Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód – A. M., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...), domagał się zasądzenia od pozwanego – (...) w P.:

1/ kwoty 43 331 euro oraz kwoty 44 981,13 zł wraz z należnymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od każdej z tych kwot, liczonymi od 22 października 2021 r. do dnia zapłaty,

2/ równowartości w złotych polskich kwoty 100 euro na podstawie art. 10 ust. 1 pkt. 3) ustawy z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, według kursu średniego NBP z 30 września 2021 r., tj. kwotę 463,29 zł,

3/ kosztów procesu według spisu kosztów.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że jest znanym na rynku kolejowym menedżerem, świadczącym od lat usługi m.in. w przedmiocie pośrednictwa, doradztwa oraz konsultingu. W roku 2019 powód zaproponował pozwanemu współpracę jako przedsiębiorcy posiadającemu zakład naprawczo – remontowy taboru kolejowego. W ramach tej współpracy powód zaproponował pozwanemu udział (jako podwykonawcy) w przetargu na wykonanie naprawy (...) ogłoszonego przez (...). Strony ustaliły, że powód będzie wicekierownikiem całego projektu i osobą odpowiedzialną za jego realizację (w tym za przygotowanie oferty). W przypadku wygrania przetargu powód był zobowiązany do koordynacji realizacji całości prac oraz czynionych rozliczeń. Do obowiązków pozwanego należeć miały prace związane z naprawą pociągu, przy czym strony uzgodniły, że pozwany będzie występował jako oferent i strona zlecenia. Strony uzgodniły, że powód otrzyma od pozwanego zapłatę (prowizję) stanowiącą różnicę między kosztami pozwanego (zawierającymi w sobie wynagrodzenie) a kwotami uznanymi przez zleceniodawcę po wykonanej naprawie. Powód podał, że przygotował ofertę z 23 marca 2020 r. na kwotę 335 702 euro, która przetarg wygrała. Realizacja przebiegać miała sprawnie, przy czym powód w jej trakcie dostarczył także na potrzeby napraw okna boczne oraz szybę przednią wraz z ich demontażem i montażem. W dniu 31 marca 2021 r. nastąpił odbiór (...) przez zleceniodawcę, który wypadł pozytywnie. W związku z powyższym powód wystawił na pozwanego 3 faktury: fakturę VAT nr (...) na kwotę 22 040 euro netto,(...) na kwotę 41 634 euro netto i (...)na kwotę 66 318 euro netto. Do każdej z faktur doliczono podatek VAT. W dniu 5 maja 2021 r. powód przesłał pozwanemu e-mailem pisemne rozliczenie, potwierdzające rozliczenia stron, w tym:

- kwotę ogółem za wykonanie zlecenia, płatną przez szwedzkiego zleceniodawcę 320 372 euro,

- kwotę ogółem mającą przypaść pozwanemu 147 049 euro,

- kwotę ogółem mającą przypaść powodowi 173 323 euro,

- wartość 75 % prowizji powoda zafakturowaną na pozwanego na tamtym etapie: 129 992 euro, z rozbiciem na 3 faktury: nr (...) na kwotę 22 040 euro netto, (...)na kwotę 41 634 euro netto i (...)na kwotę 66 318 euro netto,

- wartość pozostałej prowizji do zapłaty na rzecz powoda od pozwanego, co miało nastąpić po odbiorze ostatecznym pociągu: 43 331 euro, tj. 25 % kwoty mającej przypaść ogółem powodowi (173 323 – 129 992 euro).

Powód podkreślił, że w tym rozliczeniu podwyższył kwotę przypadającą pozwanemu o równowartość przeszło 7,5 tys. euro, do kwoty 147 049 euro, doliczając koszty asysty i przygotowania transportu (...), której pozwany uprzednio nie uwzględnił w swojej kalkulacji. Powód podał, że rozliczenia tego pozwany nie zakwestionował, w tym w/w faktur, które opłacił. Powód wskazał, że ostateczny odbiór pociągu (...) nastąpił na terenie Polski w dniu 16 czerwca 2021 r. Odbiór zakończył się pozytywnie i został potwierdzony protokołem.

W późniejszym okresie powód wykonywał czynności związane z realizacją zaleceń wskazanych w protokole z 16 czerwca 2021 r., organizował i koordynował w lipcu 2021 r. przeprowadzenie przeglądu serwisowego całego (...) a także przeprowadzenie dodatkowych prac, oczekiwanych i zleconych przez zleceniodawcę, prowadził rozmowy w zakresie płatności finalnej za wykonaną naprawę oraz w zakresie transportu pociągu do Szwecji.

W związku z dostarczeniem pociągu do Szwecji powód wystawił pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 43 331 euro netto + podatek VAT w kwocie 9966,13 euro. Pozwany nie przyjął tej faktury i nie zapłacił wynikających z niej należności, zarzucając powodowi porzucenie w czerwcu 2021 projektu i kwestionując prawo powoda do wynagrodzenia po odbiorze ostatecznym pociągu.

