oraz art. 163 § 3 k.k., a także art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 (Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533), czyniąc podstawa wymiaru kary za to przestępstwo przyjmuje przepis art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k. według opisanego wyżej stanu prawnego;
c) opis przestępstwa przypisanego oskarżonemu D. N. (1) w punkcie XXV części rozstrzygającej (opisanego w punkcie X części wstępnej) uzupełniono o ustalenie, że oskarżony działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, eliminując z jego opisu, że nieletni J. D. (1) był objęty odrębnym postępowaniem oraz ustalenie, że 5 gramów heroiny stanowi znaczną ilość środka odurzającego i czyn ten kwalifikuje z art. 148 § 2 i 3 k.k. oraz art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. oraz art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 (Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533), czyniąc podstawą wymiaru kary za to przestępstwo przyjmuje przepis art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k. według opisanego wyżej stanu prawnego;
d) opis przestępstwa przypisanego oskarżonemu J. D. (1) w punkcie XXXIII części rozstrzygającej (opisane w punkcie XII części wstępnej) uzupełniono o ustalenie, że oskarżony działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie i czyn ten kwalifikuje z art. 148 § 2 i 3 k.k. oraz art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz w zw. z art. 10 § 2 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 (Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533), czyniąc podstawą wymiaru kary za to przestępstwo przyjmuje przepis art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i art. 10 § 2 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k. według opisanego wyżej stanu prawnego.
Z dużą starannością w swoim wyroku Sąd Apelacyjny w odniesieniu do każdego z oskarżonych przywołał prawidłowe kwalifikacje prawne przypisanych im przestępstw, a także podstawę wymiaru kary, uwzględniając w tym zakresie zasadę względności ustaw (art. 4 § 1 k.k.), a także konsekwencje wynikające z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 (Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533), na podstawie którego stwierdzono niezgodność z art. 118 ust. 1 i art. 119 ust. 1 i 2 Konstytucji RP przepisu art. 1 pkt 15 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. (Dz.U. z 2005r. Nr 163, poz. 1363), zmieniającej Kodeks karny z dniem 23 kwietnia 2009r. przez to, że został uchwalony przez Sejm bez dochowania trybu wymaganego do jego wydania. Konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego było to, że w okresie od dnia 23 kwietnia 2009r. do dnia 22 marca 2011r., kiedy to przepis art. 148 k.k. został zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. (Dz.U. z 2010r. Nr 240, poz. 1602), nie było przypisu określającego sankcję za kwalifikowane typy przestępstw z art. 148 § 2 i 3 k.k., co nakazywało w tym zakresie stosowanie sankcji z art. 148 § 1 k.k. Rozmiary tej sankcji, przewidzianej dla przestępstwa zabójstwa w typie podstawowym (art. 148 § 1 k.k.), były korzystniejsze dla sprawców przestępstw kwalifikowanych (art. 148 § 2 i 3 k.k.).
Konsekwencją dokonania ustaleń faktycznych, że wspomniane czyny przypisane wszystkim oskarżonym zostały popełnione z motywacji zasługującej na szczególne potępienie, było podzielenie argumentacji przedstawionej w apelacji prokuratora (...)Prokuratury (...)we W., że aktualizowały się podstawy prawne z art. 40 § 2 k.k. do orzeczenia w stosunku do nich środka karnego pozbawienia praw publicznych. Mając powyższe na uwadze, zmieniono zaskarżony wyrok w odniesieniu do wszystkich oskarżonych stwierdzając, że zasadne i znajdujące podstawę prawną w postaci przepisu art. 40 § 2 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., są środki karne pozbawienia praw publicznych:
a) z punktu III części rozstrzygającej, orzeczony w związku z popełnieniem przestępstwa przypisanego oskarżonemu A. A. (1) w punkcie II części rozstrzygającej (opisanego w punkcie II części wstępnej);
b) z punktu XVII części rozstrzygającej, orzeczony w związku z popełnieniem przestępstwa przypisanego oskarżonemu T. M. (1) w punkcie XVI części rozstrzygającej (opisanego w punkcie VII części wstępnej);
c) z punktu XXVI części rozstrzygającej został orzeczony w związku z popełnieniem przestępstwa przypisanego oskarżonemu D. N. (1) w punkcie XXV części rozstrzygającej (opisanego w punkcie X części wstępnej);
d) z punktu XXXIV części rozstrzygającej został orzeczony w związku z popełnieniem przestępstwa przypisanego oskarżonemu J. D. (1) w punkcie XXXIII części rozstrzygającej (opisanego w punkcie XII części wstępnej).
VII. Odnosząc się do dalszych szczegółowych zarzutów wyrażonych w apelacji obrońcy z wyboru oskarżonego A. A. (1), adw. O. G. (1) , należy stwierdzić, że całkowicie bezpodstawne były zarzuty o rzekomej obrazie przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu przepisu art. 60 § 3 k.k., przez nieskorzystanie z dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary za zlecenie podpalenia mieszkania rodziny Ż. i zabójstwo kilku osób.
Już zaprezentowane wcześniej dowody, w tym wyjaśnienia oskarżonego A. A. (1) (k. 1207-1212, 215-217, 1229, 1405-1412, 1413-1418, 1420-1421, 1646-1650, 1652-1671, 1766-1769, 2483-2492, 2502-2509, 2974- 2979, 2642-2654, 2655-2661, 2708-2715, 2716-2724, 3037-3047, 3091-3096, 3661-3666, 3667-3675, 3677-3692, 3693-3694, 3702-3706, 4087-4093, 4889-4891) wraz z wyjaśnieniami złożonymi podczas wizji lokalnej z udziałem tego oskarżonego (k. 1419-1421) wykazały, że oskarżony A. A. (1) nie podał wszystkich okoliczności odnoszących się do jego odpowiedzialności karnej za to przestępstwo. Wyraźnie starał się zdystansować od zarzutu zabójstwa członków rodziny Ż., starając się wykazać, że tylko zlecił podpalenie należącego do nich samochodu.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych zostało ugruntowane stanowisko, że na dobrodziejstwo nadzwyczajnego złagodzenia kary w trybie art. 60 § 3 k.k. nie zasługuje sprawca, który dozuje informacje wskazane w tym przepisie, posługując się nimi wybiórczo i ujawniając istotne okoliczności czynu oraz własnej i innych w nim roli, w zależności od przebiegu śledztwa, do wyników którego dostosowuje swoją wersję obronną, a tak właśnie zachowywał się oskarżony A. A. (1) nie ujawniając całokształtu swojego zlecenia podpalenia mieszkania rodziny Ż. bezpośrednim sprawcom podpalenia, dla uniknięcia albo ograniczenia swojej odpowiedzialności karnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2004r., sygn. III KK 112/04, OSNKW 2005, z. 1, poz. 6; postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 5 stycznia 2004r., sygn. II KK 284/03, LEX nr 83742; z dnia 9 listopada 2004r., sygn. IV KK 190/04, OSNKW 2005, z. 6, poz. 53; z dnia 20 listopada 2013r., sygn. II KK 184/13, OSNKW 2014, z. 3, poz. 28; z dnia 10 czerwca 2014r., sygn. III KK 159/14, LEX nr 1488993; wyrok SA w Warszawie z dnia 14 marca 2013r., sygn. II AKa 55/13, Lex 1312110; wyrok SA w Łodzi z dnia 30 sierpnia 2007r., sygn. II AKa 120/07, KZS 2008, z. 5, poz. 80; wyrok SA we Wrocławiu z dnia 8 kwietnia 2015 r., sygn. II AKa 63/15, Lex 1711611).
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 25 maja 2022r. sygn. II KK 24/22: „ Nie sposób znaleźć uzasadnienia dla wyjątkowego premiowania nadzwyczajnym złagodzeniem kary sprawcy, który manipuluje w procesie przekazem informacji co do roli, jaką sam odegrał w popełnianiu przestępstw, przyznając pewne aspekty swojej aktywności dopiero wówczas, gdy te stały się organom ścigania wiadome z innych źródeł” (LEX nr 3447097). Stanowisko takie jest w pełni zasadne i znajduje zastosowanie w kwestii odpowiedzialności karnej oskarżonego A. A. (1).
Oczywiście, całkowicie pozbawione podstawy prawnej były zarzuty, że Sąd Okręgowy nie zastosował wobec oskarżonego A. A. (1) nadzwyczajnego złagodzenia kary w trybie art. 60 § 4 k.k. Zgodnie z tym przepisem, na wniosek prokuratora sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet warunkowo zawiesić jej wykonanie w stosunku do sprawcy przestępstwa, który, niezależnie od wyjaśnień złożonych w swojej sprawie, ujawnił przed organem ścigania i przedstawił istotne okoliczności, nieznane dotychczas temu organowi, przestępstwa zagrożonego karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności. W niniejszej sprawie, w odniesieniu do zarzutu podpalenia mieszkania rodziny Ż. i popełnionego w jego konsekwencji zabójstwa kilku osób, takiego wniosku prokurator nie wyraził w trakcie postepowania karnego.
Podobnie niezasadne były zarzuty postawione w apelacji obrońcy z wyboru oskarżonego A. A. (1), adw. O. G. (1), odnoszące się do rzekomej obrazy przepisów prawa procesowego (art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. w zw. z art. 366 k.p.k. oraz art. 424 k.p.k.), a także rzekomych błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w zakresie znamion sprawstwa polecającego, mający wpływ na jego treść, skutkujący zastosowaniem art. 18 § 1 k.k. w zakresie czynu opisanego w punkcie II części wstępnej, w sytuacji gdy warunkiem odpowiedzialności A. A. (1) za zabójstwo A. Ż., P. Ż. (2). M. Ż. (1) i sprowadzenie pożaru zagrażającego życiu wielu osób, którego następstwem była śmierć G. Ż., może być wyłącznie jego pełna świadomość wszystkich znamion poleconego czynu, podczas gdy A. A. nie polecał nikomu realizacji zbrodni zabójstwa opisanej aktem oskarżenia, ani też nie polecał nikomu spowodowania pożaru skutkującego śmiercią (art. 148 § 1 k.k. oraz art. 163 § 1 i 3 k.k.).
