Niniejszy dokument nie stanowi doręczenia w trybie art. 15 zzs 9 ust. 2 ustawy COVID-19 (Dz.U.2021, poz. 1842)
Sygn. akt I AGa 169/20
Dnia 23 maja 2022 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: |
SSA Grzegorz Krężołek (spr.) |
Sędziowie: |
SSA Robert Jurga SSA Beata Kurdziel |
Protokolant: |
starszy sekretarz sądowy Marta Sekuła |
po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2022 r. w Krakowie na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Klubu (...) Spółki Akcyjnej w K.
przeciwko G. F. (1)
o zapłatę
na skutek apelacji obu stron
od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie
z dnia 10 marca 2020 r. sygn. akt IX GC 114/19
1. prostuje oczywistą niedokładność w treści komparycji oraz w punkcie I sentencji zaskarżonego wyroku w ten sposób, że oznaczenie strony powodowej „(...) Klub (...)SA w K.” zastępuje oznaczeniem prawidłowym „(...) Klub (...)Spółka Akcyjna w K.”;
2. odrzuca apelację strony powodowej;
3. oddala apelację pozwanej;
4. znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania apelacyjnego.
SSA Robert Jurga SSA Grzegorz Krężołek SSA Beata Kurdziel
Sygn. akt : I AGa 169/20
(...) Klub (...) Spółka Akcyjna w K. , w pozwie skierowanym przeciwko G. F. (1) domagała się zasądzenia kwoty 111 084, 92 zł z :
- maksymalnymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 98 462, 72 zł , od daty wniesienia pozwu do dnia zapłaty ,
- ustawowymi odsetkami od kwoty 12 006, 56 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty ,
- maksymalnymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 615 , 64 zł od dnia 23 października do dnia zapłaty oraz
obciążenia pozwanej kosztami postępowania
Uzasadniając żądanie spółka wskazywała , że dochodzone należności wynikają z dwóch umów dzierżawy lokali użytkowych nr (...) położonych w K. przy ul. (...) , zawartych przez strony na czas określony od 16 września 2013 do 31 sierpnia 2018r.
G. F. (1) mimo , że była obowiązana do zapłaty ustalonych w nich miesięcznych należności czynszowych oraz pokrywania kosztów związanych z dostawą mediów oraz zapewnieniem czystości i odprowadzania ścieków , nie realizowała tych świadczeń na rzecz powódki , począwszy od listopada 2015r do 22 października 2018r. Swojego zobowiązania nie zapłaciła mimo wezwania drugiej strony.
Powodowy Klub dochodzi wobec tego tych należności stwierdzonych w siedemdziesięciu przedłożonych fakturach. Na dochodzona kwotę składa się na nią także suma 12 006, 56 zł , która odpowiada zryczałtowanym kosztom odzyskiwania należności o których mowa w art. 10 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 2013r o terminach zapłaty w transakcjach handlowych [ DzU z 2013 poz.403 ] , stanowiąc wyrażone w złotówkach kwoty po 40 Euro, według kursu waluty europejskiej NBP w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym miesiące w których należności czynszowa i związana z udziałem w pokrywaniu innych kosztów dzierżawionych przez pozwaną lokali , stawały się wymagalne.
Sąd Okręgowy w Krakowie , w dniu 27 listopada 2018r wydał nakaz w postępowaniu upominawczym , którym uwzględnił żądanie pozwu w całości.
W sprzeciwie od niego G. F. (1) , kwestionując nakaz w całości , domagała się odrzucenia pozwu w zakresie żądania obejmującego sumę 31 882, 27 zł.
W tym zakresie podnosiła , że część roszczenia zgłoszonego w pozwie , dotycząca należności za dzierżawę obu lokali za okres 26 października 2015 do 30 listopada 2016 - w łącznej , wskazanej wyżej kwocie , jest przedmiotem innego postępowania z udziałem stron , prowadzonego z inicjatywy strony powodowej przez Sąd Rejonowy (...)wK. w sprawie oznaczonej sygnaturą (...).
Żądanie strony powodowej w pozostałym zakresie uznawała za niezasadne zarzucając nieprawidłowe / zawyżone/ określenie należności czynszowych , dokonane niezgodnie z postanowieniami umów zawartych przez strony oraz brak podstaw do dochodzenia równowartości zryczałtowanych kosztów dochodzenia należności na podstawie ustawy z 8 marca 2013r.
Pozwana domagała się również obciążenia strony przeciwnej kosztami postępowania.
W odpowiedzi się na stanowisko dzierżawcy strona powodowa w piśmie procesowym z dnia 7 marca 2019 / k. 197 – 202 akt / cofnęła w części swoje roszczenie , nie łącząc go z jego zrzeczeniem się , obejmując tym cofnięciem żądanie w zakresie kwoty łącznej 42 550, 45 zł na którą złożyły się należności cząstkowe, szczegółowo podane w tym piśmie.
