Sygn. akt I A Ca 474/22
Dnia 4 lipca 2022 r.
Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie następującym:
Przewodniczący: SSA Lucyna Morys-Magiera
po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2022 r. w Katowicach
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa M. W. (W.) i A. W. (W.)
przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w K.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanej
od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach
z dnia 17 grudnia 2021 r., sygn. akt I Cgg 49/19
zmienia zaskarżony wyrok :
1. w punkcie 1. o tyle, że orzeczone nim odsetki ustawowe zasądza od kwot: - 211 564 (dwieście jedenaście tysięcy pięćset sześćdziesiąt cztery) złote od dnia 9 września 2019r.,
- 147 873,88 (sto czterdzieści siedem tysięcy osiemset siedemdziesiąt trzy i 88/100) złote od dnia 23 czerwca 2021r.,
a w pozostałej części powództwo oddala;
I. zasądza od powodów na rzecz pozwanej 3502 (trzy tysiące pięćset dwa) złote tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
SSA Lucyna Morys-Magiera
Sygn. akt I A Ca 474/22
Powodowie M. W. i A. W. w pozwie skierowanym przeciwko pozwanej (...) Spółce Akcyjnej w K. domagali się zasądzenia na ich rzecz 250 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu oraz zasądzenia kosztów postępowania.
W uzasadnieniu podali, że są właścicielami nieruchomości położonej w C. przy ulicy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą nr (...). W obrębie obiektów znajdujących się na nieruchomości ujawniły się szkody związane wpływami eksploatacji górniczej . Niniejszym pozwem dochodzą odszkodowania stanowiącego koszt naprawy uszkodzeń powstałych w wyniku szkód górniczych szczegółowo opisanych w uzasadnieniu pozwu, jakie ujawniły się budynku mieszkalnym, garażu, ogrodzeniu i nawierzchni .
Pozwana w odpowiedzi na pozew domagała się odrzucenia pozwu i zasądzenia od powodów na rzecz pozwanej kosztów procesu. Pozwana podniosła, że pomiędzy stronami toczy się postępowanie ugodowe, a pozwana podejmuje wszelkie starania celem zawarcia ugody pozasądowej, w związku z powyższym powództwo w niniejszej sprawie jest przedwczesne., bowiem nie zostało wyczerpane postępowanie ugodowe, o którym mowa w art. 151 ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Wskazywała nadto, że przedstawi powodom propozycje ugodowe w zakreślonym przez strony terminie oraz oświadczyła, że nie kwestionuje swojej odpowiedzialności za szkody górnicze względem powodów co do zasady. Zakwestionowała natomiast zasadność żądanej przez powodów kwoty 250.000 zł, a także twierdzenia powodów jakoby wychylenie budynku powodów zakwalifikowane zostać powinno do znacznej uciążliwości. Zaznaczyła, że opracowane pomiary pochyłu budynku (wynoszące 12,2 mm/m) kwalifikują to wychylenie do tzw. małej uciążliwości użytkowania.
W piśmie z dnia 22 stycznia 2020 r. pozwana oświadczyła, że uznaje powództwo co do należności głównej 188.436 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od daty wniesienia tego pisma. Domagała się oddalenia powództwa ponad 188.436zł. i obciążenia powodów kosztami procesu w zakresie w jakim powództwo zostało uznane.
Wyrokiem częściowym z dnia 3 lutego 2020r. Sąd Okręgowy zasądził od pozwanej na rzecz powodów 188.436 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 22 stycznia 2020r do dnia zapłaty. Wyrok tej jest prawomocny .
