Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 30 stycznia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy i Zamówień Publicznych w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Anna Gałas

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2023 r.. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Banku (...) spółki akcyjnej w W.

przeciwko T. K.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda

na postanowienie Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 12 lipca 2022 r., sygn. akt XV GNc 3536/21

postanawia:

oddalić zażalenie.

Sędzia Anna Gałas

Sygn. akt XXIII Gz 987/22

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 30 stycznia 2023 r.

Postanowieniem z dnia 12 lipca 2022 r. Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie umorzył postępowanie w sprawie o zapłatę, z powództwa Banku (...) spółki akcyjnej w W. przeciwko T. K., po skardze powoda na orzeczenie referendarza sądowego w przedmiocie umorzenia postępowania z dnia 12 stycznia 2022 r. o uchyleniu nakazu zapłaty z dnia 19 maja 2022 r. i umorzeniu postępowania.

W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia Sąd I instancji wskazał na prawidłowość czynności referendarza sądowego tego Sądu w zakresie wezwania powoda poprzez ustanowionego przez nią zawodowego pełnomocnika do uzupełnienia braku formalnego wniesionego pozwu w postaci wskazania prawidłowego i aktualnego adresu pozwanego, w terminie 14 dni, pod rygorem zawieszenia postępowania, informując przy tym o treści adnotacji listonosza. Przedmiotowe wezwania zostało zaś prawidłowo umieszczone zgodnie z art. 15 zzs ⁹ ust. 2-4 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2095 ze zm., dalej ustawa (...)19) w portalu informacyjnym stanowiącym system teleinformatycznym służący udostępnianiu przedmiotowych pism. Skoro zatem powód nie uzupełnił wskazanego braku, niniejsze postępowanie podlegało zawieszeniu i kolejno, wobec upływu trzech miesięcy od daty zawieszenia postępowania, umorzeniu na podstawie art. 182 § 1 pkt 1 k.p.c.

Zażalenie na to postanowienie wniósł powód zaskarżając postanowienie w całości oraz wnosząc o jego uchylenie w całości i kontynuowanie w sposób odpowiedni do postępowania, w którym sprawa winna być rozpoznana. Nadto o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Zaskarżonego postanowieniu skarżący zarzucił naruszenie:

1. art. 15 zzs ⁹ ust. 2-4 ustawy COVID-19 poprzez doręczenie wszystkich pism i postanowień sądowych w ramach portalu informacyjnego apelacji warszawskiej i uznanie przedmiotowych pism i postanowień za skutecznie doręczone, a jednoczenie udzielenie dostępu pełnomocnikowi procesowemu do portalu dopiero 22 stycznia 2022 r. i dopiero w sytuacji wydania 12 stycznia 2022 r. postanowienia o umorzeniu postępowania, w tym zakresie uniemożliwienie pełnomocnikowi procesowemu powódki zapoznania się z decyzjami sąd w ramach postępowania sygn. akt XV GNc 3536/21, a w rezultacie nieważność postępowania określoną w art. 379 pkt 5 k.p.c. poprzez pozbawienie strony możności obrony swych praw,

2. art. 15 zzs ⁹ ust. 2-4 ustawy COVID-19 poprzez uznanie za doręczone pism procesowych umieszczonych w portalu informacyjnym apelacji warszawskiej pełnomocnikowi powoda ( w tym wezwanie o wskazanie adresu oraz postawienia w przedmiocie zawieszenia postępowania), w sytuacji, gdy nie dość, że sąd nie udzielił dostępu do portalu pełnomocnikowi powoda przez pobraniem tych pism, że umieścił przedmiotowe pisma w portalu informacyjnym w celu doręczenia z art. 15 zzs ⁹ ust. 2 ustawy COVID-19, a w konsekwencji zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego (postanowienie z 25 stycznia 2022 r. sygn. akt III CZP 58/22) powyższe wykluczało skuteczne doręczenie przedmiotowych pism procesowych.

