Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I ACz 55/21

POSTANOWIENIE

Dnia 11 marca 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący : SSA Małgorzata Wołczańska (spr.)

Sędziowie : SA Elżbieta Karpeta

SA Tomasz Ślęzak

po rozpoznaniu w K.

na posiedzeniu niejawnym w dniu 11 marca 2021 r.

sprawy z powództwa Gminy G.

przeciwko Spółce (...) Spółce Akcyjnej w B.

o zapłatę

na skutek zażalenia powódki

na postanowienia Sądu Okręgowego w Katowicach 17 grudnia 2020 r., sygn. akt I C 1010/20

postanawia :

1)  oddalić zażalenie;

2)  zasądzić od powódki na rzecz pozwanej 2 700 (dwa tysiące siedemset) zł tytułem kosztów postępowania zażaleniowego;

SSA Elżbieta Karpeta SSA Małgorzata Wołczańska SSA Tomasz Ślęzak

Sygn. akt I ACz 55/21

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Katowicach odrzucił pozew na mocy art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. (pkt 1) i zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 5 417 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt 2).

W uzasadnieniu wydanego orzeczenia Sąd wskazał, że powódka - Gmina G. domagała się zasądzenia od pozwanej Spółki (...) Spółki Akcyjnej w B. kwoty 76 000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Uzasadniając to żądanie, powódka wskazała, że w toku postępowania podatkowego uzyskała nadpłatę podatku od nieruchomości w wysokości 1 009 736,10 zł, która
to kwota zwrócona została przez organ podatkowy na rzecz pozwanej spółki. Pismem z dnia 29 kwietnia 2019 r. powódka wezwała pozwaną do zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia w postaci nienależnego świadczenia w wysokości 1 009 736,10 zł. Powódka wskazała, że w pierwszej połowie 2017 r. (...) S.A. uległa podziałowi na podstawie art. 529 § 1 pkt 3 k.s.h., a jej majątek został przeniesiony na pozwaną oraz dwie nowopowstałe spółki: (...)
(...) Spółkę z o.o. oraz (...) Spółkę z o.o. Wcześniej, bo w 2016 r. (...) S.A. sprzedała przedsiębiorstwo (...). Przedmiotem umowy było 11 kopalni i 4 zakłady. W związku z tym od 30 kwietnia 2016 r.
w majątku (...) nie znajdowały się żadne budowle zlokalizowane
w podziemnych wyrobiskach górniczych, które stanowiły przedmiot opodatkowania. Organy podatkowe zwróciły się do Spółki (...) o przedstawienie dokumentów niezbędnych do ustalenia stanu faktycznego dotyczącego następstwa prawnego pozwanej w zakresie składników majątkowych jej przydzielonych, przy czym pozwana odmówiła przedstawienia dokumentów i złożenia wyczerpujących wyjaśnień, które pozwoliłyby organom podatkowym na ich ocenę. Zdaniem powódki dla rozstrzygnięcia sprawy istotne jest ustalenie, które z należności z tytułu spornego podatku od nieruchomości miały status należności bilansowych w dniu 28 czerwca 2017 r. i czy była wśród nich nadpłata w podatku od nieruchomości stanowiąca przedmiot sprawy.

W odpowiedzi na pozew Spółka (...) S.A. wniosła
o odrzucenie pozwu ewentualnie o oddalenie powództwa zarzucając, że droga sądowa jest niedopuszczalna, gdyż kwestia ustalenia istnienia po stronie pozwanej prawa do nadpłaty w podatku od nieruchomości przysługującego jej poprzednikowi prawnemu leży w wyłącznej kompetencji organu podatkowego, a tym samym pozostaje poza kompetencją sądu powszechnego.