W wcześniejszym fragmencie niniejszego uzasadnienia wyroku w sposób jasny i czytelny przedstawiono okoliczności, które legły u podstaw przypisania oskarżonemu A. A. (1) przestępstwa z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 2 i 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. oraz art. 163 § 3 k.k., a także art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 (Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533), czyniąc podstawą wymierzonej ostatecznie kary 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności, przepis art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k. według opisanego wyżej stanu prawnego.
Z pozoru szczegółowe zarzuty wyrażone w apelacji obrońcy z wyboru oskarżonego A. A. (1), adw. O. G. (1), w istocie zostały oparte życzeniowo o wyjaśnienia samego oskarżonego, który starał się ignorować to, że w okolicznościach, w jakich zlecił bezpośrednim sprawcom podpalenie mieszkania rodziny Ż. był odpowiedzialny nie tylko za umyślne sprowadzenie pożaru, lecz także za zabójstwo domowników z rodziny Ż., którzy znajdowali się wewnątrz mieszkania, z zamiarem ewentualnym. Co oczywiste, nie przypisano (i nie zarzucono) oskarżonemu A. A. (1) zabójstwa w zamiarze bezpośrednim, to znaczy działania nakierowane na polecenie pozbawienia życia domowników. Jednak w okolicznościach zlecenia podpalenia mieszkania, w tym sposobu działania bezpośrednich sprawców i pory nocnej, uniemożliwiającej realne uniknięcie zagrożenia pożarem i podjęcie akcji ratunkowej, zlecenia działania uzależnionym od narkotyków sprawcom, dla uzyskania narkotyków, akceptowania ich działania i troski o ich bezpieczeństwo i anonimowość, przyjęcie zamiaru ewentualnego zabójstwa kilku osób wydawało się w pełni uzasadnione okolicznościami faktycznymi i argumentami prawnym przedstawionymi we wcześniejszym fragmencie niniejszego uzasadnienia.
Mówiąc wprost, wysyłając bezpośrednich sprawców, czyli oskarżonych: D. N. (1) i J. D. (1), aby podpalili w porze nocnej mieszkanie, w którym znajdowali się najprawdopodobniej śpiący domownicy, oskarżony A. A. (1), jako człowiek dorosły, z odpowiednim doświadczeniem życiowym i w pełni poczytalny (por. opinia sądowo-psychiatryczna – k. 3027-3031), doskonale zdawał sobie sprawę, jakie mogą być konsekwencje podpalenia mieszkania. Przewidywał te skutki i z nimi się godził, skoro nie przestrzegał bezpośrednich sprawców, aby zadbali, aby podpalić mieszkanie upewniając się, ze nie ma w nim żadnych domowników. Wprawdzie nie chciał, żeby zginęli ludzie mieszkający w podpalonym mieszkaniu, ale takie nie chciał żeby ich śmierć nie nastąpiła. Wykazywał całkowitą obojętność wobec uświadomionego sobie skutku.
Nie można się było zgodzić z zarzutami obrońcy z wyboru oskarżonego A. A. (1), adw. O. G. (1), odnoszącymi się do uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu przez rzekome naruszenie art. 424 k.p.k. oraz art. 6 ust. 1 EKPCz (art. 91 ust. 2 Konstytucji RP) w zw. z art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art. 433 § 1 i 2 k.p.k. poprzez zastosowanie formularza, którego treść została ustalona w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 28.11.2019r. w sprawie wzorów formularzy uzasadnień wyroków oraz sposobu ich wypełniania (Dz.U. z 2019 r., poz. 2349), jako dokumentu, w którym miałoby się wykazać zrealizowanie obowiązku wynikającego z art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art. 433 § 1 i 2 k.p.k., co miało naruszyć prawo strony do rzetelnego procesu.
Rola uzasadnienia wyroku jest doniosła, gdyż jest ono podstawowym środkiem kontroli prawidłowości orzeczenia, pozwalającym instancji odwoławczej na sprawdzenie czy sąd i instancji oparł ustalenia faktyczne na analizie całokształtu okoliczności ujawnionych na rozprawie głównej. Zgadzając się zatem z powszechnym i właściwie niekwestionowanym poglądem, że uzasadnienie jest swego rodzaju sprawozdaniem, nawiązującym do przebiegu rozprawy i narady nad wyrokiem, jednak powstającym już po jego ogłoszeniu, to trudno przyjąć, że uzasadnienie może mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia, a nie odwrotnie, że treść rozstrzygnięcia winna kształtować treść uzasadnienia.
W doktrynie i orzecznictwie zwracano jednak uwagę na to, że niespełnienie wymagań ustawowych w zakresie uzasadnienia nie może być utożsamiane z wadliwością samego rozstrzygnięcia, gdyż naruszenie przepisu art. 424 k.p.k. nie ma wpływu na treść wyroku, gdyż dochodzi do niego już po jego wydaniu (R.A. Stefański [w:] J. Bratoszewski, L. Gadrocki, Z. Gostyński, S.M. Przyjemski, R.A. Stefański, S. Zabłocki – Kodeks postępowania karnego. Komentarz, tom II, Dom Wydawniczy ABC 1998r., s. 390 oraz P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek – Kodeks postępowania karnego. Tom II, Komentarz do art. 297-467, wyd. 3, Warszawa 2007, s. 582; a także wyrok SN z dnia 10 lutego 1984r. sygn. IV KR –261/83 – OSNPG 1984, nr 7-8, poz. 85). A zatem, nie każde wadliwe uzasadnienie wyroku uniemożliwia przeprowadzenie kontroli instancyjnej, a w konsekwencji stanowi dostateczną przyczynę uchylenia wyroku oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Do uchylenia wyroku może prowadzić tylko i wyłącznie taka wadliwość uzasadnienia, za względu na którą sąd odwoławczy nie może w sposób merytoryczny ustosunkować się do zarzutów i wniosków środka odwoławczego (por. wyrok SN z dnia 7 października 1983r. sygn. Rw – 7976/83 – OSNKW 1984, z. 5-6, poz. 58).
Właśnie taki stosunek do wadliwości uzasadnienia wyroku jest dostrzegany także w orzecznictwie sądów apelacyjnych. Jako przykład nich posłuży wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 26 lutego 2004r., sygn. II AKa – 413/03: „ Znaczenie uzasadnienia wyroku, które stanowi całość z dyspozytywną częścią orzeczenia, nie może poddawać w wątpliwość tezy, iż o trafności rozstrzygnięcia nie decyduje uzasadnienie, lecz materiał dowodowy stanowiący jego podstawę. Uzasadnienie w ramach kontroli odwoławczej stanowi jedynie punkt wyjścia do zbadania zasadności rozstrzygnięcia i jest oczywiste, że tak jak będąc formalnie nienaganne, nie może przesłaniać wad wyroku nie znajdującego podstaw w materiale dowodowym, tak też wadliwe uzasadnienie nie może przesądzać niezbędności korekty dyspozytywnej części orzeczenia. Nawet w razie występowania sprzeczności między wyrokiem a jego uzasadnieniem decydujące znaczenie ma stanowisko sądu wyrażone w wyroku” (Krakowskie Zeszyty Sądowe 2005, z. 1, poz. 37).
Podobnie wypowiadał się Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 23 listopada 2004r., II AKa – 235/04, stwierdzając jeszcze bardziej stanowczo: „ Gdy uzasadnienie wyroku nie odpowiada wymaganiom ustawy, ale sąd drugiej instancji może ocenić zarzuty sformułowane w apelacji w oparciu o materiał dowodowy, jaki został zebrany, to brak jest podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i do przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w I instancji. Jeżeli jednak w wyroku nie zawarto żadnych ustaleń faktycznych, to ponowne rozpoznanie sprawy w I instancji jest konieczne. Inaczej czyniąc, sąd apelacyjny byłby jedynym sądem, który dokonywałby ustaleń faktycznych, zatem dwuinstancyjność postępowania byłaby fikcją” (Krakowskie Zeszyty Sądowe 2004, z. 12, poz. 38).
Podzielając zasadniczo stanowiska zawarte we wskazanych wyżej judykatach należy stwierdzić, że niewłaściwie sporządzone uzasadnienie, choć niewątpliwie stanowi obrazę przepisu postępowania (art. 424 k.p.k.), jednak nie musi prowadzić zawsze do dyskwalifikacji zaskarżonego orzeczenia, gdyż następuje po wydaniu wyroku. Oznacza to, że nie zawsze konsekwencją obrazy przepisu art. 424 k.p.k. będzie możliwość uznania jej względną przyczynę odwoławczą z art. 438 pkt 2 k.p.k., gdyż brakuje niezbędnego elementu w postaci możliwości wywarcia przez wskazaną obrazę prawa wpływu na treść orzeczenia (por. A. Zachuta – Wadliwość uzasadnienia wyroku jako samodzielna przyczyna jego uchylenia, Prokuratura i Prawo 2006, nr 12, s. 157). W zaskarżonym wyroku, Sąd Okręgowy we Wrocławiu nie dopuścił się jakichkolwiek uchybień przepisowi art. 424 § 1 i 2 k.p.k., ustalił bowiem stan faktyczny i jednocześnie przeprowadził na rozprawie głównej istotne dla sprawy dowody, a następnie ocenił je wnikliwie i wskazał podstawy uznania zasadności roszczeń wnioskodawcy M. P. (4).
Formułując zarzuty wobec uzasadnienia zaskarżonego wyroku, autor apelacji zdaje się nie dostrzegać zasadniczych zmian w przepisach procedury karnej, a szczególnie dyrektywy, by uzasadnienie wyroku było zwięzłe (art. 424 § 1 k.p.k.), a także niemożność uchylenia wyroku wyłącznie z powodu mankamentów uzasadnienia niespełniających kryteriów z art. 424 k.p.k. (art. 455a k.p.k.).
W uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy we Wrocławiu dokonał trafnie rekonstrukcji stanu faktycznego i podstaw odpowiedzialności karnej oskarżonego A. A. (1). Wspomniana analiza materiału dowodowego jest na tyle jasna, przekonująca i komplementarna, że zasługuje w całości na akceptację.
Całkowicie bezpodstawne jest zarzucenie Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu, że respektował i stosował przepisy prawa procesowego wyrażone w art. 99a § 1 i 2 k.p.k., nakazujące sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego wyroku na formularzu.