Po sporządzeniu w sprawie przez biegłego z zakresu budownictwa opinii, pismem z dnia 23 czerwca 2021r powodowie zmodyfikowali żądanie pozwu, oświadczając iż wnoszą o zasądzenie od pozwanej na ich rzecz kwoty 547.873,88 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu. Wskazali, że ta kwota stanowi pełną wartość kosztów naprawy uszkodzeń powstałych w wyniku szkód górniczych szczegółowo opisanych w uzasadnieniu pozwu. Powodowie powołali się na fakt, że z opinii biegłego sadowego B. K. wynika, że najwłaściwszym sposobem naprawy w przypadku budynku mieszkalnego jego rektyfikacja natomiast w przypadku ogrodzenia i nawierzchni wykonanie ich remontu ,a łączna kwotę napraw z tytułu szkód górniczych biegły ustalił na kwotę 547 873,88 zł. Pismem 30 sierpnia 2021r powodowie sprecyzowali swoje stanowisko z pisma z dnia 23 czerwca 2021r. - wskazując, że 547 873,88 zł odpowiada zmodyfikowanej wartości przedmiotu sporu, zaś w zakresie żądania zapłaty strona powodowa precyzuje, że wnosi o zasądzenie od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej na rzecz powodów M. W. oraz A. W. odszkodowania 359 437,88 zł stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą 547.873,88 zł wynikająca z opinii biegłego sądowego a kwotą 188.436 zł zasądzoną wyrokiem częściowym z dnia 3 lutego 2020 r., wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od dnia wniesienia pozwu oraz kosztów procesu.
Pozwana wniosła o oddalenie rozszerzonego – jej zdaniem - powództwa.
Zaskarżonym wyrokiem końcowym z 17 grudnia 2021r. Sąd Okręgowy w Katowicach orzekł, że:
1. zasądza od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w K. na rzecz powodów M. W. i A. W. solidarnie kwotę 359.437,88 zł (trzysta pięćdziesiąt dziewięć tysięcy czterysta trzydzieści siedem złotych 88/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 9 września 2019r. do dnia zapłaty;
2. zasądza od pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 10.834,00 zł (dziesięć tysięcy osiemset trzydzieści cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu;
3. nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Katowicach kwotę 39.971,68 zł (trzydzieści dziewięć tysięcy dziewięćset siedemdziesiąt jeden złotych 68/100) tytułem zwrotu kosztów sądowych tymczasowo poniesionych z sum budżetowych Skarbu Państwa.
Sąd pierwszej instancji ustalił, że powodowie są właścicielami nieruchomości położonej w C. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą nr (...) . Nieruchomość powodów usytuowana jest w granicach czynnego obszaru i terenu górniczego (...), w którym koncesję z terminem obowiązywania do 31 grudnia 2030 r. posiada (...) S.A. Eksploatacja górnicza dokonana w całym okresie jej prowadzenia spowodowała w rejonie położenia nieruchomości powodów deformacje o wskaźnikach III kategorii terenu górniczego przy obniżeniach ok. 3,9 m, oraz drgania gruntu spowodowane wstrząsami górotworu generowanymi eksploatacją górniczą o wielkościach zawierających się w II stopniu intensywności wg. skali (...). Na skutek dokonanej eksploatacji pozwanej znaczące wpływy (III kategorii) spowodowane zostały w wyniku eksploatacji prowadzonej w latach 1993 -2009 w pokładach 206/1, 207 i 209, które ujawniły się na powierzchni terenu najpóźniej w latach (...). Późniejsza eksploatacja pozwanej spowodowała deformacje na granicy I i II kategorii terenu górniczego ,a jej skutki ujawniły się w latach 2017-2018, natomiast oddziaływania dynamiczne (drgania gruntu na skutek wstrząsów) były w rejonie nieruchomości powodów odczuwalne w całym okresie, także w roku 2020. Jak stwierdzono, nie można w przyszłości wykluczyć oddziaływania dynamicznego (drgania gruntu na skutek wstrząsów).