W następstwie tego ograniczenia ostatecznie domagała się :
- zasądzenia na swoją rzecz od G. F. (1) kwoty 68 534, 47 zł z
a/ maksymalnymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 55 912, 27zł ,liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty ,
b/ ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 12 006, 56 zł , liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dla zapłaty ,
c/ maksymalnymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 615 , 64 zł liczonymi od dnia 23 października 2018r do dnia zapłaty oraz
obciążenia strony przeciwnej kosztami procesu.
Wyrokiem z dnia 10 marca 2020 r Sąd Okręgowy w Krakowie:
- zasądził od pozwanej G. F. (1) na rzecz strony powodowej (...) Klubu (...) SA w K. kwotę 68 534,47 zł[ pkt I ],
-umorzył postępowanie w pozostałej części[ pkt II],
- zasądził od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 2 780 zł, tytułem kosztów procesu [ pkt III] oraz
- koszty zastępstwa procesowego pomiędzy stronami wzajemnie zniósł[ pkt IV sentencji wyroku ]
Sąd Okręgowy ustalił , że na podstawie postanowień zawartych w §2 i 3 umów dzierżawy zawartych przez strony nr (...) i (...) , prowadząca działalność gospodarczą pozwana G. F. (1) była zobowiązana do zapłaty na rzecz strony powodowej miesięcznie czynszu dzierżawnego wymiarze 49 złotych za metr kwadratowy powierzchni , powiększonego o podatek VAT, wraz z udziałem w należności z tytułu podatku od nieruchomości przypadającego na dzierżawione powierzchnie. Stawka czynszu podlegała , w czasie trwania umowy waloryzacji co sześć miesięcy, według wskaźnika wzrostu cen, publikowanego przez Główny Urząd Statystyczny.
Pozwana zobowiązana była także do zapłaty na rzecz drugiej strony za zużyte media oraz za inne świadczenia związane z funkcjonowaniem obu wydzierżawionych lokali , w oparciu o
rachunki wystawione Klubowi przez dostawców albo na podstawie wskazań subliczników albo też w proporcji w jakiej wykorzystywana przez nią powierzchnia pozostawała do powierzchni całej nieruchomości na której znajdowały się lokale (...) i (...).
Sąd Okręgowy ustalił ponadto , że pozwana samodzielnie nie weryfikowała danych służących Klubowi do wystawiania faktur wskazujących na wysokość obciążających ją należności związanych z korzystaniem z tych lokali ani nie domagała się od strony powodowej przeprowadzenia takiej weryfikacji przed wytoczeniem przez (...) Klub (...) Spółka Akcyjna w K. powództwa w rozstrzyganej sprawie.
W ramach realizacji umowy strony uzgodniły , że wyliczania należności obciążających
G. F. (1) będzie dokonywała strona powodowa
W ramach oceny prawnej roszczenia zgłoszonego przez stronę powodową , Sąd Okręgowy po pierwsze uznał , że w warunkach gdy pozwana kwestionowała sposób w jaki zostały one wyliczone w poszczególnych fakturach przez podmiot wydzierżawiający lokale , obowiązana była zgłosić dowody pozwalające na zweryfikowanie jej zarzutów w tym zakresie. Skoro wniosków takich nie formułowała, ocenił , iż zostały one określone poprawnie.
To stanowi dostateczną podstawę do uwzględnienia powództwa w takim kształcie jaki uzyskało pod dokonaniu przez stronę powodową jego modyfikacji.
W tej części w której pozew został cofnięty , Sąd umorzył postepowanie na podstawie art. 355kpc.
Jako podstawę orzeczenia o kosztach procesu wskazał art. 100 kpc
Apelacje od tego wyroku złożyły obydwie strony.
(...) Klub (...)Spółka Akcyjna w K. zakwestionował go w części , a to w zakresie punktu I sentencji o ile na rzecz skarżącego nie zasądzono nim od pozwanej :
- odsetek maksymalnych za opóźnienie od należności głównej w wysokości 55 912, 27 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty ,
- odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty należności głównej w kwocie 615, 64 zł., liczonych od dnia 23 października 2018r do dnia zapłaty ,
- odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 12 006 , 56 zł , liczonych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz
w zakresie punktów II i III, rozstrzygających o kosztach postępowania.
We wniosku środka odwoławczego strona powodowa domagała się takiej zmiany orzeczenia z dnia 10 marca 2020r w następstwie której wskazane wyżej należności
odsetkowe także zostaną zasądzone od pozwanej na rzecz skarżącego , a G. F. (1) będzie obciążona kosztami procesu, w skali odpowiadającej zakresowi w jakim powództwo zostało uwzględnione.
Strona powodowa domagała się także przyznania na swoją rzecz od oponentki procesowej kosztów postępowania apelacyjnego.
