Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2023 r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2023 r. w Kętrzynie

sprawy z powództwa (...) Banku (...) S.A. z siedzibą w K.

przeciwko A. K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego A. K. na rzecz powoda (...) Banku (...) S.A. z siedzibą w K. kwotę 2 943,62 (dwa tysiące dziewięćset czterdzieści trzy, sześćdziesiąt dwa) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 2 608,33 (dwa tysiące sześćset osiem, trzydzieści trzy) złotych od dnia 22 lutego 2023 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego A. K. na rzecz powoda (...) Banku (...) S.A. z siedzibą w K. kwotę 1 134 (jeden tysiąc sto trzydzieści cztery) złotych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów postępowania;

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w K. wniósł o zasądzenie od pozwanego A. K. kwoty 2.943,62 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 2.608,33 zł za okres od dnia 22 lutego 2023 r. do dnia zapłaty. Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. W uzasadnieniu powód wskazał, że zawarł z pozwanym w formie elektronicznej umowę o pożyczkę o nr (...). Na podstawie zawartej umowy powód udzielił pozwanemu pożyczki w kwocie 3.471,69 zł. Umowa została zawarta na okres od 18 grudnia 2020 r. do 31 grudnia 2025 r. Pożyczka była oprocentowana według zmiennej stopy procentowej, która na dzień podpisania umowy wynosiła 6,70% w stosunku rocznym. Na mocy zawartej umowy pozwany zobowiązał się do spłaty pożyczki wraz z odsetkami oraz innymi zobowiązaniami wynikającymi z umowy. Pozwany dokonał łącznych spłat na kwotę 1.419,06 zł, które zgodnie z umową zostały zaliczone: kwota 863,36 zł na kapitał pożyczki, kwota 372,49 zł na odsetki, kwota 8,25 zł na odsetki karne, kwota 174,96 zł na opłaty i prowizje. W związku opóźnieniem powód pismem z dnia 30 lipca 2022 r. wezwał pozwanego do zapłaty zaległych rat, zakreślając 14-dniowy termin na zapłatę. Pozwany nie złożył wniosku o restrukturyzację zadłużenia. W związku z powyższym pismem z dnia 29.09.2022 r. powód wypowiedział pozwanemu umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Pozwany odebrał wypowiedzenie 13 października 2022 r., a więc termin wypowiedzenia upłynął 12 listopada 2022 r. i z tym dniem roszczenie stało się wymagalne.

W odpowiedzi na pozew A. K. zaprzeczył wszelkim twierdzeniom, faktom oraz wnioskom powoda zgłoszonym w pozwie, jednocześnie wniósł o oddalenie pozwu w całości jako bezzasadnego. W ocenie pozwanego roszczenie powoda jest nienależne. Zaznaczył, że oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy pożyczki nie zostało w sposób dostateczny udowodnione. Powód nie wykazał, aby umowa pożyczki został pozwanemu skutecznie wypowiedziana, a tym samym tego, że całość stała się wymagalna. Powód przedłożył wprawdzie wypowiedzenie umowy pożyczki, jednakże nie wykazał tego, aby wypowiedzenie to zostało skutecznie doręczone na adres pozwanego. W związku powyższym brak podstaw aby uznać, że rzekoma umowa została pozwanemu wypowiedziana, a tym samym można byłoby uznać hipotetycznie, że nadal ona łączy rzekome strony.

W replice na odpowiedź na pozew powód podtrzymał wszystkie żądania, twierdzenia oraz wnioski zawarte w pozwie.

Sąd ustalił, co następuje:

A. K. zawarł w formie elektronicznej w dniu 18.12.2020 r. z (...) Bankiem (...) S.A. z siedzibą w K. umowę o pożyczkę o nr (...). Na podstawie zawartej umowy Bank udzielił mu pożyczki w kwocie 3.471,69 zł, którą zobowiązał się spłacać w 60 miesięcznych ratach płatnych do 31 dnia każdego miesiąca. Umowa została zawarta na okres od 18 grudnia 2020 r. do 31 grudnia 2025 r. Pożyczka była oprocentowana według zmiennej stopy procentowej, która na dzień podpisania umowy wynosiła 6,70% w stosunku rocznym.

(dowód : umowa o pożyczkę - k. 9-15, formularz informacyjny - k. 17-22, potwierdzenie podpisania dokumentu - k. 25, potwierdzenie przelewu – k. 26, historia rachunku bankowego pozwanego – k. 27-30)

Na poczet zadłużenia A. K. dokonał wpłat na łączną kwotę 1.419,06 zł, które zgodnie z umową zostały zaliczone: kwota 863,36 zł na kapitał pożyczki, kwota 372,49 zł na odsetki, kwota 8,25 zł na odsetki karne, kwota 174,96 zł na opłaty i prowizje.

