Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lutego 2023 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Nowicka - Midziak

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 8 lutego 2023 r. w G.

sprawy z powództwa K. S.

przeciwko A. N.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 29 317 zł. (dwadzieścia dziewięć tysięcy trzysta siedemnaście złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od następujących kwot:

- od kwoty 34 317 zł. od dnia 2 stycznia 2020r do dnia 17 czerwca 2020r;

- od kwoty 33 317 zł. od dnia 18 czerwca 2020r do dnia 10 sierpnia 2020r;

- od kwoty 32 317 zł. od dnia 11 sierpnia 2020r do dnia 15 grudnia 2020r;

- od kwoty 31 317 zł. od dnia 16 grudnia 2020r do dnia 27 lutego 2021r;

- od kwoty 30 817 zł. od dnia 28 lutego 2021r do dnia 26 marca 2021r;

- od kwoty 30 317 zł. od dnia 27 marca 2021r do dnia 23 lipca 2021r;

- od kwoty 29 317 zł. od dnia 24 lipca 2021r do dnia zapłaty;

2. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3. zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1566 zł. (jeden tysiąc pięćset sześćdziesiąt sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia wyroku do dnia zapłaty.

Sygnatura akt I C 129/22

UZASADNIENIE

Powódka K. S. wniosła pozew przeciwko A. N. o zapłatę kwoty 31.317 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

- od kwoty 34.317 zł. od dnia 2 stycznia 2020r. do dnia 15 grudnia 2020r.;

- od kwoty 33.317 zł. od dnia 16 grudnia 2020r. do dnia 27 lutego 2021r.;

- od kwoty 32.817 zł. od dnia 28 lutego 2021r. do dnia 26 marca 2021r.;

- od kwoty 32.317 zł. od dnia 27 marca 2021r. do dnia 23 lipca 2021r.;

- od kwoty 31.317 zł. od dnia 24 lipca 2021r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że strony zawarły umowę pożyczki, na podstawie której powódka pożyczyła pozwanej kwotę 6.975 funtów, co w przeliczeniu – na dzień zawarcia umowy – stanowiło równowartość kwoty 34.317 zł. Zgodnie z umową, pozwana zobowiązała się do zwrotu pożyczonej kwoty do dnia 31 grudnia 2019r. Pozwana dokonała częściowej spłaty w kwocie 3.000 zł, w tym w dniu 15 grudnia 2020r. w kwocie 1.000 zł, w dniu 27 lutego 2021r. w kwocie 500 zł, w dniu 26 marca 2021r. w kwocie 500 zł i w dniu 23 lipca 2021r. w kwocie 1.000 zł. Strony korespondowały e-mailowo w sprawie polubownego załatwienia sprawy, ale nie doszły do porozumienia, a wezwanie z dnia 17 września 2021r. okazało się bezskuteczne.

(pozew, k. 3-4)

W dniu 20 stycznia 2022r. w sprawie o sygnaturze akt I Nc 329/21 Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, uwzględniając żądanie pozwu w całości.

(nakaz zapłaty, k. 15)

Pozwana zaskarżyła nakaz zapłaty w całości, wnosząc o jego uchylenie i oddalenie powództwa. Pozwana wskazała, że strony pozostawały w związku partnerskim, a od 2017r. wspólnie zamieszkiwały w Wielkiej Brytanii, a razem z nimi mieszkanie zajmowali także rodzice powódki. Powódka z własnej inicjatywy zaoferowała pozwanej pomoc finansową, a rzeczywista kwota pożyczki wynosiła 1.800 funtów, co stanowi równowartość 8.856 zł. W związku z tym, że strony łączyła silna więź, pozwana angażowała się w pomoc powódce i świadczyła na jej rzecz szereg usług, których wartość bezsprzecznie pokrywa wskazaną w pozwie kwotę. Pozwana uiszczała rachunki i opłaty za mieszkanie w części, do której zapłaty powinni być zobowiązani rodzice powódki, przy czym część opłat była uiszczana na konto bankowe siostry powódki. Nadto, strony wiązała umowa dotycząca budowy domu powódki, w ramach której pozwana sprawowała nadzór autorski. Pozwana w ramach umowy wykonała na rzecz powódki prace, których wartość oscyluje w granicach 18.200 zł. Powyższe należności nie zostały przez powódkę uregulowane. W związku z tym pozwana podniosła zarzut potrącenia wierzytelności o zapłatę kwoty 18.200 zł z wierzytelnością powódki o zwrot pożyczki. Nadto, podniosła, że umowa została podpisana w warunkach przymusu w trudnym dla pozwanej momencie zdrowotnym i osobistym, a presja wywierana przez powódkę, stres związany z finansami i złe samopoczucie spowodowały, że pozwana ją podpisała.

(sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 19-23)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka K. S. oraz pozwana A. N. pozostawały w związku partnerskim. Strony przez kilka lat wspólnie zamieszkiwały w Wielkiej Brytanii.

(dowód: przesłuchanie powódki K. S., płyta CD k. 95, przesłuchanie pozwanej A. N., płyta CD k. 95)

W trakcie trwania związku powódka udzieliła pozwanej kilku pożyczek na łączną kwotę 6.975 funtów szterlingów. Przy udzielaniu pożyczek strony nie dochowały formy pisemnej.

(dowód: przesłuchanie powódki K. S., płyta CD k. 95)

W dniu 29 stycznia 2019 roku strony podpisały dokument zatytułowany „umowa zwrotu pożyczki”. Zgodnie z § 1 A. N. zobowiązała się do zwrotu pożyczki w wysokości 6.975 funtów szterlingów, co w przeliczeniu stanowiło równowartość kwoty 34.317 zł - do dnia 31 grudnia 2019 roku. P. oświadczyła, że zwróci wyżej opisaną kwotę w całości najpóźniej w dniu następnym po upływie wyżej wskazanego terminu lub w ratach do końca tego terminu. Jednocześnie strony oświadczyły, że termin spłaty pożyczki może zostać przedłużony za pisemną zgodą obydwu stron.

(dowód: umowa pożyczki z dnia 29 stycznia 2019r., k. 6)

Tego samego dnia powódka zawarła z pozwaną umowę o prace projektowe, na podstawie której zleciła A. N. wykonanie projektu architektoniczno – budowlanego do pozwolenia na budowę parterowego budynku mieszkalnego jednorodzinnego z poddaszem nieużytkowym i garażem, mającym powstać na działce nr (...) w miejscowości M., gmina U.. Wartość powierzonych prac określono na kwotę 9.000 zł.

W dniu 4 lipca 2019r. strony zawarły aneks do wyżej wskazanej umowy, dotyczący stworzenia przez architekta w porozumieniu z inwestorem dokumentacji fotograficznej z realizacji inwestycji opartej na projekcie będącym przedmiotem umowy celem wykorzystania do promowania własnej działalności projektowej.

(dowód: umowa o prace projektowe, k. 68-69, aneks nr (...), k. 70)

Pozwana dokonała na rachunek bankowy powódki następujących wpłat z tytułu pożyczki:

- w dniu 17 czerwca 2020r. kwoty 1.000 zł;

- w dniu 10 sierpnia 2020r. kwoty 1.000 zł;

- w dniu 15 grudnia 2020r. kwoty 1.000 zł;

- w dniu 27 lutego 2021r. kwoty 500 zł;

- w dniu 26 marca 2021r. kwoty 500 zł;

- w dniu 23 lipca 2021r. kwoty 1.000 zł;

(dowód: lista operacji na rachunku bankowym, k. 7, potwierdzenia przelewów bankowych, k. 33-38)

Za pomocą poczty elektronicznej w dniu 29 lipca 2021r. powódka zwróciła się do pozwanej z propozycją zawarcia aneksu do umowy pożyczki, w którym zawarta zostałaby deklaracja pozwanej spłaty kwoty 29.000 zł w ratach. W odpowiedzi, pozwana wskazała, że pożyczyła tylko kwotę 1.800 funtów i część tej kwoty tj. 5.000 zł spłaciła i zaproponowała spotkanie w celu rozliczenia stron. W kolejnym e – mailu z dnia 15 września 2019r. powódka sprostowała kwotę zadłużenia, wskazując, że pozwana dokonała spłaty kwoty 3.000 zł i do zwrotu pozostaje kwota 31.317 zł. Strony nie doszły do porozumienia.