Przepis art. 99a k.p.k. stanowi, że uzasadnienie wyroku sądu pierwszej instancji, w tym wyroku nakazowego i wyroku łącznego, oraz wyroku sądu odwoławczego i wyroku wydanego w postępowaniu o wznowienie postępowania sporządza się na formularzu według ustalonego wzoru (§ 1), nadto, że Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzory formularzy uzasadnień wyroków oraz sposób ich wypełniania, mając na uwadze konieczność zamieszczenia w nich niezbędnych informacji wskazanych w ustawie, w sposób umożliwiający należyte sporządzenie przez uprawnionego środka zaskarżenia, a także właściwe dokonanie kontroli wyroku w razie wniesienia takiego środka (§ 2).
Na podstawie tej delegacji ustawowej, Minister Sprawiedliwości wydał Rozporządzenie z dnia 28 listopada 2019r. w sprawie wzorów formularzy uzasadnień wyroków oraz sposobu ich wypełniania (Dz.U. z 2019r. poz. 2349). Właśnie na takim formularzu opracował uzasadnienie zaskarżonego wyroku Sąd I instancji, jednak zarówno treść formularza, jak i sposób sporządzenia uzasadnienia wyroku, jego szczegółowość i precyzja, pozwalają nie tylko na poznanie motywów zaskarżonego wyroku, lecz także na kontrolę instancyjną tego orzeczenia.
Wyłącznie jako lapsus należało uznać zarzuty obrazy przepisów procesowych w postaci art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art. 433 § 1 i 2 k.p.k., gdyż normy te odnoszą się do sądu odwoławczego, a nie do sądu pierwszej instancji.
VIII. Odnosząc się do dalszych szczegółowych zarzutów wyrażonych w apelacjach obrońców oskarżonego T. M. (1): adw. R. K. (z wyboru) oraz adw. Ł. S. (z urzędu) , należy stwierdzić, że całkowicie bezpodstawne były zarzuty o rzekomych błędach w ustaleniach faktycznych oraz rzekomej obrazie przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu przepisów prawa procesowego, mających wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.pk. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę przeprowadzonych dowodów oraz nierozważenie wszystkich okoliczności sprawy, które przemawiały na korzyść oskarżonego, co w rezultacie doprowadziło do wadliwej oceny stanu faktycznego, w szczególności:
a) uznanie, że oskarżony T. M. (1) zlecał D. N. (1) oraz J. D. (1) podpalenie mieszkania przy ul. (...) we W., podczas gdy materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia, że to T. M. (1), a nie A. A. (1) kontaktował się z D. N. (1) oraz J. D. (4) celem zorganizowania podpalenia mieszkania, w szczególności wobec zeznań D. N. (1),. który pierwotnie wskazywał wyłącznie na zlecenia dokonania podpalenia przez A. A. (1) i ostatecznie podtrzymał swoje stanowisko w tym zakresie, a zeznań A. A. (1) w tym zakresie nie można oceniać jako wiarygodnych;
b) uznanie, że oskarżony T. M. (1), wiedział o planowanym podpaleniu mieszkania przy ul. (...) we W., podczas gdy oskarżony wskazywał, że słyszał wyłącznie o planie podpalenia samochodu P. i M. Ż. (2), skonfliktowanych ze S. P. (2), co potwierdził również w zeznaniach A. A. (1), a na fakt zlecenia podpalenia mieszkania przez T. M. (1) oraz A. A. (1) wskazują wyłącznie świadek incognito oraz D. N. (1) odpowiedzialny za podpalenie, który pierwotnie wskazywał wyłącznie jako zleceniodawcę A. A. (1) oraz ostatecznie pozostał przy takim stanowisku;
c) uznanie, że T. M. (1) w rozmowie z L. W. przyznał się do zlecenia podpalenia mieszkania przy ul. (...) we W., podczas gdy z zeznań L. W. wynika wyłącznie, że posiada wiedzę o zleceniu takiego podpalenia przez A. A. (1);
d) uznanie, że przedmiotem zlecenia ze strony S. P. (2) było podpalenie mieszkania należącego do rodziny Ż., a zamierzonym przez wymienionego efektem miało być pozbawienie życia osób, na których S. P. (2) zamierzał dokonać zemsty, co stoi w opozycji do relacjonowanej przez W. S. (2) reakcji S. P. (2), który dzwoniąc bezpośrednio po zdarzeniu do W. S. (2) płakał przez telefon i wyrażał swoje zadowolenie z faktu, że nic jej się nie stało;
b) bezpodstawnym uznaniu, że dowodem świadczącym o tym, iż przedmiotem podpalenia miały być drzwi od mieszkania pokrzywdzonych, są zeznania M. K. (2), która wskazywała, iż S. P. (2) zabierał córkę do siebie jedynie na wakacje i święta, co miałoby przemawiać za tym, że wyjazd A. P. do P. w dniu 23 lutego 2007r. miał związek z planowanym podpaleniem, w sytuacji, gdy świadek M. K. (2) zeznając na rozprawie wskazała, że A. P. jeździła do P. bardzo często;
c) uznaniu, że oskarżony T. M. (1) zlecił D. N. (1) oraz J. D. (1) podpalenie mieszkania przy ul. (...) we W., podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do jednoznacznego przyjęcia, by przedmiotem zlecenia było podpalenie mieszkania, a nadto by to T. M. (1), a nie A. A. (1) zlecał popełnienie przestępstwa na szkodę rodziny Ż. w szczególności wobec wyjaśnień D. N. (1), którego depozycje ewoluowały w toku postępowania: w jednej z przyjętych przez oskarżonego wersji (uznanej przez Sąd za wiarygodną) oskarżony D. N. wskazywał, iż nie posiada on wiedzy co do przedmiotu zlecenia, albowiem zlecenie to od T. M. (1) przyjął J. D. (1), zaś D. N. (1) nie był uczestnikiem ich rozmowy w przedmiocie zakresu zlecenia;
d) uznanie, że T. M. (1) w rozmowie z L. W. przyznał się do zlecenia podpalenia mieszkania przy ul. (...) we W., podczas gdy z zeznań L. W. wynikało, że T. M. (1) mówił mu o podpaleniu dokonanym przez A. A. (1), co miało uwiarygodnić A. w ramach grupy przestępczej kierowanej przez L. W., nadto zaś pominięcie faktu, że podpalenie to, zgodnie z opisem L. W. dotyczyło innego zdarzenia, które miało miejsce w okolicach Z.; Sąd miał także pominąć, że w toku wyjaśnień i zeznań złożonych w sprawie III K 179/15 Sądu Okręgowego we Wrocławiu L. W. pomawiał T. M. (1) o popełnienie szeregu przestępstw związanych z używaniem broni palnej, usiłowania zabójstw, etc., które to depozycje nie miały żadnego potwierdzenia w zgromadzonym w tamtej sprawie materiale dowodowym, co świadczy jednoznacznie o negatywnym nastawieniu L. W. do T. M. (1) i dążeniu do obciążenia go jak najpoważniejszymi zarzutami;
e) pominięcie przy dokonywaniu oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego depozycji złożonych przez K. W. (2), pomimo tego, że z zeznań i wyjaśnień wymienionego świadka jednoznacznie wynikało, że organizatorem podpalenia na zlecenie S. P. (2) był A. A. (1), albowiem świadek ten posiadał również wiedzę o innych planowanych podpaleniach mających zostać dokonanych na zlecenie S. P. (2), na które to podpalenia wskazywała świadek M. K. (2), a o których to podpaleniach K. W. (2) nie mógł mieć wiedzy z innych źródeł jako osoba niezaangażowana w sprawę, która spośród oskarżonych znała jedynie A. A. (1);
f) bezpodstawne uznanie, że A. A., T. M. (1), D. N. zgodnie zrelacjonowali, że podpalenia mieszkania przy ul. (...) dokonali wspólnie D. N. (1) i J. D. (4), podczas gdy T. M. (1) okoliczności takiej nie potwierdził w żadnym miejscu, wskazując, że wedle jego wiedzy, podpalenia dokonał D. N. (1);
g) bezpodstawne uznanie, że oskarżeni T. M. (1) oraz A. A. wskazywali, że byli wspólnie w P. po odbiór heroiny od S. P. (2), podczas gdy przesłuchiwany w charakterze podejrzanego T. M. (1) konsekwentnie twierdził, że S. P. (2) nie zna i jedynie domniemywał, że jeden raz zawiózł A. A. (1) do P. na spotkanie z mężczyzną, którym mógł być S. P. (2), przy czym T. M. (1) nie znał ani celu tego spotkania ani w nim nie uczestniczył;
h) pominięcie tego fragmentu depozycji składanych przez R. H. (1), w których świadek wskazał, że zleceniodawcą podpalenia dokonanego przez D. N. (1) był A. A. (1) ps. (...);
i) bezpodstawne uznanie, że D. N. (1) składając wyjaśnienia na rozprawie w dniu 15 września 2022r. wskazał, że zlecenie otrzymał wspólnie od T. M. i A. A. (1) (k. 13 uzasadnienia), podczas gdy z treści protokołu z rozprawy z dnia 15 września 2021r. nie wynika, by oskarżony N. (1)takiego sformułowania użył;
j) uznanie za wiarygodne jedynie tej wersji wyjaśnień złożonych przez D. N. (1), w których wskazuje jako bezpośredniego zleceniodawcę T. M. (1), pomimo tego, że wyjaśnienia D. N. (1) w zakresie przyczyn zmiany pierwotnie wskazywanej przez niego wersji nie są wiarygodne, zaś dokonując rekonstrukcji stanu faktycznego sprawy Sąd posługuje się wyjaśnieniami oskarżonego w sposób jednostronny i wyrywkowy;
k) uznanie za w pełni wiarygodne zeznań świadka incognito, pomimo tego, że Sąd deklarował swój sceptycyzm wobec zeznań świadków, którzy wiedzę o przedmiotowym podpaleniu mieli mieć „ ze słyszenia", co stało u podstaw oddalenia części wniosków dowodowych obrońcy, a zeznania tego świadka wskazują, że jego wiedza również jest wiedzą „ ze słyszenia" lub wręcz z plotek krążących wśród mieszkańców (...) osiedla (...).