Sąd I instancji wskazał, że w rozpoznawanej sprawie powódka (organ podatkowy, organ kontroli skarbowej) co prawda domagała się zasądzenia roszczenia w kwocie 76 000 zł, jednak rozstrzygnięcie o tym żądaniu wymagało przesądzenia istnienia wierzytelności na gruncie prawa podatkowego.
Z powództwem, o jakim mowa w art. 189 1 k.p.c. organ podatkowy może wystąpić tylko w toku prowadzonego postępowania podatkowego powiązanego bezpośrednio z czynnością prawną będącą przedmiotem sporu sądowego, jeżeli jest to niezbędne dla oceny jej skutków podatkowych. Sąd uznał, że analiza roszczenia powódki prowadzi do wniosku, iż sprawa nie ma charakteru cywilnoprawnego w rozumieniu art. 1 k.p.c., a zatem droga sądowa w zakresie powództwa o ustalenie z art. 189 1 k.p.c. jest niedopuszczalna, co prowadzi do odrzucenia pozwu na podstawie art. 199 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy powołał się w tym zakresie na art. 199a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 900 z późn. zm., dalej: o.p.), zgodnie z którym, organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności. Jeżeli pod pozorem dokonania czynności prawnej dokonano innej czynności prawnej, skutki podatkowe wywodzi się z tej ukrytej czynności prawnej (art. 199a § 2 o.p.). Z kolei art. 199a § 3 o.p. stanowi, iż jeżeli z dowodów zgromadzonych w toku postępowania, w szczególności zeznań strony, chyba że strona odmawia składania zeznań, wynikają wątpliwości co do istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, z którym związane są skutki podatkowe, organ podatkowy występuje do sądu powszechnego o ustalenie istnienia lub nieistnienia tego stosunku prawnego lub prawa. Sąd Okręgowy zważył, że w toku postępowania sądowego sąd rozpoznając powództwo wytoczone przez organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej, bada jedynie kwestię istnienia stosunku cywilnoprawnego lub prawa powstałego na gruncie prawa cywilnego, a jego kompetencja nie obejmuje stosunków podatkowych.
W szczególności sąd powszechny nie ustala czy miało miejsce obejście prawa podatkowego, ani nie określa konsekwencji wynikających z takiego obejścia. Przepis art. 199a § 3 o.p. odnosi się wyłącznie do kwestii ustaleń w zakresie prawa lub stosunku prawnego, nie dotyczy natomiast ustalenia przez sąd powszechny stanu faktycznego lub faktów, w tym np. oświadczeń woli. Poza zakresem normy z art. 199a § 3 o.p. pozostają zatem okoliczności faktyczne sprawy. Przepis ten stanowi dopełnienie przepisów regulujących postępowanie podatkowe, które determinuje kierunek oraz sposób prowadzenia przez organ podatkowy postępowania dowodowego. To powoduje, że organ podatkowy pomimo wprowadzonej regulacji art. 199a § 3 o.p. nie został zwolniony z obowiązku kwalifikowania zdarzeń
na gruncie prawa podatkowego oraz oceny skutków prawnopodatkowych, jakie one wywierają. Dlatego też obowiązek wystąpienia do sądu powszechnego na podstawie tego przepisu powstaje wówczas, gdy zgromadzony materiał dowodowy pozostawia wątpliwości co do istnienia stosunku prawnego lub prawa.

Sąd Okręgowy wskazał ponadto, że nadpłata, o której stanowi art. 72 o.p., jako nadwyżka świadczenia spełnionego w zamiarze zapłaty podatku nad wysokością zobowiązania podatkowego, jest kategorią prawa podatkowego. Jest ona ściśle związana z istnieniem i wysokością zobowiązania podatkowego - jej źródłem jest błędne przekonanie o istnieniu zobowiązania podatkowego. Należność z tytułu nadpłaty ma charakter publicznoprawny, czego odzwierciedleniem jest jej kompleksowa regulacja w przepisach Ordynacji podatkowej. Przepisy prawa podatkowego zawierają szczególne regulacje w zakresie stwierdzenia obowiązku nadpłaty podatku, wobec czego stosowanie w tej mierze przepisów prawa cywilnego stanowiłoby ingerencję w autonomię prawa podatkowego. Przepisy ordynacji podatkowej zawierają bowiem regulacje dotyczące następstwa prawnego podmiotów w zakresie stosunków publicznoprawnych, w tym co do kwestii następstwa prawnego w zakresie zwrotu nadpłaty podatku. Jednocześnie przepisy ustaw szczególnych nie przewidują w tym wypadku zastosowania przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Również art. 199a o.p. nie stanowi podstawy dla dochodzenia roszczeń określonych pozwem, skoro w oparciu o wskazany przepis można domagać się jedynie ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa
o charakterze cywilnoprawnym. Za takie natomiast nie można uznać ustalenia kwestii następstwa prawnego w zakresie prawa do zwrotu nadpłaty podatku przysługującego poprzednikowi prawnemu, które to ustalenie należy do sfery publicznoprawnej.
W konsekwencji, Sąd Okręgowy na podstawie art. 199 § 1 pkt 1, odrzucił pozew.