Wyrokiem zaocznym z 13 czerwca 2022 r. Sąd uwzględnił roszczenie powoda i orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany w sprzeciwie (k. 245 akt) zaskarżył w/w wyrok zaoczny w całości, domagając się jego uchylenia i oddalenia powództwa, a ponadto zasądzenia od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu. Pozwany zakwestionował twierdzenia powoda dotyczące treści umowy łączącej strony, w szczególności rolę powoda w realizowanym przez pozwanego przedsięwzięciu gospodarczym oraz ustalone wynagrodzenie. Pozwany podniósł, że informację o możliwości udziału w przetargu na wykonanie naprawy powypadkowej (...) otrzymał bezpośrednio od szwedzkiego zleceniodawcy – (...) Pozwany podkreślił, że był jedynym wykonawcą (a nie podwykonawcą) przedmiotowej naprawy. Zaprzeczył, aby powód pełnił funkcję wice kierownika projektu, powód nie koordynował realizacji prac. Jego rola sprowadzać miała się do dopasowania treści pierwotnej oferty pozwanego do wymagań ubezpieczyciela szwedzkiego, przetłumaczenia na język szwedzki przygotowanej przez pozwanego oferty oraz prowadzenia niezbędnej korespondencji ze (...) zleceniodawcą, o ile konieczne było używanie języka (...). Pozwany przyznał, że powód korygował przedstawione przez pozwanego nazwy materiałów i czynności do terminologii (...) oraz kwoty wynagrodzenia, jednakże nie wykraczało to poza umówione przez strony czynności. Odnośnie wynagrodzenia należnego powodowi pozwany podał, że strony umówiły się, że powodowi za świadczone usługi przysługiwać będzie wynagrodzenie w kwocie nie wyższej niż 20 % wartości kontraktu, wyłącznie jednak po wykonaniu przez powoda swoich obowiązków i po spełnieniu szeregu warunków. Zdaniem pozwanego, żądana przez powoda należność z tytułu faktury nr (...) z 21 września 2021 r. jest całkowicie niezasadna. Skoro strony umówiły się na prowizję o wartości 20 % wartości kontraktu, która w dniu składania oferty była wartością szacunkową (335 702 euro), to kwota łączna prowizji powoda wynosi 67 140,40 euro. Pozwany podkreślił jednak, że ostateczna wartość kontraktu uległa zmniejszeniu z pierwotnej szacunkowej kwoty 335 702 euro do kwoty 320 372 euro. Pozwany przyznał, że wypłacił powodowi kwotę 66 318 euro tytułem prowizji (płacąc powodowi za fakturę nr (...)), przy czym uwzględniając zmianę wartości kontraktu powód powinien otrzymać wyłącznie kwotę 64 074,40 euro, a otrzymaną nadwyżkę zwrócić. Pozwany zaprzeczył, aby strony uzgodniły, że powodowi należna będzie prowizja stanowiąca różnicę między kosztami poniesionymi przez pozwanego a kwotami uznanymi przez ubezpieczyciela pociągu. Zdaniem pozwanego, uiścił on już pełną prowizję należną powodowi poprzez zapłatę faktury nr (...).

Powód w piśmie z 27 lipca 2022 r. (k.310 akt) podtrzymał w całości stanowisko wyrażone w pozwie, żądania oraz wnioski, a ponadto złożył nowe wnioski dowodowe.

Pozwany w piśmie z 1 lutego 2023 r. (k. 417 akt) podtrzymał wszystkie twierdzenia, wnioski oraz zarzuty zgłoszone w sprzeciwie od wyroku zaocznego.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód prowadzi działalność gospodarczą m.in. w dziedzinie inżynierii i związanego z nią doradztwa technicznego. Działalność powoda związana jest przede wszystkim z kolejnictwem i analizą tego rynku.

Okoliczność bezsporna, a ponadto: wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej – k. 14, 130 akt, zeznania powoda – k. 486 verte akt.

Pozwany prowadzi działalność gospodarczą polegającą m.in. na (...). Pozwany posiada mobilną bazę. Podczas przedmiotowego projektu baza mieściła się w (...).

Okoliczność bezsporna, a ponadto: wydruk informacji odpowiadającej odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców – k. 15 – 18, 131 – 132 akt, zeznania pozwanego – k. 488 verte – 489 akt.

Współpraca stron rozpoczęła się pod koniec 2018 r. Rozliczenia stron polegały na tym, że pozwana spółka sporządzała kalkulację na naprawę pod konkretnego klienta, a następnie powód „dokładał” do kalkulacji pozwanego swoją prowizję i sporządzał ofertę, którą przesyłał następnie zleceniodawcy. Po akceptacji oferty przez kontrahenta naprawa była wykonywana. Rozliczenie dla kontrahenta przygotowywał zawsze powód, który każdorazowo informował pozwanego na jaką kwotę ma wystawić fakturę. Pozwany nie miał wiedzy odnośnie końcowej ceny dla kontrahenta. Pozwany otrzymywał wynagrodzenie za naprawę pojazdu od zleceniodawcy, powód zaś otrzymywał swoją prowizję po rozliczeniu pozwanego ze zleceniodawcą. Kwestie związane z modernizacją oknami były rozliczane osobno, choć były powiązane z naprawą pociągu.

