Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2022 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa Syndyka masy upadłości G. (...)sp. z o.o. w upadłości w B.

przeciwko (...) sp. z o.o. w B.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 11 marca 2020 r. sygn. akt VII GC 221/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od G. (...) sp. z o.o.
w upadłości w B. zastępowanej przez Syndyka na rzecz (...) sp. z o.o. w B. kwotę 4.050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

3.  nie obciąża powoda kosztami sądowymi w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Sławomir Jamróg

Sygn. akt I AGa 163/20

UZASADNIENIE

Syndyk masy upadłości G. (...) Sp. z o.o. w upadłości w B. żądał zasądzenia od (...) Sp. z o.o. w B. kwoty 103.686 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 7.254,00 zł od dnia 11 listopada 2017 r. do dnia zapłaty, od kwoty 12.054,00 zł od dnia 31 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty; od kwoty 12.054,00 zł od dnia 2 marca 2018 r. do dnia zapłaty; od kwoty 36.162,00 zł od dnia 6 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty; od kwoty 36.162,00 zł od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powód podniósł, że postanowieniem z dnia 27 października 2017r. ogłoszono upadłość G. (...) Sp. z o.o. Od października 2017 r. (...) Sp. z o.o. zaczęła korzystać z chłodni wchodzącej w skład masy upadłościG. (...) Sp. z o.o. Strony ustaliły, iż za udostępnienie chłodni (...) zapłaci kwotę 9 800 zł netto za każdy miesiąc jej używania. Powód wystawił obciążające (...) Sp. z o.o. faktury VAT na kwoty 12 054,00 zł za październik 2017r., listopad 2017r., grudzień 2017r., styczeń 2018r. i luty 2018r. Pozwana uregulowała tylko część należności wynikających z powyższych faktur, tak że do zapłaty pozostaje kwota: 7 254 zł z faktury za październik 2017 r., 12 054 zł z faktury za styczeń 2018 r., 12 054,00 zł z faktury za luty 2018 r. Ponadto, powód podał, że pozwana nadal korzysta z chłodni wchodzącej w skład masy upadłości przechowując w niej owoce i warzywa. W związku z tym powód domaga się dalszej kwoty tytułem wynagrodzenia za korzystanie z mienia upadłego za okres od marca do sierpnia 2018 r. to jest sumy 72 324,00 zł. Od stycznia 2018 r. pozwana nie zabiera pozostawionych w chłodni warzyw i owoców.

Pozwany w odpowiedzi na pozew uznał powództwo co do kwoty 7.254,00 zł za miesiąc październik 2017 roku i wniósł o oddalenie powództwa w pozostałym zakresie. Podniósł, że z treści umowy wyraźnie wynika, że wynajmujący (Powód) odpowiada za zapewnienie w chłodni odpowiednich warunków przechowywania warzyw i owoców, tj. utrzymywać w niej odpowiednią temperaturę jak również stopnień wilgotności- zgodnie z normami. W dniu 4 stycznia 2018 roku kierowca pozwanego, który miał odebrać część z warzyw zauważył, że w chłodni panuje temperatura ok. 12-13 stopni Celsjusza. Odebrane przez niego w tym dniu warzywa były zepsute. Pracownicy pozwanego E. S. i K. S. udali się do B., celem sprawdzenia warunków panujących w chłodni, lecz nie zostali wpuszczeni. Przedstawiciele pozwanego podejmowali wielokrotne próby kontaktu z panią syndyk. Kontakt udało się nawiązać dopiero po około tygodniu, co poskutkowało dalszą degradacją przechowywanych w chłodni warzyw. Warzywa przechowywane w chłodni w zdecydowanej większości, zepsuły się, pozwany w styczniu 2018 roku, odebrał jeszcze niewielką część warzyw, która się do tego nadawała, pozostawiając pozostałą zepsutą część towaru. W wyniku zaniedbań powstałych po stronie powoda towar uległ zniszczeniu, a jego wartość znacznie przewyższała wysokość żądania wskazanego w pozwie. Pozwany skierował do powoda wezwanie do zapłaty należności z tego tytułu 232.101,84 zł. Zdaniem pozwanego ustalenia co do warunków przechowywania (poza wymienieniem ich w umowie) wynikają już z samej istoty najmu komory chłodniczej - chłodnia powinna charakteryzować się tym, że panują w niej stale warunki zapewniające jak najdłuższe możliwe warunki dla składowania przechowywanych w niej towarów. Z informacji pozwanego wynika, iż przedmiotowa komora chłodnicza została odłączona od zasilania w grudniu 2017 roku. Pozwana podniosła zarzut potrącenia.

Wyrokiem z dnia 11 marca 2020 r. sygn akt VII GC 221/18 Sąd Okręgowy w Kielcach zasądził od (...) Sp. z o.o. w B. na rzecz Syndyka masy upadłości G. (...) Sp. z o.o. w upadłości w B. kwotę 7.254 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 11 listopada 2017 r. do dnia zapłaty (pkt I) oddalił powództwo w pozostałej części (pkt II), zasądził od Syndyka masy upadłościG. (...)Sp. z o.o. w upadłości w B. na rzecz (...) Sp. z o.o. w B. kwotę 4658,32 zł tytułem kosztów procesu (pkt III), nakazał pobrać od (...) Sp. z o.o. w B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Kielcach kwotę 362,95 zł ( tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych (pkt IV) i nakazał ściągnąć od Syndyka masy upadłości G. (...) Sp. z o.o. w upadłości w B. z roszczenia zasądzonego w punkcie I na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Kielcach kwotę 4822,05 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych (pkt V).

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowił następujący stan faktyczny:.

Pozwana (...) Sp. z o.o. w B. jako składający, zawarła w dniu 16 października 2017 r. z G. (...) Sp. z o.o. w B., wówczas jeszcze w restrukturyzacji, jako przechowawcą, umowę najmu od pozwanego komory chłodniczej celem przechowywania owoców i warzyw. Zgodnie z § 1 ust. 1 przedmiotem umowy była usługa polegająca na wynajmie komory chłodniczej 400 ton przeznaczonej do składowania owoców i warzyw, celem przechowania w niej owoców i warzyw w ilości 400 ton. Wskazano dalej, że strona (niesprecyzowana) „zobowiązuje się do ich zachowania w stanie nie pogorszonym w okresie od 1 października 2017r. do 30 czerwca 2018r.”. Miejscem przechowania miała być komora chłodnicza znajdująca się w magazynie (...) położonym w B. pod numerem (...). W §3 ust. 3 określono warunki, jakie mają panować w komorze chłodniczej oraz wytyczne co do sposobu przechowania: „zgodnie z procedurami”. Strony określiły wynagrodzenie na 98.000 zł netto za cały okres, płatne w 10 równych ratach na podstawie faktur VAT.

Sąd Rejonowy wK.Wydział V Gospodarczy postanowieniem z dnia 27 października 2017r. ogłosił upadłość powoda G. (...) Sp. z o.o. w B..