Zażalenie na to postanowienie wniosła powódka, zaskarżając je w całości
i zarzucając mu:

1)  naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy:

a.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia, polegający na uznaniu, że powódka domaga się „ustalenia następstwa prawnego pozwanej w zakresie prawa z tytułu zwrotu nadpłaty”, podczas gdy przedmiotem pozwu, co wprost wynika z jego treści jest zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki określonej kwoty tytułem nienależnego świadczenia;

b.  nierozpoznanie istoty sprawy, będące wynikiem w/w błędu i rozstrzygnięcie o żądaniu, które w ogóle nie było przedmiotem pozwu na innej podstawie faktycznej i prawnej, a także całkowite zaniechanie zbadania materialnoprawnej podstawy żądania;

c.  art. 1 k.p.c. oraz art. 2 § 1 k.p.c. i art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. poprzez przyjęcie, że droga sądowa jest niedopuszczalna na skutek rozstrzygnięcia przez Sąd Okręgowy w Katowicach o żądaniu, które nie było przedmiotem pozwu, co doprowadziło do odrzucenia pozwu, podczas gdy sprawa w rzeczywistości objęta pozwem jest sprawą cywilną w rozumieniu art. 1 k.p.c., gdyż powódka wskazując na cywilnoprawny charakter tego roszczenia kształtuje cywilną podstawę jego dochodzenia, którą Sąd jest związany, a o jej zasadności bądź bezzasadności obowiązany jest orzec dopiero w merytorycznym wyroku kończącym proces;

d.  art. 199a § 3 o.p. w zw. z art. 189 1 k.p.c. poprzez ich błędne zastosowanie
w sprawie, podczas gdy żądaniem powódki nie było objęte ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, z którym związane są skutki podatkowe, a żądanie zapłaty kwoty 76 000 zł;

e.  w razie przyjęcia, że Sąd Okręgowy w istocie orzekał o określonym przez powódkę żądaniu pozwu- art. 1 k.p.c. oraz art. 2 § 1 k.p.c. w zw. z art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 405 k.c. w zw. z art. 410 § 1 i 2 k.c. poprzez uznanie, że droga sądowa jest niedopuszczalna, co w konsekwencji doprowadziło do odrzucenia pozwu, podczas gdy skonkretyzowane przez powódkę roszczenie objęte pozwem wprost odnosi się do cywilnoprawnej instytucji nienależnego świadczenia, a zatem ma charakter cywilnoprawny, co jednocześnie oznacza, że droga sądowa jest dopuszczalna;

2)  naruszenie przepisów prawa materialnego art. 405 k.c. w zw. z art. 410 § 1 i 2 k.c. poprzez ich niezastosowanie i błędne uznanie a limine wbrew twierdzeniom powódki, że wierzytelność Spółki (...) S.A. wobec Gminy G. o zapłatę kwoty 76 000 zł ma charakter publicznoprawny, podczas gdy powódka wskazuje wprost na cywilnoprawny charakter roszczenia, odnosząc się do cywilnoprawnej instytucji nienależnego świadczenia.