Sąd pierwszej instancji ustalił nadto, że na nieruchomości powodów opisanej w pozwie znajduje się wolnostojący dwukondygnacyjny budynek mieszkalny wybudowany w 1994 roku. Wykonane jest także ogrodzenie i utwardzona nawierzchnia w kostki. Jak stwierdzono, w obrębie nieruchomości powodów występują uszkodzenia pozostające w związku w dokonaną eksploatacją górniczą :
uszkodzenia wewnątrz budynku mieszkalnego w postaci pęknięć tynków ścian, sufitów i pęknięć płytek na ścianach i posadzce, oraz wychylenie bryły budynku w kierunku północno wschodnim (średnie z pomiaru pionowości narożników 12,5 mm/m i pomierzone wychylenie posadzek pomieszczeń 16,3 do 19,2 mm/m),
uszkodzenia na zewnątrz budynku mieszkalnego w postaci pęknięć pod tarasem, na elewacji budynku, pęknięć stopni schodów wejściowych, oraz murów oporowych wjazdu do garażu ,
deformacje nawierzchni utwardzonej,
deformacje ogrodzenia .
Szczegółowo występujące w obrębie nieruchomości uszkodzenia opisano w opinii biegłego z zakresu budownictwa B. K..
Sąd Okręgowy przyjął, iż stopień naturalnego zużycia wynosi odpowiednio: 14% dla budynku, 40% dla utwardzonej nawierzchni z kostki i 60% dla ogrodzenia. Jeśli chodzi o wychylenie bryły budynku , to zostało ono ustalone w toku mniejszego postępowania przez biegłego z zakresu górnictwa W. K.. Ustalił dalej, iż przechył budynku jest nierównomierny (każdy narożnik jest wychylony o zróżnicowanych wartościach). Średnie wypadkowe wychylenie bryły budynku, wyliczone ze wszystkich pomierzonych jego narożników wynosi ok. 12,5 mm/m w kierunku północno-wschodnim. Budynek powodów jest ocieplony i w trakcie wykonywanych robót ocieplenia pionowość krawędzi budynku, była korygowana, aby zapewnić efekt wizualny. Zmierzone uśrednione wychylenie posadzek pomieszczeń na piętrze budynku wynosi 16,3 mm/m, a wychylenie garażu (...) mm/m w kierunku północno- wschodnim.
Sąd ten ustalił, że naprawa uszkodzeń związanych z wpływami eksploatacji górniczej w wyżej opisanych obiektach jest możliwa oraz uzasadniona przy uwzględnieniu technicznej wartości odtworzeniowej obiektów budowlanych. Naprawa budynku mieszkalnego winna obejmować jego rektyfikację; tylko taki sposób naprawy może doprowadzić do zmniejszenia uciążliwości użytkowania budynku w związku z jego wychyleniem; zakres niezbędnych prac ustalono w oparciu o dowód z opinii biegłego z zakresu budownictwa.
Sąd pierwszej instancji stwierdził, iż łączny koszt usunięcia szkód w budynku mieszkalnym wynosi 529.086zł brutto - z czego 458.253,72zł naprawa szkód w budynku mieszkalnym w połączeniu z jego rektyfikacją, 55.175zł – naprawa pozostałych szkód, 15.657 zł koszty dokumentacji projektowej i uzyskania pozwolenia. Koszty naprawy szkody w budynku mieszkalnym poprzez rektyfikację są niższe od aktualnej wartości odtworzeniowej tego budynku, która wynosi 688.540 zł brutto. Koszt naprawy ogrodzenia ustalono na 8.185zł brutto. Koszt naprawy nawierzchni określono na 10.602,88zł .
Łącznie koszty usunięcia szkód ustalono według poziomu cen z lutego 2021r na 547.873,88zł brutto.
Jak ustalono, powodowie zwrócili się do pozwanej w dniu 28 września 2017 r. z wnioskiem o podjęcie działań w celu usunięcia szkód pochodzenia górniczego w budynku mieszkalnym – opisanych w tym piśmie. Pozwana pismem z dnia 1 grudnia 2017r. uznała związek przyczynowy pomiędzy ruchem zakładu górniczego, a szkodami górniczymi na nieruchomości powodów wskazując, że dokonana pomiar pionowości budynku. Następnie wraz pismem z dnia 29 marca 2018 r. pozwana przesłała powodom projekt ugody przedwstępnej w zakresie usuwania skutków eksploatacji górniczej. Ustalono w niej zakres prac , który miał być wykonany w celu naprawy opisanych ugodzie uszkodzeń (we własnym zakresie przez powodów), przy czym w odrębnej ugodzie miały być ustalone ich koszty - tj należne powodom odszkodowanie. Następnie pozwana przesłała powodom projekt ugody zasadniczej, w którym zaproponowała powodom naprawę szkód górniczych w budynku mieszkalnym poprzez min. poziomowanie posadzek, ścian oraz stolarki okiennej, której koszt pozwana określiła na kwotę 104 559,00 zł. Powodowie warunków ugody nie zaakceptowali.