(bezsporne)

W związku opóźnieniem Bank pismem z dnia 30 lipca 2022 r. wezwał A. K. do zapłaty zaległych rat w nieprzekraczalnym terminie 14 dni od otrzymania pisma. Wezwanie zostało odebrane w dniu 12.08.2022 r. Pozwany nie uregulował zadłużenia. W związku z powyższym pismem z dnia 29.09.2022 r. powód wypowiedział pozwanemu umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Wypowiedzenie zostało odebrane przez J. K. w dniu 13 października 2022 r., a więc termin wypowiedzenia upłynął 12 listopada 2022 r. i z tym dniem roszczenie stało się wymagalne.

(dowód: wezwanie – k. 31, potwierdzenie doręczenia – k. 32, wypowiedzenie umowy – k. 33, potwierdzenie doręczenia – k. 34-35v)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Fakt zawarcia przez strony umowy o umowę o pożyczkę o nr (...) i jej warunki oraz fakt wypowiedzenia umowy kredytu zostały w sposób jednoznaczny potwierdzone przedłożonymi przez powoda dokumentami, których prawdziwość i autentyczność nie budzi też wątpliwości Sądu i w ocenie Sądu nie była kwestionowana przez pozwanego.

W odpowiedzi na pozew pozwany zaprzeczył co prawda wszelkim twierdzeniom powoda, jednakże nie można uznać takiego zaprzeczenia skutecznym procesowo. W orzecznictwie utrwalił się pogląd, zgodnie z którym uznaje się za bezskuteczne procesowo oświadczenie strony procesowej, że zaprzecza wszystkim twierdzeniom strony przeciwnej poza tymi, które wyraźnie przyznaje. Tego rodzaju sformułowanie jest bowiem semantycznie puste i jako takie nie powoduje, że wszystkie fakty istotne dla rozstrzygnięcia sporu stają się sporne i jako takie wymagają dowodu (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 20 listopada 2014 r. V CSK 78/14, publ. Lex).

W niniejszej sprawie dokumentacja w większości przybrała formę elektroniczną i takie też podpisy były na niej umieszczone. Powód przedstawił wygenerowany w postaci elektronicznej przez bank dokument zawierający potwierdzenie złożenia podpisu przez pozwanego (k.25). Wykonanie przez bank umowy pożyczki wynika również z potwierdzeń przekazania pozwanemu kwoty pożyczki (k. 26-30), skorelowane czasowo z zawarciem umowy.

Do zawartej przez strony umowy pożyczki (kredytu konsumenckiego) zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, która dopuszcza zawieranie umowy o kredyt konsumencki (w tym umowy pożyczki) za pomocą środków porozumiewania się na odległość. Umowa o kredyt konsumencki zawierana na odległość to taka umowa, która spełnia warunki przewidziane w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta . Jest to zatem umowa, którą kredytodawca zawiera z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie.

Przepis art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim określa wymogi formalne umowy o kredyt konsumencki. Umowa taka powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę. Wymóg wprowadzony w tym przepisie może być odczytywany przede wszystkim przez pryzmat art. 78 kc jako wskazanie na zwykłą formę pisemną.

Wymaganie, jakie wynika z art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, trzeba interpretować przede wszystkim jako nakaz – skierowany do kredytodawcy – sporządzenia dokumentu obejmującego treść oświadczeń woli złożonych przez kredytodawcę oraz konsumenta i utrwalenia tego dokumentu w odpowiedniej formie. Wykładnia językowa art. 29 ust. 1 w/w ustawy sugeruje, że minimalną formą umowy o kredyt konsumencki jest forma pisemna, chyba że przepisy odrębne przewidują inną formę szczególną. Istotne argumenty przemawiają jednak za stanowiskiem, aby – oprócz formy pisemnej – dopuścić formę „trwałego nośnika" (zdefiniowanego w art. 5 pkt 17w/w ustawy). W szczególności przekonuje o tym wykładnia prounijna. Art. 10 ust. 1 dyrektywy (...) jednoznacznie stanowi, że umowy sporządza się w formie papierowej lub na innym trwałym nośniku. Ponadto stanowisko to wspiera wykładnia celowościowa. Aby zapewnić odpowiednią ochronę interesom konsumenta nie jest konieczna wyłącznie forma pisemna. Do ochrony takiej wystarczy zastosowanie trwałego nośnika. Wykładnia ta uwzględnia aktualne uwarunkowania społeczno-gospodarcze, które wynikają z postępu technicznego oraz potrzeb gospodarki elektronicznej, w szczególności odnośnie do umów zawieranych na odległość (por. Tomasz Czech Komentarz do art.29 ustawy o kredycie konsumenckim).