Powód wystawił w związku z umową faktury VAT:

- (...) (...) z dnia 02.11.2017 r. na kwotę 12 054,00 zł za październik 2017r., płatną do 10. 11. 2018 r., z czego pozostało 7 254 zł.,

- (...) (...) z dnia 21.11.2017 r. na kwotę 12 054 zł za listopad 2017r., płatną do 29. 11. 2017 r.,

- (...) (...) z dnia 21.12.2017 r. na kwotę 12 054 zł za grudzień 2017r. , płatną do 29. 12. 2017 r.,

- (...)/(...) z dnia 22.01.2018 r. na kwotę 12 054 zł za styczeń 2018r., płatną do 30. 01. 2018 r.,

- (...) (...) z dnia 21.02.2018 r. na kwotę 12 054,00 zł za luty 2018r., płatna do 1.03. 2018 r.

W styczniu 4 stycznia 2018 roku kierowca pozwanego E. G., który miał odebrać część z warzyw przechowywanych w chłodni zauważył, że w chłodni panuje temperatura ponad 10 stopni Celsjusza i warzywa były zepsute. Tego dnia pracownice pozwanego E. S. i K. S. udali się do chłodni celem sprawdzenia warunków, lecz nie zostały wpuszczone. Dopiero po około tygodniu udało im się skontaktować z syndykiem. Okazało się, że warzywa w chłodni uległy zepsuciu z uwagi na zbyt wysoką temperaturę, spowodowaną odłączeniem prądu lub awarią w grudniu 2017 r. Pozwana poniosła szkodę w wysokości ok. 200.000 zł samej wartości warzyw.

Przy tym stanie faktycznym Sąd pierwszej instancji przyjął, że poza uznaną przez pozwanego należnością za październik powództwo okazało się niezasadne, 2017r.

Zdaniem Sądu Okręgowego powód nie wykazał nieważności umowy , tym bardziej, że w pozwie powoływano się na roszczenia płynące z umowy. Pozwana przedstawiła oryginał pisemnej umowy, podpisanej przez strony zgodnie z reprezentacją, w tym ze strony pozwanej przez członków zarządu Ł. G. i O. G. (k. 80). Nie było dla Sądu Okręgowego istotne, że w samej treści umowy wskazano, że strona pozwana jest reprezentowana przez Ł. G.. Nie uchylała tej oceny okoliczność, ze powód przedstawił jedynie kserokopię umowy bez podpisu O. G. (k. 91), która nie może stanowić dowodu na treść oryginału.

Nawet jednak przy przyjęciu, że strony zawarły umowę ustną lub dorozumianą, przy braku wymogu formy pisemnej, oczywiste dla Sądu Okręgowego było , że umowa najmu komory chłodniczej była umową skutecznie zawartą a taka umowa z natury swojej nie jest umową najmu pomieszczenia w rozumieniu art. 659 k.c. i dalszych, ale w istocie umową mieszaną z elementami umowy przechowania i dominującym elementem świadczenia usług chłodniczych. Z samej więc jej natury wynika, że wynajmujący zobowiązuje się do zapewnienia w komorze właściwych warunków pozwalających na przechowywanie złożonych w niej warzyw.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji syndyk powoda nie wykazał, ani nawet nie twierdził, żeby odstąpił od umowy w trybie art. 98 ustawy Prawo upadłościowe, a z okoliczności sprawy wynika, że nadal wykonywał zobowiązanie upadłego – w każdym zaś razie żądał od drugiej strony spełnienia świadczenia wzajemnego za kolejne miesiące.

Okoliczności faktyczne w zakresie zniszczenia warzyw przechowywanych na skutek zbyt wysokiej temperatury Sąd ustalił na podstawie zgodnych zeznań świadków E. S., K. S., E. G. oraz członka zarządu pozwanego Ł. G., przy braku jakichkolwiek dowodów przeciwnych. Na podstawie zeznań członka zarządu pozwanego Sąd ustalił także, że pozwany poniósł szkodę w wysokości około 200.000 zł – co jest zgodne z zasadami logicznego rozumowania i doświadczeniem życiowym. Sad Okręgowy wskazał, że powód nie kwestionował wysokości szkody.

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Sądu pozwany wykazał, że powód nienależycie wykonał swoje zobowiązanie, z tytułu czego pozwany poniósł szkodę w wysokości przynajmniej 200.000 zł w postaci straty w jego majątku – zniszczenia warzyw i owoców.

W ocenie Sądu, roszczenia powoda o zapłatę wynagrodzenia z tytułu umowy są jednak zasadne, gdyż pomimo zniszczenia przechowywanych rzeczy, pozwana nadal je przechowuje u powoda. W szczególności pozwana nie wykazała, żeby odstąpiła od umowy. Tym samym powinna odebrać rzeczy lub odstąpić od umowy, pozostawiając powodowi uprzątnięcie pozostawionych rzeczy (wówczas strony musiałby rozliczyć koszty poniesione w tym celu). Pozwany jednak, oprócz samej odmowy zapłaty za usługi i skierowania do powoda żądania zapłaty odszkodowania, nie udowodnił, żeby złożył powodowi oświadczenie w przedmiocie dalszego losu składowanych rzeczy.

Dopiero z pisma powoda z 28 maja 2018 r. wynika pośrednio odstąpienie przez powoda od umowy, z uwagi na wezwanie pozwanego do opróżnienia chłodni w terminie 7 dni od daty otrzymania pisma. Jednocześnie z końcem czerwca 2018 r. kończyła się umowa stron, a okoliczności wskazywały, że pozwany nie ma zamiaru jej przedłużania, mimo nieodbierania składowanych (zniszczonych) rzeczy. Należy zatem uznać, że powód winien był po tym terminie zutylizować zawartość chłodni, ewentualnie obciążając kosztami pozwanego, więc roszczenie o dalsze wynagrodzenie ze korzystanie z chłodni za okres po czerwcu 2018 r. jest niezasadne.

Sąd zwrócił uwagę, że pozwana powoływał się na pismo, w którym wezwano do zapłaty kwoty 232.101,84 zł. Pismo to co prawda nie zostało dołączone w sprawie, lecz w piśmie z 28 maja 2018 r. dołączonym do pozwu powód przyznał otrzymanie takiego pisma z 24 kwietnia 2018 r., odmawiając zapłaty. W ocenie Sądu, pozwana złożyła skutecznie zarzut potrącenia roszczeń z tytułu wynagrodzenia z opisanym powyżej roszczeniem odszkodowawczym. Sąd podzielił przy tym stanowisko wyrażane w orzecznictwie, że w przypadku zastępowania strony przez pełnomocnika procesowego założenie celowego działania mocodawcy w kierunku wygrania procesu pozwala przyjąć, że zakresem umocowania strona objęła także złożenie w jej imieniu określonego oświadczenia woli, jeśli jest to niezbędne w ramach obrony jej praw w procesie. Zobowiązanie pozwanego do zapłaty wynagrodzenia dochodzonego pozwem do czerwca 2018 r. włącznie oraz roszczenie odszkodowawcze powoda uległy umorzeniu do kwoty 72.324 zł. W dalszym zakresie zaś roszczenie powoda za okres od lipca 2018 r. było niezasadne.