Środek odwoławczy został oparty na zarzutach :
- naruszenia prawa procesowego , a to art. 100 kpc poprzez wadliwe obciążenie apelującego połową kosztów procesu w warunkach, gdy Klub wykazał swoje roszczenie w zakresie 61,69 %, co wykluczało taką decyzję w świetle wskazanej normy,
- naruszenia prawa materialnego poprzez :
a/ niewłaściwą wykładnię art. 481 §1 w zw z art. 481§2 2kc i przyjęcie , iż przepisy te nie mają zastosowania dla oceny roszczenia zgłoszonego w pozwie. Doprowadziła ona do niepoprawnego nie zasądzenia na rzecz strony apelującej opisanych wyżej sum odsetkowych , w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwot cząstkowych należności głównej [ w ostatecznym jej wymiarze ilościowym ] mimo, że były one należne ,
b/ błąd wykładni art. 481§1 w zw z art. 481§2 kc , który był motywowany w taki sam sposób jak zarzut poprzedni tyle , że w odniesieniu do należności z tytułu odsetek ustawowych za opóźnienie, od sumy cząstkowej - 12 006, 56 zł
G. F. (1) w środku odwoławczym zaskarżając orzeczenie Sądu Okręgowego w zakresie punktów I , III i IV jego sentencji , we wniosku apelacji domagała się w pierwszej kolejności wydania przez Sąd Apelacyjny orzeczenia kasatoryjnego i przekazania sprawy w zaskarżonym zakresie do ponownego rozpoznania.
Jako wniosek ewentualny sformułowała żądanie zmiany tego wyroku i oddalenia powództwa w całości oraz obciążenia strony powodowej na jej rzecz kosztami postępowania apelacyjnego .
Apelacja pozwanej została oparta na zarzutach :
- naruszenia prawa procesowego , w sposób mający dla treści wyroku istotne znaczenie, a to :
- art. 327 1§1 pkt/i 2/ kpc poprzez nie wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia i nie zidentyfikowanie okoliczności , które Sąd uznał za udowodnione oraz nie
wskazanie podstaw dokonanej oceny zgromadzonych dowodów. Braki te , zdaniem apelującej, wykluczają ustalenie co jest przedmiotem rozstrzygnięcia.
- art. 232 w zw. z art. 227 kpc i art. 6 kc , jako następstwa uznania ,iż pozwana ma obowiązek spełnienia na rzecz strony przeciwnej dochodzonych świadczeń mimo, iż (...) Klub (...) Spółka Akcyjna w K. nie dowiódł prawidłowości ich wyliczenia , a przy tym Sąd Okręgowy niezasadnie obciążył apelującą obowiązkiem wykazania nieprawidłowości w tym zakresie,
- art. 227 w zw. z art. 233 kpc, jako konsekwencji wadliwej oceny zgromadzonych dowodów , która prowadziła do niezasadnego wniosku ,że skarżącą obciąża obowiązek zapłaty w rozmiarze ostatecznie określonym przez Sąd Okręgowy w kwestionowanym wyroku,
- naruszenia prawa materialnego w postaci :
a/ nieprawidłowego zastosowania art. 7 ust. 1 i 10 ust. 1 pkt 1/ ustawy z dnia 8 marca 2013r o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych [ jedn. tekst DzU z 2019 poz 118 ] i uznania ,iż stronie przeciwnej należna jest zryczałtowana suma na pokrycie kosztów dochodzenia należności z każdej faktury wystawionej przez nią wobec pozwanej ,
b/ art.750 kc , wobec niezasadnego zastosowania tego przepisu dla oceny roszczenia powódki ,
c/ art. 5 kc , w następstwie niezastosowania tej normy mimo , że dochodzenie przez stronę przeciwną kwoty 12 006, 56 zł, stanowiło przejaw nadużycia prawa podmiotowego.
We wzajemnych odpowiedziach na apelacje przeciwników procesowych , (...) Klub (...) Spółka Akcyjna w K. i pozwana domagali się ich oddalenia , jako pozbawionych uzasadnionych podstaw oraz przyznania na swoją rzecz kosztów postępowania przed Sądem II instancji.
Przed rozpoznaniem apelacji stron, pozwana wypowiedziała pełnomocnictwo procesowe dotychczasowemu pełnomocnikowi / por. k. 413 akt / , w dalszej części postępowania apelacyjnego działając samodzielnie.
Rozpoznając apelację Sąd II instancji rozważył :
W pierwszej kolejności , działając na podstawie art. 350 § 3 kpc. Sąd sprostował przyjęte przez Sąd I instancji w komparycji oraz pierwszym punkcie sentencji zaskarżonego wyroku w sposób wadliwy , oznaczenie strony powodowej , zastępując je oznaczeniem poprawnym , wynikającym z treści wpisów ujawnionych w Krajowym Rejestrze Sądowym - (...) Klub(...) Spółka Akcyjna w K../ pkt 1 sentencji wyroku /..
Apelacja strony powodowej , zważywszy na jej zakres oraz będący jego konsekwencją wniosek o wydanie przez Sąd II instancji rozstrzygnięcia reformatoryjnego, podlega odrzuceniu jako formalnie niedopuszczalna wobec tego , że kwestionuje nieistniejącą część rozstrzygnięcia.