Sąd pierwszej instancji ustalił, że pismem z dnia 16 czerwca 2019r pełnomocnik powodów wezwał pozwaną do zapłaty odszkodowania w kwocie 400.000zł w celu usunięcia wskazanych w piśmie uszkodzeń budynku mieszkalnego, garażu i otoczenia. Wskazano, że w przypadku odmowy zawarcia ugody na wskazanych w piśmie warunkach sprawa zostanie skierowana na drogę postępowania sądowego. Jak ustalono, 17 lipca 2019r pozwana przeprowadziła oględziny na nieruchomości powodów. Wskazano w nim, że pozwana w terminie 3 miesięcy zajmie stanowisko w sprawie.
Stwierdził ponadto, iż 9 września 2019r. powodowie wytoczyli powództwo o zapłatę kwoty 250.000zł, do dnia wniesienia pozwu pozwana nie przedstawiła powodom propozycji ugody na skutek ich pisma z 16 czerwca 2019r. Następnie pozwana przedstawiła powodom propozycje zawarcia ugód na łączną kwotę 188.436 zł; powodowie takich warunków ugody nie zaakceptowali.
W tym stanie rzeczy uznał Sąd Okręgowy, iż powództwo o zasądzenie 359.437,88zł ponad kwotę zasądzoną prawomocnym wydanym w niniejszej sprawie wyrokiem częściowym, było uzasadnione.
Ocenił, iż zastosowanie w niniejszej sprawie, zgodnie z art. 222 w zw. z art. 227 ustawy z dnia z dnia 9 czerwca 2011r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U.2015.196 j.t.), znajdzie nowa ustawa o prawie geologicznym i górniczym; w związku z powyższym podstawę dla ustalenia odpowiedzialności za powstałą szkodę w nieruchomości powodów stanowi art. 144 tej ustawy ust. 1- 3 oraz art. 363 kc. Zważył ponadto, iż zgodnie z art. 151 ust. 1 i 2 ustawy, zaszły warunki do sądowego dochodzenia roszczeń w postaci wyczerpania postępowania ugodowego.
Sąd pierwszej instancji przyjął, iż ustalenie niezbędnych do wydania końcowego wyroku okoliczności wymagało wiadomości specjalnych i stąd oparł się o opinie biegłych mierniczego górniczego i z zakresu górnictwa, a także z zakresu budownictwa, uznając je za wiarygodne. Jeśli chodzi o wychylenie od pionu budynku mieszkalnego i ustalenie właściwego sposobu usunięcia tej szkody, oparto się o treść opinii biegłego W. K.; ustalono w szczególności, że średnie wychylenie budynku powodów utrudnia normalne użytkowanie budynku, a przywrócenie do stanu poprzedniego może polegać na rektyfikacji budynku. Zastrzegał przy tym, że w praktyce przyjmuje się, że rektyfikacja bryły budynku znajduje uzasadnienie przy wychyleniu powyżej 25 mm/m. Sąd te oparł się nadto o opinię biegłego z zakresu budownictwa B. K., który stwierdził, że wielkość wychylenia budynku od pionu jest na tytle duża i nierównomierna, że przywrócenie do stanu poprzedniego może polegać jedynie na naprawie w drodze rektyfikacji całej jego bryły . Także ta opinia została uzna przez Sąd za wiarygodną, a ostatecznie pełnomocnik pozwanego nie kwestionował wyliczeń wynikających z opnie biegłego z zakresu budownictwa .