Dowód: zeznania powoda – k. 486 verte – 488 akt, pozwanego – k. 489 akt.

Na początku marca 2020 r. powód zarekomendował A. W. (1) (reprezentującemu (...)) pozwaną spółkę, jako wykonawcę naprawy powypadkowej (...) W dniu 6 marca 2020 r. pozwany otrzymał od A. W. (2) zaproszenie do złożenia oferty na naprawę w/w pociągu, na zlecenie szwedzkiej (...), działającej w imieniu firmy ubezpieczeniowej (...).

Dowód: korespondencja do pozwanego wraz z tłumaczeniem z języka angielskiego z dnia 6 marca 2020 r. - k. 258 - 270 akt, 272 – 273 akt, korespondencja e-mailowa prowadzona pomiędzy powodem a A. W. (1) z 4 - 6 marca 2020 r. wraz z tłumaczeniem z języka szwedzkiego - k. 315 - 324 akt, zeznania A. W. (1) – k. 464 verte – 465 akt, powoda – k. 486 verte - 487 akt, pozwanego – k. 489 akt.

Pozwany przesłał powodowi kalkulację naprawy (...) oraz informacje dotyczące historii swojego przedsiębiorstwa celem umieszczenia ich w ofercie dla (...)kontrahenta. Powód sporządził następnie ofertę w języku (...), doliczając własną prowizję oraz przesłał ją(...) zleceniodawcy. Łączny koszt naprawy określono pierwotnie na kwotę 335 702 euro, przy czym 75 % zapłaty miało nastąpić po odbiorze, który odbył się w (...) pozostałe zaś 25 % - po dostarczeniu pociągu do (...). Ostatecznie rozliczenie wykonania naprawy okazało się niższe kwota wskazana w ofercie i wyniosło 320 372 euro.

Dowód: oferta sporządzona przez pozwanego - k. 275 - 277 akt, oferta pozwanego opracowana przez powoda i przesłana do zleceniodawcy wraz z tłumaczeniem z języka szwedzkiego - k. 26 – 41 akt, 139 - 153 akt, korespondencja mailowa powoda do (...) z 23 marca 2020 r. wraz z tłumaczeniem z języka (...) - k. 154 - 155 akt, 327 - 329, 336- 337, 339- 361 akt, korespondencja mailowa stron z 19 – 21 marca 2020 r. – k. 21 – 25, 133 – 138, 161 verte – 162 akt, 362 – 365 akt, zeznania powoda – k. 486 verte - 487 verte akt.

Po zapoznaniu się ze złożonymi ofertami z różnych firm/warsztatów naprawczych,(...)oraz ubezpieczyciel ((...)) zleciły przeprowadzenie naprawy (...) pozwanej spółce. Pracownicy pozwanego udali się do (...)celem przygotowania transportu do (...)

Okoliczność bezsporna, a ponadto dowód: korespondencja mailowa pomiędzy powodem a U. J. - k. 335 akt, korespondencja mailowa z 29 kwietnia 2020 r. wraz z tłumaczeniem z języka (...) – k. 42 – 43, 335 akt, zeznania A. W. (3) – k. 464 verte – 465 akt.

Powód aktywnie uczestniczył w realizacji przedmiotowego zlecenia naprawy (...). Koordynował prace, kwestie techniczne, odbiory oraz rozliczenia ze zleceniodawcą, a także kwestie związane z transportem(...). Powód udawał się do warsztatu pozwanego, gdzie wskazywał konkretne prace, które należało wykonać. Uczestniczył w negocjacjach z dostawcami okien. Odnosił się do reklamacji. Korygował przedstawione przez pozwanego nazwy materiałów i czynności do terminologii (...)oraz kwoty należnego od zleceniodawcy wynagrodzenia w sytuacji, gdy pozwany nie uwzględnił w fakturach pewnych czynności. Powód, który posiada wieloletnie doświadczenie na rynku (...), informował pozwanego o stawkach, które są do zaakceptowania przez(...) kontrahenta, wskazywał na co należy zwrócić uwagę, a co pominąć zważywszy na specyfikę rynku skandynawskiego. Przedstawiciele pozwanego nie mieli bezpośredniego kontaktu ze szwedzkim zleceniodawcą, miał go wyłącznie powód.