Odwołując się do treści punktów I i II sentencji orzeczenia Sądu Okręgowego wskazać należy , że zasądzając od pozwanej na rzecz strony przeciwnej sumę 68 534, 47 zł., rozstrzygnął jedynie o żądaniu głównym, w jego wersji ilościowej określonej w piśmie procesowym Klubu z dnia 7 grudnia 2019r /k. 197-202 akt /.
Strona powodowa modyfikując w nim swoje pierwotne żądanie , przy równoczesnym cofnięciu części roszczenia , domagała się poza wskazaną wyżej sumą, zasądzenia od G. F. (1) także odsetek ustawowych za opóźnienie , w wysokości ustawowej / w części / oraz odsetek maksymalnych za opóźnienie / także co do części tak zmodyfikowanego żądania głównego/.
Tymczasem Sąd I instancji , wydając orzeczenie nie rozstrzygnął w żaden sposób o podtrzymanym - chociaż też zmodyfikowanym - żądaniu odsetkowym.
Nie można za takie rozstrzygniecie bowiem uważać zawartego w punkcie II sentencji , orzeczenia o umorzeniu postępowania w pozostałej części , tym bardziej , że jak wynika z pisemnych motywów wyroku poddanego kontroli instancyjnej, decyzja formalna odnosi się do tej części żądania strony powodowej , które zostało przez nią cofnięte /por. k. 365 akt /.Zakresem cofnięcia żądanie odsetkowe nie było natomiast objęte.
W odpowiedzi na pytanie Sądu Apelacyjnego, pełnomocnik strony powodowej , na rozprawie w dniu 15 marca 2022r /por. k. 465 akt / oświadczył , iż Sportowa Spółka
Akcyjna nie składała wniosku o uzupełnienie wyroku. [ o orzeczenie w przedmiocie należności odsetkowej od zasądzonej sumy 68 534, 47 zł].
Zatem w warunkach , gdy we wniosku apelacji postuluje ona taką zmianę wyroku I instancji , w następstwie której miałoby ono zostać uwzględnione , a w ramach zarzutów apelacyjnych neguje sposób zastosowania przez Sąd norm prawa materialnego na podstawie których byłoby ono jej należne , nie może budzić wątpliwości , iż apelacja (...) Klubu (...) Sportowa Spółka Akcyjna w K., odnosi się do tej części orzeczenia , które nie zostało wydane.
Już tylko na marginesie należy dostrzec , że swoim zakresem środek odwoławczy Klubu nie obejmuje punktu II sentencji dotyczącego postanowienia o umorzeniu postępowania w pozostałym zakresie.
Stąd wyłączona jest , w warunkach gdy nie zaskarża tego punktu także G. F. (1), apelacyjna ocena jego poprawności.
Skoro apelacja strony powodowej nie ma swojego substratu podlega odrzuceniu jako formalnie niedopuszczalna, o którym Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 373 § 1 kpc. / pkt 2 sentencji/.
W tym kontekście Sąd II instancji rozważał także czy środka odwoławczego strony powodowej nie można potraktować jako zażalenia na zawarte /w zaskarżonych punktach III i IV / , rozstrzygnięć o kosztach procesu.
Nawet gdyby było to teoretycznie możliwe to i tak nie prowadziłoby do ich zmiany albowiem zażalenie jest w okolicznościach faktycznych sprawy formalnie niedopuszczalne jako spóźnione.
Odpis wyroku Sądu Okręgowego wraz z uzasadnieniem został doręczony pełnomocnikowi skarżącej powódki w dniu 13 maja 2020r / k. 373 akt/ a środek odwoławczy został wniesiony przez stronę powodową w dniu 27 maja 2020 /k.384 akt / , a zatem po upływie terminu ustawowego w którym możliwym było skuteczne wniesienie zażalenia.
Przechodząc do weryfikacji środka odwoławczego pozwanej G. F. (1) , oceniając go jako niezasadny , w pierwszym rzędzie przypomnieć należy , że podzielenie zarzutu
procesowego przez Sąd Odwoławczy może nastąpić jedynie wówczas , gdy równocześnie zostaną spełnione dwa warunki.
Strona odwołująca się do niego wykaże ,iż rzeczywiście sposób postępowania Sądu naruszał indywidualnie oznaczoną normę [normy ] formalne. Jednocześnie nieprawidłowości te prowadziły do następstw , które miały istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia. Nieco inaczej kwestię tę ujmując , zarzut procesowy jest
usprawiedliwiony jedynie wówczas, jeżeli zostanie dowiedzione , że gdyby nie potwierdzone błędy proceduralne Sądu niższej instancji ,orzeczenie kończące spór stron miałoby inną treść.
Odnosząc te generalne uwagi do zarzutów proceduralnych zawartych w środku odwoławczym należy uznać je za chybione.