W konsekwencji, Sąd Okręgowy zasądził na podstawie art. 750 w zw. z art. 735 §1 kc z zw. z art. 481 §1 kc od pozwanego na rzecz powoda uznaną kwotę 7.254 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 11 listopada 2017 r. do dnia zapłaty, natomiast w pozostałym zakresie oddalił powództwo.

Jako podstawę orzeczenia o kosztach procesu powołano art. 100 k.p.c. a o kosztach sądowych art. 83 ust. 2 i art. 113 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wniósł powód zaskarżając wyrok w pkt II, III i V, zarzucając:

I.  Naruszenie przepisów postepowania a to:

1.  art. 327 ^{( 1 )}§1 pkt 1 k.p.c. poprzez niewskazanie w treści uzasadnienia zapadłego wyroku które z oświadczeń złożonych w toku procesu przez pozwanego bądź przez jego pełnomocnika Sąd I instancji uznał jako skuteczny zarzut potrącenia, a nadto kiedy doszło do skutecznego złożenia oraz doręczenia syndykowi masy upadłości G. (...) Sp. z o.o.. w B. oświadczenia o potrąceniu wzajemnych wierzytelności przez osoby uprawnione do reprezentacji pozwanego (...) Sp. z o.o., bądź przez prawidłowo umocowanego pełnomocnika, co więcej czy i kiedy zaistniał stan potrącalności wierzytelności wzajemnych;

2.  art. 230 k.p.c. poprzez bezpodstawne przyjęcie, że powód nie kwestionował wysokości szkody wynikającej ze zniszczonych warzyw, w sytuacji gdy w piśmie procesowym z dnia 12 marca 2019 r. w czwartym akapicie uzasadnienia powód jednoznacznie wskazuje, że „..kwestionuje zarówno wartość szkód i samą zasadę odpowiedzialności za ewentualne zniszczenie warzyw przechowywanych w zajmowanej przez pozwanego chłodni. ”;

3.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

a)  brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i wyciągnięcie z niego sprzecznych wniosków i przyjęcie, że pozwany złożył powodowi oświadczenie o potrąceniu wzajemnych wierzytelności oraz sformułował procesowy zarzut potrącenia bądź nieistnienia wierzytelności powoda, podczas gdy zgodnie z art. 232 k.p.c. to na stronie pozwanej spoczywał obowiązek wskazania dowodu w postaci materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu, a strona pozwana nie udowodniła że złożyła takie oświadczenie przed wszczęciem procesu ani w jego trakcie;

b)  wadliwe nieznajdujące oparcia w materiale dowodowym sprawy przyjęcie przez Sąd że doszło do wzajemnego umorzenia wierzytelności stron procesu, podczas gdy w aktach sprawy nie ma niebudzącego wątpliwości oświadczenia o potrąceniu i zarzutu potrącenia, a takie nie może być domniemane czy wyinterpretowane z nieprecyzyjnych działań i oświadczeń pozwanego lub jego pełnomocnika, nienakierowanych chociażby pośrednio na wywarcie tego domniemanego przez Sąd skutku prawnego;

c)  dokonanie błędnej oceny materiału dowodowego oraz wadliwe, sprzeczne z zasadami procedury cywilnej nadanie mocy dowodowej dowodowi z przesłuchania członka zarządu pozwanego Ł. G. równej z mocą dowodową opinii biegłego sądowego i przyjęcie, że pozwany udowodnił że poniósł szkodę w wysokości „około 200 000,00 zł”, skoro zgodnie z art. 278 k.p.c. ustalenie tej okoliczności wymaga wiadomości specjalnych;

d)  wadliwe, nieznajdujące oparcia w materiale dowodowym sprawy przyjęcie, że pozwany udowodnił wysokość poniesionej szkody związanej z przechowaniem warzyw w chłodni należącej do powoda;

e)  dokonanie ustaleń faktycznych w oparciu o nieznajdujący się w aktach sprawy dokument z dnia 24 kwietnia 2018 r. w postaci wezwania do zapłaty syndyka masy upadłości G. (...) Sp. z o.o. sporządzonego przez pozwanego (...) Sp. z o.o. ;

f)  błędne ustalenia poczynione w oparciu o przeprowadzone dowody z przesłuchania świadków, iż doszło do złożenia i doręczenia G. (...) Sp. z o.o. w restrukturyzacji oświadczenia woli o zawarciu Umowy najmu komory chłodniczej celem przechowania owoców i warzyw w dniu 16. października 2017 r. wszystkich osób uprawnionych do reprezentowania pozwanego (...) Sp. z .o.. podczas gdy z treści zeznań świadków nie wynika iż oświadczenie O. G. dotarło do G. (...) Sp. z o.o.. w restrukturyzacji, ani czy Z. W. legitymował się pełnomocnictwem do zawarcia umowy udzielonym przez zarządcę masy sanacyjnej G. (...) Sp. z o.o.. w restrukturyzacji; błędne i sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego przyjęcie, iż przedłożenie przez pozwaną egzemplarza umowy podpisanego przez tę stronę zgodnie z reprezentacją przesądza, iż umowa ta została faktycznie zawarta w taki sposób oraz iż oświadczenie woli O. G. faktycznie dotarło do upadłej spółki, w sytuacji gdy sama treść umowy nie przewidywała uczestnictwa O. G. w czynności zawarcia umowy, zaś egzemplarz pozostający w dyspozycji strony pozwanej mógł być uzupełniony o brakujący podpis członka zarządu w dowolnie wybranym momencie, co nie oznacza, iż takie oświadczenie mogło dotrzeć i dotarło do strony powodowej; błędną i sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego ocenę dokumentu w postaci kopii umowy przedłożonego przez stronę powodową, polegającą na odmowie mu waloru wiarygodności w sytuacji gdy niemożliwe jest usunięcie z umowy jednego z podpisów w sposób nie pozostawiający śladów, a tym samym to właśnie ten egzemplarz umowy potwierdza prezentowane w toku procesy przez powoda stanowisko, iż umowa z dnia 16 października 2017 roku nie została ważnie zawarta;

II.  naruszenie prawa materialnego a to:

1. art. 498§2 Kc w zw. z art. 499 Kc oraz art. 61 §1 Kc poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i wadliwe przyjęcie że w prawidłowo ustalonym stanie faktycznym niniejszej sprawy doszło do umorzenia wzajemnych wierzytelności stron procesu do wysokości wierzytelności niższej, pomimo tego że jak wynika z akt sprawy pozwany nie złożył oświadczenia o potrąceniu drugiej stronie tak, aby materialnoprawne oświadczenie dotarło do adresata w sposób umożliwiający zapoznanie się z jego treścią oraz nie zgłosił procesowego zarzutu potrącenia, bądź zarzutu nieistnienia wierzytelności;