Dowód: korespondencja mailowa prowadzona pomiędzy powodem a U. J. wraz z tłumaczeniem z języka(...) - k. 331 - 334, 338 - 339 akt, 98 – 101 akt, korespondencja mailowa prowadzona pomiędzy powodem a A. W. (1) z 28 czerwca 2021 r. wraz z tłumaczeniem z języka szwedzkiego – k. 96 -97 verte akt, z 30 lipca 2021 r. – k. 102 – 103 verte akt, korespondencja mailowa stron z 19 marca 2020 r. – k. 50 – 51 akt, z 13 - 14 kwietnia 2021 r. – k. 44 akt, 19 maja 2020 r. - k. 366 - 367 akt, 19 kwietnia 2020 r. - k. 369 akt, 21 kwietnia 2020 r. - k. 370 - 371 akt, 26 kwietnia 2021 r. – k. 159 akt, 10 czerwca 2020 r. - k. 372, 430 akt, z 2 lipca 2021 r. – k. 90 - 91 akt, 8 lipca 2021 r. – k. 92 akt, 28 - 29 lipca 2021 r. – k. 81 akt, 22 – 23 czerwca 2021 r. – k. 83 akt, faktura – k. 46 akt, zeznania K. D. (1) - k. 444 verte - 446 akt, powoda – k. 486 verte – 487 akt.

W dniu 26 kwietnia 2021 r. powód , w zgodzie z ustaleniami z pozwanym co do tego, że należne mu wynagrodzenie stanowi różnicę pomiędzy uzyskaną od podmiotu (...) kwotą za naprawę (...) a kwotą wskazaną przez pozwanego w kalkulacji naprawy ( 320 372 euro – 631 419, 20 zł) wystawił na rzecz pozwanego faktury o nr (...) na kwotę 22 040 euro + 23 140,39 zł (koszty transportu(...)), (...) na kwotę 41 634 euro + 43 712,66 zł (koszty okien bocznych i szyby przedniej wraz z montażem) i (...) na kwotę 66 138 euro + 69 461,27 zł (usługi konsultacyjne i marketingowe dotyczące modernizacji i naprawy pociągów dla klienta w Szwecji, prowizje od transakcji – dotyczy naprawy powypadkowej (...)). W dniu 5 maja 2021 r. powód przesłał pozwanemu rozliczenie i fakturę za naprawę pociągu, wskazując, że doliczył dodatkowo koszty, które pozwany poniósł w związku z przygotowaniem pojazdu do transportu oraz koszty asystowania podczas transportu. W rozliczeniu powód wskazał, że w/w faktury stanowią 75 % należnej mu prowizji. Pozwany nie wniósł zastrzeżeń do tego rozliczenia.

dowód: faktury VAT - k. 52 - 53, 55, 163 – 163 verte, 164 verte akt, rozliczenie prowizji naprawy (...) z 5 maja 2020 r. – k. 56, 165 akt, korespondencja mailowa stron z 14 kwietnia 2021 r. – k. 156 akt, z 26 kwietnia 2021 r. – k. 47, 159 akt, zeznania powoda – k. 487 verte akt, pozwanego – k. 489 verte akt.

Pozwany uiścił na rzecz powoda należności wynikające z faktur: nr (...).

Okoliczność bezsporna, a ponadto dowód: potwierdzenia przelewów - k. 57 - 60, 166 - 167 verte akt.

W dniu 16 czerwca 2021 r. w O. przeprowadzony został z udziałem powoda oraz przedstawicieli zleceniodawcy odbiór pociągu. Powód oprowadzał właścicieli pociągu i inspektora, rozmowy odbywały się po szwedzku. W protokole odbioru stwierdzono, że przebudowa pojazdu została dobrze wykonana i wygląda na solidną. W wyniku kontroli stwierdzono usterki, jednak większość z nich została usunięta na miejscu. (...) kontrahent wyrażał zadowolenie z naprawy. Pociąg był gotowy do wysłania do (...).

Dowód: protokół odbioru (...) z 16 czerwca 2021 r. wraz z tłumaczeniem z języka (...) - k. 61 - 75 akt, korespondencja mailowa z 17 czerwca 2021 r. wraz z tłumaczeniem z języka (...) - k. 76 - 77 akt, korespondencja mailowa stron z 20 czerwca 2021 r. – k. 85 akt, z 9 lipca 2021 r. – k. 94 akt, zeznania K. D. (1) – k. 445 akt, A. W. (3) - k. 464 verte akt, powoda – k. 487 akt, pozwanego - k . 489 – 490 akt.