Nie ma racji G. F. (1) , wskazując na naruszenie art. 327 1 par. 1 pkt 1/ i 2/ kpc
Jak wynika z ukształtowanego i jednolitego , podzielanego przez Sąd Apelacyjny, w składzie rozstrzygającym sprawę, orzecznictwa Sądu Najwyższego może on być uzasadniony jedynie wyjątkowo , gdy konstrukcja pisemnych motywów orzeczenia Sądu niższej instancji jest tak wadliwa , iż nie zawierają one danych pozwalających na przeprowadzenie na ich podstawie kontroli instancyjnej orzeczenia. Nieco inaczej kwestię tę ujmując , zarzut naruszenia tego przepisu jest uzasadniony wtedy, gdy uzasadnienie wyroku nie pozwala na stwierdzenie czy Sąd prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego i [ lub ] procesowego.
/ por. także wskazane jedynie ilustracyjnie postanowienie SN z dnia 21 listopada 2001, sygn. I CKN 185/01 powołane za zbiorem Lex/
Jakkolwiek rzeczywiście motywy orzeczenia poddanego kontroli instancyjnej są bardzo zwięzłe ale zawierają w sobie zasadnicze fakty , w świetle których Sąd I instancji ocenił roszczenie strony powodowej – w jego ostatecznym kształcie ilościowym - w zakresie żądania głównego / o roszczeniu odsetkowym o czym była już uprzednio mowa nie orzekł / jako uzasadnione.
Wskazał też, uznając wszystkie dowody przedłożone przez stronę powodową określające wysokość obciążających dzierżawcę świadczeń czynszowych oraz z tytułu korzystania z mediów w lokalach nr (...) i (...) za wiarygodne , w warunkach braku ich skutecznego podważenia przez G. F. (1) [na której spoczywał obowiązek
dowodzenia w tym zakresie, skoro twierdziła , że zostały naliczone w sposób nieprawidłowy – zawyżony] ,iż zostały one określone przez stronę wydzierżawiającą prawidłowo i są jej należne.
Wytkana przez skarżącą w ramach omawianego zarzutu nieprawidłowość konstrukcji motywów w zakresie tych , opisanych przez punkty 1 i 2 paragrafu 1 art. 327 1kpc jej elementów , jest jednak tym bardziej nieuzasadniona gdy uwzględnić , iż już po zamknięciu rozprawy przed Sądem I instancji [ 25 lutego 2020r ], w sprawie prowadzonej pomiędzy tymi samymi stronami o należności tego samego rodzaju wynikające z tych samych dwóch umów dzierżawy lokali użytkowych nr (...) w K. przy ul.
(...) , tyle , że za inne , wcześniejsze okresy korzystania z nich przez G. F. (1) , zapadł prawomocny wyrok , uwzględniający w całości roszczenie strony powodowej o zapłatę nie regulowanych w terminie przez pozwaną świadczeń.
W dniu 3 marca 2020r Sąd Okręgowy w Krakowie , w sprawie oznaczonej sygnaturą (...)oddalił apelację G. F. (1) od wyroku Sądu Rejonowego (...) w K. z dnia 8 grudnia 2017r w sprawie o sygnaturze (...).
Wyrokiem tym Sąd Rejonowy zasądził od dzierżawcy na rzecz wydzierżawianego Klubu kwotę 31 882, 27 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie , z tytułu zaległych należności za korzystanie z tych lokali za okres pomiędzy październikiem 2015r i listopadem 2016r.
Jak wynika z motywów tego orzeczenia pozwana broniła się w tym sporze , podobnie jak w obecnie rozstrzyganym, zarzutem niezasadnego zawyżenia przez wydzierżawiającego świadczeń , którymi obciążył ją wystawiając faktury odrębnie za każdy z lokali z osoba w zamkniętych okresach miesięcznych . Zarzut ten nie został przez Sądy obu instancji podzielony.
/ dowód : transkrypcja uzasadnienia i wyrok Sądu Rejonowego z dnia 8 grudnia 2017r / k. 86 i 95-96 i wyrok Okręgowego z dnia 3 marca 2020 k. 130 , akt V GC 2099/17 – w załączeniu/.
Sąd II instancji na podstawie art. 365 kpc jest, wobec tożsamości podmiotowej i przedmiotowej w obu postępowaniach, związany tym rozstrzygnięciem, a zatem oceniając wyrok Sądu I instancji nie może inaczej ocenić zarzutu obronnego
pozwanej , która kwestionowała sposób ustalenia wysokości świadczeń wskazanych w fakturach przez stronę przeciwną , co więcej , zagadnienie zawyżenia świadczeń obciążających G. F. (1) jako dzierżawcę nie może być w ogóle poddana ponownej weryfikacji , chyba , że skarżąca wykazałaby , iż okresie po październiku 2016r do października 2018 za który w obecnym sporze strona powodowa dochodzi ostatniej należności umownej , doszło w odniesieniu do obcinających ją z tego tytułu zobowiązań do zmiany okoliczności faktycznych opisujących relacje umowne stron, mające wpływ na wysokość tych świadczeń.