3. art. 168 i nast. k.p.c. poprzez uznanie, że pełnomocnik procesowy powódki winien skorzystać w takiej sytuacji z instytucji przywrócenia terminu w przedmiocie pism procesowych (w tym wezwania do wskazania adresu oraz zaskarżenia postanowienia o zawieszeniu postępowania) w sytuacji, gdy pełnomocnik procesowy powódki nie mógł skorzystać z przedmiotowej instytucji, albowiem nieskuteczne było doręczenie przedmiotowych pism procesowych, w konsekwencji zaś niniejsze terminy nie rozpoczęły biegu,

4. art. 182 § 1 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. w zw. z art. 139 ¹ k.p.c. poprzez umorzenie postępowania wobec nie zgłoszenia wniosku o podjęcie postępowania w terminie 3 miesięcy od daty doręczenia postanowienia o zawieszeniu postępowania wobec niewskazania adresu pozwanego w sytuacji, gdy w przypadku braku odbioru przez pozwanego korespondencji sądowej przewodniczący zawiadamia o tym powoda, przesyłając mu przy tym odpis pisma dla pozwanego i zobowiązując do doręczenia tego pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika,

5. art. 182 § 1 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zawieszenie postępowania, a następnie jego umorzenie wobec niewskazania przez powoda prawidłowego adresu pozwanego w sytuacji, gdy sąd dysponował prawidłowym adresem pozwanego – bowiem powódka przedłożyła do sądu kompletną dokumentację taką jak m.in. umowa kredytu (strona 1 umowy kredytu), jak również akta EPU (...) (str. 13 przedstawionych akt postępowania), z którym do dokumentów można wprost wywieźć prawidłowy adres pozwanego w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie powoda nie zasługiwało na uwzględnienie.

Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego należy uznać za odpowiadające prawu. Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji w niniejszej sprawie, sprowadzające się w istocie do danych w aktach sprawy, dostępnych stronie powodowej, którym nie zaprzeczyła. Ponadto aprobuje rozważania prawne zaprezentowane w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Zarzuty powoda, reprezentowanego od początku postępowania przez zawodowego pełnomocnika są powtórzeniem treści skargi na orzeczenie referendarza sądowego, bez odniesienia do tego, że tamto postanowienie upadło a w sprawie miały miejsce dalsze czynności procesowe i sprowadza się do kwestionowania czynności referendarza sadowego abstrahując od uzasadnienia postanowienia Sądu I instancji z dnia 12 lipca 2022 r. faktycznie wskazanego w składanym środku zaskarżenia. Argumentacja skarżącego stanowi krytykę czynności procesowych po stronie Sądu I instancji bez analizy własnych zaniechań czy nawet próby ich usprawiedliwienia w aspekcie uzasadnienia zaskarżanego postanowienia. Skarżący w istocie neguje doręczenie zarządzania stanowiącego wezwanie do wskazania prawidłowego i aktualnego adresu pozwanego z 13 lipca 2021 r. dokonanego za pośrednictwem portalu informacyjnego w dnu 19 lipca 2021 r.

Zgodnie z art. 15zzs ⁹ ust. 2 ustawy (...)19 w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu (...)19 oraz w ciągu roku od ich odwołania, w braku możliwości wykorzystania systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, sąd doręcza adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu lub Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej pisma sądowe poprzez umieszczenie ich treści w systemie teleinformatycznym służącym udostępnianiu tych pism (Portal Informacyjny). Nie dotyczy to pism, które podlegają doręczeniu wraz z odpisami pism procesowych stron lub innymi dokumentami niepochodzącymi od sądu. Przepisy dotyczące doręczeń pism za pośrednictwem portalu informacyjnego precyzyjnie wskazują skutki związane z umieszczeniem pisma w portalu informacyjnym. Zgodnie z art. 15zzs ⁹ ust. 3 ustawy (...)19 datą doręczenia jest data zapoznania się przez odbiorcę z pismem umieszczonym w portalu informacyjnym, a w przypadku braku zapoznania się uznaje się je za doręczone po upływie 14 dni od dnia umieszczenia w portalu. Doręczenie pisma za pośrednictwem portalu informacyjnego wywołuje skutki procesowe określone w Kodeksie postępowania cywilnego właściwe dla doręczenia pisma sądowego (art. 15zzs ⁹ ust. 4 (...)19), co oznacza, że najpóźniej z upływem 14 dni od umieszczenia pisma w portalu rozpoczynają bieg terminy do dokonania stosownych czynności procesowych.