Po w/w odbiorze pociągu pozwany zwrócił się do powoda o jak najszybsze zafakturowanie 75 % wynagrodzenia. Powód otrzymał ponadto wiadomość od A. W., który wskazywał na konieczność przeprowadzenia odbioru końcowego naprawy (...) po jego przetransportowaniu do (...), celem sprawdzenia czy pociąg nie uległ wypadkowi podczas transportu i czy faktycznie zostały usunięte usterki stwierdzone podczas odbioru w (...). Na początku września 2021 r. pociąg dotarł do (...). Po tym powód przesłał pozwanemu fakturę nr (...) na kwotę 43 331 euro i 44 981,13 zł tytułem „usług konsultacyjnych i prowizji od udziału w naprawie powypadkowej (...), jako końcową należność z tytułu wynagrodzenia zgodnie z ustną umową zawartą z pozwanym = „Rozliczenie ostateczne według uzgodnionego rozliczenia z dnia 5 maja 2021 r.”, z terminem płatności 21 października 2021 r. Wskazane w fakturze wynagrodzenie stanowiło 25 % należnej powodowi od pozwanego prowizji. Pozwany odesłał fakturę powodowi i nie uiścił należności z niej wynikającej. Pozwany zarzucił, że rozliczenie z 5 maja 2021 r., na które powołał się powód, jest „mało precyzyjne” i zażądał od powoda wyjaśnienia pozycji określonej jako „Prowizje i inne koszty (...)”. Powód skontaktował się wówczas z A. W. (2), od którego uzyskał informację, że (...) przeszedł w (...) odbiór końcowy. Po tym powód ponownie przesłał pozwanemu fakturę nr (...) z datą 21 września 2021 r. W odpowiedzi na powyższe pozwany zarzucił, że faktura nie znajduje podstaw prawnych ani faktycznych. Pozwany zarzucił, że powód zaniechał wykonywania swoich obowiązków i wycofał się ze współpracy przed czasem, tj. w czerwcu 2021 r. narażając pozwanego na opóźnienia w zakończeniu projektu.

Dowód: faktura VAT - k. 109, 204, 208 verte akt, korespondencja mailowa stron z 12, 21 września 2021 r., z 1 października 2021 r. – k. 104, k. 107, 203 – 205 akt, zeznania powoda – k. 487 verte – 488 akt.

Pismem z 2 listopada 2021 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 43 331 euro oraz kwoty 44 981,13 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych oraz rekompensatą odzyskiwania należności zgodnie z ustawą z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. W odpowiedzi na powyższe pozwany uznał żądanie zapłaty za bezpodstawne. Pozwany zarzucił, że powód porzucił swoje obowiązki i wycofał się ze współpracy już w czerwcu 2021 r. oraz że cofnięte zostały mu wszelkie pełnomocnictwa do dalszego działania w imieniu (...).

Dowód: wezwanie do zapłaty - k. 108, 208 akt, pismo pozwanego do pełnomocnika powoda z 22 listopada 2021 r. - k. 110 akt.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty, w tym w szczególności korespondencję mailową. W ocenie Sądu dowody te zasługują na danie im wiary w całości. Co do opisanych okoliczności - wyłącznie w zakresie, w jakim zdaniem Sądu były one istotne dla rozstrzygnięcia, za wiarygodne uznane zostały ponadto zeznania świadków: K. D. (1) i A. W. (3) oraz powoda. Sąd nie dał natomiast wiary zeznaniom przedstawiciela pozwanego – Ł. K., w części dotyczącej należnej powodowi prowizji oraz roli, jaką w spornej naprawie(...)pełnił powód. Twierdzenia pozwanego w tym zakresie nie znajdują bowiem odzwierciedlenia w zgromadzonych w sprawie dokumentach, a ponadto kategorycznie zaprzeczył im powód. Relacja reprezentanta pozwanego nie jest spójna ani logiczna. Gdyby powód miał uzyskać wynagrodzenie w wysokości wskazywanej przez pozwanego (20 % kontraktu) oznaczałoby to, iż pozwana dokonałaby nadpłaty należnego wynagrodzenia. Pozwana zaś jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność ukierunkowaną na osiąganie zysku i nie ma żadnych powodów aby miała dokonywać płatności bez żadnych ku temu podstaw. Reprezentant pozwanego nie potrafił wyjaśnić treści wiadomości e-mail sporządzonych przez siebie- w szczególności wiadomości e-mail z 22 kwietnia 2021 r. , gdzie znajduje się zapis o 75% należności z faktury. Całość korespondencji e-mail jest przy tym spójna z relacją powoda i potwierdza twierdzenie powoda co do umówionego wynagrodzenia. Co więcej powód już w wiadomości e-mail z 5 maja 2021 r. (k. 54) przedstawił rozliczenie, strony w tym czasie pozostawały w stałym kontakcie, pozwany to rozliczenie otrzymał i wówczas w żaden sposób go nie zanegował. Pozwany dopiero w wiadomości e-mail z 12 września 2021 r. (k. 104), dopiero po 4 miesiącach wskazał, że rozliczenie jest „mało precyzyjne”. Wówczas (...) znajdował się już w (...)i pozwany w istocie podjął decyzję aby nie regulować pozostałej części umówionego wynagrodzenia powodowi. Gdyby było inaczej z pewnością, zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego, z uwzględnieniem pozwanego jako profesjonalnego przedsiębiorcy już w maju, po przesłanym rozliczeniu zanegowałby przedstawiony sposób rozliczenia wynagrodzenia z umowy. Więcej, nielogiczne są twierdzenia strony pozwanej co do wysokości umówionego wynagrodzenia gdyż sporządzona została tylko jedna kalkulacja naprawy pociągu i zawiera nie tylko ceny materiałów ale także koszty robocizny. Wobec tego logiczne jest twierdzenie powoda, że zwrócił się aby pozwany przedstawił koszt naprawy (...) ze swoim zyskiem, a kwota uzyskana ponad to stanowić miała wynagrodzenie powoda. Skoro pozwany nie znał szczegółów oferty przygotowanej przez powoda i przesłanej stronie (...) to nie mógłby nawet wiedzieć na tym etapie ile stanowiłoby 20% prowizji od kontraktu jako wynagrodzenie powoda. Przecież gdyby oferta na tym etapie była nieznacznie wyższa od kosztorysu naprawy pozwanego a pozwany miałby zapłacić 20% od wartości kontraktu oznaczałoby to, że pozwany nie otrzymałby nawet całości kwoty wskazanej w kosztorysie ( 631 419 , 20 zł). Kosztorys musiał być sporządzony i to on był podstawą oferty przygotowanej i przesłanej stronie(...) Pozwany nie miał na tym etapie wiedzy ile można od strony (...) uzyskać za tą naprawę, wiedzę tą miał powód i to on przygotował ofertę. Przy ocenie materiału dowodowego Sąd miał na uwadze wszystkie zebrane w sprawie dowody w ich wzajemnym powiązaniu z uwzględnieniem zasad logiki i doświadczenia życiowego. Strony, pomimo tego, że są przedsiębiorcami, nie zawarły umowy w formie pisemnej, stąd konieczna była ocena w szczególności zeznań stron i przedłożonych dokumentów – w tym weryfikacja relacji zeznań stron w kontekście wiadomości e-mail. Powód tłumaczył brak zawarcia umowy dobrą dotychczasową współpracą i zaufaniem jakim darzył pozwanego.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd zważył, że powód wywodząc swoje roszczenie przeciwko pozwanemu powoływał się na umowę o świadczenie usług doradczych, konsultingowych, którą należałoby – w ocenie Sądu - oceniać w kontekście umowy zlecenia (art. 734 kc), ewentualnie w kontekście umowy agencyjnej (art. 758 kc), bądź jako szczególny rodzaj umowy o świadczenie usług zwanej umową konsultingu (art. 750 kc).