Szczegółowo wskazane wyżej dowody, których analizę przeprowadził także Sąd odwoławczy, przekonały słusznie Sąd Okręgowy we Wrocławiu o tym, że zleceniodawcami podpalenia i dokonanego w jego wyniku zabójstwa kilku członków rodziny Ż. byli oskarżeni: A. A. (1) i T. M. (1), a nie wyłącznie jeden z nich, co zdają się podnosić obaj obrońcy oskarżonego T. M. (1). Wbrew twierdzeniom obrońców oskarżonego T. M. (1), Sąd I instancji dostrzegł wszelkie istotne dowody przeprowadzone na rozprawie głównej (art. 410 k.p.k.), ocenił całokształt okoliczności korzystnych i niekorzystnych dla oskarżonego (art. 4 k.p.k.), a następnie dokonał swobodnej (a nie dowolnej) oceny dowodów (art. 7 k.p.k.). Również uzasadnienie zaskarżonego, jak wcześniej wykazano, spełnia wszelkie kryteria z art. 424 § 1 i 2 k.p.k. i pozwala na kontrolę instancyjną zaskarżonego wyroku.
W wcześniejszym fragmencie niniejszego uzasadnienia wyroku w sposób jasny i czytelny przedstawiono okoliczności, które legły u podstaw przypisania oskarżonemu T. M. (1) przestępstwa z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 2 i 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. oraz art. 163 § 3 k.k., a także art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 (Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533), czyniąc podstawą wymierzonej ostatecznie kary 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności, przepis art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k. według opisanego wyżej stanu prawnego.
Z pozoru szczegółowe zarzuty wyrażone w apelacjach obrońców oskarżonego T. M. (1): adw. R. K. (z wyboru) oraz adw. Ł. S. (z urzędu), w istocie zostały oparte życzeniowo o wyjaśnienia samego oskarżonego, który starał się ignorować to, że w okolicznościach, w jakich zlecił bezpośrednim sprawcom podpalenie mieszkania rodziny Ż. był odpowiedzialny nie tylko za umyślne sprowadzenie pożaru, lecz także za zabójstwo domowników z rodziny Ż., którzy znajdowali się wewnątrz mieszkania, z zamiarem ewentualnym. Co oczywiste, nie przypisano (i nie zarzucono) oskarżonemu T. M. (1) zabójstwa w zamiarze bezpośrednim, to znaczy działania nakierowane na polecenie pozbawienia życia domowników. Jednak w okolicznościach zlecenia podpalenia mieszkania, w tym sposobu działania bezpośrednich sprawców i pory nocnej, uniemożliwiającej realne uniknięcie zagrożenia pożarem i podjęcie akcji ratunkowej, zlecenia działania uzależnionym od narkotyków sprawcom, dla uzyskania narkotyków, akceptowania ich działania i troski o ich bezpieczeństwo i anonimowość, przyjęcie zamiaru ewentualnego zabójstwa kilku osób wydawało się w pełni uzasadnione okolicznościami faktycznymi i argumentami prawnym przedstawionymi we wcześniejszym fragmencie niniejszego uzasadnienia.
Mówiąc wprost, wysyłając bezpośrednich sprawców, czyli oskarżonych: D. N. (1) i J. D. (1), aby podpalili w porze nocnej mieszkanie, w którym znajdowali się najprawdopodobniej śpiący domownicy, oskarżony T. M. (1), podobnie jak oskarżony A. A. (1), jako człowiek dorosły, z odpowiednim doświadczeniem życiowym i w pełni poczytalny (por. opinia sądowo-psychiatryczna – k. 2297-2302), doskonale zdawał sobie sprawę, jakie mogą być konsekwencje podpalenia mieszkania. Przewidywał te skutki i z nimi się godził, skoro nie przestrzegał bezpośrednich sprawców, aby zadbali, aby podpalić mieszkanie upewniając się, że nie ma w nim żadnych domowników. Wprawdzie nie chciał, żeby zginęli ludzie mieszkający w podpalonym mieszkaniu, ale takie nie chciał żeby ich śmierć nie nastąpiła. Wykazywał całkowitą obojętność wobec uświadomionego sobie skutku.
Nie był zasadny zarzut rzekomej obrazy przepisów prawa procesowego, mającej wpływ na treść orzeczenia, a to naruszenie art. 4 k.p.k. w zw. z art. 170 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. w zw. z art. 199a k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego o przeprowadzenia badań wariograficznych w postępowaniu sądowym w stosunku do oskarżonego w sytuacji, gdy podejrzanymi o zlecenie podpalenia są zarówno T. M. (1) jak i A. A. (1). Nie mieli bowiem racji obaj obrońcy oskarżonego T. M. (1), że materiał dowodowy nie dawał wystarczających podstaw do ustalenia, który z nich dopuścił się zlecenia podpalenia mieszkania przy ul. (...) we W..
Przedstawiona wyżej, precyzyjna i szczegółowa analiza dowodowa, skłoniła do uznania przez sądy obu instancji, że materiał dowody był w pełni wystarczający do przypisania oskarżonemu T. M. (1) zarzuconego mu przestępstwa.
Nie można się przy tym oprzeć wrażeniu, że obaj obrońcy oskarżonego T. M. (1) przypisywali wręcz absolutny prymat ewentualnej oczekiwanej przez siebie opinii z badań wariograficznych (poligraficznych) nad innymi dowodami, w tym wyjaśnieniami oskarżonych, zwłaszcza oskarżonego A. A. (1) na tle pozostałych dowodów. Takie stanowisko było wręcz modelowo bezpodstawne, gdyż opinia z badań wariograficznych (poligraficznych) jest tylko jednym z dowodów podlegających ocenie, nie mającej wyższej wartości dowodowej niż inne dowody, w tym osobowe.
Absolutnie nie można się zgodzić ze stanowiskiem obu obrońców oskarżonego T. M. (1), że zaistniały przesłanki do zasięgnięcia wiadomości specjalnych biegłego obsługującego wariograf (poligraf), czyli przesłanki z art. 193 § 1 k.p.k. w zw. z art. 199a k.p.k. wyłącznie z tego powodu, że zachodziła sprzeczność w wyjaśnieniach oskarżonych: T. M. (1) i A. A. (1).
W takim wypadku nawet przeprowadzenie konfrontacji nie jest obowiązkowe, nie mówiąc już o potrzebie zasięgnięcia wiadomości specjalnych biegłego obsługującego wariograf (poligraf), czyli przesłanki z art. 193 § 1 k.p.k. w zw. z art. 199a k.p.k.
Zresztą, regulujący sposób zarządzania i przeprowadzania badań poligraficznych (wariograficznych), przepis art. 192a k.p.k. brzmi następująco:
„§ 1. W celu ograniczenia kręgu osób podejrzanych lub ustalenia wartości dowodowej ujawnionych śladów można pobrać odciski daktyloskopijne, wymaz ze śluzówki policzków, włosy, ślinę, próby pisma, zapach, wykonać fotografię osoby lub dokonać utrwalenia głosu. Po wykorzystaniu w sprawie, w której dokonano pobrania lub utrwalenia, pobrany lub utrwalony materiał zbędny dla postępowania należy niezwłocznie usunąć z akt i zniszczyć.
§ 2. W wypadkach, o których mowa w § 1, za zgodą osoby badanej biegły może również zastosować środki techniczne mające na celu kontrolę nieświadomych reakcji organizmu tej osoby.
§ 3. Badania i czynności, o których mowa w § 1 i art. 192 § 1, wykonuje się odpowiednio w warunkach i w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 74 § 4".
Podstawowym kryterium przeprowadzenia takich badań jest więc z jednej strony potrzeba zasięgnięcia widomości specjalnych, a z drugiej ewentualna przydatność w zakresie ustalenia wartości dowodowej zastosowania środków technicznych mających na celu kontrolę nieświadomych reakcji organizmu osoby poddanej badaniu. Takie przesłanki uciekania się do tego rodzaju badań w niniejszej sprawie nie zaistniały, co przekonywało o istnieniu podstaw do oddalenia wniosku dowodowego, zgodnie z art. 170 § 1 pkt 1-3 k.p.k.
O naruszeniu przepisów prawa procesowego, mających wpływ na treść orzeczenia, a to art. 170 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. w zw. z art. 199a k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego o przeprowadzenia badań poligraficznych oskarżonego T. M. (1) w postępowaniu sądowym, absolutnie nie może świadczyć to, że próby przeprowadzenia takich badań prokurator podjął w stosunku do oskarżonych: A. A. (1) i D. N. (1)(a opinia ta nie została przeprowadzona z uwagi na wskazane przez biegłego przeciwwskazania), ani nie może wyrażać się w tym, że oskarżony T. M. (1) wielokrotnie domagał się przeprowadzenia tego badania.
Mając powyższe na uwadze, zarzuty podniesione w tym zakresie w apelacjach obrońców oskarżonego T. M. (1): adw. R. K. (z wyboru) oraz adw. Ł. S. (z urzędu), należało uznać za nieuzasadnione.
IX. Odnosząc się do dalszych szczegółowych zarzutów wyrażonych w apelacji obrońcy z urzędu oskarżonego D. N. (1), adw. P. S. (1) , należy stwierdzić, że całkowicie bezpodstawne były zarzuty o rzekomej obrazie przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu przepisu art. 60 § 3 k.k., przez nieskorzystanie z dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary za zlecenie podpalenia mieszkania rodziny Ż. i zabójstwo kilku osób.
Już zaprezentowane wcześniej dowody, w tym wyjaśnienia oskarżonego D. N. (1) (k. 1046-1055, 1063-1072, 114, 1489-1501, 1129-1130, 1674-1676, 1980-1986, 2493-2501, 2502-2509, 2941-2943, 3369-3370, 4905-4907), wraz z wyjaśnieniami złożonymi podczas wizji lokalnych z udziałem tego oskarżonego (k. 1061-1105, 1129-1131, 1482-1484) wykazały, że oskarżony D. N. (1) nie podał od razu, spontanicznie i szczerze, wszystkich okoliczności odnoszących się do jego odpowiedzialności karnej za to przestępstwo. Wyraźnie starał się zdystansować od zarzutu zabójstwa członków rodziny Ż., starając się wykazać, że tylko podpalił drzwi mieszkania, nie mając świadomości jakie to może spowodować konsekwencje. Oprócz tego, dość jasne było to, że przez znaczny okres postępowania przygotowawczego, do czasu konfrontacji z oskarżonym A. A. (1), oskarżony D. N. (1) ukrywał udział w przestępstwie i rzeczywistą rolę oskarżonego J. D. (1), co absolutnie sprzeciwiało się zastosowaniu wobec niego dobrodziejstwa z art. 60 § 3 k.k.
