Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 9 kwietnia 2024 roku

Sąd Rejonowy w Łęczycy I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Wojciech Wysoczyński

Protokolant: st. sekretarz sądowy Katarzyna Retkowska

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2024 roku, w Ł., na rozprawie,

sprawy z powództwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

przeciwko S. C.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sędzia Wojciech Wysoczyński

Sygnatura akt I C 24/24

UZASADNIENIE

W dniu 29 grudnia 2023 roku, powódka (...) S.A. z siedzibą w W. reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika adwokata wniosła do Sądu Rejonowego w Łęczycy pozew przeciwko S. C. o zapłatę kwoty 2.891,24 zł wraz z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zwrot kosztów procesu / pozew k.3-5/.

W dniu 12 stycznia 2024 roku, Sąd Rejonowy w Łęczycy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym uwzględniający roszczenie pozwu / nakaz zapłaty k.28/.

W dniu 24 stycznia 2024 roku, pozwana wywiodła sprzeciw od przedmiotowego nakazu zapłaty wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu strona pozwana kwestionowała fakt zawarcia przez stronę pozwana umowy pożyczki dochodzonej pozwem, oraz fakt uzyskania przez pozwaną jakichkolwiek środków / sprzeciw k. 33-34/.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana S. C. w dniu 8 lutego 2020 roku, posiadała konto bankowe ( rachunek (...)) w banku (...) S.A. z siedzibą w W. o numerze (...). W dniu 8 lutego 2020 roku, na przedmowie konto nie została dokonana żadna wpłata / wydruk transakcji k. 58 - 59/.

W dniu 28 listopada 2023 roku, Prezes Zarządu powódki – B. G. złożył oświadczenie, że w dniu 8 lutego 2020 roku, powódka na konto pozwanej o numerze (...) wpłaciła kwotę 1.500 złotych z tytułu wypłaty środków z umowy nr.(...) / oświadczenie k. 22/.

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił na podstawie powołanego powyżej materiału dowodowego w postaci dowodów z dokumentów.

Sąd zważył, co następuje:

powództwo podlegało oddaleniu.

Powódka nie sprostała ciężarowi dowodowemu (art. 6 k.c.) i nie wykazała, by pozwana zawarła powódką umowę pożyczki z dnia 8 lutego 2020 roku nr. umowy nr.(...).

Złożony w sprawie dokument umowy zawiera dane pozwanej jako strony umowy - pożyczkobiorcy, nie jest jednakże opatrzony własnoręcznym podpisem pozwanej ani też kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Czynność prawna z której wywodzi roszczenie powód nie została zatem dokonana ani w formie pisemnej zwykłej (art. 78 k.c.) ani też w formie elektronicznej (art. 781 k.c.). Złożony do akt wydruk zawierający oświadczenia woli stron musiał zostać zatem oceniony w świetle art. 77 ² k.c. oraz 77 ³ k.c.

Zgodnie ze wskazanymi przepisami do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie. Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Wydruki umowy zwartej w formie dokumentowej nie korzystają jednakże z domniemania przewidzianego dla dokumentów prywatnych w art. 245 k.p.c., zgodnie z którym dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej albo elektronicznej stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Jak trafnie wskazuje się w literaturze: „pismo niepodpisane, ale odpowiadające warunkom dokumentu (art. 77 ³ k.c.) i warunkom dowodu z dokumentów tekstowych (art. 243 ¹ k.p.c.) jest także dokumentem prywatnym, ale nie należy do grupy dokumentów sporządzonych w formie pisemnej albo elektronicznej. Tym samym dokument taki nie korzysta z żadnych domniemań prawnych, tj. z domniemania autentyczności (art. 253) ani z domniemania, iż wystawca tego dokumentu złożył zawarte w nim oświadczenie (art. 245). Dokument taki wyraża formę dokumentową i również – tak jak dokumenty prywatne wymienione w art. 245 – jest pełnoprawnym środkiem dowodowym. Jego materialna moc dowodowa jednak będzie zapewne znacznie słabsza niż moc dokumentów sporządzonych w formie pisemnej bądź elektronicznej” (K. Knoppek [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1–366, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021, art. 245).

W przedmiotowej sprawie pozwana zaprzeczyła, bo złożyła zawarte w złożonym dokumencie umowy oświadczenie woli o związaniu się umową pożyczki. W ocenie Sądu w świetle okoliczności sprawy powódka nie wykazała, by pozwana złożyła oświadczenie woli w formie dokumentowej o treści wynikającej ze złożonego wydruku umowy. Dla uznania powyższej okoliczności za wykazaną nie mógł być decydujący fakt, iż na przedłożonej umowie znajdują się dane osobowe pozwanej. Powódka nie wykazała bowiem, aby dokonała innych czynności koniecznych do skutecznego zawarcia umowy zgodnie z treścią samego jej dokumentu złożonego przez powódkę.