Bezsporny w sprawie był fakt, że pozwanego i powoda łączył stosunek prawny, choć strony nie zawarły umowy na świadczenie usług doradczych na piśmie. Nie budziła przy tym wątpliwości Sądu rola, jaką odegrał powód w przedmiotowym przedsięwzięciu, która – wbrew stanowisku strony pozwanej - nie sprowadzała się wyłącznie do „dopasowania” treści pierwotnej oferty pozwanego do wymagań ubezpieczyciela (...) i przetłumaczenia na język (...) przygotowanej przez pozwanego oferty. Sporna była wysokość umówionego wynagrodzenia za świadczone usługi. Otóż analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzi, zdaniem Sądu, do wniosku, że - po pierwsze - to powód zarekomendował A. W. (1), reprezentującemu (...), pozwaną spółkę, jako potencjalnego wykonawcę naprawy powypadkowej (...). Istotnie, w dniu 6 marca 2020 r. pozwany otrzymał od A. W. (2) „zaproszenie” do złożenia oferty na naprawę (...), na zlecenie szwedzkiego kontrahenta, właściciela (...) (k. 258 - 270 akt, 272 - 273 akt), co mogłoby sugerować, że to sam pozwany zwrócił się z zapytaniem do właściciela (...). Zważyć należy jednak na fakt, że zanim pozwany otrzymał zaproszenie, korespondencję z A. W. (1) prowadził powód. Korespondencję, w której przedstawił przedsiębiorstwo pozwanego jako dysponujące odpowiednim zapleczem i doświadczeniem dla dokonania naprawy (...). Z treści przedmiotowej korespondencji wynika jednocześnie, że istotną dla szwedzkiego zleceniodawcy była okoliczność, że to powód brał już wcześniej udział w wyposażaniu czterech sztuk (...) (dowód: korespondencja e-mailowa prowadzona pomiędzy powodem a A. W. (1) z 4 - 6 marca 2020 r. wraz z tłumaczeniem z języka (...) - k. 315 - 324 akt). Zeznający w charakterze świadka A. W. (1) potwierdził zresztą fakt, że od właściciela (...) otrzymał kontakt do powoda, z którym skontaktował się przez pocztę elektroniczną (dowód: zeznania A. W. – k. 464 – 464 verte akt).