Jak już sygnalizowano wyżej, w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych zostało ugruntowane stanowisko, że na dobrodziejstwo nadzwyczajnego złagodzenia kary w trybie art. 60 § 3 k.k. nie zasługuje sprawca, który dozuje informacje wskazane w tym przepisie, posługując się nimi wybiórczo i ujawniając istotne okoliczności czynu oraz własnej i innych w nim roli, w zależności od przebiegu śledztwa, do wyników którego dostosowuje swoją wersję obronną, a tak właśnie zachowywał się oskarżony A. A. (1) nie ujawniając całokształtu swojego zlecenia podpalenia mieszkania rodziny Ż. bezpośrednim sprawcom podpalenia, dla uniknięcia albo ograniczenia swojej odpowiedzialności karnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2004r., sygn. III KK 112/04, OSNKW 2005, z. 1, poz. 6; postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 5 stycznia 2004r., sygn. II KK 284/03, LEX nr 83742; z dnia 9 listopada 2004r., sygn. IV KK 190/04, OSNKW 2005, z. 6, poz. 53; z dnia 20 listopada 2013r., sygn. II KK 184/13, OSNKW 2014, z. 3, poz. 28; z dnia 10 czerwca 2014r., sygn. III KK 159/14, LEX nr 1488993; wyrok SA w Warszawie z dnia 14 marca 2013r., sygn. II AKa 55/13, Lex 1312110; wyrok SA w Łodzi z dnia 30 sierpnia 2007r., sygn. II AKa 120/07, KZS 2008, z. 5, poz. 80; wyrok SA we Wrocławiu z dnia 8 kwietnia 2015 r., sygn. II AKa 63/15, Lex 1711611).
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 25 maja 2022r. sygn. II KK 24/22: „ Nie sposób znaleźć uzasadnienia dla wyjątkowego premiowania nadzwyczajnym złagodzeniem kary sprawcy, który manipuluje w procesie przekazem informacji co do roli, jaką sam odegrał w popełnianiu przestępstw, przyznając pewne aspekty swojej aktywności dopiero wówczas, gdy te stały się organom ścigania wiadome z innych źródeł” (LEX nr 3447097). Stanowisko takie jest w pełni zasadne i znajduje zastosowanie w kwestii odpowiedzialności karnej oskarżonego A. A. (1).
Podobnie niezasadne były zarzuty postawione w apelacji obrońcy z urzędu oskarżonego D. N. (1), adw. P. S. (1), odnoszące się do rzekomej obrazy przepisów prawa procesowego (art. 7 k.p.k.), a także rzekomym błędnym ustaleniu przez Sąd I instancji, że oskarżony popełniając czyn opisany w punkcie X części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 148 § 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. i art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k., miał świadomość, że czynność w postaci podpalenia drzwi do mieszkania przy pomocy łatwopalnej substancji, jaką jest benzyna może spowodować śmierć osób znajdujących się wewnątrz mieszkania oraz miał świadomość spowodowania pożaru stanowiącego zagrożenie również dla pozostałych osób znajdujących się w budynku przy ul. (...) we W.. Ustalenia takie – jak zauważał obrońca oskarżonego – zostały podjęte pomimo tego, że oskarżony D. N. (1) konsekwentnie wyjaśniał, że nie wiedział nawet czy w mieszkaniu nr (...) ktokolwiek się znajduje oraz nie wiedział również jakie będą skutki podpalenia drzwi prowadzących do tego mieszkania, tj. że spowoduje to pożar całego mieszkania, a następnie rozprzestrzenienie się pożaru na cały budynek, co doprowadzi do śmierci kilku osób, oraz sprowadzenia zagrożenia życia i mienia wielkich rozmiarów.’
Obrońca dowodził, że podpalając drzwi do mieszkania oskarżony D. N. (1) nie przewidywał i nie godził się z możliwością wystąpienia wymienionych skutków. Oskarżony nigdy nie był w mieszkaniu które podpalił, nie znał również rozmieszczenia pomieszczeń znajdujących się w mieszkaniu nr (...) budynku przy ul. (...) we W., nie wiedział z jakiego materiału wykonana jest wewnętrzna strona drzwi prowadzących do mieszkania nr (...), jaki jest rozkład pomieszczeń w tym mieszkaniu, kto i ile osób w nim aktualnie przebywa. Co więcej, obrońca stwierdził, że oskarżony D. N. (1) wylał na drzwi jedynie niewielką ilość benzyny i był zaskoczony tym, że od razu wybuchł ogień, a z reakcji oskarżonego po powzięciu przez niego informacji o skutkach podpalenia drzwi, tj. z podejmowanych prób samobójczych oraz z jego rozmów z innymi świadkami wynikało, że oskarżony nie godził się z tym co się stało. Wreszcie, obrońca podkreślał, że błędne jest ustalenie przez Sąd I instancji, że za udział w podpaleniu otrzymał narkotyki w ilości 5 gramów heroiny, pomimo tego, że oskarżony w dniu 26.11.2019r. złożył wyjaśnienia, z których wynika, iż nie otrzymał żadnych narkotyków za udział w podpaleniu.
Z pozoru szczegółowe zarzuty wyrażone w apelacji obrońcy z urzędu oskarżonego D. N. (1), adw. P. S. (1), w istocie zostały oparte życzeniowo o wyjaśnienia samego oskarżonego, który starał się ignorować to, że w okolicznościach przedstawionych wyżej szczegółowo, wraz z oskarżonym J. D. (1), brał udział w podpaleniu drzwi mieszkania rodziny Ż.. Był zatem odpowiedzialny nie tylko za umyślne sprowadzenie pożaru, lecz także za zabójstwo domowników z rodziny Ż., którzy znajdowali się wewnątrz mieszkania, z zamiarem ewentualnym. Co oczywiste, nie przypisano (i nie zarzucono) oskarżonemu D. N. (1) zabójstwa w zamiarze bezpośrednim, to znaczy działania nakierowane na polecenie pozbawienia życia domowników. Jednak w okolicznościach podpalenia mieszkania, w tym sposobu i czasu działania (pory nocnej, około godz. 2.00), uniemożliwiającej realne uniknięcie zagrożenia pożarem i podjęcie akcji ratunkowej, działania dla uzyskania narkotyków, braku jakiegokolwiek sprawdzenia czy ktoś jest w mieszkaniu, rezygnacji z jakiejkolwiek formy ostrzeżenia domowników przed pożarem, przyjęcie zamiaru ewentualnego zabójstwa kilku osób wydawało się w pełni uzasadnione okolicznościami faktycznymi i argumentami prawnym przedstawionymi we wcześniejszym fragmencie niniejszego uzasadnienia.
Mówiąc wprost, podpalając w porze nocnej mieszkanie, w którym znajdowali się najprawdopodobniej śpiący domownicy, oskarżony D. N. (1), jako człowiek dorosły, z odpowiednim doświadczeniem życiowym i w pełni poczytalny (por. opinie sądowo-psychiatryczne – k. 1119-1125, 4263-4267), doskonale zdawał sobie sprawę, jakie mogą być konsekwencje podpalenia mieszkania. Przewidywał te skutki i z nimi się godził, skoro nie przestrzegał bezpośrednich sprawców, aby zadbali, aby podpalić mieszkanie upewniając się, ze nie ma w nim żadnych domowników. Wprawdzie nie chciał, żeby zginęli ludzie mieszkający w podpalonym mieszkaniu, ale takie nie chciał żeby ich śmierć nie nastąpiła. Wykazywał całkowitą obojętność wobec uświadomionego sobie skutku.
Akcentowane przez obrońcę oskarżonego zachowania oskarżonego D. N. (1) po przestępstwie, wyrzuty sumienia oraz podjęcie próby samobójczej, nie przekreślało wspomnianych ocen dowodowych o sprawie i winie oskarżonego w kontekście przypisanego mu przestępstwa, choć z pewnością miało ostateczny wpływ na wymiar orzeczonej w stosunku do niego kary.
Mając powyższe na uwadze, zarzuty podniesione w tym zakresie w apelacji obrońcy z urzędu oskarżonego D. N. (1), adw. P. S. (1), należało uznać za nieuzasadnione.
X. Odnosząc się do dalszych szczegółowych zarzutów wyrażonych w apelacji obrońcy z wyboru oskarżonego J. D. (1), adw. P. M., należy stwierdzić, że całkowicie bezpodstawne były zarzuty o rzekomej obrazie przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu przepisów procesowych, a mianowicie:
a) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 k.p.k. przez rzekome dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodu z zeznań współoskarżonego D. N. (1) poprzez badanie i uwzględnienie wyłącznie tych wyjaśnień, w których potwierdza udział J. D. (1) w podpaleniu mieszkania pokrzywdzonych, z pominięciem tych – na tle zasady in dubio pro reo – w których udziałowi oskarżonego J. D. (1) zaprzeczył, przy czym podawana przez D. N. (1) wersja jest tożsama z wersją oskarżonego J. D. (1) w zakresie w jakim dotyczy braku udziału tego drugiego w podpaleniu drzwi oraz wiedzy o świadomości w tym zakresie;
b) art. 424 § 1 k.p.k. polegające na rzekomym braku precyzyjnego wskazania, jakie fakty sąd uznał za udowodnione łub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku w sytuacji gdy sąd uznał oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa zabójstwa nie uzasadniając w sposób wymagany przepisami jakie okoliczności przekonały sąd do przyjęcia, iż swoim zachowaniem oskarżony wypełnił wszystkie znamiona tego przestępstwa.