Mając na uwadze tak sformułowane zarzuty, powódka wniosła o uchylenie postanowienia Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2020 r., sygn. akt I C 1010/20 w całości oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych lub spisu kosztów, jeżeli spis taki zostanie złożony w sprawie.

W odpowiedzi na zażalenie pozwana wniosła o jego oddalenie i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie znajdowało uzasadnionych podstaw, gdyż zgodzić się należy
z Sądem Okręgowym, że niniejsza sprawa nie ma charakteru sprawy cywilnej,
a w konsekwencji droga sądowa jest niedopuszczalna, co skutkować musiało odrzuceniem pozwu. Zarzuty skarżącej formułowane jako naruszenia przepisów postępowania były chybione. Sąd I instancji prawidłowo zidentyfikował przedmiot sprawy jako sprawę o zapłatę, natomiast przedstawione rozważania na gruncie regulacji z art.199a § 3 Ordynacji podatkowej oraz art. 189 1 k.p.c. stanowiły jedynie część wywodu prawnego co do braku drogi sądowej w tej sprawie.

W myśl art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. sąd odrzuci pozew, jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna. Dopuszczalność drogi sądowej stanowi podstawową przesłankę możliwości domagania się ochrony prawnej w ramach postępowania przed sądami. Jej brak uniemożliwia realizację żądania ochrony przez sąd. Niedopuszczalność drogi sądowej wystąpi, gdy sprawa nie ma charakteru sprawy cywilnej w rozumieniu art. 1 i art. 2 k.p.c. albo też do jej rozpoznania właściwy jest inny organ wskazany
w ustawie. Ocena dopuszczalności drogi sądowej zależy przede wszystkim
od przedmiotu procesu, a więc przedstawionego sądowi pod osąd roszczenia oraz wskazanego przez powoda stanu faktycznego. Te dwa elementy konkretyzują procesowy stosunek prawny zachodzący między stronami, kształtują charakter sprawy i tym samym nadają jej przymiot sprawy cywilnej lub takiej cechy pozbawiają.

W niniejszym postępowaniu powódka wniosła o zasądzenie kwoty 76 000 zł
z tytułu uzyskania przez pozwaną świadczenia nienależnego w postaci zwrotu nadpłaty podatku od nieruchomości, który otrzymała na skutek podziału, w trybie
art. 529 § 1 pkt 3 k.s.h., (...) S.A. w K.. Powódka domagała się jednocześnie przeprowadzenia dowodów, mających na celu ustalenie, że wśród składników majątku przydzielonych Spółce (...) S.A. w B.
w planie podziału (...) S.A. nie znajdowały się takie składniki,
z którymi pozostaje prawo do otrzymania nadpłaty w podatku od nieruchomości
za 2008 r. zapłaconym na rzecz Gminy G. przez (...) S.A. Biorąc zatem pod uwagę żądanie pozwu oraz powołane przez powódkę okoliczności, podzielić należy stanowisko Sądu I instancji, że u podstaw żądania pozwu (żądanie zapłaty) leżało, przesłankowo, żądanie ustalenia przez sąd powszechny kwestii następstwa (...) S.A. w zakresie prawa
do otrzymania nadpłaty podatku od nieruchomości dokonanej na rzecz (...) S.A., które powódka kwestionuje. Trzeba też w tym miejscu wskazać,
iż w stosunku do pozwanej toczy się obecnie postępowanie podatkowe w sprawie zwrotu nadpłaty podatku i jego oprocentowania, które nie zostało jeszcze zakończone wydaniem przez Wójta Gminy G. decyzji administracyjnej. Żądanie pozwu nie może być więc rozumiane inaczej niż oczekiwanie rozstrzygnięcia przez sąd powszechny, czy pozwana jako jeden z następców prawnych (...) S.A. nabyła prawo do nadpłaty podatku i jej oprocentowania. To zaś,
że powódka sformułowała żądanie pozwu w taki sposób, iż może być ona kwalifikowana jako sprawa cywilna w rozumieniu art. 1 k.p.c., skoro wskazane
w pozwie zostało jako podstawa dochodzonego roszczenia art. 405 w zw. z art. 410 § 1 i 2 k.c. i sformułowano żądanie zwrotu nienależnie pobranej przez pozwaną nadpłaty podatku, nie zmienia zasadniczego faktu, że w istocie sprawa należy do stosunków z zakresu prawa podatkowego i na tym gruncie kwestia ta powinna być rozstrzygnięta.