Powyższy przepis wszedł w życie w dniu 3 lipca 2021 r., po upływie 14 dni od ogłoszenia ustawy z dnia 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, i znajdował zastosowanie również do postępowań rozpoznawanych według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego wszczętych i niezakończonych przed dniem jej wejścia w życie (art. 6 i 7 ww. ustawy). Doręczanie pism profesjonalnym pełnomocnikom za pośrednictwem portalu informacyjnego od dnia 3 lipca 2021 r. stanowi zatem zasadę. W związku z tym każde pismo, do którego znajduje zastosowanie art. 15zzs ⁹ ust. 3 ustawy (...)19, w sytuacji zarządzenia jego doręczenia pełnomocnikowi strony powinno zostać doręczone za pośrednictwem portalu informacyjnego.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że przedmiotowe zarządzenie stanowiące niejako początek w ocenie skarżącego podejmowania nieprawidłowych czynności przez referendarza sądowego zostało wydane 13 lipca 2021 r., zatem 10 dni po wejściu w życie 15zzs ⁹ ustawy (...)19, stąd też przedmiotowy przepis ma niewątpliwie zastosowanie w niniejszej sprawie. Obowiązkiem sądu jest stosować przepisy obowiązujące w chwili orzekania, z uwzględnieniem regulacji międzyczasowych. Zaś radca prawny zobowiązany jest wykonywać czynności zawodowe sumiennie oraz z należytą starannością uwzględniającą profesjonalny charakter działania, w tym co oczywiste mieści się taki sam obowiązek respektowania obowiązującego prawa . Odnotowano w orzecznictwie m. in. stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uzasadnieniu postanowienia z 25 stycznia 2022 r. sygn. akt III CZ 58/22 błędnie wskazanego przez skarżącego, jako III CZP 58/22 niemniej jednak stanowisko to odnosiło się do nieprecyzyjnego oznaczenia pisma w portalu informacyjnym. W niniejszej sprawie, jak jasno wynika z akt, pismo to zostało zatytułowane prawidłowo jako „zarządzenie (inne) wezwać”.

Twierdzenia skarżącego w uzasadnieniu zażalenia, które stanowią wszakże ich powtórzenie z uzasadnienia skargi na referendarza wskazują na brak obowiązku posiadania przez pełnomocników procesowych kont na portalu informacyjnym. Niemniej jednak uwzględniając wskazywane wyżej stanowisko Sąd Najwyższego, na które powołuje się sam skarżący cytując nawet fragmenty bez odniesienia do stanu faktycznego z akt sprawy, z przepisu art. 15zzs ⁹ ustawy (...)19 można taki obowiązek wywieźć, skoro e-doręczenie za pośrednictwem portalu informacyjnego jest obligatoryjne, a jego skuteczność nie jest uzależniona od posiadania konta przez pełnomocnika, ani dostępu do danej sprawy.

Nie można w związku z tym zaaprobować stanowiska powoda, wedle którego doręczenie zarówno wezwania, jak i postanowienia o zawieszeniu przedmiotowego postępowania były nieskuteczne, gdyż to nie w gestii sądu orzekającego, zaś w profesjonalnego pełnomocnika było uzyskanie stosownego dostępu do portalu informacyjnego, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Rozważania Sądu Okręgowego świadczą zaś o bezzasadności zarzucanego przez skarżącego naruszenia art. 15zzs ⁹ ust. 2-4 ustawy (...)19 przez Sąd Rejonowy. Co więcej, nie obalają w żadnym aspekcie argumentacji Sądu Rejonowego zawartej w uzasadnieniu postanowienia, którego dotyczy zażalenie.

Na marginesie należy wskazać, że rozbieżność stanowisk w zakresie posiadania kont do portalu informacyjnego jest Sądowi Okręgowemu rozpoznającemu niniejszą sprawę znana ale też dotyczy odmiennych stanów faktycznych. Sąd, w okolicznościach faktycznych tej sprawy stoi na stanowisku obligatoryjnego charakteru doręczeń za pośrednictwem portalu. Obligatoryjność owa jest konsekwencją powołanego przepisu prawa, wiążącego tak sąd, jak i strony. W sprawie, pełnomocnik nie wskazał na żadne ustawowo relewantne okoliczności, które mogłyby skutkować uznaniem, że doręczenia z k. 121 oraz k. 125, były wadliwe, a regulacja go nie dotyczyła.

Odnosząc się zaś do umorzenia postępowania, po jego uprzednim zawieszeniu wskazać należy, że i w tym zakresie zarzuty skarżącego są chybione. Sąd Okręgowy podziela przy tym i uznaje za własne stanowisko Sądu Rejonowego szczegółowo wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. Sąd nie będzie powielał tamtejszych rozważań. Niemniej jednak podkreślić należy, że nie jest rolą Sądu działanie za stronę postępowania, w szczególności reprezentowaną przez zawodowego pełnomocnika.