Szczegółowo wskazane wyżej dowody, których analizę przeprowadził także Sąd odwoławczy, przekonały słusznie Sąd Okręgowy we Wrocławiu o tym, że zleceniodawcami podpalenia i dokonanego w jego wyniku zabójstwa kilku członków rodziny Ż. byli oskarżeni: A. A. (1) i T. M. (1), a bezpośrednimi wykonawcami oskarżeni: D. N. (1) i J. D. (1). Wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonego J. D. (1), Sąd I instancji dostrzegł wszelkie istotne dowody przeprowadzone na rozprawie głównej (art. 410 k.p.k.), ocenił całokształt okoliczności korzystnych i niekorzystnych dla oskarżonego (art. 4 k.p.k.), a następnie dokonał swobodnej (a nie dowolnej) oceny dowodów (art. 7 k.p.k.). Również uzasadnienie zaskarżonego, jak wcześniej wykazano, spełnia wszelkie kryteria z art. 424 § 1 i 2 k.p.k. i pozwala na kontrolę instancyjną zaskarżonego wyroku.
W wcześniejszym fragmencie niniejszego uzasadnienia wyroku w sposób jasny i czytelny przedstawiono okoliczności, które legły u podstaw przypisania oskarżonemu J. D. (1) przestępstwa z art. 148 § 2 i 3 k.k. oraz art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz w zw. z art. 10 § 2 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 (Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533), czyniąc podstawą wymierzonej ostatecznie kary 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności, przepis art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i art. 10 § 2 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k. według opisanego wyżej stanu prawnego.
Zarzuty wyrażone w apelacji obrońcy z wyboru oskarżonego J. D. (1), adw. P. M., w istocie zostały oparte życzeniowo o wyjaśnienia samego oskarżonego, który starał się ignorować to, że w postępowaniu przedstawiono szereg ważkich dowodów wskazujących na popełnienie tego przestępstwa przez oskarżonego J. D. (1), a mianowicie, że wraz z oskarżonym D. N. (1), na zlecenie oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1), brał udział w podpaleniu drzwi mieszkania rodziny Ż.. Był zatem odpowiedzialny nie tylko za umyślne sprowadzenie pożaru, lecz także za zabójstwo domowników z rodziny Ż., którzy znajdowali się wewnątrz mieszkania, z zamiarem ewentualnym. Co oczywiste, nie przypisano (i nie zarzucono) oskarżonemu J. D. (1) zabójstwa w zamiarze bezpośrednim, to znaczy działania nakierowane na polecenie pozbawienia życia domowników. Jednak w okolicznościach podpalenia mieszkania, w tym sposobu i czasu działania (pory nocnej, około godz. 2.00), uniemożliwiającej realne uniknięcie zagrożenia pożarem i podjęcie akcji ratunkowej, działania dla uzyskania narkotyków, braku jakiegokolwiek sprawdzenia czy ktoś jest w mieszkaniu, rezygnacji z jakiejkolwiek formy ostrzeżenia domowników przed pożarem, przyjęcie zamiaru ewentualnego zabójstwa kilku osób wydawało się w pełni uzasadnione okolicznościami faktycznymi i argumentami prawnym przedstawionymi we wcześniejszym fragmencie niniejszego uzasadnienia.
Mówiąc wprost, podpalając w porze nocnej mieszkanie, w którym znajdowali się najprawdopodobniej śpiący domownicy, oskarżony J. D. (1), choć wówczas nieletni, to jednak na tle rozwinięty i sprawny intelektualnie, z odpowiednim doświadczeniem życiowym i w pełni poczytalny (por. opinia sądowo-psychiatryczno-psychologiczna dot. J. D. (1) – k. 4984-4992), doskonale zdawał sobie sprawę, jakie mogą być konsekwencje podpalenia mieszkania. Przewidywał te skutki i z nimi się godził, skoro nie przestrzegał bezpośrednich sprawców, aby zadbali, aby podpalić mieszkanie upewniając się, ze nie ma w nim żadnych domowników. Wprawdzie nie chciał, żeby zginęli ludzie mieszkający w podpalonym mieszkaniu, ale takie nie chciał żeby ich śmierć nie nastąpiła. Wykazywał całkowitą obojętność wobec uświadomionego sobie skutku.
Mimo pozornie młodego wieku oskarżonego J. D. (1) w czasie popełnienia przestępstwa, był on już znany organom procesowym jako nieletni, wiązany z szeregiem czynów karalnych (także polegających na podpalaniu różnych obiektów), odznaczający się dużym stopniem demoralizacji i zażywających środki odurzające. Także dalsze życiowe wyboru oskarżonego J. D. (1), w tym karalność za przestępstwa umyślne, pogłębiający się stopień jego demoralizacji, wyjazd za granicę dla uniknięcia odpowiedzialności karnej, przekonują, że nie był osobą przypadkowo wybraną przez oskarżonych: A. A. (1) i T. M. (1) do realizacji zlecenia podpalenia mieszkania rodziny Ż. i gwarantował dyskrecję i realizację powierzonego zadania. Świadczą o tym dane zebrane w trakcie śledztwa, a w szczególności:
1) notatka urzędowa dotycząca ustaleń o J. D. (1) (k. 1598-1601);
2) oględziny akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieście, Wydział III Rodzinny i Nieletnich dot. nieletniego J. D. (1) (k. 1774-1800, 1801-1949);
3) dane o karalności J. D. (1) (k. 4423-4425);
4) kwestionariusz zebrania informacji przez specjalistę terapii uzależnień dot. J. D. (1) (k. 4785-4798);
5) wywiad środowiskowy kuratora dot. J. D. (1) (k. 4970-4970v);
6) informacja strony niemieckiej dotycząca przekazania J. D. (1) stronie polskiej, w tym okresu zatrzymania w niniejszej sprawie (k. 4979-4981).
Mając powyższe na uwadze wszystkie wymienione wyżej okoliczności, zarzuty podniesione w tym zakresie w apelacji obrońcy z wyboru oskarżonego J. D. (1), adw. P. M., należało uznać za nieuzasadnione.
XI. Jak już wyżej sygnalizowano, zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu nie był pozbawiony pewnych niedoskonałości natury redakcyjnej, które były podnoszone w niektórych apelacjach i obrońców oskarżonych i głosach obrończych na rozprawie apelacyjnej, a które dotyczyły prawidłowego określenia stanu prawnego, na podstawie którego zostały zakwalifikowane przestępstwa przypisane oskarżonym, a następnie wymierzone i kary. Prowadziło to do szeregu zmian redakcyjnych zaskarżonego wyroku, przedstawionych poniżej.
W odniesieniu do oskarżonego A. A. (1) zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
a) za postawę wymiaru kary orzeczonej za przestępstwo przypisane oskarżonemu A. A. (1) w punkcie I części rozstrzygającej (opisanego w punkcie I części wstępnej) przyjęto przepis art. 258 § 3 k.k. oraz art. 60 § 3 k.k. oraz art. 60 § 6 pkt 2 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 31 lipca 2009r.;
b) za postawę wymiaru kary orzeczonej za przestępstwo przypisane oskarżonemu A. A. (1) w punkcie VI części rozstrzygającej (opisane w punkcie III części wstępnej) przyjęto przepisy art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. oraz art. 60 § 3 i 4 k.k. oraz art. 60 § 6 pkt 2 k.k. oraz art. 33 § 1 i 3 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 31 lipca 2009r.;
c) za postawę wymiaru kar orzeczonych za przestępstwo przypisane oskarżonemu A. A. (1) w punkcie IX części rozstrzygającej (opisane w punkcie IV części wstępnej) przyjęto przepisy art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 3 k.k. oraz art. 60 § 3 i 4 k.k. oraz art. 60 § 6 pkt 1 k.k. oraz art. 33 § 1 i 3 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 marca 2008r.;
d) postawę wymiaru kary orzeczonej za przestępstwo przypisane oskarżonemu A. A. (1) w punkcie XII części rozstrzygającej (opisane w punkcie V części wstępnej) uzupełniono o przepisy art. 60 § 6 pkt 4 k.k. oraz art. 33 § 1 i 3 k.k. według aktualnego stanu prawnego.
W odniesieniu do oskarżonego T. M. (1) zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że za postawę wymiaru kary orzeczonej za przestępstwo przypisane oskarżonemu T. M. (1) w punkcie XX części rozstrzygającej (opisane w punkcie VIII części wstępnej) przyjęto przepisy art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 65 § 1 k.k. oraz art. 33 § 1 i 3 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 30 listopada 2008r.
W odniesieniu do oskarżonego D. N. (1) zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że za postawę wymiaru kar orzeczonych za przestępstwo przypisane oskarżonemu D. N. (1) w punkcie XXIX części rozstrzygającej (opisane w punkcie XI części wstępnej) przyjęto przepisy art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 65 § 1 k.k. oraz art. 33 § 1 i 3 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 23 lutego 2007r.
XII. Odnosząc się do kwestii wymierzonych oskarżonym: A. A. (1), T. M. (1), D. N. (1) i J. D. (1) kar jednostkowych za poszczególne przestępstwa, a wobec trzech pierwszych oskarżonych także kar łącznych , szczególnie tle apelacji wniesionych przez oskarżyciela publicznego na niekorzyść tych oskarżonych, jak również apelacji ich obrońców, w których postawiono zarzuty rażącej niewspółmierności kar (rażącej surowości) albo kwestia prawidłowości wymierzonych kar podlegała ocenie z urzędu na podstawie art. 447 § 1 k.p.k., należy generalnie stwierdzić, że wyłącznie kary wymierzone za przestępstwo zlecenia i podpalenia mieszkania przy ul. (...) we W. wzbudziła istotne wątpliwości. Pozostałe kary jednostkowe nie odznaczały się rażącą niewspółmiernością, a ich orzeczenie znajdowało podstawę w społecznej szkodliwości przypisanych przestępstw, realizując zasady wymiaru kary z art. 53 § 1 i 2 k.k., a także właściwości i warunki osobiste oskarżonych oraz ich postawę procesowa i zachowanie po przestępstwie. Znalazło to także wyraz w zastosowaniu dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary na podstawie art. 60 § 2 i 6 k.k. względem szeregu przestępstw przypisanych oskarżonemu A. A. (1).