W kontekście tych uwag zważyć należy, że stosownie do treści art. 529 § 1 pkt 3 k.s.h. podział spółki kapitałowej może być dokonany przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki) i taki podział nastąpił w przypadku (...) S.A. w K.. Zgodnie zaś z art. 531 § 1 k.s.h. spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują
z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału. Niemniej przepisy art. 531 k.s.h, jak i art. 546 § 1 k.sh. (dotyczący przejęcia zobowiązań przypisanych w planie podziału spółkom przejmującym, a dotyczące zobowiązań spółki dzielonej) nie mają zastosowania do zobowiązań podatkowych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2016 r., III CZP 20/16, OSNC-ZD 2018/2/18). Kwestia następstwa prawnego na gruncie prawa podatkowego uregulowana bowiem została w art. 93c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.- Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2020.1325 t.j., dalej: o.p.). Przepis ten stanowi, że osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału wstępują, z dniem podziału lub z dniem wydzielenia, we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki osoby prawnej dzielonej pozostające w związku z przydzielonymi im, w planie podziału, składnikami majątku (§ 1). Przepis § 1 stosuje się, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie - także majątek osoby prawnej dzielonej, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa (§ 2). Należy przy tym podzielić stanowisko Sądu Okręgowego, że wykładnia wskazanej regulacji powinna nastąpić
w oparciu o przepisy Ordynacji podatkowej, gdyż nie leży ona w kognicji sądu powszechnego. Sukcesja uregulowana w przepisach ordynacji podatkowej ma szczególny charakter, wynikający z publicznego charakteru objętych nią praw
i obowiązków. Oznacza to, że w sytuacji gdy przepisy innych gałęzi prawa przewidują następstwo prawne, nie jest to jednoznaczne z istnieniem sukcesji podatkowej; do przejęcia podatkowych praw i obowiązków konieczna jest bowiem wyraźna podstawa w przepisach prawa podatkowego (wyrok NSA z 24 maja 2016 r., II FSK 1133/14, LEX nr 2045343). Przepisy ordynacji podatkowej regulują zatem kwestię sukcesji podatkowej w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego w sposób autonomiczny. Orzekanie w przedmiocie żądania pozwu, skutkowałoby zatem w istocie rozstrzygnięciem sądu powszechnego co do prawa pozwanej do zwrotu nadpłaty podatku i jej oprocentowania, która to kwestia jest zastrzeżona do postępowania podatkowego, posiadającego normatywną odrębność.