Takich twierdzeń ani w jej stanowisku procesowym przed Sądem I instancji ani w środku odwoławczym, apelująca nie formułowała.
Nie można za takowe uważać jej zarzutu zawartego w sprzeciwie od nakazu zapłaty w ramach którego podnosiła ,iż Klub w postępowaniu dochodzi [ w części ] tych samych
należności , które są przedmiotem wcześniej wszczętego sporu pomiędzy nimi - co do kwoty 31 882, 27 zł wraz z odsetkami.
/ por k. 178-179 akt/
Nota bene zarzut ten doprowadził do częściowego cofnięcia części roszczenia przez stronę powodową o którym była już z uprzednio mowa .
Zatem jedynie dla porządku , zawracając uwagę , iż motywy zarzutów apelacyjnych zupełnie nie odnoszą się do tego zagadnienia, wskazać należy , że wobec zakwestionowania poprawności naliczenia tych wierzytelności , w odniesieniu do wszystkich ich części składowych / czynszu dzierżawnego , kosztów zużytej w lokalach energii elektrycznej i wody , oraz proporcjonalnego udziału wydzierżawiającej w pokrywaniu należności podatku od nieruchomości na której znajdowały się wykorzystywane lokale oraz wyrównywania kosztów odprowadzania ścieków, strona powodowa w piśmie procesowym z dnia 10 kwietnia 2019r / k. 212-230 akt / drobiazgowo wskazała podstawy określenia rozmiarów tych wierzytelności, które określiła w wystawionych wobec pozwanej fakturach- odwołując się przy tym do przedłożonych do akt dowodów z dokumentów.
G. F. (1) nie podjęła rzeczowej polemiki z tym stanowiskiem , a w szczególności , nadal zaprzeczając poprawności wyliczeń, nie domagała się ich weryfikacji za
pośrednictwem opinii biegłego właściwej specjalności. / por. pismo procesowe pozwanej k. 232-233 akt / .
Po wtóre , przy obowiązywaniu modelu apelacji pełnej , w którym w granicach zaskarżenia i w granicach jego podstaw, Sąd Odwoławczy rozpoznaje w dalszym ciągu tę samą sprawę, jest on uprawniony do uzupełnienia ustaleń faktycznych doniosłych dla rozstrzygnięcia. Tym samym nawet pewne braki , jakimi z tego punktu widzenia dotknięte są motywy zaskarżonego wyroku, nie mogą stanowić podstawy dla podzielenia stawianego zarzutu.
Korzystając z tej kompetencji Sąd II instancji uzupełnia te ustalenia o następujące fakty:
- Strony sporu w dniu w dniu 16 września 2013r zawarły dwie umowy dzierżawy obejmujące lokale handlowe nr (...) o powierzchni 16, 50 m. kw oraz nr (...) o powierzchni 16. 50 mkw - obydwa położone w K. przy ul. (...) w obrębie kompleksu sztucznego lodowiska, stanowiącego własność strony powodowej.
Obie obejmowały zamknięty okres pomiędzy 16 września 2013r. i 31 sierpnia 2018r.
Pozwana miała w nich prowadzić działalność handlową i jako dzierżawca płacić wydzierającemu Klubowi czynsz w wysokości 49 złotych za metr kwadratowy udostępnionej jej powierzchni użytkowej powiększony o podatek Vat w stawce 23 %. , do 20 dnia każdego następującego po sobie miesiąca na podstawie faktur wystawionych przez stronę powodową.
Stawka czynszowa mogła podlegać waloryzacji przez złożenie oświadczenia przez wydzierżawiającego , co 6 miesięcy trwania umowy , a wysokość takiego zwiększenia odpowiadała wskaźnikowi wzrostu cen podawanemu w komunikacie GUS. Nowa – zwiększona stawka czynszowa obowiązywała od miesiąca następnego po miesiącu w którym takie oświadczenie przez stronę powodową zostało złożone.
W warunkach , gdy pozwana opóźniałaby się w zapłacie należności czynszowej kontrahent był upewniony do naliczenia odsetek za czas opóźnienia, w wysokości umownej , wynoszącej 23 % w stosunku rocznym.
Dzierżawcę na podstawie obu umów obciążały dodatkowe świadczenia z tytułu zużytych w obu lokalach mediów - energii elektrycznej i wody , na podstawie wskazań
podliczników oraz z tytułu , w proporcjonalnym do powierzchni lokali udziale, w pokrywaniu podatku od nieruchomości na której się znajdowały oraz odprowadzania ścieków , także proporcjonalnie do ich powierzchni w porównaniu z powierzchnią całej nieruchomości.
/ dowód : umowy dzierżawy z dnia 16 września 2013r k. 27-30, co do innych obciążeń pozwanej poza czynszem , okoliczność przez G. F. (1) nie kwestionowana / k. 251 akt /.