Po drugie, bezsporny w sprawie był fakt, że po otrzymaniu od pozwanego kalkulacji na naprawę to powód opracował ofertę w języku(...), doliczając własną prowizję oraz przesłał ją (...) zleceniodawcy. Bez znaczenia dla przedmiotowego rozstrzygnięcia pozostaje przy tym, w ocenie Sądu, fakt, czy powód pełnił, czy też nie, funkcję wice-kierownika spornego projektu. Z akt wynika bowiem jednoznacznie, że powód aktywnie uczestniczył w realizacji przedmiotowego zlecenia naprawy pociągu, koordynował prace, w tym kwestie techniczne, dotyczące transportu, uczestniczył przy odbiorze (...) w O., podczas którego oprowadzał przedstawicieli zleceniodawcy i inspektora, komunikując z nimi bezpośrednio w języku (...) Powód prowadził też rozliczenia ze szwedzkim kontrahentem. Bywał w warsztacie pozwanego, gdzie wskazywał konkretne prace, które należało wykonać. Korygował przedstawione przez pozwanego nazwy materiałów i czynności do terminologii szwedzkiej oraz kwoty należnego od zleceniodawcy wynagrodzenia w sytuacji, gdy pozwany nie uwzględnił w fakturach pewnych czynności, co pozwany potwierdził w sprzeciwie. Powód, który posiada wieloletnie doświadczenie na rynku (...) informował pozwanego o stawkach, które są do zaakceptowania przez (...) klienta, wskazywał na co należy zwrócić uwagę, a co pominąć zważywszy na specyfikę rynku (...) (Dowód: korespondencja mailowa prowadzona pomiędzy powodem a U. J. wraz z tłumaczeniem z języka (...) - k. 331 - 334, 338 - 339 akt, 98 – 101 akt, korespondencja mailowa prowadzona pomiędzy powodem a A. W. (1) z 28 czerwca 2021 r. wraz z tłumaczeniem z języka(...)– k. 96 -97 verte akt, z 30 lipca 2021 r. – k. 102 – 103 verte akt, korespondencja mailowa stron z 19 marca 2020 r. – k. 50 – 51 akt, z 13 - 14 kwietnia 2021 r. – k. 44 akt, 19 maja 2020 r. - k. 366 - 367 akt, 19 kwietnia 2020 r. - k. 369 akt, 21 kwietnia 2020 r. - k. 370 - 371 akt, 26 kwietnia 2021 r. – k. 159 akt, 10 czerwca 2020 r. - k. 372, 430 akt, z 2 lipca 2021 r. – k. 90 - 91 akt, 8 lipca 2021 r. – k. 92 akt, 28 - 29 lipca 2021 r. – k. 81 akt, 22 – 23 czerwca 2021 r. – k. 83 akt).

Z zeznań K. D. (1) wynika, że faktycznie powód odpowiadał w całości za naprawę pociągu oraz koordynował „wszelkie prace ze S.”. Zdaniem świadka, powód „miał kierowniczą pracę”. Świadek nie znała wprawdzie szczegółów dotyczących rozliczeń stron, wiedziała jednak, że to powód ustalał kwoty i zakres fakturowania ze (...)kontrahentem. Świadek podkreśliła, że pozwany nie wystawił żadnej faktury bez wytycznych powoda. Wyłącznie też powód był odpowiedzialny za cały kontakt ze zleceniodawcą (dowód: zeznania K. D. – k. 444 verte – 446 akt).

Odnośnie współpracy stron powód wyjaśnił, że najpierw pozwany sporządzał własną kalkulację naprawy, a następnie powód doliczał do tej wyceny swoją prowizję i sporządzał ofertę, którą przesyłał zleceniodawcy. Prowizja powoda nie była wyrażona procentowo, lecz w formie konkretnej kwoty, powód znał bowiem ceny obowiązujące w (...). Pozwany nie miał wiedzy odnośnie kwot znajdujących się w ostatecznej ofercie dla klienta. Pozwany otrzymywał wynagrodzenie za naprawę (...) od zleceniodawcy, przy czym to powód wskazywał pozwanemu kwotę, jaką ten powinien wyszczególnić na fakturze. Powód otrzymywał zaś prowizję, po rozliczeniu dokonanym między pozwanym a zleceniodawcą. Kwestie związane z modernizacją oknami, choć powiązane z naprawą pociągu, były zaś rozliczane osobno (Dowód: zeznania powoda – k. 486 verte – 488 akt).

Poza sporem w sprawie był fakt, że powód w dniu 26 kwietnia 2021 r. wystawił na rzecz pozwanego trzy faktury o nr (...) na kwotę 22 040 euro + 23 140,39 zł (tytułem kosztów transportu(...)), (...) na kwotę 41 634 euro + 43 712,66 zł (tytułem kosztów okien bocznych i szyby przedniej wraz z montażem) i (...) na kwotę 66 138 euro + 69 461,27 zł (tytułem usług konsultacyjnych i marketingowych dotyczących modernizacji i naprawy (...)dla klienta w (...), prowizje od transakcji – dotyczy naprawy powypadkowej (...)) oraz fakt, że pozwany należności z tych faktur uiścił (dowód: faktury - k. 163 - 163 verte akt, 164 verte akt, potwierdzenia przelewów - k. 166 - 167 verte akt). Istotny z punktu widzenia przedmiotowego rozstrzygnięcia jest przy tym dokument załączony do e-maila z 5 maja 2021 r., zatytułowany „Rozliczenie prowizji naprawy (...)”, którego pozwany pierwotnie nie kwestionował (k.165 akt). Z kalkulacji tej wprost wynika zaś, że opłacone przez pozwanego faktury nr (...) stanowią 75 % (a nie 100 %) należnej powodowi prowizji.