Możliwość orzekania przez sąd powszechny w zakresie postępowania podatkowego wyjątkowo przewiduje art. 199a § 3 o.p, zgodnie z którym jeżeli
z dowodów zgromadzonych w toku postępowania, w szczególności zeznań strony, chyba że strona odmawia składania zeznań, wynikają wątpliwości co do istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, z którym związane są skutki podatkowe, organ podatkowy występuje do sądu powszechnego o ustalenie istnienia lub nieistnienia tego stosunku prawnego lub prawa. Nie można tracić przy tym z pola widzenia, że przepis ten odnosi się wyłącznie do kwestii ustaleń w zakresie prawa lub stosunku prawnego, nie dotyczy natomiast ustalenia przez sąd powszechny stanu faktycznego lub faktów. Poza zakresem normy z art. 199a § 3 o.p. pozostają okoliczności faktyczne sprawy (tak Piotr Pietrasz, Ordynacja podatkowa. Komentarz aktualizowany, red. L. Etel, LEX/el 2021). Biorąc pod uwagę przedmiot rozpoznawanej sprawy, zważyć należy, że powoływany przez powódkę plan podziału (...) S.A. nie stanowi czynności prawnej, ale czynność faktyczną. Można bowiem stwierdzić, że jest to czynność o charakterze organizacyjnym będąca warunkiem realizacji postępowania podziałowego, o ile zawiera treści określone
w art. 534 k.s.h. (tak A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 533 k.s.h., LEX/el 2021). Mimo to, konieczne może być dokonanie wykładni zawartych w nim postanowień, a które odnoszą się do praw i obowiązków przypisanych spółce przejmującej lub nowozawiązanej. Wskazać jednak trzeba, że niewątpliwie art. 199a § 3 o.p. nie kreuje właściwości sądów powszechnych w rozstrzyganiu pojawiających się w postępowaniu podatkowym wątpliwości o istnieniu bądź nieistnieniu stosunku prawnego. Przepis ten nie wyraża również w żadnym stopniu zasady niewłaściwości organów podatkowych w rozstrzyganiu wskazanych wątpliwości. Z przepisu tego wynika, że zasadą jest wyposażenie organu podatkowego w tej kwestii
w uprawnienia orzecznicze – co zresztą potwierdza art. 199a § 1 o.p. zawierający reguły wykładni czynności prawnych. Wyjątkiem zaś – w sytuacji gdy pomimo przeprowadzenia postępowania dowodowego pozostają wątpliwości co do istnienia lub nieistnienia stosunku lub prawa, z którym związane są skutki podatkowe – jest wystąpienie przez organ podatkowy do sądu powszechnego. Działanie sądu powszechnego ma tu zatem charakter fakultatywny, uzależniony od wystąpienia przesłanek określonych w art. 199a § 3 o.p. Wskazuje się zatem, że art. 199a § 3 o.p. ma charakter posiłkowy. W konsekwencji należy dojść do wniosku, że organ podatkowy, pomimo wprowadzonej regulacji art. 199a § 3 o.p., nie został zwolniony
z obowiązku kwalifikowania zdarzeń na gruncie prawa podatkowego oraz oceny skutków podatkowoprawnych, jakie one wywierają. Z tych powodów obowiązek wystąpienia do sądu powszechnego na podstawie tego przepisu powstaje tylko wówczas, gdy zgromadzony materiał dowodowy pozostawia wątpliwości co do istnienia stosunku prawnego bądź prawa (wyrok NSA z 2.02.2017 r., II FSK 4071/14, LEX nr 2270088). Podstawę prawną takiego powództwa stanowi z art. 189 1 k.p.c., który stanowi, że uprawnienie, o którym mowa w art. 189 (żądanie ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa), przysługuje również,
w toku prowadzonego postępowania, organowi podatkowemu, jeżeli ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa jest niezbędne dla oceny skutków podatkowych. Co istotne, regulacja ta odwołuje się wyłącznie do zdarzeń cywilnoprawnych, które tworzą lub współtworzą podatkowy stan faktyczny. Przedmiotem takiego powództwa nie mogą być stosunki publicznoprawne,
a do takich z pewnością należy kwestia ustalenia następstwa prawnego w zakresie prawa do zwrotu podatku i jego oprocentowania przysługującego poprzednikowi prawnemu.

Nie sposób pominąć także tego, że ordynacja podatkowa zawiera przewidzianą w art. 72-80 regulację w przedmiocie nadpłaty podatku i kwestii z nią związanych. Skoro zaś nadpłata ta stanowi element rozliczeń mających źródło w obowiązku podatkowym, powinna być kwalifikowana jako kategoria prawa podatkowego, a co za tym idzie stosowanie w tym przedmiocie przepisów prawa cywilnego stanowiłoby naruszenie autonomii prawa podatkowego.

Z przedstawionych przyczyn zażalenie podlegało oddaleniu, o czym Sąd Apelacyjny orzekł na mocy art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 3 k.p.c. Podstawę orzeczenia o kosztach postępowania zażaleniowego stanowił natomiast art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2018.265 t.j).

SSA Elżbieta Karpeta SSA Małgorzata Wołczańska SSA Tomasz Ślęzak