Wydzierżawiający oświadczeniami datowanymi na 24 lutego 2014r oraz 15 lutego 2018 r. poinformował pozwaną o waloryzacji stawki czynszowej zgodnie z postanowieniem § 2 pkt 8 obu umów , począwszy od odpowiednio 1 marca 2014r i 1 marca 2018r.
/ dowód oświadczenia strony powodowej k. 2054 i 205 akt /.
(...) Klub(...) Spółka Akcyjna w K., udostępnił pozwanej obydwa lokale handlowe do korzystabnia zgodnie z postanowieniami umowy , a za każdy miesiąc wystawiał wydzierżawiającej faktury obejmujące obciążające ją świadczenia pieniężne ze wskazanych wyżej tytułów , których wysokości we wzajemnych relacjach umownych przed wszczęciem sporu sądowego, uprzednio zakończonego i obecnego nie kwestionowała.
Wynikających z nich należności dotyczących dzierżawy obu lokali w okresie objętym ostatecznie sporem w niniejszej sprawie – pomiędzy grudniem 2016 i październikiem 2018r – G. F. (1) nie zapłaciła.
/ okoliczność niesporna/
Dokonane uzupełnienie Sad oprał na treści dokumentów prywatnych , których wiarygodności w postępowaniu pozwana nie kwestionowała albo też stanowiły dla niego podstawę fakty , które nie były pomiędzy stronami przedmiotem sporu.
Nie ma racji skarżąca pozwana podnosząc drugi z zarzutów procesowych.
Wbrew argumentom powołanym dla jego uzasadnienia , Sąd I instancji nie popełnił błędu wadliwego rozkładu ciężaru dowodzenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia.
Jak już wskazywano wyżej , w sytuacji gdy należności dochodzone pozwem w zakresie wysokości stwierdzone były w wystawionych i przesłanych jej dokumentach rozliczeniowych , których poprawności w zakresie rozmiaru za okres ostatecznie określony w zmodyfikowanym żądaniu , do czasu wytoczenia powództwa wobec strony przeciwnej , nie kwestionowała , to na niej w postępowaniu ciążył obowiązek wykazania ich zawyżenia.
Nie mógł on się przy tym sprowadzać do generalnego zanegowania tej wysokości ale obowiązana była te nieprawidłowości wykazać w odniesieniu do każdej wskazanej w indywidualnie pozycji wyszczególnionej w dokumentach rozliczeniowych , które przedstawiła przeciwniczka procesowa.
Takim dowodem mogła być w szczególności opinia biegłego właściwej specjalności , którego to dowodu G. F. (1) nie formułowała mimo , że w tym okresie trwania postępowania była zawodowo zastępowana w procesie.
To, w jaki sposób skarżąca uzasadnia trzeci z zarzutów natury procesowej zarzucając Sądowi Okręgowemu przekroczenie granic swobodnej oceny zgromadzonych dowodów skutkujący jej wadliwością , wyklucza jego podzielenie już tylko z tej przyczyny , że jest on , zważywszy na tę argumentację, a właściwie jej brak , zarzutem całkowicie gołosłownym. Wobec tego Sąd II instancji nie jest zobligowany przedstawiać warunków na jakich zarzut tej treści mógłby zostać podzielony.
Odnosząc się do zarzutów materialnych w pierwszej kolejności trzeba podzielić ten, w ramach którego pozwana neguje zasadność zastosowania przez Sąd I instancji normy art. 750 kc.
Przepis ten nie ma dla oceny roszczenia strony powodowej zastosowania ale ten błąd jest pozbawionym znaczenia dla uznania , że w ostatecznym wyniku uwzględnienie żądania strony powodowej w zakresie , który wynika z treści wyroku z dnia 10 marca 2020r było prawidłowe.
Nie ma racji skarżąca podnosząc pozostałe zarzuty tej natury.
Nietrafnie uznaje ona że Sąd Okręgowy niepoprawnie nie zastosował w ramach oceny roszczenia (...) Klubu (...) Spółki Akcyjnej
normy art. 5 kc , kwalifikując jego dochodzenie jako przejaw nadużycia prawa podmiotowego.
Nie można w sposób usprawiedliwiony traktować dochodzenia nie zapłaconych należności wynikających z ważnie zawartych umów dzierżawy lokali handlowych , stanowiących własność strony powodowej , które / co pomiędzy stronami niesporne / zostały udostępnione G. F. (1) w stanie zgodnym z ich przeznaczeniem i zdatnych do prowadzenia działalności handlowej , którą zamierzała i rzeczywiście w nich prowadziła.
Zatem była zobowiązaną do spełniania na rzecz wydzierżawiającego przyjętych na siebie świadczeń , których w okresie objętym ostatecznie sporem a także w okresach wcześniejszych , objętych postępowaniem zakończonym prawomocnie wcześniej, którego wynik potwierdzał zasadność roszczeń strony powodowej , nie spełniała.