Jak wynika z § 2 ust. 2 ramowej umowy pożyczki z dnia 8.02.2020 roku nr. (...)_3 pożyczkę uważa się za udzieloną w momencie zaksięgowania przelewu na rachunku bankowym pożyczkobiorcy. Tymczasem w dowodach zaoferowanych przez powódkę brak jakiegokolwiek dowodu na spełnienie przez powódkę obowiązku wynikającego z treści przywołanej umowy i udostępnienie pozwanej kwoty pożyczki.

Co więcej, jak wynika z dowodów przedstawionych przez pozwaną, w dniu 8 lutego 2020 roku, na konto bankowe o numerze (...) nie została dokonana żadna wpłata.

Niezależnie od powyższego dowody zaoferowane przez powódkę w swej treści nie są spójne i przeczą sobie wzajemnie.

Z jednej bowiem strony, powódka przedstawia dokument prywatny z dnia 28 listopada 2023 roku, z którego wynika, że Prezes Zarządu powódki – B. G. złożył oświadczenie, że w dniu 8 lutego 2020 roku, powódka na konto pozwanej o numerze (...) wpłaciła kwotę 1.500 złotych z tytułu wypłaty środków z umowy nr.(...).

Jednocześnie powódka dla wykazania swojego roszczenia przedstawiła wydruk umowy pożyczki z dnia 8 lutego 2020 roku numer nr. (...) z którego wynika, że wypłata kwoty 1.500 zł. nastąpić ma na konto (...) Spółka z o.o. nr. (...).

Na podstawie umowy dochodzi do przeniesienia własności przedmiotu pożyczki na biorącego. Z uwagi na to, że są nim pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku, do skutecznego przeniesienia ich własności nie wystarczy samo zawarcie umowy, niezbędne jest również faktyczne przeniesienie posiadania przedmiotu pożyczki (art. 155 § 2 k.c.). Umowa pożyczki zobowiązuje pożyczkodawcę do przeniesienia przedmiotu pożyczki na własność pożyczkobiorcy, ale własności tej jeszcze nie przenosi. Samo wydanie przedmiotu pożyczki, jeżeli umowa nic innego nie stanowi, może nastąpić w dowolny sposób, pożyczkobiorca powinien jednak uzyskać możność swobodnego dysponowania przedmiotem pożyczki. Do przeniesienia własności pieniędzy i rzeczy stanowiących przedmiot pożyczki mają zastosowanie ogólne zasady przenoszenia własności, zwłaszcza reguła wyrażona w art. 155 § 2 k.c. Takie stanowisko należy uznać za utrwalone w orzecznictwie ( Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2015 r. V CSK 448/14, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 7 lutego 2013 r. I ACa 814/12).

W świetle wskazanych braków samo zawarcie danych osobowych pozwanej na złożonym dokumencie nie jest wystarczające do przyjęcia, że pozwana złożyła oświadczenie woli o treści wynikającej z przedłożonej umowy. Jak już wskazano, dokument prywatny nieopatrzony podpisem własnoręcznym ani elektronicznym nie korzysta w postępowaniu cywilnym z jakichkolwiek domniemań. To powódka winna zatem wykazać, że zawarte w tym dokumencie oświadczenie woli pochodzi od pozwanej. W tym zakresie trafnie podnosi się w doktrynie, iż „strona, która w razie sporu powołuje się na dokument sporządzony w formie dokumentowej, zobowiązana jest udowodnić, zgodnie z ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu (art. 6 k.c.), że zawarte w nim oświadczenie pochodzi od określonej osoby wskazanej w treści dokumentu lub ustalonej w oparciu o okoliczności związane z jego złożeniem. Nieudany dowód w tym zakresie nie odbiera jednak dokumentowi sporządzonemu w formie dokumentowej cech dokumentu, wpływa natomiast negatywnie na jego moc dowodową. Z tego punktu widzenia charakter dokumentu sporządzonego w formie dokumentowej zbliża się raczej do konstrukcji „początku dowodu na piśmie”, którego treść wskazuje jedynie na duże prawdopodobieństwo złożenia określonych oświadczeń woli i tym samym dokonania danej czynności prawnej. Zasadnie tym samym wskazuje się na deficyt funkcji dowodowej i identyfikacyjnej formy dokumentowej w porównaniu z innymi formami szczególnymi” (J. Sadomski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 2 (art. 56–125), red. J. Gudowski, Warszawa 2021, art. 77(2)).

Przenosząc wskazane rozważania doktrynalne na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że sam fakt umieszczenia na złożonej umowie danych pozwanej uprawdopodabniał jedynie, że złożyła ona zawarte w niej oświadczenie woli. Jednakże wobec braku dowodu na dokonanie innych, wymienionych wyżej czynności związanych z zawarciem umowy, które potwierdzałyby w sposób pośredni wskazany fakt złożenia oświadczenia woli przez pozwaną, nie doszło do jego udowodnienia.

Mając na uwadze powyższe rozważania należało stwierdzić, że powódka nie wykazała, aby między pozwaną i powódką doszło do wymiany oświadczeń woli, a co za tym idzie do zawarcia umowy i powstania wierzytelności. Powództwo było zatem niezasadne.

Sędzia Wojciech Wysoczyński