Biorąc pod uwagę powyższe argumenty należy uznać, że umowę o kredyt konsumencki można zawrzeć zarówno w formie pisemnej (z własnoręcznymi podpisami), jak i na innym trwałym nośniku. W myśl powyższej interpretacji – nie jest konieczne opatrzenie dokumentu umowy przez strony własnoręcznym podpisem albo podpisem elektronicznym. Forma, jakiej wymaga art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim (z uwzględnieniem wykładni prounijnej oraz celowościowej), jest zachowana również wtedy, gdy treść oświadczeń woli spisano na dokumencie papierowym, ale nie zamieszczono pod nim własnoręcznych podpisów albo umieszczono faksymile lub innego rodzaju podpis powielony mechanicznie. Stosownie do prounijnego oraz celowościowego kierunku interpretacji komentowanego przepisu dopuszczalne są różnorodne sposoby dochowania wymaganej formy przy zawieraniu umowy o kredyt konsumencki. Sposobem takim może być m.in. złożenie oświadczeń woli przez strony za pomocą środków porozumiewania się na odległość (np. telefonu, poczty elektronicznej), a następnie spisanie postanowień umowy na papierowym dokumencie (np. w postaci wydruku komputerowego), bez własnoręcznych podpisów.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, podzielając powyższą argumentację, w ocenie Sądu, powód wykazał iż w niniejszej sprawie spełnił wymóg zawarcia umowy o kredyt konsumencki. Brak własnoręcznych podpisów stron pod przedłożoną przez powoda umową pożyczki (kredytu konsumenckiego) z dnia 18.12.2020 r. nie uchybia wymogom określonym w art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim w zakresie zachowania formy pisemnej.

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Żądanie zapłaty odsetek umownych opiera się na dyspozycji art. 359 §1 k.c. oraz treści umowy, w której strony zastrzegły odsetki umowne od kwoty kapitału. Z kolei żądanie zapłaty odsetek karnych z opóźnienie w spłacie pożyczki znajduje swoją podstawę, co do zasady w art. 481§1 k.c., a co do wysokości w art. 481§2 ¹ k.c. oraz pkt 21 umowy.

Z dokumentów przedłożonych przez stronę powodową wynika, że żądanie zapłaty kwoty 2 943,62 złotych jest konsekwencją zaciągnięcia przez pozwanego pożyczki i nieuregulowania jej w całości. W związku z powyższym oraz wiążącą strony umową, pozwany zobligowany był do spłaty zaciągniętej pożyczki zgodnie z punktem 1 umowy. Pozwany składając odpowiedź na pozew w tej sprawie nie przytoczył żadnych dowodów ani argumentów mających świadczyć o niezasadności żądań powoda.

Pozwany wprost zakwestionował jedynie wymagalności roszczenia powoda z uwagi na brak skutecznego doręczenia wezwań do zapłaty, a przede wszystkim wypowiedzenia umowy, co jest warunkiem koniecznym postawienia należności w stan wymagalności.

Z twierdzeń strony powodowej oraz złożonego materiału dowodowego wynika, że wezwania do zapłaty oraz wypowiedzenie umowy zostały skierowane przez powoda na adres pozwanego w K.. Jest to adres jaki pozwany wskazał w odpowiedzi na pozew, a także adres jaki ustalił komornik, pod którym również doręczył pozwanemu korespondencję (k. 19). Powód wykazał fakt nadania przesyłką rejestrowaną zarówno wezwania do zapłaty jak również wypowiedzenia umowy . Wypowiedzenie umowy zostało potwierdzone odbiorem w dniu 13 października 2022 roku przez J. K. (k. 31-35).

W ocenie Sądu, w okolicznościach sprawy należy uznać, iż wezwania do zapłaty oraz wypowiedzenie umowy były skuteczne. Korespondencja kierowana do pozwanego listem poleconym jego na adres zamieszkania, została odebrana i dawała i możliwość zapoznania się z nią. Natomiast zgodnie z art. 61 § 1 k.c., oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią.

Zgodnie ze wskazaniami doktryny i aktualnego orzecznictwa, dla prawidłowego stosowania art. 61 k.c. nie wymaga się badania, czy adresat rzeczywiście zapoznał się z oświadczeniem woli, ale weryfikuje się, czy istniała taka możliwość. Konsekwencje faktycznej niemożności odbioru obciążają natomiast co do zasady adresata ( tak m.in. Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia z dnia 19 grudnia 2018 r., I ACa 225/18, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 kwietnia 2010 r., II PK 295/09).

Tym samym umowa pożyczki zawarta pomiędzy stronami została skutecznie wypowiedziana, co uniemożliwia uwzględnienie zarzutu pozwanego jakoby roszczenie było niewymagalne i strony w dalszym ciągu łączy umowa.

W tych okolicznościach Sąd uwzględnił powództwo w całości.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty powoda złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 200,00 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie wynikającej z §2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 34,00 zł .