Ponieważ apelacja obrończyni z wyboru oskarżonego M. U., adw. E. M. była zwrócona przeciwko orzeczeniu o winie, zgodnie z domniemaniem z art. 447 § 1 k.p.k., nakazywało to Sądowi Apelacyjnemu we Wrocławiu przeanalizować także zasadność orzeczenia o wymierzonej oskarżonemu karze 8 (ośmiu) lat pozbawienia wolności. Należy zdecydowanie odrzucić zarzut o rażącej niewspółmierności tej kary, jako zbyt surowej z powodu tego, że dolegliwość kary przekraczała stopień winy, nie uwzględniała należycie motywacji oskarżonego, jego właściwości i warunków osobistych oraz sposobu życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowania się po jego popełnieniu.
Należy w pierwszej kolejności przypomnieć, że wielokrotnie zwracano uwagę w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych, jaki kryteria muszą być spełnione, aby uznać karę za rażąco niewspółmierną. W wyroku Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z dnia 9 stycznia 1973r., sygn. V KRN – 474/72 stwierdzono, że „ rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo” (OSNKW 1973, nr 6, poz. 76).
Z kolei, Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia z dnia 30 maja 2003r. sygn. II AKa – 163/03 dał wyraz temu, że „ nie każda różnica w ocenie wymiaru kary może uzasadniać zarzut rażącej niewspółmierności kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k., ale tylko taka, która jest natury zasadniczej, to znaczy jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. Niewspółmierność rażąca to znaczna, "bijąca w oczy" różnica między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą, zasłużoną” (OSA 2003, z. 11, poz. 113).
Istotne wątpliwości budziła kara 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności wymierzona oskarżonemu A. A. (1) za przestępstwo przypisane mu w punkcie II części rozstrzygającej (opisane w punkcie II części wstępnej), którego opis uzupełniono o ustalenie, że oskarżony działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, eliminując z jego opisu, że nieletni J. D. (1) był objęty odrębnym postępowaniem oraz ustalenie, że 5 gramów heroiny stanowi znaczną ilość środka odurzającego i czyn ten zakwalifikowano z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 2 i 3 k.k. i art. 163 § 1 pkt 1 k.k. oraz art. 163 § 3 k.k., a także art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 (Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533). Uznając orzeczoną przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu karę 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności za rażąco niewspółmierną i nieuwzględniającą postawy procesowej oskarżonego po przestępstwie oraz znaczącego przyczynienia się swoimi wyjaśnieniami do ujawnienia wszystkich sprawców i ich roli w przestępstwie, na podstawie art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k. według opisanego wyżej stanu prawnego wymierzono oskarżonemu A. A. (1) za ten czyn znacznie łagodniejszą karę 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności.
Chociaż, jak wyżej przedstawiono, nie było podstaw prawnych do zastosowania co do tego czynu względem oskarżonego A. A. (1) nadzwyczajnego złagodzenia kary w trybie art. 60 § 3 i 4 k.k., to jednak głównym powodem obniżenia wymiaru kary za to przestępstwo było to, że ewidentnie to dzięki wyjaśnieniom oskarżonego A. A. (1) potwierdzono przestępczą rolę oskarżonych: T. M. (1) i D. N. (1), zlecenie podpalenia przez dostawcę narkotyków S. P. (2), a przede wszystkim ujawniono – jak bezpośredniego sprawcę podpalenia mieszkania – oskarżonego J. D. (1). Z tych przyczyn, obiektywnie wyjaśnienia oskarżonego A. A. (1), po kilku latach od zaistniałego przestępstwa, obiektywnie przyczyniły się do wyjaśnienia okoliczności tego zdarzenia i ról poszczególnych sprawców.
Podobne uwagi należy odnieść do kwestii kary wymierzonej w stosunku do oskarżonego D. N. (1) za przestępstwo przypisane mu w punkcie XXV części rozstrzygającej (opisanego w punkcie X części wstępnej), którego opis uzupełniono o ustalenie, że oskarżony działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, eliminując z jego opisu, że nieletni J. D. (1) był objęty odrębnym postępowaniem oraz ustalenie, że 5 gramów heroiny stanowi znaczną ilość środka odurzającego i czyn ten zakwalifikowano z art. 148 § 2 i 3 k.k. oraz art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. oraz art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 (Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533), zaś za podstawę wymiaru kary za to przestępstwo przyjęto przepis art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k. według opisanego wyżej stanu prawnego.
Nie było podstaw do obniżenia wymiaru kary za to przestępstwo, o co wnosił w apelacji obrońca oskarżonego, lecz także nie była zasadna apelacja oskarżyciela publicznego domagającego się zaostrzenia kary wobec oskarżonego D. N. (1) do 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności. Kara w takim wymiarze byłaby rażąco niesprawiedliwa (nadmiernie surowa), gdyż nie uwzględniałaby istotnie zachowania tego oskarżonego po przestępstwie. Obiektywnie przyczyniło się ono do ujawnienia sprawców i szeregu okoliczności zaistniałego przestępstwa, gdyż w wyniku wyrzutów sumienia oskarżony D. N. (1) ujawnił swój czyn świadkom: R. H. (1) (k. 321-322, 325-325v, 793-797) i A. Z. (k. 324, 325-325v, 770-774), którzy w późniejszym czasie przedstawili jego zachowania i wypowiedzi organom procesowym. Nie można także zapominać, ze już podczas śledztwa oskarżony D. N. (1) w swoich wyjaśnieniach opisał istotne szczegóły czynu i uczestniczących w nim osób, choć nadal ukrywał rolę nieletniego J. D. (1). Wspomniane okoliczności, choć uniemożliwiały zastosowanie wobec niego dobrodziejstwa z art. 60 § 3 k.k., to jednak pozwalały na zaakceptowanie kary 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności wymierzonej mu przez Sąd I instancji.
Nie były zasadne apelacje obrońców oskarżonego T. M. (1) w zakresie kwestionowania wymierzonej wobec niego kary 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności, gdyż kara taka była oparta o wszelkie przesłanki z art. 53 § 1 i 2 k.k., a także uwzględniała właściwości i warunki oskarżonego, jego bogatą przeszłość kryminalną i karalność, a także postawę procesową. Nie było jednak także podstaw do zaostrzenia tej kary do dożywotniego pozbawienia wolności, czego domagał się w apelacji prokurator. Na tle kary wymierzonych w stosunku do pozostałych sprawców, najsurowsza kara eliminacyjna byłaby nieuzasadniona względami prewencji szczególnej i ogólnej oraz niesprawiedliwa.
Nie były także zasadne apelacje obrońcy oskarżonego J. D. (1) oraz oskarżyciela publicznego w części dotyczącej kwestionowania orzeczonej względem niego kary 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności. Opis przestępstwa przypisanego oskarżonemu J. D. (1) w punkcie XXXIII części rozstrzygającej (opisane w punkcie XII części wstępnej) uzupełniono o ustalenie, że oskarżony działał w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie i czyn ten zakwalifikowano z art. 148 § 2 i 3 k.k. oraz art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 163 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz w zw. z art. 10 § 2 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 kwietnia 2009r. sygn. akt P – 11/08 (Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 533), zaś za podstawę wymiaru kary za to przestępstwo przyjęto przepis art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i art. 10 § 2 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k. według opisanego wyżej stanu prawnego.
W odniesieniu do tego oskarżonego, najbardziej istotne znaczenie miało to, ze w chwili przestępstwa był nieletnim, niewątpliwie poddanym dużej presji przez znacznie od siebie starszych pozostałych oskarżonych, mających silniejsza pozycję w środowisku przestępczym, od których był w pewnym stopniu uzależniony w związku z nabywaniem od dniach środków odurzających. Kara w odniesieniu do tego oskarżonego, którego dalsze wybory życiowe potwierdziły istotną demoralizacje, co wskazano w poprzedniej części niniejszego uzasadnienia, nie mogła jednak odbiegać od wymiaru kary innego bezpośredniego sprawcy podpalenia, czyli oskarżonego D. N. (1). Kara w tej postaci realizuje cele kary w zakresie prewencji szczególnej i ogólnej z art. 53 § 1 i 2 k.k., a także cele określone w art. 54 § 1 k.k.
Tak ukształtowane ostatecznie w wyniku wyroku sądu odwoławczego kary wobec wszystkich oskarżonych, w pełni uwzględniają dyrektywy sędziowskiego wymiaru kary zawarte w art. 53 § 1 i 2 k.k., a wobec oskarżonego J. D. (1) także zawarte w art. 54 § 1 k.k., wyrażające się w potrzebie analizy, by dolegliwość kary nie przekraczała stopnia winy oskarżonego, uwzględniła stopień społecznej szkodliwości czynów oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do sprawców, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.
Poza przedstawionymi wyżej uwagami, Sąd Okręgowy uwzględnił przede wszystkim wysoki stopień społecznej szkodliwości czynów przypisanych oskarżonego wyrażający się w okolicznościach przedmiotowych (charakteru naruszonego najwyższego dobra chronionego, nieodwracalnych tragicznych skutków, bezwzględnego sposobu działania oskarżonych i determinacji w spowodowaniu pożaru, a także wybranego sposobu działania) oraz w okolicznościach podmiotowych (umyślności działania, postaci bezpośredniego zamiaru, motywów i pobudek oskarżonych, w tym motywów zasługujących na szczególne potępienie).
Niewątpliwie przy wymiarze kary uwzględniono także właściwości i warunki osobiste wszystkich oskarżonych szczegółowo omówione w uzasadnieniu Sądu I instancji. Sąd Apelacyjny ponownie te przesłanki przeanalizował, także aktualnych danych o karalności oskarżonych: A. A. (1) (k. 1173-1202, 2788-2792, 4330-4341, 4342-4344, 5702-5705), T. M. (1) (k. 1173-1202, 2793-2798, 3522-3569, 5697-5701), D. N. (1) (k. 2829-2832, 3360, 3362, 3377-3379, 3381, 5690-5696) i J. D. (1) (k. 4423-4425, 5684-5689), a także opinii z jednostek penitencjarnych na temat oskarżonych: A. A. (1) (k. 1523-1528, 5721-5723), T. M. (1) (k. 5718-5720) i D. N. (1) (k. 5715-5717).