2. art. 225 Kc w zw. z art. 224 § 2 Kc poprzez ich błędne niezastosowanie i przyjęcie, iż powodowi nie przysługuje wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z chłodni należącej do powoda za okres od lipca 2018 r. w sytuacji gdy Sąd ustalił, że pozwany nie odebrał przechowywanych warzyw z zajmowanej komory chłodniczej i ciągle z niej korzystał, co aktualizuje obowiązek posiadacza do wynagrodzenia właścicielowi za korzystanie z jego rzeczy;

3. art. 750 Kc w zw. z art. 735 § 1 Kc oraz art. 70§ 1Kc art. 78 § 1 Kc w zw. z art. 61 §1 Kc poprzez ich niewłaściwe zastosowanie w niniejszej sprawie i przyjęcie, że strony łączyła nienazwana umowa o świadczenie usług, podczas gdy Sąd nie ustalił jakiej treści była ta umowa, jakie były prawa i obowiązki stron umowy, jakie warunki miały panować w udostępnionej komorze chłodniczej i która ze stron umowy miałaby być odpowiedzialna za ich zachowanie, czy została ważnie zawarta, to jest czy Z. W. legitymował się pełnomocnictwem do zawarcia umowy w imieniu G. (...) Sp. z o.o. w restrukturyzacji oraz czy oświadczenie O. G. wchodzącej w skład zarządu pozwanego (...) Sp. z o.o. dotarło do G. (...) Sp. z o.o. w restrukturyzacji;

4. art. 65 § 1 Kc poprzez błędne jego zastosowanie polegające na dokonaniu niewłaściwej wykładni oświadczenia woli syndyka masy upadłości G. (...)Sp. z o.o. w upadłości z siedziba w B. zawartego w treści pisma z dnia 28 maja 2018 r. a w konsekwencji uznania że oświadczenie to stanowi o odstąpieniu od umowy o najmu komory chłodniczej celem przechowania owoców i warzyw z dnia 16.10.2017 r., podczas gdy powód jednoznacznie wskazał w treści tego pisma na brak jakichkolwiek wiążących ustaleń stron w zakresie przechowania warzyw, a poza ponownym wezwaniem do zapłaty oraz odpowiedzią na wezwanie pozwanego z dnia 24 kwietnia 2018 r. nie zawierało żadnego oświadczenia odnoszącego się ewentualnego stosunku prawnego łączącego strony, jego rozwiązania bądź odstąpienia od niego.

Powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku częściowo, to jest przez zasądzenie od pozwanego (...) Sp. z o.o.. na rzecz powoda Syndyka masy upadłości G. (...) Sp. z o.o. dalszej kwoty 96 432,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi sposób następujący:

- od kwoty 12 054,00 zł od dnia 31 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 12 054,00 zł od dnia 2 marca 2018 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 36 162,00 zł od dnia 6 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 36 162,00 zł od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty;

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i o zasądzenie kosztów

Rozpoznając apelację Sąd drugiej instancji uznał za własne ustalenia Sądu Okręgowego z tą zmianą, że inaczej ocenił wysokość szkody pozwanej (o czym w dalszej części uzasadnienia).

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Niezasadnie powód kwestionuje zawarcie umowy, choć trzeba podkreślić, że jak wynika z odpisu pełnego Numer KRS: (...) do chwili zmian wynikających z aktu notarialnego z dnia 20 grudnia 2017r. REP.(...), które ujawniono w rejestrze w dniu 19 kwietnia 2018r. w spółce pozwanej obowiązywała łączna reprezentacja dwóch członków zarządu. Niezasadnie jednak pozwana kwestionuje skuteczność zawarcia umowy.

Dyspozycją art. 78§1 Kc objęta jest sytuacja, w której każda ze stron umowy osobno podpisuje inny egzemplarz dokumentu zawierającego oświadczenia woli tych stron, oraz sytuacja, w której każdy dokument zawiera oświadczenie woli tylko jednej strony i tylko przez nią jest podpisany. W tych sytuacjach do zawarcia umowy potrzebna jest rzeczywiście wymiana tych dokumentów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2009r. I CSK 129/09 LEX nr 553656). Należy jednak podkreślić, że umowa pisemna zostaje sporządzona także sytuacji, w której dokument zawiera oświadczenia woli obu stron umowy i który to dokument strony umowy podpisują w tym samym czasie. Do umowy zawartej przez podpisanie tego samego dokumentu dochodzi niezależnie od tego, ile egzemplarzy takiego dokumentu istnieje, stąd okoliczność, że drugi dokument nie został podpisany przez drugiego członka zarządu nie jest w sprawie decydujący. Dowody ponadto wskazują, że działania Z. W. były akceptowane przez zarząd spółki pełniącej funkcje zarządcy restrukturyzacyjnego. Treść zeznań Z. W. zawartych w protokole elektronicznym jednoznacznie potwierdza, że podpisując umowę działał on z upoważnienia osób reprezentujących zarządcę restrukturyzacyjnego tj p. S. i P.. Jest to w oczywisty sposób wiarygodne w aspekcie samych twierdzeń pozwu, że pozwana za zasadach ustalonych z zarządcą zaczęła korzystać z chłodni (k.3). Dane te miały zostać wskazane na podstawie informacji zarządcy restrukturyzacyjnego. Ponadto zeznania w.w. świadka również jednoznacznie wskazują, że podczas spotkania na którym doszło do uzgodnień istotnych elementów umowy, które znalazły wyraz w dokumencie pisemnym pozwana była reprezentowana przez więcej niż jedną osobę w tym także przez kobietę. Nie wykluczył on, że wówczas kobieta ta podpisała umowę. Nie jest więc niewiarygodne zeznanie Ł. G. i O. G. , że podpis złożyła wówczas także O. G.. Wprawdzie O. G. nie złożyła podpisu na dwóch egzemplarzach to jednak dla skuteczności umowy wystarczył jeden egzemplarz podpisany przez obie strony.

Niezależnie od tego słusznie też Sąd Okręgowy zwracał uwagę, że strony przystąpiły do wykonania umowy, której warunki zostały uzgodnione a treść tych uzgodnień odzwierciedlał dokument pisemny znajdujący się w posiadaniu obu stron. Nawet więc jeżeli strona powodowa uznawała konieczność złożenia podpisu przez drugiego członka zarządu to nigdy nie wyznaczała terminu w tym celu lecz do chwili awarii wykonywała umowę. W stosunkach pomiędzy przedsiębiorcami w razie, gdy nie została zachowana przewidziana forma pisemna, dojście do skutku czynności prawnej można dowodzić bez żadnych ograniczeń (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2016 r sygn. akt IV CSK 609/15). W relacjach pomiędzy stronami dla ważności umowy przechowania czy też składu ustawodawca nie zastrzegł żadnej formy szczególnej, zatem można ją zawrzeć również ustnie lub w sposób dorozumiany. Ustalenie treści tej umowy także na podstawie innych dowodów, w tym na podstawie dokumentu odzwierciedlającego wolę stron.