Obowiązku wskazania adresu strony nie spełnia podanie jedynie ulicy bez numeru budynku jak w niniejszej sprawie numeru lokalu. Powyższe spowoduje wezwanie powoda do usunięcia braków formalnych pozwu poprzez podanie dokładnego adresu (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 29 września 2017 roku, sygn. akt I ACz 634/17). Brak wskazania prawidłowego adresu pozwanego w tej sprawie, jest oczywisty. Także nie nastąpiło jego uzupełnienie.

Zgodnie z kolei z art. 182 § 1 k.p.c., sąd umarza postępowanie zawieszone m.in. na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu 3 miesięcy od daty postanowienia o zawieszeniu. Wykładnia art. 182 § 1 k.p.c. zaprezentowana w piśmiennictwie prawniczym opiera się zatem na założeniu, że umorzenie postępowania jest swego rodzaju negatywną sankcją, z którą powinna spotkać się pasywna postawa strony inicjującej spór sądowy, która mimo zawieszenia postępowania z powodu przeszkód do prowadzenia postępowania nie podjęła w ciągu 3 miesięcy od daty wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania czynności pozwalającej na jego podjęcie (zob. Postanowienie SN z 28.11.2014 r., I CSK 733/13, LEX nr 1565752).

W świetle powyższych rozważań wskazać należy, że w stanie faktycznym tej sprawy, w ocenie Sądu Okręgowego, aktualnie zaskarżenie rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego o umorzeniu postępowania ma w istocie na celu naprawienie wcześniej niedochowanej staranności w czynnościach podejmowanych przez profesjonalnego pełnomocnika powoda. Tymczasem, co słusznie wskazał Sąd I instancji, zaskarżalność postanowienia o zawieszeniu postępowania i możliwość zgłoszenia wniosku o podjęcie postępowania zapewnia stronie pełną możliwość, w kilku aspektach, zakwestionowania samego zawieszenia i jego podstaw a także możliwość usunięcia przeszkód w kontynuowaniu postępowania. Brak jakiejkolwiek aktywności procesowej powoda, który ma zawodowego pełnomocnika oznacza, że ze swoich możliwości nie skorzystał w odpowiednim czasie. Co więcej, uchybienia te nie mogą następnie budować zasadnej linii obrony w środkach zaskarżenia na kolejne czynności procesowe, będące już tylko konsekwencją wspomnianego braku aktywności strony. Należy również dodać, że Sąd I instancji słusznie wskazał, iż odwróceniu negatywnych skutków upływu terminów, którym uchybiono bez winy strony, służy wniosek o przywrócenie terminu. Skoro zatem pełnomocnik powoda twierdzi, że nie zapoznał się z pismem procesowym umieszczonym w portalu informacyjnym i przez to nie dokonał określonej czynności procesowej w terminie, w prawdzie kilkukrotnie, to powinien wnieść o przywrócenie terminu, czego również nie uczynił.

Sąd II instancji wskazuje też, że art. 139 ¹ k.p.c. powołany w zażaleniu przez pełnomocnika powoda, jako naruszony przez Sąd I instancji, dotyczy zupełnie innej sytuacji niż ta, która miała miejsce w tej sprawie. Otóż, czynności podejmowane w ramach tego przepisu następują wówczas, gdy kompletny, poprawny adres został podany w pozwie, a przepis ów nie służy uzupełnieniu braku pozwu. W sprawie natomiast wbrew stanowisku strony powodowej miała miejsca sytuacja, o której pierwotnie, a nie następczo mowa art 177 § 1 pkt 6) k.p.c., a braki we wskazaniu adresu pozwanego w tej sprawie ujawniły się już po nadaniu biegu, w szczególności w tym przypadku zwrot pozwu nie był możliwy i wobec tego, to pełnomocnik powoda odpowiadając na wezwania albo później po zawieszeniu postępowania przez 3 miesiące, powinien zadbać o podanie prawidłowego adresu pozwanego, a nie oczekiwać, żeby sąd dokonał wyboru spośród szeregu dokumentów dołączonych do pozwu, który zdaniem powoda adres pozwanego jest prawidłowy. Reasumując to wszystko sprawia, że jako niezasadne Sąd II instancji uznał wszystkie zarzuty wywiedzione w punkcie 3, 4 i 5 zażalenia.

Powyższe wskazuje zatem, że rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego odpowiada w pełni prawu a podniesione zarzuty w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 3 k.p.c. postanowił jak w sentencji.

sędzia Anna Gałas