Przy wymiarze kary uwzględniono także opinie środowiskowe oparte o wywiadach kuratorów sądowych co do oskarżonych: A. A. (1) (k. 1522), T. M. (1) (k. 2303-2304), D. N. (1) (k. 1521) i J. D. (1) (k. 4970-4970v), jak również dane zawarte w opiniach sądowo-psychiatrycznych dot. oskarżonych: A. A. (1) (k. 3027-3031), T. M. (1) (k. 2297-2302, 3021-3026) i D. N. (1) (k. 1119-1125, 4263-4267) oraz opinii sądowo-psychiatryczno-psychologicznej dot. J. D. (1) (k. 4984-4992). Co do oskarżonego J. D. (1) istotne znaczenie miały także dowody w postaci: notatki urzędowej dotyczącej ustaleń o jego osobie (k. 1598-1601), wyniki oględzin akt Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieście, Wydział III Rodzinny i Nieletnich (k. 1774-1800, 1801-1949), kwestionariusz zebrania informacji przez specjalistę terapii uzależnień (k. 4785-4798) oraz informacja strony niemieckiej dotycząca przekazania J. D. (1) stronie polskiej, w tym okresu zatrzymania w niniejszej sprawie (k. 4979-4981).
Okoliczności odnoszące się do kary, wskazane przez Sąd I instancji, przekonywały o zasadności i celowości kar orzeczonych w stosunku do wszystkich oskarżonych, z modyfikacja dot. oskarżonego A. A. (1), jako realizujących wszelkie cele kary określone w art. 53 § 1 i 2 k.k. Jednocześnie ostatecznie orzeczone wobec wszystkich oskarżonych kary pozbawienia wolności są wystarczająco dolegliwe i spełniają w stosunku do nich cele zapobiegawcze i wychowawcze. Zapobiegawczy sens wymierzonej kary pozbawienia wolności ma na celu odstraszenie od ponownego wejścia na drogę przestępstwa, natomiast jej cel wychowawczy realizuje się poprzez kształtowanie postawy sprawców zarówno wobec własnego czynu, jak i przestępstwa w ogóle. Kara pozbawienia wolności w takich wysokościach ma skłonić oskarżonych do zmiany postępowania i przestrzegania porządku prawnego. W ramach prewencji ogólnej wymierzona kara będzie w ocenie Sądu utwierdzać w świadomości społecznej przekonanie o obowiązywaniu normy prawnej i dawać gwarancję skutecznego zwalczania przestępczości. Ponadto orzeczona kara ma działać odstraszająco na potencjalnych sprawców tego rodzaju przestępstw. Społeczne oddziaływanie kary, jako jeden z celów kary, jest podyktowane potrzebą przekonania społeczeństwa o nieuchronności kary za naruszenie dóbr chronionych prawem i nieopłacalności zamachów na te dobra, wzmożenia poczucia odpowiedzialności, ugruntowania poszanowania prawa i wyrobienia właściwego poczucia sprawiedliwości oraz poczucia bezpieczeństwa. Mając powyższe na uwadze, orzeczono w sposób przedstawiony powyżej (art. 437 § 1 i 2 k.p.k.).
XIII. Konsekwencja przedstawionych wyżej rozstrzygnięć była potrzeba stwierdzenia, na podstawie art. 575 § 2 k.p.k. stwierdza, że utraciły moc kary łączne wymierzone:
a) w punkcie XIII części rozstrzygającej wobec oskarżonego A. A. (1);
b) w punkcie XXIII części rozstrzygającej wobec oskarżonego T. M. (1);
c) w punkcie XXXII części rozstrzygającej wobec oskarżonego D. N. (1);
jak również potrzeba uksztaltowania na nowo kar łącznych w stosunku do wymienionych oskarżonych.
Na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 4 lutego 2020r., połączono kary jednostkowe pozbawienia wolności orzeczone w stosunku do oskarżonego A. A. (1) w punktach: I i IX części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku oraz w punkcie I b niniejszego wyroku i wymierzono mu karę łączną 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności, na poczet której – na podstawie art. 63 § 1 k.k. – zalicza mu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w niniejszej sprawie od dnia 12 grudnia 2021r. do dnia 11 stycznia 2023r.
Na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 88 k.k. połączono kary jednostkowe pozbawienia wolności orzeczone w stosunku do oskarżonego T. M. (1) w punktach: XVI i XX części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku i wymierzono mu karę łączną 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności.
Na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. – zgodnie z art. 4 § 1 k.k. – według stanu prawnego obowiązującego na dzień 29 kwietnia 2009r., połączono kary jednostkowe pozbawienia wolności orzeczone w stosunku do oskarżonego D. N. (1) w punktach: XXV i XXIX części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku i wymierza mu karę łączną 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności, na poczet której – na podstawie art. 63 § 1 k.k. – zaliczając mu okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w tej sprawie:
a) od dnia 26 listopada 2019r. do dnia 21 sierpnia 2020r.;
b) od dnia 27 sierpnia 2020r., do dnia 9 września 2020r.;
c) od dnia 24 września 2020r. do dnia 11 marca 2021r.
Prokurator całkowicie niesłusznie zarzucił zaskarżonemu wyrokowi obrazę przepisu prawa materialnego, tj. art. 63 § 1 k.k. poprzez błędne zaliczenie okresu tymczasowego aresztowania na poczet orzeczonej w punkcie XXXVII części dyspozytywnej wyroku kary łącznej pozbawienia wolności od dnia 12 grudnia 2021r. do dnia 27 kwietnia 2022r. podnosząc, że w podanym okresie oskarżony A. A. (1) odbywał karę pozbawienia wolności orzeczonej w innej sprawie, a co za tym idzie rzeczywisty okres pozbawienia wolności zaliczany jest na poczet aktualnie odbywanej kary pozbawienia wolności orzeczonej w innej sprawie. Taka sytuacja nie miała miejsca, a dane o odbyciu kar pozbawienia wolności na podstawie dokumentacji z systemu NOE-SAD dot. A. A. (1) (k. 5566-5575) oraz opinii o tym oskarżonym z Zakładu Karnego w S. (k. 5721-5723) w sposób jednoznaczny potwierdzają prawidłowość zaliczenia tymczasowego aresztowania oskarżonego A. A. (1) na poczet kary.
XIV. W pełni zasadne były zarzuty postawione zaskarżonemu wyrokowi w apelacji obrońcy z urzędu oskarżonego D. N. (1), adw. P. S. (1), odnoszące się do nieprawidłowego uksztaltowania wynagrodzeń obrońców z urzędu, bez uwzględnienia szczególnej zawiłości niniejszego postępowania karnego, uzasadniającej potrzebę przyznania zwiększonego wynagrodzenia za obronę z urzędu. Obrońca ten zasadnie podniósł, że należało zastosować zwiększona stawkę wynagrodzenia, na podstawie § 4 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tekst jednolity: Dz.U. z 2019r., poz. 18), przez wzgląd na charakter sprawy, jej zawiłość, ilość czynności z udziałem oskarżonego D. N. (1) w postępowaniu przygotowawczym (5 przesłuchań), ilość rozpraw (15), czas trwania rozpraw, ilość zażaleń złożonych na postanowienia w przedmiocie przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania (12), a także zapoznanie się z obszernym materiałem dowodowym sprawy (kilkadziesiąt tomów akt), oraz czas trwania postępowania przygotowawczego i sądowego (2,5 roku), co przemawiało za ustaleniem opłaty w wysokości 150% stawki podstawowej.
Uwzględniając ten zarzut, zmieniono zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu, także w stosunku do pozostałych obrońców z urzędu, którzy apelacji w tym zakresie nie kierowali, do czego podstawę dawał przepis art. 435 k.p.k., w następujący sposób:
a) na podstawie art. 435 k.p.k. wysokość wynagrodzenia należnego od Skarbu Państwa na rzecz obrończyni z urzędu oskarżonego A. A. (1), r.pr. M. M. (1), za postępowanie przed sądem pierwszej instancji, w miejsce kwoty wskazanej w punkcie XLI części rozstrzygającej, ustalono na kwotę 4.907,70 (czterech tysięcy dziewięciuset siedmiu 70/100) złotych;
b) na podstawie art. 435 k.p.k. wysokość wynagrodzenia należnego od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu oskarżonego T. M. (1), adw. Ł. S., za postępowanie przed sądem pierwszej instancji, w miejsce kwoty wskazanej w punkcie XLI części rozstrzygającej, ustalono na kwotę 1.808,10 (jednego tysiąca ośmiuset ośmiu 10/100) złotych;
c) wysokość wynagrodzenia należnego od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu oskarżonego D. N. (1), adw. P. S. (1), za postępowanie przed sądem pierwszej instancji, w miejsce kwoty wskazanej w punkcie XLI części rozstrzygającej, ustalono na kwotę 4.907,70 (czterech tysięcy dziewięciuset siedmiu 70/100) złotych.
W pozostałej części zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonych: A. A. (1), T. M. (1), D. N. (1) i J. D. (1) utrzymano w mocy (art. 437 § 1 k.p.k.).
XV. Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982r. – Prawo o adwokaturze (tekst jednolity: Dz. U. z 2022r. poz. 1184 z późniejszymi zmianami) zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adwokatów: P. S. (1) i Ł. S. po 1.200,- (jednym tysiącu dwieście) złotych, w tym podatek VAT, tytułem nieopłaconej obrony z urzędu udzielonej oskarżonym: D. N. (1) i T. M. (1) w postępowaniu odwoławczym.
Wysokość wynagrodzenia adwokackiego wynikała z § 17 ust. 2 pkt 5 w zw. z § 4 ust. 1-3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016r., poz. 1714).
Ponadto zwolniono oskarżonych: A. A. (1), T. M. (1), D. N. (1) i J. D. (1) od ponoszenia przypadających na nich kosztów postępowania odwoławczego, w tym od opłat za drugą instancję, obciążając Skarb Państwa wydatkami tego postępowania. Orzeczenie to znalazło oparcie w przepisach art. 635 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k., a także art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2023r. poz. 123 z późniejszymi zmianami). W zakresie tego rozstrzygnięcia uwzględniono stan osobisty rodzinny i majątkowy oskarżonych oraz ich możliwości zarobkowe, zwłaszcza w zakresie orzeczonych długoterminowych bezwzględnych kar pozbawienia wolności.
Andrzej Kot |
Bogusław Tocicki |
Piotr Kaczmarek |
Maciej Skórniak |
Jerzy Skorupka |