Strona powodowa niewątpliwie przyjęła rzecz na przechowanie i dodatkowo wystawiała faktury za świadczenie usługi przechowania. Gdyby jednak przyjąć- jak chce powód- , że strony nie łączyła umowa pisemna a jedynie dorozumiana to wówczas po styczniu 2018 tj. po próbie odbioru wszystkich warzyw i odbiorze części warzyw nadających się do użytku powód nie mógłby dochodzić wynagrodzenia skoro nie wydał reszty warzyw, nie przechowywał towaru w warunkach określonych w umowie tj nie utrzymywał rzeczy w stanie niepogorszonym a strona pozwana nie wyrażała na zewnątrz woli wykonywania tej umowy.

Sąd Okręgowy przyjął, że głównym elementem umowy był stosunek przechowania z elementem świadczenia usług. Z tym poglądem należy się zgodzić W § 1 wskazano wprawdzie, że przedmiotem umowy jest usługa polegająca na wynajmie komory chłodniczej, jednak zarówno dalsza treść tego dokumentu pisemnego (k80-81), oraz faktury (k5-11) a także zeznania świadków i przesłuchanie stron wskazują, że w odniesieniu do rzeczy, które zostały przyjęte przez G. (...)Sp. z o.o. łączył stosunek przechowania warzyw a więc rzeczy co do gatunku, które zostały zindywidualizowane poprzez ich wyodrębnienie w koszach a następnie w odpowiednio oznaczonych skrzyniopaletach przechowawcy. Nie było tu więc podstaw do stosowaniu odpowiednio przepisów o depozycie nieprawidłowym, szczególnie, że wyraźnie zastrzegano, że warzywa i rzeczy będą własnością składającego. Nie był to też jednak stosunek najmu rzeczy. Strona pozwana nie używała żadnej pomieszczenia, lokalu udostępnionego w tym celu przezG. (...) Sp. z o.o..

Głównym świadczeniem na rzecz (...) (...) było przechowywanie warzyw. Samo użycie w §1, pojęcia najem nie oznacza, że (...) G. (...) Sp. z o.o. oddała komory rzecz najemcy do używania w zamian za czynsz. Należy podkreślić, że przechowawca uznawał że chodzi o rodzaj usługi chłodniczej a nie zajmowanie pomieszczenia. Zasadnie Sąd Okręgowy uznał więc, że strony nie mogła łączyć umowa najmu pomieszczenia w rozumieniu art. 659Kc .

Niewątpliwie strony miały na celu przechowywanie i w tym przypadku nastąpiło wydanie (przekazanie) rzeczy ruchomych przechowawcy. Elementem przedmiotowo istotnym umowy przechowania było także zobowiązanie się przechowawcy do zachowania w stanie niepogorszonym oddanej mu w tym celu rzeczy ruchomej, która powinna być w umowie wskazana, oraz do jej zwrotu po ustaniu stosunku przechowania. Taka też wola stron została wykazana.

Sąd Apelacyjny dostrzega jednak umowną modyfikację stosunku przechowania względem regulacji kodeksowej z art. 835 k.c. Paragraf 1 umowy zawierający stwierdzenie o usłudze polegającej na wynajmie komory chłodniczej celem przechowywania owoców i warzyw w ilości 400 ton opisanych po dostarczeniu z zobowiązaniem do ich zachowania w stanie niepogorszonym do dnia 30 czerwca 2018r., w połączeniu z zawartym w §4 zobowiązaniem składającego do zapłaty wynagrodzenia niezależnie od ilości przechowywanych owoców i warzyw a ponadto niezależnie też od wcześniejszego odbioru przedmiotu przechowania wskazuje, że z woli stron wynagrodzenie miało być płacone za samą gotowość do przechowywania w chłodni warzyw i owoców w okresie od 1 października. Nie daje to jednak podstawy do uznania, że strony nie miały woli uksztaltowania umowy jako umowy realnej, skoro obowiązkiem przyjmującego w okresie od października o czerwca 2018r. było zachowanie warzyw i owoców w stanie niepogorszonym po dostarczeniu ich (oddaniu do przechowania) k.80. Treść umowy nie daje żadnych podstaw do uznania posiadania żadnej rzeczy strony powodowej przez pozwaną, lecz zobowiązanie do przyjęcia na przechowanie owoców i rzeczy w ilości do 400 ton , zobowiązanie do zapewnienia możliwości przechowania oraz zobowiązanie do zachowania w stanie niepogorszonym owoców i warzyw oddanych faktycznie G. (...)na przechowanie. Taka mieszana umowa wskazuje, że zasadniczym elementem był stosunek przechowania z modyfikacją świadczenia usługi świadczenia usług chłodniczych oraz gotowości do przyjęcia dalszych warzyw w okresie trwania umowy do określonego w umowie 400 ton.

Umowa przechowania nie wygasła na skutek ogłoszenia upadłości. Umowa ta nie została też wypowiedziana przez syndyka po ogłoszeniu upadłości, nie zostało też wykazane by przed oświadczeniem z dnia 28 maja 2018r. doszło do odstąpienia od umowy w trybie art. 98 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe Dz.U.2016.2171 t.j. ani też, że postanowienia umowy były bezskuteczne względem masy ( art. 84 prawa upadłościowego).

Bezzasadne są także zarzuty wskazujące, że pozwany korzystał z usług chłodniczych po maju 2018 r., w sytuacji braku powołania adekwatnych dowodów, że doszło do kontynuowania stosunku po okresie wskazanym w umowie pisemnej. Wprawdzie ustalenia rzeczywiście wskazują, że w chłodni pozostała część przedmiotu przechowania jednak z ustaleń również wynikało, że poza niewielką częścią odebraną w styczniu 2018r. reszta nadawała się już tylko do utylizacji. Stan warzyw wynikający z zeznań świadka wskazywał, że doszło do rzeczywistej utraty przedmiotu przechowania. Zeznania świadka E. S. wskazują, że podjęła ona z kierowcą próbę odbioru jednak nie zostali oni wpuszczeni. Wcześniej wysłani w tym celu po odbiór P. S. i M. A., nie odebrali towaru. Nawet więc gdyby przyjąć związanie stron umową do końca czerwca 2018r., to nie było żadnych podstaw do uznania, że doszło do przedłużenia tej umowy. Po piśmie z dnia 28 maja 2018r. (k14) można było ewentualnie uznawać, że pozwana była w zwłoce z odbiorem. Pismo to jednak zaprzecza by strona powodowa miała wolę kontynuowania umowy i wyrażać gotowość świadczenia usług chłodniczych. Brak jest też jakichkolwiek danych do uznania, że pozwana wyrażała na zewnątrz wolę kontynuowania umowy przechowania zniszczonych warzyw, takiej woli też nie wyrażała strona powodowa szczególnie wobec treści powoływanego w apelacji pisma z dnia 28 maja 2018r. jak i że w aspekcie wyłączenia prądu w chłodni. Nie można więc przyjąć ani, że strona powodowa była gotowa przyjąć po czerwcu owoce i warzywa na przechowanie w warunkach określonych w umowie ani tym bardziej przyjąć, że strona pozwana korzystała z chłodni ani też by po wysłaniu pisma z dnia 28 maja 2018r. była gotowa świadczyć usługi chłodnicze. Strona pozwana chciała odebrać towar złożyła więc w tym celu dyspozycję wysyłając po odbiór pracowników. Do czasu wezwania skierowanego do pozwanej przez powoda w ogóle nie można uznać by pozwana pozostawała w zwłoce i dopiero po tym wezwaniu brak odbioru zepsutych warzyw mógł rodzić ewentualne roszczenie odszkodowawcze za nienależyte wykonanie zobowiązania, jednak nie mogło ani stanowić podstaw do żądania zapłaty wynagrodzenia za dalsze okresy ani tym bardziej kreować roszczenia z tytułu bezumownego korzystania z komory chłodni za okres wskazany w pozwie.