Sąd pierwszej instancji wskazał, iż pełnomocnik powodów odnosząc się do powyższego powołał się na pisano z dnia 30 sierpnia 2021r i wyjaśnił ,że wobec kwoty wynikającej z wyroku częściowego powodowie nie domagają się dalszych kwot - ponad kwotę 359.437,88zł. W ocenie tego Sądu brak jest podstaw do przyjęcia , że powodowie dokonali skutecznego rozszerzenia żądania pozwu do kwoty 547.873,88 zł - ponad kwotę, jaka została już im zasądzona wydanym w sprawie wyrokiem częściowym. Stanowisko w tym zakresie powodowie sprecyzowali w piśmie z 30 sierpnia 2021r i mimo tego , że pismo z dnia 23 czerwca 2021r nie było w tym zakresie precyzyjne, to dla sądu nie ulegało wątpliwości, że nigdy nie było ich intencją domaganie się od pozwanego w niniejszym procesie kwoty wyższej, niż wynikająca z opinii biegłego z zakresu budownictwa- na którą powoływali się zresztą w piśmie modyfikującym żądanie .
Z tych przyczyn powództwo uwzględniono. O odsetkach orzeczono na postawie art. art. 481 § 1 i 2 kc, zgodnie z żądanie pozwu ostatecznie sprecyzowanym w piśmie z dnia 30 sierpnia 2021r. Sąd miał przy tym na względzie, że już po zgłoszeniu żądania naprawienia szkody dokonanym pismem powodów z dnia 16 czerwca 2019r pozwana zobowiązana była do podjęcia czynności zmierzających do wypłaty odszkodowania umożliwiającego powodom usunięcie szkody. Podniósł, iż zgodnie z pismem powodów i treścią art. 151 ust 1 ustawy o prawie geologicznym i górniczym pozwana winna przedstawić powodom propozycję ugodowego zakończenia sporu w terminie 30 dni , a po tym okresie powodowie mieli prawo wystąpić na drogę sądową. Za bezzasadny uznał zarzut pozwanej, jakoby w dacie wytoczenia powództwa strony były na etapie uzgadniania warunków ugody. Brak było jego zdaniem podstaw do przyjęcia, że samo złożenie przez powoda podpisu pod protokołem z 17 lipca 2019r . stanowiło zgodę na przedłużenie pozwanej termin do przedstawienia warunków ugody. Ostateczne zresztą pozwana nie przedstawiła powodom warunków ugody, które mogliby zaakceptować. Projekty ugód złożonych do akt niniejszej sprawy zawierały bowiem oświadczenia powodów o zrzeczeniu się roszczeń w pozostałym zakresie .
O kosztach orzeczono zgodnie z art. 98 kpc, przy czym wyrok końcowy zawiera rozstrzygniecie o kosztach całego procesu wywołanego pozwem w niniejszej sprawie.
Apelację od tego wyroku końcowego w zakresie dotyczącym odsetek ustawowych za opóźnienie od należności 147873,88zł od 9 września 2019r. do 22 czerwca 2021r. wniosła pozwana, domagając się jego zmiany w zaskarżonej części poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powodów odsetek ustawowych za opóźnienie od kwot: 211564zł od 9 września 2019r. i 147873,88zł od 23 czerwca 2021r. i oddalenie powództw w pozostałym zakresie oraz zasądzenia od powodów solidarnie na rzecz pozwanej kosztów postępowania za drugą instancję, w tym kosztów zastępstwa radcy prawnego. W apelacji zgłoszono zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego w zakresie art. 481 § 1 kc w zw. z art. 476 kc poprzez ich nieprawidłowe zastosowanie i zasądzenie odsetek za okres, w którym pozwana nie była w opóźnieniu, to jest w oderwaniu od faktu, iż powodowie skonkretyzowali wysokość dochodzonego roszczenia odszkodowawczego wraz z pismem z 23 czerwca 2021r. Skarżąca motywowała, iż powodowie mogli domagać się zasądzenia na ich rzecz odsetek od dnia wniesienia pozwu jedynie od kwoty 400000zł, której dotyczyło wezwanie do zapłaty na etapie przedsądowym, zważywszy, że zasądzono wyrokiem częściowym z tej sumy 188436zł. Odsetki od dalszej kwoty 147873,88zł natomiast, należą się zdaniem skarżącej od dnia rozszerzenia powództwa o tę kwotę, czyli 23 czerwca 2021r.