Dodać przy tym trzeba , że w motywach tego zarzutu pozwana na wskazała na żadną okoliczność faktyczną mogąca chociażby pośrednio potwierdzać jej tezę , zgodnie z którą sposób postępowania byłego kontrahenta pozwanej , w relacjach umownych z nią może być ocenione jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Już tylko na marginesie dostrzec należy , iż pozwana nie identyfikuje żadnej z tych zasad , które składają się na tę klauzulę generalną.
Chybiony jest również zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 i 10 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 2013r o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.
Pozwana w motywach tego zarzutu , podważając istnienie podstaw do obciążenia jej w zaskarżonym wyroku kwotą 12 006, 56 zł , kwestionuje uprawnienie strony powodowej do dochodzenia zryczałtowanej kwoty równowartej w złotówkach
40 Euro, kosztów dochodzenia należności stwierdzonej każdą z faktur z osobna , wystawionych przez stronę powodową.
Trzeba zauważyć , iż w uzasadnieniu weryfikowanego zarzutu G. F. (1) nie neguje , że wzajemne relacje umowne stron mogły być kwalifikowane jako transakcja handlowa w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy , a świadczenia pieniężne , które ją obciążały wobec kontrahentki , na podstawie obu umów z 16 września 2013r., były takimi o jakich mowa w art. 4 pkt. 1 a ustawy.
Stąd tym bardziej niezasadnie skarżąca powołuje zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy skoro norma ta jedynie określa wysokość odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia w transakcjach tego rodzaju o ile strony nie zastrzegły umownie odsetek wyższych / a tak było w umowach stron/.
Z treści tego przepisu nie wynika jednak , jak zdaje się uważać apelująca , iż w takiej sytuacji do wzajemnych stosunków stron ta regulacja ustawowa w ogóle nie ma zastosowania [ w tym odniesieniu do zryczałtowanej kwoty kosztów dochodzenia należności , których dłużnik - przedsiębiorca nie spełnia w terminie umownym]. Dodać jeszcze dla porządku należy , że jak wynika z ustaleń , strona powodowa zrealizowała obydwa warunki wymienione w art.7 ust. 1 pkt 1 i 2 aby uprawnienie do naliczenia odsetek za opóźnienie zachować.
Nietrafnie pozwana podnosi także zarzut naruszenia art. 10 ust. 1 ustawy.
Strona powodowa w rozstrzyganej sprawie dochodziła z tytułu tych zryczałtowanych kosztów kwot równowartych 40 Euro według poprawnie oznaczonego kursu tej waluty wobec złotówki od każdej faktury określającej niezapłaconą należność , obejmując nim również te dokumenty rozliczeniowe , które dotyczyły okresów wcześniejszych trwania umów stron aniżeli ten za które w obecnym sporze domagała się należności czynszowej wraz innymi należnościami obciążającymi dzierżawcę.
Dla porządku należy przy tym wskazać , że w zakończonym prawomocnie postępowaniu (...) wierzytelności z tego tytułu nie były przedmiotem żądania strony powodowej.
Nabycie prawa do rekompensaty tych kosztów w formie zryczałtowanej nie jest uzależnione od poniesienia przez wierzyciela jakichkolwiek kosztów związanych z odzyskiwaniem nie spełnionych w terminie należności. Wierzycielowi zawsze należy się taka stała rekompensata o ile tylko swoje świadczenie zrealizował i nabył uprawnienie do odsetek wobec opóźnienia kontrahenta.
Jego zachowanie jest niezależne od spełnienia przez niego jeszcze innych warunków, w tym tego , iż doznał szkody na skutek takiego opóźnienia dłużnika
/ por. w tej materii także stanowisko SN zawarte w uchwale z dnia 11 grudnia 2015 , sygn. III CZP 94/15 oraz wyroku z 7 lipca 2017 , sygn. V CSK 660/16 , obydwa judykaty powołane za zbiorem Legalis /.
Prowadzi to do wniosku , że należność ta przysługuje wierzycielowi za każde opóźnione świadczenie , a wobec tego używając nieco kolokwialnego języka „ od każdej faktury” obejmującej nie zaspokojoną w terminie sumę.
W tych warunkach , gdy w uzasadnieniu stawianego zarzutu pozwana nie kwestionuje sposobu wyliczenia tej należności [ kwota 12 006, 56 zł ], zweryfikowany zarzut należy uznać za nieuzasadniony.
Z podanych przyczyn w uznaniu apelacji G. F. (1) za bezzasadną Sąd II Apelacyjny orzekł o jej oddaleniu na podstawie art. 385 kpc / pkt 3 sentencji wyroku /
Ponieważ żaden ze środków odwoławczych stron nie doprowadził do postulowanych w nich zmian orzeczenia Sądu I instancji , na podstawie art. 100 kpc w zw. z art. 391§1 kpc . koszty postępowania apelacyjnego zostały pomiędzy stronami wzajemnie zniesione. / pkt 4 sentencji wyroku /.
SSA Beata Kurdziel SSA Grzegorz Krężołek SSA Robert Jurga