Gdyby zatem faktycznie - jak zarzuca pozwany - wyliczenia i wartości wskazane przez powoda były sprzeczne z uzgodnieniami stron, to w ocenie Sądu, w/w faktury, a w szczególności faktura (...) dotycząca wprost prowizji powoda, nie zostałyby opłacone przez pozwanego, a samo rozliczenie – wyraźnie zakwestionowane. Analiza wszystkich zebranych dowodów w ich wzajemnym powiązaniu prowadziła jednoznacznie do ustaleń, że strony umówiły się na wynagrodzenie w wysokości przedstawionej przez powoda, którego w całości nie zapłacił pozwany, co było przedmiotem żądania pozwu. Materiał dowodowy dowiódł przy tym, że powód wykonał swoje obowiązki umowne, pozwany nie udowodnił aby powód nienależycie wykonał swoje zobowiązania z umowy, co więcej reprezentant pozwanego wskazywał w zeznaniach, że zasadniczo po kwietniu 2021 r. powód miał już nie podejmować czynności ( k. 491 v. zeznania repr. pozwanej- Ł. K., nagranie – rozprawa z 1 czerwca 2023 r., płyta k.491 ), a zastrzeżenia pozwany formułował co do działań późniejszych powoda związanych z transportem pociągu do(...), przy czym w sposób niewątpliwy powód brał udział w odbiorach ponaprawczych (...), z zebranych dowodów wynika przy tym, że powód podejmował jeszcze pewne działania po naprawie w (...), związane z transportem (...), ponadto nie sposób czynić powodowi zarzutu z faktu, że zwracał się o zapłatę do podmiotów szwedzkich o całkowitą zapłatę po dokonaniu naprawy (w tym kontakt powoda z(...)). W tym stanie rzeczy powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości – wyrok zaoczny , ustęp 1 – kwoty 43 331 euro oraz 44 981, 13 zł , a także 463 29 zł (rekompensata za koszty odzyskiwania należności w wysokości równowartości 100 euro przewidziana w art.10 ust.1 i 1a ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (poprzednio - o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, rekompensata taka przysługuje bowiem wierzycielowi bez wykazania, że koszty te zostały poniesione i bez wzywania dłużnika do jej zapłaty, roszczenie o taką rekompensatę powstaje po upływie terminów do zapłaty określonych w umowie lub ustalonych zgodnie z art. 7 ust. 3 i art. 8 ust. 4 tej ustawy (tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11 grudnia 2015 r., sygn. akt III CZP 94/15), tj. wtedy, gdy wierzyciel nabywa prawo do odsetek, czyli gdy spełnił swoje świadczenie oraz nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie); wyrok k. 231 – podlegał utrzymaniu w całości (art. 347 k.p.c.), o odsetkach od zasądzonych kwot 43 331 euro i 44 981, 13 zł orzeczono na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 08.03.2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz. U. 2013, poz. 403 z późn. zm.).Zgodnie z treścią tego przepisu – z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny- wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

1.  wierzyciel spełnił swoje świadczenie,

2.  wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

Zgodnie zaś z treścią art. 4 pkt 3b wymienionej ustawy w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych równe są sumie stopy referencyjnej NBP i 10 punktów procentowych. O kosztach procesu ( ustęp 2 wyroku zaocznego oraz pkt II wyroku z 15.06.23 r.) Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. – zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy. Kosztami procesu należało w całości obciążyć pozwanego jako przegrywającego . Na koszty powoda złożyły się : opłata od pozwu – 12 742 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł oraz wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika obliczone na podstawie §2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie – 10.800 zł. Dodatkowo należało uwzględnić koszty powstałe po wniesieniu sprzeciwu od wyroku zaocznego – powód uiścił zaliczkę na dowód z zeznań świadka w kwocie 400 zł, tłumaczowi przysięgłemu przyznano kwotę 137,98 zł wynagrodzenia ( post. k. 474), jednocześnie zwrócono ( pkt III wyroku) powodowi kwotę 262,02 zł niewykorzystanej zaliczki uiszczonej na koszty związane z dowodem z zeznań świadka (...); wobec tego łączne koszty należne powodowi od pozwanego to 23 696,98 zł ( 10 817 zł wynagrodzenia pełn. powoda, 12 742 zł opłaty od pozwu i 137,98 zł zwrotu kosztów z części zaliczki przeznaczonej na wynagrodzenie tłumacza; wyrokiem zaocznym z 13 czerwca 2022 r. przyznano 23 582 zł stąd dodatkowo należało zasądzić w wyroku 15 czerwca 2023 r. kwotę 114,98 zł ). Rygor natychmiastowej wykonalności wyrokowi zaocznemu nadano na podstawie art. 333§1 pkt 3 k.p.c.