Powodowie wnieśli o oddalenie apelacji pozwanej i zasądzenie na ich rzecz kosztów postepowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja pozwanej zasługiwała na uwzględnienie.
Ustalenia faktyczne sądu pierwszej instancji, jako prawidłowo osadzone w należycie ocenionym materiale dowodowym, należało zaaprobować; sąd drugiej instancji przyjął je za własne, bez konieczności ponownego przytaczania.
Jeżeli natomiast chodzi o należność uboczną od uwzględnionego roszczenia głównego, Sąd Odwoławczy uznał, iż strona skarżąca miała rację, wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku. W istocie bowiem należało zważyć na sposób ustalenia wysokości szkody oraz metody jej naprawienia, a co za tym idzie: wysokość roszczenia odszkodowawczego zgłoszonego do rozpoznania, a pozostającego w korelacji z opinią biegłego, o którą oparł się sąd pierwszej instancji, orzekając w powyższym zakresie.
Jeżeli chodzi bowiem o kwotę 211564zł, w istocie była ona objęta wcześniejszym wezwaniem do zapłaty, stąd powództwo zasadnie w tej mierze zostało uwzględnione także co do żądania ubocznego, jak podniósł to sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.
Co do pozostałej kwoty natomiast, należało podzielić stanowisko apelującej, zgodnie z którym należność uboczna winna zostać skorelowana ze sposobem ustalenia wysokości odszkodowania. Sąd Apelacyjny rozstrzygając o odsetkach na uwadze, że podstawą zasądzenia należności głównej była opinia biegłego sądowego, który oszacował wartość według cen z lutego 2021r., a nie z daty wniesienia pozwu. Skoro zatem wartość odszkodowania została ustalona według cen z daty sporządzenia opinii, to jak wielokrotnie podkreślał Sąd Najwyższy w dotychczasowym orzecznictwie, ustawowe odsetki należą się od tej chwili (por. wyroki z: 18 stycznia 2018 r., V CSK 142/17; z 25 maja 2017 r., II CSK 584/16; z 14 października 2016 r., I CSK 685/15; z 9 stycznia 2013 r., III CSK 89/12, OSNC-ZD 2013, nr 3, poz. 65; z 7 lipca 2011 r., II CSK 635/10; z 17 czerwca 2010 r., I CSK 308/09; z 7 maja 2009 r., IV CSK 27/09). Wiąże się to z faktem, iż zasądzenie ustawowych odsetek od daty wcześniejszej, niż data ustalania wysokości odszkodowania spowodowałoby podwójną korzyść poszkodowanego, raz z tytułu ustawowych odsetek od tak ustalonej należności głównej za okres od daty wniesienia pozwu, czy jego doręczenia do daty, z której ceny stanowiły podstawę ustalenia wartości nieruchomości, a drugi raz z tytułu wzrostu wartości nieruchomości pomiędzy datą wniesienia pozwu i datą, która stanowiła podstawę przyjęcia cen do oszacowania nieruchomości (tak: wyroki Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 29 lipca 2020r., sygn. I ACa 949/19, z 14 maja 2020r., sygn. I ACa 106/20 z uzasadnieniami).
W pozostałym zakresie natomiast powództwo - co do żądanych odsetek ustawowych za opóźnienie, musiało ulec oddaleniu.
Z tych przyczyn zmieniono zaskarżony wyrok we wskazanym wyżej kierunku, na zasadzie art. 386 § 1 kpc.
O kosztach postepowania apelacyjnego orzeczono stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik sporu, na mocy art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 99 kpc i w zw. z art. 108 § 1 kpc, obciażając nimi w całości powodów. Na koszty te składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej będącego radcą prawnym w wysokości 2700zł, obliczone w oparciu o § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministerstwa Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz opłata od apelacji w wysokości 802zł.
SSA Lucyna Morys-Magiera