(dowód: wydruk korespondencji e - mailowej stron, k. 8-9, 41)

Pismem z dnia 17 września 2021r. powódka wezwała pozwaną do zwrotu pożyczki w kwocie 31.317 zł w terminie nieprzekraczającym 7 dni roboczych od otrzymania wezwania. Pismo zostało pozwanej doręczone w dniu 20 września 2021r.

W odpowiedzi, pismem z dnia 29 października 2021r. pozwana oświadczyła, że pożyczka opiewała na kwotę 1.800 (...) i winna być pomniejszona o kwotę dotychczasowych wpłat. Nadto, wskazała, że powódka korzystała z jej usług jako architekta, a wartość usług wynosi co najmniej 9.600 zł netto, a także pozwana wykonała na rzecz powódki studium programowo – przestrzenne o wartości co najmniej 3.150 zł.

(dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 17 września 2021r., k. 10 wraz z dowodem nadania, k. 11, wydruk z portalu śledzenia przesyłek Poczty Polskiej S.A., k. 12, odpowiedź na wezwanie do zapłaty, k. 40)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, dowodu z zeznań świadka A. W., a także dowodu z przesłuchania stron.

Oceniając zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania prawdziwości i wiarygodności wymienionych powyżej dokumentów w postaci „umowy zwrotu pożyczki”, potwierdzeń wykonania przelewów bankowych, korespondencji e -mailowej czy korespondencji stron. Zgodnie z treścią art. 245 k.p.c. dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej albo elektronicznej stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Podkreślić należy, iż na podstawie treści każdego z wymienionych dokumentów możliwe jest ustalenie osoby jego wystawcy. Nadto, w toku niniejszego postępowania żadna ze stron nie kwestionowała autentyczności przedmiotowych dokumentów, ani też pochodzenia zawartych w nich oświadczeń, w szczególności pozwana przyznała, że podpisała dokument o nazwie „umowa zwrotu pożyczki”.

Przechodząc do oceny osobowego materiału dowodowego, należy wskazać, że niewiele do sprawy wniosły zeznania świadka A. W.. W zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy świadek nie posiadała bowiem wiedzy uzyskanej na podstawie własnych spostrzeżeń, gdyż nie była naocznym świadkiem wzajemnych ustaleń stron. Wszelkie informacje dotyczące wysokości pożyczki oraz rozliczeń pomiędzy stronami świadek uzyskała od pozwanej. Nadto, świadek zeznała, że spłata pożyczki nastąpiła w 2019 roku, podczas gdy z potwierdzeń przelewów bankowych wynika, że wpłaty na poczet pożyczki były przez pozwaną dokonywane w okresie od czerwca 2020r. do lipca 2021r. Nie sposób dać wiarę zeznaniom świadka odnośnie złego stanu psychicznego pozwanej w dacie podpisania dokumentu „umowa zwrotu pożyczki”, skoro tego samego dnia pozwana zawarła z powódką umowę na prace projektowe.

Jeśli chodzi natomiast o ocenę wiarygodności zeznań stron, to za gołosłowne należało uznać zeznania pozwanej dotyczące wysokości pożyczki. A. N. zeznała, że pożyczka opiewała jedynie na kwotę 1.800 funtów i została jej wypłacona w trzech ratach. Zeznania te jednak są sprzeczne z treścią dokumentu „umowa zwrotu pożyczki”, który pozwana bezspornie podpisała, gdzie wysokość pożyczki została określona na kwotę 6.975 funtów szterlingów. Jednocześnie, nie sposób dać wiarę zeznaniom pozwanej, iż podpisała powyższy dokument pod presją. W świetle zasad doświadczenia życiowego trudno bowiem uznać, aby pozwana jako osoba racjonalna i inteligentna (wykonująca zawód architekta) zobowiązała się do zapłaty długu, który w rzeczywistości nie istnieje. Takiego postępowania nie tłumaczy nawet fakt uczuciowego zaangażowania w związek z powódką. O tym, że w dacie podpisania rzeczonego dokumentu powódka postępowała racjonalnie świadczy też fakt zawarcia przez nią tego samego dnia umowy na prace projektowe.