Niezasadnie też powódka kwestionuje fakt i źródło szkody pozwanej. Nawet jeżeli strona powodowa przyjmowała, że nie określono wysokości temperatury to trzeba zauważyć, że zgodnie z art. 837 Kc przechowawca powinien przechowywać rzecz w taki sposób, do jakiego się zobowiązał, a w braku umowy w tym względzie, w taki sposób, jaki wynika z właściwości przechowywanej rzeczy i z okoliczności. Już sam fakt wykazania zniszczenia warzyw rodzi domniemanie nienależytego wykonania umowy przez G. (...) i roszczenie odszkodowawcze z art. 471 KC. Skoro przedmiotem przechowania były warzywa a miejscem przechowania była chłodnia, to w aspekcie wykazania, że doszło do awarii po której już nie włączono prądu i temperatura była zbyt wysoka, nie naruszało zasad do doświadczenia życiowego przyjęcie, że do zniszczenia warzyw stanowiących własność strony powodowej doszło na skutek nienależytego wykonania umowy przez stronę powodową. Nawet jednak jeżeli awaria wynikała z siły wyższej (czego nie wykazano), to zgodnie z art. 844§2 Kc przechowawca powinien żądać odebrania rzeczy przed upływem terminu oznaczonego w umowie, jeżeli wskutek okoliczności, których nie mógł przewidzieć, nie może bez własnego uszczerbku lub bez zagrożenia rzeczy przechowywać jej w taki sposób, do jakiego jest zobowiązany. Strona powodowa zaś nie żądała wówczas odebrania rzeczy mimo, że czasowo nie mogła utrzymać odpowiedniej temperatury. Po naprawie zaś nie włączyła agregatu i nadal do maja 2018r. nie żądała odbioru a przede wszystkim do odpowiedzi na wezwanie nie wyrażała gotowości wydania go pracownikom strony pozwanej. Nawet więc gdyby przyjąć, że obowiązek utylizacji obciążał składającego, to strona powodowa nie udostępniła pozwanej przedmiotu przechowania ani też w tym celu chłodni, nie wezwała też do utylizacji pozwanej w odpowiednim czasie. Sam jedynie fakt, że w chłodni pozostawała zniszczona część warzyw nie mógł stanowić ani podstawy do uznania przedłużenia umowy zgodnie z §1 ani też podstawy do przyjęcia bezumownego korzystania z rzeczy. Jakkolwiek więc zgodnie z umową, po dacie 14 lipca 2018r., wynagrodzenie miało wynosić 0.28 zł netto za każdy pozostawiony 1 kg towaru (k.93), to wynagrodzenie to miało być więc już w tym przypadku ekwiwalentem za przechowywanie owoców i warzyw na warunkach określonych w umowie. Nie budzi jednak żadnych wątpliwości, że te warunki nie były realizowane. Umowa więc nie mogła ulec przedłużeniu. Od czerwca zaś pozwana nie wyrażała gotowości przechowania. Żadne zaś podstawy do świadczenia z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy (lokalu, pomieszczenia) nie istniały.

Powyższe wskazuje, że przepis art. 233§1 Kpc nie został więc naruszony.

Art. 225 Kc w zw. z art. 224 § 2 Kc nie mógł zostać naruszony skoro po pierwsze strony łączył do końca czerwca 2018r. stosunek obligacyjny, co już samo w sobie wykluczało rozliczanie na podstawie przepisów o roszczeniach pomiędzy właścicielem a posiadaczem a po drugie jak wyżej wskazano pozwana nie była posiadaczem komory chłodniczej. Nie ma jednolitego stanowiska w doktrynie czy umowa przechowania ma charakter wzajemny. Jeżeli jednak zgodnie z umową, stronie powodowej należało się wynagrodzenie za samo umożliwienie przechowywania warzyw niezależnie od ilości i nawet niezależnie od tego czy rzeczy zostały faktycznie złożone lub odebrane do dnia 14 lipca 2021r. (§4) to już jednak wynagrodzenie określone w art. 4 ust. 3 w odróżnieniu od wynagrodzenia określonego w §4 ust. 1 stanowiło ekwiwalent za faktyczne przechowywanie w określonych warunkach. Była więc tu wzajemność o jakiej mowa w art. 487§2 k.c.

W sytuacji więc kiedy G. (...)Sp. z o.o. nie zapewniała odpowiedniej możliwości przechowywania po awarii to pozwana powinna wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do wykonania umowy tj zapewnienia odpowiedniej temperatury z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy. Strona pozwana takiego oświadczenia nie złożyła. Do końca czerwca strony były więc związane umową. Oznaczałoby to , że strona pozwana powinna zapłacić całość kwoty 98.000 zł netto płatną w 10 równych ratach (§4 umowy). Roszczenie więc o zapłatę kwoty 7,254zł uznanej i kwot 2x 12.2054zł z tytułu reszty kwoty z faktury (...) oraz z kwot z faktur (...) (...) byłoby zasadne. Taki sam wniosek należy wyprowadzić przy uznaniu , że strony łączyła umowa o świadczenie usług, do których stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Trzeba wskazać, że kwota 98.000zł nie była zależna od ilości przechowywanych warzyw i była związana z gotowością do przyjęcia rzeczy i zapewnienie odpowiedniej temperatury skoro przechowanie miało nastąpić w komorze chłodniczej. Był to więc rodzaj usługi ( z uwagi na mieszany charakter zobowiązania).W takim więc miałyby odpowiednie przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.). Strony mogłyby wypowiedzieć taką umowę w każdym czasie, jednak nie zwalniało to i tak od zapłaty odszkodowania. Pismo z dnia 28 maja 2018r. dla Sądu Apelacyjnego nie stanowiło wypowiedzenia a jedynie wyraz przekonania, że umowa zawarta przez strony zakończyła się wcześniej. Nawet jednak gdyby było to wypowiedzenie to do maja 2018r. strony nadal były związane umową. Pismo to jednak w żadnym razie jednak nie może być traktowane jako oświadczenie ze skutkiem na dzień ogłoszenia upadłości o jakim mowa w art. 98 prawa upadłościowego, skoro syndyk nadal żądał od pozwanej jako drugiej strony umowy spełnienia świadczenia wzajemnego wynikającego z umowy. Jeżeli pismo nie doprowadziło do wypowiedzenia na koniec maja 2018r., to i tak umowa musiała się zakończyć z upływem terminu wskazanego w § 1 ust. 2 umowy. Prawidłowa więc była konkluzja Sądu pierwszej instancji, że roszczenia powoda o zapłatę wynagrodzenia wynikały z umowy i były zasadne. Nie było jednak żadnych podstaw do zapłaty wynagrodzenia na podstawie §4 ust. 3 umowy skoro nie było już przechowywania warzyw i owoców na warunkach wskazanych w umowie a tym bardziej nie było podstaw do zapłaty kwot wskazanych w fakturach z tytułu bezumownego korzystania. Jak bowiem wyżej wskazano strona pozwana nie posiadała komory chłodniczej o czym zresztą świadczy okoliczność, że przedstawiciele pozwanej nie mogli odebrać warzyw. Wykracza poza granice apelacji ocena czy powodowi należy się odszkodowanie za koszty utylizacji odpadów, niemniej i ten fakt podnoszony w piśmie z dnia 11 października 2022r. (k 404) zaprzecza by strona pozwana mogła posiadać komorę a władztwo nad warzywami sprawował powód skoro to on podjął decyzję o utylizacji.

