Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lutego 2024 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2024 roku w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) W.

przeciwko M. M.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda (...) W. na rzecz pozwanej M. M. kwotę 10.800(dziesięć tysięcy osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Katarzyna Banko

Sygn. akt I C 246/23

UZASADNIENIE

Powód (...) W. domagał się zasądzenia od pozwanej M. M. kwoty 222.661 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

Dochodząc powyżej kwoty powód wskazał, że pozwana została bezpodstawnie wzbogacona. Jako korzyść majątkową powód traktuje wierzytelność, która przysługuje pozwanej z tytułu postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie w sprawie zniesienia współwłasności (sygn. akt VI Ns 67/20). Powód podał, że po jego stronie zachodzi zubożenie w postaci istnienia długu. Nadto podał, że brak jest podstawy prawnej wzbogacenia, gdyż nieruchomość będąca przedmiotem zniesienia współwłasności, zgodnie z decyzjami Komisji ds. reprywatyzacji nieruchomości (...) nie weszła nigdy do majątku pozwanej, a stąd wobec braku posiadania udziału we współwłasności nie można było dokonać zniesienia współwłasności, a tym samym nie było podstawy, by majątek pozwanej wzbogacił się o wierzytelność – spłatę zasądzoną postanowieniem.

Pozwana M. M. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Zaprzeczyła aby była bezpodstawnie wzbogacona, a tym samym aby zachodziły przesłanki do uwzględnienia powództwa.

Sąd ustalił, co następuje:

Decyzją nr (...) z 25 stycznia 2010r. Prezydent (...) W. orzekł o ustanowieniu na 99 lat prawa użytkowania wieczystego w udziale 48/72 działki ewidencyjnej nr (...) z obrębu (...) uregulowanej w księdze wieczystej nr (...) na rzecz A. M. (1), J. P. (1) (oboje w udziale 12/72), M. S. (w udziale 6/72), A. M. (2), M. M., J. S., J. W. (każdy w udziale 4/72) oraz T. W. (w udziale 2/72). Dodatkowo ustalił czynsz symboliczny. dowód: decyzja nr (...) Prezydenta (...) W. z 25 stycznia 2010 r. k. 10 – 13

Na skutek odwołania stron postępowania administracyjnego, decyzją nr (...) z 1 marca 2010r. Prezydent (...) W. zmienił powyżej wskazaną decyzję w zakresie udziału we współwłasności M. S. (zmiana z 6/72 na 4/72) oraz ustanowił prawo użytkowania wieczystego na rzecz A. W. w udziale 2/72. Pozostałe elementy decyzji nie uległy zmianie. dowód: decyzja nr (...) Prezydenta (...) W. z 1 marca 2010r.k. 14 – 15

Decyzją nr (...) Zarządu D. Ś. (...) W. z 3 czerwca 2011r. orzeczono o nieodpłatnym przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego zgodnie z decyzją (...) w prawo własności w tożsamych udziałach . dowód: decyzja nr (...) Zarządu D. Ś. (...) W. z 3 czerwca 2011r. k. 16 – 17

Postanowieniem z 24 lutego 2021r., wydanym w sprawie o sygn. VI NS 67/20 Sąd Rejonowy dla Warszawy — Śródmieścia w Warszawie zniósł współwłasność pomiędzy wnioskodawcami A. M. (2), M. M., J. S., A. W., T. W., M. S., J. W. a uczestnikami postępowania (...) W. i J. P. (2) w ten sposób, że nieruchomość oznaczoną jako działka ew. (...)z obrębu (...) położoną w W., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) przyznał na wyłączną własność (...) W. (uczestnika ad. l) z obowiązkiem spłaty pozostałych współwłaścicieli w terminie 6 miesięcy od momentu uprawomocnienia się orzeczenia. Na rzecz M. M. zasądzono spłatę w wysokości 222.661 zł. Powyższe postanowienie uprawomocniło się 31 marca 2021r. We wniosku o zniesienie współwłasności z dnia 11 czerwca 2015r. powyższej nieruchomości wnioskodawcy wskazywali, że nabycie współwłasności nastąpiło na podstawie powyżej powołanej decyzji Zarządu Dzielnicy Ś. nr (...) z dnia 3 czerwca 2011r. Dla nieruchomości oznaczonej jako działka ew.(...) z obrębu(...) prowadzona jest księga wieczysta (...). W księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości wnioskodawcy i uczestniczka J. P. (2) byli wpisani jako współwłaściciele na podstawie wskazanej powyżej decyzji Zarządu Dzielnicy Ś. (...) W.. dowód: postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy — Śródmieścia w Warszawie z 24 lutego 2021 r., sygn. VI Ns 67/20 k. 18

Decyzją nr (...) z 31 sierpnia 2021r. Komisja do spraw reprywatyzacji nieruchomości (...) uchyliła decyzję Prezydenta (...) W. z 25 stycznia 2010r. nr (...) w całości, odmówiła wnioskodawcom i uczestniczce ad. 2 ustanowienia na ich rzecz prawa użytkowania wieczystego do przedmiotowej nieruchomości oraz uchyliła decyzję Zarządu Dzielnicy Ś. (...) (...) W. z 3 czerwca 2011r. nr (...) w całości. dowód: decyzja nr (...) Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości (...) z 31 sierpnia 2021r.k. 19 – 34

Decyzją nr (...) z 31 sierpnia 2021 r. Komisja do spraw reprywatyzacji nieruchomości (...) stwierdziła nieważność decyzji Prezydenta (...) W. z 1 marca 2010r. nr (...). dowód: decyzja nr (...) (...) Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości (...) z 31 sierpnia 2021r. k. 35 – 42

Wpis własności w księdze wieczystej nr (...) na rzecz (...) W. nastąpił na podstawie decyzji komisji weryfikacyjnej (...) z dnia 31 sierpnia 2021r.

Przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w W. toczyło się postępowanie sądowo-administracyjne w przedmiocie rozpoznania złożonych skarg na powołane powyżej decyzje Komisji Weryfikacyjnej. Zaskarżone decyzje zostały uchylone wyrokami Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 czerwca 2023r. w sprawach I SA/Wa 2699/21 i SA/Wa 2701/21 dowód: wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 czerwca 2023r. w sprawach I SA/Wa 2699/21 i SA/Wa 2701/21 k.85 – 86

W sprawie toczyło się także postępowanie w przedmiocie wznowienia postępowania dotyczącego zniesienia współwłasności, jednakże postanowieniem z 7 czerwca 2022r., Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie o sygn. XXVII Cz 554/22 oddalił zażalenie powoda na postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie z 10 stycznia 2022r., sygn. I NS 640/21 odrzucające skargę o wznowienie postępowania. (okoliczność bezsporna)

W dniu z 30 września 2021r. powód skierował do Sądu Rejonowego w Gliwicach wniosek o zezwolenie na złożenie przedmiotu świadczenia — kwoty 222 661 zł należnej pozwanej M. M. — do depozytu sądowego. Postępowanie sądowe zostało zakończone postanowieniem Sądu Okręgowego w Gliwicach z 22 lutego 2023r. sygn. III Ca 1009/22, którym prawomocnie oddalono wniosek powoda o złożenie świadczenia do depozytu sądowego. (okoliczność bezsporna).

Przed Sadem Okręgowym w Gliwicach, pod sygnaturą akt I C 1879/22 toczyła się sprawa z powództwa (...) W. przeciwko M. M. o pozbawienie wykonalności w całości postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie z dnia 24 lutego 2021r., sygn. akt VI Ns 67/20, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 21 sierpnia 2022r. Powództwo zostało oddalone wyrokiem z dnia 22 listopada 2022r.

Ustaleń w zakresie przedstawionego powyżej stanu faktycznego, przyjętego za podstawę do przeprowadzonych w dalszej części rozważań prawnych, Sąd dokonał kierując się dyrektywami określonymi w art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 229 k.p.c. – mając na uwadze, że stan faktyczny miał charakter niesporny, wynikający ze znanych stronom i wskazywanych przez nie, niekwestionowanych dokumentów.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, gdyż (...) W. nie wykazało, aby doszło do spełnienia przesłanek wynikających z art. 405 k.c. i nast.

Przesłanki powstania zobowiązania z bezpodstawnego wzbogacenia są następujące:

1)  uzyskanie korzyści majątkowej (wzbogacenie),

2)  osiągnięcie korzyści z majątku innej osoby (zubożenie),

3)  związek między wzbogaceniem a zubożeniem,

4)  zyskanie korzyści bez podstawy prawnej.

Ciężar dowodu w zakresie przesłanek bezpodstawnego wzbogacenia na zasadach ogólnych (art. 6 k.c.) spoczywa na osobie zubożonej. Powód nie wykazał aby zostały spełnione powyższe przesłanki uzasadniające uwzględnienie powództwa.

Wierzytelność pozwanej wynika z prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie z dnia 24 lutego 2021r.,, sygn. akt VI Ns 67/20, niewzruszonego skargą o wznowienie postępowania, jak również niewzruszonego powództwem o pozbawienie go wykonalności. Zatem nie można twierdzić, że pozwana uzyskała korzyść majątkową bez podstawy prawnej. Nadto - co jest bezsporne między stronami – świadczenie wynikające z postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie z dnia 24 lutego 2021r.,, sygn. akt VI Ns 67/20 nie zostało spełnione na rzecz pozwanej.

Powód twierdził, że wpis własności w księdze wieczystej nr (...) na rzecz Miasta nie nastąpił na podstawie postanowienia sądowego z dnia z 24 lutego 2021r. sygn.VI NS 67/20, ale na podstawie decyzji komisji weryfikacyjnej (...) i (...) z dnia 31 sierpnia 2021r. Decyzje Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości (...) z dnia 31 sierpnia 2021r. o numerach (...) i (...) zostały prawomocnie wyeliminowane z obrotu prawnego wyrokami Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 czerwca 2023r. w sprawach I SA/Wa 2699/21 i SA/Wa 2701/21. Zatem treść wpisu wieczystoksięgowego nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Z tych przeto przyczyn powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Pozwana był reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika – adwokata będącego jej synem. Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 16 sierpnia 1965r. II PZ29/63 (NP1966, nr 9) orzekł, że adwokatowi, który prowadził i wygrał własną sprawę przysługuje taryfowe wynagrodzenie adwokackie. Odmienne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 19 stycznia 1968r., I CR 410/67 (OSNCP 1968, nr 8 -9 poz. 152). Również w piśmiennictwie nie ma zgody co do tej kwestii (por. M. Piekarski, M. Wilewski: Z problematyki kosztów procesu cywilnego Palestra 1967/1/37, Koszty postępowania cywilnego w świetle orzecznictwa SN Palestra 1974/1/44, A. Zieliński Spis kosztów i jego wiążący charakter dla sądu procesowego Palestra 1977/8-9/21, S. Gross (NP. 1966/9/1147), E. Wengerek (NP. 1967/5/638), W. Siedlecki (PiP 1967/4 – 5/736). W rozpoznawanej sprawie adw. A. M. (3) nie występował we własnej sprawie lecz reprezentował pozwaną jako profesjonalny pełnomocnik zatem o kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015.1800 z późniejszymi zmianami).

Gliwice, dnia 13 marca 2024r.

SSO Katarzyna Banko

.