Jeśli chodzi natomiast o zeznania powódki, to odnośnie okoliczności zawarcia pożyczki nie budzą one wątpliwości. Przede wszystkim, zeznania powódki co do wysokości pożyczki korelują z treścią własnoręcznie podpisanego przez pozwaną dokumentu. Natomiast, w odniesieniu do spłaty pożyczki, to powódka przyznała, że pozwana spłaciła kwotę 5.000 zł (a nie jak wskazano w pozwie kwotę 3.000 zł). W tym zakresie zeznania powódki są zbieżne z zeznaniami pozwanej.

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 203 ¹ k.p.c. Sąd pominął dowód z zeznań świadka oraz stron na okoliczność świadczeń realizowanych przez pozwaną na rzecz powódki oraz ich szacunkowej wartości. Z zebranego materiału wynika, że wierzytelności pozwanej, które są przedmiotem zgłoszonego przez nią zarzutu potrącenia, nie wynikają z tego samego stosunku prawnego co wierzytelność dochodzona przez powódkę i pozostają sporne między stronami, a zatem nie mogą być podstawą zarzutu potrącenia w niniejszym procesie. Nadto zarzut potrącenia dotyczy w istocie prac dodatkowych, nie objętych umową o prace projektowe oraz o nadzór autorski, które nie zostały uprawdopodobnione dokumentem nie pochodzącym od pozwanej i roszczenie to jest sporne – co wynika jednoznacznie z oświadczeń stron złożonych na rozprawie w dniu 26.09.2022r.

Podstawę prawną powództwa stanowił art. 720 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Stosownie do art. 720 § 2 k.c. umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.

Zważyć należy, iż zgodnie z obowiązującą w postępowaniu cywilnym zasadą rozkładu ciężaru dowodu ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Nie budzi przy tym wątpliwości, że ciężar wykazania okoliczności prawo tworzących spoczywa na powodzie, natomiast faktów prawotamujących (tj. powodujących, że dany fakt prawotwórczy w konkretnym przypadku nie wywołał skutku prawnego np. wada oświadczenia woli, niepoczytalność sprawcy deliktu) oraz faktów prawoniweczących (powodujących, że skutki prawne faktu prawotwórczego ustały np. wykonanie zobowiązania, zwolnienie z długu) zasadniczo spoczywa na stronie pozwanej, albowiem ona z tych okoliczności wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne. W związku z powyższym należało uznać, że dochodząc zwrotu pożyczki powódka powinna udowodnić, że między nią a pozwaną doszła do skutku umowa pożyczki (tak wyrok SN z dnia 11 czerwca 1999r., II CKN 390/98, Legalis nr 44297).