Niewątpliwie natomiast co do zasady aktualne i wymagalne było żądanie pozwanej zapłaty odszkodowania, skoro odpowiedź z dnia 28 maja 2018r. wskazuje, że wezwanie z dnia 24 kwietnia 2018r. (k14) do zapłaty dotarło do syndyka. Strona pozwana żądała oddalenia powództwa ze względu na okoliczności wskazane w odpowiedzi na apelacji. Zasadniczo okoliczności tam wskazane dotyczyły wzajemnej wymagalne wierzytelności w kwocie 232.101,84zł z tytułu szkody poniesionej na skutek nienależytego wykonania umowy. Nie budzi więc żadnych wątpliwości, że kwota ta została przedstawiona do potracenia. Słusznie strona pozwana z odwołaniem do poglądów wyrażonych w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2004 r. I CK 181/03 LEX nr 163977 że należy oceniać skutki procesowe pisma procesowego z punktu widzenia celu, którego realizacji pismo procesowe ma służyć. Nawet jeżeli bezpośredniej wypowiedzi w tym przedmiocie brak to jednak decydująca jest treść i cel oświadczeń. Także stanowisko zawarte w odpowiedzi na apelacje potwierdza, że celem działania pozwanej było podniesienie zarzutu potrącenia.

Wzajemne wymagalne wierzytelności co do zasady mogą być przedmiotem potrącenia. W razie podniesienia w procesie zarzutu potrącenia, podlega on badaniu pod kątem istnienia przesłanek z art. 498 § 1 k.c. Podniesienie zarzutu potrącenia w odpowiedzi na pozew jest równoznaczne ze złożeniem oświadczenia o potrąceniu, jeśli takie oświadczenie nie zostało złożone wcześniej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2015 r. III CNP 7/14 LEX nr 1640245) . Również w przypadku zastępowania strony przez pełnomocnika procesowego założenie celowego działania mocodawcy w kierunku wygrania procesu pozwala przyjąć, że zakresem umocowania strona objęła także złożenie w jej imieniu określonego oświadczenia woli, jeśli jest to niezbędne w ramach obrony jej praw w procesie. Słusznie Sąd Okręgowy ocenił stanowisko pozwanej, że jego wolą było przedstawienie do potrącenia z roszczeniem dochodzonym pozwem wzajemnej wierzytelności strony pozwanej. Słusznie też pełnomocnik pozwanej wywodził celowość tej czynności w ramach umocowania wynikającego z pełnomocnictwa procesowego. W niniejszej sprawie pełnomocnik procesowy pozwanego, składając odpowiedź na pozew niewątpliwie musiał działać w porozumieniu ze strona pozwaną o czym zresztą świadczy samo stanowisko osób wchodzących w skład organów pozwanej. Należy zatem przyjąć, że mocodawca udzielił mu pełnomocnictwa do złożenia oświadczenia o potrąceniu.

Syndyk otrzymał odpowiedź na pozew (ustosunkowując się do niego w piśmie z dnia 18 marca2019r. Samo więc oświadczenie strony pozwanej zmierzało do wywołania skutku potrącenia. Przepis art. 96 Prawa Upadłościowego (według Dz.U.2016.2171 t.j. ze zm) określa obowiązek wierzyciela (który chce skorzystać z prawa potrącenia) złożenia tego oświadczenia nie później niż przy zgłoszeniu wierzytelności. Zgodnie z art. 95 Prawa upadłościowego potrącenie nie jest dopuszczalne, jeżeli wierzyciel stał się dłużnikiem upadłego po dniu ogłoszenia upadłości. W tym jednak przypadku pozwana była dłużnikiem już w chwili ogłoszenia upadłości a jedynie nie nastąpiła jeszcze wymagalność wierzytelności powoda za okres po dacie ogłoszenia upadłości za poszczególne okresy do końca czerwca 2018r. Upadłość ogłoszono w dniu 27 października 2017, V GU 236/17 a więc jeszcze przed powstaniem szkody pozwanej, która wystąpiła w styczniu 2018r., stąd ani art. 93ust. 1 ani też art. 95 nie miał w tym przypadku zastosowania. Skoro nie doszło do wypowiedzenia umowy przez pozwaną i stosunek w lutym i marcu 2018r. był kontynuowany, to w tym przypadku zobowiązanie do zapłaty na rzecz pozwanej wynikające z nieprawidłowego wykonania zobowiązania kontynuowanego przez syndyka stanowi zobowiązanie masy i nie podlega zgłoszeniu ani stosunkowemu podziałowi z masy. Skoro więc Prawo upadłościowe nie reguluje kwestii potrącenia takich wierzytelności, a przepis art. 505 k.c. takiego zakazu ustawowo nie zawiera, to dopuszczalność istnienia przesłanek potrącenia powinna być oceniana według zasad ogólnych. Przepis art. 498§2 k.c. mógł mieć więc tu zastosowanie ( zob. wyrok Sądu najwyższego z 20.02.1997 r., I CKN 3/97, OSNC 1997/8, poz. 109).

Zasadnie powód zarzucał w apelacji, że kwestionował wartość szkody (k.90), choć sposób tego zgłoszenia zawarty w treści uzasadnienia stanowiska mógł zostać przeoczony przez pozwaną. Tu jednak trzeba podkreślić, że Sąd Okręgowy dla ustalenia wysokości szkody powołał się nie tyle na bezsporność wysokości szkody, ile na dowody osobowe. Dowody jednak w tym kierunku formalnie nie były wnoszone i dopuszczane w tym kierunku. Mimo to jednak zostały przeprowadzone. Zeznania Ł. G. określały wielkość szkody na 200000zł,. Przeprowadzenie przez Sąd Okręgowy dowodów osobowych na wysokość szkody pozwanej uchylał potrzebę zgłoszenia uzupełniającego wniosku przez przeciwnika.