W ocenie Sądu strona powodowa sprostała ciężarowi dowodu w powyższym zakresie. Jak wskazuje się w orzecznictwie i doktrynie zastrzeżenie formy dokumentowej dla pożyczek przekraczających kwotę 1.000 zł zostało dokonane wyłącznie dla celów dowodowych (ad probationem). Oznacza to, że umowa pożyczki może być skutecznie zawarta w dowolnej formie, także w sposób dorozumiany (per facta concludentia), zaś niedochowanie formy dokumentowej w wypadku pożyczki o wartości przekraczającej 1.000 złotych, nie skutkuje nieważnością umowy pożyczki, a jedynie ograniczeniami dowodowymi wynikającymi z art. 74 k.c. (zob. wyrok SN z 10 września 2009 r., V CSK 478/08, Legalis; wyrok SA w Gdańsku z 27 lutego 2013 r., V ACa 53/13, Legalis; wyrok SA w Szczecinie z 27 listopada 2013 r., I ACa 655/13, Legalis; wyrok SA w Szczecinie z 16 lutego 2017 r., I ACa 934/16, Legalis; K. Osajda (red. serii), W. Borysiak (red. tomu), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 30, Warszawa 2022). Do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie (art. 77 ² k.c.). Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią (art. 77 ³ k.c.), a więc każdy przedmiot, który umożliwia utrwalenie i odtworzenie informacji (np. kartka papieru, dysk komputerowy, karta pamięci telefonu komórkowego, płyta CD, dysk USB, inne urządzenie umożliwiające nagranie i odtworzenie głosu itd.). Jak wynika z treści art. 74 § 2 k.c., wskazane w nim ograniczenia dowodowe nie występują, jeżeli fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą dokumentu. W przepisie tym mowa jest o tzw. początku dowodu, którym może być każdy dokument wskazujący bądź to bezpośrednio bądź pośrednio, że dokonano danej czynności prawnej. W szczególności uznaje się, że dowód przelewu na konto stanowi uprawdopodobnienie faktu zawarcia i dokonania wskazywanej przez strony umowy pożyczki za pomocą dokumentu (zob. wyrok SN z 19 stycznia 2018 r., I CSK 182/17, Legalis; wyrok SA w Gdańsku z 19 lipca 2019r., V ACa 257/19, Legalis; K. Osajda (red. serii), W. Borysiak (red. tomu), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 30, Warszawa 2022). W niniejszej sprawie na potwierdzenie faktu zawarcia umowy pożyczki powódka przedłożyła dokument zatytułowany „umowa zwrotu pożyczki”, który został podpisany przez obie strony. W dokumencie tym została jednoznacznie określona zarówno kwota pożyczki, jak też termin zwrotu pożyczki. Na podstawie tego dokumentu należało stwierdzić, że pozwana uznała dług wynikający z wcześniej zawartych pożyczek (zaciągniętych w formie ustnej). Sąd nie dał wiary twierdzeniom pozwanej, że kwota pożyczki była niższa aniżeli wskazana w treści wyżej wskazanego dokumentu. Po pierwsze, kierując się doświadczeniem życiowym i zasadami logiki należało uznać, że każda racjonalnie postępująca osoba nie podpisałaby dokumentu, w którym uznaje dług, gdyby zobowiązania wcześniej nie zaciągnęła, bądź gdyby jego wysokość była niższa niż wskazana w treści dokumentu. Po drugie, jeśli pozwana twierdziła, że dokonała czynności prawnej pod wpływem błędu co do treści czynności prawnej (co do wysokości pożyczki) to powinna była uchylić się od skutków prawnych swojego oświadczenia woli w przewidzianym w przepisach kodeksu cywilnego terminie. Takiego oświadczenia jednak nie złożyła, a tym samym nie sposób uznać, by zawarte w wyżej wskazanym piśmie oświadczenie pożyczkobiorcy było dotknięte wadą oświadczenia woli. Pozwana wskazywała na swój zły stan psychiczny, niemniej zauważyć należy, iż tego samego dnia zawarła również umowę o prace projektowe, w której zastrzegła dla siebie wynagrodzenie za świadczone na rzecz powódki usługi. Okoliczność ta świadczy o tym, że w dniu 29 stycznia 2019r. pozwana miała dostateczne rozeznanie co do rzeczywistego stanu spraw i postępowała w pełni racjonalnie. Nie budzi także wątpliwości, że w czasie zawarcia i wykonywania umowy pozwana była aktywna zawodowo, o czym świadczą m.in. zeznania świadka A. W.. Skoro stan zdrowia pozwalał pozwanej na wykonywanie pracy zawodowej (w zawodzie architekta), to nie ma żadnych podstaw, by uznać, by uniemożliwiał jej ważne i skuteczne dokonanie czynności prawnych związanych z pożyczką. Odnośnie kwoty pożyczki określonej w PLN, należy wskazać, że obie strony zgodnie stwierdziły, że kwota ta została określona według aktualnego w dniu 29 stycznia 2019r. kursu rynkowego, stąd nie ma żadnych podstaw, by kwestionować wysokość roszczenia.