Sąd Apelacyjny podziela jednak stanowisko skarżącej, że ocena wysokości szkody wymagała wiedzy specjalistycznej szczególnie, że przedmiotem przechowania miały być warzywa w ilości hurtowej. W aspekcie wyniku postępowania dowodowego i faktu, że strona powodowa wnosiła dowód z opinii biegłego na okoliczność wyceny ruchomości (k.2), strona pozwana nie musiała zgłaszać ewentualnych dalszych wniosków lub zastrzeżeń, zakładając, że Sąd pierwszej instancji uznaje, że wiadomości specjalne nie są tu konieczne.

Sąd Apelacyjny uznaje jednak, iż w aspekcie przyznania wprost przez powoda faktu zepsucia warzyw, szkoda była w tym przypadku niewątpliwa. Dowód z opinii biegłego powinien zostać dopuszczony z urzędu w aspekcie niewątpliwości szkody. W sytuacji, gdy występuje wypadek wymagający wiadomości specjalnych, a sąd drugiej instancji rozpoznający apelację uznał dowód przeprowadzony na te okoliczność za niemiarodajny, powinien zwrócić na to uwagę powoda, i albo umożliwić zgłoszenie wniosku o powołanie nowego biegłego, albo dopuścić taki dowód z urzędu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2014 r. V CSK 584/13. LEX nr 1540644). Pełnomocnik pozwanego wniósł o ewentualne rozważenie przeprowadzenia takiego dowodu. Sąd Apelacyjny w tym składzie podziela przy tym dodatkowo stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uzasadnieniu postanowienia z dnia z dnia 8 września 2016 r. II CSK 836/15 LEX nr 2122486, że charakter dowodu z opinii biegłego wymaga by w razie braku odpowiedniej inicjatywy dowodowej strony należy taki dowód z opinii dopuścić z urzędu jeżeli jego przeprowadzenie (tak jak w tym przypadku) stanowi jedyny sposób przeciwdziałania niebezpieczeństwu oczywiście nieprawidłowego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Apelacyjny na podstawie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego M. S. ustalił, że szkoda wynosi 81.680,88 zł (k.355). Nie wykazano, że przechowanie dotyczyło warzyw BIO, stąd wycena oparta na pozaprocesowym materiale dowodowym zawarta w opinii głównej (k. 253) nie była adekwatna. Szkoda dotyczyła rzeczy oznaczonych co do gatunku. Należało więc określić ich wartość według średniej ceny na rynku warzyw średniej jakości.

Potrącenie następuje na chwilę kiedy potrącenie było możliwe. Wierzytelność odszkodowawcza pozwanej najpóźniej stała się wymagalna w dniu 28 maja 2018r (k14) tj po wezwaniu o jakim mowa w art. 455 Kc. Z ta chwilą nastąpiło umorzenie wcześniej wymagalnych wierzytelności z tytułu wynagrodzenia. Odsetki więc należały się stronie powodowej za okres od wymagalności roszczenia za poszczególne okresy trwania umowy. Skoro jednak kwota 7254 została uznana stąd potrącenie mogło dotyczyć należności dochodzonych za późniejszy okres . Nawet więc zakładając, że stronie powodowej należało się wynagrodzenie za okres do 30 czerwca 2018r. (pomimo, że strona powodowa żądała za okres od marca 2018r wynagrodzenia za bezumowne korzystanie a nie wynagrodzenia z umowy), to wskazana przez Sąd Okręgowy kwota 72.324 i tak została umorzona w całości poprzez skutek potrącenia. Umorzeniu uległy także odsetki od kwoty 12.054zł za okres od dnia 31 stycznia 2018r. do daty w której nastąpiły skutki potrącenia 28 maja 2018r (272,78zł) oraz od kwoty 12.054zł od daty 2 marca 12.054zł (203,43zł). Zakładając wymagalność także wynagrodzenia za marzec , kwiecień i maj 3 x 12.054 zł ( którego w istocie powód nie dochodził) umorzeniu podlegałyby także te kwoty. Żądanie odsetek od kwoty 36.000zł od dnia 6 czerwca 2018r. nie mogło być dochodzone wobec umorzeniu długu najpóźniej 28 maja 2018r. Dalsze odsetki żądane w pozwie dotyczyły doręczenia pozwu w sytuacji gdy roszczenie o zapłatę wynagrodzenia wygasło. Nawet więc przy założeniu konieczności uwzględnienia należnego wynagrodzenia do czerwca 2018r. włącznie na podstawie faktów przytoczonych w pozwie to i tak należało oddalić powództwo przy założeniu, że szkoda wynosiła jak wskazano w drugiej opinii 81680,88zł przy uwzględnieniu, że umorzono należne wynagrodzenie za okres styczeń –czerwiec w kwocie 72.324zł + należne odsetki za opóźnienie dochodzone w pozwie , których wymagalność nastąpiła przed datą 28 maja 2018r.(203,43zł i 272,78zł). Łącznie umorzenie więc dotyczyło więc 72.800, 21zł. Fakt, że nie była jeszcze wymagalna należność powoda za czerwiec jest bez znaczenia skoro płatność przez potrącenie mogła nastąpić wcześniej. Niezależnie więc od tego która opinia powinna zostać przyjęta za podstawę orzekania to i tak powództwo musiało zostać uznane za niezasadne. Żadnej zaś podstawy do uwzględnienia powództwa tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z mienia upadłego dochodzonego za okres aż do sierpnia 2018r. (k3) w wysokości 72324zł nie było.

Mając powyższe na uwadze apelację jako niezasadną oddalono w oparciu o art. 385 k.p.c. w zw. z art. 15 zzs ^{( 1)} ust. 1 pkt 4 ustawy dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U.2021.2095 t.j), w zw. z art. 6 ust.1 i 2 ustawy z dnia 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2021.1090). O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98§1 i 3 k.p.c. w zw. z art.. 391§1 k.p.c. , przy zastosowaniu §2 pkt 6 i §10 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018r. poz. 265). O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w oparciu o art. 102 k.p.c. Jakkolwiek co do zasady koszty powinny zostać ściągnięte w trybie art. 113 ust. 1 u.k.s.c. w zw. z art. 98§1 k.p.c. , to jednak Sąd Apelacyjny uznał, ze zachodzą szczególne okoliczności uzasadniające odstąpienie od zasady odpowiedzialności za wynik sprawy, a to biorąc pod uwagę sytuację majątkową powoda, stanowiącą podstawę do zwolnienia od opłaty od apelacji a także uwzględniając okoliczność, że Sąd pierwszej instancji uznał, że wiadomości specjalne dla określenia wartości szkody nie są konieczne a Sąd drugiej instancji uznał potrzebę przeprowadzenia dowodu w tym kierunku z opinii biegłego z urzędu. Dla odstąpienia od obciążenia powoda wydatkami na koszt dowodu miała także wpływ okoliczność, że oszacowanie w pierwotnej opinii według wartości warzyw BIO, nie było w tym przypadku celowe , a zwiększało koszty dowodu .

SSA Sławomir Jamróg