Jeśli natomiast chodzi o wysokość dokonanych spłat, to na podstawie potwierdzeń przelewów bankowych przedłożonych przez obie strony należy stwierdzić, że w okresie od 17 czerwca 2020r. do 23 lipca 2021r. pozwana zapłaciła na rzecz powódki łącznie kwotę 5.000 zł. Zatem do zwrotu pozostaje obecnie kwota 29.317 zł. Wpłaty dokonane w okresie od 7 grudnia 2017r. do 22 czerwca 2018r. na rachunek siostry powódki E. S. (k. 39) nie dotyczyły spłaty pożyczki. Pozwana wskazała, że przedmiotem wyżej wskazanych wpłat były środki przeznaczone na życie. A. N. wyjaśniła, że spłaty pożyczki dokonywała na rachunek powódki ze wskazaniem w tytule przelewu „zwrot”. Stosownie do powyższego ze spłatą pożyczki można powiązać wpłaty na łączną kwotę 5.000 zł.

Jako bezskuteczny na uwzględnienie nie zasługiwał podniesiony przez pozwaną zarzut potrącenia. Zważyć bowiem należy, iż zgodnie z treścią art. 203 ¹ § 1 k.p.c. podstawą zarzutu potrącenia może być tylko wierzytelność pozwanego z tego samego stosunku prawnego co wierzytelność dochodzona przez powoda, chyba że wierzytelność pozwanego jest niesporna lub uprawdopodobniona dokumentem niepochodzącym wyłącznie od pozwanego.

Strona pozwana sprecyzowała ostatecznie, że wierzytelność zgłoszona przez nią do potrącenia stanowi wierzytelność o zapłatę wynagrodzenia za prace dodatkowe nieobjęte umową o prace projektowe, a także za nadzór autorski. Na prace dodatkowe składało się: rysunki dla wykonawcy dotyczące płyty fundamentowej, kontakty techniczne z wykonawcami (łącznie kwota 7.300 zł), przygotowanie studium programowo – przestrzennego do zmiany decyzji o warunkach zabudowy (3.150 zł), przygotowanie materiałów do projektu przyłącza i sieci wodno – kanalizacyjnej (2.950 zł), przedmiary robót, ofertowanie dotyczące stolarki, płyt fundamentowych, pompy ciepła, blachy na dach i ścian, doradztwo i konsultacje budowlane (4.800 zł). Nie ulega zatem wątpliwości, że wierzytelność pozwanej będąca przedmiotem zarzutu potrącenia nie wynika ze stosunku prawnego pożyczki.

Zgodnie z treścią przytoczonego powyżej przepisu art. 203 ¹ k.p.c. jeśli wierzytelność pozwanego nie powstała z tego samego stosunku prawnego, co wierzytelność dochodzona pozwem, to podstawą zarzutu potrącenia ma być tylko wierzytelność pozwanego niesporna lub udowodniona dokumentem niepochodzącym od pozwanego. Jak wskazuje się w doktrynie zgłoszona w zarzucie potrącenia wierzytelność jest niesporna, jeżeli została przyznana przez powoda lub przynajmniej nie została przez niego zaprzeczona. Aczkolwiek art. 229 i 230 k.p.c. odnoszą się – odpowiednio – do faktów przyznanych i faktów niezaprzeczonych, to dokładnie tę samą konstrukcję należy odnieść do bezsporności wierzytelności. (...) wierzytelności oznacza, że nie powinno być prowadzone postępowanie dowodowe na okoliczność jej istnienia i wysokości (por. T. Szanciło (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Komentarz. Art. 1–505 ³⁹ . Tom I, Warszawa 2019). Bez wątpienia przesłanka „niesporności” w niniejszej sprawie nie została dochowana. Odnosząc się do zarzutu potrącenia, powódka oświadczyła, że kwestionuje zarówno okoliczności, jak też kwoty wierzytelności będące przedmiotem zarzutu potrącenia. Nadto, podniosła, że żadna ze wskazanych przez stronę pozwaną kwot nie została jej przedstawiona podczas budowy, a czynności za jakie domaga się wynagrodzenia nie były przez powódkę zlecane. K. S. wywodziła, że pozwana miała swobodny wstęp na teren budowy i podejmowała wyżej wskazane czynności zbierając materiały do swojego portfolio. Jednocześnie, powódka podniosła, że gdyby miała wiedzę co do wysokości kosztów szukałaby na rynku tańszych ofert. W świetle oświadczenia powódki złożonego na rozprawie należało uznać, że wierzytelność pozwanej jest sporna co do zasady i wysokości.

Dalej, należy wskazać, że przedmiotem zarzutu potrącenia może być jakakolwiek wymagalna wierzytelność pozwanego, istotne jest, aby została uprawdopodobniona dokumentem, który nie pochodzi wyłącznie od pozwanego. Może to być przede wszystkim dokument prywatny (art. 245 k.p.c.) lub urzędowy (art. 244 § 1 k.p.c.), ale również dokument, o którym mowa w art. 773 k.c., do którego stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego o dokumentach, jeżeli zawiera on treść (art. 243 ¹ k.p.c.). Może to być więc chociażby e-mail, SMS, nagranie itd., byleby to nie pozwany był ich jedynym autorem. (…) Rozpatrując zarzut potrącenia, Sąd nie może poprzestać na uprawdopodobnieniu go dokumentem, a więc na jego podstawie uznać zasadność lub bezzasadność zarzutu potrącenia, chyba że można mówić o wierzytelności bezspornej (por. T. Szanciło (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Komentarz. Art. 1–505 ³⁹ . Tom I, Warszawa 2019). W toku niniejszego postępowania pozwana nie przedstawiła żadnego dokumentu, niepochodzącego wyłącznie od niej, który uprawdopodobniałby istnienie i wysokość wierzytelności. Pozwana przedłożyła jedynie umowę o prace projektowe, a także aneks do tej umowy. Jak jednak oświadczył pełnomocnik pozwanej umowa o prace projektowe została już w całości rozliczona, a zatem nie stanowiła ona źródła wierzytelności będącej przedmiotem zarzutu potrącenia. Jednocześnie, wskazał, że strony nie zawierały umowy na wykonanie prac dodatkowych. Aneks do umowy o prace projektowe także nie dotyczył prac dodatkowych. Załączone do sprzeciwu wydruki korespondencji stron dotyczyły wyłącznie kosztów utrzymania, z kolei dokumenty w postaci: odpowiedzi na wezwanie do zapłaty datowane na dzień 29 października 2021r. (w której pozwana wyliczała wykonane na rzecz powódki prace, wskazując ich szacunkowy koszt), a także wydruku e – maila z dnia 15 września 2021r., pochodzą wyłącznie od pozwanej.

Skoro zatem wierzytelność zgłoszona przez pozwaną do potrącenia nie wynikała ze stosunku prawnego pożyczki, była sporna i nie została udowodniona dokumentem niepochodzącym od pozwanego, to w konsekwencji zarzut potrącenia należało uznać za bezskuteczny.

Mając zatem na względzie wszystkie powyższe okoliczności, na podstawie art. 720 § 1 i 2 k.c., Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 29.317 zł, stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą udzielonej pożyczki a sumą dokonanych wpłat. Natomiast, na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie:

- od kwoty 34 317 zł od dnia 2 stycznia 2020r. do dnia 17 czerwca 2020r;

- od kwoty 33 317 zł od dnia 18 czerwca 2020r. do dnia 10 sierpnia 2020r;

- od kwoty 32 317 zł od dnia 11 sierpnia 2020r. do dnia 15 grudnia 2020r;

- od kwoty 31 317 zł od dnia 16 grudnia 2020r. do dnia 27 lutego 2021r;

- od kwoty 30 817 zł od dnia 28 lutego 2021r. do dnia 26 marca 2021r;

- od kwoty 30 317 zł od dnia 27 marca 2021r. do dnia 23 lipca 2021r;

- od kwoty 29 317 zł od dnia 24 lipca 2021r. do dnia zapłaty.

W powyższym zakresie Sąd uwzględnił daty i kwoty poszczególnych wpłat dokonanych przez pozwaną i zasądził każdorazowo odsetki od dnia następnego po dniu wpłaty do dnia kolejnej wpłaty.

W pozostałym zakresie, na mocy art. 720 k.c. i art. 481 k.c. a contrario powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zdanie drugie k.p.c. i uznając, że powódka w swoim roszczeniu uległa tylko w nieznacznym zakresie, zasądził od pozwanej na jej rzecz całość kosztów, które stanowiła opłata sądowa od pozwu w kwocie 1.566 zł. Nadto, na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.